12.11.2014 Views

inkluziuri ganaTleba saqarTveloSi

inkluziuri ganaTleba saqarTveloSi

inkluziuri ganaTleba saqarTveloSi

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

hainrih biolis fondis ofisSi<br />

2011 wlis 5 oqtombers gamarTuli<br />

sajaro diskusia Temaze:<br />

“<strong>inkluziuri</strong> <strong>ganaTleba</strong> <strong>saqarTveloSi</strong>”<br />

ZiriTadi momxseneblebi:<br />

TaTia paWkoria _ erovnuli saswavlo<br />

gegmebis centri, ganaTlebisa da mecnierebis<br />

saministro, <strong>inkluziuri</strong> ganaTlebis<br />

koordinatori<br />

ana arganaSvili _ saqarTvelos saxalxo<br />

damcvelis aparatis warmomadgeneli<br />

nana gegeliSvili – biblioTeka-kulturuli<br />

centris, “Tanadgoma” Tavmjdomare<br />

moderacia: giorgi gvaxaria


gogi gvaxaria _ saRamo mSvidobisa, qalbatonebi da batonebo. rodesac Cveni wina<br />

Sexvedra am Temaze biolis fondSi gaimarTa, maxsovs, rom diskusiis dasrulebis<br />

Semdeg erT-erTma stumarma gvisayvedura, rogor vicavdiT SezRuduli<br />

SesaZleblobebis mqone adamianebis uflebebs, rodesac imasac ki ver vxvdebodiT, rom<br />

Cvens ofisSi yvela ver Semovidoda. yvelas mosdis Secdoma da dRes TqvenTan erTad<br />

albaT am Secdomebzec visaubrebT. albaT yvelaze mniSvnelovania is kulturuli<br />

garemo da sivrce, romelSic vcxovrobT da yvelani ase Tu ise damokidebulebi varT<br />

am sivrceze. did dros aRar wagarTmevT. sityvas gadavcem TaTia paWkorias, romelic<br />

gaxlavT erovnuli saswavlo gegmebis centris, ganaTlebisa da mecnierebis<br />

saministros warmomadgeneli, <strong>inkluziuri</strong> ganaTlebis koordinatori. Semdeg ukve<br />

gveqneba SesaZlebloba movisminoT kritika imisa, Tu rogor mimdinareobs <strong>inkluziuri</strong><br />

ganaTlebis procesi <strong>saqarTveloSi</strong>.<br />

TaTia paWkoria _ es gaxlavT centri, romelic pasuxismgebeli ar aris saswavlo<br />

strategiebze zogadad ganaTlebis sistemis yvela dawesebulebaSi. ase rom me<br />

pasuxismgebeli gaxlavarT <strong>inkluziuri</strong> ganaTlebis principebis danergvaze<br />

saganmanaTleblo sivrceSi. mokled giambobT istorias, Tu rogor daiwyo da<br />

ganviTarda <strong>inkluziuri</strong> ganaTlebis principebis danergva.<br />

<strong>inkluziuri</strong> ganaTlebis pirveli saxelmwifo proeqtis danergva erovnuli saswavlo<br />

gegmebis centrSi 2006 wels daiwyo. es pirveli nabiji norvegiis ganaTlebisa da<br />

mecnierebis saministrosTan TanamSromlobiT gadaidga. manamde arasamTavrobo<br />

organizaciebs hqondaT patara proeqtebi da gamocdileba. Cven es didi, saxelmwifo<br />

proeqti maTTan TanamSromlobiT SevqmeniT.<br />

dReisTvis regionebSi am proeqtis meore faza xorcieleba. mokled mogaxsenebT im<br />

problemebze da Sedegebze, rac 2006 wlidan dRemde gvaqvs. pirveli, rac SeiZleba<br />

miRwevad miviCnio, aris is, rom erovnul saswavlo gegmaSi inkluziur <strong>ganaTleba</strong>s<br />

mieZRvna calke Tavi. rac imas gulisxmobs, rom skolebTan aRar gvWirdeba brZola da<br />

raRacis mtkiceba. erovnul saswavlo gegmas aqvs kanonis Zala da iq Zalian garkveviT<br />

weria, rom es aris aRiarebuli midgoma qarTuli saganmanaTleblo sistemisa da<br />

gulisxmobs specialur saganmanaTleblo saWiroebis mqone moswavleebis skolebSi<br />

swavlas. ar vxmarob termins ,,SezRuduli SesaZleblobis mqone~, vinaidan es gaxlavT<br />

termini, romelic janmrTelobis models moicavs. CvenTvis yvela moswavle,<br />

ganurCevlad imisa, SezRuduli SesaZlebloba aqvs, Tu socialurad SeWirvebulia,<br />

specialuri saganmanaTleblo saWiroebis mqonea. anu, moswavle, romelsac specialuri<br />

momsaxureoba sWirdeba, an specialuri meTodologiuri midgoma, an ufro martivad,<br />

gariyulia skolidan, am bavSvebis saskolo procesSi CarTva warmoadgens <strong>inkluziuri</strong><br />

ganaTlebis mizans.<br />

miRwevad mimaCnia is, rom dRes Zalian bevri adamiani saubrobs inkluziur<br />

<strong>ganaTleba</strong>ze. imitom rom Tavis droze, rodesac daviwyeT am proeqtze muSaoba,<br />

SeuZlebeli iyo agvexsna adamianebisaTvis Cveni mizani. maxsovs, Cemze ambobdnen, rom<br />

Zalian ucnaur raRacas veubnebodi maT, magram radgan saministrodan viyavi,<br />

iZulebulebi iyvnen, moesminaT. es adamianebi ver xvdebodnen, raze vlaparakobdiT.<br />

minda giTxraT, ra keTdeba yovelwliurad erovnuli saswavlo gegmebis mixedviT.<br />

erovnuli saswavlo gegmebis centri saqarTvelos yvela skolis maswavleblebs<br />

2


yovelwliurad urigebs gzamkvlevebs da damxmare masalas, Tu rogor unda CarTon ama<br />

Tu im ganviTarebis darRvevis Tu problemis mqone moswavle saskolo procesSi.<br />

namdvilad vamayobT am wignebiT, magram jer kidev did problemebTan aris<br />

dakavSirebuli maTi skolaSi gamoyeneba. Zalian bevri skola ver an ar iyenebs am<br />

wignebs. es gaxlavT pirveli wigni ,,viswavloT erTad~, is Zalian didia, 500-<br />

gverdiania da moicavs yvela centralur sakiTxs. aq Sedis socialuri, samedicino,<br />

saganmanaTleblo sakiTxebi. saubaria inkluziur <strong>ganaTleba</strong>ze da aris satreningo<br />

modulebi da statiebi. meore wigni gaxlavT gzamkvlevi skolis maswavleblebisaTvis<br />

da Zalian gamosadegi wignia maswavleblebisaTvis, Tu rogor unda Seqmnan<br />

individualuri saswavlo gegmebi. mogexsenebaT, Cveni bavSvebi swavloben<br />

individualuri saswavlo gegmiT, romelic warmoadgens erovnuli saswavlo gegmis<br />

modifikacias, adaptacias. princips, Tu rogor unda moxdes yvelasTvis saerTo<br />

centraluri programis morgeba individualurad, specialuri saganmanaTleblo<br />

saWiroebis mqone moswavleze, am sakiTxs eZRvneba es gzamkvlevi.<br />

Zalian sainteresoa wigni swavlis unaris darRvevis mqone moswavleTa ganaTlebis<br />

Taobaze. es yvelaze rTuli sakiTxi gaxlavT, imitom rom mentaluri ganviTarebis<br />

darRvevis mqone moswavleebis <strong>ganaTleba</strong>s exeba da yvelasTvis naTelia, rom es erTerTi<br />

yvelaze rTulad gadasawyveti sakiTxia maswavleblisaTvis, Tu rogor CarTos<br />

saswavlo procesSi mentaluri ganviTarebis mqone moswavle.<br />

garda amisa gvaqvs <strong>inkluziuri</strong> ganaTlebis pirveli leqsikonic, sadac yvela terminia<br />

