Комуникација - T-Mobile

март 2008 бр. 59
Цена 80 денари. Бесплатен примерок за членовите на Клуб 360
Наша тема:
Комуникација
Гостин на Клуб 360:
„Телефонот“
Топ 10 научни откритија
web’n’walk
Книги родени за филм
Каталог на подароци
Клуб 360

Драги читатели на Клуб 360,
T-Mobile со години ја негува комуникација со сите вас, почитувани членови на Програмата Клуб 360.
Заеднички и континуирано го градиме нашиот однос втемелен врз заемната доверба. Комуникацијата
која за нашата компанија истовремено претставува и императив и задоволство, ја гледаме како двострана
релација, жив мост помеѓу двата „брега“ на реката на современиот живот. Без оглед дали нудиме или
користиме услуги, дали даваме или примаме, дали сме од едната или од другата страна,.. свесни сме дека
до единствената страна на успехот се доаѓа токму преку комуникацијата.
Комуникацијата е всушност суштината на човековото постоење. Нескротливиот човечки импулс да се споделат
информации, да се искажат емоции, желби, да се пренесат идеи и ставови, да се дознае нешто ново... во
својата суштина е потреба да комуницираме едни со други... Комуникацијата е невидлива сила која нè води
напред во животот. Таа поврзува луѓе, премостува разлики, открива нови нешта, нови светови...
Способноста да комуницираме е она што нè обединува со светот како заедничко место за живеење. Без
функционален проток на пратени и примени „пораки“, сознанија и содржини, човекот останува изолиран
од средината чијшто дел е.
Без оглед дали информацијата има форма на збор, мисла или идеја, без оглед дали зборуваме, слушаме,
гледаме или чувствуваме (дали сме домаќини или гости), сите ние постојано комуницираме, праќаме и
примаме „пораки“: до блиските и до подалечните; од познатите и од оние што допрва ќе ги запознаеме,
зашто комуникацијата, покрај другите свои умеења, умее и да предвидува и антиципира. А, тоа нè води
напред во животната неизвесност што со нетрпение чекаме да ја запознаеме.
Барт Вајермарс
Главен директор за
маркетинг и продажба
Комуникациските средства се менуваат во зависност од степенот на развој на индивидуата или на
заедницата. Зборот како комуникациско средство не може во целост да го надомести гласот, цртежот -
глетката, замислата - погледот, а самата идеја никогаш не може да го надомести задоволството од нејзината
конкретна реализација. Затоа, да комуницираме, слушајќи ги сопствените и желбите на другите, да
комуницираме - слушајќи го времето.
Дваесет и првиот век како ера на современа комуникација ни дозволува да бидеме во контакт секогаш,
секаде и со секого. Крајот на зимава е како создаден да ја „разбудиме“ комуникацијата со самите себеси и
со луѓето околу нас. Вистинско време е за повеќе пријателство, поголема блискост.
Искрено Ваш
4
T-Mobile:
Секогаш со вас
Музика, забава,
награди и многу
насмевки
17
web’n’walk
Веб’в’џеб или
светот на дланка
28
Наши луѓе:
Васко Цацаноски
Сите сме деца
на ѕвездите
8
Телефони: Sony
Ericsson K770i
Тони
задоволство
во 95 грама
19
Гостин на Клуб 360:
„Телефонот“
Деведесет
слушалки...
43
Каталог на
подароци
Клуб 360 - Клуб
на привилегирани
членови
Списание за членовите на Клуб 360; излегува секој втор месец; Тираж на број 59: 120 000 примероци;
Одговорен уредник: Даниела Анѓелиќ (Менаџер за маркетинг операции); Уредник: Оливера Ќорвезироска; Редакција: Нина Нинеска,
Александра Крстиќ, Рашела Гинова; Дизајн: Saatchi&Saatchi.
Издава: Т-Мобиле, одговорен сектор: Маркетинг; Директор за маркетинг: Тодор Димитровски.
Контакт: „Орце Николов“ бб Скопје; тел.: 02 3 201 446; Е-адреса: magazin360@t-mobile.com.mk

T-Mobile:Секогаш со вас
Музика, забава, награди
и многу насмевки
Декември, јануари и февруари беа трите T-Mobile незаборавни месеци на дружба, промоции,
забава и наградување. Надоврзувајќи се на претходните атрактивни настани, зимскиот период што
полека останува зад нас и даде нова димензија на нашата одамна воспоставена комуникација.

Како, впрочем, за сите празници (и обични денови!), бевме заедно и во
предновогодишниот период, разубавувајќи го вашето секојдневие со повеќе
промоции на различни локации низ Македонија, но не заборавајќи ја ниту
глетката: новогодишно ги накитивме градовите, „создадовме“ дури и снег за вас
за да се фотографирате (со новите модели на T-Mobile телефоните, се разбира!) во
свечено, празнично издание, „гушнати“ со нашите хостеси...
Празници во бојата на T-Mobile
T-Mobile новогодишниот лик на Скопје (ТЦ „Рамстор“ и „Бисер“, плоштадот
„Македонија“), Ресен и Охрид со магента елки, знаменца, снегулки и светилки...
беше збогатен и со „живите“ промоции на Sony Ericsson W810i што на спонтан и
оригинален начин се одвиваа низ земјава на местата каде што се собираат младите.
Во повеќе наврати во кафулињата и на други фреквентни „збирни“ места во Скопје,
Битола, Прилеп, Тетово, Гостивар, Велес и Охрид, T-Mobile и Sony Ericsson ги
„распеаја“ вообичаените кафе-муабети, овозможувајќи ви самите да се запознаете
со моделот W810i, но и, учествувајќи во наградната игра „Среќни во движење“ – да го
добиете за себе!
„Среќни во движење“
Наградната игра „Среќни во движење“ траеше од 19 декември до 17 јануари и
беше најлесниот начин за добивање на овој прекрасен телефон. Требаше само да
се прати СМС порака со содржина „Среќни во движење“ на бројот 142 424 и да се
чека извлекувањето што се одржуваше еднаш неделно. За секој ден во неделата (7)
се доделуваше по еден W810i, значи по седум телефони секоја недела! Шансите за
среќните добитници беа навистина големи, вклучувајќи ја и причината повеќе да се
напише СМС – можноста да се добие влезница за ексклузивниот настап и дружење
со Каролина во живо! Вкупниот број на најсреќните кои добија телефон или влезница
беше 200, а настанот, настанот беше многу, многу повеќе од успешен!
Финале со музика, награди и 200 слеани воздишки
На клупската сцена на ,,Миднајт” на 3 февруари 200 добитници во наградната
игра „Среќни во движење” се здобија со ексклузивна можност да присуствуваат на
дружба со нашата музичка дива - Каролина Гочева. Како добар пријател на T-Mobile
и вистинскa домаќинка на вечерта, Гочева ги почести присутните, добитниците и вип
гостите, со одлично избран и подготвен репертоар од нејзините стари и нови хитови.
Кој беше најголемиот добитник?
Каролина Гочева чијшто мошне професионално изведен настап со многу емоции,одложено се емитуваше на
телевизискиот Канал 5, по завршувањето на оваа несекојдневна дружба, задоволна, ги сподели со Клуб 360
впечатоците и идните планови:
„Во улогата на водител одлично ме насочуваше вашиот презентер Петар, а во улогата на музички артист бев
перфектно придружувана од мојот Neighbors bend, така што и двете работи претставуваа вистинско уживање за мене.
Отсекогаш најмногу сум ги сакала непосредните дружења со публиката.
Самиот настап во толку близок контакт со добитниците за мене беше толку убаво доживување, што во моментов
сум во дилема кој беше поголем добитник - јас или публиката!?“
На прашањето кои од своите планови ексклузивно ќе му ги открие на Клуб 360, го добивме насмеаниов одговор
од Каролина: „Наскоро заминувам за Австралија, каде што веќе бев и настапував во 2000 год. Тогаш си поминав
одлично. Редовно, преку интернет, сум во комуникација со моите фанови таму и очекувам на сите настапи да
биде пеколно! Во моментов активно работиме и со Златко Ориѓански на албумот што авторски е комплетно
негово дело и ќе се вика ‘Македонско девојче’. Се надевам дека голем дел од песните ќе го постигнат успехот на
‘Ружа, Ружица’. Од друга страна пополека, заедно со ‘Авалонци’, одбираме песни за новиот поп албум“.

T-Mobile:Секогаш со вас
„Обожавам СМС
и ММС“
„Не ве менувам за
ништо на светот!“
Александар Варелов е среќникот
чијшто број на влезницата го
извлече Каролина на самата
забава. Тој е дологогодишен
T-Mobile постпејд корисник кој за прв пат учествуваше
во наградна игра, воопшто и... си доби Sony Ericsson
W810i. Весел и распеан, ни рече: „Голем вљубеник
сум во мобилната телефонија, ќе си го задржам и
стариот, но со задоволсто ќе го користам и новиот
телефон! Средбата со Вас и со Каролина ми се случи
ненадејно, си поминав убаво и... не ве менувам за
ништо на светот!“
Елизабета Атанасовска од
Скопје наградениот СМС
го пратила од мобилниот на
своето момче, и затоа наградата ќе му ја подари нему.
„Сите ние дома, сосе мене, сме дел од вашето големо
семејство. Јас сум и припејд и постпејд корисник на T-
Mobile истовремено. Мобилниот најчесто го користам
за разговори во ,Мојот круг', а СМС и ММС услугите ги
обожавам. Многу ми се допаѓа вечерашнава журка, и
би сакала да потрае уште многу!“
Што поавтентично за да ви ја пренесеме волшебната атмосфера од
неповторливата забава, поразговаравме и со двајца од среќните
добитници на Sony Ericsson W810i: со Александар Варелов од
Гевгелија кој со својата пријателка видно уживаше во севкупната
атмосфера во „Миднајт“ и со расположената и весела Елизабета
Атанасовска од Скопје.
Во беспрекорно организираната пост-наградна журка, нè
придружуваа и љубопитните објективи на фотографите кои сакаа
да го ,,врамат” и да го понесат со себе чувството на подеднакво
релаксираните домаќини и гости кои задолжително сo себе го
понесоа и подарокот - ЦД од последниот албум на Каролина. Ги
споделуваме фото-спомените со вас!

T-Mobile прозорец
Push mail – нова услуга
за деловните корисници
Вашата електронска пошта
нека биде секогаш со вас!
Ако во текот на денот имате многу состаноци,
постојано сте во движење, патувате, а чекате
важни е-пораки дури и по завршувањето
на работниот ден, услугата Push mail ќе ви
помогне подобро да се организирате.
Push mail исто така ќе ви овозможи и
да бидете поефикасни, да ја зголемите
продуктивноста, да си дозволите многу повеќе
слободно време и да користите флексибилно
и исплатливо решение со кое секогаш ќе
бидете во чекор со она што се случува.
Со оваа нова услуга на T-Mobile, ќе можете
е-пораките што ги добивате на вашиот
компјутер во канцеларија, истовремено
да ги добивате и на мобилниот телефон.
Покрај тоа, во секое време ќе имате увид во
организацијата на задачите и состаноците,
како и брз пристап до сите контакт адреси и
телефони што ви се потребни.
Со Push mail можете да ги добивате и да ги
гледате пораките што ги добивате во вашиот
Inbox, да ги обележувате како прочитани
или да ги бришете, да ги отворате прикачените
документи во која било програма на
Microsoft, да едитирате или пак, да креирате
нови документи, во зависност од можностите
на телефонот, да пристапите кон вашиот
календар, да закажувате, презакажувате или
бришете состаноци или да пристапите кон
листата за контакти во вашиот Outlook.
Услугава можете најоптимално да ја
користите преку еден од мобилните апарати
MDA наT-Mobile. Oвие уреди работат на
стандардната софтверска платформа на Microsoft
Windows Mobilе 5/6 и корпоративниот
сервер Microsoft Exchange 2003/2007.
MDA мобилните апарати можете да ги најдете
во продавниците на T-Mobile.
Говорна пошта - Мејли
Доколку имате состанок, а истовремно очекувате важен повик или сте заборавиле да
го наполните вашиот мобилен апарат, не мора да се грижите. Вашата говорна пошта
- Мејли ќе ја забележи пораката што ја очекувате, како и сите пропуштени повици. Со
Мејли, повиците ќе бидат автоматски пренасочени секогаш кога сте недостапни. За
пропуштените повици и за пристигнатите говорни пораки ќе бидете информирани преку
СМС порака. Оваа услуга за корисниците на Т-Мobile е достапна 24 часа.
Како да ја користите говорната пошта?
Активирањето е бесплатно. Потребно е само да го изберете говорниот автомат на 070
122 (мени Активирање/Деактивирање на услуги/ Мејли) или пак, да пратите СМС со
содржина MEJLI START на бројот 070 142 510.
Сите пораки оставени за вас можете да ги преслушате бесплатно, само треба да ја повикате
говорната пошта на бројот 070 125 и да ги следите упатствата на операторот. За да биде
позабавно, говорната пошта може да зборува и со вашиот глас. Доколку сакате оние што
ве повикуваат да бидат сигурни дека го добиле вистинскиот број, јавете се на 070 125 (во
менито Измени/подмени За лична порака) и снимете ваша сопствена и оригинална порака.
Активирајте Мејли и секогаш бидете во контакт!
Новина за корисниците кои
повикуваат!
Отсега, во случај кога корисникот кој
го барате е недостапен, слушањето на
најавната порака при вклучувањето на
говорното сандаче е бесплатно. Доколку
решите да не оставите порака и го исклучите
телефонот пред завршувањето
на најавната порака, повикот нема да ви
биде наплатен, но ќе биде регистриран.
Корисникот кој го барате ќе биде известен
за вашиот повик преку СМС порака.

Телефони: Sony Ericsson K770i
Тони задоволство
во 95 грама
Повеќе мобилни телефони тежат по 95 грама, ама
Sony Ericsson K770i е новиот убавец на компанијата
кој во својата вообичаена тежина, крие тони
(невообичаено) задоволство.
Sony Ericsson како реномирана компанија
со докажан сензибилитет за најсуптилните
нијанси на потребите, но и на вкусот на своите
корисници, со еден од своите понови модели
- К770i ги опфаќа оние кои не можат да и
одолеат на убавината, оние за кои нема втора
можност за „првиот поглед“. Адресиран на
Sony Ericsson-фановите кои посегаат со очи,
K770i од вас бара добра подготовка пред да
го видите во живо, зашто, едноставно, не ќе
можете да му одолеете! Патем, не подлегнувајте
им на стереотипите дека убавото не е умно!
Дизајнот на Sony Ericsson K770i не ги затскрива
неговите карактеристики, туку, напротив, убавото
го потенцира умното на неодолив начин.
Тастатурата, ах тастатурата!
Се разбира дека ова ни одалеку не е
најважниот сегмент за телефонот, ама е
некаква порта за влез во суштината или, ако
повеќе сакате, оружје пред кое лесно се
предаваме! По сите можни експерименти на
Sony Ericsson со коцкести, топчести и какви
не тастери, К770i може да се пофали со сосем
„рамни копчиња“ - чувствителни на нежен
допир, разумно одделени едно од друго и
совршени во својата хоризонтала. Јасно дефинирани
четири ленти од бројки, букви и
знаци, со многу простор меѓу нив. Ознаките
на копчињата се со бела боја, но тоа не е сè!
Можни се и светлосни ефекти од типот на постепено
исчезнување, светлосни бранови итн...
„Спие на дланка“
Sony Ericsson K770i телефонот спаѓа во
Cayber-shot семејството што значи дека е
т.н. „фотографски телефон“ со кој нема
да пропуштите ниту еден миг од своето
секојдневие. Вградената камера од 3,2 MP со
автофокус функцијата и заштитниот лизгачки
поклопец со чиешто повлекување вдесно
доаѓа до автоматско активирање е доволна
причина да не го носите постојано со себе и
својот фотоапарат. Патем, може да изберете
3 звука при снимање, постои можност за
автоматски или за други 3 режими по избор,
од кои го изделуваме мошне интересниот
Landscape со кој се прават навистина
необични фотографии. Видео содржини може
да се снимаат во две резолуции (176 x 144,
128 x 96) во 3 gp формат, ограничено на 10
секунди или неограничено. Инаку, овој убавец
е еден од најтенките телефони со камера од
3, 2 MP: дебелината му е 14, 5 mm. Останатите
димензии му се 105 х 47 mm, токму за да ви
„спие на дланка“.
„Окото“,.. душата
и умот на телефонот
„Окото“, пардон, екранот на Sony Ericsson
K770i е во 262.144 бои и резолуција
од 240x320 пиксели (дијагоналата му е 1,
9 инчи), изработен е во TFT технологија,
што овозможува 8 текстуални и 3 сервисни
линии за различни апликации. Како и кај
другите Sony Ericsson телефони (Sony Ericsson
S500i и Sony Ericsson W580i), К770i има
огледален слој на екранот што придонесува
за читливоста и за кристалната јаснотија
на сликата. Конективноста му е поддржана
со Bluetooth v2.0, со A2DP музичко стерео
и USB. Музичкиот плеер, на каковшто од
поодамна нè има научено овој произведувач
е одличен. TrackID опцијата за препознавање
на моментните нумери и FM радиото со RDS
поддршка се нешта по кои SonyEricsson
телефоните сè уште се единствени на пазарот.
Внатрешната интегрирана меморија е 16
MB, но можна е употреба и на мемориски
картички. Sony Ericsson K770i поддржува и
3G технологијата, а она што е интересно е
можноста за замена на мемориската картичка
без исклучување на телефонот, што значи дека
картичките (со капацитет сè до 2Gb) може да
ги менувате во движење. Батеријата му е со
капацитет од 930mAh и со ознаката BST-38,
што значи дека „трае “ 7 часа разговор, 16
часа континуирана музичка репродукција
или 300 часа во мирување. Именикот собира
1 000 контакти со можност за доделување
по пет броја на еден контакт, сортирање по
групи... Целата организација на овој процес
потсетува на Outlook, што значи дека и овде
комфорот е на прво место. Со К770i преку
Bluetooth конекцијата можете да управувате со
други уреди, впрочем тоа е веќе стандардна
карактеристика за Sony Ericsson телефоните.
Останатите можности се во рамките на
стандардот на производителот, така што се
чини дека не е ни потребно за убавец од
ваков формат да го нагласуваме она што веќе
го умее секој телефон. Тоа спаѓа во тоните
задоволство што ги добивате со 95-те грама на
Sony Ericsson K770i.

