mariam CxartiSvili

mariam CxartiSvili mariam CxartiSvili

ijhei.files.wordpress.com
from ijhei.files.wordpress.com More from this publisher
24.10.2014 Views

farsmanTan da moiTxovs misgan, rom romaelTa mfarvelobis qveS myof miTridates Tavi daanebos. farsmani mas ayovnebs bundovani, keTilganwyobili pasuxebiT, Cumad ki Tavisi wargzavnilebis piriT, Svils saqmis Cqara gaTavebas sTxovs. radamisti zrdis qrTamis odenobas. bolos da bolos miTridate, romelic gamouval mdgomareobaSi aRmoCnda (romaelTa garnizonis mxardaWera aRar aqvs _ m. C.), ijerebs ZmiSvilis SemonaTvals _ uvneblad datovebis Sesaxeb da nebdeba. radamisti jer tkbilad miiRebs biZas (igi misi siZec da simamric iyo), mere ki muxanaTurad da cinikurad moakvlevinebs. ar daindobs arc miTridates meuRles (e. i. sakuTar das), arc diSvilebs. am sisxliani angariSsworebis Semsrulebeli da uSualo monawile, marTalia, farsmani ar yofila, magram yovelive rom misi dasturiT xdeboda, saeWvo ar aris. aRniSnul faqtTan dakavSirebiT, tacitusis SeniSvna aseTia: `farsmans samefos Cagdebis wadilma Zma da qaliSvili daaTmobina da gulSi ukve mzad iyo boroti moqmedebis CadenisaTvis. is ki ivarauda, rom es saqme mis Tvalwin ar momxdariyo da isini mis winaSe ar daexocaT~. farsmanma sabolood arc radamisti Seicoda. igi mamas mouklavs rogorc gamcemi, rom amiT romaelTaTvis erTguleba daedasturebina. amrigad, farsmani gaemijna radamistis qmedebebs, anu saqmes, romelic TviTon STaagona Svils da romelis ganxorcielebisaTvis materialuri saxsari da energia ar dazoga. daundobeli da sastiki, muxanaTi, Zalauflebisa da sisxlis moyvare, swrafi da Cauqi, moqnili xelCarTul brZolasa Tu diplomatiaSi – ai, epiTetebi, romlebiTac SeiZleba daxasiaTdes tacitusTan warmodgenili qarTlis mefis saxe. rogorc iTqva, sityviT `avaz~ SeiZleba yovelive amis gamoxatva. `dRe :k:~ axla davubrundeT moyvanil citatas `moqcevai qarTlisaidan~. mirdat farsman avazis Zis zeobis aRniSvnas, aq mosdevs aseTi informacia: `da mefobda Radami da dRe :k:~. cnobilia, aso-niSnebs Zvel kulturul teqstebSi iyenebdnen ricxvebis aRsaniSnavadac. :k:-s Sesatyvisi qarTul anbanSi aris ricxvi 20. gamodis, `moqcevai qarTlisaiSi~ Radamis zeoba 20 dRiT aris gansazRvruli. aseTi ram arabunebrivad miaCniaT mkvlevarT da gansaxilvel cnobas asworeben leonti mrovelis monacemebis mixedviT, romelTanac sami welia miTiTebuli; magram leonti wyaroTa interpretatoria da zogjer, amis gamo, ramdenadme arazusti. Tanac mxedvelobaSia misaRebi, rom `moqcevai qarTlisais~ istoriuli qronika monacemebs zeobis xangrZlivobis Sesaxeb saerTod ar Seicavs. RadamTan 16

dakavSirebuli SemTxveva erTaderTia da es gamonaklisi swored dafiqsirebuli faqtis uCveulobiT (mefoba oci dRiT?!) unda iyos gamowveuli. qronists aucileblad miuCnevia aReniSna Radamis mefobac, magram aqve gviCvenebs realurad ra Sinaarsi aqvs am faqts. ase rom, `moqcevai qarTlisais~ monacemi ukugdebul ki ar unda iqnes, saWiroa SevecadoT mis ganmartebas. oci dRiT zeoba miuTiTebs: Zvel qarTlSi adgili hqonda xelisuflebis uzurpaciis faqts. Tumca, mxolod am cnobiT ar Cans uzurpatori vin iyo: Tavad Radami, romelic warumateblad Seecada mirdat farsmanis Zis damxobas, Tu Radamis momdevno farsmani, romelmac, piriqiT, warmatebulad moaxdina saxelmwifo gadatrialeba da wina xelisufali sul oc dRes amefa. am problemis gadawyvetis saSualebas gvaZlevs pavle ingoroyvas dakvirveba imis Taobaze, rom saxelebi `radamisti~ (Rhadam-ist) da `Radami~ erTi da igivea. aRniSnuli azri, romelic mkvlevars mokle SeniSvnis saxiT aqvs mocemuli, SemdgomSi arc Tavad mas, arc romelime momdevno specialistis istoriul rekonstruqciaSi ar gamoyenebulia. arada, igi ueWvelia da gvexmareba SevavsoT is istoriuli suraTi, romlis moxazva zemoT ukve vcade `moqcevai qarTlisaisa~ da tacitusis urTierTSejerebis safuZvelze. aSkaraa, rom roca farsman avazma gaamefa misTvis sasurveli mirdati (miTridate), ganawyenebulma ufrosma Zem (Svilma pirveli colisagan) Radamma (radamistma) moawyo saxelmwifo gadatrialeba. magram misi cda, ZaliT egdo taxti xelT, warumatebeli aRmoCnda. amaze zeobis xanmokleoba metyvelebs. rogorc Cans, es iyo Radamis (radamistis) sabediswero nabiji. tacitusis cnobebze dayrdnobiT varaudi imis Taobaze, rom radamistis mkvlelobis mizezi taxtis xelSi Cagdebis cda unda yofiliyo, gamoTqmuli aqvs akademikos giorgi meliqiSvils. `moqcevai qarTlisais~ informaciis gaTvaliswineba, am varauds, myar sabuTze damyarebul daskvnad aqcevs. araa gamoricxuli, rom umcrosi Zmis gamefebiT Seuracxyofili ufliswuli Tavidan TviT farsman avazis momxreebis mier iqmna waqezebuli am nabijis gadasadgmelad da mere maTganve iolad damxobili. farsmanisaTvis xom aucilebeli iyo arasasurveli Zis problemis erTxel da samudamod gadawyveta, mousvenari taxtis maZieblisagan gaTavisufleba. sxvagvarad, mis rCeul mirdats mSvidi mefobis saSualeba ar eqneboda. Radam//radamistis sikvdiliT dasasjelad ki mas dasWirdeboda mZime braldebani, romlebic SeiZleboda uxvad dagroviliyo saxelmwifos marTvis dros. rogorc tacitusis Txzulebis zemoT citirebuli adgilidan Cans, Zmis winaaRmdeg gasalaSqreblad farsmanma mniSvnelovani politikuri sababi moigona, Semdgom ki misi ojaxis ganadgurebaSi uSualo monawileobis miRebas moerida. amgvari 17

