13.01.2015 Views

perinataluri asfiqsia / hipoqsiur-iSemiuri encefalopaTia

perinataluri asfiqsia / hipoqsiur-iSemiuri encefalopaTia

perinataluri asfiqsia / hipoqsiur-iSemiuri encefalopaTia

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>perinataluri</strong> <strong>asfiqsia</strong> /<br />

<strong>hipoqsiur</strong>-<strong>iSemiuri</strong><br />

<strong>encefalopaTia</strong><br />

klinikuri praqtikis erovnuli rekomendacia<br />

(gaidlaini)<br />

1


klinikuri praqtikis erovnuli rekomendacia (gaidlaini)<br />

`<strong>perinataluri</strong> <strong>asfiqsia</strong> / <strong>hipoqsiur</strong>-<strong>iSemiuri</strong> <strong>encefalopaTia</strong>~<br />

miRebulia klinikuri praqtikis erovnuli rekomendaciebis<br />

(gaidlainebi) da daavadebaTa marTvis saxelmwifo standartebis<br />

(protokolebi) SemuSavebis, Sefasebis da danergvis erovnuli<br />

sabWos 2008 wlis 5 noembris #1 sxdomaze da damtkicebulia<br />

saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da socialuri dacvis<br />

ministris 2009 wlis 14 aprilis # 142/o brZanebiT.<br />

2


<strong>perinataluri</strong> <strong>asfiqsia</strong> / <strong>hipoqsiur</strong>-<strong>iSemiuri</strong><br />

<strong>encefalopaTia</strong><br />

1. definicia, sinonimebi, terminologia 1-9 :<br />

definicia<br />

<strong>perinataluri</strong> <strong>asfiqsia</strong> mdgomareobaa, romelic viTardeba ante, intra an<br />

postnatalur periodSi Jangbadis miwodebis darRvevis gamo da xasiaTdeba<br />

bradikardiiT, airTa cvlis darRveviT da organoebis araadekvaturi<br />

perfuziiT.<br />

<strong>hipoqsiur</strong>–<strong>iSemiuri</strong> <strong>encefalopaTia</strong> (hie) Jangbadis araadekvaturi miwodebis<br />

gamo cns (Tavis da zurgis tvini) ujredebis dazianebaa, romelic vlindeba<br />

sunTqvis problemebiT, tonusisa da refleqsebis daqveiTebiT, cnobierebis<br />

darRveviT, gulyriT. hie-m SeiZleba gamoiwvios sikvdili neonatalur<br />

periodSi, mogvianebiT ki – ganviTarebis globaluri Seferxeba, mentaluri<br />

retardacia, cerebruli dambla 10,11 . hie-s diagnostikisaTvis saWiroa sami<br />

komponentis arseboba: darRvevebi orsulobis da mSobiarobis periodSi,<br />

adreul postnatalur periodSi klinikurad gamovlenili nevrologiuri<br />

darRvevebi da sicocxlis pirvelive dReebSi arsebuli sistemuri<br />

cvlilebebi.<br />

neonataluri depresia mdgomareobaa, romelic vlindeba mxolod sicocxlis<br />

pirveli saaTis ganmavlobaSi axalSobilis daTrgunviT da ar aris<br />

dakavSirebuli prenatalur paTologiasTan. igi ar moiTxovs laboratoriul<br />

da instrumentul kvlevebs.<br />

sinonimebi - <strong>perinataluri</strong> hipoqsia, iSemia, <strong>asfiqsia</strong>, axalSobilTa <strong>asfiqsia</strong>,<br />

dabadebis <strong>asfiqsia</strong>.<br />

gamoyenebuli Semoklebebi<br />

hie – <strong>hipoqsiur</strong> <strong>iSemiuri</strong> <strong>encefalopaTia</strong><br />

gaidlaini gankuTvnilia<br />

⇒ samedicino personalisaTvis, romelic muSaobs axalSobilTan, rogorc<br />

samSobiaro saxlSi, ise stacionarSi – neonatologi, mean-ginekologi,<br />

ojaxis eqimi, pediatri.<br />

gaidlainis samizne jgufi:<br />

⇒ axalSobilebi, romlebsac aReniSnebaT <strong>perinataluri</strong> <strong>asfiqsia</strong> an misi<br />

ganviTarebis riski.<br />

3


2. epidemiologia<br />

<strong>perinataluri</strong> <strong>asfiqsia</strong>/<strong>hipoqsiur</strong>-<strong>iSemiuri</strong> <strong>encefalopaTia</strong> (hie) axalSobilTa<br />

sikvdilobisa da avadobis erT-erT seriozul mizezad rCeba.<br />

<strong>perinataluri</strong> asfiqsiis sixSire gestaciis 28 kviraze daaxloebiT 30%,<br />

droul axalSobilebSi 20% Seadgens 13 . aSS-s janmrTelobis statistikis<br />

nacionaluri centris monacemebiT axalSobilTa asfiqsiiT gamowveuli<br />

sikvdiloba 14,4-ia yovel 100 000 cocxladSobilze. janmos monacemebiT<br />

msoflioSi asfiqsiiT 1 mln bavSvi iRupeba 14 .<br />

sxvadasxva qveynis monacemebiT mZime <strong>hipoqsiur</strong> <strong>iSemiuri</strong> encefalopaTiis<br />

sixSire Seadgens 2-9 SemTxvevas yovel 1000 cocxladSobilze 15,16 .<br />

mZime hie-s dros sikvdiloba 50-75%-ia, maT Soris yvelaze maRalia<br />

neonataluri sikvdiloba, romelic gamowveulia multiorganuli dazianebiT.<br />

hie-s iwvevs mentaluri retardaciis, epilefsiis, sxvadasxva xarisxis<br />

cerebruli damblis ganviTarebas. mZime hie-s dros zemoT aRniSnuli<br />

paTologia gvxvdeba SemTxvevaTa 90-100%, saSualo simZimis hie-s dros ki - 30-<br />

50% 17 , msubuqi hie-s dros seriozuli nevrologiuri garTulebebi SeiZleba<br />

ar ganviTardes. im SemTxvevebSic ki Tu ar aRiniSneba Tavis tvinis aSkara<br />

dazianeba 15-20%-Si SeiZleba aRiniSnos saskolo asakis bavSvebSi swavlis<br />

siZneleebi.<br />

3. etiopaTogenezi 1-9,18,19<br />

asfiqsiis/hie-s risk-faqtorebia:<br />

antenataluri:<br />

• saSvilosnosSiga zrdis Seferxeba;<br />

• mZime preeklamfsia;<br />

• vadagadacileba;<br />

• placentis paTologia;<br />

• dedis virusuli da baqteriuli infeqciebi;<br />

• sisxldena orsulobisas;<br />

• dedis farisebri jirkvlis da gul-sisxlZarRvTa paTologia.<br />

risk-faqtorebs miekuTvneba aseve: socialur_ekonomikuri statusi, gulyris<br />

an nevrologiuri daavadebis ojaxuri anamnezi, dafexmZimeba uSvilobis gamo<br />

mkurnalobis Semdeg.<br />

intranataluri:<br />

• persistuli oqcipitoposteriuli pozicia;<br />

• maRali temperatura mSobiarobis dros;<br />

• saswrafo sakeisro kveTa;<br />

• placentis gagleja;<br />

• swrafi vaginaluri mSobiaroba;<br />

• mwvave intranataluri mdgomareobebi: Wiplaris kompresia, prolapsi<br />

da a.S.<br />

4


neonataluri<br />

• araadekvaturi reanimacia;<br />

• pirveladi adaptaciis darRveva.<br />

paTfiziologia:<br />

<strong>hipoqsiur</strong>-<strong>iSemiuri</strong> <strong>encefalopaTia</strong> ganpirobebulia Tavis tvinis hipoqsiiTa da<br />