Nokia E51
Мобилен бестселер
Nokia E51 е новиот модел од Е-серијата деловни телефони,
наследник на популарниот Е50, за кој предвидувањaтa дека
наскоро ќе биде вистински мобилен бестселер се чинат
мошне реални!
Ако бестселери се многу популарните книги
продадени во огромни тиражи, бездруго
истиот израз кој во себе и онака не го содржи
зборот книга за да биде можно употреблив
само во книжевноста (best – најдобар и seller –
продаван) слободно може да се употреби и за
најпопуларни, најпродавани телефони каков
што се предвидува дека ќе стане наследникот
на Nokia E50 – новиот Е51!
Иако се вели дека Е51 е наследник на Е50, тој
според своите функции и изгледот, сепак, си
претставува нов модел. Е51 е квадбенд GSM
телефон со поддршка за GPRS и EDGE мрежи,
но и на најновите стандарди како HSDPA со
брзина до 3.6 Mbps или WLAN. Се разбира
Bluetooth v2.0 е неодминлив, како, впрочем и
микро USB приклучокот, 2,5 милиметарскиот
конектор за слушалки и синхронизација на
податоци од оддалечени сервери.
Бројот на тастерите (копчињата) на Е50 во однос
на Е51 е исто така поинаков и различен:
додадени се копчиња за директен позив
на група корисници, за директно отворање
на менито со пораки и сл. Внесено е и ново
X копче за бришење наназад, намeсто вообичаеното
C. Куќиштето е мошне стилски
дизајнирано, изработено од тврда пластика
и метал, во црна боја. TFT дисплејот на Е51
има дијагонала од 2 инчи и прикажува 16,7
милиони бои во резолуција од 240 х 320
пиксели. Вградената камера е со резолуција
од 2 мегапиксели и 4x дигитален зум.
Интерната меморија на Nokia E51 е околу
130 MB и може да се зголемува со microSD
картички. Процесорот е ARM 11 на 369 MHz,
поддржува и Flash содржини. „Пакувањето“
на сево ова е 115x47x12 mm, а тежи околу
100 g. Батеријата му е Li-Ion , со капацитет од
1050 mAh, а тоа, според произведувачот, е
доволно за 4,23 часа разговор и 13 дена во
режимот на мирување.
Со оглед на фактот што Nokia E51 работи на
Symbian оперативниот систем, во таа смисла,
станува збор за т.н. смарт телефон, но без
замрсен систем на управување, лавиринт-мени
и огромниот број непотребни карактеристики.
Nokia E51 смета само на вашата интуитивна
контрола!
Единствената
апликација Team Suite
Team Suite е апликацијата што е единствена
(барем досега) само за овој телефон. Во неа
ќе можете да пронајдете листа на команди со
кои се управуваат и надополнуваат контактите
во именикот и тоа од различни страни. За
секоја одделна команда, имате слобода
да креирате група корисници, да креирате
конференциски врски на едноставен начин
или да комуницирате со колегите преку
функцијата Push to Talk. Kaко дополнителна
можности, тука е и каталогот со нови линкови
за специфични команди.
На крајот, како и секој бестселeр, и Nokia E51
е податлива и за „верзираните“ (поупатените,
поостручените) и за „обичните“ корисници!
Т-Мobile СМС секојдневиe
Покрај вообичаените :), :-), :(,.. постојат уште недоброј
симболи што се употребуваат при пишувањето СМС
пораки. Тие, бездруго, скратуваат време, но додаваат и
загатливост и шарм при комуникацијата. Понекогаш овие
симболи се „читливи“ за многумина, но понекогаш кругот
на „разбирливоста“ е мошне ограничен, дури и сосем
затворен само меѓу оној кој ја праќа и оној кој ја добива
СМС пораката. Но, речиси секогаш, СМС симболите се
во директна зависност од креативноста на оние што ги
употребуваат. Еве неколку одбрани примери од Т-Мobile
СМС секојдневието:
„“ – Тоа е трач, не е вистина
: - - - - -) – Лажеш како куче
:x – Не кажувај никому
Zzzzzz – Здодевно ми е
(-) Zzzzz – Ми се спие
:-v – Зборувам
:-w
*;)+(-:I
– Зборувам премногу
– Те сакам (Наш совет: Кога станува збор за
нешто олку деликатно, не користете „туѓи“
СМС симболи, смислете нешто само за вас
двајцата!)

Комуникациски симболи: @
Мајмунче, „лудо а“ или...
печиво со цимет
Како и да го викате знакот @ - ет, мајмунче, „лудо а“, штрудла, или полжавче,.. неоспорно е
дека тој последниве години прерасна во вистински комуникациски симбол. Иако неговата
вербална интерпретација е најразлична, зависно од асоцијативната моќ и креативноста
на говорителите на одделни јазици во светот, суштината секаде му е иста: без него нема
електронска пошта, ни „етер“ адреса... а без тоа, пак, комуникацијата на нашето време
речиси и не може да се замисли...
Кога ќе се помисли на писмо, денес речиси
никому пред очи не му се создава слика на
коверт, поштенска марка, човек со огромна
црна торба преполнета со најразлични
пратки, ниту подадена рака кон романтично
жолто, поштенско сандаче прицврстено на
некој ѕид... Општата, широко распространета
асоцијација за писмо е компјутерот,
интернетот или, едноставно, знакот @.
„Мајмунчето“, како што го нарекуваме @ во
Македонија, е „пречката“ што мора да ја мине
писмото од вашиот монитор, за да стаса до
мониторот на оној кому му е наменето. Тоа
„минување“, всушност е притискање на токму
тој знак, горе, лево на вашата тастатура. Но,
од кога е така? Кој прв се досетил на тоа?
Воскреснато, ново значење
„Таткото“ на електронската пошта,
поконкретно творецот на првата програма
за неа, е Американецот Рејмонд Томлинсон
(1941) кој пред три и пол децении (поточно
во 1972 година) сосем случајно го употребил
знакот @ - сега веќе „прославен“ симбол
за електронската комуникација. Во тоа
време, знакот @ си постоел на тастатурата,
а копчето на кое тој се наоѓал и немало
некоја специјална функција. Томлинсон го
искористил токму овој знак за да ги раздели
името на оној кому му ја праќа пораката и
„името“ на компјутерот на кој таа ќе стаса.
Знакот @ се разбира дека не бил сосем
непознат, порано со него во Англија се
испишувале цени, а многу, многу пред тоа,
манастирските писари го користеле како
обединувачки знак, графема со која скратено
се предава предлогот ad (до, според, на...).
Во некои венецијански списи од 16 век,
@ се среќава како кратенка за „амфора“
што во тоа време било единица мерка за
тежина, а во стари црковни документи, пак,
со @ сe означувало ново поглавје, том и сл.
Но, се разбира дека Томлинсоновото @ e
почеток на една сосем нова приказна која
се надоврзува единствено на исконската
човекова желба да биде заедно со оние кои
не се блиску до него, поетично речено –
желба да се укине географијата како пречка
за заедништво.
Стварното @ има шест килограми
Најчест назив за @ во светот (покрај вообичаеното „ет“) е мајмунче или манки.
На прв поглед и не потсетува баш на мајмун, но прикаската е многу позанимлива
и поиздржана од чија било асоцијација. Одговорот на прашањето „зошто мајмун“
тежи околу 6 килограми и живее во шумите во Јужно Мексико, Боливија и
Бразил. Неговото латинско име е Ateles geoffroi, спаѓа во групата на тенконосни
мајмуни (Platyrrhini). Главна карактеристика, секако му е опашката (кај
мажјаците) која до тој степен е долга и подвижна што, освен што функционира
како своевиден петти екстремитет, целосно може и да го обвитка телото на
мајмунот. Ако обичното а е телото на мајмунот, тогаш „заокружувањето“ е токму
опашката на Ateles geoffroi.
10

„Ова не е она со што би
требало да се занимаваме“
Реј Томлинсон во самиот почеток на
седумдесеттите како дипломец бил
вработен во BBN (Bolt, Beranek, Newman)
лабораторијата во Кембриџ, Масачусетс.
Работејќи на сосем друга проблематика,
„хакерот“ (во најубавата смисла на зборот!)
најпрвин напишал програмче за оставање
пораки меѓу повеќемина корисници на
па во доверба му се пофалил на својот
колега Џери Бурчфил, зашто, како што му
рекол „ова не е она со што би требало да се
занимаваме“.
истиот: името на примателот @ „името“ на
компјутерот.
Од @ , преку RE (Reply)
до Attachment
Откако „мајмунчето“ го направило првиот,
радикален чекор за комуникацијата,
Понекогаш @ и се јаде!
Не се досетиле баш сите народи и јазици на необичните, долгопашести
мајмуни, некакви епоними на @... Најчесто преземајќи го зборот
мајмунче или манки, тие, сепак, покажале и доза креативност. Така, на
пример, во Босна, знакот го викаат „лудо а“, што е навистина духовито
од аспект на визуелната страна на ова несекојдневно, можеби а. @ за
Финците е опашка, но може да биде и мајмунска (apinanhanta) и мачкина
(kissanhanta), дури и мјау-мјау (miuakumuaku), Швеѓаните покрај
опашестите имиња, ја употребуваат и мачешката шепа наместо @,
понекогаш и слонова сурла или сурласто а, како и Норвежаните, па
дури и печиво со цимет (!). За Италијанците, Французите и Кореанците
тоа е полжавче, за Грците гувче (гускичка), за Унгарците – црв...
Најнеобичен назив се чини, сепак, му дале Израелците. За нив @ e исто
така нешто „за јадење“, но – штрудла (за жал, не прецизираат со што!).
ист компјутер. Едниот си оди и му остава
порака на другиот што допрва ќе седне
на истата машина. Но, како што стои во
книгата „Кратка историја на иднината“ од
Џон Наутон – Томлинсон не се задоволил со
тој успех. Набрзо направил програма и за
оставање пораки од еден на друг компјутер,
и толку бил импресиониран што ова му
успеало, што воопшто не запомнил која е
првата порака што ја пратил... Иако не бил
свесен дека направил нешто што целосно
ќе го промени светот деценија-две подоцна,
Томплинсон не можел да ја додржи тајната,
Нуспроизвод како
историја на иднината
Во раните седумдесетти, интернетот
претставувал мрежа од неколку десетици
компјутери, главно во Америка, во рамките
на проектот на американската
војска наречен ARPA, претходникот
на интернет. Електронската пошта на
Томплинсон, всушност, претставувала
извесен нуспроизвод кој ги надминал
тогашните планирани цели на интернетот,
станувајќи историја на иднината. Само
две години подоцна, експертите мошне
се изненадиле, сфаќајќи дека цели три
четвртини од вкупниот интернет промет
отпаѓал на нуспроизводот, на е-поштата.
Денес со сигурност се знае дека е-поштата
е водечки сервис на интернет што го
користат повеќе од милијарда луѓе на
Земјината топка. Од времето на „изумот“
на Томлинсон се промениле многу нешта,
но принципот на адресирање останал
наредниот суштествен чекор е оној на
програмерот Џон Витал четири години
подоцна, во 1975. „Чекорот“ на Витал
едноставно се вика RE – Reply. Всушност,
програмерот првин ја напишал програмата
MSG, a неговиот историски придонес се
состои го генијалната идеја во програмата
да ја вметне и опцијата за одговор на
добиената порака, т.н. Re (кратенка од
Reply). Во 1977 година, Тед Маер и Остин
Хендерсон го смислиле протоколот за
пренос на пораки во кој се дефинирани
сите дополнителни „информации“ (освен
текстот) што можат да се пренесуваат со
е-поштата (т.н. Attachment) и оттогаш, сè
до денес, структурата на е-поштата не
претрпела никакви позначајни промени.
11

Суб-комуникација
12
12 Клуб 360

Toп 10 научни откритија
Десет, девет, осум,
седум, шест...
Научниците упорно настојуваат да го достигнат
зенитот во областите во коишто работат, да дојдат
до откритија кои ќе го променат начинот на кој
го гледаме светот. Се разбира, нечија пак, друга
работа е сите тие научни откритија прецизно да
се евидентираат и секоја година да се објави
листа на најдобрите научни откритија.
Науката не стои, таа го движи светот
напред во сите негови облици на постоење.
Открива нови граници, дава одговори на
прашањата кои се од суштинско значење за
човештвото, ги спојува минатото и иднината,
го поедноставува животот, носи напредок
и го движи човештвото во подобар свет.
Реномираниот магазин „Тајм“ неодамна
ја објави својата листа на Топ 10 научни
откритија во 2007 година која Клуб 360
веднаш ви ја раскажува!
Десет: Откриен
минералот криптонит
Во април минатата година српските геолози
во близина на градот Јадар во еден рудник
откриле прашест минерал за чиј состав
отпрвин не биле сигурни. Мистеријата ја решил
реномираниот минералог Крис Стенли од
Лондонскиот природонаучен музеј кој според
хемискиот состав на минералот – содиум
литиум бор силикат хидроксид – им објавил
дека, всушност, го пронашле познатиот
(филмски) минерал криптонит. Да потсетиме,
криптонитот е измислен зелен луминисцентен
кристал кој (освен Лоис Лејн!) е единствената
слабост на филмскиот јунак Супермен. За жал,
вистинскиот минерал ќе се нарекува јадарит (а
не, на пример – суперменит!), според местото
каде што е откриен.
Девет: Најстарото живо
животно на светот
Во октомври 2007, истражувачите од
Универзитетот Бангор во Велс, истражувајќи
14
го брегот на Северна Ирска, го пронашле
најстарото живо животно на светот: школка
стара 405 години! Најстарото живо животно,
сепак, веќе не е живо, бидејќи научниците
морале да го убијат за да му ги утврдат
годините! Како и да е, се работи за видот
школки Arctica Atlantica кои во просек
живеат од 200 до 300 години (можеби заради
отсуството на стрес!) .
Осум: Модерниот човек
дошол од Африка
Интернационален тим научници објави
дека анализата на еден череп пронајден
во Јужна Африка во 1952 година открила
докази оти модерниот човек ја напуштил
Африка пред помеѓу 65 и 25 000 години. Ова
било откриено преку тестирање на нивото
на радијација на песокот кој се наоѓал во
черепот. Следниот чекор бил споредување
на карактеристиките на черепот со другите
черепи пронајдени во Европа, Источна Азија
и Австралија по што се воспоставило дека
карактеристиките на овој череп се идентични
со черепите пронајдени во Европа.
Седум: Скелет на диносаурус-птицa
Во јуни кинеските научници објавија вест
дека откриле огромен скелет на летечки
диносаурус кој живеел пред 70 милиони
години. Палеонтолозите со откривањето
на овој скелет утврдиле дека се работи
за животно во вид на птица со подолги и
повитки екстремитети и ја потврдиле својата
теорија дека низ еволуцијата месојадните
диносауруси станале помали и почнале да
личат на птици. Откриениот Gigantoraptor
erlianensis бил во својата младост, што значи
дека ќе пораснел уште многу...
Шест: Три нови планети надвор од
нашиот Сончев систем
Во октомври 2007, британските научници
се пофалија дека идентификувале три нови
планети надвор од нашиот Сончев систем
како дел од меѓународниот проект на барање
планети слични на нашата (Wide Area Search
for Planets или WASP). Планетите наречени
WASP-3, WASP-4 и WASP-5 се по големина
колку Јупитер и орбитираат толку блиску до
своето сонце што температурата на нивната
површина достигнува до 2 000°C. Овој факт
ја исклучува можноста за живот на овие
планети, но, сепак, можеби не сме сами...

