Bulletin deJiaison et.dÃnformation - Institut kurde de Paris

." 

Bulletin deJiaison et.dÏnformation 

OCTOBRE ~ NOVEMB~E • DECEMBRE 1987 

. ' ',.' '. , ' ~'. '. '

... 

~ -ï 

Ce bulletin parait en français, allemand, anglais, kurde, ttaUen, espagnol et tll'C. 

Prix au numéro: (France) 25 FF, (Etranger) 30 FF 

Abonnement annuel (12 numéros): (France) 200 FF,

sonnA 'l.R.:E : 

• TURQUIE: LES PARTIS KURDES ABSENTS DES ELECTIONS 

• IRAK: UN APPEL KURDE AU SOMMET ARABE 

• LE PRESIDENT ALLEMAND DEMANDE AUX AUTORITES 

TURQUES DE GARANTIR LES DROITS DE DES MINORITES 

• DOCUMENTS: L'ETAT TURC MET EN FICHE SES CITOYENS 

KURDES ET AUTORISE SON ARMEE A "TUER LES SEPARATISTES" 

• LA POLITIQUE KURDE D'ANKARA VUE PAR LES AMERICAINS 

• A SIGNALER 

• PUBLICATIONS RECENTES 

• DANS LA PRESSE KURDE 

• LA REVUE DE PRESSE, EN BREF 

• PUBLICATIONS EN VENTE 

TURQUIE: LES PARTIS KURDES ABSENTS 

DES ELECTIONS 

Dans le cadre du processus .de retour à la démocratie. des élections législatives anticipées ont eu lieu le 29 novembre en 

Turquie. Sept partis politiques turcs (deux du centre-gauche, deux du centre-droit et trois d'exrême-droite) étaient 

autorisés à y participer. Au terme d'une campagne à l'américaine, mettant en oeuvre de moyens sans précédent le Parti de la 

Mère-Patrie (ANAP) du Premier ministre Turgut OZAL a obtenu avec seulement 36,3 % des suffrages exprimés 64,9 % des 

sièges (292 sur 450) de l'Assemblée Nationale turque. le centre-gauche a obtenu au total 33,3 % des voix (24,8% pour le 

Parti populiste social-démocrate de M. Inönü et 8,50/0 pour le Parti de la gauche démocratique de M. Ecevit) et 99 sièges de 

députés. le Parti de la Juste-Voie (centre-droit) de l'ancien Premier ministre Demirel, renversé par le coup d'Etat militaire 

du 12 septembre 1980, est arrivé en troisième position avec 19,2 % des votes exprimés et 59 sièges. les formations qui n'ont 

pas réussi à franchir la barre des 10 % des suffrages exprimés n'auront pas de représentants au Parlement d'Ankara. Grâce 

à une loi électorale taillée sur mesure, M. Ozal qui, par rapport aux élections de 1983, a perdu 8,8 % des voix et se voit 

désavoué par une large majorité( 63,3 %) des électeurs se retouve à la tête d'une confortable majorité parlementaire, en 

charge du gouvernement du pays poIX les dnq années à venir. 

Cette .démocratie à la turque. dont les limites ont été définies par le dispositif institutionnel mis en place par les 

généraux depuis 1980 est critiquée en Turquie même pour son caractère singulièrement inique et restrictif. Plusieurs 

dispositions de la Constitution turque, élaborée par les militaires et toujours en vigueur, de la loi électorale et du Code pénal 

interdisent la participation des organisations de gauche au jeu démocratique. Ouant aux 10 à 12 millions de Kurdes qui 

représentent environ le quart de la population totale du pays, ils avaient le .choix. entre les partis politiques turcs qui, par 

conviction idéologique ou par crainte d'être interdits, refusent même de reconnaître leur existence. En effet, l'article 81 de la 

loi n° 2820 portant statut des partis politiques, adoptée le 22.4.1983 par le régime militaire, stipule que .Ies partiS 

politiques a) ne peuvent affirmer qu'il existe sur le territoire de la République de Turquie des minorités basées sur une 

différence nationale ou religieuse, culturelle ou confessionnelle ou raciale ou linguistique; b) ne peuvent avoir pour objectif et 

mener des activités visant à saper l'unité nationale en créant des minorités sur le territoire de la République de Turquie par la 

protection, le développement et la diffusion d'une langue et d'une culture autres que la langue et la culture turques •. les 

articles 141-4 et 142-3 du Code pénal punissent de peines de 5 à 12 ans de réclusion les contrevenants individuels et un parti 

qui enfreindrait ces interdictions peut être dissous par la Cour constitutionnelle. Une fois de plus, les Kurdes ont donc été 

privés du droit d'élire librement leurs représentants. le vote étant obligatoire, ils ont souvent voté pour des candidats leur 

paraissant les moins intolérants, les moins compromis avec le régime militaire. Signe éloquent des distorsions et perversions de 

la .démocratie • turque : à Diyarbakir, capitale politico-culturelle du Kurdistan de Turquie, traditionnellement bastion de la 

gauche, placés devant le dilemme de choisir entre les candidats de M. Ecevit, farouchement anti-kurde, de M. InOnü qui n'avait 

pas hésité à expulser de son parti ceux qui réclamainet la traduction en kurde de son programme, et de M. Ozal, mis en selle 

sous le régime militaire, plus du quart des électeurs ont voté pour le Parti de la prospérité, de tendance religieuse, qui 

dénonce l'intolérance et les injustices du régime et prône .Ia fraternité et la tolérance traditionnelles de l'Islam envers toutes 

les convictions et toutes les cultures •.

2 

IRAK: UN APPEL KURDE AU SOMMET ARABE 

les principales organisations kurdes d'Irak ont lancé un appel commun au Sommet arabe extraordinaire qui s'est tenu le 8 

novembre à Amman. Dans cet appel signé par le Parti démocratique du Kurdistan d'Irak, le Parti démocratique du peuple 

kurde d'Irak, le Parti socialiste kurde, le Parti socialiste du Kurdistan irakien et l'Union patriotique du Kurdistan irakien, les 

dirigeants kurdes exposent aux chefs d'Etat arabes la situation dramatique du peuple kurde en Irak et les prient d'intervenir 

auprès des autorités de Bagdad pour 'faire cesser le massacre et les déportations des populations civiles kurdes et la 

destruction des villages du Kurdistan'. Au cours des six derniers mois, précise ce texte, 'Ie régime irakien a eu neuf fois 

recours à l'usage des armes chimiques et des gaz asphyxiants contre ses propres citoyens kurdes. 2920 villages ont été 

détruits, 748 écoles fermées et 15 000 élèves privés d'enseignement •. 

les Kurdes s'adressent régulièrement aux sommets arabes ainsi qu'aux conférences islamiques. Jusqu'à présent, cependant, 

aucun Etat n'a eu le courage de prendre leur défense dans ces forums. 

LE PRESIDENT ALLEMAND 

DEMANDE AUX AUTORITES TURQUES DE GARANTIR LES DROITS DES MINORITES 

Depuis peu la Turquie décerne un "Prix Atatürk International de la Paix' . Attribué par un jury composé de 5 représentants 

du gouvernement turc, deux représentants de l'armée, du président du Haut-Conseil Atatürk, du président de la République 

et de sept personnes nommées par ce dernier ce curieux prix étatique vise à améliorer à l'extérieur l'image du régime turc. En 

1986 il avait été remis en grande pompe à M. Joseph Luns, secrétaire général de l'OTAN. Cette année le jury turc, où ne siège 

aucune personnalité indépendante, a choisi de 'récompenser le président allemand Richard von Veizsaecker pour ses efforts 

en faveur de la paix et de la démocratie' . Venant de la part d'un pays qui n'est pas précisément un modèle de démocratie, 

considéré par les organisations humanitaires comme l'un des pays respectant le moins les droits de l'homme, cet hommage a 

suscité de vives polémiques en RFA: une respectable personnalité occidentale doit-elle, au nom de la raison d'Etat, accepter 

de telles opérations de propagande? Annéniens, Chypriotes, Kurdes de Turquie et d'Irak, démocrates turcs sont là pour 

témoigner que l'Etat turc n'est ni à l'intérieur ni à l'extérieur de ses frontières une puissance de paix et qu'il n'est pas 

vraiment bien placé pour décerner un Prix international de la paix. Qui plus est, ce prix porte le nom d'Atatürk, qui en 15 

années de pouvoir absolu a déporté et masscré plus d'un million de Kurdes au nom de son idéologie chauvine et fascisante. 

C'est encore au nom de cette idéologie kémaliste que les Kurdes sont privés de leurs droits élémentaires, que les défenseurs 

des libertés sont persécutés. A quand un Prix international de la démocratie attribué par Pinochet? 

Ces critiques et d'autres n'ont pas empêché le président allemand de se rendre à Ankara pour recevoir des mains du général 

Evren son Prix Atatürk. Et d'une manière inattendue pour ses hôtes turcs, au cours de la cérémonie de réception, il a prononcé 

un discours sur les vertus de la démocratie, de la tolérance et du respect des minorités, discours qualifié de "leçon non 

demandée de démocratie" par la presse turque et qui a produit l'effet d'une douche froide sur les officiels turcs. "La 

démocratie ne saurait être une grossière action de missionnaire mais la liberté de persuader et de convaincre. Lorque l'Etat 

adopte une idéologie et une vision du monde détenninées et répond par la répression aux opinions contraires il est impossible 

qu'un dialogue libre se développe (... ). Quand on veut la paix dans le monde, on doit également viser à instaurer la paix dans son 

pays. Cela signifie parfois une meilleure garantie des droits humains individuels, en certains cas la réalisation d'une meilleure, 

justice sociale, quelquefois l'abolition des restrictions racistes et la protection des minorités. Comme la plupart des Etats 

nationaux d'Europe la Turquie d'Atatürk a été également confrontée au problème des minorités ethniques et religieuses. Nous 

comprenons les inquiétudes que vous éprouvez à l'égard des entreprises menées sous tel ou tel paravent contre l'intégrité de 

la nation turque. Notre propre histoire et notre expérience nous ont appris que pour assurer la paix intérieure d'une nation il 

faut que les divers peuples et groupes d'opinion, dans la loyauté et l'adhésion aux lois et à la constitution de l'Etat, vivent 

ensemble dans le respect mutuel et la tolérance (... ) A la base du mouvement d'ouverture vers l'Europe initié par Atatürk 

résidait la conviction que le principe du respect des droits de l'homme et du progrès démocratique devait nous être commun. 

De ce fait, et parce que nous sommes de plus en plus proches les uns des autres la protection et l'observation de ces valeurs 

sont suivies avec grande attention. La question du traitement des détenus et des condamnés dans le respect des principes de 

l'Etat de droit et d'une manière compatible avec la dignité humaine est un test que les démocraties doivent passer avec 

succès". 

Cette prise de position de M. Von Weizsaecker a beaucoup irrité les autorités turques. Le général Evren a parlé "de jugements 

unilatéraux, erronés et partiaux" et réitéré que "tous les droits des gens vivant en Turquie sont garantis par la Constitution 

et la justice turque indépendante". Cette visite qui devait rehausser l'image du régime turc chez son meilleur allié européen a 

finalement créé ce que la presse officieuse turque appelle "un nouveau malaise dans les relations germano-turques" . 

DOCUMENTS: L'ETAT TURC MET EN FICHE SES CITOYENS KURDES ET AUTORISE SON ARMEE A 

"TUER LES SEPARATISTES" 

.' 

l 'hebdomadaire turc 2Ooo'e Dogru (Vers 2000) qui avait réussi à acheter moyennant environ 100.000 dollars une partie 

des archives de la présidence de la république turque, en dépit des saisies et poursuites judiciaires nombreuses, continue de 

J

3 

publier certains documents secrets ayant notamment trait i la qUlltion kurde, Ainsi, dan. IOn numéro 51, dat6 du 13 

décembre, Il reproduit un "rapport top secret. sur la mise en nche. d'envlon 2 million. de Kurde •• Ce rapport porte IUr le• 

•trlbul de 23 départements de l'Anatolie de l'Est et du Sud-Est. (NDlR : En fait, les Kurdes ne tonnent une large maJorlt6 

de la populstl nM nue dans 19 de ces 23 départements), ees 'rlbus. IOnt clallées en fonction de leur .loyaut6 enver.l'Etat 

turc. ln quatre catéQorles : celles qullOutlennent lei acdvlt6s kurdlstll, celles qullOnt suspectes, celles qui paral ... nt 

attachées à la J..1tr1\:! i~DLR : à la patrie turque, évidemment) et celles qullOnt attachées ill patrie, 871 184 personne. 

sont répertOi:à98 ùQ\"li (A3ltàJ\l:;ilt:re.:l catégorie, Les autres KurdeslOnt IOlt .suspects" (502 921), IOlt "kurdl.te." (782 

014), Une petite minorité (14 533) est.apparemment attachée ila patrie", 

le rapport dresse la liste nomlnatlve de ces tribus et de leurs chefs, évalue leur niveau d'éducation et leurs rivalités avec 

d'autres tribus. Les autorités :,:l',,,~~ et militaires des provinces kurdes à qui ce rapport est destiné ont pour Instruction 

d'agir à l'égara Cle 1.1 pnpu",!';Jn it)cale en fonction de ces "crltérll de loyauté", d'accorder faveurs et privilèges aux 

loyalistes, d'attiser les conflits Internes "des suspects et kurdistes" , 

Dès sa sortie des presses, l'hebdomadaire a été saisi pour "Incltadon ouverte de la population à la haine et à l'animosité" et 

déféré à la Cour de sareté de l'Etat. Ce même hebdomadaire publie dans IOn numéro daté du 15 novembre (voir Revue de 

pres .. , p 55) un ordre du Jour signé du général de gendarmerie Osman ÇlTIN et adressé aux unités turques opérant lU 

Kurdistan, le général leur demande de monter localement des opéradons et embuscades "ayant pour but d'arrêter et de tuer 

des membres des organisations séparadstes et subversives" , les militaires tures en campagne, munis de leur autorisation de 

tuer, s'arrogent ainslie droit de Juger sur le champ, sana autre fonne de procès, de dire qui est "séparatiste", "terroriste" 

ou "subversif" et tiS l'abattre. De cette façon de nombreux civils kurdes ont été assassinés au cours des dernières années. 

L'hebdomadaire publie de nombreux témoignages des paysans kurdes et des soldats tures sur ces tueries sommaires. 

LA POLITIQUE KU~I'IF ~,,.t.'Y"~A VUE PAR LES AMERICAINS 

Le quotidien turc Söz publie dans son numéro du 9 novembre des extraits d'une analyse du problème kurde faite en septembre 

1979 par l'ambassade américaine d'Ankara à l'intention du Département d'Etat. D'après ce document "les Kurdes 

constituent la majorité CW;1ina'1!e dans les provinces de l'Est et du Sud.Est de la Turquie. Dans certaines réglons comme celle 

de Diyarbakir celte majorité atteint jusqu'à 90 % de la population, Depuis la fondation Il y a environ 50 ans de l'Etat turc 

moderne les pouvoirs ont contrôlé ia région au moyen d'une collaboration économique et politique avec les propriétaires 

fonciers et les chefs de tribus kurdes et d'une puissante présence militaire, Bien que de nombreux Kurdes soient Intégrés à la 

vie politique et éco'1("-';' iS !I.lroue la région qu'ils habitent demeure la moins développée du pays. Par ailleurs, en raison des 

insurrections kljrcif'!~ ';I:lE pwmières années de la République, les Turcs ont toujours été sceptiques quant à la loyauté des 

Kurdes envers l'Etal. Pour assurer la paix dans la région et réprimer les mouvements séparatistes ils ne se sont appuyés que 

sur la force militaire (, .. ) ~es Kurdes occupent une place importante parmi les partisans d'Ecevit (NDLR, l'ancien Premier 

ministre social-dérnooate lure, président du Parti républicain du peuple). Depuis plus de 10 ans les jeunes Kurdes éduqués 

sont de plus en plus conscier.ls de leur identité etlYlique et de la politique de négligence menée dans leur région. (... ) Face à la 

conscience ethnique grandissante des Kurdes et aux conceptions nationalistes des militaires le cabinet Ecevit fait preuve de 

tolérance, de respect rigoureux des lois et renforce les moyens légaux traditionnels. Celte "approche douce" d'Ecevit est le 

résultat naturel de ses convictions social-démocrates et de son besoin de ménager les parlementaires d'origine kurde de son 

parti et les indépendants pour conserver sa majorité aitique au Parlement Comme cela a été indiqué récemment au cours d'un 

entretien avec l'Ambassadeur, le plus haut responsable militaire turc, le général Evren, partage la volonté d'Ecevit de 

poursuivre celte "aoproche dour.e", L'opinion d'Evren selon laquelle à l'origine de la question kurde se trouverait le retard pris 

dans la miS» l'l' ('i't 'V'" ri, 'ne Ir" ,.£\ rpforrne agraire simplifie un peu trop cette question. Mais le Chef d'état-major turc croit à 

la nécessité dA r{>wl Idre la question kurde si possible sans avoir recours aux méthodes traditionnelles d'écrasement de têtes. 

Cependant l'approche Ecevit-Evren ne représente pas la tendance générale. Et nous avons reçu des rapports indiquant que les 

autres n'étrlient pas contents cie ('.elte attitude. Ces demiers préfèrent une approche plus dure et l'écrasement de ceux qui 

créent d8s prnhlArnp", mur rèiablir l'autorité turque dans la région. D'après les derniers rapports des services de 

renseignement, interrogés sur l'état de la sécurité dans l'Est les autorités semblent partager celte approche plus 

traditionnelle et plus dure. L'affaiblissement du contrôle général dans la région est considéré comme la preuve de la perte de 

tout contrôle, Les conclusions des auteurs de ces rapports à propos de la sécurité expriment tout à fait leurs sentiments sur 

la façon d'aborder ce sujet et sont à l'opposé de l'approche d'Ecevit-Evren. (... ) Nous croyons que le gouvernement turc 

poursuivra sa politique "d'approche douce •. Si, dans les mois à venir, le gouvernement Ecevit devait tomber ou les 

développements en Iran et en Iran devaient entraîner l'abandon de celte politique, il est très probable que pour rétablir 

l'autorité l'armée turque usant de son dro" de préséance entreprendra de prendre le contrôle des forces séparatistes de la 

région. Nous croyons que celte entreprise sera de caractère dur, sans aucune nuance. Cela pourrait peut-être étouffer à 

court tenne les voix de mécontentement et pousser sous terre les radicaux. la solution à long terme est un développement 

économique accéléré qui puisse arracher l'est de la TlJ'quie à sa place de dernière dans la liste des principaux indices 

économiques."

--------------------------------------"""'!!"ll,.:-- 

4 

Comme on salt, un an jour pour jour après la rédaction de ce document américain, l'armée turque usant de son fameux "droit de 

préséance" n'existant dans aucun Etat de droit, a renversé le gouvernement légal du pays pour mettre en oeuvre une 

"approche plus dure, sans aucune nuance" . Une approche qui s'est traduite par l'arrestation des dizaines de milliers de 

militants kurdes, la torture, les mises à mort sommaires, etc... 

A 

SIGNALER 

:. AZJZ HESlli. DEVANT 1.A CQUB.ce. SURETE .ce. L'ETAT. Le célèbre humoriste turc a comparu le 25 décembre devant la 

Cour de sOreté d'Etat d'Istanbul pour avoir, dans une Interview accordée en aoOt dernier à l'hebdomadaire 2000'E OOGRU, 

réclamé des droits culturels pour les Kurdes. Ce faisant, Il se serait rendu coupable de propagande "affaiblissant les 

sentiments nationaux", de "discrimination raciale et d'offense à la mémoire d'Atatürk" . M. Nesin, qui, jusqu'à ces dernières 

années, sous l'influence de l'intense bourrage de crâne de l'éducation nationaliste turque niait lui-même l'existence des Kurdes 

en Turquie a tourné en dérision l'idéologie officielle et ses juges. La Cour a décidé de demander un rapport d'expertise au 

"Centre Atatürk de recherches qui est l'autorité la plus compétente pour indiquer si les propos incriminés constituent un 

délit" et de renvoyer à une date ultérieure le procès. Souhaitant consacrer "les dernières années de son existence à la cause de 

la justice et de la démocratie" Aziz Nesin déclare "qu'il ne reculera devant aucun obstacle ou interdit, qu'il militera jusqu'au 

bout pour que les Kurdes si injustement traités en Turquie obtiennent tous les droits, à l'exception du droit de créer un Etat 

séparé". Cet écrivain avait déjà fait preuve d'un courage singulier en intentant un procès au général Evren, chef de l'Etat turc, 

pour "atteinte à la bonne réputation de la Turquie en instituant la pratique systématique de la torture et de la censure". Il ne 

s'est évidemment trouvé aucun juge pour instruire une telle plainte dans un pays dont les habitants n'ont toujours pas accédé 

véritablement au statut de citoyens. 

