enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...
enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ... enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...
• arakanonikuri TanxmovanTkompleqsis gamartiveba fuZiseuli Tanxmovnis dakargviT: 2 duds_>du-s, xojs_>xos;…… `fuZiseuli d T t j C > 0 (ikargeba) -s micemiTi brunvis niSnis win~ (yifSiZe 1914:022-023); `gamartiveba winamavali wevris CagdebiT micemiT brunvaSi~ (gudava, gamyreliZe 1981:211). Sdr.: arakanonikuri TanxmovanTmimdevrobis gamartiveba qarTuli enis dialeqtebSi fuZiseuli Tanxmovnis (saxls > saxs, ZaRls > ZaRs) dakargvis Sedegad (jorbenaZe 1989). • fonemis poziciuri cvla, kerZod, fuZiseuli l-s gadasvla r-Si q-sa da s-s win: lq > rq-Si, ls > rs-Si (yifSiZe 1914:022, gudava, gamyreliZe 1914:212); • fuZesa da brunvis niSans Soris i xmovnis gaCena (es aRniSnuli aqvs yvela mecniers, dawyebuli yifSiZidan). arakanonikuri TanxmovanTkompleqsebis daZleva (superacia) paradigmaSi i xmovnis gaCeniT mxolod megrulSi ar xdeba. amgvari tendenciaa imerul dialeqtSi, kerZod, vanur TqmaSi: yidulobs saxlis, Wams kitris, gatexavs bludis.. uxuTis metyvelebaSi: kacis, bofSis, qalis... (ZoweniZe 1948; 1973; kublaSvili 1985). amrigad, fuZesa da brunvis niSans Soris i-s CarTva ganpirobebulia arakanonikuri kompleqsebis daZlevis (superaciis) aucileblobiT. i-s raoba da distribucia. raki fonetikuri garemoa i-s gaCenis Semapirobebeli faqtori, garkveulia i-s raobis sakiTxic: is aris TanxmovanTgamyari. maSin logikurad mivdivarT im daskvnamde, rom i-s gaCena, rogorc TanxmovanTgamyarisa, mosalodnelia iq, sadac arakanonikuri TanxmovanTkompleqsebis gaCenis albaTobaa, anu moTxrobiTsa da micemiTSi (am sakiTxze damajerebeli msjeloba ix. e. gigiberiasa da k. danelias naSromebSi). mecnierTa umravlesoba i-s gaCenis fonetikur garemoze amaxvilebs yuradRebas, magram maT mier warmodgenil paradigmebSi, miuxedavad gansxvavebuli morfologiuri segmentaciisa, mkveTrad ar aris gamijnuli i Sexorcebuli da i Seuxorcebeli fuZeebi. ix. i. yifSiZis (gv. 028-029), arn. Ciqobavas (gv. 44), a. lomTaZisa (gv. 127) da al. onianis (gv. 83) mier warmodgenili paradigmebi. i xmovnis fuZesTan Sezrdis distribuciaze bevri daiwera (g. klimovi, a. lomTaZe), dadginda sigrZe orwevra, samwevra da oTxwevra TanxmovanTkompleqsebisa, romlis Tanaxmad, megruli auslautSi gaurbis 2 sxvaTa Soris, Tu metyveli piri TanxmovanTkompleqsebis daZlevis I wess iyenebs moTxrobiTi brunvisTvis, rogorc wesi, micemiTSi unda mimarTos II wess, Tumca SeiZleba dafiqsirdes Sereuli paradigmac (koC-q moTxrobiTisTvis, koCi-s micemiTisTvis) rogorc gamocemul teqstebSi, ise zepirmetyvelebaSi. 66