Sesuli, romelic moicavs saganmanaTleblo, janmrTelobasTan dakavSirebul sakiTxebs.<br />

aris sxva wignebic. imis Tqma minda, rom saswavlo masalebi, damxmare masalebi<br />

namdvilad arsebobs da es wingadadgmuli nabijia. imitom rom yvela qveyana<br />

yovelwliurad erT an or damxmare saxelmZRvanelos skolebSi ver arigebs.<br />

maswavleblebi am masalebze dayrdnobiT mudmivad unda gadiodnen trenings, maT<br />

mudmivad unda iyenebdnen. magram samwuxarod, es xSirad ase ar xdeba. maT urCevniaT<br />

dagirekon da gkiTxon.<br />

rac Seexeba <strong>inkluziuri</strong> ganaTlebis models, masze saministro zrunavs. am modelze<br />

muSaoba jer ar dasrulebula. is moicavs yvela aspeqts, maT Soris Zalian mtkivneul<br />

dafinansebis sakiTxs. 2006 wlidan dRemde Zalian bevri mniSvnelovani ram gakeTda.<br />

Cveni saubari rom ufro dinamiuri iyos, mirCevnia, sxva gamomsvlelebsac movusminoT<br />

da kiTxvebze gipasuxoT. am SemTxvevaSi Tqveni interesebic ufro naTeli gaxdeba.<br />

gogi gvaxaria _ didi madloba qalbatono TaTia. axla albaT logikuri iqneba<br />

qalbaton nana gegeliSvils movusminoT.<br />

nana gegeliSvili _ mogesalmebiT. Tqven imyofebiT organizaciaSi ,,biblioTekakulturuli<br />

centri ,,Tanadgoma~. biblioTeka funqcionirebs imdenad, ramdenadac, rac<br />

ki literatura arsebobs am Temaze, CvenTan aris Tavmoyrili.<br />

15 wlis win poloneTSi daiwyo <strong>inkluziuri</strong> ganaTlebis programa. pirvelad, rodesac<br />

skolebi yvela bavSvisTvis gaixsna, rogorc leqtors, Zalian meSinoda sakuTari<br />

arakompetenturobis gamo. da meore absurdi _ rodesac reqtori SemekiTxa, ra xdeba<br />

am mxriv <strong>saqarTveloSi</strong>, vupasuxe, rom <strong>saqarTveloSi</strong> Zalian cotaa an TiTqmis ar aris<br />

SezRuduli SesaZleblobis mqone piri. es logikuri pasuxi iyo, imitom rom TvaliT<br />

ar myavda aseTi bavSvebi nanaxi. rogorc ki davbrundi <strong>saqarTveloSi</strong>, es reformac<br />

3


daiwyo. Tavidanve misi erT-erTi aqtiuri wevri gavxdi. Zalian rTuli procesia,<br />

Zalian didi siaxlea. <strong>saqarTveloSi</strong> aTiode wlis win daiwyo, magram Zalian nela<br />

midis. aris bevri problema, tkivili, magram minda giTxraT, rom es problemebi albaT<br />

gamoswordeba, Tu mSoblebi aqtiurad iqnebiT CarTulni. es ar unda iyos bavSvebis<br />

skolaSi meqanikuri Seyvana, rasac xSirad emsgavseba, Tu specialuri programebi ar<br />

moyva da Tu pedagogebi ar gadamzaddnen. rogorc TaTiam mogaxsenaT, literatura<br />

ukve arsebobs. Cveni organizaciis veb-gverdzec aris ganTavsebuli informacia<br />

mSoblebisTvis.<br />

rodesac konferenciebs veswrebiT, mTavari kiTxva, romelic miCndeba, aris, ra Secdoma<br />

dauSva ama Tu im qveyanam <strong>inkluziuri</strong> gnaTlebis programebis dawyebisas. pasuxi<br />

TiTqmis yvela qveyanas erTnairi aqvs _ es moxda daCqarebulad, programis dawyebis<br />

pirvel periodSi xarisxi Zalian dabali iyo da meqanikur CarTvas emsgavseboda.<br />

zogierT SemTxvevaSi Cvenc gvaqvs aseTi Secdomebi daSvebuli. Secdomebi, ra Tqma<br />

unda, siaxles moyveba, magram isini unda gamoswordes. gamoswordeba, Tuki mSoblebi<br />

moiTxovT xarisxian <strong>ganaTleba</strong>s. sakmarisi ar aris programis mxolod socializaciis<br />

kuTxiT mimarTva.<br />

Zalian did yuradRebas uTmoben mSoblebi bavSvze reabilitacias jandacvis kuTxiT.<br />

es gasagebia, misi mizania etlidan bavSvis wamodgoma, magram reabilitacia ganaTlebis<br />

kuTxiT erT-erTi yvelaze mniSvnelovania. mSoblebi Sefasebulebi arian, rogorc<br />

yvelaze motivirebulebi, magram erT-erTi yvelaze didi xarvezi aris is, rom zedmeti<br />

yuradRebiT bavSvebs damoukidebeli cxovrebis elementebs arTmeven. Tumca<br />

gasamarTlebeli maTac aqvT, imitom rom rodesac Cvens ucxoel kolegebs vekiTxebiT,<br />

rodis iwyeba bavSvis reabilitacia, gvpasuxoben, rom nulovani asakidan,<br />

mucladyofnis periodidan. aseTi centrebi CvenTan Tu aris, Zalian sustad aris<br />

warmodgenili da es mimarTulebac gansaviTarebelia. mSobeli absoluturad<br />

moumzadebelia imisTvis, rac win elodeba. cxovreba sul sxvanairad unda daigegmos<br />

am SemTxvevaSi. minda mSoblebs mivmarTo, rom aucileblad gaiTvaliswinon bavSvebis<br />

es programa, romelsac ganaTlebisa da mecnierebis saministro axorcielebs. erTi<br />

didi minusia is, rom formula gaTvlili Tqvens bavSvebze ar aris. Tqveni bavSvebi<br />

iReben vauCers da amiT yvelaferi mTavrdeba. mTel msoflioSi, rogorc wesi, vauCers<br />

mohyveba specialuri saWiroebebis Tanxa. Tqven es unda moiTxovoT da yuradReba<br />

miaqcevinoT amaze. sxva SemTxvevaSi xarisxian <strong>ganaTleba</strong>s am kuTxiT ver miiRebT. Tu<br />

geqnebaT SekiTxvebi am programaze, siamovnebiT gipasuxebT.<br />

gogi gvaxaria _ didi madloba. axla anas movusminoT. man miTxra, rom ufro<br />

kritikuli iqneba imis mimarT, rac xdeba <strong>saqarTveloSi</strong> am kuTxiT. SegaxsenebT, ana<br />

gaxlavT saxalxo damcvelis aparatis warmomadgeneli.<br />

ana arganaSvili _ mogesalmebiT. vidre kritikul SeniSvnebze gadavidode, ar SeiZleba<br />

ar aRvniSno, rom miuxedavad yvelafrisa, <strong>inkluziuri</strong> <strong>ganaTleba</strong> aris erT-erTi<br />

yvelaze warmatebuli sfero, imitom rom dinamikas vxedavT. SezRuduli<br />

SesaZleblobebis mqone pirTa uflebebis sxva sferoSi xSirad iseTi gayinulia<br />

situacia, ar SeiZleba es programa ar davafasoT.<br />

me cota miWirs inkluziaze saubari. Tu mas ase amoglejilad ganvixilavT, daiwyo<br />

<strong>inkluziuri</strong> swavleba, magram Tu araferi adaptirebuli ar aris, transporti ar aris<br />

