mariam CxartiSvili
mariam CxartiSvili mariam CxartiSvili
aoden gasakviric ar unda iyos, am mefis zeoba `moqcevai qarTlisais~ istoriul qronikaSi warmodgenilia sul ori sityviT: `da farsman~. saqme isaa, rom `moqcevai qarTlisais~ qristiani avtori sagangebod mokled gadmogvcems warmarTul periods, Tanac faqtebs krebs SerCeviT; igi ZiriTadad afiqsirebs kultis, rwmenis istoriis TvalsazrisiT, saintereso cnobebs. informaciis amgvari simwire farsman II dros warmarTuli ideologiis krizisis mauwyebelia. farsman mirdatis Ze, es `mZleTa mZleveli~ xelisufali odnavadac ar garjila kerpTa aRmarTvisaTvis. sainteresoa, rom ukve misi memkvidris STamomavali revi, qristianuli istoriografiis mier marTlad wodebuli, axdens warmarTul wes-CveulebaTa gadasinjvas. igi qristianobas gacnobili axorcielebs uaRresad mniSvnelovan aqts – krZalavs adamianis msxverplad Sewirvas kerpTaTvis. revma uari Tqva gaekeTebina is, rasac saukuneTa manZilze RmerTis saxeliT akeTebdnen misi mama-papani. `cxovrebis maswavlebeli~ wyaroebi, romelsac emyareba es gamokvleva, didi xania cnobilia specialistebisaTvis. maT Cvens kvlevamdec farTod iyenebdnen istoriul rekonstruqciaSi. oRond naTlad danaxuli ar iyo is kavSiri, romelic arsebobs, erTi mxriv, `moqcevai qarTlisais~, `qarTlis cxovrebis~ cnobebs, da meore mxriv, romaeli avtorebisa da epigrafikuli * Zeglebis informaciebs Soris. amitomac arasodes ucdiaT am masalis gamoyeneba istoriuli portretisaTvis. mas Semdeg, rac es kavSiri cxadi gaxda (rogorc vnaxeT, bednieri SemTxveviTobis wyalobiT im Soreuli epoqis erTi da imave pirTa Sesaxeb SemogvrCa ramdenime, informaciulad metad tevadi, wyaro), dagrovda saxasiaTo StrixTa sakmao raodenoba da istoriul personaJTa portretebi gamoCnda mkafiod da xelSesaxebad. periodi farsman avazidan mis SviliSvil farsmanis moRvaweobamde, e. i. I s. 30-iani wlebidan II s. Sua wlebamde, aris qarTlis samefos TandaTan gaZlierebis xana, roca qveynis mesveurebi iwyeben brZolas damoukidebeli saxelmwifoebrivi politikisaTvis da aRweven kidec amas. aseTi periodebi Cveni mcirericxovani eris istoriaSi arcTu bevria. amitom, vfiqrobT, farsman avazis ojaxis istorias didi interesiTa da Sinagani RelviT adevnebs Tvalyurs mkiTxveli. zogma epizodma mas uTuod siamaye agrZnobina. Tumca, amasTan erTad, mkiTxvels xinjad rCeba zemoT aRwerili sisxliani dapirispirebani xelisuflebisaTvis, mamasa da Svilebs, Zmebs Soris araadamianuri urTierTobebi. ra Tqma unda, CvenTvis cxadia, rom obieqturad yovelive amas ganapirobebda monarqiuli wyobileba. rogorc cnobilia, igi moiTxovs politikuri TamaSis garkveul wesebs; vinc maT zustad icavs, Tavs agebs. farsman avazs rom 24
