21.11.2014 Views

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Sdr., aseve: a. lomTaZe Tvlis (1987:86), rom nanaTesaobiTari viTarebiTis<br />

formam (*fuZe-is-ada) diferenciaciiT mogvca ori brunva: mimar-<br />

TulebiTi (fuZe-isa/-iSa) da daniSnulebiTi (fuZe-isad/-iSoT).<br />

saerTo-qarTvelurSi navaraudevi rTulformantiani brunvebis sxvadasxva<br />

variantTagan zogi aqtiurad aRar gamoiyeneba, zogi ki gabatonda<br />

romelime qarTvelur qvesistemaSi; kerZod:<br />

arqaul samwignobro qarTulSi, TuSurSi, fSaurSi, xevsurulsa da<br />

zanurSi daniSnulebiTi brunvis funqciiT damkvidrda -isad (-iSoT)<br />

formanti 24 ; svanurSi _ -iS-d 25 ; gurulSi, imerulSi, qvemoaWarulSi,<br />

leCxumurSi (da zog sxva dasavlur kiloSi) -iza (< isda); Tanamedro<br />

ve saliteraturo qarTulsa da sxva kiloebSi -isTvis/-isTvin 26 .<br />

Sdr.: mimarTulebiTis gamosaxatavad: arqaul samwignobro<br />

qarTulSi, TuSurSi, fSaurSi, xevsurulsa da zanurSi gvaqvs: -isa<br />

(-iSa) 27 ; svanurSi - -Te (< de/da/d?) 28 ; xolo Tanamedrove qarTulsa da<br />

sxva kiloebSi - -isken.<br />

Sdr.: arqaul qarTulSi -isa/-sa formanti daniSnulebasac<br />

gadmoscems: `warvediT savaWrod da iyideT Tavisa Tquenisa (zeTi)~ (maTe,<br />

25,9)...<br />

Sdr., aseve: mimarTulebiTi brunva megrulSi aRniSnavs: mimarTulebas,<br />

mdebareobas, mizans, dros, mravalgzisobas (sumiSa qoTqu [xub. 32,<br />

24])... dawvrilebiT ix. a. lomTaZe 1987:78-84.<br />

formobrivi analizis TvalsazrisiT samsjeloa saerTo-qarTveluri<br />

*-isa da *-isad formantebis zanuri refleqsebis sxvadasxvaobis sakiT-<br />

24 megrulis daniSnulebiTis forma zusti fonetikur-morfologiuri ekvivalentia<br />

xevsuruli dialeqtis daniSnulebiTi brunvis formebisa: kac-is-ad, Zmis-ad,<br />

amxanag-is-ad (Ciqobava 1936:52).<br />

25 svanurSi -iS-d daboloebiT warmoebuli nanaTesaobiTari viTarebiTi, Cveulebriv,<br />

gadmoscems daniSnulebiTis mniSvnelobas (mu-eS-d `mamisTvis~, ladR-iS-d<br />

`dRisTvis~, qalaq-iS-d `qalaqisTvis~, gum-iS-d `gulisTvis~ (Tofuria 1937:<br />

180-181).<br />

26 arqaul qarTulSi pirveli da meore piris nacvalsaxelebTan ZiriTadia Cemda<br />

tipis formebi; analogiiT Cans warmoqmnili Sendad: `da vqmneT sami<br />

talavari: erTi Sendad, erT mosYsad, erTi elia~sad“ mrk. 9,5.<br />

27 sadac -a viTarebiT-micemiTis arqauli niSania; Sdr.: a. WinWaraulis azriT,<br />

mTis dialeqtTa uTandebulo formebi: mTebisa, gzisa, romlebic lokatiuri<br />

funqciiTaa naxmari, fonetikurad, morfologiurad da semantikurad tolfasia<br />

megr.-Wanuri -Sa/-iSa sufiqsiani saxelebisa. yvela amgvar SemTxvevaSi saqme gvaqvs<br />

naTesaobiTi brunvis formasTan, bolokiduri a mxolod da mxolod emfatikuri<br />

xmovani SeiZleba iyos (WinWarauli 1960:15).<br />

28 Sdr., arn. Ciqobava (1956:22), -Te aris mimarTulebiTis mawarmoebeli sufiqsi.<br />

122

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!