4


da bavSvi mecxre sarTulidan ver Camodis, inkluziaze laparaki SeiZleba cota<br />

cinikuradac JRerdes. CvenTan yoveldRe modian adamianebi, romlebic mekiTxebian,<br />

rogor wavidnen adaptirebul skolaSi, romc iyos aseTi.<br />

2010 wels saxalxo damcvelis iniciativiT zogadi ganaTlebis Sesaxeb kanonSi Sevida<br />

cvlilebebi, romlebic inkluziur <strong>ganaTleba</strong>s ergeboda, vinaidan manamde dawyebuli<br />

programa kanonmdeblobiT ar yofila gamyarebuli. miuxedavad amisa, dRes Zalian cota<br />

skolaa adaptirebuli. skolis da inkluziis arsi mTlianad ikargeba, Tu adamiani ar<br />

iRebs socialur daxmarebebs, romlis meSveobiTac ojaxma unda SeZlos misi<br />

mxardaWera ganaTlebis periodSi. Zalian bevr qveyanaSi dedas, mSobels ganixilaven,<br />

rogorc momvlels da damatebiT benefitsac aZleven.<br />

minda Sevexo meqanikur inkluziasac. ori Tvis win Sevxvdi bavSvs, romelic sami<br />

welia inkluziaSia da mxolod wels dainteresda maswavlebeli, mas laparaki<br />

SeuZlia Tu ara. saqme is aris, rom Cven yvelas dabali moTxovnilebebi gvaqvs. bavSvis<br />

skolaSi Sesvla sakmarisi gvgonia, arada, xSirad is SeiZleba gariyuli iyos, calke<br />

merxTan ijdes da aravin ekiTxebodes, rogor grZnobs iq Tavs.<br />

inkluziis garda skolebSi aris sxva uamravi problema. magaliTad, bavSvis mimarT<br />

Zaladobis problema. yvelam viciT, rom SezRuduli SesaZleblobebis mqone bavSvebi<br />

erT-erTi yvelaze mowyvladi jgufia. maSin ratom ar arian bavSvis mimarT Zaladobis<br />

winaaRmdeg brZolisas gaTvaliswinebulebi es bavSvebi. Cven gvaqvs aseTi qeisebi. aravin<br />

ar saubrobs imaze, xom ar dascinian da abuCad xom ar igdeben Tanatolebi am<br />

bavSvebs. saerTod, uRirT Tu ara iseT skolaSi siaruli, sadac arc viciT, Tavs<br />

rogor grZnoben.<br />

erT SemTxvevaze minda mogaxsenoT. bavSvebma, romlebic iyvnen inkluziaSi,<br />

utransportobis gamo ver iares skolaSi da skolis damamTavrebeli gamocdebis dros<br />

vikipediis meSveobiT mecadineobdnen, rac cota Zneli warmosadgenia. me mekiTxebodnen<br />

es bavSvebi, ra unda qnan skolis damTavrebis Semdeg. arc erTi saxelmwifo umaRlesi<br />

saswavlebeli ar aris adaptirebuli. amitom svamen kiTxvas, risTvis iswavles da<br />

Zalian rTulia, am kiTxvaze pasuxis gacema.<br />

kidev erTi sakiTxi minda davayeno, inkluzia ar SeiZleba mxolod zogierT bavSvs<br />

Seexos. bavSvTa saxlebSi myofi SezRuduli SesaZleblobebis mqone bavSvebis<br />

mdgomareobis monitoringisas aRmoCnda, rom maTTvis ar aris xelmisawvdomi<br />

<strong>inkluziuri</strong> <strong>ganaTleba</strong>. es bavSvebi ratom moxvdnen ormagi da sammagi diskriminaciis<br />

qveS? es kiTxvebi Riad aris darCenili da Cven yoveldRiurad gviwevs amaze muSaoba.<br />

didi madloba.<br />

gogi gvaxaria _ didi madloba, ana. axla TaTias mivceT SesaZlebloba, upasuxos<br />

gamoTqmul SeniSvnebs.<br />

TaTia paWkoria _ geTanxmebiT, es problemebi arsebobs da kidev aris damatebiT sxva<br />

problemebic. erTi, rac minda vTqva, ar arsebobs cneba ,,<strong>inkluziuri</strong> skolebi~.<br />

kanonisa da erovnuli saswavlo gegmis mixedviT, yvela skola valdebulia mzad iyos<br />

specialuri saganmanaTleblo saWiroebis mqone moswavleebis misaRebad.<br />

5


ana arganaSvili _ magram faqtobrivad es xom ar aris ase. skolas ar SeuZlia<br />

Sesabamisi servisis SeTavazeba.<br />

TaTia paWkoria _ geTanxmebiT. sapilote da Cveulebriv skolebs Soris mainc aris<br />

gansxvaveba, magram principSi bavSvis miyvana nebismier skolaSia SesaZlebeli. Tumca,<br />

bevri problema dagxvdebaT. amitom am bavSvebis miyvana mainc sapilote skolebSi<br />

jobia. samwuxarod, es sakiTxebi dafinansebis problemebs ukavSirdeba da namdvilad<br />

aris gadasawyveti. bevrs fiqroben, ra formiT unda daematos Tanxa, rogorc vauCeris<br />

danamati, Tu skolebs mieniWoT prioriteti. amaze zrunva dawyebulia. Tu bavSvi<br />

aRiares specialuri saganmanaTleblo saWiroebis mqone moswavled, da mas sWirdeba<br />

specialuri meTodologia da saswavlo strategia, mas Sesabamisad sWirdeba sxva<br />

Tanxac, imitom rom sWirdeba specialuri ganaTlebis maswavlebeli, Tu fizikur<br />

darRvevasTan gvaqvs saqme, sWirdeba adaptacia. anamac Tqva da mec vadastureb, rom<br />

Senobebi adaptirebuli ar aris. adaptacia marto skolaSi Sesvla ar aris. is<br />

moiTxovs specialur tualetebs, resurs-oTaxs.<br />

gogi gvaxaria _ mec maqvs erTi kiTxva. mapatieT, Tu is Zalian gulubryvilod<br />

mogeCvenebaT. ramdenad aris gaTvaliswinebuli inkluziur <strong>ganaTleba</strong>Si, konkretulad<br />

romel SezRuduli SesaZleblobebis mqone pirebzea saubari. dRes interviu aviRe<br />

qalbatoni manana SarabiZisgan. mogexsenebaT, 10 oqtomberi aris fsiqikuri<br />

janmrTelobis dRe da man gviTxra, rom am dRis aRniSvnis ZiriTadi mizani iqneba is,<br />

rom adamianebma, biznesmenebma, kerZo mewarmeebma daasaqmon es adamianebi. radgan<br />

samsaxurSi ar ahyavT adamiani, romelzec gaigeben, rom eqvsi Tvis ganmavlobaSi raRac<br />

problemebi hqonda.<br />

aq iyo saubari gadaadgilebis saSualebebTan dakavSirebul problemebze, magram aris<br />

fsiqikuri problemebic. ramdenad aris gaTvaliswinebuli es sakiTxi.<br />

TaTia paWkoria _ idea iTvaliswinebs yvela im adamians, romelic saswavlo<br />

procesisgan gariyulia. aq igulisxmeba janmrTelobis yvelanairi problema, maT Soris<br />

fsiqikuric. magram realoba is aris, rom gonebrivi ganviTarebis darRvevis mqone<br />

moswavle sakmaod bevria da yvelaze rTuli gadasawyvetia maTi sakiTxi. yvelanairi<br />

moswavle gvyavs skolebSi. zogi CarTulia <strong>inkluziuri</strong> ganaTlebis programaSi, zogs<br />

aqvs individualuri gegma, zogi ignorirebuli da mitovebulia. <strong>inkluziuri</strong><br />

ganaTlebis idea aravis gamoyofs. magram yvelaze mtkivneuli fsiqikuri janmrTelobis<br />

problemebis mqone bavSvebis sakiTxis gadawyvetaa. manana SarabiZesTan<br />

vTanamSromlobdiT kidec. es samedicino sferosTvisac Zalian rTuli sakiTxia.<br />

fizikuri problemebis sakiTxi SedarebiT gadawyvetilia.<br />

nana gegeliSvili _ fsiqikuri darRvevis mqone pirebis dasaqmebis sakiTxs gvaxvevs<br />

evropa Tavs. Tu CveniT ar mivalT aqamde, sabolood mainc unda mivideT aqamde. xeli<br />

gvaqvs mowerili iuneskos programaze, magram es imas ar niSnavs, rom radgan<br />

inkluziur <strong>ganaTleba</strong>s xeli movawereT da <strong>inkluziuri</strong> ganaTlebis principebi daiwyo,<br />