ar daeswro, TviTon mas gauswordebodnen aranakleb sastiki metoqeebi. sagangebod Zabavda viTarebas gareSe Zalac. imisaTvis, raTa aqtiurad Careuliyo qarTlis saSinao saqmeebSi, romi erTmaneTs upirispirebda samefo ojaxis wevrebs, xels uwyobda maT Soris zneobrivad yvelaze saxelgatexilis aRzevebas. am TvalsazrisiT, Zalian sainteresoa tacitusis msjeloba Radamis somxeTSi gamefebasTan dakavSirebiT. romis politikosebs ganuxilavT misi sisxliani aqcia da dauskvniaT: `ucxoTa yovel borotmoqmedebas, sixaruliT unda SevegeboT. siZulvilis Teslic ki unda davTesoT.... dae, radamisti SeZulebuli, saxelgatexili flobdes borotad mopovebul xvedrs; vinaidan es ufro xelsayrelia CvenTvis, vidre is, rom mas saxelianad da didebiT hqondes miRebuli Zalaufleba~-o. Tumca, sistemis xasiaTi uzneobis gamarTleba sulac araa. adamians yovelTvis rCeba arCevani iyos keTili an boroti. imave monarqiuli weswyobilebis pirobebSi, Cven viciT samefo ojaxis wevrTa urTierTobis sruliad sapirispiro magaliTi: saocrad znekeTilni, urTierTsiyvaruliT iyvnen gamsWvalulni farsman avazis Soreuli STamomavalni IV-V ss. revianebi, romelTa Rvawli qarTuli kulturis istoriaSi ganuzomlad didia... ciceroni gvarwmunebs: `istoria cxovrebis maswavlebelia.~ es, albaT, marTlac asea. iqneb am monaTxrobma gvaswavlos kidec, rogor vicxovroT, an piriqiT, davinaxoT, rogor ar Rirs cxovreba... ufliswuli rev mirianis Ze saxeli revi qarTul sinamdvileSi xSiri ar aris. `moqcevai qarTlisai~ am saxelis mqone sul sam pirovnebaze amaxvilebs yuradRebas. erT-erTi III s. Sua xanebSi moRvawe qarTlis mefe rev marTalia, romelic icnobda `wminda werils~ da romelmac ganaxorciela qarTveli eris istoriaSi udidesi humanuri aqti – akrZala adamianis msxverplad Sewirva kerpTaTvis. rev (//levi) iyo pirveli qristiani mefis mirianis mama, revi erqva mirianis Zesac, romlis meuRle, uZvelesi qarTuli hagiografiuli Txzulebis avtori dedofali salome uJarmelia (an ujarmeli). swored am ukanasknels eZRvneba Cveni Semdgomi Txroba. rev mirianis Zis Sesaxeb informacias vpoulobT `moqcevai qarTlisais~ yvela nawilSi. `wm. ninos cxovrebis~ mcire redaqciaSi is ixsenieba sajvare xis SerCevis RonisZiebasTan dakavSirebiT, agreTve wm. ninos gardacvalebis epizodSi: revis brZanebiT moiWra xe, revi Tavs adga momakvdav qarTvelTa ganmanaTlebels. `wm. ninos cxovreb~-is vrcel redaqciaSi revi warmogvidgeba mirianis anderZis erT-erT adresatad. qarTlis qristianizaciis saqmis bolomde miyvanas ubarebs mas mama. am 25
- Page 1 and 2: saqarTvelos Tavdacvis saministro sa
- Page 3 and 4: winaTqma fermwers Tvalwin gadaSlili
- Page 5 and 6: viTarebiT, makedonelTagan zurgmomag
- Page 7 and 8: `Tueni gazafxulisani da sTulisa * a
- Page 9 and 10: Ffarsman qveli da farsman avazi `da
- Page 11 and 12: saqme isaa, rom (es garkveulia spec
- Page 13 and 14: dinastiis warmomadgeneli mmarTveleb
- Page 15 and 16: aseTad warmogvidgeba farsmani brZol
- Page 17 and 18: dakavSirebuli SemTxveva erTaderTia
- Page 19 and 20: armenieli anu somxeTis mefe gaxda.
