พยาธิวิทยาของระบบประสาท (Pathology of the ... - มหาวิทยาลัยนเรศวร

More documents

Recommendations

Info

• Lissencephaly (Agyria) สมองมีผิวเรียบ เกิดจากความผิดปกติของ migration ของเซลลประสาทในระหวางที่มี การพัฒนา ทําใหลักษณะรอยหยักของสมอง (gyrus) และการเรียงตัวของเซลลประสาทใน neocortex ผิดปกติ ชั้นของcortex หนาแตไมเรียงตัวเปน 6 ชั้นตามปกติมักพบการเรียงตัวของเซลลประสาทเพียง 4 ชั้น • Pachygyria สมองมีลักษณะผิวเรียบบางสวน เนื่องจากปริมาณ gyri ลดลง และมีขนาดกวางขึ้น • Polymicrogyria สมองมีรอยหยักเพิ่มขึ้น อาจเปนเพียงบางสวนหรือทั้งสมอง • Holoprosencephaly สมองไมมีโครงสรางที่อยูตรงกลาง ในรายที่เปนไมมากอาจมี olfactory bulb และ olfactory bulbs (rhinencephalon) หายไป (Arrhinencephaly) ในรายที่เปนมากสมองมีลักษณะเปนกอนเดียว ไมมีการแบงซายขวามีลักษณะคลายเกือกมา (horse shoe-shaped cerebral hemispheres) มีการเชื่อมกัน ของ frontal lobes และ ventricles รวมกันเปนชองเดียว (common ventricle) อาจสัมพันธกับภาวะ midline defect เชน cyclopia • Heterotopia เปนความผิดปกติเนื่องจากการ migration ของ neuron และ glia ไปผิดที่มักพบใน white matter เห็นเปนกอน ผูปวยมักมีปญญาออนและชัก PERINATAL BRAIN INJURY ความผิดปกติที่เกิดจากการบาดเจ็บของสมองทารกในระยะแรกของการตั้งครรภ อาจ ตรวจไมพบลักษณะการตอบสนองของเซลลในเนื้อสมอง (reactive changes) ทําใหไมสามารถแยกไดจากความผิดปกติ จากสาเหตุอื่น (malformation) ความผิดปกติในชวงปริกําเนิด เปนสาเหตุสําคัญที่ทําใหเกิดความผิดปกติของพัฒนาการ ระบบประสาทในเด็ก • Cerebral palsy ใชเรียกภาวะความผิดปกติของ motor system ที่ไมมีการเปลี่ยนแปลงเปนมากขึ้น เกิดจากการ บาดเจ็บในระวางตั้งครรภหรือชวงปริกําเนิด ประกอบดวยอาการ spasticity, dystonia, ataxia/athetosis และ paresis • การบาดเจ็บของสมองในชวงปริกําเนิดแบงออกเปน 2 ชนิดใหญๆคือ 1) เลือดออก 2) ขาดเลือด ในเด็กที่ คลอดกอนกําหนดมักพบ intraparenchymal hemorrhage ที่ germinal matrix ซึ่งอยูบริเวณรอยตอของ thalamus และ caudate nucleus และเลือดที่ออกอาจทะลักเขาสู ventricular system ที่อยูใกลเคียงและเขาสู subarachnoid spaces และอาจทําใหเกิด hydrocephalus เปนลําดับตอไป ภาวะขาดเลือดมักเกิดในเด็ก คลอดกอนกําหนดในบริเวณ supratentorial periventricular white matter (periventricular leukomalacia) เมื่อเวลาผานไปจะเห็นเปน chalky yellow plaque ใน white matter ซึ่งเปนบริเวณที่เกิด necrosis และ mineralization ถาเปนมากอาจลุกลามไปถึง gray matter และทําใหเกิดเปนถุงน้ําในเนื้อสมอง เรียกภาวะนี้วา multicystic encephalopathy CERBROVASCULAR DISEASES หมายรวมถึงความผิดปกติที่เกิดขึ้นในสมองเนื่องจากหลอดเลือดที่ผิดปกติ โดยมี กลไกใหญๆ 3 ชนิดไดแก 1. thrombotic occlusion of the vessels 2. embolic occlusion of vessels 3. vascular rupture โดย thrombus และ emboli จะสงผลตอสมองเหมือนๆกันคือทําใหสมองขาดออกซิเจนและสารอาหารทําใหเกิด ischemic injury หรือ brain infarction ในที่สุด สวนการฉีกขาดของหลอดเลือดทําใหเกิดเลือดออก (hemorrhage) ใน บริเวณนั้นๆ อาการขึ้นกับตําแหนงของสมองที่เลี้ยงดวยหลอดเลือดที่เกิดความผิดปกติ เอกสารคําสอนพยาธิวิทยาของระบบประสาท Pathology of the nervous system พญ.จันทิมา แทนบุญ ภาควิชาพยาธิวิทยาและนิติเวชศาสตร คณะแพทยศาสตรมหาวิทยาลัยนเรศวร 6