:.lJH DOSSIER D'AMNESTY &J.B 1.A TORTURE Et:! TURQUIE. L'organisationhumanitaire a publié en novembre un dossier 

très documenté sur l'usage systématique de la torture dans les prisons turques, les centres de torture et les méthodes des 

tortionnaires (Cf. Revue de presse de novembre pp 17-23). 

PUBLICATIONS 

RECENTES 

Al-DAHOODI Zuhdi, Die Kurden, Geschichte, Kultur und Uberlebenskampf, Umschan Verlag, Franckfort, 1987, 191p. 

KRISTEV Radoy, Borbata na kurdite za natsionalno ocvobojdenie( La lutte des Kurdes pour la libération nationale), in Bulletin 

de l'Institut pour les théories sociales contemporaines de l'Académie bulgare des sciences, pp 19-35. 

RUHANI Baba Mardukh, Tarixi mesairi kurd(Histoire des Kurdes célèbres, mystiques, savants, gens de lettres et poètes), 

volume 2, Soroush Press, Téhéran, 1987, 289 p. En persan. 

RES Kerem, Parad(Parade), éditions Sovietski Pisatel, Moscou, 1987,493 p. Traduction russe des nouvelles d'un écrivain 

kurde soviétique. 

RESIT Tosin, Nivro(Midi), éditions Sovietakan Grog, Erevan, 1987, 136 p. Recueil de poèmes en langue kurde, caractères 

cyrilliques. 

DANS LA PRESSE KURDE 

~c (le But), magazine en kurde de l'Union démocratique des ouvriers kurdes, P.O. Box 240,1275024 Uppsala, 

Suède, publie dans son numéro daté de décembre, 12p. , un texte de rémOrA Xeln sur le 90ème anniversaire de la naissancede 

l'écrivain kurde soviétique Erebê Semo, une interview avec le poète kurde irakien S. Bêkes, deux nouvelles de H. Hall et de K. 

Berz, des poèmes ainsi que des informations sur la situation au Kurdistan. 

:Bt::R.:BANa(l'Aurore), organe en kurde de la Fédération des associations kurdes en Suède, Box 45205, 104 30 

Stockholm, publie dans son numéro 7/87(46) daté du 15 décembre, un article de X. Xozan sur la situation au Kurdistan de 

Turquie placée une nouvelle fois sous l'autorité d'un Inspecteur général d'Ankara, un compte-rendu du récent voyage des 

interprètes kurdes de Suède en Union soviétique, un conte kurde recueilli par Oskar Mann, un texte de présentation des 

oeuvres de l'artiste kurde Madhad M. An ainsi que des informations sur la vie de la communauté kurde en Suède. 

:DENat: xonx...ut, organe de la Fédération des Associations de travailleurs du Kurdistan en Allemagne Fédérale, publie 

dans son numéro 101 (16p.) daté d'octobre 87 un compte rendu de la discussion de la question kurde devant la 

sous-commission des droits de l'homme des Nations Unies, une interview de Christina Kukielka, membre du Pa~ement régional 

de Hambourg, un texte de A. Bali, sur la langue et la littérature kurdes. lin" rubrique de publications récentes, ainsi que des

5 

de Hambourg, un texte de A. BaIl, sur la langue el la Hllérature kurdes, une rubrique de publications récenles, ainsi que des 

Informations sur les actIvllés de l'association el sur la situation en Turqule. 

noaUA nu.X,WU)UT..lN, édité en français par le Comllé du Kurdistan, BP 445, 75527 Pans Cedex 11, publie daJ 

IOn numéro 17 (sep.) , daté de novembre-décembre, un article du journaliste suisse Georg Schwarz", Inlltulé "le Kurdistan 

prllau piège de la violence el de la contre-vlolenc8", LI1 récit de voyage de Dominique N. dans la province kurde d'Adlyaman, 

dei nouvell.. dei prIIOnl a!nll que dei informations sur la lutlI ell88 activités du PKK (Parti des Travailleurs du Kurdistan). 

~'J, organe de l'AI8ocIation des étudiants kurdes en AsIe, édité à Karachi, publie dans son numéro de septembre 87 

III texte de présentation sur les Kurdes, un article sur les principales organisations kurdes ainsi que des InformalIons sur la 

répression au Kurdistan. 

x,WU)1.SCJŒS 1.Nf'OStnAT1.ON'1 !t-t'J'J, Unke WIenzelle 78,1060 VIENNE, bulletin édité en allemand, publie de 

IOn n° 11, dalé d'octobre 87 un article sur l'Interdiction des noms kurdes en Turquie, un article sur la révolte kurde du Monl 

Arara~ 1927-1930,18 texte du pacte conclu entrel'organisalion arménienne Tasnak elle Khoyboon kurde ainsi qu'un point de 

vue sur Ismail Beslkçl el son combal pour la vérité. 

R.1.y.A. ~ (le chemin de la liberté), organe en turc du Comité central du Parti socialiste kurde de Turquie, publie lI'I 

lexte sur le 708 anniversaire de la révolution d'octobre, un article de S. Savoskul sur la révolution soviétique, ainsi que des 

informations sur les activités de ce parti et sur la situation sociale et politique en Turquie. 

l'13tWE, revue culturelle kurde en caractères arabes imprimée à Ourmiah(Kurdistan iranien), publie dans son numéro 14, 

daté de décembre, un article sur le chanteur En Merdan, une étude de Marif Aghayi sur la géographie de la province de 

Shino(Oushnoviah), un texte d'Omar Faruqi sur le saint kurde Weysel Oerani, un point de vue de Qazi Etmed sur la diffICUltéde 

vivre dans les villes,1arubrique littéraire de de C. Cheikh allslami, des contes, des poèmes, des proverbes et adages, etc ... 

=========================================================== 

A NOS LECTEURS 

En raison des diificultés financières et techniques de l'institut 

la parution du Bulletin a subi un garnd retard. Pour le résorber 

progressivement nous sommes amenés à publier quelques 

numéros triples. Nous espérons être en mesure d'assurer 

courant 1988 une meilleure régularité et prions instamment nos 

lecteurs et abonnés de bien vouloir nous excuser . 

------------------------------------------------------------

~OtCA 

VOmml ŒOO ¥IEOOVIE 

L'I nstltut Kurde dtffuse des Hvres, dtsques, cassettes et certes poste les. Vous en trouverez le Hate ct -dessous. 

Pour vous lea procurer, envoyez le bon de commende, avec votre rèolement per chique, CCP ou mendlt. Aucun 

envoi ne peut être feit contre remboursement. 

LlYRES 

El! f.RAP.t.~ LES KURDES ET LE KURDISTAN, oINr. collectif 

ANTtlJLOOIE DE LA POESIE POPULAIRE KURDE, Gérerd Chlilend 

MANUEL DE KURDE, Jop Blau 

GRAMMAIRE KURDE, Djeledet Bédir Khln et Roger LeIcot 

IMAGES DU KURDISTAN DE TURQUIE, ~ueUlp Mlli 

PERSECUTIONDU PEUPLE KURDE EN SYRIE,IS. Venlu 

EN FLAMAN LIED DER AARDE, Medeni Ferho 

CIGERXWIN, POEZIE UIT KOERDISTAN, Der'w'i, Ferho 

Eli ALLEMAND KURDISCHEVOLKSDICHTUNG,Thomas Bots 

fit TIŒC. 

~IVAN'I N SEVDASI, Mahmut Bakst 

KÜRT'ÜN TÜRK'ÜSÜ 

ZAU£A- TÜRKÇE 5ÖZLÜK, Malmtsenij 

Di ARABE L'HISTOIRE DES KURDES ET DU KURDISTAN, Hehemed Emtn lekt 

CIRIKEY KURDISTAN 

REVUES APPEL DU KURDISTAN, NO3 et 4 

THE KURDISH OBSERVER 

DISGUES ~IVAN PERVER, The Kurdish Troubedour 

GULÎSTAN, My Heart ts t n Kurdisten 

CASSETTES ~IVAN PERVER, JI bo zerokên Kurdistan NO 1 et 2 

NÎZAMETTÎN ARIÇ, NO5 

BARAN N02 

STRANiN ME OOSTIN, Me1tke & ~1yan 

TENO, ChInta du Kurdistan 

CIWAN, N03 (éd: Institut Kurde) 

MAZHAR, Miezi Kurdl NO1,2,3 et 4 

40F 

40F 

80 F 

200 r 

40r 

20 f 

20 F 

20 F 

20 F 

30 F 

50 r 

85 F 

120 F 

25 F 

15 F 

lOF 

70r 

70 F 

35 f 

35 F 

35 F 

35 r 

40F 

35 F 

35 F 

CARTES 

POST ALES 

Notr et blenc 

Couleur 

2f 

3f 

AffiCHES tlJMMAGE AYILMAZ GÜNEY 

PUBLICATIOIS HEYI, revue littéraire, en kurde, no 2, 3,4et 5 

nL"IISTITUT STUDIA KURDICA, revue d'études, no 1 (arabe et persen) 

no 2 (erebe), no 3 (turc), 

BULLETIN DE LIAISON ET D'INFORMATION, (tous lea numéros) 

CARTE GEOORAPHIQUEDU KURDI5T AN (couleur, 125x80) 

lOF 

50 F 

40r 

30 F 

25 F 

100 F

LlYRES 

tH KIRMANCÎ 

ZEND AVISTA, C.rX'w'ln 

RONAK, C.rx'w''in 

SEFAK, C8Q8rxw'in 

HÊVÎ, CegerX'w'ln 

HÊlÎN, Mahmut Baksl 

TU, Mehmet Uzun 

ALADÎN Û lAMPAVA BI EFSÛN, traduit per Bavê Barzan 

DENGÊROJA OIL, Der'w'ê~ Ferho 

EH ÛPIRSA HEp SahlM Sorelcll 

Mi RI NA KALEid RI ND, Mehmed Uzun 

GIRTÎ, F1rat CtNerl 

KOMARA DEMOt

• 

•• 

LA REVUE DE PRESSE EN BREF - OCTOBRE 1987 

EN MARGB DB LA GUERRE DU GOLFB,Ia r6pression contre les Kurdes (Le Monde Libertaire 17.9.87). 

A LA SUITE DB L'ARRBSTATION D'UN GUlDB FRANCAIS en Turquie, protestation de Marc Fraysse, 

conseiller r6gional et conseiller municipal de D6cines. Le Parlement europ6en adopte une r6solution condamnant cet 

acte. (Lyon-Matin 29.9.87, Parlement Europ6en 10.87). 

LA DIFFICll.E SrnJATION DES MINORITBS CHRETIENNES en Turquie (La lettre du GDM 10.87). 

DESTRUCTION DE 2 BASES Mll..ITAIRES IRANIENNES par les Kurdes, selon le PDKI (AFP 3.10.87, 

L'Humanité 5.10.87). 

TEMOIGNAGE SUR L'IRAK EN GUERRE d'un ingénieur, J.F. Danneels, qui y a passé plusieurs mois, en 

particulier au Kurdistan. "C'est un régime qui se dit socialiste mais en réalité totalitaire et qui ne me semble pas 

beaucoup trancher avec: celui de 11ran". (La Nouvelle oq,êche du Centre Ouest 3.10.87). 

LE GUIDE FRANCAIS BN LIBERTE PROVISOIRE (Le Figaro 6.10.87). ASSIGNE A RESIDENCE EN 

TURQUIE, il est "inquiet pour sa sécurité" (L'Humanité 6.10.87). LA PRESSE TURQUE CRITIQUE le proc~ qui 

est intenté. Michel Caraminot,le guide fratlçais (Le Monde 6.10.87). 

6 MORTS lors d'un accrochage. SUn. 4 REBELLES TUES dans le village de Dirckli. En tout, 86 personnes tu6cs 

par des Kurdes depuis 3 mois, selon Milliyct (AFP 7 et 12.10.87). 

Il TIJES par des rebelles kurdes (Le Monde 13.10.87). 

ROME SOUS LE CHOC, après le rapt de 3 Italiens en Irak, par un groupe kurde pro-iranien. LES AUTORITES 

ITALIENNBS, MALGRE ELLES, SE TROUVENT IMPLIQUEES plus avant dans la Guerre du Golfe (Le Matin 

14.10.87, Libération 15.10.87). 

LE GUIDE PREND LA CLEF DES CHAMPS, profitant de sa mise en liberté provisoire. (Libération 17.10.87). 

BUREAUX PARISIENS DE LA LUFI1IANSA occupés par des Kurdes (Le Soir 19.10.87). 

EXECUTION DE 6 PERSONNES COUPABLES D'OPERATIONS ARMEES en Iran (AFP 19.10.87). 

TEMOIGNAGE SUR LES PRISONS TURQUES par le jeune guide français qui y a séjourné 110 jours 

(L'Humanité 23.10.87). 

LA POLITIQUE DE LA TERRE BRULEE de Bagdad n'est pas venue à bout de la guerilla kurde (Le Monde 

23.10.87). 

"L'IRAN EST LE MEll..LEUR AMI D1SRAEL". Ces propos attribués à M. Rabin, Ministre de la Défense d'Israêl, 

ont été immédiatement démentis. Il s'agit, pourtant. d'une gaffe révélatrice (Le Figaro 30.10.87). 

DOSSIER SUR LA TORTURE EN TURQUIE. Nombreux témoignages de personnes qui ont été soumises, des 

militants, mais aussi des femmes, des enfants ... (Amnesty International,9.87) 

300 ENFANTS ET ADOLESCENTS arrêtés à Suleymaniya. 29 auraient été exécutés (Amnesty International 

"Urgent Action" 16.9.87) 

LE GUIDE FRANCAIS SERA JUGE POUR "SEPARATISME" (Sydney Morning Herald 3.10.87). 

CONDAMNE A 36 ANS DE PRISON. Recep Marasli a été arrêté en 1978, puis en 1982 pour avoir publié des 

livres sur la minorité kurde. Il a pris part à plusieurs grèves de la faim, dans la prison de Diyarbakir. et son état de 

santé est critique. (Amnesty International Bulletin 10.87). 

L'IRAK RASE LEURS VILLAGES. DEPORTE LES KURDES (The Washington Times 6.10.87).

2 

~--------, 

-. 

RAPf d'Italiens en Irak (Financial Times 13.10.87) 

ROME REFUSE DE NEGOCIER (Financial Times 15.10.87). 

APPEL D'OFFRES INTERNATIONAL pour la réhabilitation du Secteur Santé en Turquie (Financial Times 

28.10.87). . 

MALGRE LA GUERRE, l'économie irakienne se relève, gràce au pétrole (The Christian Science Monitor 

29.10.87). 

LE KURDISTAN, un pays occupé (Kölner Volksblatt 20.10.87). 

LES KURDES, UN PEUPLE OUBLIE 

(Mabuse oct.nov.87). 

TROIS TECHNICIENS IT ALlENS AUX MAINS DES KURDES. Les Kurdes demandent le retrait des navires 

italiens du golfe et lancent un ULTIMATUM: Cessez d'aider le régime de Bagdad. UN DES TECHNICIENS depuis 

un mois aux mains des Kurdes. La CIA collabore avec Rome pour les recherches. (Nuova Unita 8.10.87, Paese sera, 

. Il Tempo, L'Unila, La Repubblica, La Stampa, Il Messaggero 13.10.87). 

LE GOUVERNEMENT INVITE AU SILENCE et cherche à dédramatiser l'affaire. Une organisation d'étudiants 

kurdes en Europe affmne: "les rapts sont mauvais pour notre cause". LA QUESTION KURDE ET LE CONFLIT 

AVEC L'IRAN. L'Iraq de Saddam : 7 ans de guerre, un pouvoir absolu. (Il Manifesto 14.10.87). 

ILS SONT VIV ANTS ET BIEN PORTANTS, annoncent les Kurdes qui détiennent les techniciens italiens. 

BAGDAD : un missile terre-terre tombe sur une école. 29 enfants tués, 200 civils blessés. LE RECIT D'UN 

OTAGE ITALIEN en Irak, en 1984. (Avvenire 14.10.87). 

LE PALAIS FARNESE confIrme que des négociations secrètes ont eu lieu avec des Kurdes de Londres. Les trois 

otages se portent bien. TEHERAN rejette toute responsabilité. La présence militaire italienne dans le golfe constitue 

un soutien à la politique américaine dans la région. N'ACCUSONS PAS TOUS LES KURDES. (Il Giomale 

14.10.87). 

NOUS N'AVONS RECU AUCUN MESSAGE des ravisseurs kurdes, affmne le sous-secrétaire aux Affaires 

Etrangères (La Stampa 15.10.87). 

VOICI NOS CONDITIONS. Interview du chef de l'Union Patriotique, à Londres. Pour le premier otage, des masques 

à gaz. Pour les autres, le retrait de la flotte italienne. LE GOUVERNEMENT NE SAIT PAS ENCORE 

EXACTEMENT AVEC QUI NEGOCIER. UN TECHNICIEN IT ALlEN RACONTE: Comment j'ai vécu parmi les 

Kurdes. LES CHASSEURS DE MINE ITALIENS ont commencé leur travail dans le Golfe. (paese Sera 15.10.87). 

APRES AVOIR CACHE L'ENLEVE MENT DES TROIS TECHNICIENS. Goria et Andreotti envoient deux 

sous-secrétaires répondre aux interrogations des parlementaires. LA GUERRE DU GOLFE: une pluie de bombes sur 

des villages kurdes. Onze morts. OFFENSIVE IRAKIENNE CONTRE LES KURDES. Les otages sont en danger. 

(II Manifesto 15.10.87). 

DEUX GROUPES DIFFERENTS détiennent les otages. Ceux-ci sont ensemble cependant. afflnDe le représentant à 

Londres de l'Union Patriotique (paese Sera 16.10.87). 

INTERVIEW DE BARZAN!: "Nous vous avions avertis". (Corriere della Serra 16.10.87). 

LES OTAGES VONT BIEN. En aucun cas, nous ne leur ferons de mal. (La Repubblica 16.10.87). 

LES ENNUIS DE MOSCOU. Selon l'''Etoile Rouge", l'URSS se sent mal à l'aise face à la modernisation de l'armée 

turque. L'AEROPORT MILITAIRE DE MUS mis à la disposition de l'OTAN entrera en service en 1990. (Milliyet 

2.10.87). 

CE SONT DES TRAFIQUANTS QUI ENVOIENT DES DEMANDEURS D'ASILE KURDES en RFA : sur les 

31000 demandes, 5 ont abouti. (Tercüman 1.10.87).

.- .. 3 

GUET-APENS tendu par le PKK aux militaires à Tunceli (Milliyet 1.10.87). 

AHMET TURK, candidat à la députation, accusé d'avoir aidé le PKK, déclare qu'il est certain d'être élu à l'Assemblée 

nationale (Hürriyet 2.10.87). 

NOMBREUSES OPERATIONS DU PKK, à Mardin, SUrt, Igdir, Diyarbakir. 25 membres du PKK aI1'!tés à 

Diyarbakir. (Milliyet, Hürriyet 3,5,9.10.87). 

QUElLE CHANTEUSE SERT DE COURRIER AU PKK? L'ARMEE SE MET EN ETAT D'ALARME, pour 

affronter les actions du PKK cet hiver. (TercUman 5.10.87). 

EFFORT D'UNIFICATION des partis de gauche interdits en Turquie (Milliyet 9.10.87). 

LES PROTECI'EURS DE VILLAGE ont stoppé une action du PKK à BingöI. 20 MEMBRES DU PKK arrêtés à 

Mardin et au Mont Ararat L'IRAN ARME LES SEPARATISTES: quel ami est-ce là? (TercUman, Milliyet, 

Hürriet 10 et 12.10.87). 

GENOCIDE DE TURCS à Kirkouk. 50 de nos frères de sang fusiUés par le régime de Bagdad (TercUman 10.10.87). 

LE SANG A COULE A NOUVEAU. Le PKK a tué 13 peI'SOMes à Simak. UN BILAN SANGLANT: 86 morts en 

84 jours. (Milliyet 12 et 13.10.87). 