Пет: Создавање ткиво од срцев
залисток на човек
Светската здравствена организација
проценува дека над 600 000 луѓе во следните
три години ќе имаат потреба од промена
на залистоците на срцето. Тим британски
научници за сите овие луѓе нудат трошка
надеж! Имено, овој тим од ембрионалните
клетки од коскена срцевина култивирал
ткиво на залистоци на срцето. Научниците се
надеваат дека во блиска иднина ова ткиво ќе
го „израснат“ во вистински срцев залисток.
Четири: Откриени стотици
нови видови
Годината што измина, научниците открија
стотици нови видови организми на земјата
– од месојадни сунѓери, преку 12 нови болви,
до морски џиновски пајаци. Тука се и шест
нови видови риби и 5 нови жаби, нов вид
мајмун, леопард и лилјак. И уште многу други
видови животни и растенија. Колку многу и
колку малку (истовремено!) знаеме за живиот
свет на земјава.
Три: Снимка на најсјајната експлозија
во историјата на човештвото
Астрономите од универзитетите на
Калифорнија, Беркли и Тексас објавија дека
ја снимиле најголемата и најсјајната кога и
да е снимена експлозија
на една ѕвезда. За прв пат
научниците можеле да
видат смрт на ѕвезда од
класата SN 2006gy што
во превод значи дека во
просек е 100 до 200 пати
поголема од големината
на Сонцето! Ѕвездата SN
2006gy колабирала во црна
дупка и експлодирала во
галаксијата оддалечена 240
милиони светлосни години.
Два: Мапиран
човековиот геном
Во септември физиологот
и научен дисидент Крег Вентер буквално ја
отворил својата генетичка душа да ја види
целиот свет. Тој заедно со својот тим ја објавил
диплоидната генетска низа или целата DNA
и во двата сетови на хромозоми наследени
од родителите. Ова откритие отвора неограничени
можности за лекување на голем број
наследни болести.
Еден: Добиени ембрионални матични
клетки со репрограмирање
На 11 декември 2007, Шинија Јаманака од
Кјото Универзитетот и молекуларниот биолог
Џејмс Томсон од Универзитетот на Висконсин
го објавија најспектакуларното научно откритие
за 2007 година: успеале да репрограмираат
обични кожени клетки да се однесуваат како
ембрионални матични клетки. Ова откритие
можно e во иднина да им помогне на научниците
да креираат ембрионални клетки без да ги
уништуваат ембрионите, што денес е забрането
со закон во поголемиот број развиени земји.
Она што е важно за обичните луѓе е дека
ова откритие вистински отвора простор за
лекување на голем број досега неизлечливи
болести.
Webby Awards
Единаесеттите веб оскари
Интернетот како феномен целосно
го промени начинот на кој луѓето
комуницираат со себе и начинот на кој
доаѓаат до информации. На него ги бараме
информациите кои ни се потребни, на
него учиме, на него се забавуваме. И сето
тоа посетувајќи ги милионите страници
кои постојат на интернет. Оттаму, сосем
е логично некои страници да бидат
повеќе, а некои – помалку посетени.
Бидејќи во човековата природа е да прави
компарација на сè, неодамна беа доделени
11. по ред таканаречени Webby награди
за најдобри и најпосетени веб страници
во различни категории. Манифестацијата
Webby Awards во веб индустријата има
статус на доделување на Оскарот во
филмската академија, можеби со помалку
гламур. Доделувањето на веб оскарите
започнало во 1996 година во времето на
самиот почеток на комерцијализацијата
на интернетот. Организацијата што стои
зад овој настан е International Academy of
Digital Arts and Sciences (Интернационална
академија на дигиталните науки и
уметности). Составена е од 550 експерти
од областа на вебот, бизнисот и лидери
во други области. Некои од познатите
имиња кои ја составуваат таа организација
се музичарите Beck и David Bowie,
интернет експертот Vint Cerf, политичката
блогерка Arriana Huffington, сопственикот
на Virgin Richard Branson, сопственикот
на копманијата Real Networks Rob Glaser,
како и претставници од водечките светски
медиуми како New York Times, Wired, Fast
Company, LA Times и други.
Оваа година од над 8000 пријави од 60
земји во светот се бирани награди за над
70 категории како: најдобри web сајтови,
интерактивно огласување, online филм и
видео, podcasting и други.
За да не ги дискриминираме наградените
во 70-тината категории, ќе ви ги наброиме
само наградените за животно дело, а за
другите, нормално, ќе отсурфате на
www.webbyawards.com.
Животно достигнување - индивидуа:
David Bowie (www.davidbowie.com )
Животно достигнување - компанија:
Ebay (www.ebay.com )
Уметник на годината:
Beastie Boys (www.beastieboys.com)
Личности на годината:
Steve Chen & Chad Hurley, основачите
на You Tybe (www.youtube.com)
Најдобри филм и видео - мажи:
AskNinja ( www.askaninja.com )
Најдобри филм и видео – жени:
Jessica Lee Rose (Lonelygirl15)
(http://www.youtube.com/profile?user=lonelygirl15)
Бидејќи интернетот е да се сурфа, проверете
ги посочените сајтови и проверете дали
и колку се сложувате со мислењето на
жирито. До следно читање, сурфајте
З. Ц.

Нова технологија
(Не)конвенционалност
Она што денес е ваше, што го користите, колку и да е напредно, брзо го губи својот сјај, но она
што доаѓа утре, без оглед дали се работи за супер голем LCD екран, екстра силен персонален
компјутер или ултра гаџет, секогаш нè држи во екстаза од исчекување...
Microsoft Surface – револуција
Microsoft минатата година го претстави новиот производ – персонален компјутер кој личи
на масичка за кафе! Ова е голем чекор во насока на остварување на визијата за иднината
на Бил Гејтс, во која глувчето и тастатурата ќе бидат заменети со природна интеракција со
глас, пенкало и допир. Microsoft Surface под облогата од тврда пластика има 30-инчен екран
и овозможува поместување на
предметите на екранот со допир
и тоа од дигитално цртање и
комплетирање на сложувалки
до нарачување од виртуелното
мени во рестораните! „Тој“
ги препознава и реагира на
предметите оставени на неговата
површина. Може да се стави
мобилен врз Surface и веднаш
преку интернет да почнат да
се купуваат нови ринг тонови,
на пример! Цената на „масава“
засега се движи од 5 до 10 000
долари.
Мобилен со
растеглив екран
Кога веќе постои MacBookAir,
зошто мобилните телефони
да не добијат растегливи екрани!?
Веруваме дека во истава насока размислувала
и холандската компанија Polymer Vision која неодамна
претстави прототип на мобилен телефон со растеглив екран и
го нарече Readius. Прашањето е само кога ова чудо ќе се појави на
пазарот. Со „размотување“ на мобилниот телефон со просечни димензии, се
добива екран со дијагонала од 12,5 cm! Технологијата за овој екран е e-ink, развиена
за електронските читачи на книги. Предноста е во исклучително малата потрошувачка
на батеријата, затоа што екранот во мирување воопшто не користи енергија. Плус, со
растегливиот екран помалку се заморуваат очите! Сè уште нема информации околу
евентуалната цена, но се претпоставува дека нема да биде многу повисока од онаа на
телефоните од повисоката класа.
MacBook Air – најтенкиот
лаптоп компјутер на светот
Apple, сепак, има „нов коњ за трка“.
Како еден од светските технолошки
лидери во областа на персоналните
компјутери, Apple посветува посебно
внимание на иновативниот дизајн
на своите производи, па така, на 16
јануари годинава го претстави Mac-
Book Air – најтенкиот лаптоп компјутер
на светот. На својата годишна
конференција во Сан Франциско,
нивниот оперативен директор - Стив
Џобс го претстави „анорексичниот
господин “ кој во натенкиот дел има
0, 4 cm, а во најдебелиот – 1, 93 cm,
што е потенко од повеќето просечни
мобилни телефони. MacBookAir е
тежок 1, 3 kg, работи со Intel Core 2 Duo
процесор на работна фреквеција од
1.6 Ghz и капацитет од 80 GB. Окото
(екранот) на овој компјутер е wide
screen од 13,3 инчи и резолуција од
1 280 х 800 точки. Батеријата трае
импресивни пет часа, а начините на
поврзување се и како кај сите модерни
лаптопи. Создаден како резултат на
голем број иновации, се очекува овој
„господин“ да воведе нови стандарди и
поинаква перцепција. Цената на оваа
(не)конвенционалност е 1 790 долари.
16

web'n'walk
Веб’в’џеб или светот на дланка
Неговото величество интернетот, го следи секој ваш чекор
Најновото нешто од лабораторијата на T-Mobile е
услугата со единствено име - web’n’walk. Благодарејќи на
неа, интернетот доби нова, многу важна карактеристика
– мобилност, што значи стана мобилен интернет или
интернет на мобилен. Како и да го наречете нема да
згрешите, а уште помалку ќе згрешите ако започнете да
го користите.
Придобивки и неограничена слобода
За да ги почувствувате благодатите од web’n’walk
доволно е да поседувате мобилен телефон кој
поддржува интернет и во пребарувачот да внесете
www.t-mobile.com.mk/wnw или пак, еден од
специјализираните web’n’walk мобилни телефони од
кои со само еден клик пристапувате до web’n’walk.
Овој портал ви обезбедува неограничена слобода
во пребарувањето преку директен пристап до голем
број корисни интернет страници. Притоа, ги имате
најновите вести во секое време и од секое место, можете
едноставното да прегледувате и да одговарање на
пристигнатата е-пошта, а пребарувањето и преземањето
интересни содржини од интернет, сега е полесно од
кога и да е. Благодарение на вашиот мобилен телефон и
web’n’walk порталот, вие можете да пребарувате, читате
и комуницирате преку интернет, онака како што правите
од вашиот комјутер, но со таа разлика што сега тоа
можете да го правите од кое било место, каде и да сте.
web’n’walk тарифен пакет
T-Mobile за своите корисници подготви посебен тарифен
пакет за ефикасен и економичен пристап до сите
интернет информации. Со тарифниот пакет web’n’walk
за месечна претплата од 199 денари*, добивате 10 МB
GPRS или WAP сообраќај во мрежата на T-Mobile.
Услугата е едноставна за активирање, треба само да
се јавите на говорниот апарат на бесплатниот број
122 (мени Активирање/Деактивирање на услуги,
подмени web’n’walk) и да им се препуштите на интернет
доживувањата. За повеќе информации секако проверете
на www.t-mobile.com.mk
Пребарувајте по интернет со само неколку клика на
вашиот мобилен телефон. Ви посакуваме пријатно
пешачење со web’n’walk...
*Цената е без вклучен ДДВ. Сообраќајот над 10 MB се наплаќа според
редовната цена за GPRS и WAP сообраќајот, согласно тарифниот модел
на корисникот.
17

Една слика 360 збора
Зарем веќе...
втасаа вагоните убавина со недоброј букетчиња мимози?
Секоја зима постои еден миг кога
затскриени од студот, ветерот, дождот или
снегот, итате по градот, немајќи очи, ни
желба, за ништо друго освен што поскоро
да си влезете во топлината на сопствениот
дом... Токму тогаш, неподготвени за каква
било убавина, се соочувате со жолтите,
дребни „пеперутки“ заробени на кревко
гранче со ресести ливчиња. Ви влегуваат
в очи гранчиња мимози цврсто стиснати
со дланките на забрзаните минувачи кои
поттикнуваат една единствена мисла: Зарем
веќе... расцутеле мимозите, си заминува
зимата, Јадранското Море ни праќа жолт,
расцутен глас дека доаѓа пролетта? Зарем
веќе... е време за жолтото?
Веќе 40-тина години во Херцег Нови се
слават мимозите како предвесници на
претстојната пролет. По деновите посветени
на ситните, жолти убавици кои цутат и пред
кокичињата, вагони убавина со недоброј
букетчиња мимози втасуваат насекаде, па и
во нашиот град! Одеднаш сè се преплавува
со жолто, а минувачите ја следат трагата
на цутот сè до првиот продавач – најчесто
стутулен од студ, со капа, шал и дебели
ракавици... Ви подава нешто толку кревко и
ведро, што ви ја изместува перцепцијата за
ствaрност... Кој заталкал, всушност? Зимата
во пролетна глетка, или убавината сред студ?
Годинашново издание на „Празникот
на мимозите“ во Херцег Нови започна
на 1 февруари и се слави сè уште. Ова е
необичен фестивал со огромна музичкосценска
програма и со видлива, цветна
порака што се праќа насекаде. На
централната прослава овојпат се очекуваат
20 000 гости, туристи, вљубеници во
мимозите и во првото пролетно чествување.
Црногорците се мошне горди на „жолтите
принцези“ коишто ги нарекуваат и
„најдобриот туристички бренд“ на својата
земја. Сè почнува оттаму, од Бока Которска,
а со одредена програма (или само со жолти
букетчиња!) продолжува во Белград, Нови
Сад, Сараево и насекаде на Балканскиот
Полуостров.
Нашите улични продавачи и цвеќари веќе
неколку недели го нудат „поздравот“ од
Јадранското Море, подврзан со жолта панделка
или свиткан во целофан... Досетливите
ги комбинираат мимозите со друго, овдешно
зеленило, со црвени бобинки од т.н. мечкино
грозје, но, сепак, оние што вистински го
„купуваат“ погледот на секој минувач се
жолтите, дребни „пеперутки“ заробени на
кревко гранче со ресести ливчиња.
Пролетта првин цути жолто, најавувајќи се, а
потоа и доаѓа...
О.Ќ.

Гостин на Клуб 360: „Телефонот“
Деведесет слушалки,
километри гајтан и...
восхит
Иако почитуваниот режисер
и професор на Софиската
драмска акамедија - Боњо
Лунгов е наш соговорник,
сметаме дека вистинскиот
гостин во овој број на
магазинот е неговата претстава
„Телефонот“, затоа што и успеа
повторно да нè „зарази“ со
восхит, за кој по сите големи
претстави и уште поголеми
успеси на Лунгов, мислевме дека
веќе сме го „прележале“...
19

Гостин на Клуб 360: „Телефонот“
Кон крајот на 2007 година, во Театарот
за деца и младинци во Скопје се „случи“
најновата, воедно и последна премиера за
календарската година која според првичните
(а и реакциите по секоја нова изведба!) се
чини дека е меѓу најзначајните, најсвежите
и најиновативните не само театарски, туку и
културни настани за изминатата година во
и темите повеќе да ги погодат младите луѓе
и така се случи една многу добра симбиоза
помеѓу нас.
Клуб 360: Кому, всушност, ја „адресиравте“
претставата?
Б. Лунгов: „Телефонот” го адресирав на „деца
од 8 до 88 години“. Така беше напишано
во еден од македонските медиуми и тоа
првичните чувства... Освен тоа, јас и
Каракостов непрекинато се информиравме
за тоа како течат пробите на „Телефонот“
само преку телефон. Неисцрпни се
можностите што ги дава комуникацијата
преку жица. Како режисер ме привлекува сè
што ги привлекува и моите гледачи, па тогаш
зошто не токму таквата комуникација како
Б. Лунгов
земјава. Се вика „Телефонот“ и, едноставно,
фасцинира, покажувајќи дека голема
претстава се прави од сè.
Клуб 360: „Телефонот“ е неверојатно
интересна и впечатлива претстава, но, се
чини, не подеднакво за сите генерации...
Малку е тешка, особено за децата.
Б. Лунгов: Да, навистина „Телефонот” е
тешка претстава, но повеќе во смисла на
изведба. Овој проект го подготвував заедно
со мојот асистент Константин Каракостов.
Постановката и режијата ги работевме
заеднички. Идејата се роди пред две години,
а бидејќи се работи за авторски спектакл,
требаше да се обмисли навистина добро.
Веројатно ќе се сложите дека правењето
претстава само од телефонски жици не
прилега многу на лесна работа. Освен
сценариото, требаше да се смислат и куклите
и да се одбере соодветна музика. Константин
Каракостов е млад човек кој сè прави
блескаво добро, додека јас од позицијата на
позрел творец сакав некои работи да изведам
поинаку. Константин настојуваше музиката
20
многу ми се допадна. Си зададовме себеси
максимално да ја исцрпиме темата „телефон“.
Но, со оглед на фактот што телефонот е толку
длабоко навлезен во нашите животи, ни се
отвори огромна работа. Не можевме да се
сетиме, во кој сегмент од секојдневието,
всушност, го нема... Ако и јас и публиката
живееме во 21 век, тогаш не можам, а да не
ги споделам со неа заедничките проблеми.
Децата уште од мали имаат мобилни, тоа е
факт што не може да не го гледаме. Тогаш,
и тие се „компетентни“ за телефоните, а
оттаму и за „Телефонот“. Направивме и
чекор поблиску до нив, со тоа што во секоја
одделна приказна на сцената вметнавме
доза на хумор, наспроти или паралелно со
„зборувањето“ за сериозни нешта.
Клуб 360: Се сложувате ли со мене дека
по завршувањето на претставата, речиси
сме принудени веднаш да посегнеме по
телефонот, за да го споделиме виденото?
Б. Лунгов: Се разира. Најдобро и најбрзо
сè се споделува преку телефон, па и
впечатоците од „Телефонот“. Истото се случи
и по премиерата, кога ги споделувавме
суштина на претстава...
Клуб 360: По сите ваши претстави, мислевме
дека не можете да нè изненадите, но...
„Телефонот“ е, се чини, нешто невидено
досега, дури и од вас...
Б. Лунгов: „Телефонот“ е театарски
експеримент на кој му пристапив со огромен
интерес. Директорот на Театарот за деца и
младинци, г-динот Љубомир Чадиковски, кој
е познат во светот на куклениот театар каде
што постојано предлага нови форми и идеи во
кукларството, ни даде голема поддршка при
реализацијата на оваа пиеса.
Клуб 360: Што ќе кажете за актерите, за
соработката со нив?
Б. Лунгов: Актерите се најголемата
чест за мојата долгогодишна работа во
Скопје. Театарот за деца и младинци
од Скопје има бескрајно талентирана
група која влегува со мене во секој нов
театарски предизвик. Тања Кочовска, Ана
Левајковиќ, Катарина Илиевска, Драган
Довлев , Владимир Лазовски, Предраг
Павловски и Винета Дамческа се комплетно
обучени професионци кои отпорано, но