iSemiiT, rasac mosdevs neironebis dazianeba. hipoqsiis/asfiqsiis dasawyisSi<br />

viTardeba kompensatoruli reaqcia _ adrenalinis hiperproduqcia, sisxlis<br />

wnevis da cerebruli sisxlis nakadis gazrda (sisxlis mimoqcevis<br />

centralizacia), rac ganapirobebs Tavis tvinis perfuziis SenarCunebas.<br />

adreuli kompensaciuri meqanizmebis amowurvis Semdeg, qveiTdeba sisxlis<br />

wneva, mcirdeba cerebruli sisxlis nakadi, viTardeba hipoqsemia, rac iwvevs<br />

ujredSiga energetikul ukmarisobas. dazianebis adreul etapze Tavis tvinis<br />

temperatura qveiTdeba, gamoTavisufldeba neirogadamtani γ-aminoerbos mJava,<br />

rac amcirebs cerebruli oqsigenaciis moTxovnilebas da Sesabamisad<br />

tranzitorulad amcirebs asfiqsiis damzianebel efeqts.<br />

asfiqsiis sawyisi fazis Semdeg cerebruli metabolizmi SeiZleba aRdges,<br />

Tumca gauareseba viTardeba reperfuziis dros anu meorad fazaSi, romelic<br />

iwyeba sawyisi dazianebidan 6-24 sT-Si, xasiaTdeba tvinis SeSupebiT da<br />

apoptoziT (ujredebis programirebuli sikvdili). am fazas ewodeba –<br />

neironebis dazianebis mogvianebiTi faza. misi xangrZlivoba ar aris zustad<br />

cnobili, magram miCneulia rom is grZeldeba 24-48 sT, Semdeg ki iwyeba<br />

aRdgena.<br />

4. klinikuri simptomatika 1-9,19 :<br />

amerikis pediatriis akademiis (AAP) da amerikis meanobisa da ginekologiis<br />

kolejis (ACOG) gaidlainis Tanaxmad <strong>perinataluri</strong> asfiqsiis ZiriTadi<br />