yvela problema gadaiWra. fsiqikuri darRvevebis mqone pirebis dasaqmebas evropul<br />

qveynebSic didi problemebi aqvs. da es sfero evropaSu aRebuli aqvs mxolod<br />

arasamTavrobo organizaciebs. sxva SezRudvebis SemTxvevaSi 90%-mde yvela<br />

dasaqmebulia. fsiqikuri darRvevebis mqone pirebi CvenSi ufro socialur sawarmoebSi<br />

arian dasaqmebulebi.<br />

6


gogi gvaxaria _ axla ukve darbazsac mivceT azris gamoTqmis saSualeba. vaxuSti<br />

menabdes movusminoT.<br />

vaxuSti menabde, saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia _ qalbaton TaTiasTan<br />

ramdenime kiTxva maqvs. Tqven brZaneT, rom gadasawyvetia vauCerizaciis problema. Cemi<br />

azriT problema principSi gadawyvetilia, imitom rom kanonSi Caiwera, rom<br />

specialuri saganmanaTleblo saWiroebis mqone bavSvebi gazrdili vauCeriT unda<br />

dafinansdnen, anu unda iyos programuli dafinanseba. mainteresebs, Tu meTanxmebiT,<br />

rom es asea, maSin ra aris gadasawyveti. es imas niSnavs, rom asma mSobelma rom<br />

waiRos sasamarTloSi saqme, asivesTan waagebs saministro. imitom rom kanonSi es<br />

yvelaferi calsaxad weria.<br />

meore sakiTxi. ar vici, ramdenad gaZlevT Tqveni pozicia am sakiTxze pasuxis gacemis<br />

SesaZleblobas. saministro axorcielebs skolebis reabilitaciis programas da axal<br />

skolebsac aSenebs. aq Tu aris gaTvaliswinebuli is sakiTxebi, romlebzec aq iyo<br />

saubari.<br />

Cven aq visaubreT zogad <strong>ganaTleba</strong>ze. aq Tu raRac keTdeba, saerTod ar gadadgmula<br />

nabiji profesiuli da umaResi ganaTlebis mimarTulebiT. iqneb am Temazec gviTxraT<br />

rame. gmadlobT.<br />

TaTia paWkoria _ rac Seexeba vauCers. erTi sakiTxia vauCeri da meore, skolebis<br />

motivacia. me vfiqrob, rom skolebs sWirdebaT programuli dafinanseba. am<br />

TvalsazrisiT skola ar aris motivirebuli. ki batono, vauCeri miyveba skolaSi<br />

moswavles, magram jer arc erTi precedenti ar viciT, rom vinmes gaesaCivrebina es<br />

sakiTxi.<br />

Cemi kompetenciis sfero gaxlavT saswavlo strategiebi. skolebis reabilitacia da<br />

adaptacia ar aris Cemi uSualo kompetenciis sfero. amitom SemiZlia mokled<br />

gipasuxoT, rom axali skolebis aSenebis dros standarti am sakiTxs iTvaliswinebs.<br />

rac Seexeba resurs-oTaxebs, isini yvela sapilote skolaSi arsebobs.<br />

nana gegeliSvili _ kanonSi marTlac Cadebulia, rom skolebis reabilitacia unda<br />

moxdes da yvela axali skola am principebiT Sendeba. magram aravin aRricxavs<br />

realurad, keTdeba es ase Tu ara. kanoni aris, magram Tu mSenebeli daarRvevs mas,<br />

misi dasjis meqanizmi, Tavidan gaakeTebinon is, rac darRveviT aris gakeTebuli, ar<br />

arsebobs.<br />

_ me-60 skola, sadac Cemi Svili swavlobs, im aTi skolidan erT-erTi pirveli iyo,<br />

sadac sareabilitacio samuSaoebi Catarda. Zalian kmayofili var direqtoris. yvelam<br />

iciT, rac gakeTda. magram Tu saministro ar daexmareba skolas, ar gamoZebnis<br />

saxsrebs da am aT skolas mainc ar gaukeTeben liftebs, arafers azri ara aqvs.<br />

rogor vataroT bavSvebi? pirvel sarTulze sul eqvsi oTaxia da aqedan oTxi<br />

dakavebulia. erTi tualeti gakeTda pirvel sarTulze. aq 24-e skolis moswavleebis<br />

mSoblebi arian. aRmaSeneblis gamziri xom keTdeba, arsad ar aris gaTvaliswinebuli<br />

SezRuduli SesaZleblobis mqone pirebi. erTi adgilic ki ar aris, sadac pandusi<br />

iqneba gakeTebuli.<br />

7


TaTia paWkoria _ me mxolod im sakiTxebze SemiZlia gipasuxoT, romlebzec<br />

pasuxismgebloba maqvs aRebuli. SemiZlia gipasuxoT Tqveni Svilis individualuri<br />

saswavlo gegmis xarisxze, swavlebis procesze.<br />

_ me var etliT mosargeble gogonas mSobeli. bavSvi me-7 klasSia. gonebrivad<br />

araferi uWirs, Cveulebrivad Zlevs programas da ar sWirdeba individualuri<br />

programa. Cvens skolaSi bevri aseTi bavSvia. mainteresebs, visi gadasawyvetia, resursoTaxisTvis<br />

kidev damatebiT pedagogis ayvana?<br />

gogi gvaxaria _ modiT, SevTanxmdeT. dRes Cven inkluziur <strong>ganaTleba</strong>ze vsaubrobT.<br />

qalbatoni TaTia ar aris pasuxixmgebeli liftebis damontaJebaze.<br />

TaTia paWkoria _ specialuri ganaTlebis pedagogi Zalian sasargebloa skolisTvis,<br />

magram yvela skolas ara aqvs misi daqiravebis saSualeba.<br />

_ Zalian xSirad direqtorebi Tanxebis ararsebobas asaxeleben.<br />

TaTia paWkoria _ diax, es samwuxaro realobaa. mogaxsenebT, rom multidisciplinuri<br />

gundi, romelic muSaobs ganaTlebis saministroSi da emsaxureba rogorc Tbilisis,<br />

ise regionebis skolebs, garkveulwilad xsnis am problemas. Tu mimarTeT<br />

multidisciplinur gunds da ar movidnen da ar dagexmarnen, es calke sakiTxia.<br />

nana gegeliSvili _ Tqveni pretenzia xarisxian <strong>ganaTleba</strong>s exeba. vaxuStimac Tqva,<br />

rom kanoni xels giwyobT. magram Tu did britaneTSi yovelwliurad mSoblebis 30<br />

aTasamde Civilis Semcveli gancxadebaa, specialuri saswavleblebis Tu skolebis<br />

saxelze, <strong>saqarTveloSi</strong> aseTi qeisi ar arsebobs. amitom piradad me girCevT, kanonebi<br />

iswavleT kargad da aamuSaveT isini, radgan Tqveni Svilis xarisxian <strong>ganaTleba</strong>ze<br />

Tqven agebT pasuxs.<br />

infrastruqturaze meriaa pasuxismgebeli. Tqven SegiZliaT werilobiT mimarToT<br />

merias, uCivloT mas. Tu ar gaaqtiurdebiT kanonebis Zalis qveS, sxva Tqvens bavSvebze<br />

ar ifiqrebs.<br />

bela sonRulaSvili, SezRuduli SesaZleblobis mqone bavSvis mSobeli, socialuri<br />

dacvis ligis Tavmjdomare, saqarTvelos sapatriarqos socialuri uzrunvelyofis<br />

departamentis Tavmjdomaris moadgile _ 21 seqtembers aseTi bavSvebi daloca<br />

patriarqma. es didi RonisZieba iyo. 32-punqtiani programaa Sedgenili. Tu<br />

sapatriarqom SeZlo donorebis mopoveba, gvinda sareabilitacio centric gavakeToT,<br />

sadac aseT bavSvebs ufasod movemsaxurebiT.<br />

<strong>saqarTveloSi</strong> aseTi statusiT 8852 bavSvia. aqedan mxolod 20%-ia siRaribis zRvars<br />

qveviT. 6 aTas bavSvze mets aranairi saSualeba ara aqvs imisTvis, rom<br />

zestandartuli momsaxureba miiRos. mxolod pensia aqvT gamoyofili. pensia Cveni<br />

