21.11.2014 Views

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

vania da mravalferovani (Sinaarsis gadmocema yvela enaSia SesaZlebeli<br />

da es, ra Tqma unda, gadamwyvetia, magram aq Cven im rigebis Sesaxeb vsaubrobT,<br />

romelTa msgavsic frangulSi ar Segvxvedria: tatani _ titini<br />

_ tutuni, WaWyani _ WiWyini _ WuWyuni da a.S.). Cven qarTuli formebis<br />

mcire ganxilvas SemogTavazebT istoriis gaTvaliswinebiT, Tan qarTulfrangul<br />

TargmniT leqsikonSi arsebul Sesabamisobebze gavamaxvilebT<br />

yuradRebas (risi moZiebac SesaZlebeli aRmoCnda).<br />

etimologiur leqsikonSi *bod- Zirs ori mniSvneloba ukavSirdeba,<br />

rogorc dRevandel qarTulSi, moipoveba Sesatyvisobebi megrulsa da lazurSi:<br />

megr. bord-, bord-iS-i `bodva~; laz. bod-, o-bod-u `bodva; arevdareva;<br />

kruxis mousvenroba~. svanuri ekvivalenti jer ucnobia, sabasTan<br />

es sityva saerTod ar aris ganmartebuli, xolo Tanamedrove gageba qar-<br />

Tvelur enebSi dadasturebul uZveles viTarebas emTxveva. ase rom, es<br />

sityva dRemde myarad inarCunebs semantikur mniSvnelobas.<br />

qaqani, WiWyini, jijRini-jajRani-jujRuni, yayani, CiCini, CifCifi,<br />

roxroxi, Wartali, cacxani _ etimologiur leqsikonSi ar Segvxvda.<br />

sulxan-saba naTqvamis nairferovnebis CamoTvla-klasifikaciisas iseT<br />

sityvebsac ixseniebs, romlebic dRes calke aRebuli ar gulisxmoben<br />

mniSvnelobis mqone xmianobas, aseTia, magaliTad: alersi _ `kacTa momadlebisa<br />

da tkbilTa Sesaqcevelad~ (saba); dRes aseve cota gansxvavebuli<br />

mniSvnelobis matarebelia cundruki, rac ganmartebiTi leqsikonis mixedviT<br />

ugvanod xtomas an mCated qcevas, qarafSutobas niSnavs; xolo<br />

sabasTan igi isea ganmartebuli, rogorc saubris erT-erTi saxeoba:<br />

`yurTa Sina sityvisa Tqmasa _ cundruki, romel ars CurCna~; e. i. saba<br />

CurCuls dabal xmaze laparaks eZaxis _ `Cumsa da dabalsa sityvisa<br />

Tqmasa _ CurCuli~, sadac Tanamosaubre SeiZleba igulisxmebodes da<br />

SeiZleba _ ara, Tumca calke gamotanili CurCuli yurSi Tqmada aqvs<br />

ganmartebuli; cundruki ufro dakonkretebuli mniSvnelobis mqonea da<br />

iseT saubars gulisxmobs, romelic aravis esmis, radgan TanamosaubrisTvis<br />

yurSia naTqvami. es ori sityva imitom gavmijneT, rom saba maT<br />

sinonimebad ar miiCnevs; dRes cundruki sakmaod uaryofiT konteqstSi<br />

ixmareba xolme da imaze ityvian, vinc uadgilod, Seufereblad iqceva<br />

sazogadoebaSi, am sityvas CurCulTan namdvilad anaTesavebs gamoyenebis<br />

Sefaseba, radgan arc CurCuli iTvleba sazogadoebaSi karg tonad. magram<br />

faqtia, rom dRes CurCuli Tavis ZirZvel mniSvnelobasac inarCunebs<br />

(dabal xmaze laparaks) da Tavisi meore mniSvnelobac ar daukargavs<br />

(yurSi Tqma), piriqiT, ufro meti intensivobiT ixmareba; xolo cundrukma<br />

sruliad dakarga metyvelebis gamomxatveli sityvis funqcia da<br />

qcevis aRmniSnvelad iqca. sainteresoa sityva CurCna, rac CurCulis<br />

Semdegaa leqsikonSi da `mcire CurCuls~ niSnavs. es sityva saliteraturo<br />

qarTulSi aRar arsebobs am mniSvnelobiT da sruliad sxva Zirs<br />

290

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!