и во „Телефонот“ докажаа дека можат да
владеат и со најтешкиот систем кукли, т.н.
„импровизирани кукли”.
Клуб 360: Имате ли договорени гостувања,
учества на интернационални театарски
фестивали, и како повеќекратен добитник
на престижни награди, што очекувате од
„Телефонот”?
Б. Лунгов: Би требало оваа најнова
и неговиот слуга Будал“, „Могли” и др.
Клуб 360: По што ќе ја помните повеќе
оваа претстава? По долгите разговори со
актерската екипа, по телефонските сметки на
релацијата Софија – Скопје, или, можеби по
аплаузите посилни и од најгласниот телефон?
Б. Лунгов: По сето тоа заедно... Најважно е,
сепак, „Телефонот“ да ја видат што поголем
број луѓе, затоа што во оваа претстава нè
неопходен за секој човек. До пред два
месеца имав два мобилни телефона, со
кои навистина решавав многу проблеми
во движење. Во интерес на вистината, во
моментот имам само еден апарат и... се
чувствувам подобро, но речиси не можам
ни да помислам да немам ниту еден.
Предностите на мобилниот телефон се многу,
но како секое нешто во нашиот живот и
Тимот за кој се зборува
Клуб 360: Како се соработува со Боњо
Лунгов?
Тања Кочовска: Кога се работи со Боњо
Лунгов тоа значи дека буквално 9 часа
секој ден сте предадени на работата...
Можеби и затоа речиси секогаш
резултатот е еднаков на „наградена
претстава”.
Клуб 360: Кој миг во театарот го сакате
најмногу?
Тања Кочовска: Мигот кога ќе се угасат
светлата, ќе се испразни гледалиштето, а
јас ќе можам да ја наслушнам тишината
потивка од мислата.
Клуб 360: Кога во Театарот за деца и
младинци режира Боњо Лунгов, тогаш...
Драган Довлев: (...) тогаш треба да
бидете подготвени за мноооогу работа,
но и за добар резултат. Претставата
„Телефонот“ беше поставена за 20
дена, а јас и се придружив на екипата
дури 9. ден, значи, имав само 11 дена!
При работата со Боњо, најважно е да
го пронајдете „хотот”, лајт мотивот што
ќе ве води понатаму во „прогоните”.
Од сите 119 одиграни претстави
минатата година, можам да кажам дека
„Телефонот” е една од најтешките.
Клуб 360: По завршувањето,
чувствувате...
Драган Довлев: Првин големо
олеснување, заради различните и тешки
задачи со кои истовремено се соочувам
на сцената: реквизити, кукли, актерска
игра…
Клуб 360: Вие сте најмладата во „тимот
за кој се зборува“?
Винета Дамческа: На сцената за прв
пат се најдов во 2006 год., премиерното
поклонување се случи во „Башчелик”.
Оттогаш знам дека предизвикот уште
на првата проба да се направи фигура е
можен само со овој режисер и со моите
извонредни постари колеги – вистински
професионалци какви што можете само
да посакате во своја близина. Досега
телефонот го користев максимално во
секојдневниот живот, а сега, еве, и на
сцената.
постановка во Театарот за деца и младинци
од Скопје да биде покажана на теaтарските
фестивали насекаде во светот. Таа не
заостанува зад веќе докажаните и наградени
претстави, какви што беа „Како сон”,
„Македонска приказна”, „Приказна за попот
има сите нас, секој може да си се пронајде
себеси.
Клуб 360: Колку вие лично во вашето приватно
и работно секојдневие го користите телефонот?
Б. Лунгов: Времето покажа дека телефонот,
особено мобилниот, стана апсолутно
тој треба разумно да се користи. Инаку, се
заплеткуваме во нештата и, барем мене, тоа
не ми се допаѓа. Треба да се користат толку
конци колку што умееме да влечеме.
Рашела Гинова
21

Читање или гледање
Книги родени за филм
Во 113-годишната историја, само во неколку случаи кои се бројат на прстите од едната рака, филмските остварувања
успеале да бидат поуспешни од нивната предлошка, веќе докажаниот и популарен книжевен роман. Тоа е така
поради комплексноста на секое литературно дело кое на своја територија, на страниците исполнети со зборови,
успева да изгради комплексна мрежа од многузначности што ве остава без здив сè додека не стигнете буквално
до последниот знак. Иако филмот со своите 100-тина минути навидум скусен
простор мора да ги раскаже само најзначајните делови од преработениот
роман, сепак, служејќи се со јазикот на својот медиум, понекогаш
знае да биде далеку посугестивен од класичната литература.
Нормално, тоа најмногу зависи од вештината на сценаристот
и од креативноста на режисерот, а нам ни се чини дека
токму следниве три наслови успеваат да го урнат тој
меѓупросторен, непосакуван антагонизам помеѓу
филмот и литературата.
22

Неодоливиот мирис
на раскажувањето
(Патрик Зискинд: „Парфем”, Темплум, Скопје 2004)
„Парфем“ е култен роман на современиот германски писател
Патрик Зискинд кој повеќе од дваесет години се чита,
преведува и објавува насекаде во светот, не губејќи од својот
неодолив мирис на раскажувањето. На македонски јазик е
преведен во 2004 во издание на „Темплум“. Дваесетте години
што го делеа македонскиот читател од првичната објава на
овој несекојдневен роман, не му одзедоа ни најмала мирисна
нота на ова ретко книжевно писмо, првенствено поради
фактот што романов спаѓа во оној тип прозни остварувања
кои на категоријата време и приоѓаат од нетрасираната,
нова, автентична и неповторлива, а сепак вечна, патека. Кога
дребните тајни и вистини на една мала, затворена средина
(повеќе во културолошка, отколку во географска смисла) ќе
се искристализираат до степен на совршенство, тие стануваат
универзална парадигма за светот, независно од тоа колку тој
е оддалечен од нив. Она што романот „Парфем” го раскажува,
несомнено го движи светот користејќи ја непресушната
енергија на една прекумерност (на дарба, на чувство, на
фиксација, на индивидуалност до степен на мизантропија
и злосторство...). Книжевната авантура на Зискинд низ
„краткотрајното царство на мирисите” е многу повеќе од
приказна за создавањето и моќта на парфемите, повеќе
од житие на еден „парфемски” гениј од 18 век во Франција
- Жан Баптист Гренуј... Минуциозното раскажување за сите
оние филтрации, екстракции, дестилации, анфлоражи...
во парфимериската технологија од 18 век, како самото
да се филтрира, екстрактира, дестилира, анфлорира...
во наративен концентрат кој при разблажувањето (или
читањето!) ја раскажува универзалната приказна на светот.
Токму поради ова, „Парфем” е безвремен, секогаш актуелен
роман, а Зискинд - автор кој се помни и засекогаш мириса во
сеќавањата на читателите. Не заборавaјте, романов се чита
еднаш, а се мириса на него засекогаш!
Вдомување
на филмско платно
„Парфем: Приказната за убиецот“ (2006)
(Perfume: The Story of a Murderer)
Режија: Том Тиквер; Улоги: Бен Вишоу, Алан Рикман,
Рејчел Хард-Вуд, Дастин Хофман; Траење: 147 мин.
Беше потребно долго време бестселерот „Парфем”
на Патрик Зискинд да се вдоми и на големото платно.
Постојат многу причини за тоа, но веројатно главната меѓу
нив е комплексноста на главниот лик во романот - Жан
Баптист Гренуј, кој, опседнат од своето изразено чувство
за мирис, може да го почувствува најпрефинетиот, но
и најгрозниот мирис на планетава. Иако адаптираното
сценарио веќе одамна чекаше во фиока, филмаџиите сиве
овие години се прашуваа како сето тоа да се прикаже на
екранот, за да може и филмофилите да се насладуваат со
убавините на светот, заедно со нивниот херој? Изборот
на германско-француско-шпанските продуценти падна
на надежниот Том Тиквер, и по сè изгледа, не згрешија,
зашто режисерот и тоа како успеал да допре до сржта на
приказната. Овојпат се работи за турбулентниот 18 век во
Франција, каде што момчето кое ќе се роди на еден гнасен
пазар, иако ќе помине тежок животен пат, поради својата
способност ќе дојде во ситуација да работи во славната
париска парфимерија на Џузепе Балдини (Дастин Хофман),
добивајќи можност да го оствари својот животен сон.
Многуте ликови низ филмот, Тиквер, заедно со искусниот
кинематографер Франк Грибе, перфектно ги отсликува,
потпомогнат од прецизната монтажа на Алекс Бернер,
со која не ги чувствуваме честите временски скокови
нанапред. Има неколку култни сцени во ова заводливо
остварување, екранизација на култниот роман на Зискинд,
но би ја издвоил завршната, на главниот градски плоштад,
кога Жан Баптист Гренуј ги маѓепсува сите. Навистина
антологиски!
23

Читање или гледање
Романескната димензија
на еден факт
(Трејси Шевалие: „Девојката со бисерна обетка“,
Издавачки центар Три, Скопје 2003)
Со укинувањето на разликата помеѓу историјата и фикцијата во
еден постмодерен, раскажувачки свет се отвори широк простор
за романи – историографски фикции што се мошне популарни
секаде, па и кај нас, последниве деценија, две. Токму оттаму, од
„тој простор“ (како впрочем и „Парфем“ и „Кога Ниче плачеше“)
произлегува и најпознатиот роман на Трејси Шевалие „Девојката
со бисерна обетка“. Иако романот не е од најновата продукција
(прв пат е објавен во 1999 год., а на македонски јазик во 2003),
неговата заслужена слава и популарност сè уште се толку големи,
што успеваат да го потиснат времето на создавањето, издавањето,
преведувањето. „Девојката со бисерна обетка“ e роман кој ги
помирува и обединува читателите, вистински бестселер зад кој
целосно застануваат и книжевната критика, и верзираните и
читателите на попопуларни и полесни романи.
Романот претставува можно минато, прозно „прераскажување“
на истоимената слика од познатиот холандски сликар Јан Вермер
(1632-1675), насликана меѓу 1665-1667 година, со димензии од
„само“ 46,5 х 40 cm која денес се наоѓа во Mauritshuis Museum
во Хаг. Погледот на девојката кој се растајнува со векови е
недосеглив, зашто „тој“ го видел (го гледа!) Вермер, а никому од
нас тоа не му е допуштено! Сензуалноста и хемијата што сè уште се
очигледни меѓу сликарот и моделот на ова платно, и биле доволни
за Шевалие да раскаже чудесна љубовно-плотна приказна. Факт
е само сликата, сето друго е фикција! Грит е фиктивен книжевен
лик влезен во телото на девојката-модел на Вермер. Приказната
го раскажува секој детаљ од сликата: сината марама на главата,
обетката (едната, таа што се гледа!), го раскажува сето она што
им претходело, но и она што го повлекле деталите! Фрапантна,
хектарска имагинација и дарба обвиткана околу еден единствен
факт со „само“ 46, 5 на 40 cm!
Страстен уметнички
филм
„Девојката со бисерна обетка“ (2003)
(Girl with a Pearl Earring)
Режија: Питер Вебер; Улоги: Колин Фирт, Скарлет Јохансон,
Џуди Парфит, Силијан Марфи; Траење: 99 мин.
Адаптирајќи го истоимениот роман на Трејси Шевалие,
сценаристката Оливија Хетрид воопшто не ги исфрлила
сцените од секојдневниот живот во Холандија во 17 век, иако
дејствието на приказната претежно се врти околу прекрасната
куќна помошничка Грит (Скарлет Јохансон), која случајно
станува голема муза на славниот сликар Вермер. Токму
таквиот пристап му носи успех на филмот на режисерот Питер
Вебер, кој историскиот контекст од почетокот на филмот
суптилно го преточува во провокативна сензуална тензија
помеѓу сликарот (го игра Колин Фирт) и неговиот субјект, со
што прецизно ефектира, на крајот добивајќи производ кој му
припаѓа на фолдерот „страстен уметнички филм“. Злобниците
би рекле дека на режисерот му било лесно, бидејќи филмот
е визуелен медиум, а во случајов се работи за екранизација
на приказна за парче од животот на еден славен сликар. Но,
Вебер не паднал во таа опасна стапица, успевајќи верно да ги
пренесе артистичките визии на големото платно, придодавајќи
му ја на спојот „литература-филм“ и третата димензија -
сликарството. Еднакво заслужни за ваквиот резултат се и
директорот на фотографија Едуардо Сера, кој како врвен
уметник, играјќи си со светлата и сенките, ни доловува едно
магично далечно време, како преку сликите на Вермер, така
и преку општествено-социјалниот момент на холандското
општество, а сето тоа, секако, би било залудно доколку
нема хемија помеѓу двата главни лика на платното, кои
благодарение на брилјантните актери (Колин Фирт и Скарлет
Јохансон), романтичната приказна ја претвораат во прекрасна
бајка за можното разурнувачко влијание на убавината.
24

„Лекување“ со книга
(Ирвин Јалом: „Кога Ниче плачеше“/Irvin Yalom,
When Nietzsche Wept)
Романот на познатиот писател и психијатар Ирвин Јалом кој му
донесе светска слава, во оригиналното издание носи наслов
„When Nietzsche Wept“. Иако преведен на десетици јазици во
светот, за жал, романов, инаку мошне популарен и меѓу нашата
читателска публика, сè уште не е преведен на македонски.
„Кога Ниче плачеше“ е издржана, логична и фрапантно можна
историографска фикција која се однесува на повеќе историски
личности), на раѓањето на психоанализата, а најмногу од сè на 1882
година. Ниче токму таа
година „настрадал“ во
љубовта со Лу Саломе,
познатиот д-р Броер
се дружел со младиот
Фројд „заговарајќи“
ја психоанализата...
Но, нема податоци
дека почетоците на
психоанализата се
поврзуваат токму
со средбите помеѓу
Ниче и Броер, дури
општопознато е (тоа
го нагласува и авторот
во поговорот на
романот) дека Ниче
и Броер никогаш не
се сретнале! Базата,
суштината на овој
сложен, но мошне
читлив, поводлив и интригантен роман се токму средбите/сеанси
(„лекувањата со разговор“) помеѓу двајцата славни и активни
„живеачи“ на 1882! Сè изгледа толку логично во романот, што на
читателот на крајот му преостанува само да жали што вистината
не била токму таква, како творечката фикција на авторот. „Кога
Ниче плачеше“ е, всушност роман за 1882 година во кој фактите
се реорганизираат така што можната приказна да биде пологична
и поубедлива од самата вистина. Користени се автентични, но
и измислени писма меѓу личностите-ликови, фактографијата и
претпоставката се третираат наполно рамноправно и сè на сè, се
добива раскажувачка илузија која суверено ја коригира вистината.
Извонреден роман во кој пред читателите се раѓа психоанализата
сосе конкретните резултати и постигнувања од неа! Читателите
на овој извонреден роман, секој за себе, се одделни сведоци за
случките и разговорите кои го променија текот на интелектуалната
историја на Западот.
„Понирање“
во потсвеста
„Кога Ниче плачеше“ (2007)
(When Nietzsche Wept)
Режија: Пинчас Пери; Улоги: Бен Крос, Арман Асанте, Џоана
Пакула, Михал Јанаи; Траење: 105 мин.
Ако „Парфем“ е
маестрален на визуелен
план, тогаш тоа воопшто
не може да се каже
за екранизацијата на
популарната книга на
писателот Ирвин Јалом,
„Кога Ниче плачеше“.
Но, овој филм на малку
познатиот режисер
Пинчас Пери поседува
друг квалитет, бидејќи
уште од стартот има
зацртано поинаква мисија
за своите консументи.
Иако во својата естетика
наликува на евтина
телевизиска драма, овој филм барем ќе ги едуцира оние луѓе
кои воопшто не и се наклонети на литературата, терајќи ги
да дознаат барем малку повеќе за моќта на потсвеста. „Кога
Ниче плачеше“ е интересна фикција која суптилно ги извртува
фактите за настанокот на психоанализата кон крајот на 19 век
во Виена, раскажувајќи ја приказната за интимниот однос меѓу
славниот доктор Јозеф Броер (Бен Крос) и уште пославниот
филозоф Фридрих Ниче (Арман Асанте). На ваквата
констелација на односи преку разговор и „кумува“ неодоливата
Лу Саломе (Џоана Пакула), која во тоа време им го одземала
умот на многу познати европски интелектуалци. Секако, некаде
во позадина се наѕира и младиот Зиги (Зигмунд Фројд, го
игра Михал Јанаи) кој на крајот ќе ги собере сите ловорики.
Различните искуства на ликовите во филмот режисерот
Пинчас Пери ги решава на едноставен, но убедлив начин,
со слика во слика, понирајќи длабоко во потсвеста, онаму
каде што веројатно лежат најголемите тајни на човековото
битие. Интензивноста на сценариото не дозволува во ниту
еден момент да се опуштите, и со вешто изграденото филмско
дејствие, посакувате што побргу да дојдете до крајот, до
конечната разврска. Токму затоа, зачетокот на психоанализита
ќе ви изгледа како несолена, но подоцна, ќе се уверите, многу
значајна „шега“ за историјата на цивилизацијата.
Игор Анѓелков
Оливера Ќорвезироска
25