kriteriumebia 13 :<br />

• Rrma metaboluri an Sereuli acidozi, Wiplaris arteriaSi pH < 7,00<br />

fuZeTaQdeficiti > 12 mmol/l<br />

• apgaris dabali qulebis (0-3) persistireba 5 wuTze met xans<br />

• klinikurad nevrologiuri darRvevebi (gulyra, hipotonia, koma)<br />

• adreul neonatalur periodSi poliorganuli sistemuri disfunqcia<br />

(Tirkmlis, RviZlis, sasunTqi, gul-sisxlZarRvTa da kuW-nawlvis<br />

traqtis dazianeba)<br />

Tu aRniSnuli maxasiaTeblebi ar aris gamoxatuli, SeuZlebelia asfiqsiis<br />

arsebobaze saubari. maRali apgaris qula > 6 gamoricxavs intranataluri<br />

asfiqsiis arsebobas 12 .<br />

asfiqsiis diagnostika mxolod apgaris qulebis mixedviT ar aris<br />

gamarTlebuli. sicocxlis me-5 wT-ze apgaris qula 3 an naklebi SeiZleba<br />

5


miuTiTebdes asfiqsiis arsebobaze mxolod sxva diagnostikur<br />

kriteriumebTan erTad.<br />

apgaris dabali qulebi hipoqsiis garda SesaZlebelia mTeli rigi<br />

faqtorebiT iyos ganpirobebuli. mocemuli faqtorebia 13 :<br />

• dRenakluloba da gestaciur asakTan SedarebiT mcire wona - am<br />

axalSobilebs axasiaTebT hipotonia, akrocianozi, nevrologiuri<br />

reaqciisa da refleqsebis daTrgunva. aqedan gamomdinare apgaris<br />

maqsimaluri qula SeiZleba iyos 6-7. gestaciis 30 kviramde dabadebul<br />

dRenaklulebSi apgaris qula SeiZleba 2-3 iyos asfiqsiis gareSec;<br />

• dedasTan gamoyenebuli medikamentebi - dedis anesTeziisa da analgeziis<br />

gamo ganviTarebuli depresia;<br />

• infeqcia;<br />

• nerv-kunTovani darRvevebi;<br />

• gul-sisxlZarRvTa Tandayolili mankebi.<br />

Tu apgaris qula 0-3-ia sicocxlis me-15 wuTze bavSvTa cerebruli damblis<br />

ganviTarebis sixSire 10%-s, xolo Tu me-20 wuTze - 60%_s Seadgens.<br />

klasifikacia:<br />

msubuqi Hhie:<br />

- sicocxlis pirvel dReebSi mcired momatebuli kunTTa tonusi da<br />

cocxali Rrma myesTa refleqsebi;<br />

- axalSobili agznebulia, moros da tacebis refleqsi gaZlierebulia.<br />

cnobierebis daTrgunva iSviaTia, SeiZleba gamovlindes Zilianoba.<br />

aRiniSneba gardamavali qceviTi anomaliebi, rogoricaa kvebasTan<br />

dakavSirebuli problemebi;<br />

- dabadebidan 3-4 dRisaTvis cns-is statusi SeiZleba iyos normaluri.<br />

sicocxlis pirvel saaTebSi simptomebis ararsebobas an msubuqi hies<br />

SeiZleba mohyves uecari gauareseba, romelic miuTiTebs Tavis tvinis<br />

ujredebis mimdinare disfunqciaze, dazianebasa da sikvdilze.<br />

saSualo simZimis hie:<br />

mZime hie:<br />

- vlindeba leTargia, mniSvnelovani hipotonia, daqveiTebuli Rrma<br />

myesTa refleqsebi;<br />

- tacebis, moros, wovis refleqsebi daTrgunulia an ar iwveva;<br />

- sicocxlis pirvel 24 sT-Si SeiZleba gamovlindes gulyra;<br />

- 1-2 kviraSi SesaZlebelia sruli gamojanmrTeleba, rac<br />

asocirebulia ukeTes gamosavalTan momavalSi.<br />

- vlindeba koma an stupori;<br />

- sunTqva SiZleba iyos araregularuli, axalSobils xSirad<br />

esaWiroeba damxmare ventilacia;<br />

6


- damaxasiaTebelia generalizebuli hipotonia da daTrgunuli Rrma<br />

myesTa refleqsebi;<br />

- wovis, ylapvis, tacebis, moros refleqsebi ar iwveva;<br />

- Tavis tvinis nervebis gamokvlevis dros SeiZleba gamovlindes<br />

Tvalebis asimetriuli deviacia, nistagmi, “Tojinis Tvalebi”;<br />

- Tvalis gugebi SeiZleba iyos gafarToebuli, Suqze reaqcia<br />

daqveiTebuli;<br />

- gulyra vlindeba adreul etapze da dasawyisSi SeiZleba<br />

rezistentuli iyos tradiciul mkurnalobaze. igi ZiriTadad<br />

generalizebuli xasiaTisaa. dazianebis progresirebasTan erTad<br />

gulyra praqtikulad ar vlindeba da eeg xdeba izoeleqtruli an<br />

gviCvenebs mkveTri supresiis niSnebs. am periodisaTvis progresirebs<br />

tvinis SeSupeba da gamoixateba yiflibandis daWimva;<br />

- damaxasiaTebelia araregularuli guliscemis sixSire da arteriuli<br />

wnevis maCveneblebis cvalebadoba.<br />

mZime hie-s dros maRalia adreuli neonataluri sikvdilobis maCvenebeli.<br />

axalSobilebSi, romlebic gadarCebian:<br />

- cnobierebis done umjobesdeba me-4-5 dRisaTvis;<br />

- hipotonia da kvebiTi problemebi persistirebs, zondiT kveba SeiZleba<br />

gaxangrZlivdes ramdenime Tve.<br />

hies Tan axlavs Semdegi multiorganuli dazianebebi<br />

⇒ sasunTqi sistema: pulmonuri hipertenzia, surfaqtantis meoradi deficiti,<br />

mekoniumis aspiracia, filtvidan sisxldena, filtvis SeSupeba.<br />

⇒ saSarde sistema: mwvave tubuluri da kortikaluri nekrozi, oliguria,<br />

renuli ukmarisoba.<br />

⇒ kardiovaskuluri sistema: Ria arteriuli sadinari, miokardiumis<br />

dazianeba, hipotenzia, Soki, gulis SegubebiTi ukmarisoba, samkariani<br />

sarqvlis ukmarisoba.<br />

⇒ metaboluri: acidozi, hipoglikemia, hipokalciemia, hiponatriemia,<br />

hiperamonemia, hiperkalemia.<br />

⇒ gastrointestinuri sistema: nekrozuli enterokoliti, stresuli wyluli.<br />

ZiriTadad damaxasiaTebelia peristaltikis daqveiTeba da kuWis evakuaciis<br />

Seferxeba.<br />

⇒ RviZlis disfunqcia: iSemia azianebs RviZlis sinTezur, eqskretorul da<br />

detoqsikaciur funqciebs. vlindeba transaminazebis donis mateba, sisxlis<br />

Semadedebeli faqtorebis sinTezis Semcireba, proTrombinis da<br />

aqtivirebuli parcialuri Tromboplastinis drois gaxangrZliveba, rac<br />

klinikurad asocirebulia sisxldenebTan.<br />

⇒ hematologiuri: Trombocitopenia, hemolizi, Zvlis tvinis depresia,<br />

sisxlZarRvTaSida Sededebis sindromi.<br />

7


5. daavadebis diagnozi<br />

hie-s diagozi damyarebulia anamnezze, obieqtur da nevrologiur<br />

gamokvlevebze. ar arsebobs specifiuri testi romelic yovelTvis<br />

daadasturebs an uaryofs hie-s.<br />

<strong>perinataluri</strong> asfiqsiis damadasturebeli maxasiaTeblebia 9,13 :<br />

• Rrma metaboluri an Sereuli acidozi;<br />

• Wiplaris arteriaSi pH < 7,00 fuZeTaQdeficiti > 12 mmol/l;<br />

• apgaris dabali qulebis (0-3) persistireba 5 wuTze met xans;<br />

• klinikurad arakeTilsaimedo nevrologiuri darRvevebi, rogoricaa<br />

gulyra, hipotonia, koma an hie;<br />

• adreul neonatalur periodSi poliorganuli sistemuri<br />

disfunqcia.<br />

Tu aRniSnuli maxasiaTeblebi ar aris gamoxatuli, SeuZlebelia asfiqsiis<br />

arsebobaze saubari.<br />

h. sarnatisa da m. sarnatis mier 1976 wels mowodebulia hie-s<br />

xarisxobrivi klasifikacia. es sqema saukeTesoa hie-is gamosavlis<br />

I<br />

prognozirebisaTvis (mtkicebulebis done I) 20 .<br />

neonataluri <strong>hipoqsiur</strong>-<strong>iSemiuri</strong> encefalopaTiis klasifikacia<br />

