#3(34)'12

marTlmsajuleba
N3
da
kanoni
biT. ucxouri investiciis an misi nawilis eqspropriaciac Sesabamisad, kanonis moTxovnaTa safuZvelze
SeiZleba ganxorcieldes.
aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebis gansazRvrisas eqspropriatori upirveles yovlisa,
konstituciis 21-e muxliT aRiarebuli sakuTrebis uflebis SinaarsiT aris SeboWili. agreTve
gasaTvaliswinebelia, kerZo da sajaro interesebis Tanafardoba, ra drosac zustad unda ganisazRvros
investoris qonebis eqspropriaciis aucilebloba da konkretuli sazogadoebrivi
saWiroebis specifika.
sakuTrebis SezRudvis sferoSi kanonmdeblis uflebamosileba miT ufro didia, rac ufro
metia sakuTrebis obieqtis socialuri funqcia; 10 Tavad sakuTrebis uflebis socialuri funqciis
dadgenisaTvis ki, mniSvnelovania, Tu ramdenad exeba es sakuTreba sazogadoebriv interesebs.
11
eqspropriaciis arapirdapir saxeze miuTiTebs 21-e muxlis me-3 nawili, romelic kanoniT
pirdapir dadgenil SemTxvevebSi, sasamarTlos gadawyvetilebiT an organuli kanoniT dadgenili
gadaudebeli aucileblobisas sakuTrebis CamorTmevas mxolod saTanado anazRaurebis gacemis
gziT xdis SesaZlebels.
ucxouri investiciebis samarTlebrivi dacvis konteqstSi sakuTrebis arapirdapiri eqspropriaciis
SemTxvevebs aregulirebs „aucilebeli sazogadoebrivi saWiroebisaTvis sakuTrebis
CamorTmevis wesis Sesaxeb~ saqarTvelos 1999 wlis 23 ivlisis kanoni, romelic gamomdinareobs
konstituciis 21-e muxlidan da sakuTrebis eqspropriaciis SemTxvevebTan erTad miuTiTebs
saTanado kompensaciaze, rac absoluturad Seesabameba 21-e muxlis me-3 nawilis moTxovnas. ker-
Zod, aRniSnuli kanonis pirveli muxlis „d” da „e” qvepunqtebiT gansazRvrulia: „d) eqspropriaciis
ufleba _ saqarTvelos konstituciis 21-e muxliTa da am kanoniT gansazRvruli aucilebeli
sazogadoebrivi saWiroebisaTvis sakuTrebis CamorTmevis erTjeradi ufleba saTanado kompensaciis
uzrunvelyofiT; e) eqspropriacia _ saqarTvelos konstituciis 21-e muxlisa da am
kanonis Sesabamisad sakuTrebis CamorTmeva, CamorTmeuli qonebis saTanado kompensaciiT.” 12 aRniSnuli
normebis safuZvelze garantirebulia ucxouri investiciebis e.w. „nacionalizaciis”
safrTxis Tavidan acileba. eqpropriaciis kompensirebadi xasiaTi ucxouri investiciebis dabandebisas
mravali sainvesticio saqmianobisaTvis damaxasiaTebeli riskebidan gamoricxavs investiciis
absoluturi dakargvis albaTobas, rac saqarTveloSi ufro xelsayrel garemoebas qmnis
ucxouri investiciebis mosazidad da maTi usafrTxoebis uzrunvelsayofad.
aRsaniSnavia, rom eqspropriaciis aucilebel winapirobad zemoaRniSnuli kanonis me-6 muxlis
pirveli punqti adgens eqspropriaciis anazRaurebis wess. kerZod, am normis Sesabamisad:
„eqspropriatori, romelmac miiRo eqspropriaciis ufleba, am kanonis me-3 muxlis Sesabamisad,
winaswar uTanxmdeba qonebis mesakuTres saeqspropriacio qonebis kompensaciis wesis Sesaxeb.
eqspropriatori axorcielebs yvela saTanado RonisZiebas, raTa qoneba miiRos mesakuTresTan
SeTanxmebis safuZvelze. qonebis SeZenaze molaparakebis dawyebamde eqspropriatori Tavisi xarjiT,
damoukidebeli eqspertis daxmarebiT afasebs qonebas da gansazRvravs kompensaciis saxiT
mesakuTrisaTvis gadasacem savaraudo sakompensacio Tanxas an sxva qonebas saeqspropriacio
qonebis sabazro Rirebulebis Sesabamisad. mesakuTre uflebamosilia Tavisi xarjiT isargeblos
sxva damoukidebeli eqspertis daxmarebiT~. 13 kanonis me-3 muxli ki, adgens eqspropriaciis safuZvlebs,
rac apelirebas axdens konstituciis 21-e muxliT gansazRvrul aucilebel sazogadoebriv
saWiroebaze.
ucxouri investiciis eqspropriaciis arapirdapir formaze miuTiTebs „sainvesticio saqmianobis
xelSewyobisa da garantiebis Sesaxeb~ saqarTvelos kanoni. kerZod, aRniSnuli kanonis me-
7 muxlis Tanaxmad: „1. investicia mTlianad da upirobod aris daculi saqarTveloSi moqmedi
138