enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

zmnebisa da maTi konversiuli formebi aoristSi emTxveva erTmaneTs
(omonimuria) da amitom konversiuli forma yovelTvis ver gadmoscemda
vnebiTis Sinaarss da konteqsts rTulad gasagebs xdida (mag.: aRmoiyvana
man igi, magram: aRmoiyvana igi (=amoyvanil iqna igi): iesu aRmoiyvana
sulisagan udabnod, (=amoyvanil iqna), daviviwye me, viTarca mkudari
fsal. 30,12 (=daviwyebul viqeni), daiyo piri, romeli ityoda sicruvesa:
fsal. 62,12; uflisa mier iqos suli Cemi fsal. 33,1; saRmrTo puri
cxorebisa saSosa Sensa Seicxo da daicva (=gamocxva, dacul iqna)
uvnebelad, ubiwoo (locv. galoba, 59); `Seiwire, viTarca cxovari
(=Sewirul iqeni)(locva, 52); wignsa Sensa yovelnive STaiwernes
(=Caweril iqnen); rameTu friad vscode da Sevigine (=Seginebul viqeni).
amitom Zvelsave qarTulSi ukve Cndeba aRweriTi konstruqciis konversiuli
forma mimReoba+iqna meSveli zmna: raÁTa ara gangdebul viqmnneT
udebebiTa, aramed raÁTa mRÂZared vipovnneT, aRdgomilni saqmiTa keTiliTa;
(bas. didis locva, 14), romelic sakuTriv pasivis gamomxatvelia
da dRes sul ufro farTod ikidebs fexs (gansakuTrebiT samecniero da
presis enaSi). berZnulidan Targmnis procesSi qarTulma enam gamoavlina
Tavisi potencia da Camoayaliba axali, meSvelzmniani formebi saWiro
Sinaarsis gadmosacemad. es gasagebia, radganac bevri zmna saerTod ver
gadmoscems vnebiTis Sinaarss organuli R-i formiT. ase rom, sakuTriv
vnebiTis funqcias jer kidev Zvelsave qarTulSi aoristis (wyvetilis)
da myofadis jgufSi „iqmna _ iq(m)neba meSvelzmniani aRweriTi warmoebis
formebi kisruloben, xolo awmyos jgufSi ki organul formebs vnebiTis
funqciiT saWiroebis SemTxvevaSi SeiZleba ars meSvelzmniani konstruqcia
Seenacvlos.
amgvarad, aRmoCnda, rom R-i struqtura ar aris mxolod pasiuri
semantikis matarebeli, ufro xSirad igi gadmoscems rogorc avtoaqtivis,
ise aqtivis Sinaarssac, maSasadame mas, iseve, rogorc mis Tanmxleb
i-/e- prefiqsebs da -d sufiqss ver CavTvliT vnebiTi gvaris niSnebad.
maT, rogorc vnaxeT, sxva daniSnuleba, sxva funqciebi aqvT.
maS, sadaa am struqturis adgili, rogorc gramatikuli kategoriisa?
anu, sad unda moTavsdes es struqtura, rogorc gramatikuli
kategoriis forma? sxvagvarad rom vTqvaT, romel gramatikul
kategorias ganekuTvneba igi?
II saSuali gvari
axla SevexoT mediumis, `saSuali gvaris~ sakiTxs am sqemaSi.
rogorc vxedavT, akaki SaniZe `saSual gvarSi~ or qvejgufs gamoyofs:
I qvejgufi, e.w. medioaqtivi, struqturis mxriv (R-0) ar gansxvavdeba
aqtivisagan. konstruqciis TvalsazrisiTac igi aqtivis msgavsia
(konstruqcia amaTac ergatiuli aqvT), gansxvaveba mxolod isaa, rom
88