HYPOXIA ISCHEMIA AND INFARCTION สมองอาจขาดออกซิเจนไดจากหลายกลไก เชนในกรณีที่มีออกซิเจนใน อากาศปริมาณนอย (functional hypoxia) การที่เลือดไมสามารถนําออกซิเจน ไปยังเนื้อเยื่อได การที่เนื้อเยื่อไมสามารถใช ออกซิเจนได หรือการขาดเลือด Global cerebral ischemia เปนการขาดเลือดที่พบเปนบริเวณกวางในเนื้อสมอง มีสาเหตุจาก การที่เลือดไปเลี้ยงสมอง ลดลง มักพบในรายที่มีความดันโลหิต systolic ต่ํากวา 50 mmHg เชนในผูปวยที่หัวใจหยุดเตน ช็อค หรือ มีความดัน โลหิตต่ํามากๆ ผลทางคลินิกขึ้นกับระดับความรุนแรงของสาเหตุ ในรายที่เปนไมมากอาจมีอาการสับสนเล็กนอยและหาย เปนปกติในเวลาตอมา แตความผิดปกติตอเนื้อเยื่อระบบประสาทอยางถาวรเกิดขึ้นในผูปวยบางราย โดยเซลลประสาทจะ มีสามารถตานทานการขาดเลือดไดนอยกวาเซลล glia บริเวณของเนื้อสมองที่มีความไวตอการขาดออกซิเจนแมเพียง ระยะสั้นๆไดแก pyramidal cell ที่ Sommer sector (CA1) ใน hippocampus, Purkinje cell ใน cerebellum, และ pyramidal neurons ใน neocortex หากภาวะขาดออกซิเจนมีความรุนแรงมากขึ้นจะมีการตายของเซลลประสาทเปน บริเวณกวางและทําใหเกิดความผิดปกติทางคลินิกอยางถาวร และอยูในภาวะไมรูสึกตัว (comatose-pesistent vegetative state) หรืออยูในภาวะสมองตาย หากผูปวยดังกลาวมีชีวิตอยูไดดวยเครื่องชวยหายใจสมองจะเริ่มเกิด autolysis เรียกวา respirator brain พยาธิสภาพที่ตรวจพบไดแก สมองบวม มี gyri ที่กวางขึ้นและ sulci แคบลง เห็นรอยตอของ gray และ white matter ไมชัดเทาปกติ การเปลี่ยนแปลงจาก irreversible ischemic injury (infarction) แบงได 3 ระยะ โดยการเปลี่ยนแปลง ระยะแรกเกิดขึ้นระหวาง 12 ถึง 24 ชั่วโมงแรก(Early changes)หลังจากขาดเลือด จะตรวจพบ red neuron หลังจาก 24 ชั่วโมงพบมีเซลลอักเสบชนิด neurtrophil เขาไปที่บริเวณเนื้อเยื่อที่ถูกทําลาย ในระหวาง 24 ชั่วโมง ถึง 2 สัปดาห (Subacute changes) ตรวจพบเนื้อตายและมี macrophages เขามาในบริเวณดังกลาว หลอดเลือดเพิ่มจํานวนมาขึ้น และ reactive gliosis หลังจาก 2 สัปดาห (Repair)จะเริ่มมีการซอมแซมโดยการกําจัดเนื้อตายออกไป โครงสรางเนื้อ สมองปกติหายไป และมี gliosis เกิดขึ้น Border zone (“watershed”) infarcts เปนการตายของเนื้อสมองหรือไขสันหลัง มีลักษณะเปนรูปลิ่มในบริเวณ ที่อยูหางไกลจากหลอดเลือด (distal fields of arterial perfusion )ในเนื้อสมองพบวาบริเวณระหวาง anterior และ middle cerebral artery เปนตําแหนงที่เสี่ยงที่สุด Focal cerebral ischemia การอุดกั้นของหลอดเลือดทําใหเกิด ischemia และ พัฒนาไปเปน infarction ในที่สุด โดยปจจัยที่มีผลตอผลลัพธของการ ขาดเลือดไดแก ขนาด ตําแหนง และรูปรางของบริเวณที่เกิดการขาดเลือด และ หลอดเลือดอื่นที่มาเลี้ยงบริเวณนั้นๆ (collateral flow) สาเหตุที่ทําใหเกิดการอุดกั้นของหลอดเลือดไดแก การเกิดลิ่มเลือดในบริเวณนั้นๆ (in situ thrombus) และจาก emboli ที่ลอยมาจากตําแหนงอื่นซึ่งพบไดบอยกวา โดยแหลงสําคัญของ emboli ไดแกลิ่มเลือดที ่เกิดในหัวใจ (cardiac mural thrombi) ซึ่งพบไดในรายที่มีกลามเนื้อหัวใจขาดเลือด มีความผิดปกติของลิ้นหัวใจ หรือมีจะงหวะการ เตนของหัวใจผิดปกติ (โดยเฉพาะ arterial fibrillation) thromboembloism ในสมองยังเกิดในรายที่มีภาวะหลอดเลือด แข็ง (atheromatous plaque)ที่ carotid arteries นอกจากนี้ยังพบแหลงของ emboli จาก paradoxical emboli (ในรายที่ มีความผิดปกติของการกั้นหองหัวใจ), ในรายที่มีการผาตัดหัวใจ และ emboli จากสารหรือวัตถุอื่นที่ไมใชลิ่มเลือด เชน เนื้องอก (tumor emboli) ไขมัน (fat emboli) และฟองอากาศ (air emboli) Thrombotic occlusion สวนใหญเกิดจาก artherosclerosis โดยตําแหนงที่พบบอยไดแก carotid bifurcation,, middle cerebral artery และ basilar artery เอกสารคําสอนพยาธิวิทยาของระบบประสาท Pathology of the nervous system พญ.จันทิมา แทนบุญ ภาควิชาพยาธิวิทยาและนิติเวชศาสตร คณะแพทยศาสตรมหาวิทยาลัยนเรศวร 7
Page 1 and 2: Pathology of the Nervous System พ
Page 3 and 4: ในโรคที่เกี
Page 5: • Spina bifida occulta เปน
Page 9 and 10: cortical vessels) ตําแห
Page 11 and 12: Central Nervous System Trauma ก
Page 13: SPINAL CORD INJURIES นอกเ

พยาธิวิทยาของระบบประสาท (Pathology of the ... - มหาวิทยาลัยนเรศวร

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?