4 HORS LA LOI TUES à Bingöl (TercUman 14.10.87). 

LE PKK A DONNE L'ORDRE A SES MILITANTS D'ATTAQUER LES OBJECTIFS ECONOMIQUES ( 

Milliyet 14.10.87). 

3000 TURCS FUYANT LE REGIME SANGLANT DE L'IRAK sont dans une attente interminable en Iran 

(Tercüman 14.10.87). 

RAPPORT D'AUTOPSIE: l'instituteur Siddik Bilgin est mort sous la torture. ACTION DU PKK à Simak : 2 

morts, 8 enlèvements (Mil1iyet 14 et 15.10.87). 

LA VERITE AMBRE SUR LE MASSACRE DE COBANDERE. Les fusils de chasse face aux kalachnikovs 

(Tercüman 14.10.87). 

UN PROTECI'EUR DE VILLAGE transformé en héros. Après avoir tué 3 terroristes, il demande la protection de la 

police. LA VISITE DU MINISTRE DE L'INTERIEUR à l'est: il lance un sévère avertissement aux fonctionnaires 

qui ne combattent pas suffisamment les séparatistes. LE PKK ATTAQUE UN VILLAGE : un protecteur tué. 

(Hürriyet, Milliyet 15 et 16.10.87). 

DOUCHE FROIDE à Ankara, suite aux déclarations du Pdt de la République de RFA demandant la garantie des droits 

des minorités. LE POLICIER ACCUSE D'AVOIR TORTURE A MORT l'instituteur Sidik Bilgin est recherché 

pour viol (Milliyet 16.10.87). 

LES EXILES DE LA PEUR : les tribus de Simak et Uludere quittent leur village. SOUTIEN DE L'EUROPE au 

guide français accusé de propagande kurde et arménienne arrêté en Turquie. LA "GAFFE DIPLOMATIQUE" du Pdt 

de la République de RFA est discutée à Ankara (Milliyet, Hürriyet, TercUman 17.10.87). 

318 MAIRES DE VILLAGE en séminaire avec le préfet de BingöI. ATTAQUE du PKK à Diele. Un maire de village 

tué. LA FRONTIERE TURCO-SYRIENNE sera désormais éclairée. SABOT AGE du PKK sur l'oléoduc 

turco-irakien. UN CAMP DE CRIMINELS à notre porte : le PKK se trouve à 20 km. de la frontière. (TercUman, 

Hürriyet, Mil1iyet 17 et 19.10.87). 

PANIQUE AU PKK. Un militant ayant quitté le parti est menacé de mOrL (TercUman 19.10.87). 

IN1ERVIEW DU GUIDE FRANCAIS libéré après 5 mois de prison en Turquie (Hürriyet 21.10.87). 

L'EX-DEPUTE NURETTIN YILMAZ n'ayant pas été investi par le SHP se présente sous l'étiquette de l'ANAP.

4 

(Hürriyet 19.10.87). 

5 MILLIONS DE LIRES EN PRIME à un père et son fils pour avoir tué 4 hors la loi. 3 SEPARATISTES 

ARRETES A MUS. UN POLICIER PENDU PAR LES SEPARATISTES. (Tercüman, Hürrieyt 24 et 29.10.87). 

LES SEPARATISTES S'ENTRE-DECHIRENT en RFA, aux Pays-Bas, en France et en Grèce (Tercilman 29.10.87) 

L'ASSASSINAT DE HAMBOURG est l'oeuvre du PKK, affIrme un membre du CDU. L'ANCIEN MINISTRE et 

candidat à la députation du SHP à Diyarbakir, M. Iskenderoglu, déclare qu'il abordera la question kurde à l'Assemblée 

Nationale. (Tercüman, Milliyet 29 et 30.10.87). 

LA PENDAISON EST REQUISE POUR 5 MILITANTS DU PKK à Diyarbakir. UN TERRORISTE tué à Midyat. 

LA MAFIA ET LE PKK règlent leurs comptes. 

(Milliyet, Tercilman 30.10.87). 

UNE INTERVIEW DU PRESIDENT DE L'ASSEMBLEE NATIONALE, Kinyas Kartal, d'origine kurde: 

Kurdes, dit-il, aiment beaucoup les Turcs". (Hürriyet 5.10.87). 

"Les 

LE PRESIDENT DE LA REPUBLIQUE ALLEMAND, qui avait reçu le prix international de la paix, 

Atatürk, en est-il digne après ses déclarations malencontreuses? (Yeni Gündem 18.10.87). 

dédié à 

ENFIN LIBRE! Le gouvernement entend lever l'interdiction frappant les fIlms de Yilmaz Güney. LES SINISTRES 

DU TREMBLEMENT DE TERRE DE VARTO attendent depuis 21 ans la reconstruction de leur maison. UNE 

INTERVIEW du cinéaste Claude Weisz qui a tourné le film sur la vie de Güney. ON PEUT SAUVER 

HASANKEYF, site historique millénaire à Diyarbakir. (Nokta 4 et 11.10.87). 

DES ITALIENS PRIS EN OTAGE. (Wiener Zeitung 15.10.87). 

AVEC DES IRANIENS EN GUERRE L'IRAK. Les Kurdes en marche. (Wiener Zeitung 16.10.87). 

SALE GUERRE AU KURDISTAN. Bombes au phosphore contre les villages kurdes. (Frankfurter Allgemeine 

Zeitung 26.10.87). 

WEIZACKER met en garde la Turquie contre le danger de l'intolérance. En visite en Turquie pour recevoir le prix 

Ataturk de la Paix, le président invite la Turquie à respecter les droits de l'homme et les droits de la minorité kurde. 

(Der TagesspiegeI15.10.87). .

, , 

5 

LA REVUE DE PRESSE EN BREF - NOVEMBRE 1987 

PARUI10N du livre de Zuhdi Al-Dahoodi "Die Kurden" (Umschau 10.87). 

CONDAMNATION A 36 ANS DE PRISON confurn6e en appel pour 1'6crivain kurde Recep Marasli. Il est 

condamn6 pour activit6s s6paratistes, et aussi pour la d6fense qu'il a pr6sent6e devant le tribunal (Ouest-France 

24.10.87). 

LES LOCAUX DE L'AGENCE DE PRESSE OUEST-ALLEMANDE DPA, PUIS CEUX DE LA CHAINE DE 

TELE ZDF OCCUPES par des militants du Front de Lib6ration Nationale du Kurdistan, protestant contre la saisie de 

700000 marks aux domiciles de plusieurs nationalistes kurdes, lors de perquisitions. (Libération 4.11.87 t AFP 

5.11.87). 

LE PROCUREUR DEMANDE L'ACQUITTEMENT du guide français, les témoignages contradictoires de 

l'accompagnateur turc ne constituant pas des preuves. (AFP 3.11.87, Le Courrier de l'Ouest 5.11.87) . 

• 

MEDECIN DU MONDE, Patrick Faure a passé un mois chez les Kurdes iraniens (Le Midi Libre 4.11.87). 

LETTRE OUVERTE AU PRESIDENT DE LA REPUBLIQUE "Je ne veux plus que mes impôts servent à 

massacrer les enfants kurdes. Je demande que le gouvernement français cesse toute aide militaire et financière au 

gouvernement irakien". C'est signé P. Leclercq,1ecteur du Courrier de l'Action des Chrétiens contre la Torture, suite 

à une information sur les bombardements chimiques de villages kurdes par 11rak. (Réforme 14.11.87). 

APPEL DE 5 ORGANISA nONS KURDES CONTRE L'IRAK, au sommet d'Amman, afin qu'il intervienne en 

faveur du peuple kurde exposé à des massacres, opérations de déplacement de population et au génocide". PLUS DE 

2000 SOLDATS IRAKIENS tués au Kurdistan irakien, selon Téhéran. 25 KURDES EXECUTES par l'armée 

irakienne, selon l'UPK. (AFP 7 et 21.11.87). 

GUERRE IRAN-IRAK: Offensives dans le Kurdistan irakien (dans la région de Haj Omran) et campagne de 

mobilisation en Iran. Il Y aurait eu 1000 tués et blessés dans les rangs des forces armées de Téhéran, affirment les 

Moudjahiddines du peuple. MOBILISAnON DES ETUDIANTS IRANIENS inscrits à l'Université antérieurement à 

1984, qui doivent rejoindre, pendant 6 mois, les unités combattantes. L'UPK ACCUSE LES IRAKIENS D'AVOIR 

exécuté plus de 200 Kurdes. SELON BAGDAD, les forces irakiennes exercent une domination 

au nord-est de 11rak. (A.F.P.23 et 24.11.87). 

• 

totale dans les régions 

TURGUT OZAL bien parti pour remporter les élections législatives. Il affurne sa conviction de voir la Turquie, d'ici 

1992, répondre aux critères démocratiques de l'Europe dans la plupart des domaines. LA PRESSE TURQUE 

RETROUVE PEU A PEU SA LIBERTE ... mais critiquer les militaires ou évoquer la résistance kurde restent 

tabous. (Libération 26.11.87). 

ELECIlONS LEGISLA nVES DU 29.11 : la Turquie entre deux siècles (Le Monde 28.11.87). 

BARZANI ET T ALABANI, selon l'agence de presse iranienne !RNA, appellent au soulèvement contre l'Irak (AFP 

27.11.87). 

ARRESTATIONS ARBITRAIRES en Turquie de 2 dirigeants de partis de gauche. Le Parlement Européen adopte 

une résolution demandant leur libération immédiate (Parlement Européen nov.87). 

LE LONG CHEMIN VERS LA DEMOCRATIE. Les élections en Turquie ont valeur de test. L'adhésion à la 

communauté européenne: un grand dessein, qui concerne de larges secteurs de la société turque. RESURGENCE DU 

MONDE OUVRIER, après l'écrasement du syndicalisme turc, au lendemain du coup d'état de 1980. UN PRECIEUX 

AVANT-POSTE DE L'OTAN: la Turquie possède l'armée la plus forte de l'OTAN en Europe, 800 000 hommes. 

VIGOUREUSE POUSSEE DU COURANT ISLAMISTE. Les attaques se développent contre les principes laïcs, 

piliers de l'Etat républicain turc. LES ASSYRO-CHALDENS : une minorité oubliée. LE LOURD CONTENTIEUX 

AVEC LA GRECE. KURDIST AN, un conflit qui dure. (Le Monde Diplomatique nov.87).

• 

6 

L'IRAK ADMET A VOIR DEPLACE DE FORCE LES KURDES, après avoir démoli leurs maisons (Sydney 

Morning Herald 7.11.87). 

DEPUIS LE COUP D'ETAT DE 1980, LA TORTURE N'A PAS CESSE EN TURQUIE. Un dossier d'Amnesty 

International. Dans la région du sud-est, les Kurdes en font les frais. (Bulletin d'Amnesty International, nov.1987). 

KURDISTAN ... un reportage (Heer 15.11.87). 

LES KURDES, en lutte depuis que le traité de Lausanne avait reconnu leur droit à un Etat indépendant (De SchnUss 

nov.87). 

LES KURDES ENFERMES DANS UNE NOUVELLE GUERRE où ils sont vaincus d'avance 7 (World Report 

9.11.87). 

UNE RACE DE SEIGNEURS DE LA GUERRE: les Kurdes (Ahurka nov.87). 

7 TERRORISTES TUES A SIRNAK lors d'une opération militaire. DES GRENADES POUR LES 

PROTECfEURS. (Tercüman, Hürriyet 4.11.87). 

~ 

LA VERITE DERRIERE L'ASSASSINAT DE HAMBOURG: le PKK veut effrayer la gauche turque. APO avoue: 

une vie ne suffIrait pas pour liquider l'Etat turc. (Hürriyet, Tercüman 5.11.87). 

LES CANDIDATS A LA DEPUTATION QUI N'ONT PAS RECU L'INVESTITURE DU SHP accusent le Parti 

d'être à la solde des séparatistes kurdes. UNE FAMILLE ENTIERE membre d'une organisation clandestine arrêtée à 

Mersin. LE PKK A REUSSI A SE BRANCHER sur les fréquences de la police et de la gendarmerie. DECISION 

DU PKK : Priorité à l'action dans les villes. (Milliyet, Hürriyet 5 et 6.11.87). 

CANDIDAT A LA DEPUTATION DU SHP, AHMET TURK déclare que la mise en place des protecteurs de village 

divise la population. DIFFERENTES ACTIONS DU PKK à Gaziantep et à Nusaybin. (Mi1liyet, Tercüman, 

Hurriyet 6,7,9.11.87). 

DERNIER APPEL LANCE AU PKK pour qu'il se livre aux autorités (Tercüman 9.11.87). 

EVREN ET ECEVIT sont plus tendres que les généraux à l'égard des Kurdes, selon les rapports secrets établis par 

l'Ambassade des Etats-Unis (Söz 9.11.87). 

LE PKK EST ISOLE en Europe (Milliyet, 10.11.87). 

LA QUESTION KURDE A LA TELEVISION ALLEMANDE: Les protecteurs de village "Nous n'avons pas peur 

du PKK". 27 MEMBRES DU PKK ARRETES à Hakkari. LE PKK A BRULE UNE ECOLE et enlevé l'instituteur. 

(Tercüman, Milliyet 10 et 12.11.87). 

LE PROJET ECONOMIQUE GAP A DONNE LIEU A DES MALVERSATIONS (Mil1iyet 14.11.87). 

UNE INTERVIEW D'AHMET TURK, candidat à la députation, actuellement emprisonné à Mardin. Il déclare que 

l'accusation de séparatisme est anachronique. (Milliyet 17,18.11.87). 

15 JOURS D'ENTRAINEMENT MILITAIRE obligatoire pour les protecteurs de village. UN SOLDAT SAUTE 

SUR UNE MINE POSEE PAR LE PKK. DES HELICOPTERES seront utilisés contre les combattants du PKK 

(Milliyet 19 et 20.11.87). 

LIBERATION D'AHMET TURK, contre lequel 15 années d'emprisonnement avaient été requises. LE PKK 

ATTAQUE maintenant les écoles et menace les instituteurs. (Milliyet 21.11.87). 

LE REALISATEUR DE VOL passible de 15 ans d'emprisonnement. (Söz 21.11.87). 

"LA VOIX DES KURDES AUX ETATS-UNIS" : la question kurde est discutée à l'Institut de Recherche du 

Moyen-Orient, à Washington. (Söz 21.11.87).

t 

• 

7 

UNE SEULE SAGE-FEMME POUR 92 VILLAGES (TercUman 21.11.87). 

LE PlOC ACCUSE de trattrise les leaders du Parti communiste de Turquie, qui sont rentr6s en Turquio. 31 

MEMBRES DU PKK 81'1'!t6sà Diyarb8kir (MilUyot 21.11.87). 

ACCUSATION MENSONGERE DE LA RADIO BULGARE: "La mlÙoriI6 des races vivant dans l'empire ottoman 

ont 616 massacr6es par les Turcs". UNE SUPER PRIME à ceux qui d6nonceront les crimes du PlOC et l'assassin 

d'Olof Palme. CANDIDAT DU DYP A LA DEPUTATION, Elgin proposerait le droit d'avoir des 6missions en 

langue kurde à la tél6vision s'i16tait 61u (TercUman 23, 26.11.87). 

L'ARMEE EN ETAT D'ALERTE pour faire face aux actions du PKK (HUrriyet 28.11.87). 

L'OBJECI1F D'UNE ORGANISATION KURDE, TSK, est de réaliser des actions armées contre la Turquie. LE 

SCENARIO D'OCCUPATION MILITAIRE de Kirkouk fait de nouveau surface. LE REPRESENTANT DES 

TURCS en Ira1c "Nos frères de race ne doivent pas être sacrifiés polD' les intérêts pétroUers de Turquie" (Yeni GUndem 

1.11.87). 

SELON UN DEPUTE DU SHP, AYDIN GURKAN, qui a divulgué des documents, dont l'authenticité a été 

confmnée par un commandant d'une unit6 de l'armée tlD'que, ordre a été donné aux militaires d'arrêter et d'exécuter sur 

place les militants membres d'organisations séparatistes, sans autre forme de procès. (2000'e Dogru 15.11.87). 

L'AVENTURE MALENCONTREUSE D'UN JOURNALISTE de la revue NOKTA, venu interviewer en Iran 

Masoud Barzani et Jelal Talabani : ila passé Il jours en prison (2000'e Dogru 29.11.87). 

LA DESTRUCTION DES KURDES D'IRAK. (The Wall Street Journall0.8.87). 

LES KURDES D'IRAK LUTTENT POUR LEUR SURVIE (The New York Times 5.10.87). 

LA TURQUIE COMMET UN GENOCIDE CONTRE LES KURDES (The California Courier 29.10.87). 

ILS SONT 17 MILLIONS, DISPERSES DANS 5 ETATS ...(L'Est Républicain 26.11.87).

f 

LA REVUE DE PRESSE EN BREF • DECEMBRE 1987 

DIYARBAKIR, capitale du Kurdistan, sous la loi de l'oppression (L'Humanité 1.12.87). 

DES OPERATIONS DE GUERILLA KURDE en Irak, selon des sources iraniennes. Le PUK aurait infligé des 

revers importants à l'année irakienne (BBC Summary ofWorld Broadcasts 3.12.87). 

PRES DE 3 MILLIONS D'IRANIENS REFUGIES EN TURQUIE (Le Matin 8.12.87). 

LE PROBLEME KURDE, et les relatiQns g~ Kurdes et d'J:stëœl(The Middle East 10.12.87). 

LES DROITS DE L'HOMME NE SONT TOUJOURS PAS RESPECTES EN TURQUIE, affirme l'organisation 

"Helsinki Watch" (New York Times 10,12.87). 

RETOMBEES DU CONFLIT DU GOLFE : L'économi~ iranienne au bout du rouleau (Le Monde 11.12.87). 

Economie de guerre à Bagdad (Le Monde 13.12.87). 

LES CONDITIONS DE VIE DES REFUGIES IRANIENS (F.I.D.H. 15.12,87). 

EXPULSION d'un Kurde de Turquie arrêté en Eure et Loir, à qui l'asile politique a été refusé. Il risquc la peine de 

mort. (L'Echo Républicain de la Beauce et du Perche 17,12,87). 

GREVE DE LA FAIM de deux réfugiés politiques kurdes, à Dreux, en protestation contre les mesures du 

gouvernement français (La République du Centre 17.12.87). 

LA RAFLE DES OPPOSANTS IRANIENS, ou comment on jette des "indésirables", pour faire plaisir au régime d~ 

Téhéran (L'Evènement du Jeudi 17.12.87). 

8 

LA CRISE KURDE, 

en Turquie, ne s'arrêtera pas (The Globe and MaiI21.12.87). 

LE KURDISTAN PRIS AU PIEGE de la violence et de la contre-violence: le bain de sang de Pinarcik, le système 

des milices, les déportations en masse (Bulletin CEDRI 21.12.87). 

LE PARTI SOCIALISTE FRANCAIS conteste les mesures d'expulsion d'Iraniens et de Kurdes (La Nouvelle 

République du Centre Ouest 21.12.87). 

LA SOLUTION DE BAGDAD pour le nord de l'Irak: opérations périodiques et déportations (Frankfurter Al1gcmein~ 

Zeitung 22.12.87). 

VOILA LES KURDES! (Hoolam Hazeh 23.12.87). 

UN CHOMEUR KURDE, réfugié politique en France, ne peut faire venir son fils, faulc de Lravail (OUc')l-llance 

24.12.87). 

FRANCE-TURQUIE: la coopération en bonne voie, suite à l'accord pour l'équipement en gaz d'Istanbul (Le Figaro 

28.12.87). 

HUSEYIN KLINC, le Kurde expulsé de France après qu'on lui ait refusé l'asile politique, a passé 7 jours dans une 

chambre de torture, à son arrivée à Istanbul, affirment ses camarades (L'Echo Républicain de la Beauce et du Perche 

29.12.87). 

