พยาธิวิทยาของระบบประสาท (Pathology of the ... - มหาวิทยาลัยนเรศวร

และ Magendie ไปยัง subarachnoid space เพื่อหลอเลี้ยงสมองและไขสันหลัง และถูกดูดซึมกลับโดย arachnoid
granulation การสรางและการดูดซึม CSF ทําให CSF อยูในระดับสมดุล hydrocephalus เกิดจากการเพิ่มขึ้นของ CSF
ใน ventricular system เชนการสรางโดยเนื้องอกของ choroid plexus หรือจากความผิดปกติของการดูดซึมกลับของ
CSF (communicating hydrocephalus) หรือมีการอุดกั้นทางเดินของ CSF (non-communicating hydrocephalus)
โดยเนื้องอก หรือความผิดปกติแตกําเนิดเชน congenital atresia of aqueduct of Sylvius ซึ่งเปนสาเหตุที่พบบอยที่สุดวา
ทําใหเกิด congenital hydrocephalus ถา hydrocephalus เกิดขึ้นในเด็กที่รอยตอของกะโหลกศีรษะ (sutures) ยังไมปด
ขนาดของศีรษะจะใหญขึ้น แตถาในรายที่ sutures ปดแลว จะพบวาชอง ventricles ในสมองมีขนาดใหญขึ้น เนื้อสมอง
บางลง และมีความดันในสมองเพิ่มขึ้นโดยขนาดของศีรษะไมเปลี่ยนแปลง
Herniation เนื่องจากชองในกะโหลกศีรษะถูกแบงออกเปนสวนๆโดย dural folds (falx และ tentorium )ถาปริมาตรของ
เนื้อสมองที่เพิ่มขึ้นจากการบวม การอักเสบหรือเนื้องอก ทําใหความดันในสมองเพิ่มขึ้น และมักทําใหเนื้อสมองบางสวน
เลื่อนลงไปอยูในชองที่เกิดจาก dural folds เหลานี้ และเกิดการกดเบียดโครงสรางในเนื้อสมองกับ dural folds และอาจ
ทําใหเกิด infarction ของบริเวณดังกลาวหรือทําใหเสียชีวิต แบงชนิดของ hernaition ตามตําแหนงที่เกิด
• Subfalcine (Cingulate) herniation คือการเลื่อนของเนื้อสมองสวน cingulated gyrus ลงมาอยูใต falx cerbri
อาจสัมพันธกับการกดเบียด anterior cerebral artery
• Trans tentorial (Uncinate) herniation เกิดเมื่อ medial aspect ของ temporal lobe กดเบียดเขากับ
tentorium ทําใหเกิดการกดเบียดเสนประสาทสมองคูที่ 3 ทําใหมานตาขยายและกลามเนื้อควบคุมลูกตา
ผิดปกติ นอกจากนี้ยังอาจกด posterior cerebral artery ทําใหเนื้อสมองสวนที่เลี้ยงดวยเสนเลือดนี้ขาดเลือด
เชนบริเวณ primary visual cortex ถา herniation เปนมากขึ้นสวนของ cerebral peduncle ดานตรงขามจะถูก
กดเบียด (Kernohan’s notch) ทําใหเกิดอาการอัมพาตของรางกายดานที่เกิด herniation อาจทําใหเกิดความ
สับสนในการประเมินรอยโรคตั้งตนที่ทําใหเกิดความผิดปกตินี้ ระดับของ tentorial herniation ที่มากขึ้นทําให
เกิดการดึงรั้งของหลอดเลือดที่เลี้ยง upper brainstem เกิดการฉีกขาดและเลือดออกเปน lineat-flame shape
hemorrhage ที่บริเวณ mid brain และ pons เรียกวา Duret hemorrhage
• Tonsillar herniation คือการเลื่อนของ cerebellar tonsil ลงมาอยูใน foramen magnum ซึ่งเปนภาวะคุกคาม
ตอชีวิตผูปวยเนื่องจากจะทําให brainstem และ medulla ซึ่งมีศูนยควบคุมหัวใจและการหายใจถูกกดเบียด
ความผิดปกติแตกําเนิดของระบบประสาทสวนกลาง เกิดไดจากหลายสาเหตุ และสาเหตุตั้งตนชนิดเดียวกันทําให
เกิดความผิดปกติไดหลายระดับขึ้นกับอายุของทารกในครรภขณะที่เผชิญกับสาเหตุนั้นๆ
NEURAL TUBE DEFECTS เปนความผิดปกติในระบบประสาทสวนกลางที่พบไดบอยที่สุด เกิดจากความผิอกปติ
ของการปดของ neural tube (ไมปด หรือปดไปแลวแตมีการเปดขึ้นมาใหม) อาจมีสาเหตุจากการไดรับวิตามิน A มาก
เกินไป หรือการขาด folic acid ตรวจพบในระหวางตั้งครรภโดย ultrasound หรือการตรวจหาระดับ alpha fetoprotein ที่
เพิ่มขึ้นในมารดา ในรายที่มีบุตรเปน neural tube defect โอกาสที่จะตรวจพบ neural tube defect ในการตั้งครรภครั้ง
ตอไปมีประมาณรอยละ 4 ถึง 5
• Spina bifida เปนความผิดปกติของกระดูกสันหลังสวน vertebral arch (ไมปด)มักพบที่ตําแหนงกระดูกสันหลัง
สวนเอว (lumbosacral region) เปนความผิดปกติที่พบไดบอยที่สุด
เอกสารคําสอนพยาธิวิทยาของระบบประสาท Pathology of the nervous system
พญ.จันทิมา แทนบุญ ภาควิชาพยาธิวิทยาและนิติเวชศาสตร คณะแพทยศาสตรมหาวิทยาลัยนเรศวร
4