dakavSirebuli SemTxveva erTaderTia da es gamonaklisi swored<br />

dafiqsirebuli faqtis uCveulobiT (mefoba oci dRiT?!) unda iyos<br />

gamowveuli. qronists aucileblad miuCnevia aReniSna Radamis mefobac,<br />

magram aqve gviCvenebs realurad ra Sinaarsi aqvs am faqts. ase rom,<br />

`moqcevai qarTlisais~ monacemi ukugdebul ki ar unda iqnes, saWiroa<br />

SevecadoT mis ganmartebas.<br />

oci dRiT zeoba miuTiTebs: Zvel qarTlSi adgili hqonda<br />

xelisuflebis uzurpaciis faqts. Tumca, mxolod am cnobiT ar Cans<br />

uzurpatori vin iyo: Tavad Radami, romelic warumateblad Seecada<br />

mirdat farsmanis Zis damxobas, Tu Radamis momdevno farsmani, romelmac,<br />

piriqiT, warmatebulad moaxdina saxelmwifo gadatrialeba da wina<br />

xelisufali sul oc dRes amefa.<br />

am problemis gadawyvetis saSualebas gvaZlevs pavle ingoroyvas<br />

dakvirveba imis Taobaze, rom saxelebi `radamisti~ (Rhadam-ist) da<br />

`Radami~ erTi da igivea. aRniSnuli azri, romelic mkvlevars mokle<br />

SeniSvnis saxiT aqvs mocemuli, SemdgomSi arc Tavad mas, arc romelime<br />

momdevno specialistis istoriul rekonstruqciaSi ar gamoyenebulia.<br />

arada, igi ueWvelia da gvexmareba SevavsoT is istoriuli suraTi,<br />

romlis moxazva zemoT ukve vcade `moqcevai qarTlisaisa~ da tacitusis<br />

urTierTSejerebis safuZvelze.<br />

aSkaraa, rom roca farsman avazma gaamefa misTvis sasurveli mirdati<br />

(miTridate), ganawyenebulma ufrosma Zem (Svilma pirveli colisagan)<br />

Radamma (radamistma) moawyo saxelmwifo gadatrialeba. magram misi cda,<br />

ZaliT egdo taxti xelT, warumatebeli aRmoCnda. amaze zeobis<br />

xanmokleoba metyvelebs. rogorc Cans, es iyo Radamis (radamistis)<br />

sabediswero nabiji. tacitusis cnobebze dayrdnobiT varaudi imis<br />

Taobaze, rom radamistis mkvlelobis mizezi taxtis xelSi Cagdebis cda<br />

unda yofiliyo, gamoTqmuli aqvs akademikos giorgi meliqiSvils.<br />

`moqcevai qarTlisais~ informaciis gaTvaliswineba, am varauds, myar<br />

sabuTze damyarebul daskvnad aqcevs.<br />

araa gamoricxuli, rom umcrosi Zmis gamefebiT Seuracxyofili<br />

ufliswuli Tavidan TviT farsman avazis momxreebis mier iqmna<br />

waqezebuli am nabijis gadasadgmelad da mere maTganve iolad damxobili.<br />

farsmanisaTvis xom aucilebeli iyo arasasurveli Zis problemis<br />

erTxel da samudamod gadawyveta, mousvenari taxtis maZieblisagan<br />

gaTavisufleba. sxvagvarad, mis rCeul mirdats mSvidi mefobis saSualeba<br />

ar eqneboda. Radam//radamistis sikvdiliT dasasjelad ki mas<br />

dasWirdeboda mZime braldebani, romlebic SeiZleboda uxvad<br />

dagroviliyo saxelmwifos marTvis dros. rogorc tacitusis Txzulebis<br />

zemoT citirebuli adgilidan Cans, Zmis winaaRmdeg gasalaSqreblad<br />

farsmanma mniSvnelovani politikuri sababi moigona, Semdgom ki misi<br />

ojaxis ganadgurebaSi uSualo monawileobis miRebas moerida. amgvari<br />

17

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!