SvilebisTvis ar gazrdila. ra Tqma unda, ganaTlebis saministros es ar exeba.<br />

socialuri dacvis ligam wels SezRuduli SesaZleblobis mqone bavSvTa da maT<br />

mSobelTa dacvis mizniT SeimuSava socialuri dacvis paketi. mogexsenebaT,<br />

<strong>saqarTveloSi</strong> arsebobs samTavrobo komisia, es aris socialuri integraciis komisia<br />

da is <strong>saqarTveloSi</strong> 2009 wels Seiqmna, magram jer arc erTi sxdoma ar Cautarebia.<br />

8


2010 wels unda Catarebuliyo sakanonmdeblo bazis revizia. magram arc es<br />

Catarebula. Cvenma organizaciam sakuTari ZalebiT movaxerxeT reviziis Catareba,<br />

ZiriTadad baltiispireTis qveynebze dayrdnobiT. mivmarTeT prezidentis<br />

administracias, mTavrobas da parlaments. mesame Tvea ganixileba es sakiTxi, Sedegebs<br />

velodebiT. iq Tavmoyrilia moTxovnebi, rac Cvens Svilebs sWirdeba.<br />

ramdenime konkretul moTxovnas davasaxeleb. pirveli logopedis saWiroebas exeba.<br />

arc erT skolas ara aqvs imis saSualeba, rom logopedi aiyvanos. amitom rodesac<br />

ganaTlebis sistemaSi <strong>inkluziuri</strong> programa iqmneba, logopedis instituti unda<br />

daafinansos. sxva SemTxvevaSi is resurs-oTaxebi araferSi gvWirdeba. aseve<br />

dasaregulirebelia usafrTxo gadaadgilebis sakiTxebi, imitom rom mogexsenaT,<br />

travmatizmi skolebSi Zalian maRalia. aseve mniSvnelovania sabavSvo baRebis sakiTxi.<br />

mainteresebs isic, aseTi bavSvebisTvis baRebSi swavleba ufasoa Tu ara. diRomSi<br />

arsebobda sabavSvo baRi smenadaqveiTebuli bavSvebisTvis, magram gauqmda. aseTi<br />

bavSvebi saxlSi gauSves. ra qnan maT? calke sakiTxia sanitaruli oTaxebis,<br />

sapirfareSoebis mdgomareoba. kidev erTi moTxovnaa umaRlesSi swavlis sakiTxi.<br />

umaRlesebSi Zalian maRali gadasaxadia, ratom ar SeiZleba, rom aseTi bavSvebisTvis<br />

swavla ufaso iyos. aseve aucilebelia mSobelTa fsiqologiuri daxmarebis centris<br />

gaxsna. es aucileblad unda iyos Cadebuli <strong>inkluziuri</strong> ganaTlebis programaSi.<br />

kidev or sakiTxze minda Tqveni yuradRebis SeCereba. <strong>saqarTveloSi</strong> arsebobs<br />

socialuri dacvis Sesaxeb kanoni, sadac weria, rom nebismier aseT adamians, bavSvi<br />

iqneba Tu ufrosi, individualuri ganviTarebis programa unda gaukeTdes. samwuxarod<br />

CvenTan es ar aris. da bolos, dasaqmebis sakiTxi. saqarTvelos amJamad ara aqvs<br />

dasaqmebis politika. qveyanaSi, sadac saerTod ar arsebobs dasaqmebis politika,<br />

rogor SeiZleba SezRuduli SesaZleblobebis mqone pirTa dasaqmebaze visaubroT?<br />

gmadlobT.<br />

TaTia paWkoria _ lela Caxaias vxedav darbazSi. aq daisva SekiTxva adreul<br />

prevenciaze, skolamdel asakze. vfiqrob, lela mogvawvdis informacias, Tu ra<br />

keTdeba am mimarTulebiT. rac Seexeba Tqvens mier dasmul SekiTxvebs, isini Zalian<br />

aqtualuria, magram samwuxarod, me ar SemiZlia maTze kompetenturi pasuxis gacema.<br />

lela Caxaia, gaeros bavSvTa fondis skolamdeli ganviTarebis konsultanti _<br />

sabavSvo baRebi ekuTvnis municipalitetebs da ara ganaTlebis saministros. amitom<br />

TiToeuli municipaliteti TviTon gadawyvets, ra politika hqondes baRebTan<br />

dakavSirebiT. TbilisSi rogorc iciT fasiani gaxda skolamdeli <strong>ganaTleba</strong>, magram<br />

specialuri saganmanaTleblo saWiroebis mqone bavSvebisTvis meriis dadgenilebiT,<br />

baRebi ufasoa. Tbiliss gareT damokidebulia adgilobriv municipalitetebze. am<br />

dadgenilebis mixedviT, eseni arian bavSvebi, romlebsac dadgenili aqvT statusi, da<br />

iseTebic, romlebic moitanen organizaciebis daskvnas, rom maT aqvT specialuri<br />

saganmanaTleblo saWiroeba.<br />

sofiko Todua, gazeTi `24 saaTi~ _ me ar mesmis, rogor daiwera saswavlo programa,<br />

rodesac erTmaneTzea gadabmuli fizikuri da mentaluri problemebi. Cvens yuris<br />

receptorebs ratomRac Zalian aRizianebs sityva ,,invalidi~ da dagvidgines, rom unda<br />

vixmaroT SSmp. am dros aravis ainteresebs, rogor dawereT programa, rodesac<br />

9


sakiTxebi or institucias Soris aris gabneuli. aravin arafers ambobs imaze, rom<br />

Camoyalibdes erTi institucia, romelic am yvelafers gaaerTianebs.<br />

TaTia paWkoria _ wignebi, romlebic vaxsene, samecniero kvlevebs efuZneba. arsebobs<br />

centraluri, erTiani erovnuli saswavlo gegma. arseboben bavSvebi, romlebsac aqvT<br />

gansxvavebuli saWiroebebi. arsebobs individualuri gegma, romelic gulisxmobs<br />

profesionalebis mier bavSvebis Sefasebas, maTi unarebis da saWiroebebis dadgenas.<br />

Semdeg ukve am saWiroebebidan gamomdinare rekomendaciebis micemas skolisaTvis.<br />

Sesabamisad, maswavlebeli, multidisciplinuri gundi da sxva profesionalebi iReben<br />

erovnul saswavlo gegmas, gzamkvlevebs, romlebic yovel wels gamodis, da am bavSvs<br />

individualur saswavlo gegmas udgenen. aq gaTvlilia bavSvis mokle da grZelvadiani<br />

miznebi da SesaZleblobebic. Tu am bavSvma Tavisi SesaZleblobebis maqsimums miaRwia,<br />

maRali Sefasebac eqneba da klasidan klasSic gadava. es aris Zalian seriozuli<br />

meTodologiuri wignebi, sadac naTlad aris aRwerili ra principebiT unda Sedges<br />

individualuri saswavlo gegma da sxvadasxva darRvevebis mixedviT rogor unda<br />

moxdes erovnuli saswavlo gegmis adaptacia.<br />

smenadaqveiTebuli moswavle sul ori gvyavda, isic narCeni smeniT. isev finansebis<br />

sakiTxamde mivdivarT. arsebobs spec.skola TbilisSi smenadaqveiTebuli bavSvebisTvis.<br />

guSin Sedga molaparakeba organizacias ,,gadavarCinoT bavSvebi" da Cvens centrs<br />

