21.11.2014 Views

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>enaTmecnierebis</strong> <strong>sakiTxebi</strong> _ I-II, 2009<br />

maia lomia<br />

saxelTa brunebis paradigmaSi i xmovnis gaCenis<br />

sakiTxisaTvis megrulSi<br />

megrulSi TanxmovanfuZian saxelTa brunebis paradigmaSi Tavs iCens<br />

i xmovani. saxelebi pirobiTad or jgufad SeiZleba daiyos: erTni yovelTvis<br />

CairTaven i xmovans fuZesa da brunvis niSans Soris (mag., borji-q<br />

`drom~, borj-i-s `dros~; boS-i-q `biWma~, boS-i-s `biWs~), meoreni<br />

xan dairTaven fuZeze i xmovans, xan ara (koC-q || koC-i-q `kacma~; koC-s ||<br />

koC-i-s `kacs~). erTi da imave fuZis paralelur formebs samecniero<br />

literaturaSi aseTadac moixsenieben: i Sexorcebuli da i Seuxorcebeli<br />

fuZeebi.<br />

aRniSnul sakiTxs gansakuTrebul interess sZens rogorc erTi da<br />

imave fuZis paraleluri formebis arseboba (koCq || koCiq), aseve, sxvadasxva<br />

leqsikur erTeulTan erTi da imave TanxmovanTkompleqsebis warmodgena<br />

i-Ti da i-s gareSe (mag., duTq `Tavma~, magram kiT-i-q `TiTma~).<br />

TanxmovanfuZian saxelTa brunebis paradigmaSi i xmovnis gaCena calkeuli<br />

<strong>sakiTxebi</strong>s garkvevas iTxovs; esenia:<br />

• fuZesa da brunvis niSans Soris i xmovnis gaCenis Semapirobebeli<br />

faqtori;<br />

• i-s raoba da distribucia;<br />

• relatiuri qronologia, anu i Sexorcebuli da i Seuxorcebeli<br />

fuZeebis uwinaresoba da Semdgomoba.<br />

CamoTvlil sakiTxTa irgvliv gamoTqmuli mosazrebani Semdegnairad<br />

SeiZleba dajgufdes: TanxmovanfuZian saxelebTan moTxrobiTsa da micemiTSi<br />

i xmovnis gaCenis fonetikur safuZvelze amaxvileben yuradRebas i.<br />

yifSiZe, arn. Ciqobava, e. gigiberia, t. gudava, T. gamyreliZe, g. klimovi, 1<br />

k. danelia, Tanamedrove mkvlevrebidan _ c. janjRava da m. maduaSvili. i<br />

xmovnis fuZesTan Sexorcebis xelisSemwyobad fonetikuri garemos arseboba<br />

pirvel rigSi gulisxmobs arakanonikuri TanxmovanTkompleqsebis<br />

daZlevas, risTvisac sxva saSualebebic arsebobs:<br />

• dq > Tq (dudq > duTq), jq > Cq (xojq > xoCq)<br />

`megrulSi moqmedi regresuli asimilaciis wesi~ (yifSiZe 1914:022-023);<br />

`kompleqsTa gardaqmna homogenurobis TvalsazrisiT~: asimilacia (gudava,<br />

gamyreliZe 1981:211).<br />

1 g. klimovi, fonetikuri garemos paralelurad, xmovniT dawyebuli brunvis<br />

niSnebis (-iS, -iSe, -iSa, -iSoT, -iT) analogiasac varaudobs, Tumca analogia, misive<br />

sityvebiT, `nakleb dasaSvebia~ (klimovi 1962:114).<br />

65

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!