21.11.2014 Views

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

enaTmecnierebis sakiTxebi ISSUES OF LINGUISTICS - Tbilisi State ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

iza CantlaZe<br />

zurab sarjvelaZis etimologiaTa mniSvneloba<br />

qarTvelologiaSi<br />

rogorc cnobilia, enaTa naTesaobis ganmsazRvreli kriteriumia ZiriTad<br />

leqsikur fondSi gamovlenili sistemuri xasiaTis regularuli<br />

fonemaTSesatyvisobani. qarTvelologiaSi amgvari monacemebis kvlevas ukve<br />

sakmao xnis istoria hqonda, dadgenili iyo ZiriTadi bgeraTSesatyvisobani<br />

Tu arqetipebi, arsebobda ramdenime SedarebiTi da etimologiuri<br />

leqsikonic qarTulsa Tu ucxour enebze, magram imis gamo, rom Seicvala<br />

damokidebuleba sibilantur fonemaTa mimarT da Zveli qarTuli teqstebisa<br />

Tu yvela Tanamedrove qarTveluri enis Zir-fuZeebis analizis safuZvelze<br />

Seiqmna sami (sisina, sisin-SiSina, SiSina) rigisa da sonantTa<br />

klasis daSvebis aucilebloba fuZe-enaSi, zurab sarjvelaZem swored<br />

maSin mohkida xeli urTules saqmes _ komparativistuli meTodebiT<br />

ewarmoebina qarTveluri leqsikis kvleva, raSic mas didad uwyobda xels<br />

fenomenaluri mexsiereba, mravalwlian teqstologiur samuSaoTa Catarebis<br />

gamocdileba Zvel qarTul xelnawerebze da umwerlobo qarTvelur<br />

ena-kiloTa praqtikuli codna. garkveul etimologiaTa axali gaazreba<br />

aucilebeli iyo imis gamoc, rom Tamaz gamyreliZisa da givi maWavarianis<br />

erToblivi naSromis publikaciis (1965) Semdeg maleve (1969)<br />

gamoqveynda maqsime qaldanis aRmoCena svanuri enis ukana mimarTulebis,<br />

e.w. velaruli umlautis Sesaxeb.<br />

samwuxarod, dRemde araa gamocemuli mose janaSvilis `qarTveluri<br />

sityvari~. zurab sarjvelaZis sasaxelod unda iTqvas, rom man mkiTxvels<br />

gaucocxla SesaniSnavi qarTveli sazogado moRvawisa da mkvlevris naazrevi.<br />

Tuki ram aris am xelnawerSi pozitiuri da misaRebi Tanamedrove<br />

qarTvelologiis doneze, yvelafers miCenili aqvs Tavisi kuTvnili adgili<br />

hainc fenrixisa da zurab sarjvelaZis `qarTvelur enaTa etimologiur<br />

leqsikonSi~, romlis sami gamocema arsebobs (ori _ qarTulad,<br />

erTi _ germanulad) da romelic kidev didxans darCeba yvela Cvenganis<br />

samagido wignad.<br />

garda formaluri mxarisa, am gamokvleva-leqsikonSi yuradReba eqceva<br />

calkeul leqsemaTa semantikur niuansebsac, Tumca cnobilia, rom<br />

fonemaTa realizacia mkacrad zust wesebs eqvemdebareba maSin, rodesac<br />

semantikuri rekonstruqcia Zalze rTulia, radganac aseT SemTxvevebSi<br />

gamoricxuli ar aris nebismieroba, magram semantikur cvlilebaTa kriteriumebis<br />

dadgena iseve aucilebelia, rogorc fonetikurisa. `monaTesave<br />

enebSi mravalferovania Sesadarebel sityvaTa gansxvavebuli niuansebi,<br />

semantikur poziciaTa simravle gacilebiT kompleqsuria da naklebi<br />

sixSirisaa, vidre fonetikuri. TiToeul enobriv sistemas samyaros lin-<br />

11

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!