Некаде... Тасманија
Прекрасниот свет
на сите битија
Чекорам задоволно по црвена земја, крај карпи покриени со жолто-портокалови лишаи. Пред
мене е залив сино море и виулест распукан пат покрај него. Зад мене бледозелени евкалиптуси,
а во мене - сокови и спомени од Тасманија, едно уникатно парче земја на коe Создателот на
светот му дал форма на срце. Сигурно не случајно...
Според митовите на Абориџините, корените на Тасманија се
во Сонувањето (The Dreaming), каде што духовите на предците
слободно шетале, создавајќи ги човештвото, природата, законите,
песните и приказните. Како што сонувачките предци талкале по
австралиското копно, така пееле и ги создале карпите, реките,
планините, дрвјата. Навлегле во почвата и ги извајале пејзажите,
што ме пленат. Тасманиската земја можеби е црвеникава, но никако
не сува и прашлива како онаа на големата Австралија, од која овој
волшебен остров се има одделено, отпатувано, отпловено кон југ
сонувајќи, уште по-down од Down Under. Тргнала таа по свој пат,
подалеку од австралиските суви жештини, кон големото синило, да
се олади со антарктичките води и да се напие од посвежото сонце.
За да не е сама, со себе понела дел од луѓето од потаде на север,
два-три грста темни и мудри Абориџини и една Ноева арка прекрасни
уникатни животинчиња кои слободно ќе шетаат по планините и
питомите долини. На крајот, неодамна, се зачинила со неколку брода
осуденици од Велика Британија, која имала доволно великост, или од
немајкаде, па им дала уште една шанса за живот на работ од својата
империја, и на работ од светов и веков. И кога мислела дека веќе си
го создала светот по своја мерка, во последен миг си ги доспакувала и
крвожедните тасманиски ѓавол и тасманиски тигaр, за да си обезбеди
респект меѓу натрапниците во иднина. За да ја остават на мира, да си
ужива во својот спечален мини рај, далеку од очите на Оние кои од
сè направија бизнис и политика. Далеку од истите Оние кои за кратко
откако дојдоа, го истребија тасманискиот тигар, прогонувајќи го во
митовите.
И таква е денес Тасманија: потзаскриена, горделива, посебна,
мистична, но комфорна, со Сонувачи кои живеат на неа, не
поседувајќи ја вистински. Зашто, европската идеја за недвижности за
Абориџините е непознатица. Иако останале малкумина тасманиски
Абориџини, односот со земјата сè уште е праемотивно-традиционален.
Гостите кои не се појавија
во гратчето Пингвин
Во ресторанот на главната улица во гратчето Пингвин, на северозапад
од Тасманија, не можеше никој да се помири со судбата дека, ете,
дента кога тие се таму, брегот не го посети ниту еден од постојаните
гости по кои местото и го добило името. Пингвините се, инаку, редовни
посетители на градската плажа на ова место, обраснато со провинциски
шарм. Или барем така велат туристичките летоци и патописи... За жал,
ги немаше дента кога јас бев таму. Неколкутемина австралиски туристи
надве натри ја дојадоа вкусната јаболкова пита со крем од свежо
26

домашно млеко, го досркаа кафето и го напуштија местото. Останав
сам гостин, сред заостанатите мириси на кафе, ванила и печива, и со
поглед низ прозорецот заплеткан во тантелената завеса...
Во мислите сè уште бев озарен од милоста на животните што ги видов
во Троуна, место близу Пингвин. И самиот себеси си се изненадив,
зашто иако вообичаено не сум многу луд по животни, бев фасциниран
од некои видови кои или ги немав видено во живо, или дури воопшто
не знаев дека постојат. Да живеев врата до врата со Доктор Дулитл, не
ќе поверував дека ќе се вљубам во вомбат! Едноставно ме изместија
тие меки, ситни, воздушести накострешени нешта со поглед на наивни
дечиња по спиење. И темпераментните кенгури, и слатките коали и
елегантните емуа и остричи, и тасманиските ѓаволи и врагови останаа
само позадина за фотографирање... Веројатно просторот ми вдахнал
сознание дека сонувањето е време што тече, а не мртво, непостојно
време...
Разделбата со вомбатот беше како со близок пријател кого го
напушташ и знаеш дека долго време или никогаш повеќе нема да го
видиш. Трпки ми поминаа низ грбот кога подоцна, сосем случајно,
во Мелбурн наидов на дрвен вомбат, скулптура сред урбаната џунгла.
Се потпрев на него, се поднасмеав, и помислив на тасманиските
вомбати, па потоа и на пријателите далеку дома, па и на малите нешта
кои само навидум се тривијални...
Сите битија на Стенли
Силуета на „рев“ доминира над гратчето Стенли. Го викаат Улуру на
Југот, а, всушност, претставува прастар зарамнет карпест остаток
со вулканско потекло. Се поткачив на него, набљудувајќи наоколу.
Неколку бротчиња се нишаа на ветрот, носејќи ме на дремка.
Немирното море ги фрлаше песоците насекаде... „Фрлало“ морето
овде и други нешта, се сетив дека чув оти црквава била донесена
на брод, од 26 000 km далечина и била пресадена тука! И немаше
да биде Тасманија таа што е, ако нешто свое не додадеше и истата
таа црква, не ја крстеше Сите Битија (Аll Creatures), отсликувајќи
ги будистичките влијанија на тамошниот христијанин. Мрзливиот,
прилегнат и безволен пес како да знаеше за сево ова...
Стенли е навистина откачено место за лудистичка нирвана со ГСМ
сигнал со сомнително покривање. Небаре тоа е намерно направено.
Тивките луѓе овде ем се гостоприемливи, ем сакаат да бидат оставени
на мира. До неодамна Хичкоковата релаксираност на тасманиските
гратчиња ги терала „браќата” Австралијци од северот да ги
замислуваат своите јужни соседи како двоглави изроди! Но, и луѓето
одовде секојдневно си кажуваат шеги на сметка на Оние од север
- луѓето со големите и растегнати образи!
Заминувајќи од градот, на самрак, забележувам голема када на врвот
од куќата. Ми велат, си ја поставил некој англиски џентлмен, пресреќен
што во Тасманија може да се капе надвор, под небото и под ѕвездите!
Трагање по сопствената сенка
„Доаѓате ли од Северниот Остров?“ ме праша старото неизбричено
човече со платнена стара шапка и ѓумбирово пиво в рака.
„Да не сте ја виделе случајно мојата сенка?“
Се насмеав и додека се обидував да изнајдам достојно шеговит одговор,
го снема во боцкавите грмушки. Се обидов да му ги видам трагите во
црвената почва, но залудно. И тој, како и тасманискиот тигар, веројатно се
заминати на почивка некаде помеѓу реалноста и фикцијата, помеѓу сонот
и јавето. На таа адреса и ги испратив моите спомени од овој волшебен остров,
зашто слушнав дека сите нешта оттаму знаат повторно да се појават
ненадејно, од никаде, ставајќи ти насмевка на лицето и спокој во душата.
Текст и фотографии:
Роберт Смилески
27

Наши луѓе: Васко Цацаноски
Сите сме деца на ѕвездите
Погледнете околу себе! Една половина од она што го гледаме е небо!
Kолку знаеме за небото? Желбата за одговор
нè упати кон Васко Цацаноски и кон науката
која се занимава со проучување на небесните
објекти и Вселената, отворена со „клучот“ на
неговата страст...
Знаење, дружење
и ведро небо
Клуб 360: Зошто астрономија во животот на
еден електроинженер? Зошто астрономија во
животот на еден млад човек?
В. Цацаноски: Неможноста во Македонија
студиски да ја изучувам астрономијата, за
време на студиите по електротехника, патот,
или поточно ѕвездите, ме одведоа до Скопското
астрономско друштво, САД.
Клуб 360: Што се случува со индивидуалниот
интерес кога ќе се вклучи во конкретно друштво?
Се чувствувате ли поттикнат во својата
страст од заедништвото?
В. Цацаноски: Сам може да се постигне многу,
заедно - уште повеќе. Поттикнат од таа мисла,
од ентузијазмот на сите членови на САД, од
желбата да се научи нешто повеќе и од доброто
дружење, веќе 10 години сум член на САД. За
да дополнам што значи за мене да се биде член
на САД, замислете ја следната слика: Имате
голема желба заедно со вашиот телескоп да се
упатите некаде далеку од градските средини
каде нема да ви пречат градската светлина
и смогот. Сакате да го набљудувате небото, а
затоа морате да одите некаде далеку, толку далеку
што единствен знак на цивилизација е мрежата
на некој мобилен оператор и повременото
немо прелетување на некој авион или сателит
над нашите глави... Сега замислете ја истата
слика со тоа што заедно со вас е уште една група
млади луѓе, сите со истата идеја во себе!
„Парче време“ или бескрај
Клуб 360: Колкаво „парче време“ од вашето
секојдневие отпаѓа на астрономијата?
Членувањето во друштвото го доживувате како
бегство од урбаниот живот, како потрага по
себесличните, како предодреденост или...?
В. Цацаноски: Како сето одеднаш и многу
повеќе...
Клуб 360: Каков е „ритамот“ на скопското
астрономско друштво? Колку често се
одржуваат состаноците, предавањата?
В. Цацаноски: Секој понеделник во 20 ч., во
бараката 3 на Електротехничкиот факултет,
Друштвото ги има своите состаноци. На нив ги
планираме следните активности, разговараме
за актуелните настани во астрономијата, гледаме
астрономски документарни филмови и
разговараме за нив... Дополнително, се среќаваме
и на состаноците од работните групи.
Клуб 360: Како мошне интересна наука,
астрономијата, освен луѓето кои се
занимаваат со неа, привлекува и огромен број
љубопитници. Се чини дека секој на свој начин
се интересира за неа и ја сака...
В. Цацаноски: По десет години во САД,
постојани контакти со астрономи аматери од
Македонија и Европа, дојдов до еден интересен
заклучок. Не сите вљубеници во астрономијата
ја сакаат од истите причини. Некои едноставно
уживаат во набљудувањата преку телескоп или
во астрофотографијата. Други сакаат да се
посветат на изучување на Вселената. Трети ја
гледаат астрономијата од филозофски аспект…
Клуб 360: Сепак, астрономијата е наука, а има
толку многу аматери...
В. Цацаноски: Секако, астрономијата спаѓа во
групата на природни науки, но има нешто во
28

неа што ја прави многу специфична и поинаква
од сите други, тоа е нејзината огромна
„привлечност“ за аматерите. Придонесот на
овие вљубеници кон развојот на астрономската
наука е од непроценливо значење и денес кога
постојат над 30 000 професионални астрономи
во светот! Сè уште голем број астероиди,
комети, експлозии на супернови се откриваат
токму од астрономи аматери. Оној кој прв ќе
открие нов астероид, според правилата на
Меѓународната астрономска унија има право
да го именува според своја желба. Ние искрено
се надеваме дека еден ден ќе го откриеме
астероидот „Македонија“.
Последната граница -
вселената
Клуб 360: Како вие лично ја подразбирате
астрономијата? Како ја гледате?
В. Цацаноски: Како иднина на човештвото,
како последната граница која треба... мора да
се премине.
Клуб 360: Скопското астрономоско друштво
(САД) има одлична интернет страница и
мошне разгранета мрежа на соработка
со астрономски друштва од регионот и
пошироко... Како функционира сето тоа?
В. Цацаноски: САД е познат во јавноста преку
неколку активности. Заинтересираните во
секое време можат да се информираат за
актуелностите од астрономијата преку интернет
страницата www.astronomija.com.mk.
Секогаш кога некоја планета може убаво да
се забележи дури и од градските средини, ги
поставуваме нашите телескопи на плоштадот
Македонија. На тој начин им овозможуваме на
случајните минувачи директно и непосредно да
ја „консумираат“ астрономијата на „наш начин“.
Имаме воспоставено соработка со неколку
астрономски друштва од поранешните ју - републики,
со кои разменуваме искуства и заемно
ги посетуваме летните астрономските кампови.
2009 – Година на
астрономијата
Клуб 360: Меѓународната астрономска унија
ја прогласи 2009 година за година на астрономија.
Се подготвувате ли и како за одбележувањето
на овој голем светски јубилеј и во
Македонија?
В. Цацаноски: Работиме на два подолгорочни
проекти. Едниот е одбележувањето на 2009
која од страна на УНЕСКО и Меѓународната
астрономска унија е прогласена за година на
астрономијата, во чест на четиристотините
години на т.н. телескопска ера. Имено,
Галилео Галилеј во 1609 за прв пат го вперил
телескопот кон ноќното небо и дошол до
неверојатни откритија, кои засекогаш го
изменија нашето разбирање на светот
околу нас. Планираме: медиумска кампања,
предавања и јавни набљудувања во повеќе
градови низ Македонија, изложба на
астрономски фотографии итн.
Вториот проект е изградба на астрономска
опсерваторија. За жал, во Европа само
Македонија и Албанија немаат вакви
опсерватории.
Клуб 360: За крај, дали сме сите деца на
ѕвездите? Дали небото над нас е заеднички
подарок за сите?
В. Цацаноски: Сите сме деца на ѕвездите
не е само поетски убава, туку е астрономски
беспрекорно точна мисла. Доколку пред
неколку милијарди години, во близина на
Сончевиот систем, не постоела ѕвезда која
својот живот го завршила со колосална
експлозија, никогаш немало да се формираат
хемиските елементи потребни за создавање
на планетата Земја и животот на неа. Нема
никаква причина некаде далеку, далеку од нас,
да не се случило истото!
Денес научна фантастика, утре - факт
„Доколку кажам дека сум сигурен оти
еден ден во блиската иднина човекот ќе
започне да ги освојува Месечината, Марс,
астероидите, останатите планети и сателити
во Сончевиот систем, веројатно ќе звучам
како вљубеник во научната фантастика.
Но, се повикувам на Жил Верн. Кон крајот
од XIX век, тој сонувал за патувањето во
воздух, под вода, во Вселената, иако во
тоа време не постоело ниту едно од тие
превозни средства. Дали денес авионите,
подморниците, вселенските ракети се научна фантастика? Зошто, тогаш,
да го сметаме за фантастика, населувањето на Месечината или на Марс?“
29

Модата како комуникација
Што зборува облеката?
МОДАТА како форма на слободен говор, како
вид невербална комуникација, преку она што
го носиме и како тоа го носиме, им овозможува
на другите брзо и суптилно „да прочитаат“
многу нешта за нас, откривајќи одредени наши
карактеристики.
МОДАТА е јазик на симболи, знаци и
невербални комуникативни значења на
индивидуалци и групи. Таа е најдобрата форма
на иконографија што ја имаме на располагање
за да го изразиме индивидуалниот идентитет.
МОДАТА е јазик кој раскажува приказна за
личноста која го носи тоа. Според Катерина
Хемнет, британска дизајнерка: „Облеката
креира беззборовни значења на комуникација
кои безмалку сите ги разбираме“.
МОДАТА е разоткривачка. Облеката
открива што се и што претставуваат одредени
30
групи луѓе. Стиловите покажуваат кој сте,
истовремено креирајќи и стереотипи и
разлики меѓу групите. На пример, бизнисмен
со пирс и бојадисана коса може да изгледа
како чудак и аутсајдер. Но, друга личност со
пирс и бојадисана коса може да изгледа како
стриктен комформист, „спастрен“ на одреден
начин за да испорача порака на бунтовништво
или сепарација. Од друга страна, пак, во
рамките на таа група - изгледот е униформа.
Прифаќањето или одбивањето на кодираниот
стил е реакција спрема општеството во коешто
живееме.
МОДАТА е (или барем есенцијално би
морала да е) затскривачка, односно
разубавувачка. Нејзината основна смисла,
во прилог на суетата како една од најстарите
човекови придружнички, е да ја задоволи
потребата на телото на човекот од други
експресивни средства за комуникација. Низ
историјата, модата во најголема мера се
употребува за диференцијација меѓу луѓето:
да ги поткрепува уникатноста, социјалните
класи, родот, па и возрасната група. Дури и
социолозите и психолозите во голема мера
се согласуваат при дефинирањето на модата
како потреба за украсување, а не (само)
покривање на телото.
Во секое единечно време, во најголема мера
несвесно, се стремиме да пратиме конкретни
невербални знаци, или пак, можеби свесно
манипулираме со модата за да пратиме
јасни и свесни пораки, како на пример: строг
пругаст костум искомбиниран со тантелена
блуза оздола, недвосмислено говори дека тоа
е: целосен бизнис однадвор – целосна жена
однатре.
„Без оглед каква илузија можеби создава,
крајната d`etre причина на модата е страста
за самоиндивидуализација “ – вели Едвард
Рос во Social Psychology.