niSnebi msubuqi (I x.) saSualo (II x.) mZime (III x.)<br />

cnobierebis agznebadoba leTargia stupori, koma<br />

done<br />

nerv-kunTovani<br />

kontroli<br />

• kunTTa norma<br />

msubuqi<br />

daqveiTeba<br />

tonusi<br />

hipotonia<br />

• poza norma fleqsia aramyari<br />

decerebracia<br />

• Rrma<br />

gacxovelebuli gacxovelebuli ar iwveva<br />

refleqsebi<br />

• miokloniebi aris aris ar aris<br />

rTuli<br />

refleqsebi<br />

• wova susti susti an ar<br />

aris<br />

ar aris<br />

• moro cocxali susti ar aris<br />

• okulovestibuluri<br />

• kisris<br />

tonur<br />

• autonomiuri<br />

funqciebi<br />

norma gacxovelebuli susti an ar aris<br />

susti cocxali ar aris<br />

simpatikotonia<br />

parasimpatikoto<br />

nia<br />

orive<br />

daTrgunulia<br />

8


• gugebi midriazi miozi araTanabari,<br />

susti reaqciiT<br />

sinaTleze<br />

• guliscema taqikardia bradikardia cvalebadi<br />

• bronquli mwiri Warbi cvalebadi<br />

sekreti<br />

• nawlavTa norma an momatebuli, cvalebadi<br />

peristaltika daqveiTebuli diarea<br />

• gulyrebi ar aris xSiria decerebracia<br />

• eeg normaluri dabali voltaJi,<br />

romelsac<br />

erTveba<br />

iqtaluri<br />

aqtivoba<br />

CaqrobaaRmocenebis<br />

paterni<br />

izoxazamde<br />

vardniT<br />

xangrZlivoba


• metabolizmis Tnadayolili darRvevebi;<br />

• samSobiaro travmebi;<br />

• nerv-kunTovani daavadebebi;<br />

• dedis mier medikamentebis gamoyeneba;<br />

• neonataluri depresia.<br />

6. gamokvlevis sqema 5,6,8,9,19<br />

neirogamosaxviTi kvlevebi<br />

rutinuli neorogamosaxviTi kvlevebi yovelTvis ar miuTiTebs dazianebaze,<br />

kvlevis normaluri Sedegi ar gamoricxavs hie-s arsebobas.<br />

• kraniuli ultrasonografiuli gamokvleva: SeiZleba gamovlindes<br />

intracerebruli da intraventrikuluri hemoragia. tvinis SeSupebis<br />

dros aRiniSneba parkuWebis zomis Semcireba. hie-s dros mxolod<br />

ultrasonografiuli kvleva arainformatiulia. diagnostikurad<br />

mniSvnelovania dopleruli ultrasonografia, kerZod – arteriebis<br />

rezistentobis indeqsis gansazRvra. gamosavali arakeTilsaimedoa, Tu<br />

maCvenebeli < 0,5-0,6_ze.<br />

gestaciis 30 kviramde dabadebul axalSobilebs yvela SemTxvevaSi<br />

unda CautardeT ultrasonografiuli kvleva (rekomendacia B) 31 . B<br />

kvlevis Catarebis saukeTeso periods miekuTvneba sicocxlis me-7-<br />

14 dRe.<br />

• kompiuteruli tomografia gansakuTrebiT mniSvnelovania tvinis<br />

SeSupebis da hemoragiis diagnostirebisaTvis. SeiZleba iyos gverdiTi<br />

parkuWebis daviwroeba, Rarebis da xveulebis gasadaveba. Semcirebuli<br />

simkvrivis areebi miuTiTebs infarqtis zonebis arsebobaze.<br />

intraventrikuluri hemoragia iSviaTia droul axalSobilebSi.<br />

kompiuteruli tomografiiT SesaZlebelia ukana fosos hemoragiis<br />

gamovlena, rac ar vlindeba sonografiiT.<br />

• magnitur rezonansuli gamokvleva - mniSvnelovania saSualo da mZime<br />

hie-s diagnostikaSi. GgansakuTrebiT mielinizaciis statusis, ruxi-<br />

TeTri nivTierebis dazianebis xarisxis, Tavis tvinis ganviTarebis<br />

defeqtebis da Semdgomi nevrologiuri gamosavlis dasadgenad.<br />

misi Catareba mizanSewonilia sicocxlis me-2-8 dRes droul<br />

axalSobilebSi (rekomendacia A). kvleva mniSvnelovania<br />

dinamikaSi monitoringisaTvis.<br />

sxva testebi:<br />

• amplitude_integrirebadi eleqtroencefalograma (aEEG) –kvlevebiT<br />

dadginda, rom dabadebidan ramdenime saaTSi warmoebuli erT arxiani<br />

aEEG Tavis tvinis dazianebis da hie-s Sefasebis efeqturi saSualebaa.<br />

normaluri aEEG ar gamoricxavs Tavis tvinis dazianebis arsebobis<br />

SesaZleblobas, maSin roca aEEG-ze mZime an saSualo dazianebis<br />

maCvenebeli miuTiTebs Tavis tvinis dazianebasaE da arakeTilsaimedo<br />

gamosavalze. paTologiad miCneulia amplitudis farTo meryeoba<br />

A<br />

10


azisuri voltaJiT nulis axlos da pikuri amplitudiT 5-is qvemoT.<br />

aEEG -Ti SeiZleba aseveKkrunCxvebis diagnostikac.<br />

• standartuli eeg: gamoiyeneba rekomendebulia axalSobilis zogadi<br />

mdgomareobis stabilizaciis Semdeg. mravalarxiani eeg kvleva<br />

utardeba yvela axlSobils saeWvo krunCxvebiT da hie-iT. is<br />

mniSvnelovania krunCxvis dros dazianebis lokalizaciisa da<br />

simZimis Sesafaseblad. ase rom, aSkara klinikuri krunCxvebis ar<br />

arsebobis drosac ki tradiciuli eeg unda Catardes daavadebis<br />

adreul stadiaze gansakuTrebiT saSualo da mZime SemTxvevebSi.<br />

subklinikuri krunCxva, romlebic vlindeba mxolod eeg-ze, iwvevs<br />

Tavis tvinis dazianebas. axalSobilebSi, romlebic imyofebian<br />

damxmare ventilaciaze, miorelaqsantebis da sedatiuri saSualebebis<br />

gamoyenebam SeiZleba SeniRbos adreuli krunCxvebis simptomebi.<br />

antikonvulsiuri Terapiis didi dozebic cvlis eeg-s monacemebs.<br />

ganmeorebiTi eeg aucilebelia cvlilebebis dinamikis Sesafaseblad.<br />

misi Catareba mizanSewonilia gaweris win. pirvel kviraSi klinikur<br />

mdgomareobasTan erTad eeg-ze gaumjobeseba, dadebiTi prognozuli<br />

maCvenebelia.<br />

• specialuri sensoruli gamokvleva: smenis skriningi.<br />

• retinuli da ofTalmologiuri gamokvleva.<br />

laboratoriuli gamokvlevebi:<br />

Tavis tvinis dazianebis simZimis Sesafaseblad da organoTa<br />

statusis monitorirebisaTvis mravali testia mowodebuli.<br />

funqciuri<br />

• mJava tutovani wonasworobis gansazRvra;<br />

• Sratis eleqtrolitebi: mZime hie-s dros mniSvnelovania Sratis<br />

eleqtrolitebis yoveldRiuri Sefaseba mdgomareobis gaumjobesebamde.<br />

mniSvnelovnad daqveiTebulia natriumis, kaliumis, qloridebis done.<br />

diurezis Semcireba da wonis Warbi namati SeiZleba miuTiTebdes mwvave<br />

tubulur dazianebasa an antidiurezuli hormonis araadekvatur<br />

sekreciaze;<br />

• renuli funqciis Seswavla: Sratis kreatinini, kreatininis klirensi da<br />

Sardovana;<br />

• kardiuli da RviZlis enzimebis done Seesabameba hie-s simZimis xarisxs.<br />

sxva mniSvnelovani gamokvlevebi:<br />

• sisxlis airebi<br />

• sisxlis saerTo analizi TrombocitebiT<br />

• proTrombinis dro, parcialuri Tromboplastinis dro<br />

• sisxlis bioqimiuri kveleva (glukoza, kalciumi, magniumi,<br />

osmolaroba)<br />

• Sardis osmolaroba, saerTo analizi<br />

