พยาธิวิทยาของระบบประสาท (Pathology of the ... - มหาวิทยาลัยนเรศวร
พยาธิวิทยาของระบบประสาท (Pathology of the ... - มหาวิทยาลัยนเรศวร
พยาธิวิทยาของระบบประสาท (Pathology of the ... - มหาวิทยาลัยนเรศวร
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Central Nervous System Trauma การบาดเจ็บที่เกิดกับสมองและไขสันหลังเปนสาเหตุที่ทําใหเกิดความพิการหรือ<br />
เสียชีวิต ความรุนแรงของการบาดเจ็บขึ้นกับชนิดและรูปรางของวัตถุที่เปนสาเหตุ แรงที่มากระทบ และสภาพการ<br />
เคลื่อนไหว ในขณะนั้น การบาดเจ็บอาจเกิดจาก penetrating trauma (เชนถูกยิง) หรือ จาก blunt force trauma (มี<br />
ของแข็งมากระทบเชนถูกตีดวยไมหนาสาม) และอาจทําใหเกิด open injury (กะโหลกศีรษะมีแผลเปด) หรือ close injury<br />
ก็ได<br />
TRAUMATIC PARENCHYMAL INJURIES<br />
Cerebral contusion เนื่องจากเนื้อสมองลอยอยูใน CSF การบาดเจ็บที่เกิดจากการหยุดอยางรวดเร็วของสมองที่กําลัง<br />
เคลื่อนที่ หรือการถูกทําใหเคลื่อนที่อยางรวดเร็ว (rapid deceleration or acceleration) ทําใหมี rapid tissue<br />
displacement, disruption <strong>of</strong> vascular channels, subsequent hemorrhage, tissue injury และ edema การบาดเจ็บ<br />
อาจเกิดที่ตําแหนงที่วัตถุมากระทบโดยตรง (Coup lesion) หรือที่สมองดานตรงขาม (Contrecoup lesion) ทั้ง coup<br />
และ contrcoup lesion เปนการบาดเจ็บที่ทําใหเกิดการช้ํา (contusion) ของเนื้อสมองซึ่งเปนการบาดเจ็บแบบถาวร<br />
ความรุนแรงของการบาดเจ็บขึ้นกับความเร็วที่ทําใหเกอดการเคลื่อนที่หรือระยะเวลาที่ทําใหหยุดเคลื่อนที่วากะทันหันมาก<br />
นอยเพียงใด มีลักษณะพยาธิสภาพที่มองเห็นดวยตาเปลาและจากกลองจุลทรรศนเหมือนกัน บริเวณสันของรอยหยัก<br />
สมอง (crest <strong>of</strong> gyri) เปนสวนที่จะไดรับผลกระทบมากกวา sulci ตําแหนงที่พบ contusion ไดบอยมักเปนตําแหนงที่งาย<br />
ตอการถูกทํารายและเปนบริเวณที่ผนังกะโหลกศีรษะไมเรียบ ไดแก frontal lobes along orbital gyri และ temporal<br />
lobes<br />
ลักษณะที่ตรวจพบจากตาเปลาจะพบวาหนาตัดของบริเวณดังกลาวจะมีลักษณะเปนรูปลิ่มที่มีฐานอยูบน cortical<br />
surface ลักษณะที่ตรวจพบจากกลองจุลทรรศนที่เร็วที่สุดไดแก สมองบวมและมีเลือดออก เมื่อเวลาผานไปหลังจากนั้น 2-<br />
3 ชั่วโมงเลือดที่ออกจะ เขาสู white matter และ subarachnoid space และมีลักษณะการตอบสนองที่ตรวจพบ<br />
เหมือนกับใน infarction แตไมพบมี gliotic tissue บริเวณผิวของ cortex ในรายที่มีการบาดเจ็บอยูเกาลักษณะที่มองเห็น<br />
ดวยตาเปลาไดแก เนื้อสมองที่มีการบาดเจ็บจะเปนรอยบุม หดรั้ง และเห็นเปนแผนสีน้ําตาลเหลือง (จากการสะสมของ<br />
hemosiderin-laden macrophages)ที่บริเวณ creast <strong>of</strong> gyri ถาเคยมีเลือดออกมากเนื้อสมองสวนนั้นอาจกลายเปน<br />
ชองวางเหมือนกับที่ตรวจพบใน old infarcts<br />
Diffuse axonal injury เปนการบาดเจ็บที่ white matter เปนบริเวณกวาง เนื่องจาก parasagittal cortex จะถูกยึดอยูกับ<br />
ที่ดวย arachnoid villi ในขณะที่สมองดานขางสามารถเคลื่อนไหวไดอยางอิสระเมื่อเกิด angulation movement เชนใน<br />
อุบัติเหตุรถยนต) แมจะไมมีการกระทบดวยของแข็งบริเวณศีรษะ จะเกิด shearing force ทําใหเกิดอันตรายตอ axon ใน<br />
white matter เชื่อวารอยละ 50 ของผูบาดเจ็บที่เขาสูภาวะ coma ในเกือบจะทันทีหลังอุบัติเหตุโดยไมพบบาดแผล<br />
ภายนอกเปนผลจาก axonal injury ลักษณะที่ตรวจโดยภาพถายรังสีอาจพบแคสมองบวมและมีจุดเลือดออกเพียง<br />
เล็กนอย จากกลองจุลทรรศนจะตรวจพบ axonal spheroids และจุดเลือดออกเล็กๆใน parasagittal sinus , angle <strong>of</strong><br />
lateral ventriclesและ brainstem<br />
Concussion เปนการหมดสติเพียงชั่วคราวหลังจากไดรับการบาดเจ็บที่ศีรษะโดยตรวจไมพบ contusion ลักษณะอาการ<br />
ที่ตรวจพบไดแก หมดสติ หยุดหายใจ และไมมี reflex และอาการทางระบบประสาทหายเปนปกติในเวลาตอมา อาจพบวา<br />
ไมมีความทรงจําในระหวางที่เกิดเหตุ พยาธิกําเนิดของ concussion ยังไมเปนที่ทราบแนชัด<br />
Penetrating woundถามีการทะลุหรือฉีกขาดของเนื้อสมองเชนจากกระสุน มีด หรือจากการบาดของชิ้นกะโหลกที่แตกจะ<br />
ทําใหเกิด laceration คือมีการฉีกขาดของเนื้อสมอง, vascular disruption, hemorrhage และการบาดเจ็บตามแนววิถี<br />
เอกสารคําสอน<strong>พยาธิวิทยาของระบบประสาท</strong> <strong>Pathology</strong> <strong>of</strong> <strong>the</strong> nervous system<br />
พญ.จันทิมา แทนบุญ ภาควิชาพยาธิวิทยาและนิติเวชศาสตร คณะแพทยศาสตร<strong>มหาวิทยาลัยนเรศวร</strong><br />
11