Soris da smenadaqveiTebuli bavSvebisTvis qarTulsa da maTematikaSi Seiqmneba masalis<br />

adaptirebuli versiebi. wlis bolos daibeWdeba gzamkvlevi maswavleblebisaTvis,<br />

rogor unda moeqcnen smendaqveiTebul moswavleebs, rodesac isini Cveulebriv<br />

skolaSi arian.<br />

sofiko Todua, gazeTi `24 saaTi~ _ ra principiT vaswavliT?<br />

TaTia paWkoria _ es aris pirveli qarTul enaze gamocemuli Jesturi leqsikoni,<br />

romelic Cvenma centrma 2008 wels gamosca. aseTi leqsikoni arsebobs da dRes<br />

skolebSi Jestur enas aswavlian. Tumca Zalian bevri mSobeli amis winaaRmdegia.<br />

nana gegeliSvili _ Cveni organizacia monawileobda kvlevaSi. ganaTlebis done yru<br />

bavSvTa skolaSi Zalian dabal donezea. rasac ver vityvi usinaTlo bavSvTa<br />

specializebul skolaze. amis mizezi iyo is, rom jer kidev sabWoTa periodSi<br />

amoiRes swavlebidan Jesturi ena, anu bavSvebs waarTves Tavisi ena. Znelad<br />

mimdinareobs maTi integracia sazogadoebasTan. pozitiuri is, rom dRes nel-nela<br />

isev Semodis Jesturi ena. mTel msoflioSi Zalian rTulad miiCneva am bavSvebis<br />

inkluziur skolebSi Caricxva, magram idealuri modeli aris aseTi, rodesac smenis<br />

armqone bavSvi Sedis skolaSi, mTel klass, mis amxanagebs aswavlian Jestur enas. es<br />

aris idealuri modeli. aq jerjerobiT es ar aris.<br />

ana arganaSvili _ rasac vusmen yvelaferi sainteresoa, magram Cven aqcents jer<br />

saxelmwifos resursebze vakeTebT da mere adamianis uflebebze. maqvs kiTxva, ramdeni<br />

bavSvia SezRuduli SesaZleblobis mqone da vinaidan yvela bavSvisTvis dawyebiTi<br />

<strong>ganaTleba</strong> aris savaldebulo, maTgan ramdeni iRebs dawyebiT <strong>ganaTleba</strong>s. anu, sakiTxs<br />

ase unda SevxedoT, ramdeni unda gvqondes, rom yvela bavSvis ufleba daculi iyos<br />

da ara ise, ramdeni resursi gvaqvs da ras gaswvdeba igi.<br />

10


TaTia paWkoria _ statistikis sakiTxi Zalian rTulia. arsebobs im bavSvebis<br />

statistika, romlebic poliklinikebSi arian registrirebulebi. ar arsebobs<br />

statistika im bavSvebisa, romlebic saxlebSi sxedan da skolaSi ar dahyavT<br />

mSoblebs, radgan esircxvilebaT maTi gamoCena. SeuZlebelia iyos statistika swavlis<br />

unaris darRvevaze. imitom rom isini ar arian daregistrirebulebi.<br />

ana arganaSvili _ mesmis, rom mSobels SeiZleba eridebodes, magram saxelmwifo xom<br />

valdebulia am mSobels uTxras, rom unda daexmaros mas. ver gadavitanT<br />

pasuxismgeblobas mSobelze, romelic stigmis gamo bavSvs malavs. poliklinikaSi an<br />

sxva sistemaSi unda iyos es statistika.<br />

Tamar isakaZe, ganaTlebisa da mecnierebis saministro, multidisciplinuri gundebis<br />

monitoringis jgufi _ pirvel rigSi minda SegaxsenoT, rom <strong>inkluziuri</strong> <strong>ganaTleba</strong><br />

aris <strong>ganaTleba</strong> yvelasaTvis. iseTi kiTxvebi ismeba inkluziis irgvliv, gvetyoba, rom<br />

inkluzia marTlac postsabWour sivrceSi dagviwyia, radgan yvelasTvis aris es<br />

<strong>ganaTleba</strong> _ imisTvis, vinc bolo merxze zis, imisTvis, vinc bevrs acdens, vinc<br />

siRaribis gamo ver dadis skolaSi xSirad. inkluziis mizania, yvela CaerTos Tavisi<br />

SesaZleblobebis da survilebis mixedviT. piradad me umetesad vawydebi problemebs<br />

ganwyobebsa da damokidebulebebSi. Cven gvgonia, rom cnobierebis problema, ris gamoc<br />

xSirad mSobeli uars ambobs bavSvis skolaSi miyvanaze ufro pirvelxarisxovania,<br />

vidre pandusis arseboba, romelic am mentalobis pirobebSi SeiZleba verc gamoiyeno.<br />

ana arganaSvili _ Zalian gTxovT, gamovideT bavSvis uflebaTa konvenciidan, romelic<br />

yvela bavSvs exeba. rodesac gvaqvs situacia, roca mSobeli Tavis uflebas ar<br />

asrulebs, Cveulebriv situaciebSi mas SeiZleba SeezRudos an CamoerTvas mSoblis<br />

ufleba. dRes vambobT, rom Turme mSobeli stigmis da sircxvilis gamo SeiZleba<br />

malavdes bavSvs. rogor SeiZleba amis ignorireba. es ukve kanonis darRveva. mSobelma<br />

ar SeiZleba bavSvis ufleba daarRvios arc erT SemTxvevaSi. saxelmwifos<br />

pasuxismgeblobas ver avaridebT. Tu vxedavT, rom mSobels uWirs da amitom ver<br />

asrulebs Tavis movaleobas, unda davexmaroT, rom Seasrulos. Tu vxedavT, rom ar<br />

asrulebs, maSin saxelmwifo unda Caerios da es valdebuleba Sesruldeba. me ara<br />

mgonia, rom stigma, mSoblis Sexedulebebi da moZvelebuli mentaliteti iyos imis<br />

gamarTleba, rom bavSvma raRac ver miiRos.<br />

Tamar isakaZe, ganaTlebisa da mecnierebis saministro, multidisciplinuri gundebis<br />

monitoringis jgufi _ ganaTlebisa da mecnierebis saministros, rogorc vici, aqvs<br />

strategia mSoblebTan samuSaod. vici problemebic, magram bevri warmatebuli<br />

magaliTic vici inkluziisa. proeqtis, ,,<strong>inkluziuri</strong> <strong>ganaTleba</strong> aT regionSi~,<br />

strategia iTvaliswinebs swored mSoblebTan muSaobas. minda giTxraT, rom es<br />

yvelaze rTulia. igive fizikuri garemos mowyobis sakiTxze, kargi iqneba maTgan<br />

wamovides moTxovna. yovelTvis sxva ver mogawvdiT. Tqven TviTon unda moiTxovoT.<br />

nana faliani, sportuli cekvis profesionalTa sabWos viceprezidenti _ rogorc<br />

vatyob, am darbazSi sportis dargis erTaderTi warmomadgeneli var. mainteresebs<br />

mokled mainc SevexoT am sakiTxs, ra kuTxiT aris Sesuli am skolebSi sagani<br />

,,fizikuri <strong>ganaTleba</strong> da sporti". Cveni dargi gaxlavT paraolimpiuri saxeoba,<br />

amdenad sazogadoebasTan integraciisTvis fizikuri <strong>ganaTleba</strong> da sporti<br />

11


aucilebelia. miT umetes, rom es iTvaliswinebs am bavSvebis moZraobis<br />

unarSezRudulobis ganviTarebas.<br />

TaTia paWkoria _ UNICEF-მა saministrosTan erTad sportis da fizikuri aRzrdis<br />

strategia SeimuSava, sadac ra Tqma unda, adgili daeTmo Cvens bavSvebsac. Cvens<br />

centrSi sul erTi Tvea rac daiwyo erTi patara proeqti. es gaxlavT sapilote<br />

xuTi skola, sadac sportis da fizikuri aRzrdis gakveTilebSi nel-nela CaerTvebian<br />

iq myofi moswavleebi. ver getyviT, rom proeqtis farglebSi bevr bavSvs movicavT, es<br />

iqneba samodelo proeqti, Tu rogor unda vimoqmedoT am mimarTulebiT.<br />

nana faliani, sportuli cekvis profesionalTa sabWos viceprezidenti _ iqneb<br />

gviTxraT rogor CaverToT am proeqtSi. iqneb SemdgomSi gafarTovdes kidec igi.<br />