Сè што е поврзано со нашиот личен стил е
предмет на проследување и интерпретација
од страна на општеството: од кроевите,
ткаенините и боите на облеката, па сè до
шминката, додатоците и фризурите.
„Изборот на облеката, без оглед дали е за
дома или за во продавница, нè дефинира и нè
опишува нас самите“ - вели Алисон Лури во
The Language of Clothes.
Но, сите теоретичари не се едногласни.
Џоан Финклештејн во Chic Theory вели
дека упростените теории на интерпретација
на тоа што облекуваме „се популарни и
забавни“, но тие исто би требало да имаат
функција на поттикнување покритички
интерес за сложеноста на феноменот: како
модата, на пример, нè вовлекува во културно
практикување на читањето на надворешноста,
не разрешувајќи ја постојаната двосмисленост
од тоа дали изгледот е афирмативен или
противречен; како модната индустрија
е економски колос кој има глобални
импликации; и како преземањата на
физиономиите вметнати во модерниот изглед
кријат цела историја за пресликување на
изгледите и идентитетите еден врз друг.
МОДАТА, односно нашиот изглед, сакале ние
или не, секогаш е подложен на интерпретации,
но значењата можат да се менуваат рапидно.
Според Дијана Крејн во „Модата и социјалниот
распоред“, некои облеки постојано стекнуваат
нови значења, бидејќи различните социјални
„Читање“ на модата
Иако речиси ништо во интерпретацијата на модата не е однапред
зададено и егзактно, сепак, некои пораки се универзални и искрено
кажано, мошне лесни за читање. На пример:
деколте со длабок V изрез - отвореност кон можности,
пристапност;
силни шари и бои - потреба за внимание, самопокажување;
мини здолниште - младешки дух;
кожена облека - богатство, декаденција .
групи се обидуваат да искажат различни
нешта со носењето ист тип облека: џинсот
постојано добива нови значења во дваесеттиот
век кога буквално бидува присвоен од
различни социјални групи во различни
социјални контексти.
Многу од она што е сметано за „ново“ и
„свежо” во модата се нешта преземени од
други контексти: мрежестото некогаш се
сметаше за опрема на проститутките, но сега
изразува и шик и гламур.
Работите може да го менуваат контекстот,
но тие, сепак, сè уште го задржуваaт вкусот
на претходната инкарнација, без оглед
на фактот дали станува збор за допир од
сексуалност или во случајот со џинсот -
цврстината на работникот.
МОДАТА е и посебна „писменост“...
Прашањето што останува отворено
засекогаш е: во колкава мера невербалниот
говор е свесно формулиран и артикулиран,
наспроти мерата на интуитивното, најчесто
несвесно изразување на вистинското јас, кое
неретко не си го признаваме ни пред самите
себеси. Или преведено, колку визуелната
самоекспресија (во форма на мода, односно
облека) во обидот да скрие, всушност
– разоткрива!
Прашањето, пак, на „читањето“ на понудениот
визуелен „текст“ честопати е и прашање на
писменоста, воопшто, нели?
Снежана Јаначковска-Богдановска
31

Чудесиите на Формула 1
Кoмуникацијата како тимска работа
Информатичката ера отвора нови порти во комуникацијата на сите нивоа, па дури
менувајќи го и интерфејсот на спортот. Сè повеќе технологија, сè помалку адреналин,
но, зависи кого ќе прашате. На инженерите им е поинтересно од кога и да е!
Иако на патеката секој возач се натпреварува
сам за себе во поединечна конкуренција,
Формула 1 е дефинирана како тимски спорт,
бидејќи зад изградбата на секој болид и
неговото подготвување за да излезе на
асфалтниот мегдан, стои бројка од неколку
стотини луѓе. Структурата на еден тим
инволвира најчесто повеќе оддели, кои кај
повеќе од 90% од тимовите се расфрлани
на различни локации. Од памтивек, под еден
покрив работи само Ферари, а во поново време
тој принцип го воведе и Тојота. Сите останати
покрај тоа што имаат по десетина оддели
каде што се вработени од 300 до 700 луѓе кои
зборуваат десетина различни јазици, во својот
менаџмент често предвидуваат позиции кои се
грижат за комуникацијата меѓу одделите.
Последново е типичен пример за неевропските
екипи, од типот на Хонда, чиј центар за
развој и спорт се наоѓа во Јапонија и работи
понекогаш независно од потребите на екипата,
но генерално за една екипа проблемот е
идентичен штом треба да се комуницира
во две различни држави. Така, Мекларен
Мерцедес постојано комуницира на релација
Англија – Германија; Рено го подготвува моторот
во својата татковина Франција, додека
аеродинамиката
останува во
Англија
каде
што со
традиција
има најдобар кадар за таа професија, а
откако БМВ го купи Заубер, фабриката во
Хинвил (Швајцарија), мораше да воспостави
комуникација со Минхен во Германија.
Дополнително, секоја екипа има свој тест
тим кој работи на тестирање во практика на
новитетите пред секоја трка, додека буквално
втор тим на луѓе патуваат на оние 18 трки
предвидени со календарот и го подготвуваат
болидот за „валцерот” кој претстои по
напорните тренинзи. Во превод, тоа се уште
повеќе локации низ светот, на кои „мала, но
одбрана чета” од една екипа која ретко преоѓа
повеќе од 10% од вкупната работна сила,
ја репрезентира целата екипа. Нормално,
тие се избрифирани како да го извлечат
максимумот од својот пакет (шасија-моторвозач-пневматици),
но често имаат потреба
од совети за ситуации кои некогаш не биле
земени предвид ни како хипотетички.
Во практика работниот гран при викенд
започнува во четвртоците пред трката, кога се
добива драфт од временската прогноза која
се очекува за таа микролокација во следните
денови, а болидите се склопуваат
дел по дел, како што
транспортерите ги донеле од претходната трка.
Тука често тимот се соочува со новите делови
кои претходно само тест тимот ги употребил, а
од нивната правилна имплементација ќе зависи
подобрувањето на перформансите. Секој
од употребените делови игра важна улога,
особено оние кои по монтирањето бараат и
фино штелување за да се добие максимален
ефект.
Потоа
започнуваат
тестирањата
32

и подготовките за главните настани, квалификациите
и трката. Но, понекогаш не оди сè
глатко, проблеми се јавуваат и онаму каде што
биле очекувани, но и онаму каде што не биле.
Илузорно е да се мисли дека тимот механичари
кој патува на трките е подготвен да се справи
со сите нив, кога во фабриките ја имаат најсофистицираната
опрема и одреди инженери
чии умни глави го замислиле целиот систем.
Од кого друг, ако не од нив, во ситуација кога
часовникот отчукува пред стартот, би побарале
помош? Дали секој механичар треба да ги
има во својот службен телефон сите броеви
на инженерите кои некогаш можат да му
разгранета комуникација меѓу сите одделни
центри, бидејќи на крајот од краиштата, повеќе
глави мислат подобро од една, особено во
високо стресни ситуации. Тимот на патеката во
денешно време има директен линк до своите
фабрики, пристап до сите бази на информации
од секој оддел, но и директна комуникација со
инженерите кои, доколку од нив тоа се побара,
можат да спроведат симулација за одредена
ситуација со висок степен на реалност во
добиените резултати.
Фирмата ќерка на Дојче телеком, Т-Systems
од оваа сезона е комуникациски спонзор
високата технологија е повеќе од добредојден
за сите партнери на екипите што сакаат да
го потенцираат високото ниво на своите
услуги. Од податоците кои се објавени,
првичната работа е поставување на линкови
меѓу фабриките во Хинвил и Минхен, при што
споделувањето на податоците од развојот,
тестирањата и трките ќе бидат побрзи и
посигурни.
По својата употребна вредност, Т-Systems
можат да го ословуваат и како логистички
партнер, бидејќи ги скратува маките во тој
сегмент, но исто така и бидејќи работи на
Oд Формула 1 до авио индустријa
Т-Systems е оддел на Дојче Телеком, но веќе распространет длабоко во
автомобилската бранша. Во својата референтна листа како клиенти ги има
и концерните Дајмлер и Тојота. Користејќи ја платформата на Формула 1, со
сигурност може да се очекува иновирање на уште решенија чија имплементација
натаму ќе обезбеди олеснување на животот и на обичните „смртници”, бидејќи ќе
бидат тестирани во таква околина која има големи побарувања, но за возврат и
дава огромни резултати и подобрувања. Така, речиси истовремено е лансирана
и заедничката кампања на БМВ и Т-Systems наречена ТелеСервис, каде што
податоците околу одржувањето и моменталната состојба на едно возило се
емитуваат од возилата до базата, систем што во Формула 1 е базиран на илјадници сензори кои „рапортираат” до
централниот компјутер за сè што се случува со болидот на патеката, и на правците, и во свиоците, и на жешко, и на
студено време. И тоа е комуникација, но пред сè на податоци, со кои многу работи треба да ни се олеснат. Изнаоѓањето
сфери во кои може да се имплементираат најновите технолошки решенија од овој тип зема сè поголем замав, па меѓу
другите клиенти на Т-Systems се вклучија и некои едриличарски екипи кои по примерот на Формула 1 користат висока
технологија за изградба на своите адути во трките од типот на славниот Америка куп, но и авионската индустрија,
поточно производителот Ер-бас.
бидат од помош? Дали секој од нив може да
се јавува секому? Што ако механичарите кои
се поделени на две екипи (на двата болида) не
се координирани меѓу себе, па во исто време
бараат помош од еден човек во базата?
Сево ова за да оди како подмачкано, потребна
е развиена и
на БМВ Заубер. Потребата за нешто такво е
видлива од погоре опишаните ситиуации, но
сепак тука постојат и некои други моменти.
Формула 1 импонира во светски рамки со
својата глобтротерска мобилност, снаоѓање во
разни услови, менаџирање разни приоритети,
справување со стотици проблеми во најкус
можен временски период, па оттука нејзиниот
имиџ како подвижна
лабoраторија за
проекти од типот авто-делови кои имаат
идентификација преку радио фреквенција. Во
Формула 1 тоа значи дека еден логистички
менаџер може во секое време да ги
позиционира сите составни делови на еден
болид, основни или резервни, кои се во транзит
од една до друга дестинација. Ќе згреши секој
што ќе помисли дека тука муабетот завршува,
бидејќи, всушност, тој допрва почнува. Новата
ера на комуникациите подразбира да се има
одговор на секое прашање, без да се загубите
во лавиринтот кого и како да го прашате.
Александар Табаковски
(Ф1 Алманах)
33

T-Mobile прозорец
Мојот круг, 200 минути за 200 денари
Создадете совршен круг за вашите пријатели
Со услугата Мојот круг изберете до четворица
пријатели од сопствениот круг
и разговарајте по најниски цени. Секој
постпејд корисник може да избере 4 броја
од мрежата на T-Mobile или три броја од мрежата
на T-Mobile и еден од фиксната мрежа.
Услугата Мојот круг може да се активира на
еден од следниве начини:
▪
▪
со јавување на 070 122 и следење на
инструкциите на говорниот автомат
(мени Активирање/Деактивирање на
услуги, подмени Мојот круг)
со праќање СМС на 070 142 510 со
содржина: KRUG 389YYXXXXXX , каде
што YY е префиксот на бројот што сакате
да го внесете.
Припејд корисниците можат да изберат три
броја во Мојот круг (три броја од мрежата на
T-Mobile или два броја од мрежата на
T-Mobile и еден од фиксната мрежа).
Услугата „200 за 200“, ви овозможува 200
минути разговор за 200 денари, во рамките
на Мојот круг, кон броевите во мрежата на
T-Mobile. Оваа услуга може да се користи
доколку претходно сте ја активирале
услугата Мојот круг.
Активирајте ја услугата „200 за 200“ на еден
од следниве начини:
▪ со јавување на бесплатниот број 070 140
400 и одбирање 1 за активирање или
▪ со праќање СМС со содржина KRUG200
на 070 140 400.
200 минути разговор може да се искористат
во текот на 30 дена од активирањето. По
истекот на овој период, активирајте ја
услугата повторно и опуштете се во долгите
разговори.
Повеќе информации можете да најдете на
www.t-mobile.com.mk, на 070 122 или пак, во
најблиската продавница на Т-Mobile.
Дополнете кредит од постпејд на припејд
Услуга на T-Mobile „Дополнете кредит
од постпејд на припејд“, ви овозможува
наједноставен начин на дополнување
на припејд кредит од постпејд сметка.
Сега можете лесно и во секое време,
со јавување на бесплатниот телефонски
број 122 преку вашата постпејд сметка да
надополните кредит на близок припејд
корисник.
Како да дополните кредит
од постпејд на припејд?
Доволно е да се јавите на бесплатниот
број 122 и да ги следите инструкциите
на говорниот автомат. Потоа преку
СМС порака ќе бидете известени за
извршеното префлање кредит од вашата
постпејд сметка на припејд сметката на
избраниот број. Надополнетиот припејд
кредит ќе биде наплатен на вашата
постпејд месечна сметка.
Оваа услуга на T-Mobile ви овозможува
да заштедите време и да им го олесните
дополнувањето кредит на вашите
најблиски. На овој начин, тие ќе можат да
ви се јават секогаш кога им е потребно.
За да ја испробате услугата и да
ја почувствувате едноставноста на
комуникацијата, направете го првото
надополнување кредит во износ од 100
денари бесплатно.
Доколку сте деловен корисник, за
да ја користите услугата и да бидете
секогаш во контакт со најблиските,
потребно да доставите барање за
активирање на услугата во најблиската
продавница на T-Mobile
или пак да го пополните образецот
поставен на нашата веб страница
www.t-mobile.com.mk во делот за
Деловни корисници. За повеќе информации,
обратете се во Контакт
центарот на 070 122 или во некоја
од нашите продавници.
Цените се без ДДВ.
34

Бидете побрзи
од пролетта
„Расцветајте“ го својот телефон со нови
сликички и звуци.
За да се користат услугите на t-zones, вашиот телефон потребно е да биде соодветно нагоден. Нагодувањето може да се направи на еден
од следниве начини:
Прати СМС на 070 122 со содржина START GPRS и START MMS,
Јави се на бесплатниот телефонски број 070 122 и оди во подменито за активирање и деактивирање на услуги,
Повикај го Контакт центарот на 070 122 и поврзи се со оператор,
Посети ja веб страницата на Т-Мobile www.t-mobile.com.mk и најди ги нагодувањата за твојот модел на телефонот,
Посети некоја од продавниците на Т-Мobile.
Како до t-zones содржините?
Наједноставниот начин да стигнете до долунаведените содржини е преку СМС, додека за да се проверат сите содржини, информации, вести,
забава итн. најпогодниот начин е со вашиот телефон да пристапите на ВАП порталот на Т-Мobile на адресата wap.t-mobile.com.mk.
Пролетна палета
Одбери го вистинското за тебе и за твојот мобилен.
Те сакам
код: FUN PPMJW
Ти и јас
код: FUN PPMJT
Прасе
код: FUN PPMPD
Kiss me
код: FUN PPJPM
Bling
код: FUN PPJJP
Зајдисонце
код: FUN PPJPD
Пиштол
код: FUN PJTAG
Долар
код: FUN PPJPW
Косач
код: FUN PMADP
Флуоро девојка
код: FUN PPJJM
Те љубам
код: FUN PPMDJ
Девојка
код: FUN MTЈDD
35

Започни ја
пролетта прв
видео
Eластичност
код: FUN PPDWT
Безобразни цариници
код: FUN PPDWW
Танго на годината
код: FUN PPGAP
Рели незгода
код: FUN PPGMT
Ferari F40
код: FUN PPGWG
Заспано маче
код: FUN PPGGM
Градината на Клара
код: FUN PPGAG
Реални
тонoви
мp3
полифони
мелодии
Genta ft Geti - Krejt e din
FUN PMATD
Boban Piroman - Usne
FUN PMPJP
Seka Aleksic - Aspirin
FUN PPAPW
Seka Aleksic - Hirosima
FUN PPATA
Aco Pejovic - Dobra Vila
FUN PPJTT
MC Hamer - Javi se na telefon
FUN PMAPD
Топ
рингтонови
Tinguj zbavites - Qile telefonin
FUN PMAPP
Zabaven zvuk - Napokon poruka
FUN PMATA
Kume stigla ti poruka
FUN PPDGW
Muzika od KUM
FUN MMJDA
Pink Panter
FUN MMJDJ
Vivaldi
FUN MJTPJ
D4L - Laffy Taffy
реален тон (мp3)
FUN PPPMG
полифона мелодија
FUN PPPJG
Exorcist Theme
(Tubular Bells)
реален тон (мp3)
FUN PPPJW
полифона мелодија
FUN PPPJJ
Shantel & Ian Oliver - Bucovina
реален тон (мp3)
FUN PPPMA
полифона мелодија
FUN PPPJM
Djogani i Mile Kitic - Nema vise
cile mile FUN PPJMJ
Scouting For Girls - Elvis Ain’t Dead
FUN PPJGD
Kanye West - Good Life
FUN PPJGG
Arctic Monkeys - Teddy Picker
FUN PPJMM
Mark Ronson feat. Amy
Winehouse - Valerie FUN PPJMP
Seka Aleksic - Impulsi
FUN PPMTM
Lynard Skynard -
Sweet Home Alabama
реален тон (мp3)
FUN PPPTD
полифона мелодија
FUN PPPPT
Super Mario Brothers
реален тон (мp3)
FUN PPPMD
полифона мелодија
FUN PPPJP
Kylie Minogue - Wow
реален тон (мp3)
FUN PPPJT
полифона мелодија
FUN PPPPW
Seka Aleksic - Nije ona ta
FUN PPPDG
Theme - Sopranos
FUN PMDTT
Bojan Bjelic i Indy - Ekspresno
FUN PJDDA
Makedonska narodna - Jovano
Jovanke FUN PJATG
Dara Bubamara - Zidovi
FUN PGDGW
Elvis Presley - Viva Las Vegas
FUN PDGPD
Слики
41,3 ден.
Полифони мелодии 41,3 ден.
Звуци
41,3 ден.
Реални тонови 70,8 ден.
Видео клипови 70,8 ден.
Игри
106,2 ден.
За да нарачаш една
мелодија, потребно е
да пратиш СМС на 070
142 626 со содржина
FUN Шифра (шифра е
уникатниот код за секоја
слика или полифона
мелодија). Пример: за
мелодијата Vivaldi прати
СМС на 070 142 626 со
содржина FUN PJTPJ.
Rihanna - Please don’t
stop the music
реален тон (мp3)
FUN PPPTA
полифона мелодија
FUN PMDTW
Vlado Janevski -
Ti nemash Pravo
реален тон (мp3)
FUN PGAGJ
полифона мелодија
FUN PGAGG
La linea - barum barum
реален тон (мp3)
FUN PJDAT
полифона мелодија
FUN PJDDD
36
За да нарачаш реален тон или видео, прати СМС порака со текст FUN шифра (шифра е уникатниот код за секој реален тон или видео) на 070 14 26 26. Ќе добиеш
повратна СМС порака која ќе содржи линк од кој ќе може да се симне саканата содржина во текот на 24 часа.

