enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...
enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ... enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...
mimarTulebiT-micemiTis -a 5 SeiZleba iyos SemorCenili Cqar-a, nel-a... 6 tipis zmnisarTebsa da qarTuli enis ingilour Tu samxreTdasavlur (aWarulSi, maWaxlurSi, imerxeulSi...) kiloebis sxva zmnisar- TebSi: sazebnela~ (saZebnelad), erTa~ (/erTad)... salocvel-a-~ (=salocvelad), uCumal-a-~, (/uCumalad/Cumad)... aq ~ palatalizebuli damarTvis Sedegad unda iyos ganviTarebuli; am varauds mxars uWers iseTi zmnisarTebis arseboba, romlebic sxva kiloebSi micemiTis formiT gvxvdeba: Zvila~, gamTenia~ (`gamTenias~; paralelurad ixmareba `gamTenios~), gavla~ (gavlas), Camovla~ (Camovlas), am Camosla~, gulgara~ (gulgara~ laparikofs)... Sdr., agreTve, aWaruli sxva masala: Seusvenebla~/Suusvenebla~, guuCerebla~, duukiTxva~, ukiTxava~, udunaxvebla~, (/duunaxvebla~), duuZaxebla~... uCumala~, ucba~, (Sdr., ucfaT)... advila~, fexnaqceva~ (fexnaqceva~ davwveT da deveteviT), tyvila~, kisrakunWla~ (kisrakun- Wla~ wamovda TavdaRmarTSi), erTgayola~ (niSnavs `cota xans~), naxevarkvala~ (naxevarkvala~ gaakeTa saqme), CemTvina~/CemTaTvina~ (SenTvina~/ misTvina~...), martva~, yvelafra~ (yvelafra~ geyofa; `yvelafrisTvis~, `yvelafrad~), gangeba~... aseTi masala gvaqvs gurulSic: uCumala~ (/uCumale), ukiTxava~, tyule (tyula~), Zule, calxele, gulgara~, Zvila~, Zule (Sdr., ZvilaRa), gangeba~, martua~, dRis sinaTla~ (dRis sinaTla~ Casuliyo Sin), ZaliTa~ (/ZaliTe), gangeba~ (/gangebe)... (futkaraZe 1986). Sdr., viTarebiTis a-Ti ( coliana): a) samwignobro qarTulis zmnisarTebi, romlebic warmoadgenen -ian sufiqsiT nawarmoebi saxelis viTarebiT brunvas: coliana, saxliana... msgavsi magaliTebi ucxo araa sxva dialeqtebisTvisac. b) zmnisarTebi, romlebic warmoqmnili arian -ul/-ur sufiqsiT nawarmoebi zedsarTavebisagan: kacura, amxanagura, Zvelebura, maSindula, guSindula... g) zedsarTavisagan warmoqmnili zogi sxva zmnisarTi: karqa, cqvita; Sdr., karqaT, cqvitaT; Sdr., zmnisarTTa didi nawili ar dasturdeba 5 Sdr.: varaudoben, rom svanur kiloebSi micemiTis erT-erTi alomorfia -a; vfiqrob, ufro damajerebelia a. onianis msjeloba, romelsac miaCnia, rom svanurSi gamovlenili -a aris fuZiseuli e-s alofoni (oniani 1985:159-163). 6 sxva mosazrebiT: nelad > nela. 114
viTarebiTis T-s gareSe: TeTraT, wiTlaT, SavaT, yviTlaT... lamazaT, uSnoT, cudaT... samuSaoT, sasmelaT... Tu gaviTvaliswinebT imas, rom arqauli samwignobro ena efuZneba welTaRricxvaTa mijnaze arsebul saerTo-qarTvelur enas (msjelobisaTvis ix., futkaraZe 2005), ulogiko iqneba, zemoT ganxilul masalaSi warmodgenili qarTveluri -a morfema miviCnioT sxvadasxva droisa Tu warmomavlobis segmentad; vfiqrob, logikuri Cans, varaudi: -a+s 7 , -a+d, -i+s, -i+d (> iT) brunvis niSnebi warmoqmnilia saerTo-qarTvelur enaSi -a, -i 8 da -d, -s niSnebis kombinaciebiT; saerTo-qarTvelurSi Tanaarsebobda rogorc martivi morfemebi (-a, -d), ise rTuli morfemebi (-ad) da Sedgenili formantebi (-is-a, -is-d...). -d. saerTo-qarTveluris -d 9 viTarebiT-gardaqceviTobis, mimarTulebiTisa da daniSnulebiTobis funqciiT Semonaxulia svanur kiloebSi; kerZod, im SemTxvevaSi, roca -d daerTvis -iS- segments (befSv-iS-d), gamoxatavs mimarTulebas, daniSnulebas; xolo rodesac -d uSualod daerTvis