• RviZlis funqciebi, pirdapiri da saerTo bilirubini<br />

• liqvoris gamokvleva<br />

• ekg, eqokardioskopia<br />

11


7. mkurnalobis sqema 5,6,8,9,19<br />

dabadebisTanave aucilebelia adekvaturi reanimaciis Catareba (ix. gaidlaini<br />

- axalSobilTa reanimacia samSobiaro blokSi).<br />

krunCxvis SemTxvevaSi SesaZlebelia mniSvnelovnad daziandes organizmis<br />

sxvadasxva funqcia, ris gamoc xSir SemTxvevaSi axalSobili saWiroebs<br />

ventilacias, oqsigenacias, sisxlis wnevis stabilizacias. gulyra SeiZleba<br />

moixsnas fenobarbitaliT an lorazepamiT. mocemuli preparatebi warmodgens<br />

I rigis antikonvulsantebs. fenitoini gamoiyeneba, Tu aRniSnuli<br />

medikamentebi uefeqtoa.<br />

medikamenturi Terapia<br />

• fenobarbitali<br />

Cveneba _ klinikuri an subklinikuri gulyra, romelic vlindeba eeg-ze;<br />

mkurnalobis kursis xangrZlivoba damokidebulia klinikur statusze<br />

da eeg-s monacemebze,Uumetes SemTxvevaSi SeiZleba Sewydes sicocxlis<br />

pirvel Tveze. Tu nevrologiuri darRvevebi an eeg-ze cvlilebebi<br />

persistirebs, mkurnaloba grZeldeba ramdenime Tvidan erT wlamde. eeg<br />

da klinikuri statusi aris mkurnalobis kursis da xangrZlivobis<br />

ganmsazRvreli.<br />

doza _ sawyisi doza 20 mg/kg, preparati SeyavT venaSi 10-15 wT-is<br />

ganmavlobaSi (infuzomatiT), refraqterul SemTxevebSi SeiZleba<br />

damatebiTi dozis Seyvana - 5-10 mg/kg-ze. SemanarCunebeli dozaa 3-5<br />

mg/kg/dReSi, SemanarCunebeli dozis Seyvana xdeba sawyisi dozis<br />

Seyvanidan 12-24 sT-is Semdeg, dReSi 2-jer 12 saaTis intervaliT, Seyvanis<br />

gzaa peroraluri, intravenuri, intramuskuluri an reqtaluri.<br />

sifrTxilis zomebi:<br />

- saWiroa wnevisa da respiraciis kontroli, SeiZleba ganviTardes<br />

respiraciuli distresi da saWiro gaxdes damxmare ventilacia.<br />

- axlSobilSi pirveli 1-2 kviris ganmavlobaSi gaxangrZlivebulia prepartis<br />

naxevrad daSlis periodi, rasac SeiZleba moyves wamlis akumulacia,<br />

amitom mizanSewonilia SratSi preparatis koncentraciis (N-15-30 mkg/ml)<br />

monitoringi da SemanarCunebeli dozis Sesworeba.<br />

• lorazepami<br />

Cveneba - gamoiyeneba fenobarbitalze refraqteruli krunCxvis dros.<br />

doza _ erTjeradi dozaa 0.05-0.1 mg/kg venaSi neli nakadiT, doza meordeba<br />

klinikuri mdgomareobis mixedviT.<br />

sifrTxilis zomebi: dRenakl axalSoblebSi, romlebic iReben lorazepams<br />

sedaciisaTvis, SeiZleba gamoiwvios respiratoruli depresia da<br />

riTmuli miokloniebi.<br />

12


• fenitoini<br />

Cveneba- gamoyeneba fenobarbitalze da lorazepamze refraqteruli krunCxvis<br />

SemTxevaSi. sococxlis pirveli Tveebis ganmavlobaSi Ppreparatis<br />

oraluri gamoyenebisas Sewova umniSvneloa.<br />

doza _ sawyisi doza 15-20 mg/kg. Seyvana xdeba infuzomatiT minimum 30 wT-is<br />

ganmavlobaSi, SemanarCunebeli dozaa 4-8 mg/kg 24 sT_Si erTxel venaSi<br />

neli nakadiT, infuzis siCqare ar unda aRematebodes 0.5 mg/kg/wT;<br />

preparatis ganzaveba xdeba fiziologiur xsnarSi. fenitoinis<br />

intravenuri Seyvanis win da Semdeg mizanSewonilia kaTeteris Carecxva<br />

0.9% NaCL-iT.<br />

sifrTxilis zomebi: sasurvelia SratSi fenitoinis koncentraciis (N- 6-15<br />

mcg/ml) monitoringi, aucilebelia aseve bradikardiis, ariTmiis da<br />

hipotenziis monitoringi infuziis ganmavlobaSi; medikamenti aramdgradia<br />

IV xnarebSi, ar aris mizanSewonili misi Seyvana centraluri venaSi,<br />

daleqvis riskis gamo. SeuTavsebelia glukozis, deqstrozis da<br />

aminomJavebis, lipidebis xsnarebTan, bevr antibiotikTan, heparinTan,<br />

insulinTan. medikamentis sisxlZarRvidan gaJonvam SeiZleba gamoiwvios<br />

mZime lokaluri nekrozi.<br />

L<br />

• diazepami<br />

Cveneba – gamoiyeneba mxolod im SemTxvevaSi, Tu fenobarbitali da fenitoini<br />

ar aris xelmisawvdomi.<br />

doza – erTjeradi dozaa 0,1-0,3 mg/kg venaSi nela, efeqtis ar arsebobisas<br />

ganmeorebiTi Seyvana xdeba 15-30 wuTSi an iwyeba mudmivi infuzia 0,3<br />

mg/kg/sT.<br />

sifrTxilis zomebi: ar aris rekomendebuli diazepamis fenobarbitalTan<br />

gamoyeneba erTad, radgan maRalia cirkulaciuri kolafsisa da sunTqvis<br />

gaCerebis ganviTarebis riski.<br />

damxmare Terapiis sxva aspeqtebi<br />

saWiroa:<br />

• adekvaturi ventilaciis, perfuziis da metaboluri statusis<br />

SenarCuneba;<br />

• hipoqsiis, hiperkapniis, hipokapniis prevencia;<br />

• sisxlis gazebis da mJava–tutovani wonasworobis SenarCuneba<br />

fiziologiur sazRvrebSi;<br />

• sisxlis wnevis monitoringi da stabilizacia. vazopresorebis da<br />

inotropuli agentebis, mocirkulire sisxlis moculobis<br />

Semavseblebis gamoyenebiT;<br />

• centraluri Ht – 40-45% maCveneblis SenarCuneba;<br />

• siTxis da glukozis homeostazis SenarCuneba;<br />

13


• pirveli ori dRis ganmavlobaSi intravenuri siTxis infuziis<br />

SezRudva gestaciuri asakis mixedviT sadReRamiso siTxis<br />

moTxovnilebis 2/3-mde;<br />

• siTxiT da eleqtrolitebiT Terapia individualurad klinikuri<br />

statusis, wonis cvlilebis, Sardis gamoyofis, Sratis<br />

eleqtrolitebis da renaluri funqciis gaTvaliswinebiT.<br />

axalSobilis mdgomareobis gaumjobesebisas (Sardis gamoyofa<br />

izrdeba) saWiroa siTxis miwodebis koreqcia.<br />

• hipoTermia mkurnalobis axali meTodia. is gamoiyeneba msubuqi da<br />

saSualo simZimis hie-s SemTxvevebSi. cxovelis modelze Catarebul<br />

ramdenime eqspetrimentsa da erTeul limitirebul klinikur cdebSi,<br />

miRebulia dadebiTi efeqti, magram gamosavali Sefasebulia mxolod<br />

18-22 Tvis asakamde. sxeulis temperaturis daqveiTeba 2-3 0 C (zomieri<br />

hipoTermia) tvinis hipoqsia-iSemiis Semdeg amcirebs tvinis dazianebas<br />

da aumjobesebs gamosavals eqsperimentul kvlevaSi<br />

(mtkicebulebis done IV) 21-23 . axalSobilebze Catarebuli<br />

kvlevebi mwiria da urTierTgamomricxavi Sedegebi aqvs<br />

(mtkicebulebis done II) 24-27 . mZime hipoTermiam SeiZleba<br />

gamoiwvios ariTmia, sisxldena, Trombozi da sefsisi, Tumca<br />

es garTulebebi ar gamovlenila zomieri hipoTermiis dros<br />

(mtkicebulebis done II) 25,26,28 .<br />

ar arsebobs sakmarisi mtkicebuleba imisTvis, rom rutinulad<br />

gamoyenebuli iyos sistemuri an cerebruli hipoTermia im<br />

axalSobilebSi, romlebsac aReniSnebaT <strong>asfiqsia</strong> da hie. saWiroa<br />