JAVA
игри
Време е за Java забава! Одбери ја играта по твоја мерка, натпреварувај се и соборувај рекорди!
акција
акција
Fly Boys
клучен збор: fboys
Заштити го сојузот, уништи ги базите и непријателската
авионска флота на Црниот Фалкон,
во мисиите кои ти престојат. Играта е
направена врз основа на blockbuster-от WWI.
Модели на телефони кои ја поддржуваат играта:
Nokia 2626/2650/2652/3100/3120/3200/3220/3230/3250/3300/3510i/3530/5100/5140/5140i/6020/6021/6030/
6060/6070/6100/6101/6103/6108/6111/6131/6170/6220/6230/6230i/6233/6234/6260/6270/6280/6300/6600/6610
/6610i/6630/6650/6670/6680/6681/6800/6810/6820/6822/7200/7210/7250/7250i/7260/7270/7360/7370/7600/
7610/7650/8800/8910i/N-Gage/N-Gage QD/N70/N71/N72/N73/N80/N90/N91/N93/N95/E65/E50, Sharp 902SH-
Vodafone/703/903/GX-10/10i/15/17/20/25/30, LG B2100/C1100/C2200/C3300/C3310/C3320/U8120/U8180/U8210/
U8330/U8360/U8380/U8550/U8130/U8138/U8150, Motorola C380/C390/C650/C975/C980/E1000/E1070/E398/
E550/E770V/V1050/V180/V220/V3/V300/V360/V3X/V500/V535/V545/V547/V550/V600/V975/V980/RAZR V3i/ROKR
E1/L2/L6/SLVR L7/U6/V620/V635/V80, Siemens C65/C65-Vodafone/CX75/CT65/CV65/CX65/CX65-Vodafone/M65/
M75/ME75/SK65/SL65/SL75/S65/S75, SonyEricsson D750i/F500i/J300i/K300i/K310/K310i/K508i/K510/K510i/K600i/
K608/K608i/K610/K750i/K800/S700i/V800/W200/W200i/W300/W550i/W600/W700/W700i/W800i/W810i/W810i/
W880i/W900i/W950/T610/T630/V600/Z520/Z520i/Z530/Z600/Z600/Z1010/k500i/k550i/k700i/k800i/k810i, Alcatel
OT 556/565/756, Samsung SGH-D500/D520/D600/D800/D820/D900/E310/E330/E340/E350/E360/E530/E600/E630/
E700/E710/E720/E730/E760/E770/E800/E810/E820/E870/E880/E900/P300/P510/X460/X480/X490/X600/X620/
X640/X660/X680/X700/X820/Z140/Z300/Z310/Z500/Z510/Z540/ZV30/Z105/Z107/Z130, Panasonic X700/X701/VS3,
Nec e228/313/338/616, Sagem myC5-2/C5-2v/V-55/V-56/V-65/V-75/V-76/X-7/X5-2
God of War
клучен збор: godof
Користејќи опустошувачко оружjе и
магични напади, Кратос со подршка од
Боговите ќе се обиде да ја поврати титулата
Бог на војната.
Модели на телефони кои ја поддржуваат играта:
Nokia 2650/3100/3120/3200/3220/3230/3250/3300/3650/3660/5100/5140/5140i/6020/6021/6030/6060/60
70/6100/6101/6103/6111/6131/6170/6200/6220/6230/6230i/6233/6234/6260/6270/6280/6300/6600/6610/
6610i/6620/6630/6670/6680/6681/6682/6800/6810/6820/6822/7200/7210/7250/7250i/7260/7270/7360/7370/73
90/7600/7610/7650/N-Gage/N70/N70/N72/N72/N91/N91/8800/E50/E65, Sharp 802/703/802SH/902SH-Vodafone/
TQ-GX15/17/20/25/30, Motorola A1000/C380/C650/C975/C980/E770V/L2/L6/MPx220/V1050/V180/V186/V220/V3/
V300/V3X/V400/V500/V535/V547/V555/V600/V620/E1000/E1070/E398/V635/V80/V975/V980/U6/K1, Siemens C65/
C65-Vodafone/C66-NAFTA/C72-Vodafone/C75/CV66/CX65/CX65-Vodafone/CXT65/SL65/SL75/M65/ME75/S65/S75,
SonyEricsson D750i/F500i/J300i/K300i/K310i/K500i/K510i/K550i/K600i/K608i/K700i/P800/P900/P910/P910a/P910i/
S700/S700c/S700i/S710/V630i/V800/T637/W200/W200i/W300/W550i/W700/W700i/W710/W800/W800i/W810/
W810c/W810i/W810i/Z1010/Z500/Z500a/Z520/Z520a/Z520i /Z530/Z800/k750i, Panasonic X701/VS3, Samsung
SGH-D500/D600/D800/D820/D900/E350/E600/E630/E720/E770/E900/P510/X480/X620/X640/X660/X680/X820/
Z140/Z150/Z300/Z500/Z540/ZV10/ZV30, LG U8110/U8130/U8138/U8180/U8360/U880/U890, Sagem myC5-2/myV-
55/myV-56/myV-65/myV-75/myX-7/myX5-2
логичка
логичка
Krstozbor
клучен збор: zbor
Решавајте крстозбори на македонски
јазик. За сите љубители на енигматиката за
прв пат крстозбори на мобилен телефон.
Играта содржи 10 стандардни и уште 100
дополнителни крстозбори
Модели на телефони кои ја поддржуваат играта:
Nokia 3230/3250/3650/3660/6060/6070/6101/6103/6131/6170/6233/6234/6255/6260/6270/6280/6282/6300/6600/
6620/6630/6650/6651/6670/6680/6681/6682/7270/7360/7370/7600/7610/7650/N-Gage/N-Gage QD/N70/N70/N71/
N71/N72/N72/N73/N73/N91/N91/N92/N93/N93/E50/E50 Motorola A835/C975/MPx200/ROKR E1/E1000/E1060/
E1070/E1120/E398/V1000/V1050/V300/V303/V360/V3X/V400/V500/V525/V525/V600/V80/V975 SonyEricsson
D750i/F500i/K310/K31 0a/K310i/K500i/K510/K510i/K550i/K600/K600i/K608/K608i/K610/K610i/K700/K700c/K700i/
K750c/K750i/K790/K790a/K790c/K790i/K800/K800i/K810i/S600/S600i/S700/S700c/S700i/T610/T628/T630/T637/
W200/W200i/W300/W550i/W600/W600i/W800/W800i/W810/W810c/W810i/W810i/W880i/W900i/W950i/Z1010/Z500/
Z500a/Z520/Z520a/Z520i /Z530/Z600/Z600/Z800 Samsung SGH-D500/SGH-D600/SGH-D800/SGH-D820/SGH-D900/
SGH-E100/SGH-E310/SGH-E530/SGH-E700/SGH-E710/SGH-E715/SGH-E720/SGH-E800/SGH-E810/SGH-E820/SGH-
E850/SGH-E900/SGH-Z140/SGH-Z500/SGH-Z510/SGH-Z540/SGH-Z700 LG U8110/U8120/U8130/U8138/U8180/
U8210/U8330/U8360/U8380/U880
Pacboy
клучен збор: packboy
Твојата цел е да ги изедеш сите топчиња, но
твоите непријатели, се се поинтелегентни
и побрзи. Уживај во најпознатата игра, но
внимавај на непријателите!
Модели на телефони кои ја поддржуваат играта:
Nokia 2626/2650/3100/3120/3155/3200/3205/3220/3230/3250/3300/3586i/3650/5100/5140/5140i/6020/6021/6030/606
0/6070/6100/6101/6103/6108/6111/6131/6170/6200/6220/6225/6230/6233/6234/6255/6260/6270/6280/6290/630
0/6585/6600/6610/6610i/6620/6630/6670/6680/6681/6682/6800/N-Gage/N-Gage QD/N70/N71/N73/N91/N93/N95/7200/
7210/7250/7250i/7260/7270/7360/7370/7390/7610/7650/E50/E65, Sharp 703, Sharp 903, LG C1100/C1150/C1200/C2200/
C3300/C3310, Motorola C380/C385/C650/C975/E398/E770V/K1/U6/V1050/V180/V186/V188/V220/V300/V360/V3X/V400/
V500/V525/V525/V535/V545/V547/V550/V555/V557/V600/V975/V980/V635/V80/E550/ROKR E1/SLVR L7/V620, Siemens
C72-Vodafone/C75/CX65/CX65-Vodafone/CX70/CX75/M65/M75/S65/S66/SK65, SonyEricsson D750i/F500i/J300i/K300i/K310/
K310a/K310i/K500i/K506c/K508i/K510/K510i/K550i/K600/K600i/K608/K608i/K610/K610i/K700/K700c/K700i/K750c/K750i/
K800/K800i/Z300/Z500/Z500a/Z520/Z520a/Z520i /Z530/Z600/Z600/Z800/S700/S700c/S700i/T610/T616/T630/T637/V600/
V600i/W200/W200i/W300/W550i/W710/W800/W800i/W810/W810c/W810i/W810i/W850i/W880i/W900i/V630i/V800/Z1010/
k750i, Alcatel OT 756, Samsung SGH-D410/D500/D520/D600/D800/D820/D900/E310/E330/E340/E350/E360/E530/E600/
E620/E630/E700/E710/E715/E720/E730/E770/E800/E810/E820/E850/E880/E900/P510/X200/X450/X460/X480/X490/X640/
X660/X680/Z140/Z300/Z510/ZV10/ZV30/Z105/Z107/Z110/Z130, LG U8110/U8120/U8138/U8150/U8210/U8360, Panasonic
VS3/X400/X700/X701, Nec e228/e313/e338, Sagem myC5-2/myC5-2v/myV-55/myV-56/myV-65/myV-75/myV-76/myX-7/myZ-5
За да нарачаш JAVA игра, прати СМС на 070 14 26 26 со содржина fj kluchen_zbor (клучниот збор на играта) или пак, посети го вап
порталот на Т-Мobile, wap.t-mobile.com.mk.
За да нарачате една од овие игри, вашиот телефон треба да биде WAP GPRS нагоден.
37

Фондација T-Mobile за Македонија
Мали чекори до големи цели
Паричната помош како конкретна форма на поддршка никогаш не е занемарителна, но
понекогаш она што навистина им треба на луѓето се нашето време, внимание и искрената
поддршка,.. а тоа не се купува со ниедни пари на светот.
На 3 февруари 2008 година, Фондацијата
T-Mobile за Македонија, како совесен граѓанин
на ова општество, заедно со уште неколку
организации и деловни субјекти, учествуваше во
хуманитарната акција за подостоинствен живот на
лицата со хендикеп, организирана од здружението
на граѓани „Полио плус“ - движење против
хендикеп, агенцијата „Детла прес маркетинг“,
Министерството за труд и социјална политика и
МРТВ, придонесувајќи на свој препознатлив начин
за целосниот, успешен резултат.
„364 дена + 3 декември“
Хуманитарната акција се одвиваше на МРТВ, во
емисијата „Иселенички џубокс“, а се состоеше
во собирање средства со едноставна намена
– подостоинствен живот на луѓето со хендикеп.
Во неа свое учество зедоа и естрадата, бизнис
секторот и политичарите, лично.
Фондацијата T-Mobile за Македонија конкретно за
оваа хумана акција, го отвори бројот 070/143 110,
овозможувајќи 15 телефони за примање на
донациските повици. По три часа интензивна
активност, постојаните хумани повици, аукцијата
на слики од Роза Мојсовска (уметницата која
виртуозно црта со устата) и 11-годишниот Дарко,
„Полио плус“ и „Детла прес“ навистина можат да
се пофалат со успешно завршена работа, дотолку
повеќе што се знае дека овој настан претставуваше
само една епизода од серијата настани започнати
на 3 декември 2007 година, Меѓународниот ден на
лицата со хендикеп, во рамките на целогодишната,
голема кампања „364 дена + 3 декември“.
Искрено се надеваме дека соработката на
Фондацијата T-Mobile за Македонија и „Полио
плус“ ќе продолжи и понатаму, на голема радост на
луѓето со хендикеп. Нивната насмевка, десеткратно
и враќа на секоја заложба, на сечие време и
укажана поддршка. Не треба да заборавиме ниту
миг, дека и патот од илјада милји започнува со еден
единствен чекор.
Донирајте 100 денари за подостоинствен живот на
луѓето со специјални потреби. Бројот 070/143 110
сè уште е отворен, заедно со уште 15 активни во
моментот.
Сузана Штерјова
38
070/141 501
070/143 102
070/143 104
070/143 105
070/143 106
070/143 107
070/143 108
070/143 109
070/143 115
070/143 116
070/143 122
070/143 131
070/143 133
070/143 143
070/143 153
070/143 171
070/143 191
070/143 402
070/143 454
070/143 456
070/143 777
070/143 177
Донации за ИД Македонија
Донации за активностите на НВО „Искра“, за отворање Клуб за деца со пречки во развојот
Донации за операција на очите на Билјана Блажевска
Донации за лекување на бубрезите на Елизабета Апостоловска Бокун
Донации за лекување на бубрезите на 16-годишниот Имран Имери
Донации за итна операција на главата на 3-месечната Милиса Георгиева
Донации за операција на нозете на 6-годишната Сали Мазес
Донации за помош на семејството Јосифовски кои настрадаа во пожар
Донации за итна операција на срцето на Ивона Наумова
Донации за трансплантација на бубрезите на Бобан Ристиќ
Донации за лекување на 4-годишниот Леон Стојановски
Донации за итна операција на црниот дроб на Бранкица Петкоска
Донации за операција на Тео Тасев
Донации за лекување на Адријана и Менде Ристески кои боледуваат од Баров синдром
Донации за операција на очите на 18-годишната Симона Дамјановска
Донации за лекување од леукемија на Иван Неделковски
Донации за Фондот за набавка на бесплатни учебници за децата Роми на НВО „Мир“
Донации за операција на Вангел Тркаљанов
Донации за итна операција на срцето на Бајрам Мамут
Донации за операција на срцето на Ирфан Салихи
Донации за итна операција на бубрезите на 15-годишната Елена Васиљковска
Донации за активностите на НВО БОРКА – борба против ракот на дојка

T-Mobile пријателства
„Супер ѕвезда“ на гости во T-Mobile
Најновото издание на популарното
детско шоу на Дарко
Мијалковски „Супер ѕвезда“
во почетокот на февруари се
снимаше во просторите на
T-Mobile, приближувајќи им
ја компанијата на децата на
непосреден и пријателски
начин. Впрочем, компанијата
која отсекогаш била отворена
за своите граѓани, овојпат
на вистински, домаќински
начин ги пречека и малите,
ведри љубопитници на чиишто
духовити, но суштински прашања,
одговараа најповиканите
во T-Mobile…
„Супер ѕвезда“ заедно со својот шармантен
водител Дарко Мијалковски речиси цел
работен ден гостуваше во просториите на
T-Mobile. Петнаесетината деца одблизу се
запознаа со компанијата, но и со луѓето кои
постојано ги слушаат „на другата страна
од слушалката“. Забавната и непосредна
атмосфера, освен со смеа и духовитост, беше
прекриена и со функционална едукација, со
информации од прва рака и, бездруго, со
одговор на сите можни прашања поврзани
со мобилните телефони што можеа да ги
смислат малите, умни глави.
„Посетата“ имаше конкретен и обмислен
работен план: децата си тргнаа со ред. Првин
ја посетија Службата за технички операции
каде што во разговор со Роберт Ордановски,
Извршен директор за инженеринг технички
операции и инг. Александар Утковски се
запознаа со работата на техничката опрема,
со пренос на сигналот, базни станици,
всушност, со сето она што мора да „стои“ зад
еден обичен разговор на мобилен или зад
праќање СМС порака.
Оттаму, подготвени со конкретни технички
знаења, децата беа пречекани во Секторот за
кориснички услуги каде што нивни домаќин
беше директорката - Зорица Јакимова
Павловски. Сите заедно ги видоа и лицата
на „гласовите“ што постојано, 24 часа, ги
слушаме при јавувањето во Контакт центарот
на 070 122, се поразговара за најчесто
поставуваните прашања, за јазиците на кои
„зборува“ Контакт центарот, за најразличните
интересни прашања, ситуации и за сето она
што е работно секојдневие на овој оддел.
Средбата со Миле Бошњаковски, Директор
за корпоративни комуникации, изобилуваше
со недоброј прашања за постоењето на
компанијата, за бројот на вработените, за
рекламите кои децата ги знаеја речиси
напамет, за концертите (особено за Pet Shop
Boys) зад кои стои T-Mobile и за уште недоброј
потпрашања кои како да извираа без престан
во детските глави...
Ова несекојдневно гостување се заокружи во
канцеларијата на Главниот извршен директор
- Мајкл Лоренс. Овојпат, првиот човек на
компанијата ги прашуваше децата дали и што
научиле, дали би сакале кога ќе пораснат
да работат во оваа или во ваква компанија,
што им било најинтересно и сл. Одушевените
деца речиси во еден глас раскажуваа за
своите впечатоци, патем, не пропуштајќи ја
можноста повторно да постават уште едно,
уште едно... прашање.
Збогувањето, впрочем, како и целата
средба, беа повеќе од пријателски. Децата,
нашите сегашни и идни корисници, си
заминаа од компанијата со помалку
непознатици и повеќе знаење. T-Mobile
продолжи со своето секојдневие, одново
и одново исполнувајќи го сопствениот
императив за блискост со корисниците,
базиран на отвореност во најубавата и
најширока смисла на зборот.
39

