enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...
enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ... enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...
mentebi arc erTi interpretaciis sasargeblod, amdenad erT-erTi maTganis arCeva erTgvarad mainc pirobiTi xasiaTis operacias warmoadgens. saqmes arTulebs agreTve is garemoebac, rom ar aris gamoricxuli sxvagvar interpretaciaTa SesaZleblobac. amitom Cven mier miRebuli fonologiuri interpretacia sami saerTo-qarTveluri sibilanturi rigisa ganxiluli unda iqnes rogorc problemis erT-erTi (da ara erTaderTi) SesaZlo gadawyveta...~ (maWavariani 1965:45-46). karl horst Smidti SesatyvisobaTa sami rigisaTvis aRadgens or sibilantur rigs: pirvelisaTvis sisinas da meoresaTvis SiSinas, xolo mesamesTvis _ sibilanti+velari tipis kompleqsebs (Smidti 1962). SesatyvisobaTa sami rigis gansxvavebuli interpretacia SemogvTavaza giorgi wereTelma. misi interpretacia axlos dgas k. h. Smidtis interpretaciasTan: emTxveva mas SesatyvisobaTa I da II rigebis interpretaciaSi, xolo III rigisaTvis aRadgens mesame sibilantur rigs _ SiSina [labio]velarizebul fonemebs (wereTeli 1965:7). k. h. Smidtis mier aRdgenil bgeraTkompleqss sibilanti+velaruli xSuli _ aq erTi fonema Seefardeba _ bgeraTkompleqsis meore wevrs Seesabameba sibilanturi fonemis damatebiTi diferencialuri niSani. sainteresoa h. fogtis mokle SeniSvnac qarTveluri sibilantebis Sesaxeb. igi ar exeba mTel sistemas, msjelobs mxolod qarTuli SiSina: zanur-svanuri sibilanti+velari Sesatyvisobis Sesaxeb. igi fiqrobs, rom am Sesatyvisobas safuZvlad unda edos labializebuli sibilantebi, romlebmac qarTulSi mogvces SiSina fonemebi, xolo sxva qarTvelur enebSi _ konsonanturi jgufebi (fogti 1961, gadabeWdilia h. fogtis Sromebis krebulSi, 1988:472).Aamrigad, sibilantur SesatyvisobaTa mesame rigis fogtiseuli interpretacia axlos dgas giorgi wereTlis mier SemoTavazebul intepretaciasTan. tabulis saxiT warmovadginoT qarTvelur enaTa Sesatyvisi sibilanturi rigebis rekonstruqciis cdebi saerTo-qarTvelur doneze: maWavariani Ffogti wereTeli Smidti q. s: z-sv. s sisina sisina sisina q. s: z-sv. S sisin- SiSina SiSina SiSina q. S: z-sv. Sq/sq SiSina labializebuli sibilanti SiSina labiovelarizebuli sq/Sq tipis kompleqsebi vfiqrobT, rom Tanamedrove enaTmecniereba sakmao SesaZleblobebs flobs imisaTvis, rom bgeraTSesatyvisobebis safuZvelze saerTo enis fonemuri sistemis rekonstruqcias aRar movekidoT `algebrulad~, rogorc SesatyvisobaTa Semoklebul formulebs (a. meie), aramed fono- 98
logiuri Teoriisa da tipologiis safuZvelze gvaZlevs SesaZleblobas, sakmaod didi sandoobiT vimsjeloT aRdgenili erTeulebis fonetikuri bunebis Sesaxeb. tipologiis Rirebuleba aRdgenili sistemebis verifikaciisaTvis mkafio meTodologiuri principis saxiT pirvelad warmoadgina roman iakobsonma (iakobsoni 1958). tipologiis monacemebis safu- Zvelze SesaZlebelia ganvsazRvroT, romeli fonemebis Tanaarseboba aris dasaSvebi erTi sistemis farglebSi da romlebisa _ ara da rogori kvalifikacia SeiZleba mieces garkveuli funqcionaluri maxasiaTeblebis mqone fonemebs. Aamas garda, garkveuli winsvla arsebobs winare enaTa mimarTebebis kvlevaSi, iqneba es fuZe-enaTa uZvelesi kontaqtebi, Tu enaTa makroojaxebad gaerTianebis cdebi. am rigis kvlevebis Sedegebic SesaZlebelia gamoviyenoT winare enaTa rekonstruqciis problemebis gasaazreblad. am meTodologiur safuZvlebze damyarebiT Cven mxars vuWerT saerTo-qarTveluri sibilanturi sistemis k. h. Smidtis mier