GREVE DE LA FAIM, en l'église St Merri, à Paris, de sympathisants kurdes, pour protester contre l'expulsion au 

Gabon de 3 des leurs. LE CONSULAT DE FRANCE à Zurich brèvement occupé, par 21 Kurdes qui entendaient 

protester contre la situation au Kurdistan. LES TROIS lURCS D'ORIGINE K~E expulsés au Gabon n'ont rien 

à voir avec l'Iran, selon le représentant du Front de Libération Nationale du Kurdistan. SEPT MORTS AU COURS 

D'UN ACCROCHAGE entre l'armée turque et des rebelles kurdes. MANIFESTATION DE KURDES DEVAN1' 

L'AMBASSADE DE FRANCE A LA HAYE. DEUX AGHAS KURDES ELUS A L'ASSEMBLEE NATIONALE 

D'ANKARA. Ahmet Turk et Nurettin Yilmaz affmnent, l'un et l'autre, vouloir défendre les droits démocratiques des 

Kurdes.20 KURDES MENENT UNE GREVE DE LA FAIM de deux jours à Athènes, devant l'Ambassade de France

, • 9 

, pour proteIta' contre les 3 expulsions au Gabon (AFP 1012.87). 

PLUSIEURS FILMS DE Yn.MAZ GUNBY pr6scnt6s au Festival des 3 Continents, consacr6 à un panorama du 

cin6ma turC. (Presse-oc6an 30.12.87). 

FETE AU PALAIS KASR I KANCO, à l'occasion de la lib6ration de Ahmet TUrk, 61u d6put6 du Parti Social 

Populiste (SHP) à Diyarbakir (Mi1liyet 3.12.87). 

LE PKK A ENLEVE encore 30 enfants à Silopi et Midyat (TercUman 2.12.87). 

DANS DES REGIONS SENSIBLES, des h6lico~res Puma lou6s à la France sont utilis6s contre le PKK (Milliyet 

3.12.87). 

LES METHODES DU PKK sont désormais connues, après le succès d'une série d'opérations de police (SOz 

6.12.87). 

DES ARMES POUR TOUT LE MONDE: le gouvernement arme la population au Kurdistan, contre le PKK. Un 

gardien de la paix tué par la guerilla. (HUrriyet 6.12.87). 

MANQUE D'INSTITIJTEURS : si le chef d'Etat-Major le permet, l'Education Nationale pourra utiliser des soldats 

pour combler le manque (TercUman 6.12.87). 

1200 Vll.LAGES COUPES DU MONDE en Anatolie orientale, à cause des chutes de neige (HUrriyet 7.12.87). 

UNE SERIE DE LOIS en RFA, concernant l'activit6 des Kurdes, des intégristes et des demandeurs d'asile originaires 

de Turquie. 7 TERRORISTES SEPARATISTES tués à Derik. Les opérations continuent. (TercUman 7 et 8.12.87, 

Milliyet 8.12.87). 

AVERTISSEMENT A L'IRAN pour son soutien au PKK (MiIliyet 10.12.87). 

MEMBRES DU PKK EXILES EN AFRIQUE par le Ministre français de l'Intérieur (SOz 12.12.87). 

56 TURCS PUY ANT les persécutions du gouvernement irakien se sont réfugiés chez le PDK irakien de Barzani 

(TercUman 10.12.87). 

OCCUPATION DE L'AMBASSADE DE FRANCE AUX PAYS-BAS parles Kurdes (12.12.87). 

DES SOLDATS INSTITUTEURS: la proposition est examinée par le Premier Ministre (Milliyet 19.12.87). 

AUGMENTATION DE SALAIRE ET SECURITE SOCIALE pour les Protecteurs de villages au Kurdistan turc 

(HUrriyet 12.12.87). 

UN MEMBRE DU PKK demande la protection de la police turque (TercUman 21.12.87). 

12 Mll.ITANTS DE T H K P-C (organisation révolutionnaire turque), dont une femme, ont été arrêtés à Hatay. Ils 

auraient attaqué plusieurs bureaux du Parti gouvernemental ANAP (TercUman, Milliyet 23.12.87). 

MENACE: vous avez le choix, devenir "protecteur de village", ou quitter le village. DES VILLAGEOIS 

ACCUSES D'APPARTENANCE AU PKK affirment avoir été torturés à Diyarbakir. (Cumhuriyet 25.12.87, 

Tercüman 26.12.87). 

SARI AVNI, célèbre trafiquant d'armes, travaillerait pour le compte du PKK et de l'ASALA (Milliyet 23.12.87). 

AU COURS DE LEUR PROCES, des membres du PKK déchirent leurs vêtements, pour protester contre le port 

obligatoire de l'uniforme en prison (Cumhuriyet 24.12.87). 

L'HUMORISTE AZIZ NESIN ET LE DIRECTEUR DE LA REVUE 2000'E OOGRU, PERINCEK, jugés par le

tribunal militaire à Istanbul pour avoir affmné les droits culturels des Kurdes (TercUman 26.12.87). 

LA VAGUE DE FROID à l'est ( - 30°) paralyse la vie dans plusieurs villes (TercUman 29.12.87). 

RELAXE pour 17 personnes accusées d'appartenance à un parti clandestin(Hürriyet 30.12.87). 

UN GUIDE FRANCAIS ARRETE EN TURQUIE, sur dénonciation de son collègue turc, pour avoir parlé des 

Kurdes et des Arméniens (50 Millions de Consommateurs 12.87). 

UN RAPPORT D'ETAT SUR LES TRIBUS KURDES de Turquie, concernant plus de 2 millions de personnes 

vivant dans 23 villes de l'est et du sud-est. Elles sont classées en 4 catégories, suivant leur "loyalisme" à l'égard du 

gouvernement Top secret Les autorités de la République encouragent les divisions entre tribus, pour consolider leur 

puissance. EXTRAIT DES MEMOIRES de Nasit Hakki, journaliste ayant couvert la révolte kurde de Sheikh Saïd, 

en 1925. SELON L'ECRIVAIN BILAL AKSOY, le rapport sur les tribus comporte de multiples erreurs. (2000'e 

Dogru 13.12.87). 

10 

LE TRIBUNAL MILITAIRE FAIT SAISIR 2000'e DOGRU, après la publication du rapport secret sur les tribus. 

PLUSIEURS PERSONNALITES PROTESTENT contre la saisie de la revue. ISMAIL BESIKCI : "Il existe de 

grandes inégalités en Turquie en ce qui concerne l'exercice du droit de citoyenneté. Certains ont le droit de parler des 

Kurdes, d'autres sont condamnés pour avoir prononcé leur nom". LA PASSION DE LA VERITE: c'est elle qui a 

poussé à publier ce rapport que le gouvernement voulait garder secret (2000'e Dogru 20.12.87). 

UNE INTERVIEW DE JELAL TALABANI. Il déclare notamment que les Etats-Unis recherchent la sympathie des 

Kurdes. A HAKKARI, LES TRIBUS SONT CONTRE LE PKK. (Nokta 6.12.87). 

LE METIER DE PROTECTEUR DE VILLAGE est devenu un cauchemar. Plusieurs villageois ont dû quitter leur 

village pour avoir refusé ce métier. LA TORTURE CONTINUE. La Turquie n'a pas signé la convention européenne 

contre la torture. Les tortionnaires ont été libérés. L'ECRIVAIN ANGLAIS, CLARA FRANCIS, se fait 

emprisonner volontairement, afin diobtenir la libération de l'écrivain kurde Recep Marasli, cité comme le "prisonnier 

de l'année" par Amnesty Iniernati9nal en 1986. LES BASES MILITAIRES EN TURQUIE font l'objet d'un rapport 

destiné au Congrès 'américàin. UN ENTREPRENEUR TURC demande la réduction des dépenses militaires. (Yeni 

Gündem 29.11.87) .. ' 

LE SUCCES AUX ELECTIONS DU PARTI RELIGIEUX, à Diyarbakir. (Yeni Gündem 13.12.87). 

UNE DECLARATION DU LEADER DU PDK, MASOUD BARZANI, au journal Keyhan: "Depuis le début de 

l'année, nous avons fait prisonniers 1527 militaires irakiens, nous en avons tué 3424 et blessé 3832". (Keyhan 

12.12.87). .. 

ARTICLE SUR LA REVOLTE DE SHEIKH SAID contre Atatürk (El Hilal el Diweli 1.10.87). 

UNE ~VIEW DE JELAL. TALABANI au journal Keyhan sur ses relations avec la République Islamique d'Iran 

(Keyhan 12.12.87). 

LES RELATIONS DE BARzAN! AVEC ISRAEL (El Nehar 9.11.87).

, •

I 

• 

l , 

S 

LE MONDE LIBERTAIRE 17.09.1987 

En marge de la guerre du Golfe 

ion descend les routes et pistes 

poussiéreuses vers le Sud-Est de la 

Turquie, à travers ce paysage montagnard, 

dénudé, jaune, gris, violet, c'est 

d'abord l'ambiance qui frappe. Un voile de 

silence. Un monde autre, où nous faisons 

ligure de martiens. Monde de misère prolonde 

au premier regard, représenté par les 

innombrables enfants en loques, croulant 

sous des charges trop lourdes; par les femmes 

et veillards mendiant dans les rues, les 

habitations réduites à de minuscules chaumières 

en argile et des lépreux, assis contre 

les murs, qui montrent leurs mains sans 

doigts et leur visage sans nez. 

Mals, il y a également ces images d'une 

beauté pure de vie simple, où l'homme semble 

encore vivre en harmonie avec la nature. 

Comme ces tentes nomades, noires et blanches, 

se blottissant dans la steppe jaune. 

Les troupeaux de moutons, noirs et marrons, 

avec leurs jeunes bergers. Les gestes d'une 

hospitalité délicate. Les forteresses kurdes 

d'Ishakpasa Sary ou de Güzelsu (Hosap), 

chAteaux de contes de fées solitaires au clair 

de lune. Les femmes et filles en train de tisser 

leurs rêves dans les tapis kilim : arbres 

de la vie, personnaqes, maisons, oiseaux, 

étoiles et fleurs. Mais, cela nous ramène vite 

à la réalité, car derrière ce travail artisanal 

poétique se cachent exploitation et travail 

enfantin ... 

Les. Turcs des montagne:; .. 

I Officiellement, les Kurdes s'appellent 

. • iures des Montagnes -. Le terme. Kurdistan 

- est proscrit, la langue kurde est interdite. 

Elle est pourtant pratiquée partout, du 

légendaire Mont Ararat (5 156 mètres) à la 

Irontière iranienne, jUllqu'aux sources de 

l'Euphrate et du Tigre, et au-delà des frontières 

irakiennes et syriennes. Les Kurdes ont 

la malchance d'être dispersés dans cinq 

pays différents: U.R.S.S .. Iran, Irak, Syrie et 

8 millions en Turquie, dans une situation 

géographique qui les place en plein milieu 

d'un réseau d'intérêts internationaux. Deux 

de leurs colonisateurs, l'Iran et l'Irak se 

déchirent dans la guerre. Résultat de celle 

situation incommode: les deux-tiers du contingent 

militaire turc (contingent d'environ 

850 000 hommes) sont aujourd'hui installés 

en Kurdistan. 

On se heurte à des postes et à des contrôles 

militaires partout. La plupart des 

~ manœuvres d'hiver. se passent ici. Les 

troupes de l'O.T.A.N. s'y entrainent. Au sein 

de l'O.T.A.N., on est prêt à accélérer la 

• pacification du prob/éme kurde.. La Turquie, 

avec le soutien des Etats-Unis et certains 

pays membres de l'O.T.A.N. (R.F.A. en 

tête) se préparent à une intervention au Nord 

de l'Irak, dans le cas d'une éventuelie victoire 

de i""-nienne. Sous prétexte de revendications 

historiques, on parle ouvertement 

d'une occupation de Mossul et de Merkürk. 

Déjà en mars, les bombardiers turcs attaquaient 

des villages kurdes en Irak, ce qui a 

été fêté comme un acte patriotique ... 

Le contrôle social 

Aux pressions militaires s'ajoutent des 

mesures sociales et économiques oppressantes. 

Entre autres, la déportation de villages 

entiers des. palus chauds., comme 

dans la région de Tuneeh, où on projette la 

déportation de 356 à 435 villages vers le 

Sud-Est. D'autres villages, suspects d'être 

infiltrés par la guérilla, ont déjà été vidés deleur 

population et démolis par bulldozer (stratégie 

équivalente de celle rencontrée il y a 

quatre ans au Guatémala). La population est 

en train d'être fichée par la police et la gendarmerie, 

en quatre catégories: blanc, 

citoyen loyal; bleu, indifférent; jaune, 

sympathisant présumé du P.K.K. (Parti des 

travailleurs kurdes, noyau le plus dur de la 

guérilla); rouge, militant. Etre classé 

refus d'un passeport et de la licence de commerce. 

• 

Il Ya eu, ces dernières années, des prOCès 

retentissants contre des organisations kurdes, 

contre les éditeurs d'un journal... On 

estime qu'il y a 3 000 prisonniers politiques 

kurdes dans la prison militaire de Dijarbakir, 

près du Tigre. Les conditions de détention y 

sont terribles bien que relativement. assouplies. 

ces derniers temps, semble-toil du fait 

que la Turquie souhaite montrer un visage 

démocratique afin de participer à la C.E.E. ; 

les tortures s'achevant par des. suicides - 

faisanl tout de même trop mauvais effet. Il 

reste que l'énorme présence militaire est 

bien une formè de terreur visant à empècher 

la population de se révolter contre l'état de 

sous-développement dans lequel est maintenue 

toute la région ..• 

DAGMAR 

LE DAUPHINE LIBERE 24.09.1987 

LYON MATIN 29.09.1987 

Marc Fraysse contre 

les autorités turques 

Il juge « inacceptable» la détention 

d'un guide français accusé de 

« sympathies pour les arméniens » 

L 

'ARRESTATION et I. d'tention d'un guide fr.nçei. p.r le. 

eutorit'. Turque•• provoqu' le co"r. du Con.elller R'glonel 

et Con.eill.r Municipel de Okine., M.rc Fr.y .... Emprl.onn' 

d.pui. I. t8 Juin, Michel Car.minot • 't' .ccu.' p.r un de .e. 

c coll'gu •• » turc. d'avoir c de•• ympathie. pour le. Arm'nien.» 

eprA. que tout le. deux eurent eccomp.gn' un groupe de touri.t •• 

françei. den. I. r'gion du KlWli.t.n. Michel C.r.minot • 't' Inculp' 

d. c prop.g.nde vi•• nt ....,.iblir le. .entim.nt. n.tion.ux» .t 

risque d. cinq' dix .n. de prison. 

SitOt mis .u cour. nt d. c.tt •• ffaire, M.rc Fr.ysse •• dre•• ' un. 

lettre .u ministre d.s droits d. "homme CI.ud. M.lhuret pour que 

c.lui-ci .t r.n •• mbl. du gouv.rnement int.rvi.nn.nt If Pour 

d~"nd,. IN in~"" d. no". concitoyen victim. je rNpMe d. I. 

bUrN_tie judlcl.;,. .t qllfll. vlrlt~ .oit (.ite .t I. ju.tictl ,.ndu • 

• iMI que l'honn.ur I Michel C.r.minot JI. L. Conseill.r R'gionlll 

RPR •• tim. en effet If ltJM:ctlpt.ble qu'une pe,.onn. d. quelqu. 

".tion.litI qu'ell• .mr..1 fortior/ lo,.qu'."e e.t.n miuion pro".- 

trion"." •• oIt Incu/~ pour d41itd'opinion JI. 

M.rc Fr.ysse •• t d'. ut. nt plus mécontent de la déci.ion d.s 

.utorit's Turqu•• , que c. pays • offici.llement demand' son 

int'gr.tion d.n. I. communaut' Europé.nne. If C'•• t I".dmi •• ibl. 

que c. p.~ n. rNPecte ".. I•• U•• II•• fond.m.nt.ux env.,. I•• 

~"'nlle,. de ". ••• 11•. Un p.upl. qui .e dit lib,. doit ,..ptlCt.r I•• 

dlff4,.nctl., .urtout d•• diff~f'fInce. de/.nll.II •. O'.ut.nt que d.". 

le- c•• prfi:i., le lI~oc/dtI Arm4nien, il y • de. pr.llV•• hi.tor/qu ••. 

'r/I.'.utqllfl le Tu",u,. Pf'fInn•••• ,..pon."'''it~. f.cel l'hl.toire JI. 

Outre le m.ss.ge qu'il •• dressé • Claude Malhuret. Marc Fraysse 

.'eng.g •• If .outenlr toute. le•• ction. qui p.rmettront .e libéretlon 

eu nom du COtIuret de I. r.i.on » 

, .1 

NationalismtJ 

I.t.mbul, - L'/"Iebdomadaire 

turc e 2000 Dogru. (ver. l'an 

2000) a été confilqué pour avoir 

cité lei pallagel d'un discourl 

du e père de la Turquie 

PARLEMENT EUROPEEN 

octobre 1987 

INCARCERATION D'UN JEUNE GUIDE TOURISTIQUE 

FRANCAIS EN TURQUIE 

(DOC. 82-1031/87) 

moderne. Kemal Ataturk, hivor.ble 

• un statut d'autonomie 

pour lei Kurdei. Toul lei exemplalrel 

dé Ul revue ont été lailil, 

lei jugea eatimant que l'article 

e affaibli liait lei aentimenta 

nationaux •. 

C'est par 100 voix contre 66 et 23 abstentions que le 

Parlement a adoptê la rholutiùn du groupe communiste, 

s'élevant contre les traitements infligh ä Michel 

£ARAMINOT, jeune guide touristique français, accusê sans 

'preuve d'avoir fait de la propagande pro-armênienne et 

pro-kurde et emprisonnf en Turquie pour ce motif du 18 

juin au 5 octobre 1987, sans aucun jugement. 

Le proc~s, maintes fois reportê, a enfin commencê le 5 

octobre dernier. Si Michel CARAMINOT a êtê mis en libertê 

provi soi re, il n'est toujours pas autori sê à quitter la 

.Turquie avant le verdict. Le Parlement demande aux 

ministres des Affaires êtrangires d'intervenir aupr~s des 

autorith turques afin qu'elles mettent fin à cette assignation 

à rêsidence. 

1

~LA 

octobre 1987 

LETTRE DU GDM 

GROUPEMENT 

POUR LES DROITS DES MINORITES 

DROITS DE L' HOHHE ET HINORITAIRES CHRETIENS EN TURQUIE 

La récente résolution reconnaissant' 

le "génocide arménien" (1) dans l'Empire 

ottoman finissant, adoptée par l'Assemblée 

européenne à Strasbourg, porte sur 

un passé déjà lointain mais a aussi le 

mérite de remettre en lumière la situation 

des derniers chrétiens autochtones 

de la Turquie en 1987. 

Curieusement, dans ce pays qui depuis 

Ataturk se veut laique à tout prix 

et qui est aujourd'hui une démocratie 

parlementaire de plus en plus comme les 

autres, membre du Conseil de l'Europe et 

du Pacte atlantique, associée au Marché 

commun, etc., le statut actuel des chrétiens 

turcs - environ 150 000 personnes 

de diverses' communautés orthodoxes ou 

catholiques - n'est pas satisfaisant au 

regard des droits de l'homme, ou du 

moins de la conception qu'on a de 

ceux-ci dans les nations alliées ou 

amies. d'Ankara. 

Passons sur Istamboul, "vitrine de 

la tolérance turco-islamique", où les 

chrétiens ont leurs églises,' leurs 

écoles, leurs .cercles et mènent une'vie 

.à peu près normale, encore qu'il leur 

soit pratiquement impossible de transférer 

une église d'un quartier à l'autre; 

qu'il se trouve toujours des musulmans 

maximalistes pour protester haut et fort 

lorsque le patriarcat orthodoxe oecuménique, 

héritier de Byzance, fait réparer 

89n siège; que tout .enfant arménien 

doive prouver que ses quatre grandsparents 

sont 100 \ arméniens pour pouvoir 

être inscrit dans une école de sa 

communauté, etc. 

C'est peu et c'est beaucoup pour des 

groupes ethniques très minoritaires et' 

psychologiquement fragilisés par l'histoire. 

Pour eux, et c'est légitime, 

l'éducation enfantine, socle de l'iden-. 

tité culturelle et religieuse, est 

menac~e et nombre de parents émigrent à 

çontrecoeur de leur terre natale. 

Il y a plus grave: à Ankara, la 

capitale de la république turque, qui 

fut, au début de ce siècle encore, une 

cité provinciale chrétienne très ..vivante, 

le gouvernement, depuis les 

destructions des années troublées de la 

chute des Ottomans, n'a toujours pas. 

autorisé la construction de la moindre' 

,.chapelle pour les milliers de chrétiens 

'ankariotes, en majorité des Arméniens' 

linguistiquement turquisés depuis plUsieurs 

siècles, Résultat: deux ou trois 

ambassades, comme celle de France, ont 

dù ouvrir en territoire diplomatique; 

avec des chapelains ayant statut de diplomate, 

des petites salles de culte' 

pOur les chrétiens locaux ... Imaginons 

simplement un'instant qu'il soit inter-' 

dit d'avoir des .osquées à Paria et que 

certaines ambassades d'Etats islamiques 

soient contraintes d'ouvrir des salles' 

de prière pOUr les Françaia .usulmans .... 

