Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>โลกและระบบพิกัด</strong>
ขนาดและรูปทรงของโลก<br />
-โลกมีรูปรางเปนทรงกลมรี<br />
ซึ่งแปวในแนวหัว-ทายเล็กนอย<br />
ตรงบริเวณขั้วโลก<br />
- เสนผานศูนยกลางแนวขั้วโลก<br />
ยาวประมาณ ๑๒,๗๑๔ กม.<br />
- เสนผานศูนยกลางแนวเสน<br />
ศูนยสูตร ยาวประมาณ<br />
๑๒,๗๕๖ กม.
เสนอางอิงบนผิวโลก<br />
Pn<br />
แกนโลก<br />
(Axis)<br />
แกนโลก คือ เสนสมมติที่ลากผานศูนยกลางโลก ซึ่งโลกหมุนรอบ<br />
ตัวเองรอบแกนนี้<br />
Ps
เสนอางอิงบนผิวโลก (ตอ)<br />
เสนศูนยสูตร<br />
(Equator)<br />
เสนศูนยสูตร คือ เสนบนผิวโลกที่เกิดจากการนําระนาบมาตัดผาน<br />
ศูนยกลางโลก โดยใหตั้งฉากกับแกนโลก
เสนอางอิงบนผิวโลก (ตอ)<br />
วงขนาน<br />
(Parallel)<br />
วงขนาน คือ วงกลมบนผิวโลกที่เกิดจากการนําระนาบมาตัด<br />
ในแนวตั้งฉากกับแกนโลก โดยไมผานจุดศูนยกลางโลก
เสนอางอิงบนผิวโลก (ตอ)<br />
เมริเดียนบน<br />
เมริเดียน<br />
(Upper)<br />
(Meridian)<br />
เมริเดียนลาง<br />
(Lower)<br />
เมริเดียน คือ เสนบนผิวโลกที่เกิดจากการนําระนาบมาตัดผาน<br />
แกนโลก หรือใหผานขั้วโลกเหนือ-ใต
เสนอางอิงบนผิวโลก (ตอ)<br />
แอนตี้เมริเดียน<br />
(Anti-Meridian)<br />
อังกฤษ<br />
เมริเดียนแรก<br />
(Prime Meridian)<br />
เมริเดียนแรก คือ เสนเมริเดียนที่ผานหอตรวจดาวเมืองกรีนิช<br />
ประเทศอังกฤษ ซึ่งเสนนี้ใชเปนจุดตั้งตนในการวัดมุมลองกิจูด
วงใหญ (Great Circle)<br />
เสนอางอิงบนผิวโลก (ตอ)<br />
คือ เสนรอบวงบนผิวทรงกลม<br />
ซึ่งเกิดจากการตัดทรงกลมดวย<br />
ระนาบ โดยใหผานจุดศูนยกลาง<br />
- วงใหญ แบงทรงกลมเปน<br />
๒ ครึ่งเทาๆ กัน<br />
- ระยะทางสั้นที่สุดระหวาง<br />
จุด ๒ จุดบนผิวทรงกลม<br />
คือระยะทางที่เชื่อมตอจุดดังกลาวดวยสวนโคงวงใหญ
เสนอางอิงบนผิวโลก (ตอ)<br />
วงเล็ก (Small Circle)<br />
คือ เสนรอบวงบนผิวทรงกลม<br />
ซึ่งเกิดจากการตัดทรงกลมดวย<br />
ระนาบ ซึ่งไมผานจุดศูนยกลาง<br />
- วงเล็ก แบงทรงกลมเปน<br />
๒ สวนที่ไมเทากัน
เสนอางอิงบนผิวโลก (ตอ ตอ)<br />
เสนเกลียว (Rhumb<br />
Line)<br />
คือ เสนบนผิวทรงกลมที่ทํามุมคงที่กับเมริเดียน<br />
ริเดียนทุกเสน<br />
ซึ่งถาลากตอไปจนถึงขั้วโลกเหนือหรือใต จะทําใหเกิดเสนที่<br />
วนเปนเกลียว หรือ เสนกนหอย<br />
- เสนเกลียวเหมาะสําหรับใชในการขีดเข็มวางในการ<br />
วางแผนเดินเรือ เพราะทําใหไดเข็มเรือที่คงที่ แตระยะทาง<br />
อาจจะไมสั้นที่สุด<br />
- โคงวงใหญ ระหวางจุด ๒ จุด ไดระยะทางที่สั้นที่สุด<br />
แตในทางปฏิบัติตองเปลี่ยนเข็มตลอดเวลา
เสนอางอิงบนผิวโลก (ตอ ตอ)<br />
วงใหญ กับ เสนเกลียว<br />
San Diego<br />
วงใหญ วงใหญ 2495 NM<br />
2495 NM<br />
เสนเกลียว เสนเกลียว 2730<br />
2730 NM NM<br />
Oahu, HI
ระบบพิกัด<br />
ละติจูด (Latitude, L) คือ มุมที่วัดจากระนาบของเสนศูนยสูตร<br />
ไปทางเหนือหรือใตตามแนวเสนเมริเดียน<br />
ริเดียน เปนมุม ๐° - ๙๐°<br />
ซึ่งความยาว ๑° ของละติจูด จะมีความยาวเทากับ ๖๐ ไมล<br />
ทะเลเสมอ<br />
ลองกิจูด<br />