kvlevebis gagrZeleba am mimarTulebiT.<br />

cxovelebze Catarebuli kvlevebi gviCvenebs, rom iSemiis<br />

dros da mis mere ganviTarebuli hiperTermia, iwvevs tvinis<br />

dazianebas (mtkicebulebis done IV) 29 .<br />

gamomdinare zemoaRniSnulidan, im axalSobilebs, romlebsac<br />

CautardaT reanimacia esaWiroebaT temperaturis mkacri<br />

kontroli, raTa ar ganviTardes iatrogenuli hiperTermia.<br />

radgan hiperTermiam SeiZleba gamoiwvios tvinis dazianeba<br />

(rekomendacia B) 14 .<br />

kveba:<br />

umetes SemTxvevebSi (saSualo da mZime hie-s dros) pirveli sami dRis<br />

ganmavlobaSi an sanam cnobierebis done ar gaumjobesdeba mizanSewonilia<br />

parenteruli kveba. Semdeg iwyeba minimaluri kveba dedis gamowvelili rZiT<br />

an formuliT daaxloebiT 5 ml yovel 3-4 sT-Si. paralelurad unda<br />

warmoebdes muclis garSemowerilobis, nawlavTa xmianobis, nawlavTa<br />

moqmedebis da kuWSi narCeni masebis monitoringi. nebismieri aRniSnul<br />

simptomTagani SeiZleba miuTiTebdes nekrozul enterokolitis arsebobaze.<br />

axalSobilebi <strong>perinataluri</strong> asfiqsiiT miekuTvnebian nekrozuli<br />

enterokolitis ganviTarebis riskis jgufs.<br />

IV<br />

II<br />

II<br />

IV<br />

B<br />

14


konsultaciebi:<br />

- krunCxvebis marTvis, eeg-s interpretaciisaTvis aucilebelia bavSvTa<br />

nevrologis konsultacia.<br />

referali 9<br />

hie-s saSualo simZimis da mZime formebis SemTxvevaSi saWiroa axalSobilis<br />

transportireba maRali donis klinikaSi saTanado nevrologiuri kvlevisa<br />

da nevrologis konsultaciis Casatareblad.<br />

8. meTvalyureoba 9 :<br />

saSualo da mZime xarisxis hies SemTxvevaSi pacients esaWiroeba sxvadasxva<br />

specialistis meTvalyureoba (pediatri, nevropaTologi, ganviTarebis<br />

pediatri da sxv.).<br />

mkurnaloba gaweris Semdeg<br />

krunCxvis sawinaaRmdego mkurnalobis xangrZlivoba damokidebulia cns-s<br />

dazianebis xarisxsa da eeg-s monacemebze:<br />

- axalSobilTa umravlesobasTan, romlebic viTardebian normalurad<br />

da hospitalidan gaweramde aqvT normaluri eeg, fenobarbitaliT<br />

mkurnaloba wydeba dabadebidan 3-4 kviris Semdeg.<br />

- cns-is mniSvnelovani paTologiis mqone CvilebSi fenobarbitalis<br />

mkurnalobis xangrZlivobis Sesaxeb gadawyvetilebas iRebs nevrologi<br />

bavSvis mdgomareobis mixedviT.<br />

prognozi:<br />

gulyrebi cudi prognozis maCvenebelia: gulyrebis arseboba 2-5-jer zrdis<br />

nevrologiuri garTulebis risks; antikonvulsantebisadmi rezistentul<br />

gulyrebs calsaxad axlavs letaloba an myari nevrologiuri darRvevebi;<br />

arakeTilsaimedo gamosavalis riski miT ufro maRalia, rac ufro adre<br />

(gansakuTrebiT dabadebidan pirvel 4 saaTSi) iwyeba gulyrebi.<br />

nevrologiuri statusis darRveva, romelic xangrZlivdeba pirveli 7-10 dRis<br />

Semdeg, Cveulebriv, cudi prognozis maCvenebelia. M<br />

persistirebadi kvebiTi problemebi miuTiTebs cns-is mniSvnelovan<br />

dazianebaze.<br />

hie-s mqone pacientebSi Tavis garSemowerilobis arasakmarisi zrda<br />

sicocxlis pirvel wlis ganmavlobaSi momavalSi nevrologiuri problemebis<br />

ganviTarebis erT-erTi markeria.<br />

9. gaidlainis gadasinjvisa da ganaxlebis vada – 4 weli<br />

15


10. gaidlainis miRebis xerxi/wyaro<br />

gaidlainis SemuSavebis meTodologia<br />

• axalSobilTa asfiqsiis/<strong>hipoqsiur</strong> <strong>iSemiuri</strong> encefalopaTiis<br />

