1. ชื่อผลงาน/โครงการพัฒนา : รักปลอดภัย (Safe Sex ... - มหาวิทยาลัยนเรศวร

1. ชื่อผลงาน/โครงการพัฒนา : รักปลอดภัย (Safe Sex)
2. คําสําคัญ : รักปลอดภัย
3. สรุปผลงานโดยย่อ :
หน่วยสร้างเสริมสุขภาพนิสิต โรงพยาบาลมหาวิทยาลัยนเรศวร ได้ตระหนักถึงความสําคัญของปัญหา
พฤติกรรมการมีเพศสัมพันธ์ที่ไม่ปลอดภัยของวัยรุ่น การแพร่ระบาดของโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ โรคเอดส์
และการตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์ ซึ่งมีแนวโน้มสูงขึ้นในกลุ่มวัยรุ่น จึงจัดทําโครงการรักปลอดภัย (Safe Sex) ขึ้น
โดยมีกลุ่มเป้าหมาย คือ นิสิตมหาวิทยาลัยนเรศวร และเมื่อปลายปี 2551 โรงพยาบาลมหาวิทยาลัยนเรศวรได้
เข้าร่วมเป็นสถานบริการที่เป็นมิตรสําหรับเยาวชน (Teen Center) เพื่อสร้างเครือข่ายระดับจังหวัดในการส่ง
ต่อข้อมูลและแก้ไขปัญหาร่วมกันทั้งจังหวัดพิษณุโลก ในการรณรงค์ป้องกันและควบคุมโรคติดต่อทาง
เพศสัมพันธ์ โรคเอดส์ และการตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์ในวัยรุ่น โดยร่วมมือกับสาธารณสุขจังหวัดพิษณุโลก
และโรงพยาบาลพุทธชินราช และหน่วยงานอื่นๆที่เกี่ยวข้อง ประชาสัมพันธ์ข้อมูลข่าวสารความรู้ วิธีปฏิบัติที่
ถูกต้อง เพื่อให้กลุ่มเป้าหมายมีการปรับเปลี่ยนทัศนคติและพฤติกรรมการมีเพศสัมพันธ์ในทางที่ถูกต้อง
เหมาะสมปลอดภัย ลดอัตราการแพร่ระบาดของโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ โรคเอดส์ การตั้งครรภ์ไม่พึง
ประสงค์และการป้องกันปัญหาที่จะตามมาจากการมีเพศสัมพันธ์ โดยกระบวนการมีส่วนร่วมของนิสิตและ
หน่วยงานที่เกี่ยวข้องของมหาวิทยาลัย ทั้งในรูปแบบของการให้บริการเชิงรุกและพัฒนารูปแบบการให้บริการ
ที่เป็นมิตรสําหรับเยาวชน นิสิตเข้าถึง เกิดความไว้วางใจ มารับบริการ มีการดูแลรักษาที่ถูกต้องตามมาตรฐาน
4. ชื่อและที่อยู่ขององค์กร : หน่วยสร้างเสริมสุขภาพนิสิต โรงพยาบาลมหาวิทยาลัยนเรศวร
คณะแพทยศาสตร์มหาวิทยาลัยนเรศวร จังหวัดพิษณุโลก
5. สมาชิกทีม :
นางสาวโชติกา วงศ์เจริญ รก.หน.หน่วยสร้างเสริมสุขภาพนิสิต
นางสาวปรียาวรัทย์ อิ่มสมบัติ พยาบาลวิชาชีพ
นางรัชดาภรณ์ แม้นศิริ พยาบาลวิชาชีพ
6. เป้าหมาย : อัตราป่วยโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ โรคเอดส์ และการตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์ลดลง
7. ปัญหาและสาเหตุโดยย่อ :
จากสถานการณ์ปัจจุบัน การแพร่ระบาดของโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ โรคเอดส์ และการตั้งครรภ์ไม่
พึงประสงค์ กลับมามีแนวโน้มสูงขึ้น โดยเฉพาะในกลุ่มวัยรุ่น สอดคล้องกับพฤติกรรมการมีเพศสัมพันธ์ที่ไม่
ปลอดภัยของวัยรุ่น ซึ่งมีแนวโน้มที่จะมีเพศสัมพันธ์ตั้งแต่อายุยังน้อย อีกทั้งยังใช้เทศกาลต่าง ๆ โดยเฉพาะ