fuZes, aRniSnavs rogorc viTarebasa da gardaqceviTobas, aseve, mimarTulebas, mizans, daniSnulebas; svanurSi martiv fuZeze darTuli - d-s mier daniSnulebis gamoxatva arqauli viTareba Cans (Sdr., CantlaZe 1998:93-94). -d arqaul samwignobro qarTulSi gamoxatavs mimarTulebas, mizans, adgils: Semovida qarTl-d; movides ierusalim-d... arqaul qarTulSi -d viTarebiTis funqciiT ar dasturdeba; saerTo-qarTvelurSi mas es funqciac unda hqonoda (rasac adasturebs svanuris monacemebi). mogvianebiT, samwignobro enaSi -d morfemas yvela funqciiT cvlis -ad/-d. samecniero literaturaSi gamoTqmulia mosazreba, rom svanur kiloebSic ki -d miRebulia -ad-isgan (oniani 1989:211, 217-218). qarTvelur qvesistemebSi or Tanxmovans Soris moqceuli xmovnis reduqcia xdeba momdevno sufiqsiseuli xmovnis gavleniT; kerZod, bolo marcvalSi 7 -as Semonaxulia arqaul qarTulSic, svanur da sxva qarTvelur kiloebSic; Zir-as, adgil-as, pir-as... megr.; sqvam-as, Zvir-as, Sxir-as... svanuri; jvedi-as, Ban-as, zau-as... masalisaTvis ix.: Tofuria 1944:340-345; babunaSvili 1956:393- 402; i. CantlaZe 1998:23. 8 Cans, winareqarTvelurSi arsebobda e.w. kuTvnilebiTi -i brunva, romelsac, nawilakis cveTiT miRebuli saxelobiTis i-sgan gansxvavebiT, SeeZlo fuZiseuli xmovnis reduqcia (am ukanasknelis enklitikuri bunebis Sesaxeb: fogti 1968:17). 9 aseve, ar gamoiricxeba qarTveluri, urartuli da sxva iberiul-kavkasiuri enebis -d sufiqsis saerTo warmomavloba (msjelobisTvis ix.: Ciqobava 1956; jorbenaZe, 1988:15; es perspeqtiuli Tema damatebiT argumentebs saWiroebs). 115
- Page 64 and 65: Guram Kartozia The Formation of the
- Page 66 and 67: • arakanonikuri TanxmovanTkompleq
- Page 68 and 69: TanxmovanTgamyar `i~-sTan dakavSire
- Page 70 and 71: literatura gigiberia 1958: e. gigib
- Page 72 and 73: qeTevan margiani-subari enaTmecnier
- Page 74 and 75: q. xecxEpiE (`albaT {mo}etacebina~)
- Page 76 and 77: pirobiT-SedegobiTi I áÄÌóÒÉ _
- Page 78 and 79: damana meliqiSvili enaTmecnierebis
- Page 80 and 81: Cveni kvleva emyareba qarTuli enis
- Page 82 and 83: #2. seriebis istoriuli urTierTmimar
- Page 84 and 85: I vnebiTi gvari 1. Tu davtovebT say
- Page 86 and 87: esiyvaruleba eamxanageba,.. da sxva
- Page 88 and 89: zmnebisa da maTi konversiuli formeb
- Page 90 and 91: usrulaspeqtiani myofadis gamoxatva
- Page 92 and 93: amisobis sqema, xolo gvari _ gramat
- Page 94 and 95: saklasifikacio principad aRebulia m
- Page 96 and 97: Damana Melikishvili On the Grammati
- Page 98 and 99: mentebi arc erTi interpretaciis sas
- Page 100 and 101: z s Z c w יz יs יZ יc יw _ S j
- Page 102 and 103: leqsikaSi /J/ gvxvdeba yvela dialeq
- Page 104 and 105: amrigad, SeiZleba davaskvnaT, rom s
- Page 106 and 107: place in Georgian - *J > z and *sib
- Page 108 and 109: lic axasiaTebs mimReobebs da sawyis
- Page 110 and 111: Ciqobava 1938: a. Ciqobava, Wanur-m
- Page 112 and 113: qciis TvalsazrisiT da vlindebian id
- Page 116 and 117: warmoudgenelia -ad > -d procesi. 10
- Page 118 and 119: erTi elia~sad~~ (qarTuli oTxTavis o
- Page 120 and 121: magram maTi SerwymiT miiReba Tvisob
- Page 122 and 123: Sdr., aseve: a. lomTaZe Tvlis (1987
- Page 124 and 125: 468). ufro adre gamoiTqva mosazreba
- Page 126 and 127: viTarebis, mimarTulebisa da daniSnu
- Page 128 and 129: Tariel Putkaradze On the Historical