Il s'en parlerait! Et avec raison. 

Eqlises en "territoire ennnemi" 

Les Chapelles d'ambassade sont surveillées 

par la police turque, notamment 

lors des périodes de tension - nombreuses 

- entre Paris et Ankara. Ce qui 

a alors pour effet de rendre suspect 

tout Turc qui va prier en "territoire 

ennemi" ... 

Et il n'est guère réjouissant non 

plus de trouver en plein centre 

d'Ankara, dans des librairies islamistes, 

des ouvrages ou des dessins 

produits en Turquie, dénigrant, pour ne 

pas dire plus, le christianisme et ses 

adeptes (voir "Le Monde" des 27 et 28' 

mai 1986 et du 16 août 1986). 

Ce n'est pas tout: dans l'est de la 

Turquie, notamment dans les régions 

arabophones des confins syra-turcs, où 

vivent depuis un temps immémorial des 

chrétiens, ceux-ci sont très loin de 

jouir en fait des mêmes droits que leurs 

compatriotes musulmans. 

A Antioche, là même où historiquement 

a. été'forgé. le mot de "chrétien", 

les catholiques .ont eu leur chapelle 

prise deux fois en quarante ans par 

l'administration locale, sous des prétextes 

d'"utilité publique" qui ne: 

trompent personne. Aujourd'hui, ils 

assistent à l'office dans la maison d'un 

prêtre italien turcophone qui ne compte' 

plus les tracasseries administratives' 

dont il est l'objet. 

A Alexandrette, port proche. 

d'Antioche, les chrétiens sont si 

craintifs qu'ils n'osent pas arborer de 

croix en pendentif où même dans leur 

salle de séjour, "de peur de créer des' 

incidents", Dans plusieurs bourgs, cer- 

.tains fonctionnaires locaux refusent 

l'enregistrement de prénoms trop typiquement 

chrétiens choisis pour les 

nouveaux-nés. 

Les paysans syriaques 

La . situation est encore plus critique 

pour les syriaques orthodoxes 

arabophones de la région de Mardine et 

du Tour-Abdine, antique fief chrétien. 

Là, des musulmans, kurdes et turcs, se 

mettent parfois d'accord pour effrayer 

des paysans chrétiens en allant jusqu'à 

enlever leurs filles, afin qu'ils 

émigrent, abandonnant ainsi leurs 

terres. A tout le moins, ces fellahs 

généralement très humbles, sont rançon: 

nés par des "irréguliers musulmans". 

Personne ne prend jamais la défense de 

ces chrétiens oubliés, même si l'administration, 

à Ankara, proclame qu'ils 

sont des citoyens à part entière. Sur le 

papier, en effet ... 

s'il est difficile d'obtenir de la 

Turquie qu'elle règle rapidement les 

considérables questions culturelles et 

politiques posées par l'existence de 

fortes 

minorités ...lIIl1,5u,~.lIanes ...kurdes..cl} 

alévites, en revanche il suffirait d'ûn' 

peu de bonne volonté manifestée par le 

gouvernement central d'Ankara pour que 

les derniers chrétiens turcs soient 

réellement bénéficiaires de la laicité 

officielle et de la non-discrimination 

religieuse proclamée. 

C'est là où les partenaires occidentaux 

de la Turquie ont un rôle à 

jouer avec fermeté sur les principes et 

douceur dans la manière. Ce serait 

d'ailleurs tout bénéfice moral pour les. 

Turcs que leurs compatriotes chrétiens 

soient enfin traités comme des citoyens. 

de plein exercice. 

Jean-Pierre 

PERONCEL-HUGOZ' 

(I) Reconnaissance tardive mais accompagnée 

d'une exigence politique bien mal' 

inspirée à l'égard de l'Etat turc actuel 

qui n'est en rien responsable des.massacres 

et excés de 1. périOde 1894-1920 : 

Ankara ne pourra étre admis à part 

entiére dans la Communauté économique 

européenne que s'il "reconnait" lui-méme 

le g~nocide arménien:.. Exigence qui 

risque surtout de braquer les Turcs et 

de les éloigner de l'Occident. Le président 

Evren menace déjà de reconsidérer 

l'appartenance de son pay. à l'Alliance 

atlantique ... 

(') Rédacteur au service étranger du 

"Honde" et auteur de plusieurs ouvrages 

traitant de la situation des chrétiens 

d'Orient, notamment "Le Radeau de 

Hahomet" (Champs, Flammarion) et "Une 

Croix sur le Liban" (Folio-Actuel, 

Gallimard) . 

'2

t 

• 

AGENCE FRANCE PRESSE 03.10.1987 

Iran-Kurdes 

Destruction de deux bases Militaires iraniennes par les kurdes irani~ns, 

selon le PDKI 

PARIS, 3 oct (AFP) - Cent vinGt neuf .embres des forces Gouverne.entales 

iraniennes ont tt. tuts â la suite des attaQues lanctes par les combattanls du 

Parti dt.ocratiQue du Kurdi stan iranien {PDKI ,'"aulonomi ste, inleh:u t.i I...QfII..r'.~ 

deux bases militaires dans le nord-ouest de l'Iran, a annonct samedi un 

co.muniQut du bureau du PDKI â Paris. 

Les "pech.eraa" du PDKI ont attaQut et d.truil les 28 et 29 seplembre 

respeclivement une iMPortante base .ilitaire situ.e â 12 k. de Boukan (environ 

80 k. de la fronli.re irakienne) et une base iranienne situ.e pr.s de la ville 

fronlali.re de Sardachl, indiQue le co.muniQu •• 

Les aulonomisles kurdes onl caplurt, en oulre, 13 Ilililaires el saisi une 

Grande Quantilt d'arlles, ajoule le cOMlluniQut, prtcisant Que du côtt du PDKI, 

5 cOMbaltants onl ttt luts et 2 aulres blessts. 

LA NOUVELLE DEPECHE DU CENTRE OUEST 

L'Irak en guerre • • un 

Jean-François Oanneels, un 

ingénieur blésais. a effeclué 

deux séjours en Irak pour le 

comple de la S.O.G.R.E.A.H., 

une soclélé leader mondial de 

l'irrigation el des barrages hydrauliques. 

Des déplacemenls qui l'ont 

conduit vers une région passablement 

agitée, le Kll[ljlstan, 

d'aoOI 1984 à avril 1981!",puis 

de mal Il septembre 1987 : 

• Ce que j'ai surtout vu, c'est 

le Ilarcé/ement de /s psrt des 

Pesllmergs (des Kurdes ayanr 

pris les armes pour tenter d'srracller 

Jeur autonomie). On dit 

qu'l/s sont plus ou moins soutenus 

psr /'/rsn. I/s entretiennent 

une vrs/e guérills Il 

l'égsrd de l'armée régulière 

/rsleienne. 1/ s'sg/t surtout de 

coups de maIn, d'ssssssinsts 

de lonctionns/res et d'sttentsts 

ponctue/s. Msis ce qui 

étonne, c'est le fsit que Is vie 

cont/nue comme si de rien 

n'éfsll. A Irleoule,Is guerre est 

sbsente. On circule norms/ement. 

Seuls, quelques mIssI/es 

sont tombés en 1985. Per 

contre, II Bagdsd, plus élo/- 

gnée de Is front/ere Irsnlenne, 

1/ pleut des mIssi/es bien plus 

souvent. Les vitres des Immeubles 

admlnlstrst/fs ont llté 

scotchlles par précautIOn. On 

remarque aussi depuIs quelque 

temps une plus grande d/ff/culté 

pour l'approvisIOnnement 

en denrées sI/menta/res, 

et surtout, une lassitude man/- 

feste de le populat/on qui voudrall 

bien que cette guerre se 

termIne. Pourtsnt l'iraI

t 

L'HUMANITE 06.10.1987 

Michel Caraminot maintenu en résidence surveillée 

OTAGE EN TURQUIE 

Le jeune guide français emprisonné depuis le 17juin toujours menacé d'une lourde 

condamnation, «Je suis inquiet pour ma sécun'té p, déclare-t-il depuis Dyarbaldr 

MICHEL CARAMINOT, le 

jeune guide tourislique fran. 

çais emprisonné depuis le 

17 juin dernier en Turquie, a retrouvé 

une semi.liberté, mais sans que soit le. 

vée la ridicule et scandaleuse a~usation 

qui pése sur lui d'avoir « tenté d'aITai. 

blir les sentiments nationaux turcs ». 

la cour de sûreté de l'Etat de Dyar. 

bakir devant laquelle notre compatriote 

comparaissait hier a, en eITet, refusé, 

une nouvelle fois, de statuer sur le fond, 

remettant le jugement au 3 novembre 

prochain. Elle a cependant, contraire. 

menl il ce qui s'était passé lors de l'au. 

dience précédenle (le 25 août), accédé il 

la demande de mise en liberté provisoire 

présenlée par le procureur. Mais Michel 

Caraminol n'a pas été autorisé à quitter 

.la Turquie et y restera en résidence sur. 

veillée en attendant son jugement. 

L'épée de Damoclés d'une lourde 

condamnation - cinq à quinze ans de 

prison - reste toujours suspendue au: 

dessus de sa tête. Dés hier soir, il Dyar. 

bakir, Michel Caraminot a protesté 

contre ce qu'il a estimé être "une 

séance de Guignol. la preuve

• • Jk ir~nßt 06 •10 .1987 

TURQUIE 

La presse critique le procès intenté 

au guide français Michel Caraminot 

Le pro"''''' ,I~ .... ,..~, 

Caramlaoa. le CUlae uaoçlllS 

accusé par ua collègue turc 

d'a,olr flÛt de la «propa&>Ulde 

rluat Il .nalbU, lH senti_ts 

utiollll"" da_ sa uplleatJolIS 

.. l'art armhûeIJ -, a repris Je 

J_J 5 octobre devant la Cour 

de lÛreti de J'Etat de Diyarbakir. 

DIYARBAKIR 

de notre envoyé spécial 

La d~tention et le procès de 

M. Michel Caraminol. qui esl 

menac~ de cinq à dix ans de prison 

(le Monde du 24 septembre). on' 

été denoncés par certains des edilorialistes 

les plus en vue de la presse 

. turque, unanime à déplorer Ics effets 

•. - ,.~ - ....... 1'; .......... l'l' ... -i .. ' .. 

.I. U"tU!C uu rc,,"ours a Oe tCJ1es 

mélhodes. Le quolidien Hurriyel a 

:cllisé sur le • grave plril. dans 

lequel les explications artisliques du 

jeune guide ou ses conseils d'hygiène 

alimentaire auraient. placl un ElOI 

de cinquanle millions d'habltanls " 

avanl de se demander au nom de 

quoi les tourisles 'rançais seraienl 

lenus d'entretenir vis-à-vis de l'Elat 

turc 

des • senlim~nlSpatriotiques. 

":ibles d'lire • affaiblis" par 

.• 'P""f{,S. Le plus célèbre des 

édlturialisles, Nehmet Ali Birand, 

du quotidien Mil/iyet, voit dans 

l'affaire Caraminot une illustration 

du • sous-diveloppemenl des menlalitts 

en matière de dlmocratie ", 

incompatible avec les demarches 

entamées en vue de l'adbésion àla 

CEE. 

A~ence~France Presse; 07.10.1987 

1" ....... t..,. ...• ,..r .... ,",':"".".,..t,..'" 

J'allaITe ,lluStre la nécessllt d'abandonner 

l'idée d'une • Ihèse nationoie. 

unique, seule inlerpr~talion 

admise de l'hisloire. La queslion esl 

à l'ordre du jour depuis le procès 

inlenl~ celle ann~e, pour infraclion 

au meme arlicle que Michel Caraminol, 

à l'~iteur de la traduclion 

lurque de l'Encyclopaedia britannica, 

coupable d'avoir ecrit qu'une 

ville du Sud-Est analolien (Adiyaman) 

avait ~t~, au Moyen Age, 

• sous la suzrraln,,1 d'un prinu 

armInien.. Un non-lieu a eie pronond, 

mais. u ,,'esl pas aux Iribunaux 

d'Icrire l'histoire ", observe le 

direc~ur de l'hebdomadaire Yeni 

Oundem, pour qui la diversil~ tant 

passée que présenle des cullures 

minorilaires du pays (lQtaIes, Iziganes, 

chr~tiennes, israéllle, alévi - 

une seCle de l'islam chiile - el~.) 

constilue une richesse à préserver. 

urQuie-Kurdes lead 

Six morts lors d'un accrochaGe entre Gendarmes et rebelles kurdes 

r'" .' .-1 .... journa- 

IIsles ren

Jre l11ona,e 

Turquie 

Onze personnes tuées 

par des rebelles kurdes 

13.10.1987 

Onze personnes ont été tuées et 

neuf autre blessées. samedi 10 octobre. 

dans un village de la province de 

Siirt (sud-est de la Turquie). à une 

quinzaine de kilomètres de la frontière 

irakienne, au cours d'une attaque 

lancée par un groupe d'une centaine 

de rebelles kurdes, a indiqué, le 

11 octobre. l'agence turque Anatolie. 

Les rebelles qui opèrent dans 

cette région appartiennent généralement 

au Parti des travailleurs kurdes 

(PKK. marxiste-léniniste). principale 

organisation kurde en lutte contre le 

pouvoir central d'Ankara. Depuis la 

reprise des combats. en août 1984. 

plus de 1000 personnes (civils. militaires. 

policiers et rebelles), selon un 

bilan officiel, ont trouvé la mort lors 

dEJSaffrontements. - (AFP,) 

15.10.1987 

LEMAllN 

DE PARIS 

14.10.1987 

Rome sous le choc après le 

rapt de trois Italiens en Irak 

Un mois à peine après la 

décision très débattue de. 

Rome d'envoyer des unités 

navales dans le Golfe, l'enlèvement 

de trois Italiens en 

Irak par un groupe kurde 

pro-iranien réclamant le départ 

de la notte italienne a 

provoqué un véritable cho'~ 

politique en Italie, 

Hier, dans un communiqué 

diffusé par l'agence iranienne 

IRNA, reçue à Paris, l'Union 

patriotique du Kurdistan irakien 

(UPK) a confirmé cet 

enlèvement, 

« GoJfe, chantage à J'Italie», 

titrait hier le quotidien 

Repubblica (gauche) sur toute 

sa première page, Mais la 

presse accuse aussi le gouvernement 

Goria d'avoir caché, 

pendant près d'un mois, l'enlèvement 

des techniciens alors 

même que le débat faisait rage 

en Italie sur l'opportunité de 

la mission italienne dans le 

Golfe, Il a fallu, relève Re- 

pubblica, un communiqué des 

ravisseurs, 1'« Umon nationale 

du ~di5tan irakien », à 

Beyrouth, pour que le triple 

enlèvement soit connu en 

Italie, 

Des divergences apparues 

du côté officiel entre la 

présidence du Conseil et le 

ministère italien des Affaires 

étrangères ont encore ajouté à 

l'inquiétude, soulevant de 

nouvelles polémiques, Le 

président du Conseil Giovanni 

Goria admettait tout 

d'abord lundi que l'on était 

« depuis cinq jours» 

Selon le ministère des. 

Affaires étrangères, le premier 

Italien, Sergio Cuminetti, 

avait été enlevé dans la 

région de Mossoul à la 

mi-septembre, les deux autres, 

Giuseppe Carrara et 

Robeno Diotallevi, il y a une 

dizaine de jours, 

., 

• 

6 

CONFLIT 

IRAN-IRAK 

L'Italie prise dans les eaux 

troubles du Golfe 

Après l'enlèvement de trois de leurs ressortissants au nord de l'Irak, les autorités 

italiennes se trouvent, malgré el/es, impliquées plus avant dans la guerre du Golfe, 

Rome, de notre correspondant 

O~drJmJll,alion ~I dl>tralégle chOI>I~l'M 

les autùnlé .. dam raffalre d~, 

trois techniciens IlJlicns cnle. 

vés au nord de l'Irak par de, 

militants kurdes pro-Iranien~. 

.//11 'r u

• 

~~ 

17.10.1987 

Le guide prend la clef des champs 

Arrêté sur les accusations d'un de ses confrères turc, un ressortissant français 

Michel Caram/not, a profité d'une mise en liberté provisoire pour rejoindre Paris. 

Michel Caraminot est libre. Arrêté le 

17 juin dans la ville d'Urfa (Turquie 

orientale) pour propagande 

pro-kurde et pro-arménienne (LibérariOl~3 

septembre), ila profité d'une 

rél.'ente remise en liberté provisoire 

[lour s'envoler jeudi aprés-midi vers 

Paris. Celui-ci a apparemment franchi 

la zone-frontière de l'aéroport d'Anka. 

ra sans problème. L'arrivée à Roissy a 

mis fin à un incroyable feuilleton judicidire 

qui en dit long sur les lourdeurs 

,dnlinistratives turques. 

LE SOIR 

19.10-" 

..... -, 

., ! 

Micbel Caraminot avait été arrêté, 

Inculpé et emprisonné. sur les seules 

accusations d'un guide lurc, Nihat Gui. 

dogan, accompagnateur d'un groupe 

de touristes. De l'avis des touristes 

rrançù, ce dernier a ètè empéché par 

Michel (araminol d'emmener le 

gfllUpe chez les marchands de lapis et 

autres souvenirs. Le contentieux enlre 

b deux guides s'est vite envenimé à 

L'rra 

Plusieurs cas de choléra étaient déclarés 

dans la ville-étape, et N,hat Guldo- 

gan n'avait pas respecté les consignes 

sanitaires imposées par Michel Caraminot: 

il avait fait servir au restaurant 

.crudités, yaourts, etc... l'altercation 

entre les deux guides fut si sérieuse que 

l'on peut trouver là explication aux 

gravissimes accusations de Nihat Guidogan. 

Niant farouchement avoir évoqué 

l'histoire récente de la Turquie, le guide 

français a dû toutefois se plier à la 

justice turque et notamment aux lenteurs 

de la Cour de sûreté de l'Etal. 

Celle-ci ne se réunit que douze fois par 

an. Trois mois ont été nécessaires avant 

que ne soit organisé un contre-interrogatoire 

de Nihat Guldogan. 

En oclobre dernier, la commISSIOn 

d'experts ne s'était toujours pas prononcl:c 

sur It caractère propagandisle 

des documents de lravail de Michel 

Caraminol. Plusieurs. membres ciu 

groupe de voyage avaient accepté de 

retourner en Turquie pour témoigner 

de l'innocence ddeur guide. Le procureur 

lui-même avail demandé sa reml>C 

enlibené provisoire «fOUle de preuves 

exislantes» la cour a satisfait sa demande 

... au bout de h'lit semaines. 

-ntre temps, la presse turque avail. 

dénoncé la fragilité de l'accusation. A 

peille sorti de Sd geôle, lejeune Français 

a choisi rentré illégalement en France 

même si son innocence pouvait êlre 

facilement démontrée. 

Dominique ~E GUILLEDOUX 

Les bureaux parisiens de la compagnie 

Lufthansa occupés par des Kurdes 

Une vlngtame de militants kurdes ont occupé ce matin les Ollreaux de la 

aérienne allemande Lufthansa. 21. rue Royale à Paris. 

Cette occupation non violente a été organisée pour protester contre les conditions de vie 

trés dures qUI leur sont réservées dans leur pays. au Kurdistan. partagé notamment entre 

la TurqUie. l'URSS et l'Iran. 

AGENCE 

FRi\NCE 

PRESSE 

19.10.1987 

Iran-Exécution 

~xécution de six personnes coupables d'actions ar~ées en Iran 

PARIS, 19 oct (AFP) - Le Conseil supèrieur de la Justice iranien a ordonné 

lundi l'exécution de six personnes reconnues coupables d'opérations armées 

Fontre les forces Gouvernementales dans les réGions de l'Azerbaidjan 

fnord-ouest) et du Kurdistan ~ouest), a annoncé Radio-Téhéran captée ~ Paris. 

I Selon la radio, r:s six accusés avaient "reÇu un entratnement militaire en 

Irak pour mener des actions d~ destruction et de terreur" en Iran. 

