Il-Kunsill Tiegħek Nru 37 - lc.gov.mt

Il-verità fil-leææendi
Minn Rev David Muscat B.A., S.Th.L., Lic(Roma)
Mhux l-ewwel darba li xi œadd jistaqsini dwar
xi leææenda u jgœidli hekk: “Imma dawn illeææendi
vera jew le” Saret komuni l-
espressjoni “qed tgœid leææenda” meta xi œadd
igiddeb lill-œaddieœor f’xi argument. Gœalhekk jien
tal-fehma li din hija mistoqsija li jixirqilha tweæiba
b’attenzjoni. Il-kurÿità mhijiex biss dwar l-istoriçità
tal-figuri fil-leææendi bœal ngœidu aœna l-eremit ta’
Wied il-Gœasel, jew l-Gœarusa tal-Mosta jonkella ittfajla
zoppa Mostija li bniet il-kappella tal-Madonna
tal-Isperanza. Il-kurÿità hija wkoll dwar kemm
hemm verità fl-istejjer tal-leææendi marbutin
magœhom.
It-tweæiba tiegœi gœal din il-mistoqsija hija din. “Iva,
dawn il-leææendi fihom œafna verità anke jekk traççi
storiçi dwarhom gœandna ftit jew xejn.” Naœseb li din
hija tweæiba çara daqs il-kristall u bla kantunieri! Biex
nispjega il-œsieb wara din it-tweæiba nagœÿel illeææenda
tar-raœeb ta’ Wied il-Gœasel. Dwar l-eremit
ta’ Wied il-Gœasel ftit nafu œlief li forsi kien jismu
Korradu. Fi Sqallija fi knisja tinsab skrizzjoni li ææib ilkliem
Corrado che sei venuto da Malta – Korradu li
æejt minn Malta. Imma jekk kienx l-eremit ta’ Wied il-
Gœasel ma nafux. Lanqas nafu jekk ir-rgœajja
Naxxarin li keççewh b’ingann gœamlux hekk tassew.
Lanqas gœandna traççi storiçi jekk il-mottiv wara l-bini
tal-kappella f’dak l-gœar minn Mostin œawtiela kienx
biex jagœmlu att ta’ riparazzjoni jew le. Allura kemm
hemm verità fil-leææenda
Fil-leææenda ta’ Korradu nistgœu naraw tlett
aspetti. 1. Il-œaÿen jew makakkerija tar-raœœala biex
jingannaw li xi œadd li dejjaqhom fil-kompetizzjoni
gœall-ilma li hu riÿors skars. 2. Il-bniedem qaddis li
gœax irid jimxi onest fil-œajja jittama f’Alla l-imbierek.
3. Ix-xewqa naturali u æenwina tal-bniedem gœal
riparazzjoni gœall-œaÿen b’mod konkret permezz talbini
ta’ xi kappella, niçça jew statwa – imqar jekk din
tkun fil-pjazza! Dawn l-aspetti huma kollha vera. Anzi
huma verissimi f’soçjetajiet ta’ bdiewa, raœœala,
gabillotti u rgœajja bœal ma kienet Malta sa ftit ÿmien
ilu. Nafu kemm jeÿistu stejjer ta’ ælied u piki gœall-ilma.
Fil-gœar tal-eremit hemm l-ilma œdejn l-artal tal-
Madonna li æej is-sena kollha. Ÿgur li r-rgœajja kienu
jiææieldu gœall-ilma. Nafu wkoll li f’Malta medjevali
kien hawn bosta rœieb ifittxu postijiet iÿolati œalli
jgœixu fil-kontemplazzjoni. Nafu wkoll mill-œajja kemm
hu veru illi min irid jimxi onest ibati fil-œajja. In-nies
diÿonesti ta’ madwaru jakkuÿawh bil-gideb u gœalhekk
it-tama gœall-gœajnuna tiæih minn Alla. Hekk gœamel
Korradu meta kien fil-periklu tal-mewt bit-tœaææir u
æera sas-Salina u hemm spiçça bejn mewt u œajja. L-
eremit ittama fl-gœajnuna mis-sema li œelsitu minn
mewt çerta b’mod tal-gœaæeb. Nafu wkoll kemm huwa
veru li n-nies jikkonvertu u kemm iœossuha importanti
juru din is-sogœba b’mod konkret u viÿibbli Ma kienx
biÿÿejjed gœall-Mostin li iddispjaçihom. Riedu jagœmlu
att ta’ riparazzjoni b’xi œaæa li tista taraha u tmissha.