- Page 130 and 131: en ukuqceviTi nacvalsaxelis funqcii
- Page 132 and 133: moqmedebis ganmcdelia ara is TviTon
- Page 134 and 135: niSnavs, TviTon gansazRvrebiT nacva
- Page 136 and 137: 12) `Tavis saxlSi movida es kaci~;
- Page 138 and 139: ogorc Cans, aTena//Tena//ena, eTina
- Page 140 and 141: enaTmecnierebis sakiTxebi _ I-II, 2
- Page 142 and 143: Die empirische Basis der folgenden
- Page 144 and 145: (4) (a) pirveliTgan iyo sityuaÁ (b
- Page 146 and 147: habe (10c)’ bzw. ‘wovon ich ges
- Page 148 and 149: ‘[(1) Nun sage mir, wie die Welt
- Page 150 and 151: also eine Art "Distanz", aber nicht
- Page 152 and 153: (15) (1) Es war ein König (iyo xel
- Page 154 and 155: aus Diamant, einem Weinkrug aus Rub
- Page 156 and 157: spielt hier offensichtlich keine Ro
- Page 158 and 159: Hinweis auf fehlende Systematizitä
- Page 160 and 161: kontinuität aufheben; eine Diskont
- Page 162 and 163: vinfrid boederi klasicisturi enobri
mimarTulebiT-micemiTis -a 5 SeiZleba iyos SemorCenili Cqar-a,<br />
nel-a... 6 tipis zmnisarTebsa da qarTuli enis ingilour Tu samxreTdasavlur<br />
(aWarulSi, maWaxlurSi, imerxeulSi...) kiloebis sxva zmnisar-<br />
TebSi: sazebnela~ (saZebnelad), erTa~ (/erTad)... salocvel-a-~<br />
(=salocvelad), uCumal-a-~, (/uCumalad/Cumad)... aq ~ palatalizebuli<br />
damarTvis Sedegad unda iyos ganviTarebuli; am varauds mxars<br />
uWers iseTi zmnisarTebis arseboba, romlebic sxva kiloebSi micemiTis<br />
formiT gvxvdeba:<br />
Zvila~, gamTenia~ (`gamTenias~; paralelurad ixmareba `gamTenios~),<br />
gavla~ (gavlas), Camovla~ (Camovlas), am Camosla~, gulgara~<br />
(gulgara~ laparikofs)...<br />
Sdr., agreTve, aWaruli sxva masala: Seusvenebla~/Suusvenebla~,<br />
guuCerebla~, duukiTxva~, ukiTxava~, udunaxvebla~, (/duunaxvebla~),<br />
duuZaxebla~... uCumala~, ucba~, (Sdr., ucfaT)... advila~, fexnaqceva~<br />
(fexnaqceva~ davwveT da deveteviT), tyvila~, kisrakunWla~ (kisrakun-<br />
Wla~ wamovda TavdaRmarTSi), erTgayola~ (niSnavs `cota xans~), naxevarkvala~<br />
(naxevarkvala~ gaakeTa saqme), CemTvina~/CemTaTvina~ (SenTvina~/<br />
misTvina~...), martva~, yvelafra~ (yvelafra~ geyofa; `yvelafrisTvis~,<br />
`yvelafrad~), gangeba~...<br />
aseTi masala gvaqvs gurulSic: uCumala~ (/uCumale), ukiTxava~,<br />
tyule (tyula~), Zule, calxele, gulgara~, Zvila~, Zule (Sdr.,<br />
ZvilaRa), gangeba~, martua~, dRis sinaTla~ (dRis sinaTla~ Casuliyo<br />
Sin), ZaliTa~ (/ZaliTe), gangeba~ (/gangebe)... (futkaraZe 1986).<br />
Sdr., viTarebiTis a-Ti ( coliana):<br />
a) samwignobro qarTulis zmnisarTebi, romlebic warmoadgenen -ian<br />
sufiqsiT nawarmoebi saxelis viTarebiT brunvas: coliana, saxliana...<br />
msgavsi magaliTebi ucxo araa sxva dialeqtebisTvisac.<br />
b) zmnisarTebi, romlebic warmoqmnili arian -ul/-ur sufiqsiT nawarmoebi<br />
zedsarTavebisagan: kacura, amxanagura, Zvelebura, maSindula,<br />
guSindula...<br />
g) zedsarTavisagan warmoqmnili zogi sxva zmnisarTi: karqa, cqvita;<br />
Sdr., karqaT, cqvitaT; Sdr., zmnisarTTa didi nawili ar dasturdeba<br />
5 Sdr.: varaudoben, rom svanur kiloebSi micemiTis erT-erTi alomorfia -a;<br />
vfiqrob, ufro damajerebelia a. onianis msjeloba, romelsac miaCnia, rom svanurSi<br />
gamovlenili -a aris fuZiseuli e-s alofoni (oniani 1985:159-163).<br />
6 sxva mosazrebiT: nelad > nela.<br />
114