L'HUMANITE 

23.10.1987 

Cent dix jours dans les prisons du Kurdistan de Turquie 

L'HORREUR 

I 

AU QUOTIDIEN 

Lejeune guide français Michel Caraminof témoine : 

((A Diyarbaldr,j'ai vu un enfant de onze ans détenu avec son père» 

GUIDE touristique français ae-. 

cusé par les autorités d'Ankara 

d'avoir voulu « affaiblir le sentiment 

national du peuple turc », trainé 

en Cour de >ûreté de l'Ela~ Michel Carammot 

a vécu plus de trois mois dans 

les [Insons lurque> aVdnt d'étre mis en 

Iibené provl>oireet de quitter la Turquie 

"en douce). pour attendre à l'aris le 

verdict du procès. Fatigué, amaigri, mais 

« soulagé H, Michel Caraminot n-. a: 

raconté ses prisons. Parce qu'il veut, par 

son témoignage, aider ses anciens codélenus 

qui, là-bas, vivent J'horreur au 

quotidien. Et parce qu'il refuse que celte 

lamentable affaire soit enterrée aussi 

longtemps que son innocence n'aura pas 

é1épubliquement reconnue. 

Entre le 17 juin el le 5 octobre, Michel 

Cardminot 'I connu deux prisons 

taules deux en "Turquie onentale';, 

dénomination officielle du Kurdistan, 

dans un pays oû Ie mOl «we» est 

banni du vocabulaire. 

Celle d'Urfa, d'abord. «Les condilions 

de vie, dit.il, y sont lbominables. 

En arrivant, déjà, on vous lond. Ça mel 

en condition. La prison est infecle et 

décrépile. Il n'y a aucune hygiéne. OIT 

était deux cenIS dans le bàtiment avec 

deux toilettes. On distribuait un bidon 

d'eau de temps en temps. Impossible de! 

se laver. On sonait une heure 10US les 

deux jours dans la cour. Toutle reste du 

temps, on étail enfermés dans une prison 

en plein soleil par 5Qo.Il n'y a pas' 

de vitres aux fenétres, seulement des 

barreaux, Et la prison ne fournit rien, 

Das méme une couverture, dans une ré- 

~ion oû les hivers sont trés froi\ls. La 

nourriture est inrecte : un brouet infâme 

et des légumes pourris qu'on doit prépa•. 

rer soi-même. En douze jours, j'ai perdu 

quinze kilos. » 

A Urfa, il n'a pas vu de cas de tor. 

lure, bien que le gardien-chef ail récemment 

admis devant la presse qu'elle y 

élait praliquée. Il a vu par conlre le 

cachot: « Un placard oû il est impossi. 

ble de s'allonger, avec un trou au milieu 

pour chier, et on peUl y rester un 

mOIs. ») 

C'est à la prison civile de Diyarbakir 

«une prison trOIs étoiles, comparée à 

Urfa H, oû il a ensuIte élé transréré, que 

Michel Carammot a rencontré des vic. 

times de la tonure : une quizaine de dé. 

lenus amenès de la rrison militaire où 

sont enrennés le, " ;loilliques H. 

« Normalement, c'est là qu'on aurait 

dû me mettre, vu ce dont je suis accusé. 

Mais je suppose qu'ils n'avaient pas envie 

que je sois témoin de ce qui s'y 

passe. C'est abominable. Pire qu'à Urfa. 

Les quinze qui sont venus étaient si affamés 

qu'il a fallu les retenir pour les 

empêcher de se rendre malades. C'est 

sur eux que j'ai vu les marques des .lorlures: 

sur les pieds, les mains, le dos. Il 

y en a un dont le dos n'était plus un 

dos... 115 venaienl tous les quinze. du 

même village. On les avait arrêtés parce 

qu'ils avaient donné à manger à 

quelqu'un qu'on soupçonnait d'appartenir 

au PKK !(I). Ils risquaient cinq ans 

de prison pour aide à la rébellion. » 

Cinq ans. e'eslle délai moyen nécessaire 

à l'instruction des pracés, pendant 

-> 7

.. 

t 

lesquels le prévenu reste en prison, sou' 

vent avec une panie de sa famille. 

« Dans tout l'est de la TurlU'ie, explique 

Michel Caramino!, on pratique le 

système de la responsabilité collective. 

Si un délit esl commis, on arréte non 

.s.culement celui qu'on soupçonne. d'êlr~ 

coupable, mais toute sa famille et parfois 

même ~ voisins. Et comme la responsabilité 

pénale commence à sept ans 

révolus, les prisons sont pleines d'enfants. 

A Diyarbakir, il y avait un garçon 

de onze ans, détenu avec son pére, et 

beaucoup de gosses de quatone-quinze 

'ans. Et en plus, à côté, il y avait la. 

prison des femmes et celle des enfants. » 

Les histoires que raconte Caraminot 

sont terribles: celle de cette femme, 

mère d'un de ses codétenus, emprison: 

née plusieurs mois pour obliger ses fils à 

se rendre. Celle du procureur civil de 

Diyarbakir, venu visiter la prison avant 

sa mutation: une semaine auparavant, il 

avait fait arrêter quatre militaires qui. 

b 

avaient tonurè un vieillard jusqu'à la 

mort, et de.mandé con Ire eux un juge. 

(suite) 

mènt exemplaire. Désavoué par le mï-' 

nistre de la Justice. il était remplacé. 

Celle, encore, de cet ancien parlementaire, 

Ahmed Turk: « La police avait 

trouvé à deux cents mètres de chez lui 

une casselle vidéo du PKK. On l'a 

amené aprés un coun passage à la pri- . 

son militaire au cours duquel il a perdu 

loules les dents inférieures ... Je l'al vu... 

Il était trés abimé physiquement. » 

« Je voudrais insisler, dit encore Caramino!, 

sur quelque chose que tout le 

monde m'a dit là-bas: la situation dans 

les prisons, notamment à la prison militaire 

de Diyarbakir, s'est considérablement 

détériorée depuis ce qu'on appelle 

le ({retour à la démocralie ». Parce que 

les organisations internationales ont relâché 

leur pression et leur surveillance. 

On n'en parle plus, et c'est trés grave. » 

Propos recueillis par 

Frar.çoise Germain-Robin 

(I) PKK : Pani des travailleu" du Kurdistan, 

qui mène la lulle armèe pour l'indèpendance.. 

r--..... - ----~----.;.-----.----1;1 

!.€e1lTonJt, 

--------.- .. ------- -- --. --- ._" .. _~ ...J 

23.10.1987 

, --~,~ ::?,"',-, 

" .._.:..-

• 

I LE FIGARO 130.10.1987 

Israël-Iran 

Une gaffe 

révélatrice 

Les al/usions à }'« amitié» 

israélo-iranienne de Al, ::Jbin ont été 

immédiatement corrigéeset démenties 

en h.f!!!! ';ilP~ 

JERUSALEM: 

Ren' BAUDUC 

ft L'Iran est le meilleur ami 

d'Israël. » Ces mots attribués au 

ministre de la Défense, M. Rabin, 

et publiés en première page par 

le journal ft Haaretz • ont surpris 

les milieux politiques de Jérusalem 

et causé un compréhensible 

embarras au ministère des Affaires 

étrangères o~ on parlait hier 

matin ft d'une gaffe monumentale 

II. 

Le ministère de la Défense 

s'est empressé de publier une 

mise au point mettant en cause 

entre autres, l'AFP pour avoir dif~ 

fusé ft un compte rendu totalement 

dépourvu de fondement II. 

M. Rabin aurait dit que l'Iran 

est aujourd'hui un ennemi 

acharné d'Israël. Mais que les 

Américains lui avaient toujours 

rappelé, lorsqu'il était ambassadeur 

d'Israël à Washington, qu'il 

• fallait traiter avec l'ennemi si on 

voulait résoudre un conflit II. 

Sans sous-estimer la haine actuelle 

de l'Iran pour Israël, 

M. Rabin aurait donc voulu souligner 

le fait que ft pendant vingthuit 

ans sur les trente-neuf 

d'existence d'Israël, l'Iran svait 

été un ami d'Israël», et qu'il pouvait 

le redevenir dès que • la folie 

du fondamentalisme chiite serait 

révolue II. 

Dans l'après-midi d'hier, le directeur 

général du ministère des 

Affaires étrangères, M. Belin, a, 

lui aussi, essayé de remettre les 

choses en place en disant qu'Israël 

ft n'avait aucun intérêt à voir 

continuer la guerre dans le 

Golfe II, craignant que cette 

g~erre p~i~ renforcer les capa- 

Cités militaires de ft l'ennemi ancien 

(Irak) et de l'ennemi nouveau 

(Irsn) II. Il a évité, toutefois, 

de répondre à toute question sur 

les rapports actuels existant entre 

Israël et l'Iran, dont la presse 

étrangère parle régulièrement 

--- - 

ainsi que des négociations entre 

l'ancien directeur du ministère 

des Affaires étrangères, M. Kimche 

(très mêlé à l'irangate) et les 

dirigeants iraniens au sujet de 

l'immigration des juifs d'Iran. 

Des relations 

historiques 

Du point de vue historique 

l'amitié entre la Perse et le peu~ 

pie juif dépasse largement les relations 

mentionnées par 

M. Rabin. Le retour des juifs en 

Terre Sainte et la reconstruction 

du temple avaient été, en effet 

autorisés par Cyrus en 538 avani 

Jésus-Christ et son fameux édit 

est .constam~ent mentionné en 

Israel à côté de la déclaration 

Balfour qui autorisa la création 

du « foyer national juif. à la fin 

de la PremièreGuerre mondiale. 

La collaboration entre Israël 

et le chah fut intense dans tous 

les domaines (dont celui de l'aide 

aux rebelles kurdes contre l'Irak) 

depuis les annèis 1950.Le ministre 

israélien lui-mêmo a rappelé' 

qu'en 1973, c'est l'Iran qui fournit 

à Israël son pétrole après avoir 

permis la construction du pipeline 

entre Eilat et la Méditerranée 

transportant, jusqu'à l'arrivée de 

Khomeiny au pouvoir, le pétrole 

iranien vers l'Europe via Israël. 

Il est probable que même 

après la mise au point du minis-' 

tère de la Défense, les propos de 

M. Rabin ne seront pas appréciés 

en Egypte - où le président 

Moubarak vient de dénoncer les 

pays qui continuent à aider l'Iran 

- ni aux Etats-Unis où le rappel 

du conseil de ft négocier avec 

l'ennemi» pourrait être mal interprété. 

On pouvait y voir une critique 

de la politique anti-iranienne 

suivie par Washington dans le 

Golfe, pour tenter de remédier 

l'iran- 

aux conséquences de « 

gate» auprès des pays arabes. 

R.B. 

Yitzhak Rabin: les liens hbloriques avec l'Iran. 

(Photugraphlc .\P.) 

9

PARLEMENT EUROPEEN 

26/30.10.1987 POUR UNE CHARTE EUROPEENNE DES LANGUES REGIONALES 

ET MINORITAIRES 

t 

(Rapport de M. Wi lly KUIJPERS (ARC, B), au nom de la 

commission de la jeunesse, de la culture, de l'éducation, 

de l'information et des sports - Doc. A2-150/87) 

Le rapport KUIJPERS se prononce pour un enseigne.ent 

officiel des langues régionales et .inor;ta;res et la 

reconnaissance des cours, classes et écoles créés par des 

associations uti lisant ces langues co..e langue d'enseignellent 

g~néral. 

Pour la troisième fois, la commission de la jeunesse, de 

l~ culture, de l'éducation, de l'information et des sports 

revient à la charge en demandant la mise en oeuvre d'une 

Charte communautaire des langues et cultures régionales et 

d'une Charte des droits des minorités ethniques, demandées 

par le Parlement en 1981, ainsi que des mesures en faveur 

des langues et des cu ltures minoritai res, réc lamées en 

1983. 

En premier lieu, les Etats membres devraient reconnaître 

dans leurs dispositions constitutionnelles leurs éventuelles 

diversitês ethniques, culturelles et linguistiques. 

Au niveau des Etats membres, des mesures devraient être 

prises en matière d'~nseignement: de réglementation 

administrative, de communication et d'information. Et de 

.préconiser un enseignement officiel des langues régionales. 

et minoritaires et la reconnaissance officielle des cours, 

classes et écoles créés par des associations qui utilisent 

comme langue d'enseignement général une langue régionale 

ou minoritaire. 

Des dispositions législatives devraient être adoptées pour 

garantir le droit d'utiliser les langues régionales et 

~;noritaires, prescrire leur usage dans les services 

décentralisés de l'Etat et autoriser l'inscription sur les 

listes électorales des noms de lieu et autres indications 

établis dans les langues régionales ou minoritaires. Bien 

entendu, l'accès à la radiotélévision locale, régionale et 

nationale devrait être facilité. Et de préconiser le 

recours aux techniques de doublage et de sous-titrage, 

propres à promouvoir les productions audiovisuelles dans 

.les langues régionales et minoritaires. 

Au niveau de la vie courante, le rapporteur recommande. 

l'uti lisation des langues régionales et minoritai res par 

les entreprises publiques (trafic postal), dans les transactions 

financières (chèques postaux et opérations bancaires), 

pour l'étiquetage des produits et sur les 

panneaux de signalisation routiire. 

Quant au Conseil et à la Commission, ils sont invités à 

promouvoi r .le "Bureau des langues de moindre diffusion" 

(créé en 1982 à la suite d'une résolution du Parlement 

européen), en lui accordant des crédits budgétaires suffisants. 

Signalons enfin que la commission de la jeunesse et de la 

culture souhaite établir entre autres un raport sur les 

minorités d'outre-mer. 

10

t 

--TURKEY 

I 

i Torture has become an issue for public discussion in Turi 

key. Almost four years after a civilian government came to 

I power in November 1983, no effective measures have been 

! taken to prevent torture. 

! The Turkish authorities have 

I admitted thattorture takes place. 

but have repeatedly claimed that 

it is used only in isolated inci- 

I dents. Despite the promise that all 

I complaints of torture are invesjtigated 

and t~at those responsible 

for torture wJlI be prosecuted. AI 

, has not observed any fundamen- 

I tal changes in the systematic and 

" widespread practice of torture. 

Torture of political detainees 

was already a major concern for 

AI before the military coup of 12 

September 1980. The numher of 

allegations of torture at any time 

appears to be directly related to 

the number of people detained. 

During an earlier period of military 

intervention. from 1970 to 

1973, when several thousand people 

were detained, AI received 

hundreds of allegations of torture 

and believed torture to be 

widespread and systematic. Fewer 

I 

) 

allegations were received during 

the mid-1970s, when there were 

fewer political prisoners. After the 

introduction of martial law in December 

1978, the number of cases 

of torture again began to grow. 

Following a research mission in 

May 1980 AI concluded that most 

people detained by the police and 

martial law authorities were tortured. 

and in some cases tortured 

to death. 

After a military coup in September 

1980 thcusands of people 

were taken into custody by the 

security forces. At the beginning 

of 1987 the number of people who 

had been taken into custody was 

estimated by the newly founded 

Human Rights Association in Turkey 

to be atleast240,OOO. The incidence 

of torture increased 

dramatically immediately after the 

coup. In subsequent years the 

number of torture allegations and 

\ 

.--, 

I 

, 

\ 

\ 

'1 

reported deaths under torture 

gradually decreased. but only 

relatively. Continuing reports of 

torture during recent months point 

to the fact that the pattern has 

shown no significant change to the 

present day. 

Methods 

The main purpose of torture in 

police custody appears to be to extract 

information and confessions. 

Ill-treatment in prisons, often in 

the form of routine beatings, is intended 

mainly to maintain discipline. 

In both prisons and police 

stations. the intimidation and humiliation 

of prisoners is an additional 

motive. 

For these purposes a whole variety 

of methods is used. Suspects 

are blindfolded and handcuffed 

immediately after detention. Even 

common criminal suspects are 

stripped naked during interrogation 

and left like that, often after 

being hosed with ice-cold water, 

or left on the concrete floors of 

cells in the harsh conditions of 

winter. l)etainees are frequently 

kept hungry and thirsty, are 

prevented from sleeping for days 

and are forced to stand in tiring 

positions for long periods. 

The method of torture most frequently 

applied is bastirwdo ifakllul, 

beatings on the soles of the 

feet). The only equipment necessary 

is a chair and some rope (see 

illustration). Electric shock torture 

is applied using a hand generator. 

It is often combined with various 

sorts of hanging (see illustrationl 

Various forms of sexual abuse, 

insults and threats, including 

mock executions, are arn~ng the 

most,frequently applied of many 

other forms of cniel, inhuman and 

degrading treatment in Turkey. 

These drawings of prisoners being 

tortured are by a former police 

officer. The one below shows' 

bastinado, in which the prisoner is , 

beaten on the soles of the feet. This 

torture method - also known as 

faJaka - is the most common. It requires 

no special equipment and 

leaves relatively few marks. The 

above drawing shows one of the 

many ways in which prisoners are 

SUSpended in order to cause pain. 

This method is known as "Palestinian 

hanging". 

-> Il

File on Torture September 1987 

CELLS 

SECTIONS 

SHOWER ROOM 

."holl 

TORTURE 

EQUIPMENT 

~1Il""""O 

AIoB 

'Reer.. tlon 

-" 

SECTION 

Although people have been tortured in police stations and 

prisons of every type throughout Turkey, there are also 

buildings specially equipped for torture. 

Most of these places are well tigate the treatment of detainees in 

known. The US-based human these centres and take the necesrights 

group, Helsinki Watch sary steps. 

COmßÙttee, stated in March 1986: One of the best known torture 

"I was able to find the exact 10- centres is a place called DAL 

cation of the main torture centres (Devlet Arastirma Laburatuvari. 

in both cities" (Ankara and Istan- State Research Laboratory) in 

buJ). A government determined to Ankara Police Headquarters. In 

eliminate torture would inves- April 1987 AI obtained a sketch 

A 

o 

CELLS 

o 

ḻion 

ENTRANCE 

A torture centre in Ankara. This sketch by former detainees shows the State Research Laboratory within Ankara 

Police Headquarters. The detainees - students held between November 1986 and March 1987 -Indicate clearly 

a room where torture equipment is housed and used. A former prisoner of conscience tortured the,'e in 1981 

has confirmed the accuracy of the sketch. The passage between Sections A and B is reported to be very low so 

people have to bend down to walk through, It can he closed off by an artificial wall camounaged with fire 

extinguishers to avoid unwanted entry. 

Torture centres 

(sui te) 

Deaths in custody 

Since the September 1980 coup AI has submitted to the 

authorities the narnes of more than 100people alleged to have 

died in custody since then. In reply AI has received information 

from the authorities on 82 of these cases. Most of 

the replies are less than satisfactory. 

Since the end of 1985 various September 1980, A report issued 

organizations in Turkey have is- by the Chief of the GeneraI Staffs 

sued lists of people who died in Office on 29 October 1982 stated 

custody. The prisoners named in- that investigations into 204 deaths 

elude some who died as a result alleged to have been caused by 

of hunger-strikes or medical torture had determined that in only 

neglect and some who committed four cases were the deaths caused 

suicide. Even so, the majority of by torture. In Aprill984 the sarne 

prisoners named in these lists ap- office announced that since the 

pear to have died as a result of first declaration of martial law in 

torture. December 1978 two people had 

In December 1985 Cüneyt Can- died as a result of torture .. 

ver, a Social Democrat Populist In April 1986 Yildirim Akbu- 

Party (SHP) member of parlia- lut, Minister of the Interior, anment, 

handed over a list with 113 swering questions in parliament 

names to the president of parlia- said that there had been a total of 

ment during a debate on the budg- 78 deaths during interrogation beel. 

One year later Fikri Saglar, tween 26 December 1978 and 31 

Secretary General of the SHP, December 1985, but did not speci- 

~ubmilled a list of 253 names and fy the causes. In December 1986 

in February 1987 the Human the Minister of Justice. Mahmut 

Rights Association presented to OItan Sungurlu, stated that 13 

the press detailed information on deaths in custody had been caused 

149 cases. Twenty more names by torture or ill-treatment. 

were added later. During the first six months of 

On 16 March 1982 the Minister 1987 AI received information on 

of State, Ilhan Öztrak, acknow- Il deaths in custody. Nine of 

ledged publicly that 15 people had them were alleged to have been 

died as a result of torture since caused by torture. 