TaTia paWkoria _ kargi iqneba, Tu mobrZandebiT centrSi. jerjerobiT laparakia am<br />

bavSvebis SesaZleblobebis Sefasebaze. proeqtSi CarTulia Tqveni dargis<br />

specialistic, sportis eqsperti.<br />

nino ClaiZe, mSobeli _ Zalian kargia, rom es yvelaferi inergeba, da aris saamiso<br />

survili da mcdeloba. magram imisTvis, rom survili realobad iqces, mainteresebs,<br />

mimdinareobs Tu ara monitoringi imisa, Tu rogor aswavlian Cvens bavSvebs. Cems<br />

pirad magaliTze getyviT. SarSan me-20 skolaSi, sadac Cemi Svili dadis, araferi<br />

gakeTebula. vxedavdi survils da mondomebas maswavleblis mxridanac, fsiqologis<br />

mxridanac, saresurso oTaxic arsebobda, magram realurad araferi gakeTebula. me<br />

mgoni gvaqvs stafis problema, es xalxi ar aris kompetenturi imaSi, ris gakeTebasac<br />

vTxovT.<br />

TaTia paWkoria _ es marTlac Zalian didi problemaa. maswavlebelTa gadamzadebis<br />

procesi ukve daiwyo da did imedebs vamyarebT amaze. imitom rom rogorc ukve<br />

giTxariT, arsebobs masalebi, satreningo modulebi, wignebi. jerjerobiT, geTanxmebiT,<br />

maswavlebelTa kvalifikacia am dargSi ar aris saTanado. isini jer kidev ar arian<br />

mzad am mtkivneuli da seriozuli problemebis gadawyvetisTvis. erTaderTi gza aris<br />

maswavlebelTa mudmivi gadamzadeba <strong>inkluziuri</strong> ganaTlebis mimarTulebiT.<br />

nana gegeliSvili _ Tqven axseneT me-20 skola. es ar yofila sapilote skola.<br />

stafis asamaRleblad erTaderTi gamosavali SeiZleba iyos kvalifikaciaSi<br />

Casabarebeli gamocdebi. sagamocdo moTxovnaSi erT-erTi punqti exeba inkluziur<br />

<strong>ganaTleba</strong>s. maswavlebeli Tu ar aris motivirebuli da ar unda, is iZulebuli mainc<br />

iqneba waikiTxos damxmare masala.<br />

kaxa beraZe, sazogadoebrivi kolejis, es-bi-ei-s direqtori _ aq ZiriTadad saSualo<br />

<strong>ganaTleba</strong>ze iyo saubari, Tumca daisva SekiTxva ra xdeba profesiuli ganaTlebis<br />

mimarTulebiT. Cven wels miviReT pirveli studentebi da aRmoCnda, rom gvyაvs<br />

mxedvelobis unarSezRuduli studenti. rom velodoT ras gadawyvets saministro, ra<br />

meTodologias SeimuSaveben profesiuli ganaTlebis kuTxiT, maSin am bavSvs didxans<br />

mouwevs lodini. amitomac Cveni resursebiT raRacas mainc vaxerxebT. specialurad am<br />

bavSvisTvis viwerT leqciebis audioversias, romelsac igi saxlSi ismens. deda aseve<br />

exmareba konspeqtebidan swavlaSi. es bavSvi erT-erTi saukeTesoa jgufSi. Zalian didi<br />

survili maqvs CaverToT maswavlebelTa momzadebis programebSi, Tumca vSiSob, rom<br />

12


ZiriTadi yuradReba sajaro samarTlis iuridiul pirebs daeTmoba da mere gaxdeba<br />

xelmisawvdomi kerZo samarTlis iuridiuli prebisTvis, rogorsac Cven warmovadgenT.<br />

profesiuli programis aranakleb 40%-sa moicavs praqtikul komponents. Cven<br />

vaswavliT profesias da ar vaZlevT mxolod Teoriul codnas. rogor moviqceT am<br />

bavSvis SemTxvevaSi, romelic, darwmunebuli var, brwyinvaled aiTvisebs Teoriul<br />

nawils. Caricxvaze uars ver vetyodiT. magram mas ar SeuZlia programis srulad<br />

aTviseba. vdgavarT problemis winaSe, rogor mivaniWoT kvalifikacia, rodesac is<br />

programas srulad ver aiTvisebs. gvirCieT, ra kvalifikacia mivceT aseT SemTxvevebSi.<br />

TaTia paWkoria _ profesiuli ganaTlebis komponenti axlaxans gadasces ganaTlebis<br />

xarisxis marTvis centrs. dawyebulia muSaoba strategiaze. axlaxans Camosuli iyo<br />

germaneli eqsperti, romelsac SevxvdiT yvelani, visac ki Sexeba gvaqvs inkluziur<br />

<strong>ganaTleba</strong>sTan. jerjerobiT mimdinareobs samuSao versiebze saubari. es procesia,<br />

erTdroulad yvelaferi ver iqneba.<br />

cira barqaia, specialuri saganmanaTleblo saWirobebis mqone pirTa ganaTlebis<br />

magistri, organizaciis, ,,pirveli nabiji _ saqarTvelo~, TanamSromeli, fsiqologi _<br />

me minda gamovexmauro qalbaton nanas naTqvams. Rrma pativiscemis miuxedavad ver<br />

daveTanxmebi mas, rom maswavleblebi iZulebulebi unda gaxdnen, rom waikiTxon<br />

damxmare literatura, raTa miyvnen standartebs. Tqven dasawyisSic aRniSneT, rom<br />

evropuli standartebi gvaiZuleben mivyveT am standartebs. Cemi azriT, <strong>inkluziuri</strong><br />

<strong>ganaTleba</strong> aris erT-erTi midgoma, erT-erTi saxis momsaxureba, romelic SeiZleba<br />

SevTavazoT SezRuduli SesaZleblobebis mqone bavSvs. saxelmwifo strategia<br />

<strong>inkluziuri</strong> <strong>ganaTleba</strong>a Tu SeiZleba yuradReba mivaqcioT integrirebul <strong>ganaTleba</strong>sa<br />

da specskolebsac, ara im saxiT, ra saxiTac dRes arsebobs da sabWoTa gadmonaSTia,<br />

da ZiriTadad paTologiasa da koreqciazea dafuZnebuli, aramed im axleburi<br />

standartebiT, romelebic Cvens mier mowonebul norvegiaSic arsebobs. Tumca arc<br />

isini aRiareben, rom specskolebi aqvT da maT alternatiul skolebs uwodeben. da iq<br />

qcevis problemebis mqone bavSvebic ki gadahyavT.<br />

aseve mainteresebs, rodemde unda vatreningoT is pedagogebi, romlebsac iZuleba<br />

sWirdebaT midgomis Sesacvlelad da rodis mivaqcevT yuradRebas umaRlesi<br />

saganmanaTleblo programebis daxvewa-ganviTarebas.<br />

TaTia paWkoria _ Tqven Tavad ara erTxel dagitreningebiaT es maswavleblebi. kargi<br />

iqneboda aq yofiliyo profesiuli ganaTlebis departamentis xelmZRvaneli, romelic<br />

oficialurad iqneboda pasuxismgebeli msgavs kiTxvebze epasuxa. gansakuTrebiT maTze,<br />

romlebic materialur bazasa da dafinansebas exeba. umaRles <strong>ganaTleba</strong>ze verafers<br />

getyviT, imitom rom arc es aris samwuxarod Cemi kompetenciis sfero.<br />

rac Seexeba specskolebs, amis Taobaze, koncefciaze, rom iyos resurscentri da ara<br />

specskola, iyos tranzituli Sualedi skolasa da moswavles Soris, romelic<br />

SeiZleba amdidrebdes mis codnas, TavisTavad iyos Zalian mravalfunqciuri da iq<br />

maswavlebelTa gadamzadebis komponentic arsebobdes, muSaoba mimdinareobs. aseTi<br />

specskolebis idealuri magaliTi Cven gvinaxavs norvegiaSi, sadac malaven, rom is<br />

aqvT.<br />

13


eka kutubiZe, qalთa demokratiis qseli _ mainteresebs, Tu muSaobs am bavSvebTan<br />

fsiqologi. radgan mTavari mizania integracia, Tu mimdinareobs klasSi<br />

maswavlebelTan erTad kluburi muSaoba, Tu tardeba diskusiebi da vorqSopebi<br />

imisTvis, rom bavSvebs gauRvivdeT solidarobis grZnoba erTmaneTis mimarT.<br />

TaTia paWkoria _ sapilote proeqtebis farglebSi aseTi muSaoba, ra Tqma unda,<br />

mimdinareobs. garda amisa, skolaSi multidisciplinuri gundi awarmoebs aseT<br />

Sexvedrebs mSoblebTan, maswavleblebTan da bavSvebTanac.<br />

_ me gaxlavarT logopeduri skolidan. Cemi bavSvi me-5 klasSia. minda giTxraT, rom<br />