วันวาเลนไทน์ ลอยกระทง เป็นโอกาสในการมีเพศสัมพันธ์ โดยขาดความระมัดระวัง และขาดความรู้ความ
เข้าใจในการป้องกันตนเอง สถานศึกษาก็เป็นส่วนหนึ่งในการสร้างกระแสให้วัยรุ่นมีการปรับเปลี่ยนทัศนคติ

พฤติกรรมทางเพศที่เหมาะสมและปลอดภัย ในการป้องกันและควบคุมโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ โรคเอดส์
และการตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์
8. กิจกรรมการพัฒนา :
8.1 การคัดกรองพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศ นิสิตที่มารับบริการที่หน่วยสร้างเสริมสุขภาพนิสิต
8.2 การบริการให้คําปรึกษาทั้งในสถานบริการและทางโทรศัพท์
8.3 พัฒนาระบบการให้คําปรึกษานิสิตที่มีพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศสัมพันธ์ โดย
8.3.1 จัดทําแนวทางปฏิบัติการให้คําปรึกษาผู้ป่วยโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ การให้
คําปรึกษานิสิตที่ตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์/แท้ง การให้คําปรึกษาก่อน-หลังตรวจหาเชื้อ Anti-HIV
8.3.2 จัดทําแนวทางการติดตามเยี่ยมหรือติดตามทางโทรศัพท์ ผู้ป่วย/ผู้มีพฤติกรรมเสี่ยง
โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ นิสิตที่ตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์ นิสิตที่แท้ง นิสิตที่มาตรวจ Anti-HIV นิสิตมารดาและ
ทารกหลังคลอด
8.3.3 ทําแบบประเมินความพึงพอใจการให้คําปรึกษา
8.4 ศึกษาผู้ที่มีพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศที่ได้รับบริการให้คําปรึกษาโดยพยาบาลประจําหน่วยสร้าง
เสริมสุขภาพนิสิต โรงพยาบาลมหาวิทยาลัยนเรศวร จากการศึกษาผู้ที่มีพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศที่ได้รับบริการ
ให้คําปรึกษา ช่วงระยะเวลาเดือนพฤษภาคมถึงเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2554 จํานวนทั้งหมด 20 ราย พบว่า ผู้ที่มี
พฤติกรรมเสี่ยงทางเพศมีความรู้ ความเข้าใจ มีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการมีเพศสัมพันธ์ที่ปลอดภัย โดยมี
การป้องกันและควบคุมการระบาดของโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์และโรคเอดส์โดยใช้ถุงยางอนามัยร้อยละ
100 และมารับการรักษาอย่างต่อเนื่อง ในกลุ่มที่เคยทําแท้งมีการคุมกําเนิดที่เหมาะสม ยังไม่พบอุบัติการณ์
การตั้งครรภ์ใหม่ ในหญิงตั้งครรภ์ในวัยเรียนมีการฝากครรภ์ตามเกณฑ์และคลอดบุตรปลอดภัยไม่มี
ภาวะแทรกซ้อนต่างๆเกิดขึ้น
8.5 จัดบริการสุขภาพเชิงรุกโครงการสุขภาพสัญจรไปตามกิจกรรมที่นิสิตจัดขึ้นหรือบริเวณหน้า
หอพักนิสิต เช่น ช่วงเทศกาลรับน้อง งานเปิด-ปิดโลกกิจกรรม งานวันลอยกระทง วันเอดส์โลก เทศกาลวันวา
เลนไทน์ ให้ความรู้ เล่นเกมส์ ตอบคําถามแจกของรางวัล เอกสารแผ่นพับ ให้ความรู้เรื่องโรคติดต่อทาง