(Longitude, λ) คือ มุมที่วัดจากเสนเมริเดียน<br />
ริเดียนแรก<br />
ไปทางตะวันออก-ตก<br />
ตก ตามแนววงขนาน เปนมุม ๐° - ๑๘๐°<br />
โดยความยาวมุมลองกิจูด<br />
จูดเดียวกันแตวัดที่ละติจูดตางกันจะมี<br />
คาไมเทากัน ซึ่งคาดังกลาวเรียกวา ระยะขยาย
ละติจูดเปลี่ยน (Difference of Latitude – l)<br />
คือคาความตางของละติจูดระหวางตําบลที่ ๒ แหง ในการคํานวณ<br />
ถาตําบลที่ ๒ แหงอยูในซีกโลกเดียวกัน ใหนําคาละติจูดมาลบกัน<br />
แตถาตําบลที่ ๒ แหงอยูคนละซีกโลกกัน ใหนําคาละติจูดมาบวกกัน<br />
ตัวอยางที่ ๑ (ซีกโลกเดียวกัน ซีกโลกเดียวกัน) จงหาละติจูดเปลี่ยนระหวางเมือง ก.<br />
(L L = 15° น.) และ เมือง ข. (L L = 37° น.)<br />
วิธีทํา l = 37° – 15° = 22°<br />
ตัวอยางที่ ๒ (ซีกโลกตางกัน ซีกโลกตางกัน) จงหาละติจูดเปลี่ยนระหวางเมือง ค.<br />
(L L = 15° น.) และ เมือง ง. (L L = 37° ต.)<br />
วิธีทํา l = 37° + 15° = 52°
ละติจูดกลาง (Mid-latitude, Lm)<br />
คือ คาละติจูดที่อยูกึ่งกลางระหวาง ๒ ตําบลที่ในการคํานวณ<br />
ถาตําบลที่ ๒ แหงอยูในซีกโลกเดียวกัน ใหนําคาละติจูดมาคํานวณ<br />
หาคาเฉลี่ย แตถาตําบลที่ ๒ แหงอยูคนละซีกโลกกัน จะตองหา<br />
ละติจูดเปลี่ยนแลวนํามาหารดวยสองเสียกอน แลวนํามาบวกหรือ<br />
ลบออกจากคาละติจูดตัวใดตัวหนึ่ง<br />
ตัวอยาง (ซีกโลกตางกัน ซีกโลกตางกัน) จงหาละติจูดกลางระหวางเมือง ก.<br />
(L L = 15° น.) และ เมือง ข. (L L = 37° ต.)<br />
วิธีทํา l = 37° + 15° = 52°<br />
l / 2 = 52° / 2 = 26°<br />
Lm = 37° ต. - 26° = 11° ต.
ลองกิจูด<br />
จูดเปลี่ยน<br />
เปลี่ยน (Difference of Longitude - DLo)<br />
คือคาความตางของลองกิจูด<br />
จูดระหวางตําบลที่<br />
๒ แหง ในการ<br />
คํานวณ ถาลองกิจูด<br />
จูดของตําบลที่<br />
๒ แหงมีทิศเหมือนกัน ใหนําคา<br />
ลองกิจูด<br />
จูดมาลบกัน<br />
แตถาลองกิจูด<br />
จูดของตําบลที่<br />
๒ แหงมีทิศตางกัน<br />
ใหนําคาลองกิจูด<br />
จูดมาบวกกัน<br />
และถาผลบวกมากกวา ๑๘๐ ใหนําไป<br />
หักออกจาก ๓๖๐ จึงจะไดคาลองกิจูด<br />
จูดเปลี่ยน<br />
ตัวอยาง (ทิศตางกัน ทิศตางกัน) จงคํานวณหาลองกิจูด<br />
จูดเปลี่ยนระหวางเมือง<br />
จ.<br />
(λ = 115° ตอ<br />
ตอ.) และ เมือง ฉ. (λ = 90<br />
90° ตก<br />
ตก.)<br />
วิธีทํา DLo = 115° + 90° = 205° (เกิน<br />
180°)<br />
ดังนั้น DLo = 360° - 205<br />
205° = 155°
Questions?
แบบฝกหัดที่ ๑<br />
จงคํานวณหาคาละติจูดเปลี่ยน (l) ลองกิจูดเปลี่ยน (DLo)<br />
และ ละติจูดกลาง (Lm) ระหวางตําบลที่แตละคู ตอไปนี้<br />
๑. ทาเรือน้ําลึก เมืองโยโกฮามา (L = 35° 26.7´ น.,<br />
λ = 139° 39´ ตอ.) และ แหลม Diamond Head, Hawaii<br />
(L = 21° 15.1´ น., λ = 139° 39´ ตก.)<br />
๒. ไฟเกาะ Farallon, California (L = 37° 41.8´ น.,<br />
λ = 123° 1.1´ ตก.) และ Honolulu Reef (L = 21° 17.9´ น.,<br />
λ = 157° 51.9´ ตก.)<br />
๓. ไฟ Nucket Shoal, California (L = 40° 37.1´ น.,<br />
λ = 69° 36.6´ ตก.) และ ทาเรือ Ponta Delgada, Azores<br />
(L = 37° 44.3´ ต., λ = 25° 40.7´ ตอ.)