Tanxmovnebis Tavmoyras (gudava, gamyreliZe 1981); aseve, cal-calke iqna Seswavlili fuZis damaboloebel TiToeul TanxmovanTan -q da -s sufiqsebis Sexamebis sakiTxi, romlis mixedviT warmoiqmneba kanonikuri (sonori+q/s), meryevi (fq, cq, Tq, Cq) da arakanonikuri TanxmovanTkompleqsebi. ivaraudeba, rom rRveva swored meryev TanxovanTkompleqsebTan daiwyo (danelia 1986). relatiuri qronologiis sakiTxisaTvis. tendencia. Tanamedrove viTareba. qronologiurad, rogorc Cans, arakanonikuri TanxmovanTkompleqsebis superaciis sxva saSualebebi (asimilacia, gardaqmna, gamartiveba) win uswrebda i-s CarTvas, anu i TanxmovanTgamyaris gaCena gviandeli, meoreuli procesia. 3 es gansakuTrebiT kargad Cans calkeuli leqsikuri erTeulebis paraleluri formebis (koCq||koCiq `kacma~) da auslautSi erTi da imave TanxmovanTkompleqsebis gansxvavebuli dawerilobis magaliTze (duTq `Tavma~, RarTiq `Coxam~), rac `sxvadasxva qronologiuri donis faqtebis aRrevis Sedegia~ (dawvr. msjeloba ix. gudava, gamyreliZe, gv. 211; danelia, 1986). formaTa siWreles iwvevs adre da gvian nasesxebi leqsikac: 4 CaquCiq `CaquCma~, xarjiq `xarjma~, darajiq `darajma~, magram arwivq `arwivma~, flavq `flavma~ da sxva. paraleluri formebi uxvad dasturdeba rogorc gamocemul megrul teqstebSi, aseve Tanamedrove megruli metyvelebis nimuSebSi: dudis `Tavs~ (xub. 209 30 ), jinjis `Ziras~ (xub. 208 26 ), xojis `xars~ (283 29 ), qomonjis `qmars~(xub. 227 10 ), magram qomons `qmars~ (xub. 48 33 ), simindiq (xub. 48 4 ), magram iqve: siminq (xub. 47 31 ), maWirxoliq (xub. 241 15 ), magram maWirxolq (xub. 241 20 ); magaliTebi saeqspedicio Canawerebidan: koCq|| koCiq, simins || simindis, Rorons || RoronTis, obuc || obujis (sofeli walenjixis raionSi, sax-Si obuji). miuxedavad paraleluri formebis arsebobisa, enis ganviTarebis Sinagani logikidan gamomdinare, unifikaciis Tu paradigmatuli gasworebis tendencia SeiniSneba. leqsikuri erTeulebi arakanonikuri daboloebiT. rac Seexeba arakanonikuri daboloebis formebs _ boSq (ix. i. yifSiZis paradigma, gv. 029, teqstSi ar dasturdeba), toronjqG(yif. 86 17 ) `mtredma~, Rejq (yif. 107 5 ) `Rorma~, dudqu (yif. 57 25 ) `Tavma~, dudsG (yif. 86 14 ) `Tavs~, borc [borjis] `dros~, borcGTi [borjisiTi] `droiT~ (qajaia 2000, t. I:254) _ ar aris bunebrivi megruli metyvelebisTvis. amitomac, TiToeuli maTgani mxolod ramdenjermea gamoyenebuli, rac SeiZleba Janruli (mag., borc `dros~ leqsis enaSi) TaviseburebiT an informatoris mier, qvecnobierad, gramatikuli wesis erTgulebiTac aixnas. 3 gansxvavebuli TvalsazrisisTvis ix. klimovi 1962:17, 115; lomTaZe 1986:135. 4 formaTa sesxebisas qronologiis ugulebelyofam SeiZleba mcdar Sedegamde miiyvanos mkvlevari: ix. msjeloba megrulSi vq mimdevrobis kanonikurobis Sesaxeb: gigiberia 1958:473, Sdr.: lakviq `lekvma~) 67