- Page 21 and 22: aq warmodgena Zalian dagvacilebs is
- Page 23: politikur samyaroSi. amas wers roma
- Page 27 and 28: igiveobriobasTan erTad qmnis safuZv
- Page 29 and 30: akur revis Zis mefoba sakmaod xangr
- Page 31 and 32: sardalia, e. i. bavSvi aRar aris, T
- Page 33 and 34: yovelsa mosaxveWelsa~, _ qarTvelTag
- Page 35 and 36: eZRvneba. amasTan erTad, mokle qron
- Page 37 and 38: gamorCeul erovnul moRvawed warmogvi
- Page 39 and 40: adgili aqac ukavia stefanozs - komp
- Page 41 and 42: centralur xelisuflebasTan dapirispi
- Page 43 and 44: ganmatrebiTi leqsikoni * albaneTi _
- Page 45: gamoyenebuli literatura da wyaroebi
aoden gasakviric ar unda iyos, am mefis zeoba `moqcevai<br />
qarTlisais~ istoriul qronikaSi warmodgenilia sul ori sityviT: `da<br />
farsman~. saqme isaa, rom `moqcevai qarTlisais~ qristiani avtori<br />
sagangebod mokled gadmogvcems warmarTul periods, Tanac faqtebs krebs<br />
SerCeviT; igi ZiriTadad afiqsirebs kultis, rwmenis istoriis<br />
TvalsazrisiT, saintereso cnobebs. informaciis amgvari simwire farsman<br />
II dros warmarTuli ideologiis krizisis mauwyebelia. farsman<br />
mirdatis Ze, es `mZleTa mZleveli~ xelisufali odnavadac ar garjila<br />
kerpTa aRmarTvisaTvis. sainteresoa, rom ukve misi memkvidris<br />
STamomavali revi, qristianuli istoriografiis mier marTlad<br />
wodebuli, axdens warmarTul wes-CveulebaTa gadasinjvas. igi<br />
qristianobas gacnobili axorcielebs uaRresad mniSvnelovan aqts –<br />
krZalavs adamianis msxverplad Sewirvas kerpTaTvis.<br />
revma uari Tqva gaekeTebina is, rasac saukuneTa manZilze RmerTis<br />
saxeliT akeTebdnen misi mama-papani.<br />
`cxovrebis maswavlebeli~<br />
wyaroebi, romelsac emyareba es gamokvleva, didi xania cnobilia<br />
specialistebisaTvis. maT Cvens kvlevamdec farTod iyenebdnen istoriul<br />
rekonstruqciaSi. oRond naTlad danaxuli ar iyo is kavSiri, romelic<br />
arsebobs, erTi mxriv, `moqcevai qarTlisais~, `qarTlis cxovrebis~<br />
cnobebs, da meore mxriv, romaeli avtorebisa da epigrafikuli * Zeglebis<br />
informaciebs Soris. amitomac arasodes ucdiaT am masalis gamoyeneba<br />
istoriuli portretisaTvis. mas Semdeg, rac es kavSiri cxadi gaxda<br />
(rogorc vnaxeT, bednieri SemTxveviTobis wyalobiT im Soreuli epoqis<br />
erTi da imave pirTa Sesaxeb SemogvrCa ramdenime, informaciulad metad<br />
tevadi, wyaro), dagrovda saxasiaTo StrixTa sakmao raodenoba da<br />
istoriul personaJTa portretebi gamoCnda mkafiod da xelSesaxebad.<br />
periodi farsman avazidan mis SviliSvil farsmanis moRvaweobamde, e.<br />
i. I s. 30-iani wlebidan II s. Sua wlebamde, aris qarTlis samefos<br />
TandaTan gaZlierebis xana, roca qveynis mesveurebi iwyeben brZolas<br />
damoukidebeli saxelmwifoebrivi politikisaTvis da aRweven kidec amas.<br />
aseTi periodebi Cveni mcirericxovani eris istoriaSi arcTu bevria.<br />
amitom, vfiqrobT, farsman avazis ojaxis istorias didi interesiTa da<br />
Sinagani RelviT adevnebs Tvalyurs mkiTxveli. zogma epizodma mas<br />
uTuod siamaye agrZnobina. Tumca, amasTan erTad, mkiTxvels xinjad rCeba<br />
zemoT aRwerili sisxliani dapirispirebani xelisuflebisaTvis, mamasa da<br />
Svilebs, Zmebs Soris araadamianuri urTierTobebi. ra Tqma unda, CvenTvis<br />
cxadia, rom obieqturad yovelive amas ganapirobebda monarqiuli<br />
wyobileba. rogorc cnobilia, igi moiTxovs politikuri TamaSis<br />
garkveul wesebs; vinc maT zustad icavs, Tavs agebs. farsman avazs rom<br />
24