Gœalhekk bnew kappella tal-æebel gœat-tgawdija ta’
kulœadd fil-post preçis fejn sar d-dnub. Mela mhijiex
æusta l-akkuÿa illi min jagœmel statwa jew niçça f’post
pubbliku ikun qed jagœmel hekk gœall-vanaglorja
tiegœu. Anzi œafna drabi jkun hemm mottivi spiritwali
æenwini.
Wara din l-ispjega ÿgur ilkoll nifhmu kemm
tabilœaqq hemm verità fil-leææenda tar-raœeb ta’ Wied
il-Gœasel. Fil-fatt hemm veritajiet f’kull leææenda. Ittfajla
zoppa Mostija ta’ Wied l-Isperanza salvat mit-
Torok gœax Alla jagœÿel iç-çkejknin u l-imwarrba ta’
din id-dinja biex iniÿÿel minn fuq it-tron tagœhom lil
dawk li huma mkabbra f’qalbhom. Il-bini ta’ xi œaæa
sagra li tidher gœall-æid tal-Mostin kollha (f’dan il-kaÿ
il-kappella tal-Isperanza) æej minn motivazzjoni ta’ fidi
vera u sinçiera tar-raœœala Mostin li gœalkemm foqra u
batuti xorta waœda jagœtu lil Alla l-ewwel post. Kos
ikolli nistqarr x’fidi kellhom missirijietna li b’gœodod
mingœajr kumdità marru jibnu kappelel fil-widien anke
f’postijiet daqshekk iÿolati bœal ma hija dik ta’ San
Pawl Eremita! Imbagœad aœna illum f’dan il-lussu kollu
li gœandna nivvintaw diffikultajiet u skuÿi banali anke
kontra statwa fil-pjazza. Œaæa waœda naœseb li tlifna u
din hija l-fidi! Gœax jekk ikollok fidi imqar daqs
ÿerriegœa tal-mustarda tgœid lil muntanja timxi u din
tobdik. U gœax tlifna l-fidi bdejna wkoll niddubitaw
mill-veritajiet li fihom il-leææendi li kienu tant gœeÿieÿ
gœal ta’ qabilna.
Nieœu ç-çans biex inwassal appell dwar il-kappella
ta’ San Pawl Eremita li hija tassew gœal qalbi. Kont
wieœed mill-voluntiera li fl-1992 salvajnieha minn
œsarat kbar. Baqa xi jsir. L-iktar œaæa uræenti hija li
jeræa jinbena mill-ædid it-taraæ li mill-kamra tas-suldati
jieœu gœall-qiegœ tal-wied imnejn tibda l-mogœdija
gœall-kappella. Dan it-taraæ kien inqered meta nbena l-
pont tal-æebel minflok dak tal-œadid. Mingœajr dan ittaraæ
l-aççess gœall-mogœdija jibqa perikolus kull meta
jgœaddu l-ilmijiet tal-wied ma’ l-inqas bexxa xita.
Konvint li dan l-appell tiegœi ma jaqax fuq widnejh
torox gœax gœandi fiduçja fil-kunsilliera kollha kemm
huma. Jekk ma jaslux ÿgur li mhux tort tagœhom imma
gœax ikunu sabu xi ntoppi minn xi MEPA jew xi œaæa
oœra. F’dal-kaÿ nerægœu nagœmlu bœal missirijietna u
nittamaw gœall-gœajnuna mis-sema mingœajr ma
noqgœodu jdejna fuq ÿaqqna.
34
Il-Kunsill Tiegœek