- Page 16 and 17: `qarTvelur enaTa etimologiuri leqsi
- Page 18 and 19: Iza Chantladze The Significance of
- Page 20 and 21: 13. a. froneli (a. yifSiZe), didebu
- Page 22 and 23: 1967 4. x da à grafemaTa da /Ã/ d
- Page 24 and 25: 1979 33. wyvetilisa da II xolmeobiT
- Page 26 and 27: 1987 68. eklesiaste (eklesiastes Zv
- Page 28 and 29: 1998 101. mca nawilakis erTi funqci
- Page 30 and 31: 134. galaktionis erTi leqsis zogi a
- Page 32 and 33: enaTmecnierebis sakiTxebi _ I-II, 2
- Page 34 and 35: soflebSi Caweril teqstebSi dasturde
- Page 36 and 37: ga-Á-wuRG (Tiq Tis Tina `man mas i
- Page 38 and 39: Rvrelis formantiseuli -S sakmaod xS
- Page 40 and 41: Semdgom i > Á gadasvliT. vinaidan,
- Page 42 and 43: when a compound preverb is added, t
- Page 44 and 45: vfiqrobT, am mcenaris aRmniSvnel qa
- Page 46 and 47: vaxtang imnaiSvili enaTmecnierebis
- Page 48 and 49: imnaiSvilis werili, 4 romelSic, Zir
- Page 50 and 51: 17) endersis gadayeneba sabolood ga
- Page 52 and 53: prozaSi am avtorebs zemoT dasaxeleb
- Page 54 and 55: 2) ugzoba, ufarexoba (g. tabiZe, VI
- Page 56 and 57: ucxouridanaa Semosuli qarTulSi, maT
- Page 58 and 59: 7) kvireebi (j. beTaneli, gancdili
- Page 60 and 61: Vakhtang Imnaishvili Some Questions
- Page 62 and 63: arTi orkoli Rvini qofCuni, arTi pap
- Page 64 and 65: Guram Kartozia The Formation of the
- Page 68 and 69: TanxmovanTgamyar `i~-sTan dakavSire
- Page 70 and 71: literatura gigiberia 1958: e. gigib
- Page 72 and 73: qeTevan margiani-subari enaTmecnier
- Page 74 and 75: q. xecxEpiE (`albaT {mo}etacebina~)
- Page 76 and 77: pirobiT-SedegobiTi I áÄÌóÒÉ _
- Page 78 and 79: damana meliqiSvili enaTmecnierebis
- Page 80 and 81: Cveni kvleva emyareba qarTuli enis
- Page 82 and 83: #2. seriebis istoriuli urTierTmimar
- Page 84 and 85: I vnebiTi gvari 1. Tu davtovebT say
- Page 86 and 87: esiyvaruleba eamxanageba,.. da sxva
- Page 88 and 89: zmnebisa da maTi konversiuli formeb
- Page 90 and 91: usrulaspeqtiani myofadis gamoxatva
- Page 92 and 93: amisobis sqema, xolo gvari _ gramat
- Page 94 and 95: saklasifikacio principad aRebulia m
- Page 96 and 97: Damana Melikishvili On the Grammati
- Page 98 and 99: mentebi arc erTi interpretaciis sas
- Page 100 and 101: z s Z c w יz יs יZ יc יw _ S j
- Page 102 and 103: leqsikaSi /J/ gvxvdeba yvela dialeq
- Page 104 and 105: amrigad, SeiZleba davaskvnaT, rom s
- Page 106 and 107: place in Georgian - *J > z and *sib
- Page 108 and 109: lic axasiaTebs mimReobebs da sawyis
- Page 110 and 111: Ciqobava 1938: a. Ciqobava, Wanur-m
- Page 112 and 113: qciis TvalsazrisiT da vlindebian id
- Page 114 and 115: mimarTulebiT-micemiTis -a 5 SeiZleb