SemoTavazebul interpretacias (meliqiSvili 1980, 2001). amJamad SevecdebiT gaviazroT saerTo-qarTvelur doneze /J/ fonemis rekonstruqciis saki- Txi sibilanturi rigebis tipologiis TvalsazrisiT. D didi xania SemCneulia, rom sibilantur SesatyvisobaTa mesame rigi xarveziania, ar Cans Sesatyvisi masala fardobisaTvis qarT. J: zan/svan. zg/Jg. ukanasknel dros vaJa Sengeliam scada erTi aseTi Sesatyvisobis dadgena: qarT. Jlet-a: megr. Jgart-ua/JgarT-ua `magrad cema, dabegva~ doJgart//doJgarT `magrad scema, dabegva~. v. Sengelia SesaZleblad miiCnevs am formebTan daakavSiros svanuri JgH- li-JgH-ne `gamargvla, sarevelebisagan gawmenda~ (Sengelia 2006:23-24).M megruli forma aSkarad xmabaZviTi xasiaTisaa.Mmas qarTulSi bgerweriTi korelatebis mTeli wyeba SeiZleba SevuTanadoT, romlebic `cemis~ semantikas gamoxataven da /J/ fonemas Seicaven: TuSuri Jekva `cema, tyepa~, raWuli Jepa `Zlieri cema~, gur. JRvarTuni `wnelis raimeze cema~, JeJva `cema, beJva~, imer. Jvertva `Ronivrad risame danarcxeba~; SesaZlebelia qarTulSi mas bevri sxva msgavsi bgerweriTi korelatic daeZebnos: mag. zRarTani, jgleTa. /J/ fonemas da mis Semcvel kompleqsebs /JR-s, Jg-s/ aq `Zlieri dartymis~ semantika aqvT. amgvarad, naTelia, rom Sesatyvisobis _ qarT. J: zan/svan. zg/Jg _ Sesabamisi masala saerTo-qarTvelurSi an saerTod ar iyo, an imdenad mcire iyo, rom man Cvenamde TiTqmis ver moaRwia. saerTo-qarTveluri sibilanturi sistemis gansxvavebul interpretaciebSi es xarvezi sxvadasxva Sefasebas iRebs: givi maWavarianis mier SemoTavazebul sistemaSi es iqneba xarvezi SiSina fonemaTa rigSi da sistemas aseTi saxe eqneba: 99
- Page 48 and 49: imnaiSvilis werili, 4 romelSic, Zir
- Page 50 and 51: 17) endersis gadayeneba sabolood ga
- Page 52 and 53: prozaSi am avtorebs zemoT dasaxeleb
- Page 54 and 55: 2) ugzoba, ufarexoba (g. tabiZe, VI
- Page 56 and 57: ucxouridanaa Semosuli qarTulSi, maT
- Page 58 and 59: 7) kvireebi (j. beTaneli, gancdili
- Page 60 and 61: Vakhtang Imnaishvili Some Questions
- Page 62 and 63: arTi orkoli Rvini qofCuni, arTi pap
- Page 64 and 65: Guram Kartozia The Formation of the
- Page 66 and 67: • arakanonikuri TanxmovanTkompleq
- Page 68 and 69: TanxmovanTgamyar `i~-sTan dakavSire
- Page 70 and 71: literatura gigiberia 1958: e. gigib
- Page 72 and 73: qeTevan margiani-subari enaTmecnier
- Page 74 and 75: q. xecxEpiE (`albaT {mo}etacebina~)
- Page 76 and 77: pirobiT-SedegobiTi I áÄÌóÒÉ _
- Page 78 and 79: damana meliqiSvili enaTmecnierebis
- Page 80 and 81: Cveni kvleva emyareba qarTuli enis
- Page 82 and 83: #2. seriebis istoriuli urTierTmimar
- Page 84 and 85: I vnebiTi gvari 1. Tu davtovebT say
- Page 86 and 87: esiyvaruleba eamxanageba,.. da sxva
- Page 88 and 89: zmnebisa da maTi konversiuli formeb
- Page 90 and 91: usrulaspeqtiani myofadis gamoxatva
- Page 92 and 93: amisobis sqema, xolo gvari _ gramat
- Page 94 and 95: saklasifikacio principad aRebulia m
- Page 96 and 97: Damana Melikishvili On the Grammati
- Page 100 and 101: z s Z c w יz יs יZ יc יw _ S j
- Page 102 and 103: leqsikaSi /J/ gvxvdeba yvela dialeq
- Page 104 and 105: amrigad, SeiZleba davaskvnaT, rom s
- Page 106 and 107: place in Georgian - *J > z and *sib
- Page 108 and 109: lic axasiaTebs mimReobebs da sawyis
- Page 110 and 111: Ciqobava 1938: a. Ciqobava, Wanur-m
- Page 112 and 113: qciis TvalsazrisiT da vlindebian id
- Page 114 and 115: mimarTulebiT-micemiTis -a 5 SeiZleb
- Page 116 and 117: warmoudgenelia -ad > -d procesi. 10