12 

1: 

:i 

of DAL with Section A and Section 

B. where the torture equipment 

is housed, marked. It was 

drawn by students detained between 

November 1986 and March 

1987, The main elements of this 

sketch were confirmed by a former 

prisoner of conscience who had 

been tortured here in 1981. Except 

for the addition of a "recreation 

room" used to treat injuries 

before the prisoner's release or 

formal arrest by a court, nothing 

seems to have changed since then. 

For example, in February 1987 

the gendarmerie (armed rural 

police), while searching for Hasan 

Bayram, rounded up members 

of his family in Pirinclik village 

near Diyarbakir and took them to 

the gendarmerie station. The next 

day Hasan Bayram's 70-year-old 

father, Zülfikar Bayram, died in 

hospital. His wife Esma Bayram 

says: 

"On 19 February gendarmes 

came to our house saying that they 

were looking for my son Hasan 

who is on the run. Everyone in the 

family was beater.. They took us, 

my husband Zülfikar Bayram and 

the children, to the gendarmerie 

station where they beat us and hit 

us with the butts of their rifles. 

My husband, who was seriously 

injured, and I were taken to hospital, 

where he died, .. An autopsy 

will provide proof that torture 

caused his death. A medical examination 

of the other members 

of the family who are still in custody 

[on 22 February] should be 

done ... 

The death of Mehmet Kalkan 

on 14 June 1987 in the hands of 

the Diyarbakir Directorate of the 

Rapid Forces (special branch of 

the police) led to a three-day 

hunger-strike of political prisoners 

in Diyarbakir Military Prison. 

Mehmet Kalkan escaped from 

AI on torture in 

Turkey 

Quotations from AI reports 

May 1984: File on 

Tonure: 

"The Turkish authorities have 

persisted in the torture of prisoner

t 

" 

File on Torture SeJlt~mber 1987 

(suite) 

Torture in southeastern 

Turkey 

Another dimension of the 

problem of torture and iIltreatment 

in Turkey is illustrated 

by the situation in the 

southeast. Armed clashes between 

Kurdish guerrilla 

troops and the Turkish seeu- . 

rit y forces have led to more 

than 700 deaths in less than 

three years since August 

1984. 

AI received oral and written testimonies 

of whole villages being 

rounded up by the security forces 

and the Kurdish population being 

beaten by members of the gendarmerie 

or army searching for guerrillas 

and their supporters. Four 

people are alleged to have died as 

a result of torture between February 

and June 1987. 

A report in the newspaper Cumhuriyet 

of 6 May 1987 refers to 

events in Güzelöz village in the 

district of Gercüs, Mardin 

province. The inhabitants said: 

"On 9 April the gendarmerie 

came into our village and rounded 

the men up in the school 

playground between 3 and 4 pm. 

They took 12 people to the gendarmerie 

station in Vias. They 

were stripped naked and beaten 

until 3 in the morning. Their eyes 

were blindfolded and they were 

handcuffed. Then they were set 

free. 

"The next day 500 gendarmes 

came to the village and once again 

rounded up the men in the school 

playground. The gendarmes 

searched all the houses but did not 

find anything. They took the men 

inside the school and beat them. 

The beatings went on until3 pm. 

During this time one of us was 

stripped naked [Hüseyin Cetin] 

and shown from the wincow of 

the school. 

"Four children of our village 

were asked where the bandits 

were and given electric shocks to 

the mouths. Their mouths bled 

and they had to be given medical 

treatment. " 

Testimony of torture 

"Worse than the physical torture, I was subjected to psychological 

torture, much more cruel and shameful for 

mankind. 

"As well as the threat: •If you do not speak, we will torture 

your daughter' in the presence of my two-year-old daughter 

in the torture chamber, I lived through the agony of 

listening to the cries ofher mother, who was tortured in the 

detention and interrogation cell at Gayrettepe First Branch 

(Istanbul Political Police), unable to calm our weeping 

daughter. 

"Making degrading threats, they 

tortured my wife at my side. I 

have seen a police truncheon in 

her anus. Can I and those like me, 

who have been subjected to such 

degrading and inhuman treatment, 

ever forget all this? 

"I do not know how many 

times I was hung up by my feet, 

or in the crucifix position, with 

my hands tied at the front or behind 

my back. Sometimes I was 

kept hanging for minutes, sometimes 

for hours. I imagine that the 

periods, when my shoulder blades 

pressed against my chest, when I 

had difficulty in breathing, when 

I lost all feeling in my arms and 

could nottouch the floor, amount 

to a total of several days. 

"During this time I was beaten 

up and given electric shocks while 

suspended in the air. My armpits 

were cut as if with a razor blade 

.. .I lived through days when 

electric shocks given to the toes, 

the sexualorgans and the hands 

and ears all seemed to converge 

in the belly of a human being. 

Only someone who has gone 

through the torture centres can 

know what it means when lightning 

strikes in the belly of a human 

being ... " 

Kemal Bilget, a teacher, and his 

wife were detained on 17 June 

1986 in Elazig. Al sought assurances 

that they would not be tortured 

pr ill-treated in detention. 

The Ministry of Justice replied in 

February 1987 that Kemal Bilget 

was one of the defendants in a trial 

at Istanbul State Security Court, 

charged with membership of an 

illegal organization called TKEP 

(Turkish Communist Workers' 

Party). Allegations of torture had 

been raised but found groundless; 

Kemal Bilget, second from the right, made detailed torture allegaticms at 

Istanbul State Security Court. He was also forced to watch his wife being 

tortured. 

Theatre director Yilmaz Onay, 

who was detained in December 

1986. He testified that he had 

been tortured for three days inside 

Ankara Police Headquarters. 

therefore the investigation into 

them had been stopped by the 

prosecutor. 

Kemal Bilget says that he was 

subjected to torture in Elazig and 

Istanbul for a total of one month. 

He saw a doctor only many 

months later, yet in a report dated 

7 August 1986 issued by the 

Health Committee of Elazig State 

Hospital signs of the torture were 

documented. 

The above testimony is from 

Kemal Bilget's statement at his 

court hearing on 15 January 1987. 

Refik Baytar, a grammar school 

student from Batman, who says 

he was tortured for 12 days in 

SUrt and Batman poUce stations 

in January 1987. 

-> 

13

File on Torture September 1987 

III-treatment 

What you can dn 

(sui te) 

in prison 

After new regulations for the treatment of prisoners in 

military prisons were introduced on 30 September 1986 the 

situation in prisons seemed to have improved slightly, but 

since April 1987 new allegations of ill-treatment in military 

prisons have been received. 

In a press conference on 1 April 

relatives of prisoners in Istanbul 

claimed that prisoners in Metris 

Military Prison were being iIItreated. 

As a recent example they 

claimed that six defendants in a 

political trial at Istanbul Military 

Court had been stripped naked 

and beaten under the pretext of a 

routine search. The six were accused 

of being members of the 

TKP/ML, Turkish Communist 

Party /Marxist- Leninist. 

In June 1987 inmates of Sagmalcilar 

Prison in Istanbul were 

beaten after they refused to wear 

Sexual 

abuse 

chains on their way to court. Their 

court hearings are now proceeding 

in their absence. 

In Adana. mothers of political 

prisoners complained at the J>eginning 

of June 1987 that their sons, 

Ayhan Karmis. Ali Nurdogan 

Köroglu and Haydar Karadag, 

had been been tortured in Adana 

Closed Prison because they had 

refused to sing the national anthem 

and to participate in prayers 

during meals. Zeliha Karmis 

claimed that her son had suffered 

internal bleeding and that she had 

seen blood coming from his ear. 

"We have youngsters aged 20 and 21 at our disposal, 

hard as a rock. If they want to torture a girl 

sexually ... why should they feel the need for a 

truncheon?" 

Former General Turgut Sunalp, October 1985 

In view of the persistent evidence of torture in Turkey AI 

believes that the Turkish Government should implement the 

following measures: 

.The highest authorities in 

Turkey should issue clear public 

instructions that torture will not 

be tolerated under any circumstances. 

.Rather than issuing unverifiable 

denials in the face of torture allegations, 

the Turkish Government 

should establish an impartial body 

to investigate all complaints and 

reports of torture. Ils findings and 

methods of investigation should be 

made public. 

.Relatives and lawyers should be 

informed promptly of the whereabouts 

of detainees and have 

prompt and regular access to them. 

.Steps should be taken to ensure 

that confessions or other evidence 

obtained through torture may 

never be invoked in legal 

14 

.'I was taken to Yenimahalle to force the student to assault me 

Police Station. My eyes were sexually. As I could not stand 

blindfolded and I was taken to it, I agreed to sign that 

a place I do not know. Here I statement. " 

was stripped naked. First I was Nilufer Aydur is one of 

hosed with ice-cold water and hundreds of students arrested in 

given electric shocks. They April 1987 after widespread 

wanted me to sign a statement, protests against restrictions on 

but I refused. student associations. Her tes- 

"Thereupon they locked me timony comes from a trial, in 

in a single cell with a male stu- May 1987, of 141 students at 

dent. We were both stripped Ankara State Security Court. 

naked. Under torture they tried 

proceedings. 

.The Turkish Government 

should sign and ratify the UN 

Convention Against Torture and 

Other Cruel. Inhuman or Degrading 

Treatment or Punishment 

which entered into force on 26 

June 1987. Criminal proceedings 

should be instituted against alleged 

torturers, as called for in the 

UN Convention. 

.Please write to the authorities 

urging them to take effective steps 

to stop torture and in particular to 

implement these measures. Send 

your letters to: President Kenan 

Evren/Office of the President! 

Devlet Baskanligi/ Anlcaraffurkey; 

and: Turgut Özal / Office of the 

Prime Minister / Basbakanlik / 

Ankara/Turkey.O 

Criminal suspect 

tortured 

"On 31 January 1987 I was ar- 

Icsted while driving my taxi. 

Shortly after we had arrived at the 

police station they applied 

bastiruuJo (beatings on the soles of 

the feet) to me. They fixed my 

legs to a stick with a rope and 

tightened it by turning it five or 

six times. 

"The first day I was beaten day 

and night and then I was taken to 

a cell for one person. I got nothing 

to eat or drink and I was not 

allowed to go to the toilet. They 

were swearing at me all the time. 

"On the second day I was 

sleeping in my cell when they arrived 

at around 2 or 3 am. They 

took me handcuffed and blindfolded 

to another room. Here they 

stripped me naked and tied one of 

my feet and my hands to something. 

Again they beat me and 

squeezed my testicles so that I 

screamed the whole time. 

"On the third day they told me 

to confess to the crime or I would 

have electric shocks applied to 

me. They took me to a room and 

asked me to undress. Although I 

resisted they took off all my 

clothes and fixed a cable to my little 

finger and applied electricity 

until I fainted. I could admit to 

nothing because I knew nothing, 

but they made me sign a statement. 

In court I learned that it was 

about a woman whose money had 

been stolen." 

Testimony of Ihsan Allabucak. 

Threats 

and torture 

"'I was detained on 24 December 

1986 in Ankara. They also 

took my wife to the police station. 

I immediately admitted to 

stealing a car because I had really 

done that. I asked them to 

release my wife and my sister. 

They immediately beat me and 

said: "You have a record of po- 

Iitical crime and at your home 

we have found banned publications; 

you are still involved in 

political activities.'. I said that 

I had been imprisoned for eight 

years for political crime, but 

that possession of individual 

banned books was not forbidden. 

They said: 'You know too 

much.' 

"I was taken to the torture 

room while being beaten. There 

I was subjected to hanging, electric 

shocks and the bastinado 

(beatings on the soles of the 

feet). They also swore at me the 

whole time. This lasted for 

about an hour. They had a break 

and just when I thought the torture 

had stopped they started 

again. 

"For five days we were ~or- 

Serhat Sirnsek, president of the students' 

association at the machine 

faculty at Istanbul Technical 

Universitv. He was held incommunicad~ 

for 2S days by the political 

police in January 1987. He said 

he had not only been tortured himself, 

but had witnessed the torture 

of others too. 

"Because torture has become 

a profound and 

widespread political tool it 

is difficult to erase its 

roots. . • Therefore the 

authorities are defending 

torture and trying to hide 

it." 

Journalist llhan Seleuk, 

February 1986 

tured, Il times in all. I only admitted 

stealing a car. They 

wanted me and my brother-inlaw 

to admit to another robbery 

and political activities. 

"On the evening of the sixth 

day they blindfolded me and 

took me to the torture room. 

Here they said that I must admit 

to the political activities or 

the robbery or they would torture 

my wife in front of me. I 

said that I had done nothing like 

that and could not admit it. They 

told me to open my eyes and 

took away my blindfold and I 

saw my sister whose eyes and 

face were swollen. I shouted but 

I was held by four or five 

policemen. 

"Then they blindfolded my 

sister and started to beat her and 

take her clothes off. I went wild 

and kicked at the policemen. An 

officer said that they should get 

my wife as well. I could not 

stand this torture inflicted on my 

sister and said I would admit to 

everything ... 

Testimony of Namik Konyalioglu. 

t

., 

, 

10" 

CIl 

_~ amnesty 

c.tf international 

IN flRNATIQNAL SECRETARIAl 

1 t3ston S,treet London WC 1X 8DJ 

unl1(:(' r,If,Yéj',Jr!l 

EXTERNAL (for general distribution) 

16 September 1987 

Further information on UA 09/86 (MDE 14/02/86 20 January 1986, 

MOE 14/01/87 25 February 1987) - Death penalty/Torture/Death in 

custody 

IRAQ: 300 children and youths 

------------------------------------------------------------------ 

On 14 September 1987 the Iraqi Embassy in the United Kingdom 

responded to Amnesty International's urgent appeals on behalf of 

300 children and youths reported to have been arrested in 

Sulaimaniya in northernIraq between late September and mid-October 

1985, 29 of whom were later reported to have been executed. 

The letter stated that the Iraqi authorities "deny these 

allegations as totally false and baseless". However, they 

confirmed the execution of seven youths named in the further 

information issued on Amnesty International's Urgent Action 

(MDE 14/01/87 25 February 1987). They were Shamal 'Abdallah Rashid 

(born 1966, from Kaniskan), Aka Rashid Faraj (born 1966, from 

Shwarbakh), Taha Ibrahim Hussain (born 1967, from Bakhtiyari), 

Nizar Nuri Ahmad (born 1964 - according to the Iraqi authorities' 

letter his year of birth was 1967 - from Sarchinar), Aso 'Ali Rahim 

(born 1967, from Majeed Bag), Salam Sa'i~ Ramadan (born 1967, from 

Shwarbakh) and 'Abdallah 'Ali Sharief (born 1967, from Majeed Bag). 

The authorities stated that they had "committed criminal and 

subversive acts using arms and explosives against innocent 

civilians as well as public and private properties and 

establishments ••• Therefore, and being adults according to Iraqi 

laws, they were tried by a special court where all judicial and 

legal guarantees were fully respected, including the right to have 

a court-appointed lawyer to defend them. They were found guilty 

and (sentenced to death) ••• ". Another youth. also named in 

Amnesty International's Urgent Action, Azad Yusuf 'Omar (born 1968, 

from Majeed Bag) was said to have been "sentenced to life imprisonment 

due to his special case." The authorities did not indicate 

what was special about his case. 

The letter continued. "With regard to the rest of the (29) 

names we once again deny and disregard the allegations made about 

them. and we believe that the Iranian hostile regime and (its) 

clique (are) behind such false and unfounded allegations, claims, 

aiming at discrediting and defaming Iraq's reputation and its 

international position and stands." 

Further recommended action: Telexes/telegrams/airmail letters: 

- expressing regret about these executions; 

- asking for detailed information on the judicial procedures followed 

during their trial by special court: 

- asking for further clarification about the "special case" of Azad 

Yusuf Omar, 

- in letters, reiterating concern at reports that some of the children 

and youths were tortured or ill-treated following arrest and that 

several of them died as a result of such treatment. urging the Iraqi 

government to investigate these reports and make publi= its findingsJ 

- seeking information on the status and whereabouts of those still in 

detention and calling for the immediate release of all such children 

and youths held on the basis of the political activities of their 

parents or relatives. 

APPEALS TO: 

President Saddam Hussain 

Baghdad 

Iraq 

Telegrams: as above 

Telex: 212299 alqasr ik 

Tariq 'Aziz 

Minister of Foreign Affairs 

Ministry of Foreign Affairs 

Baghdad, Iraq 

Telegrams: Foreign Minister 

'Aziz, Baghdad, Iraq 

Telex: 212201 min for a ik 

212213 akharjia ik 

Copies to: 

Dr Riyad Aziz Hadi 

President 

Iraqi Human Rights Association 

PO Box 6186 

Baghdad, Iraq 

Samir Muhammad Abd aI-Wahab 

Minister of Interior 

Ministry of Interior 

Baghdad, Iraq 

Or Mundhir Ibrahim Shawi 

Minister of Justic~ 

Ministry of Justice 

Baghdad. Iraq 

Telegrams: Justice Minister Shawi, 

Baghdad. Iraq 

PLEASE ORGANIZE APPEALS FROM CHILDREN'S/YOUTH GROUPS., 

Telegrams: Interior Minister aI-Wahab, 

Baghdad, Iraq 

and to diplomatic representatives of Iraq in your country. 

PLEASE SEND APPEALS IMMEDIATELY. Check with the International 

Secretariat, or your section office. if sending appeals after 28 October 1987.

Sydney 

Morning 

Herald 

03.10.1987 

i, YVONNE PRESTON. 

H... ld CO.... pond.nt 

ISTANBUL, Friday: A 

French 10uriSI guide has been 

underarresl in Turkey since June 

18 accused of promoling Armenian 

and Kurdish separalism. 

Afler repealed poslponemenls, 

Ihe guide, Mr Michael CeraminOI,faces 

lrial on OClober 5. 

Il 1111began when Mr Cerami. 

nOI ç.me 10 Turkey in June wilh 

20 !DuriSls, accompanied by a 

Turkish lourisl guide. 

• The Turkish guide reported 

, 

Turks to tryFrench guide for separatism 

Mr ('eramlnOI 10 the authorities trallC elections sm ce Ihe mlhtary minorities and share borders 

because he claimed Ihal Mr coup in 1980 are due 10 be held Wilh Tuckey 

Cerami.nol ha~ said Ihal hislori- o~ ~ovember .1 and together Turkish ~ulhorities daim Ihe' 

tal art.lfacts 10 lhe area were wllh ilS h~man ~ghls record Ihey Iwo Gulf Siales are failing ((. 

. A... enlan and had argued for are perceived as Importanl deI er- . " 

separale Slales for Armenians minanls in any decision laken by pohce chelr Side of che border. 

and KurJ.i. ~';l ~Iro.l o1llllllvl "'-'as . . allOWing Kurd.lsh .terroClSls 10 

ed the European COmmunlly on cross and lerronse Villages. 

..frresl . Turkey's applicalion for full . 

Mr Ceraminol's relatives, who membership. A massacre 10 June followed a 

have Iwic:e ,,?me to Turkey only BUClhe Kurdish issue is a very resolutron ,!f lhe European Par- 

10 find hiS Inal poslponed, ha~e s.'nsilive one for Turkey. Unlike ha ment which talle~ on Tu.rke~ 

claimed thallhe Turkish gUide s (reeks, Armenians and Jews, 10 acknowledge ~enoclde 

French is poor ,,;nd lhal he was the Kurds are nO( a prolected agalOsl Ihe Armentans ~fter 

on bad lerm~ wllh Ih~ accu~ed ethnic minorily under Ihe Turk- World, War.1 and des~tlbed 

man, who obJecled 10 him lakmg ish Constilulion. Turkey s den.lal of Ihe. eXistente 

tommission from carpel sellers. Even the name Kurd cannol of Ihe Kurdish question as ~n 

DiplomaiS in ~nkara are be ~sed in Turkey; Ihey are ,"sur~ounlable obstacle to ilS 

reported 10.be havmg difficulty known as Mountain Turks. Eco- actesslon to Ihe EC. 

underslandmg why a Frenchman nomitally neglected, mosl do nOI The resolution was billerly 

would want to spread separal~sl seek an independenl homeland resenled here. Turkey claims Ihe 

views to French toutlsls 10 bUlto get a better.deal from Ihe massacre by Kurdish lerrorisls 

Turkey. Government. from across Ihe border was 

The case tould cause problems The Kurdish problem has been directly allributable 10 Ihe action 

for che ISlanbu! Governmenl exaterbatcd by Ihe Gulf War.. oflhe European Parliamenl. 

abroad. Turkey s first demo- Iran and Iraq bolh have Kurdish. Mr Michael Ceraminol 

Oelober 1987 

Amnesty International 

Turkey 

Publisher jailed for 

36 years 

Recep Marasli, a 31-year-old Kurd, 

has been semenced to 36 years in 

prison, mainly because he published 

books aboul lhe Kurdish minority in 

Turkey. 