prevenciis da marTvis principebis Sesaxeb arsebobs samecniero<br />

mtkicebulebis safuZvelze Seqmnil rekomendaciaTa mcire<br />

raodenoba. mocemuli gaidlainis Seqmnis procesSi samuSao<br />

jgufis gadawyvetilebiT moZiebuli da Sefasebuli iqna ukve<br />

arsebuli praqtikuli rekomendaciebi. moxda arsebuli<br />

rekomendaciebis adaptirebuli variantis SemuSaveba, romelic<br />

erTis mxriv pasuxebs saerTaSoriso moTxovnebs, xolo meore<br />

mxriv iTvaliswineba saqarTvelos samedicino dawesebulebaTa<br />

rogorc adamianur, ise teqnikur resursebs.<br />

• rekomendaciaTa moZieba xorcieldeboda eleqtronuli monacemTa<br />

bazis gamoyenebiT.<br />

qveyana da resursis<br />

dasaxeleba<br />

internet-misamarTi<br />

aSS<br />

US National Guideline<br />

Clearinghouse (NGC)<br />

Centers for Disease Control and<br />

Prevention (CDC)<br />

Agency for Healthcare Research<br />

and Quality (AHRQ)<br />

Health Services Technology<br />

Assessment Text (HSTAT) and<br />

National Library of Medicine<br />

(NLM)<br />

Institute of Clinical Systems<br />

Improvement (ICSI)<br />

American Medical Association<br />

Canadian Medical Association<br />

(CMA)<br />

Health Canada – Population and<br />

Public Health Branch (PPHB)<br />

didi britaneTi<br />

National Institute for Clinical<br />

Excellence (NICE)<br />

Sheffield Evidence for<br />

Effectiveness and Knowledge<br />

http://www.guideline.gov<br />

http://www.phppo.cdc.gov/CDCRecommends/Adv<br />

SearchV.asp<br />

http://www.ahrq.gov/clinic/cpgsix.htm<br />

http://hstat.nlm.nih.gov<br />

http://www.icsi.org<br />

http://www.ama-assn.org<br />

http://mdm.ca/cpgsnew/cpgs/index.asp<br />

http://www.hc-sc.gc.ca/pphb-dgspsp/dpg_e.html<br />

http://www.nice.org.uk<br />

http://www.shef.ac.uk/seek/guidelines.htm<br />

16


(SEEK)<br />

National electronic Library for<br />

Health (NeLH)<br />

PRODIGY Clinical Guidance<br />

Scottish Intercollegiate Guidelines<br />

Network (SIGN)<br />

German Guideline Information<br />

Service (GERGIS)<br />

avstralia<br />

Australian National Health and<br />

Medical Research Council (NHMRC)<br />

axali zelandia<br />

New Zealand Guidelines Group<br />

(NZGG)<br />

mtkicebiTi<br />

specialistTa<br />

regionTaSorisi<br />

sazogadoeba<br />

medicinis<br />

http://www.nelh.nhs.uk/guidelinesfinder<br />

http://www.prodigy.nhs.uk/ClinicalGuidance<br />

http://www.sign.ac.uk<br />

http://www.leitlinien.de/english/english/view;<br />

http://www.health.gov.au/hfs/nhmrc/publicat/cphome.htm<br />

http://www.nzgg.org.nz/library.cfm<br />

http://www.osdm.org<br />

klinikuri rekomendaciebis da mtkicebulebebis moZiebis damatebiTi wyaroebi<br />

da meTodebi<br />

• koxreinis biblioTeka - The Cochrane Library 2006, Issue 2;<br />

• amerikis samedicino biblioTekis mier Seqmnil eleqtronul<br />

bibliografiul monacemTa baza - medlaini – MEDLINE;<br />

• jandacvis msoflio organizaciis reproduqciuli janmrTelobis<br />

biblioTeka.<br />

publikaciebis CarTvis/gamoricxvis kriteriumebi<br />

• arCeul iqna kvlevebi Semdegi dizainiT: randomizebuli<br />

kontrolirebadi kvlevebi, sistemuri mimoxilvebi da meta-analizi,<br />

erTmomentiani, kohortuli kvlevebi;<br />

• rekomendaciis momzadebisas ZiriTadad dadgenili iyo drois 12<br />

wliani SezRudva. Tumca zogjer gamoyenebuli iyo ufro adreuli<br />

publikaciebi, romlebic dResac aqtualuria da safuZvlad udevs<br />

sxva Tanamedrove mtkicebulebebs;<br />

• dadgenili iyo enobrivi SezRudvebi, radganac samuSao jgufs<br />

SesaZlebloba hqonda literaturis wyaroebi Seeswavla mxolod<br />

inglisur da rusul enebze.<br />

17


moZiebuli klinikuri rekomendaciebisa da mtkicebulebebis analizi<br />

• samuSao jgufis mier tardeboda moZiebuli wyaroebis analizi.<br />

Catarebuli Ziebis Sedegad miRebuli iyo ramdenime klinikuri<br />

meToduri rekomendacia axalSobilTa asfiqsiis/hie-s marTvis<br />

sakiTxebze, romlebic Seicavda jgufis miznis Sesaferis saWiro<br />

informacias. am rekomendaciebis Sefasebisas gamoyenebuli iyo<br />

rekomendaciaTa atestaciisa da eqspertizis kiTxvari - AGREE (94,96-98).<br />

samuSao jgufi xelmZRvanelobda saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa<br />

da socialuri dacvis saministros mier SemuSavebuli nacionaluri<br />

gaidlainebis gzamkvleviT. Sefasebis Sedegad amorCeuli iyo qvemoT<br />

CamoTvlili organizaciebis gaidlainebi:<br />

⇒ amerikis pediatriis akademia<br />

⇒ axalSobilTa movla, manuali – j. kloherti<br />

⇒ pediatria – nelsoni<br />

⇒ janmrTelobis msoflio organizacia<br />

• rekomendaciebis mtkicebulebaTa doneebis gansazRvrisas gamoyenebuli<br />

iyo saqarTvelos Sromis janmrTelobisa da socialuri dacvis<br />

saministros mier mowodebuli mtkicebulebebis donisa da<br />

rekomendaciebis xarisxis sqema.<br />

mtkicebulebaTa doneebisa da rekomendaciebis gradaciebis sqema<br />

done mtkicebulebis siZlieris<br />

done (Muir Gray)<br />

I Zlieri mtkicebuleba,<br />

eyrdnoba minimum erT<br />

sistemur mimoxilvas,<br />

romelic efuZneba swori<br />

dizainis<br />

mqone<br />

randomizebul<br />

kontrolirebad kvleva<br />

II Zlieri mtkicebuleba,<br />

eyrdnoba minimum erTi<br />

swori dizainis mqone<br />

randomizebul<br />

kontrolirebad kvleva<br />

III klinikuri kvleva<br />

randomizaciis gareSe,<br />

kohortuli da SemTxvevakontrolis<br />

kvlevebi<br />

IV araeqsperimentuli<br />

multicentruli kvlevebi<br />

Va<br />

avtoritetul<br />

profesionalTa mosazreba<br />

xarisxi rekomendaciis xarisxi<br />

(Cook et al)<br />

A eyrdnoba I donis<br />

mtkicebulebas<br />

da<br />

Sesabamisad mtkiced<br />

rekomendebulia<br />

B eyrdnoba II donis<br />

mtkicebulebas<br />

da<br />

Sesabamisad mtkiced<br />

rekomendebulia<br />

C eyrdnoba III donis<br />

mtkicebulebas SeiZleba<br />

CaiTvalos Sesabamisad<br />

D eyrdnoba IV da V donis<br />

mtkicebulebas saWiroebs<br />

konsesuss<br />

18


Vb klinikuri gamocdileba,<br />

aRwerilobiTi kvlevebi an<br />

eqspertTa angariSi<br />

11. alternatiuli gaidlaini ar arsebobs<br />

12. gamoyenebuli literatura:<br />

1. Levene, M. Neonatal Neurology. Chp 8, pp 157-200;2000<br />

2. Volpe, J. Neurology of the Newborn, Chapter 6. Pp. 211-369. W. B. Sauders, 1995<br />

3. NGC STATUS: The information was veryfied by the guideline developer on April 10. 2003<br />

4. Shah, P, Riphagen, S, Beyene, J et al. Multiorgan dysfunction in infants with post-asphyxial<br />

hypoxic-ischemic encephalopathy. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed 2004; 89:F152.<br />

5. Manual of Neonatal care; J. Cloherty, E. Eichenwald, A. Strark fifth edition, 2004<br />

6. Clinical features, diagnosis, and treatment of neonatal encephalopathy;<br />

Yvonne Wu, MD, MPH UpToDate performs a continuous review of over 350 journals and<br />

other resources. Updates are added as important new information is published. The literature<br />

review for version 14.2 is current through April 2006; this topic was last changed on March 31,<br />

2006. www.uptodate.com<br />

7. Etiology and pathogenesis of neonatal encephalopathy; Yvonne Wu, MD, MPH;<br />

www.uptodate.com UpToDate performs a continuous review of over 350 journals and other<br />

resources. Updates are added as important new information is published. The literature review<br />

for version 14.2 is current through April 2006; this topic was last changed on April 19, 2005<br />

8. Systemic effects of perinatal asphyxia; Lisa M Adcock, MD; Ann R Stark, MD UpToDate<br />

performs a continuous review of over 350 journals and other resources. Updates are added as<br />

important new information is published. The literature review for version 14.2 is current<br />

through April 2006; this topic was last changed on April 28, 2006 www.uptodate.com<br />

9. Hypoxic-Ischemic Encephalopathy; American Academy of Pediatrics, American Association<br />

for the History of Medicine, American Osler Society, American Pediatric Society, College of<br />

Physicians of Philadelphia, Society for Pediatric Research; www.emedicine.com; Last<br />