เฉลยแบบฝกหัด<br />
1.1 ละติจูดเปลี่ยน (ซีกโลกเดียวกัน) 1.2 ละติจูดกลาง (ซีกโลกเดียวกัน)<br />
I = 35 ๐ 26.7 / -21 ๐ 15.1 / Lm = 35 ๐ 26.7 / + 21 ๐ 15.1 /<br />
= 14 ๐ 11.6 / = 56 ๐ 41.8 / / 2<br />
= 28 ๐ 20.9 / N<br />
1.3 ลองกิจูดเปลี่ยน (มีทิศตางกัน)<br />
DLo = 139 ๐ 39 / + 139 ๐ 39 /<br />
= 279 ๐ 18 / (เกิน 180 ๐ )<br />
= 360 ๐ -279 ๐ 18 /<br />
ดังนั้น DLo = 80 ๐ 42<br />
/
แบบฝกหัดที่ ๑<br />
จงคํานวณหาคาละติจูดเปลี่ยน (l) ลองกิจูดเปลี่ยน (DLo)<br />
และ ละติจูดกลาง (Lm) ระหวางตําบลที่แตละคู ตอไปนี้<br />
๑. ทาเรือน้ําลึก เมืองโยโกฮามา (L = 35° 26.7´ น.,<br />
λ = 139° 39´ ตอ.) และ แหลม Diamond Head, Hawaii<br />
(L = 21° 15.1´ น., λ = 139° 39´ ตก.)<br />
๒. ไฟเกาะ Farallon, California (L = 37° 41.8´ น.,<br />
λ = 123° 1.1´ ตก.) และ Honolulu Reef (L = 21° 17.9´ น.,<br />
λ = 157° 51.9´ ตก.)<br />
๓. ไฟ Nucket Shoal, California (L = 40° 37.1´ น.,<br />
λ = 69° 36.6´ ตก.) และ ทาเรือ Ponta Delgada, Azores<br />
(L = 37° 44.3´ ต., λ = 25° 40.7´ ตอ.)
2.1 ละติจูดเปลี่ยน (ซีกโลกเดียวกัน) 2.2 ละติจูดกลาง (ซีกโลกเดียวกัน)<br />
I = 37 ๐ 41.8 / -21 ๐ 17.9 / Lm = 37 ๐ 41.8 / + 21 ๐ 17.9 /<br />
= 16 ๐ 23.9 / = 58 ๐ 59.7 / / 2<br />
= 29 ๐ 29.85 / N<br />
1.3 ลองกิจูดเปลี่ยน (มีทิศเหมือนกัน)<br />
DLo = 157 ๐ 51.9 / -123 ๐ 1.1 /<br />
= 34 ๐ 50.8 /
แบบฝกหัดที่ ๑<br />
จงคํานวณหาคาละติจูดเปลี่ยน (l) ลองกิจูดเปลี่ยน (DLo)<br />
และ ละติจูดกลาง (Lm) ระหวางตําบลที่แตละคู ตอไปนี้<br />
๑. ทาเรือน้ําลึก เมืองโยโกฮามา (L = 35° 26.7´ น.,<br />
λ = 139° 39´ ตอ.) และ แหลม Diamond Head, Hawaii<br />
(L = 21° 15.1´ น., λ = 139° 39´ ตก.)<br />
๒. ไฟเกาะ Farallon, California (L = 37° 41.8´ น.,<br />
λ = 123° 1.1´ ตก.) และ Honolulu Reef (L = 21° 17.9´ น.,<br />
λ = 157° 51.9´ ตก.)<br />
๓. ไฟ Nucket Shoal, California (L = 40° 37.1´ น.,<br />
λ = 69° 36.6´ ตก.) และ ทาเรือ Ponta Delgada, Azores<br />
(L = 37° 44.3´ ต., λ = 25° 40.7´ ตอ.)
3.1 ละติจูดเปลี่ยน (ซีกโลกตางกัน) 3.2 ละติจูดกลาง (ซีกโลกตางกัน)<br />
I = 40 ๐ 37.1 / + 37 ๐ 44.3 / I = 40 ๐ 37.1 / + 37 ๐ 44.3 /<br />
= 78 ๐ 21.4 / = 78 ๐ 21.4 /<br />
I/2 = 39 ๐ 10.7 /<br />
Lm = 40 ๐ 37.1 / N - 39 ๐ 10.7 /<br />
= 1 ๐ 26.4 / N<br />
3.3 ลองกิจูดเปลี่ยน (มีทิศตางกัน)<br />
DLo = 69 ๐ 36.6 / + 25 ๐ 40.7 /<br />
=95 ๐ 17.3 /
Change language