• arakanonikuri TanxmovanTkompleqsis gamartiveba fuZiseuli Tanxmovnis<br />
dakargviT: 2 duds_>du-s, xojs_>xos;……<br />
`fuZiseuli d T t j C > 0 (ikargeba) -s micemiTi brunvis niSnis win~<br />
(yifSiZe 1914:022-023);<br />
`gamartiveba winamavali wevris CagdebiT micemiT brunvaSi~ (gudava, gamyreliZe<br />
1981:211). Sdr.: arakanonikuri TanxmovanTmimdevrobis gamartiveba<br />
qarTuli enis dialeqtebSi fuZiseuli Tanxmovnis (saxls > saxs, ZaRls<br />
> ZaRs) dakargvis Sedegad (jorbenaZe 1989).<br />
• fonemis poziciuri cvla, kerZod, fuZiseuli l-s gadasvla r-Si<br />
q-sa da s-s win: lq > rq-Si, ls > rs-Si (yifSiZe 1914:022, gudava,<br />
gamyreliZe 1914:212);<br />
• fuZesa da brunvis niSans Soris i xmovnis gaCena (es aRniSnuli<br />
aqvs yvela mecniers, dawyebuli yifSiZidan).<br />
arakanonikuri TanxmovanTkompleqsebis daZleva (superacia) paradigmaSi<br />
i xmovnis gaCeniT mxolod megrulSi ar xdeba. amgvari tendenciaa<br />
imerul dialeqtSi, kerZod, vanur TqmaSi: yidulobs saxlis, Wams<br />
kitris, gatexavs bludis.. uxuTis metyvelebaSi: kacis, bofSis, qalis...<br />
(ZoweniZe 1948; 1973; kublaSvili 1985).<br />
amrigad, fuZesa da brunvis niSans Soris i-s CarTva ganpirobebulia<br />
arakanonikuri kompleqsebis daZlevis (superaciis) aucileblobiT.<br />
i-s raoba da distribucia. raki fonetikuri garemoa i-s gaCenis Semapirobebeli<br />
faqtori, garkveulia i-s raobis sakiTxic: is aris TanxmovanTgamyari.<br />
maSin logikurad mivdivarT im daskvnamde, rom i-s gaCena, rogorc<br />
TanxmovanTgamyarisa, mosalodnelia iq, sadac arakanonikuri TanxmovanTkompleqsebis<br />
gaCenis albaTobaa, anu moTxrobiTsa da micemiTSi (am<br />
sakiTxze damajerebeli msjeloba ix. e. gigiberiasa da k. danelias naSromebSi).<br />
mecnierTa umravlesoba i-s gaCenis fonetikur garemoze amaxvilebs<br />
yuradRebas, magram maT mier warmodgenil paradigmebSi, miuxedavad gansxvavebuli<br />
morfologiuri segmentaciisa, mkveTrad ar aris gamijnuli i<br />
Sexorcebuli da i Seuxorcebeli fuZeebi. ix. i. yifSiZis (gv. 028-029),<br />
arn. Ciqobavas (gv. 44), a. lomTaZisa (gv. 127) da al. onianis (gv. 83)<br />
mier warmodgenili paradigmebi.<br />
i xmovnis fuZesTan Sezrdis distribuciaze bevri daiwera (g. klimovi,<br />
a. lomTaZe), dadginda sigrZe orwevra, samwevra da oTxwevra TanxmovanTkompleqsebisa,<br />
romlis Tanaxmad, megruli auslautSi gaurbis<br />
2 sxvaTa Soris, Tu metyveli piri TanxmovanTkompleqsebis daZlevis I wess iyenebs<br />
moTxrobiTi brunvisTvis, rogorc wesi, micemiTSi unda mimarTos II wess,<br />
Tumca SeiZleba dafiqsirdes Sereuli paradigmac (koC-q moTxrobiTisTvis, koCi-s<br />
micemiTisTvis) rogorc gamocemul teqstebSi, ise zepirmetyvelebaSi.<br />
66