Updated: June 30, 2006<br />

10. Hankins G.D.V, - et al - Neonatal Organ System Injury in Acute Birth Asphyxia Sufficient to<br />

Result in Neonatal Encephalopathy - VOL. 99, NO. 5, PART 1, 2002 The American College of<br />

Obstetricians and Gynecologists.<br />

11. Badawi N, Kurinczuk JJ, Keogh JM, Alessandri LM, O’Sullivan F, Burton PF, et al.<br />

Antepartum risk factors for newborn encephalopathy: The Western Australian casecontrol<br />

study. BMJ 1998;317:1549 –53.<br />

12. Casey BM, McIntire DD, Leveno KJ. The continuing value of the Apgar score for the<br />

assessment of newborn infants. N Engl J Med 2001; 344; 467-71<br />

13. Програма Реанимации новорожденных руководство по подготовке преподователей –<br />

AIHA - 2000<br />

14. American Heart Association in collaboration with International Liaison Committee on<br />

Resuscitation. Guidelines 2005 for Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency<br />

Cardiovascular Care: International Concensus on Science, Part 11, 7: Neonatal Resuscitation.<br />

Circulation 2005;112:91-9<br />

15. Futrakul S et al - Risk Factors for Hypoxic-Ischemic Encephalopathy in Asphyxiated Newborn<br />

Infants J Med Assoc Thai Vol. 89 No. 3 2006 322-328;<br />

19


16. Badawi N. - Antepartum risk factors for newborn encephalopathy: the Western Australian<br />

case-control study BMJ 1998;317:1549-1553<br />

17. Volpe JJ. Hypoxic-ischemic encephalopathy: clinical aspects. In: Volpe JJ, editor. Neurology<br />

of the newborn. 3rd ed. Philadelphia: WB Saunders; 1995: 314-69.<br />

18. Badawi N. - Antepartum risk factors for newborn encephalopathy: the Western Australian<br />

case-control study BMJ 1998;317:1549-1553<br />

19. Nelson textbook of Pediatricas 2005<br />

20. Perlman JM, Risser R. Can asphyxiated infants at risk for neonatal seizures be rapidly<br />

identified by current high-risk markers Pediatrics. 1996 Apr; 97(4): 456-62<br />

21. Gunn A, Gunn T, de Haan H, Williams C, Gluckman P. Dramatic neuronal rescue with<br />

prolonged selective head cooling after ischemia in fetal lambs. J Clin Invest 1997;99:248-56.<br />

22. Laptook A, Corbett R, Sterett R, Burns DK, Tollefsbol G. Modest hypothermia provides partial<br />

neuroprotection when used for immediate resuscitation after brain ischemia. Pediatr Res<br />

1997;42:17-23.<br />

23. Thoresen M, Bagenholm R, Loberg E, Apricena F. Posthypoxic cooling of neonatal rats<br />

provides protection against brain injury. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed 1996;74:F3-F9.<br />

24. Bernard S, Gray T, Buist M, Jones B. Treatment of comatose survivors of out-of-hospital<br />

cardiac arrest with induced hypothermia. N Engl J Med 2002;346:557-63.<br />

25. Eicher D, Wagner C, Katikaneni L, Hulsey T. Moderate hypothermia in neonatal<br />

encephalopathy: efficacy outcomes. Pediatr Neurol. 2005;32:11-7.<br />

26. Gluckman P, Wyatt J, Azzopardi D, Ballard R. Selective head cooling with mild systemic<br />

hypothermia after neonatal encephalopathy: multicentre randomised trial. Lancet<br />

2005;365:663-70.<br />

27. Thoresen M,.Whitelaw A. Cardiovascular changes during mild therapeutic hypothermia and<br />

rewarming in infants with hypoxic-ischemic encephalopathy. Pediatrics 2000;106:92-9.<br />

28. Shankaran S, Laptook A, Wright L, Ehrenkranz R. Whole-body hypothermia for neonatal<br />

encephalopathy: animal observations as a basis for a randomized, controlled pilot study in term<br />

infants. Pediatrics 2002;110:377-85.<br />

29. Coimbra C, Boris-Moller F, Drake M, Wieloch T. Diminished neuronal damage in the rat brain<br />

by late treatment with the antipyretic drug dipyrone or cooling following cerebral ischemia.<br />

Acta Neuropathol. 1996;92:447-53.<br />

30. Основы ухода за новорожденнымми и грудное вскармливание - ВОЗб 2002<br />

31. WHO - Managing Newborn Problems – A Guide for doctors, nurses and midwives – 2003<br />

20


13. avtorTa jgufi<br />

pediatrTa da neontologTa kavSiri `alternativa~<br />

samuSao jgufi:<br />

⇒ dimitri abelaSvili - medicinis doqtori; Tbilisis saxelmwifo<br />

samedicino universitetis diplomis Semdgomi da uwyveti samedicino<br />

ganaTlebis instituti, m. iaSvilis saxelobis bavSvTa centraluri<br />

klinikuri saavadmyofos reanimaciisa da gadaudebeli daxmarebis<br />

samsaxuris ufrosi, axalSobilTa reanimaciis ganyofilebis gamge.<br />

pediatrTa da neontologTa kavSiri `alternativa~-s wevri;<br />

⇒ merab maWaraSvili _ neonatologi, m.SaraSiZis samedicino centri<br />

generaluri direqtoris moadgile neonatologiasa da pediatriaSi.<br />

pediatrTa da neontologTa kavSiri `alternativa~-s wevri;<br />

⇒ gela mecxvariSvili - medicinis doqtori, q. Tbilisis ss akademikos<br />

o. RuduSauris saxelobis erovnuli samedicno centris<br />

neonatologiis samsaxuris ufrosi;<br />

⇒ maka mSvildaZe _ neonatologi, CaCavas sax. mean ginekologiisa da<br />

perinatologiis instituti, saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da<br />

socialuri dacvis saministros eqsperti. pediatrTa da neontologTa<br />

kavSiri `alternativa~-s wevri;<br />

⇒ maia xerxeuliZe – medicinis doqtori, Tbilisis saxelmwifo<br />

samedicino universitetis pediatriis departamentis asistentprofesori.<br />

pediatrTa da neontologTa kavSiri `alternativa~-s<br />

wevri;<br />

⇒ nani yavlaSvili – medicinis doqtori, Tbilisis saxelmwifo<br />

samedicino universitetis pediatriis departamentis asistentprofesori.<br />

pediatrTa da neontologTa kavSiri `alternativa~-s<br />

wevri.<br />

eqspertebi:<br />

⇒ irakli favleniSvili – profesori, Tbilisis saxelmwifo<br />

samedicino universitetis diplomis Semdgomi da uwyveti samedicino<br />

ganaTlebis institutis direqtori;<br />

⇒ nana tatiSvili - medicinis doqtori; m. iaSvilis saxelobis bavSvTa<br />

centraluri klinikuri saavadmyofos nevrologiuri departamentis<br />

ufrosi;<br />

⇒ lela woworia _ saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da<br />

socialuri dacvis saministros jandacvis departamenti;<br />

⇒ Tea TavidaSvili _ saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da<br />

socialuri dacvis saministros jandacvis departamenti.<br />

21

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!