3 награди
Крстозбор
Награден крстозбор
припејд пакети
со Sony Ericsson K510i
Решението на наградниот крстозбор од минатиот број беше: Дедо Мраз.
Им честитаме на добитниците: Венко Наумовски (Охрид), Синиша Нешевски (Куманово) и Билјана Јосовиќ (Скопје) кои беа
најсреќни на компјутерското извлекување одржано на 14 февруари во просториите на Т-Мobile и добија припејд пакети со
Sony Ericsson K510i.
Странско
машко име
Воздушно
летало
Продавач на
семки
Томас
Нортон
Ампер
НБА
кошаркар,
Портер
Јадење
меѓу ручек и
вечера
Романија
Алекси
Лалас
Индиска
божица на
животот
Земјишна
мерка (мн.)
Внимание
(арх.)
Дел од
мобилен
телефон
8, 12
4
Дим
Многу (тур.)
1,7
Брав
Чад
НБА кошаркар,
Вебер
Прибор за
работа
Животно
со боцки
Заем
Вид
работници
Соединување
на материи
Коверт
Вид морска
риба
Свирачи на
окарина
Фк од
Англија
Ампер
Под друго
име (лат.)
Годишна
приредба
Тенисерка,
Хубер
Монитори
Знак за
астатин
Муслиманска
тутула
Романија
Кратенка за
шилинг
Поставување
струја
Aктерот,
Шербеџија
Наркотичко
средство
Фк од
Кавадарци
Вид масло за
јадење
Подземен
ходник
Слика на
фантазија
Легенда
“Котангенс”
9
3
Затка, чеп
Вид ѕвезда
5
Член на собрание
(тур.)
Жител на
Иран
Бразда
Луксембург
Земјишна
мерка (мн.)
Река во
Нигерија
Турски бањи
Марка на
мобилни
телефони
Водач на хуните
Соња Арова
Вид игра на
среќа
Управувач на
возило (мн.)
Глас што се
пренесува
Вид камера за
мобилен тел.
2
Знак за
астатин
Езеро во С.
Америка
Италија
Илија Јорга
Глен Рајс
Работливост,
силна желба
Холивудска
актерка,
Стрип
Знак за бор
6, 10
11
Прашањето за овој број е: „Како се нарекува процесот на размена на информации?“
Р е ш е н и е:
1 2 3 4 5 6
7 8
9 10 11 12
Решението пратете го по СМС на 070 144 777 најдоцна до 15. 04. 2008 (цена на пораката е 5 денари плус ДДВ). Бројот на пораките
е неограничен. Извлекувањето на тројцата наградени е по компјутерски пат на 16 април, а имињата на добитниците ќе бидат
објавени во наредниот број на Клуб 360 магазинот.
40

Хороскоп за март и април
Jупитер во поволна позиција за родените во: 1948 (јуни-декември),1960 –‘61, 1972, 1984 (февруари-декември), 1996 (јануари-март), 1997. Нека
избегнувааат ризици родените во: 1948-1950, 1952, 1977-‘78, 1980, 2006 (особено родените лето-зима во овие години).
Хороскоп
Симеон Атанасоски
www.asvedic.com
Овен
Значаен двомесечен период, особено на деловно
поле. Доколку соработувате со странци или со лица
од внатрешноста, успехот ви е извесен во првата и
во последната недела од март, па ви советуваме да
дејствувате забрзано. Избегнете ги деновите околу 6 и
18 март за посета на лекар или за хирушки интервенции.
Ослободете се од нервозата со спортска активност.
Терезија
Подгответе се за интензивен период на три полиња.
Деловно - можен договор, емотивно - интерес на лице
странец и финансиски потреба од подигање кредитен
аранжман. Кај некои - можна судска покана (наследство,
прекршок и сл.). Вашата сила е во комуникацијата со
другите и доколку се појави несигурност, можни се
потешкотии. Затоа „Главата горе“!
Бик
Помеѓу 6 и 18 март и помеѓу 15 и 29 април, може да
настане промена во работењето, па ве советуваме да
внимавате доколку политиката е поврзана со работното
место. Доколку сте вредна и искрена личност, сигурно
е подобрување на вашата материјална состојба и следи
награда за вложениот труд од изминатиот период. Во
љубовта околу дадените денови, можна е почетна врска.
Скорпија
Со доаѓање на пролетта, Вашиот емотивен живот е во
подем, па Ве очекуваат пријатни мигови со партнерот/
ката и планови за иднина на врската. За помладите
следи период на дружење и забава, а посебно за
родените од 1990 до 1994 кои веројатно ќе го доживеат
своето прво љубовно искуство.Можно е еден родител да
има деловни или здравствени тегоби. Помогнете му!
Близнаци
Ви претстои сигурен успех во наредниот двомесечен период,
затоа ви советуваме да дејствувате полетно и храбро.
Следат нови договори и познанства кои ќе Ве насочат да
бидете поуспешни и задоволни на деловно поле. Кога се
подобрува работата,успехот се прелева и на љубовно поле,
па следуваат нови почетоци, продлабочување на врската, а
кај некои Близнаци и засновање семејство или преселба.
Стрелец
Наредниов период посебно е истакнато полето на
семејството и доколку имате брат-сестра, следат
битни разговори кои се поврзани со Вашиот дом и
материјалните издатоци. Планетата Марс во април
неповолно го поминува 8-то поле, па можни се
зголемени и непредвидени издатоци. Ви советуваме да
не инвестирате непромислено поголема сума пари.
Рак
Доколку од изминатиот период ги надминавте потешкотиите,
следат два развојни месеца посебно поврзани со
образование, кариера и странци. Се советува забрзано
да дејствувате, а евентуалната Ваша несигурност да ја
надминете на самото место. Всушност, тука лежи Вашиот
успех, па ви советуваме да ја користите интуицијата, а да
одбегнувате премногу анализирање.
Јарец
Во наредниов период планетите го допираат Вашето
поле на финансии, па извесен е очекуван прилив на
средства, но и плаќање сметки и долгови од изминатиот
период. Можни се потешкотии во деновите од 1 до 6 и на
18 март, како и од 1 до 4 и по 15 април. Ви советуваме
претпазливост. Љубов: Ви претстои период кога ќе
бидете неодоливи за спротивниот пол!
Лав
Можни се потешкотии и проблеми со стари деловни
партнери околу 7 и 17 март, па затоа бидете добро
информирани за евентуалните промени. Март е поволен
за нови деловни контакти и извесни се договори кои во
април ќе бидат промовирани во јавноста. На љубовно
поле успех ќе имаат родените во 1961, ‘64-‘65, ‘68-‘69,
‘73, ‘76, ‘80-‘81, ‘84, ‘88 и1992.
Водолија
Март е со половичен успех, но во април ќе го
надоместите пропуштеното. Тоа подразбира и Ваше
задоволство на деловно поле, а љубовниот живот ќе
ви биде без позначајни промени. Ви претстојат мали
нервози од 2 до 8 и од 18 до 20 март, како и од 1 до 4 и
од 15-18 април. Во овие денови бидете претпазливи во
сообраќајот и во донесувањето важни одлуки.
Девица
Доколку бидете упорни, во месец април следи добивање
работа (за невработените) или позитивен деловен тренд.
Доколку сте родени во 1973, ‘76, ‘80-‘81, ‘84, ‘88 и 1992,
Ве очекуваат љубовни средби и можност да го средите
емотивниот живот. Дел од Вас ќе го решат станбениот
проблем. Се советува да повнимавате на здравјето,
посебно на 18 март и во деновите помеѓу 4 и 14 април.
Риби
Нешто потежок период од вообичаено,но тоа е и
сигнал да запнете и да не дозволите обврските да ви се
натрупаат. Можно е потребната подршка да ве одмине,
а договореното да не се почитува. Ваквата неповолна
состојба се подобрува во април и потоа следи Ваше
задоволство и финансиски прилив.
Индиска астрологија – Дневни и неделни прогнози.
Пратете СМС на 070 142 727 со содржина dd.mm.gggg, каде што dd.mm.gggg е Вашиот датум на раѓање.
Цената на користење на услугата е 5, 9 ден. со вклучен ДДВ.
41

T-Mobile продавници низ Македонија
Град Адреса Телефон Работно време
Битола ул. „Mаршал Тито“ бр.42 (070) 40 22 20 пон.-пет.08-21 саб.08-16
Велес ул. „Маршал Тито“ бб (070) 40 22 88 пон.-пет.08-21 саб.08-16
Гевгелија ул. „Маршал Тито“ бр. 144 (070) 40 22 60 пон.-пет.08-21 саб.08-16
Гостивар ул. „Илинденска“ бр. 35 (070) 40 22 55 пон.-пет.08-20 саб.09-14
Дебар ул. „Братство Единство“ бр. 36 (046) 83 55 00 секој ден од 09-17
Делчево ул. „Методиja Митевски Брицо“ бр. 3 пон.-пет.08-15 саб.09-14
Кавадарци ул. „Илинденска“ бр. 46 (070) 40 22 50 пон.-пет.08-21 саб.08-16
Кичево бул. „Ослободување“ бр. 38 (070) 40 20 69 пон.-пет.08-21 саб.08-16
Кочани Трговски центар, блок Б (070) 40 22 30 пон.-пет.08-21 саб.08-16
Крива Паланка ул. „Маршал Тито“ бб (031) 37 12 22 пон.-пет.08-20 саб.09-14
Куманово ул. „Маршал Тито“ бp. 35 (070) 40 22 99 пон.-пет.08-21 саб.08-16
ул. „Маршал Тито“ бб (031) 42 02 00 пон.-пет.08-20 саб.09-14
Неготино ул. „Маршал Тито“ бр. 146 пон.-пет.08-15 саб.09-14
Охрид ул. „Св. Климент Охридски“ бр. 22 (070) 40 22 66 пон.-пет.08-21 саб.08-16
Прилеп Бул. „Гоце Делчев“ бб (048) 41 90 00 пон.-пет.08-21 саб.08-16
Радовиш ул. „22 Октомври“ бр. 78 (070) 40 21 41 пон.-пет.08-21 саб.08-16
Ресен ул. „Тане Милошевски“ бб (047) 45 44 20 пон.-пет.08-21 саб.08-16
Скопје Бит Пазар - ул. „Крсте Мисирков“ бб (02) 3 13 65 52 пон.-пет.08-21 саб.08-16
ГТЦ, приземје (070) 40 22 22 пон.-пет.08-21 саб.09-16
ДЦ „Алмако”, ул. „Лермонтова“ бр. 2 (070) 20 14 88 пон.-пет.08-19 саб.09-14
ТЦ „Беверли хилс“ 1 кат (070) 40 22 11 пон.-пет.08-21 саб.09-16
ТЦ „Бисер“ 1.кат, локал бр. 64 и 65 (02) 2 45 48 68 пон.-пет.08-21 саб.09-16
ТЦ „Рамстор“, приземје (02) 3 11 35 03 пон.-нед.10-22
ул. „Маџари“ бб (070) 40 21 97 пон.-пет.08-20 саб.08-14
ул. „Орце Николов“ бб (070) 20 13 76 пон.-пет.08-19 саб.09-16
ТЦ „Лептокарија“, ул. „Партизански одреди“ бр. 66 (070) 40 22 05 пон.-пет.08-20 саб.09-14
ул. „Џон Кенеди“ бр. 2 (070) 40 21 98 пон.-пет.08-20 саб.09-14
Струга ул. „Маршал Тито“ бр. 135 (070) 40 22 40 пон.-пет.08-22 саб.08-16
Струмица ул. „Маршал Тито“ бб (070) 40 22 10 пон.-пет.08-21 саб.08-16
Тетово ул. „Маршал Тито“ бр. 76 (044) 33 40 01 пон.-пет.08-21 саб.08-16
ул. „Илинденска“ бр. 73
пон.-пет.08-21 саб.08-16
Штип ул. „Ванчо Прке“ бб (продавница „Базар“) (070) 40 22 77 пон.-пет.08-21 саб.08-16
42

Клуб 360 – Клуб
на привилегирани членови
Каталог на подароци
Драги пријатели, членови на Клуб 360,
Ајде подготвени и подновени да го пречекаме новото годишно време што веќе ни е на прагот! Нека пролетта нè затече со нов телефон, со
подарокот што одамна си го должиме себеси. T-Mobile заедно со вас ја слави новата пролет, зајакнувајќи ја заемната доверба, збогатувајќи ја
заемната комуникација...
Начините на наградување со кои добивате многу повеќе поени и за покусо време имате можност да дојдете до посакуваниот подарок
продолжуваат. Како и досега, колку подолго сте наш постпејд корисник, толку повеќе поени добивате, со дополнителна награда од 50 поени
за секој месец, годишно добивате речиси двојно повеќе. Поени добивате и за висината на месечната сметка, како и за плаќање на месечните
сметки со траен налог **, при што активирањето на овој современ начин на плаќање кој ви остава време за што повеќе убави моменти, секој
месец ви носи дополнителни 120 поени.
Со заемната доверба секој ден стануваме поблиски, но и се придвижуваме сè поблиску до целта: денес подарокот што ни се допаѓа, утре
– можеби ново пријатно изненадување.
*Бизнис корисниците за секои 1 000 денари на месечната сметка добиваат 36 поени.
**Плаќањето на месечните сметки со траен налог можете да го реализирате на шалтерите во Стопанска банка, Комерцијална банка и ДИНЕРС клуб.
Соберете што повеќе поени на лесен начин и искористете ги за да добиете нов мобилен телефон или други привлечни подароци од
програмата на Клуб 360.
Каталогот на подароци, освен на страниците на Клуб 360 магазинот, може да го погледнете и на www.t-mobile.com.mk.
Срдечно Ваш,
Тимот на Клуб 360
За нарачка и повеќе информации, јавете се на 070 122. Цената на повикот е 3 ден./мин. (3,54 ден. со ДДВ).
При нарачувањето на избраниот подарок, соопштете му го на операторот Вашиот број на фактурата наведен на нејзината прва страница.
43

Каталог на подароци
Добиј го подарокот
што го посакуваш
90065
Balmain деловна
чанта
17 850 поена
90066
Neotec Delux 840D
чанта за лаптоп
22 759 поени
90067
Сет пластични
куфери1/2
42 891 поен
90042
Машка луксузна
навлака за костум
7 000 поени
90062
Куфер 1/1
27 130 поени
10372
Royal ранец за лап топ
8 700 поени
90064
Луксузен куфер со тркалца
38 421 поен
10332
Спортски ранец
3 000 поени
10340
Сет куфери
10 530 поени
10388
Голема патна торба 600D
4 752 поена
10385
Сет од 5 спортски торби
14 100 поени
10368
Триаголен ранец
3 735 поени
10357
Торба за лап-топ 600D
5 500 поени
10278
Сина патна торба
7 020 поени
90071
Кожена деловна чанта
79 590 поени
10353
Морнарска торба
3 500 поени
44

10382
Детска кукла мече
2 000 поени
10383
Детска кукла куче
2 000 поени
10384
Детска кукла мајмунче
2 000 поени
10378
Детска шолја пиле
1 000 поени
(20 x 09x 35 cm)
10365
Телескоп
24 010 поени
10359
Вреќа за спиење
6 350 поени
10364
Излетнички сет за кафе
9 245 поени
10346
Авантуристички комплет
5 700 поени
10380
Торба за на појас
4 987 поени
90004
Мини голф сет
8 890 поени
90059
Комплет друштвени игри
17 773 поени
10362
Ноже со 11 функции
2 160 поени
10350
Комплет за вежбање
од 6 делови
5 750 поени
40063
Supra - ласерски
покажувач
9 507 поени
10377
Детска шолја
кравичка
1 000 поени
10373
Сет алати за
во автомобил
4 440 поени
10295
Сет за скара
7 000 поени
10360
Комплет за маникирање
2 100 поени
10333
Папка за CD
2 000 поени
10345
Комплет боички
5 123 поени
45

Каталог на подароци
90070
Дрвена кутија за пури
10850 поени
90039
Ноже за сечење пури
2 000 поени
90068
Сет за шампањ со 4 чаши
9 800 поени
10371
Тапас сет
3 568 поени
(31 cm )
(25 x 28 x 6,5 cm)
90061
Комплет за вино (1,5 l)
со 4 чаши
10 880 поени
90060
Комплет за вино
од 9 парчиња
9 880 поени
90069
Ладилник за 12
вински шишиња
112 030 поени
10366
Сет кујнски ножеви
5 парчиња
6 936 поени
10361
Џебен сребрен часовник
8 360 поени
10381
Сребрен чадор 23''
2 000 поени
10390
Шолји за чај
5 260 поени
10341
Сет за капучино
3 000 поени
10367
Тавче WOK
7 359 поени
10355
Мелница за бибер
2 000 поени
10379
Сет за чистење чевли
2 500 поени
10387
Комплет за салата (6 дела)
7 242 поена
Вредносни картички
70005 3 000 поени
Вредносна картичка 590
70006 6 000 поени
Вредносна картичка 900
70007 8 000 поени
Вредносна картичка 2000
46

Одберете го вашиот нов мобилен телефон
Alcatel 207
20204
10 740 поени
LG KG130
20205
17 977 поени
Nokia N95
20189
167 745 поени
Nokia 6120
20207
53 730 поени
Nokia 6288
20206
57 657 поени
Nokia 1208
20213
16 925 поени
Samsung M300
20209
23 258 поени
Samsung
SGH-C260
20200
15 596 поени
SonyEricsson К510i
20169
24 154 поени
SonyEricsson W200i
20188
24 650 поени
Samsung D900i
20194
75 209 поени
Samsung C170
20212
18 192 поенa
SonyEricsson Т250i
20215
24 047 поени
SonyEricsson К550i
20193
54 410 поени
MDA Mail
20210
65 882 поена
MDA Compact
20202
107 527 поени
SonyEricsson W580i
20218
50 500 поени
Motorola W377
20214
21 969 поени
Sagem My401C
20197
18 673 поени
Sagem My220x
20208
12 484 поени
47

48
Sostanok
vo 19 h.