Zalian samwuxaro ram xdeba. logopedebi gauSves skolidan, logopeduri saaTebi<br />

fasiani gaxda, logopeduri saaTebis nacvlad programaSi CarTes inglisuri ena. 50<br />

lari Rirs TveSi logopedTan da fsiqologTan mecadineoba. arada, es <strong>saqarTveloSi</strong><br />

erTaderTi logopeduri skolaa. unarSezRudul bavSvebs metyvelebis problema aqvT,<br />

kargad mogexsenebaT.<br />

TaTia paWkoria _ kargi iqneba Tu yvela am sakiTxze oficialurad mimarTavT<br />

saministros profesiuli ganaTlebis departamentis ufross qalbaton lali<br />

ebanoiZes.<br />

ana arganaSvili _ patara analogiis gziT minda miganiSnoT, Zalian bevr sxva sferoSi<br />

mSoblebi da dainteresebuli pirebi iwyeben samoqalaqo აქტიურობას Tundac<br />

organizaciebis CamoyalibebiT. jandacvis saministrosTan, sadac dReisTvis muSavdeba<br />

bavSvTa keTildReobis 2012-2015 wlebis gegma, arasamTavroboebi Zalian aqtiurad<br />

monawileoben. Zalian kargi iqneboda, rom am saministrosTanac iyvnen aseTi<br />

arasamTavroboebi, romelTac ufro meti xma eqnebaT, vidre individualur mSoblebs.<br />

kargi iqneba, Tu Tqveni xma gaZlierdeba am kuTxiT. gaeros bavSvTa uflebebis<br />

komiteti pirdapir aZlevs saqarTvelos rekomendacias, rom gaZlierdes mSobelTa<br />

iniciativebi. organizaciulad Tu ityviT Tqvens saTqmels, mas ufro meti Zala eqneba<br />

da meti rezonansi mohyveba.<br />

rusudan tatiSvili, mSobeli, arasamTavrobo organizacia ,,mSobelTa Tanadgomisa da<br />

gaZlierebis centri~ _ am sakiTxebze Zalian aqtiurad vmuSaobT yvela instanciaSi.<br />

magram konkretulad vauCerizaciis sakiTxTan dakavSirebiT bevric vwereT, bevric<br />

vilaparakeT, magram saxelmwifo strategia iseTia, rom vauCeri rasac exeba,<br />

yvelaferi siRaribis programas miuerTes. strategia aseTia da veRarafers SevcliT.<br />

Cven ra unda movifiqroT iseTi, rom saxelmwifos strategia SevacvlevinoT.<br />

ana arganaSvili _ mesmis Tqveni, magram garwmunebT, rom Tqveni xma ar dakargula.<br />

imitom rom Zalian bevr Sexvedraze ukve dadga es sakiTxi da amboben, rom samomavlo<br />

gegmebSi sasurveli iqneboda midgomis gafarToeba. unda gjerodeT, rom Tqveni<br />

aqtiuroba Sedegs gamoiRebs.<br />

_ televiziiT gamovida ministri da Tqva, rom yvela inkluziur skolaSi<br />

unarSezRudul bavSvebs ufasod gadaecemodaT saxelmZRvaneloebi. Cvens skolaSi ar<br />

gadmouciaT. mainteresebs, sxva skolebSi Tu gadaica.<br />

dRes bavSvi ver waviyvane skolaSi imis gamo, rom Cvens skolasTan, 24-e skolasTan<br />

ar arsebobs pandusi. erT mxarezea, magram uSualod gzidan ver amyavs. bavSvi meoTxe<br />

14


klasSia, gonebrivad ar aqvs problemebi. rogor moviqce, davCagro da ar vataro<br />

bavSvi skolaSi? garda amisa, sami wlis ganmavlobaSi imas ver mivaRwie, rom klasTan<br />

skami iyos. da kidev erTi problema _ bavSvi meore cvlaSi gadaiyvanes, ris gamoc<br />

reabilitaciis veRar damyavs. skolaSi arc amaze gagvewia SeRavaTi.<br />

TaTia paWkoria _ dawereT es yvelaferi da mimarTeT Sesabamis departaments.<br />

aucileblad miiRebT pasuxs.<br />

eka maisuraZe, mSobeli, socialuri dacvis ligis warmomadgeneli _ me myavs SSmp<br />

bavSvi metaboluri darRvevebiT da autizmis sindromebiT. radgan siRaribis zRvars<br />

qvemoT ara varT, gaviyideT mTeli ojaxi, kerZo fsiqologebsa da logopedebSi.<br />

bolos me TviTon Seviswavle fsiqologia da autizmi, vTargmne amerikuli wignebi da<br />

bavSvi cotaTi mainc gamoviyvane mdgomareobidan maTi meSveobiT.<br />

imedi maqvs, akontrolebT, rogor muSaoben skolebSi am bavSvebTan fsiqologebi.<br />

TiToeul bavSvs xom individualuri mecadineoba sWirdeba. rodesac maswavlebels<br />

vkiTxe amis Sesaxeb, mipasuxa, rom saministroSi uTxres, rom ar aris saWiro<br />

individualuri midgoma.<br />

TaTia paWkoria _ Tqven SegiZliaT moiTxovoT es sqema. ar vici, vin gagcaT es pasuxi,<br />

magram swored 198-e skolis arseboba iyo biZgi Zalian kargi wignis Sesaqmnelad<br />

swavlis unaris darRvevis mqone moswavleebis individualur <strong>ganaTleba</strong>ze. Tqvens<br />

SemTxvevaSi, ra Tqma unda, individualuri saswavlo gegma dgeba.<br />

ana arganaSvili _ Tu migaCniaT, rom Tqveni bavSvis ufleba irRveva, yovelTvis<br />

SegiZliaT momarToT saxalxo damcvelis aparats. Cven individualurad SeviswavliT<br />

yvela SemTxvevas.<br />

nana gegeliSvili _ yvela mSobels minda mivmarTo. TaTiam mogaxsenaT, SegiZliaT<br />

daweroT gancxadeba ministris an Sesabamisi departamentis saxelze. aseve SegiZliaT<br />

mimarToT saxalxo damcvelis ofiss.<br />

terminologiazec minda ori wuTiT mivipyro Tqveni yuradReba. terminis Secvlas<br />

Zalian didi brZola dasWirda. ,,invalidis~ amoRebis Semdeg gadawyda SemoeRoT<br />

termini ,,unarSezRuduli~. mogvianebiT es terminic amoviReT. imitom rom is iseTive<br />

Seuracxmyofelia, rogorc invalidi. amitom, gTxovT, am sityviT aRar moixsenioT<br />

Tqveni bavSvebi. erTmaneTis unars Cven ver vadgenT. termini ,,SezRuduli<br />

SesaZleblobis mqone pirebi~ mesmis, rom cota grZelia, magram gulisxmobs imas, rom<br />

SezRuduli aqvs adamians socialuri ufleba hqondes pandusi da a.S.<br />

gogi gvaxaria _ didi madloba. davasruloT Cveni diskusia. dRevandeli diskusiis<br />

finali is aris, rom aSkarad igrZnoba informaciis nakleboba. ar viciT raze<br />

mivmarToT merias, raze jandacvis da ganaTlebis saministroebs. samwuxarod<br />

biurokratiuli sistema Zalian Zlieria, Tumca adamianis ufleba mTavaria da Tu is<br />

irRveva, irRveva kanonic.<br />

didi madloba.<br />

15

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!