เพศสัมพันธ์ โรคเอดส์ โรคอื่นๆที่พบบ่อยในวัยรุ่น
8.6 จัดทําสื่อประชาสัมพันธ์ หนังสั้น “อย่าไว้ใจใครนอกจากถุงยาง” แผ่นพับ ไวนิล โรคต่าง ๆที่พบ
บ่อย ให้ความรู้เกี่ยวกับโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ต่างๆ บริเวณหน้าห้องหน่วยสร้างเสริมสุขภาพนิสิต
โรงพยาบาลมหาวิทยาลัยนเรศวร และสนับสนุนสื่อประชาสัมพันธ์ แผ่นพับ โปสเตอร์ เอกสารความรู้เกี่ยวกับ
โรคต่างๆให้กับนิสิต
9. การวัดผลและผลของการเปลี่ยนแปลง : ผลลัพธ์การดําเนินงาน
• นิสิตที่คัดกรองแล้วมีพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศได้รับบริการให้คําปรึกษา ร้อยละ 100
• นิสิตที่มีพฤติกรรมเสี่ยงทางเพศได้รับการติดตามเยี่ยมทางโทรศัพท์ ร้อยละ 100

• อัตราของการใช้ถุงยางในนิสิตที่เป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ และติดเชื้อ HIV ร้อยละ 100
• อัตราการเกิดโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ซ้ําภายใน 90 วัน 0 %
• นิสิตที่เป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์มารับการรักษาอย่างต่อเนื่อง ร้อยละ 100
• นิสิตที่ติดเชื้อ HIV มารับยาและทานยาต้านไวรัสอย่างต่อเนื่อง ร้อยละ 100
• อัตราป่วยด้วยโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ลดลง
• จํานวนการตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์ลดลง
• ไม่พบอุบัติการณ์ของนิสิตตั้งครรภ์ซ้ําหลังรับบริการให้คําปรึกษา
• มีความเชื่อมโยงมากขึ้นเช่น PCT สูติ PCT จิตเวชและWardต่างๆ
• เกิดเครือข่ายการทํางานด้านการสร้างเสริมสุขภาพทั้งภายในคณะและมหาวิทยาลัย มาตรการ 7 อ
ด้านอนามัยเจริญพันธ์
• เกิดเครือข่ายความร่วมมือระดับจังหวัดเพื่อแก้ไขปัญหาทั้งจังหวัดพิษณุโลก ในการรณรงค์ป้องกันและ
ควบคุมโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ และการตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์ในวัยรุ่น โดยร่วมมือกับสาธารณสุข
จังหวัดพิษณุโลก รพ.พุทธชินราช เป็น Teen Center สถานบริการที่เป็นมิตรกับวัยรุ่น
อัตราปวย
150
100
50
0
อัตราป่วยด้วยโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เป้าหมายไม่เกิน 50 ต่อแสนประชากร
122.03
100
42.76
28.57
2551 2552 2553 2554
ป
10. บทเรียนที่ได้รับ :
“การให้คําปรึกษาที่มีประสิทธิภาพ การให้ความรู้ ความเข้าใจ และมีการติดตามผู้รับบริการอย่าง
ต่อเนื่อง ทําให้เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการมีเพศสัมพันธ์ที่เหมาะสมและปลอดภัย”
11. การติดต่อกับทีมงาน : นางสาวโชติกา วงศ์เจริญ หน่วยสร้างเสริมสุขภาพนิสิต
โรงพยาบาลมหาวิทยาลัยนเรศวร ตําบลท่าโพธิ์ อําเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก
โทรศัพท์ 055 965100 e - mail : jo_chotikaw@hotmail.com