- Page 118 and 119: erTi elia~sad~~ (qarTuli oTxTavis o
- Page 120 and 121: magram maTi SerwymiT miiReba Tvisob
- Page 122 and 123: Sdr., aseve: a. lomTaZe Tvlis (1987
- Page 124 and 125: 468). ufro adre gamoiTqva mosazreba
- Page 126 and 127: viTarebis, mimarTulebisa da daniSnu
- Page 128 and 129: Tariel Putkaradze On the Historical
- Page 130 and 131: en ukuqceviTi nacvalsaxelis funqcii
- Page 132 and 133: moqmedebis ganmcdelia ara is TviTon
- Page 134 and 135: niSnavs, TviTon gansazRvrebiT nacva
- Page 136 and 137: 12) `Tavis saxlSi movida es kaci~;
- Page 138 and 139: ogorc Cans, aTena//Tena//ena, eTina
- Page 140 and 141: enaTmecnierebis sakiTxebi _ I-II, 2
- Page 142 and 143: Die empirische Basis der folgenden
- Page 144 and 145: (4) (a) pirveliTgan iyo sityuaÁ (b
- Page 146 and 147: habe (10c)’ bzw. ‘wovon ich ges
mentebi arc erTi interpretaciis sasargeblod, amdenad erT-erTi maTganis<br />
arCeva erTgvarad mainc pirobiTi xasiaTis operacias warmoadgens.<br />
saqmes arTulebs agreTve is garemoebac, rom ar aris gamoricxuli<br />
sxvagvar interpretaciaTa SesaZleblobac. amitom Cven mier miRebuli<br />
fonologiuri interpretacia sami saerTo-qarTveluri sibilanturi rigisa<br />
ganxiluli unda iqnes rogorc problemis erT-erTi (da ara erTaderTi)<br />
SesaZlo gadawyveta...~ (maWavariani 1965:45-46).<br />
karl horst Smidti SesatyvisobaTa sami rigisaTvis aRadgens or<br />
sibilantur rigs: pirvelisaTvis sisinas da meoresaTvis SiSinas, xolo<br />
mesamesTvis _ sibilanti+velari tipis kompleqsebs (Smidti 1962).<br />
SesatyvisobaTa sami rigis gansxvavebuli interpretacia SemogvTavaza<br />
giorgi wereTelma. misi interpretacia axlos dgas k. h. Smidtis<br />
interpretaciasTan: emTxveva mas SesatyvisobaTa I da II rigebis interpretaciaSi,<br />
xolo III rigisaTvis aRadgens mesame sibilantur rigs _<br />
SiSina [labio]velarizebul fonemebs (wereTeli 1965:7). k. h. Smidtis<br />
mier aRdgenil bgeraTkompleqss sibilanti+velaruli xSuli _ aq erTi<br />
fonema Seefardeba _ bgeraTkompleqsis meore wevrs Seesabameba sibilanturi<br />
fonemis damatebiTi diferencialuri niSani.<br />
sainteresoa h. fogtis mokle SeniSvnac qarTveluri sibilantebis<br />
Sesaxeb. igi ar exeba mTel sistemas, msjelobs mxolod qarTuli SiSina:<br />
zanur-svanuri sibilanti+velari Sesatyvisobis Sesaxeb. igi fiqrobs,<br />
rom am Sesatyvisobas safuZvlad unda edos labializebuli sibilantebi,<br />
romlebmac qarTulSi mogvces SiSina fonemebi, xolo sxva qarTvelur<br />
enebSi _ konsonanturi jgufebi (fogti 1961, gadabeWdilia h. fogtis<br />
Sromebis krebulSi, 1988:472).Aamrigad, sibilantur SesatyvisobaTa<br />
mesame rigis fogtiseuli interpretacia axlos dgas giorgi wereTlis<br />
mier SemoTavazebul intepretaciasTan.<br />
tabulis saxiT warmovadginoT qarTvelur enaTa Sesatyvisi sibilanturi<br />
rigebis rekonstruqciis cdebi saerTo-qarTvelur doneze:<br />
maWavariani Ffogti wereTeli Smidti<br />
q. s: z-sv. s sisina sisina sisina<br />
q. s: z-sv. S sisin-<br />
SiSina SiSina<br />
SiSina<br />
q. S: z-sv. Sq/sq SiSina labializebuli<br />
sibilanti<br />
SiSina labiovelarizebuli<br />
sq/Sq tipis<br />
kompleqsebi<br />
vfiqrobT, rom Tanamedrove enaTmecniereba sakmao SesaZleblobebs<br />
flobs imisaTvis, rom bgeraTSesatyvisobebis safuZvelze saerTo enis<br />
fonemuri sistemis rekonstruqcias aRar movekidoT `algebrulad~,<br />
rogorc SesatyvisobaTa Semoklebul formulebs (a. meie), aramed fono-<br />
98