There are eight million Kurds 

living in Turkey, but this ethnic minorüy 

is nOl officially recognized by the 

authorilies and is not allowed a separate 

cultural idemily. Public use of the 

Kurdish language is prohibited. 

Recep Marasli began working as a 

publisher in 1975 wilh the Komal 

Publishing House which specialized in 

books about the Kurdish minority. In 

1978 he was arrested and detained for 

eighl months because of his work. He 

bought the company in 1979 bUI it 

closed following lhe imposition of 

martiallaw in 1980. 

Recep Marasll, a publisher. IS serving senlences 

of 36 years lor publishing 

books aboul 

Ihe Kurdish ethniC mlnonly In Turkey and tor 

alleqed seoarallSI activities 

Recep Marasli was detained again 

in January 1982. He was convicted 

before a series of military courts in 

Istanbul and Diyarbakir on charges 

appears 10 have betome caught 

up il) Ihis complex maze. 

BUllEflNi 

including "weakening nalional feelings", 

"jnsulring the memory of 

Ataturk" and '''inciting separatism". 

In one Irial he was sentenced to 

two years for the defence statemem 

made during his previous Irial. His 

prison sentences now add up to 36 

years, to be served consecutively. All 

have been upheld by the Military 

Court of Appeal. 

Recep Marasli took pan in several 

hunger-strikes at Diyarbakir military 

prison in protest against lorture and 

inhuman prison tonditions. During 

lhe last hunger-strike. ending in March 

1984, he became critically ill and was 

hospitalized. He remains in poor 

health. 

Please send courleous appeals for 

his immediate and uncondilional 

release to: 

Prime Minister Turgnl Ozal 

Basbakanlik 

Ankara 

Turkey 

16 

Inmates or Diyarbakir military prison in Turkey. Many Turkish prisoners 

h:n-e been sentenced to spend years behind bars for exen..i~ing their rir,ht 

10 rrtt:dom of expreMion. Over 48,000 political pri.wncr~ ha\c bt'l"n !ten- 

.~enced.after unfair lrials by military courts since martial hm was imposed. 

Publisher jailed for 36 years 

Reccp Marasli, a Kurd, has been sentenced to 36 years in prSm, 

mainly bl'Cause he published books about the Kurdish minority 

in Turkey. 

There are some eight million 

Kurds living in Turkey. bUlthis 

elhnic minority is not officially 

recognized by .he aUlhorities 

and is not allowed aseparale 

cultural identity. Public USeof 

lhe Kurdish language is prohibited. 

Recep Marasli, who is 31, began 

his career as a publisher in 

1975 by working in Komal Publishing 

House - which specialized 

in books about the Kurdish 

minorily. In 1978 he was arresled 

and delained for eight months 

because of his work bUl nevertheless 

boughlthe company lhe 

following year. The company 

was closed in 1980 when marliai 

law was imposed. 

Recep Marasli was detained 

again in January 1982. and has 

smce been convicled in military 

couns in Istanbul and Diyarbakir 

on such charges as 

"weakening nalional feelings", 

"insulring the memory of AtalUrk" 

and "inciling 10 

separatism" . 

In one trial he was sentented 

10 two years for Ihe defenc:e 

stalement made during his 

p'revious trial. His prison sentences 

now add up to 36 years 

- 10 be served consecutively. 

All have been upheld by lhe 

Military Coun of Appeal. 

He look pan in several 

hunger-slrikes al Diyarbakir 

military prison in prolest against 

torture and inhuman prison oonditions. 

During the lasl hungerstrike, 

which ended in March 

1984, he was taken 10 hospital 

in a crilical condition. Sin

, .. THE WASHINGTON TIMES 06.10.1987 

Iraq razes villages, 

resettles its Kurds 

By Samlr F Ghattas 

THE ASSOCIATED PRESS 

cort. The main highway between 

BAGHDAD - Iraqi forces have Baghdad and the north is closed 

destroyed hundreds of Kurdish villages 

ln northern Iraq and diplomats sons." 

from dusk to dawn for "security rea- 

say thousands of Kurds have been Arab and Western diplomats said 

.resettled in a campaign against Kurdish villages have been dynamited 

and bulldozed by security 

Iranian-backed guerrillas. 

The diplomats, from both Western forces and their populations resettled 

in the south. The Kurdish fac- 

and Arab countries, said the Iraqi 

dnve IS led by Ali Hassan al.Maiid, tions charge that Iraqi warplanes attack 

villages suspected of harboring 

a cousm of President Saddam Hussem 

sent to the turbulent Kurdistan guerrillas and use chemical bombs. 

region earlier this year to crush the 

The charges cannot all be confirmed, 

but Iran's state-run televi- 

guernlla offensive. . 

Reports are hard to confirm because 

correspondents, diplomats it said was an air strike on a village. 

sion recently showed a film of what 

and other observers are not allowed It showed bodies of civilians strewn 

mto tt1C JlfJrih \\':thout a miiitary es. on the ru ined streets. 

manders who say the campaign has 

antagonized Kurdish villagers, 

driven them to aid the guerrillas and 

failed to stop the guerrilla attacks, 

diplomats reported. 

Kurdish guerrillas backed by 

Iran, Iraq's enemy in the 7-year-ld 

Gulf War, have been escalating their 

attacks since March, forcing Bagh. 

dad to divert troops badly needed at 

the front. 

Iraqi officials decline all comment 

on the guerrilla war and the 

militaryoperations against the 

Kurds. 

Maj. Gen. 1àleh aI-Douri, com. 

mander of the 5th Army Corps based 

in northern Iraq. told Iraqi reporters 

Most diplomats doubt there have 

been mass killings. They said casualties 

were believed to be minimal 

because villagers are ordered out of 

their homes before the homes arc 

demolished. 

Mr. al-Majid's operations have all' 

~ered some nOl'lhern military coman 

Sept. 21 during a governmentguiuc:d 

vi::.it ~o 1:1t: reg:on thëai.K:JfJ. 

ish rebels were carrying out "sabotage 

raids." But he denied there 

was a major guerrilla offensive and 

said the attacks were "minor incidents 

carried out by bandits." 

The.diplomats say the mountain 

war in the north is a growing problem 

for Mr. Hussein. Iran's official 

news media report almost daily 

against military convoys and garri. 

sons. 

The guerrillas, who seek an 

autonomous homeland, claim to have 

killed thousands of Iraqis, captured 

hundreds and seized control of a 

large area of Kurdistan. 

The fighters, known as Peshmergas, 

or "those who face death;' have 

cut highways and kidnapped foreigners 

and local leaders for ransom 

or supplies, diplomats said. 

Their campaign threatens Iraq's 

big Kirkuk ail fields and two oil pipelines 

to Mediterranean terminals in 

Thrkey that carry about 1.5 million 

barrels a day. 

FINANCIAL 

TIMES 

13.10.1987 

Kurds seize 

Italians 

in Iraq 

AN IRAQI Kurdl.b IrouP •• Id 

ye.lerd.y Il b.d IIldD'Pped 

tbree It.U.D eDIIDeer. ID 

DortberD Ir.q 'Dd dem.aded 

tbe wltbdr.",.1 of liaJlu .bl ... 

from tbe Gulf, AP reporta from 

Beirut 

Tbe IIroup, caillaI tt.elf 

"Tbe Kurdl.tu Iraqi N.Uoaal 

Ualoa" aald Il aebeci Üle three 

"ia prole.t at tile liaJlu aid to 

Üle Iraqi rellme ud the liaJlaa 

military presence In the 

walen olthe Gulf: 

Tbe c1.lm .... m.de In • 

type-wrillen stalemenl In AnIbic 

deUyered to an InlerD.Uonal 

ne"'. 'lIeaey ln Beirut. The 

st3leme"t named tbe three 

liaJian .... MI' Glaccoce Mlael- 

U, MI' Ch.rordl Clcyupl ud 

MI'P1iaJ Louis Roberto. 

Tbe und.ted st.tement, 

wblcb started ",lib 'In tbe 

name or God tbe mercillal, tbe 

comp •• slon.te', did aot s.y 

wben or ho", tbe tbree were 

seized. 'Tbe eondUloal for 

tbelr release .re .n end to Ual- 

I.n .Id to lbe Iraqi regime .nd 

the wltbdr.wal of ItaUan military 

.bl ... from the Gulf,' tile 

.stalemeat .dded. 

Italy I.. t .....nth deelded to 

send 'D ellbt-ye •• el ffirce, 

whlcb Indud ... three frIp&ea 

.nd tIlree mine.weepen, to the 

Gulf to e.cort liaJlan _rebut 

ship •• t rlsll of beine eaupt 

up In tbe .eYen-year contllel 

between Iran .nd Iraq. 

Tbe three-month old lovernment 

of U.U.n PrIme Mlnl.ter 

GIOY'DnlGorl. b.s been crltlclsed 

by opposition p.rtles for 

Its decision. 

FINANCIAL 

'rIMES 

15.10.1987 

Rome rules 

out Kurdish 

kidnap deal 

By John Wyl•• 

THE POSSIBILITY of wllhdrawing 

the Ilalian naval m.ssIOn 

from the Gulf in relurn for 

the release of lhree Italian engineers 

kidnapped by Iraqi 

Kurds was firmly ruled out yesterday 

by Mr Valerio Zanone, 

lhe MInisiel' of Defence. 

Spokesmen for lhe pro.lranian 

.PatrlOtic Union of Kurdistan," 

which cl,"ms lhal il is 

holding lhe men, have formally 

linked lheir release 10 wilhdrawal 

of lhe eight-vessel ital- 

Ian lask force In Ihe Gulf. 

Howeyer, a Kurd.sh representallve 

Inlervlewed by Italian 

~e:evislOil ye.~lt.!,~.JY .;uggeste-d 

lhal Ital,an humanitarian aid 

for the Kurdish slru~le for independence 

from Baghdad .nd 

a haillo arms shipmenls 10 Iraq 

weT(' lhe real lerms roI' l'reeinll 

lh~ englnCl"rs. 

MI' Zanone adamantly .mrmed 

that only lhe restoration of 

secure and free naYill.tion 

lhroullh lhe Gulf would trigger 

lhe wilhdrawal or the ltaliltD 

naY}'.Any premature wilhdraw- 

.al would be "a bilter blow to 

. weslern solidarity and 10 UN 

peace elTorts, 10 say nothin, of 

I lhe damalle to our inlernational 

•credibility; he said. 

I The Italian Goyernment, 

:meanwhile, is coming under 

criticism from len-wing opponents 

roI' hayinll kepi the kidnappings 

a secret until lhey 

were reyealed by the Kurds on 

Monday. One of the enllineers 

was taken l'rom a work sile In 

northern Iraq on September 14 

FINANCIAL 

Turkey to 

invite bids 

for health 

sector plan 

By D.vld Barcha,d In Ank.,. 

TURKEY is 10 invite interna. 

tional consultancy firms to subm.l 

bids to prepare a Health 

Sector Rehablhlallon Master 

Plan for lhe country. 

The gov('rnment passed lellislation 

lasl May aimed .t upgrading 

the country's health .er- 

Yices, generally allreed to be lhe 

poorest in Europe. 

The plan will aim at a 

long.lerm strategy to eliminate 

inequalities in health statu. 

and acce.s to basic services and 

design a Ilealth Deyelopment 

Project. 

The successful bidder would 

be expected to work wilh a local 

consultancy company in drawing 

up lhe plan. 

U is understood the plan will 

be expected to coyer bolh preyentiye 

and curallve medicine 

.nd that il will look at environmenial 

probl",ms and, other related 

issues 

The Master~lan appears to be 

part of the IIrand str.tegy of MI' 

.Turgut Ozal. the Prime Minis-' 

tel', for reshapinll Turker's major 

Institutions. The Mimstry of 

Health is understood to be less 

than entirely happy wilh the 

idea of a health strategy nQ! 

prepared under its auspice •. 

It already has a pilot health 

development project under way 

in nine of the country's In proy- 

Inces. 

'rIMES 

28.10.1987 

Infant 

peclanc)' 

morlahl)' and life ('x-. 

ligures in Turkey la, 

well bdlind lho", 

Europe, de.

29.10.1987 

INTERVIEW WITH FINANCE MINISTER . THE CHRISTIAN SCIENCE MONITOR 

Despite war burden, Iraq's economy picks up as more 

oilflows 

By David R. Francis 

carry 1.5 million b.p.d. to Yanbu on the Red Sea. The 

Slaff wnler 0' The Chnslian 5clence Monitor 

Saudis had delayed giving an okay w the pipeline, 

Washington fearing it might provoke Iran. However, when Iranians' 

Iranian military pressures on Iraq remain strong. But disrupted the annual Muslim pilg.:image to Mecca, 

the financial position of the war-tom nation has im- causing hundreds of deaths, the Saudis changed their 

proved in the last year, according to MukhaIif Al minds and OK'd the pipeline. 

Hadithi, Iraq's new finance minister. 

That pipeline, when completed in early 1989 at a cost 

"I cannot tell you it is easy," said Mr. Al Hadathi in an of about $1 million per kilometer, will pay for itself in a 

interview. "But we are doing our best to minimize the few months, Al Hadathi says. A contract has already 

cost of this damn war. Our economy is doing fine." been let. When this pipeline is complete, Iraq wOlÙdhave 

What has helped greatly is the completion of a pipe- an export capacity of 3.5 million b.p.d., somewhat short 

line system stretching from the oil fields near Basra in of its 4 million b.p.d. capacity before its war with Iran 

the southeast to the Kirkuk oil fields in the northeast. broke out eight years ago. 

From there, an existing, expanded pipeline Al Hadathi maintains that Iraq's oil recan 

carry the oil to Ceyhan in Thrkey. -11 serves will prove eventually to be larger 

Completed JlÙY 29, the new pipeline than those of Saudi Arabia. "We will be 

moves 500,000 barrels per day. Iraq's oil reserves staying with Saudi Arabia in the long-run 

The American~ucated official says will prove to be export of oil," he says. ' 

Iraq is now exporting 2.2 million barrels larger than Saudi The finance minister also spoke about 

per day. That's a huge increase from the A b' the bold moves by Iraqi President Saddam 

750,000 b.p.d. it managed to export in ra la's, AI Ha- Hussein to revive Iraq's moribund private 

1982 after Iran first destroyed and later dathi maintains. sector. Under Baath Party rule since 1968, 

occupied Iraq's Gulf port of Faw. It had Iraq's government has imposed a heavy 

been Shipping 3 million b.p.d. from that . TT ~ rf.B~ socialist hand on the economy. 

port. Iran also prompted Syria to shut down a 1 million Starting last year, though, the government has sold 

b.p.d. pipeline through its territory. '. off dozens of fairly small state enterprises in the agriClÙ- 

Iraq, according to the Middle East Economic Survey, tural and service sectors. These include POlÙtry fanns, 

is actually pumping 2.7 million b.p.d., almost twice the dairies, apiaries, supermarkets, gasoline stations, repair 

quota of 1.54 million b.p.d. set for it by the Organization shops, and some bus companies. 

of Petroleum Exporting Countries. Iraq insists that its Al Hadathi says he expects these privatized finns to 

quota sholÙd be 2.369 million b.p.d., equaling Iran's be run more efficiently than under government o"\\'l1er- 

OPEC quota. ship. The government especially hopes the shift will 

Whatever the actual flow, the additional revenues boost farm output, reducing the need for imported food. 

have enableif the economy to work in a smoother way Agriculture still occupies some 30 percent of Iraq's poputhan 

before, Al Hadathi says. 

lation of some 16 million. 

Reports from Iraq say the problems ofa war Ct.'onumy As a result of this effort, the numb{>rof civil serv:

Bericht von einer Reise In ein Land, das es offiziell 

nicht geben ~arf 

Als im rT'Ühj.a.hr 1987 du ZOf c. in seincr Sendung "Nachhun in [UfClP.a." wagte, 

luf die ctwJ. 'l00.000 ArbciBcmi~.1ntcn J.U' dt'f Türkri mit kurdischer NAtion:\li,tJ.t 

hint\l\o\!ehcn, h.agrltc u rrolnlc. Türkische TaRf:HritunR:cn ":'Innlcn dcn ncilt:\R uhf'( 

die kurdische Kultur "cinc rrO\'Ok31ion und cine nclcidiglln~ der lurkiH:\!t"O N31Îou". 

Ankara! Botscha.ftcr \'(:[wahrù' ,ich - wie schon hid anliefen Gclcgrnheilcn - ("ntschieden 

~a~cgcn. daß in den westdeutschen Medien :luf die [.xistenz cin,.s Volkes hingewiesen 

wi.Jd, du es in seinem Land seil 1925 oHizicU nicht libt: die Kurden. 

Der Kemalismus als Sta.atsdoktrin 

Der Grund« der türki,chcn Republik; 

KcmaJ Atatürk, aur den ,ich rechte wie 

"linke" türkische: PuttieR und Politiker 

bcruren, hat sdnen Nachrolgern eine lIy. 

pOlhek hintalauen, die bis heute rür Innen 

• und außenpolitische Unruhe sorgt. 

Die Orientierung auf einen "modernen Na.. 

tionalismus" und die Leugnung der mule 

tikulturellen Verg.ngenheit de. L.ndes 

ruhrten dazu, d.ß die Türkei il"e Inneren 

Widerspruche immer wieder mit militïri. 

.chen Milldn "löHe": Durcit die Liqui. 

dierung qes christlichen Elements in der 

o.t",utoli.chen Gelell.ch.lt (M.uaker 

an den Anneniern). die Vertreibun, der 

ITiechischen Minderheit, die KolonISierung 

Uer kurdhchcn Gebiete und durch 

die massive Verfolgung lind Unlcrdrük. 

k.ung jc:du Art von polithcher und kuhu. 

relier Opposition im alten de. Lande ••, 

Dem ehemalig!':n Dür~ermelster von 

DiY3flJ3kil, ~'~hdi Z:\na, brachtc scin Dekenntnis' 

"Ich bin !toh, Kunic lU sdn" 

eine mchrj.lhriRC' Gefingniutrafc dn. De. 

rdu vor d(m PutJch der Gener~le im 

Sertember 1980 IV" ,eine Arbeit durcit 

die Behörden ln Ankara m.uiv behin. 

derl worden: durch den Enuug von Steu. 

ennllldn und den Boykott von ,olhlcn 

und tcd10iJchen LcistunRen. rnnzösi. 

Iche BijrRcnneiJter organisiertcn damals 

lU lemer Unter~tUtlunR: die Liderung von 

mehreren DUJ5en und einem Generator 

fur die StromveBorgung. Ein Bu, lru& 

die Parole "Vive le KurdiSl.n" (E, lebe 

Kurdill""). Für die Telln.hme .n der 

Uberruhrung erhielt Zan. IChl J.hre Ge. 

fingni,. N.ch dem Putsclt wurde er ,el. 

nt'J AmtcJ enthoben und inhaftiert, ge. 

loltert und sittt troll intern.tionaler Pro- 

Itlle heUle, h.lb uub geschl.gen, Im Ge. 

fingni. von Diyarb.kir. Ähnlich ging tI 

lahlreichen Jdner Kollegen, die ah unab. 

hïngige (kurdi.che) K.ndid.ten in öf. 

fentliche Am ter gekommtn waren. 

Die Forderung deI ,oli.ldemoknt\!chen 

Ahgeordneten l urgut At.l.y .u, ~irt, du 

P:u-tciprogumm der CliP .uch in, Kurdi. 

sche lU Gbeuetlen, venetlte seine Par. 

tcifuhrung in helle Aulregung, und .h 

lieh du ruttibelirk Diy:ubakir hinler 

seine Forderung stellle, wurde Mille Ju. 

ni 87 die aesamte Pa.rteiorsanintion du 

BeIlrku .urgelö.t, . 

"Stellt eu eh vor, zwei Drittel eurer 

Annee würde in Bayem stationiert, 

jede Stadt würde von der naheliegenden 

CUllison beherrscht, jedes 

Dorf von einem ~chwerbewaffncten 

Militärposten. Hochdeutsch würde 

zur alleinigen Sprache in allen }l.mtem 

und Dehörden. Der bayerische 

Dia.lekt \viiHle verboten, alte Ortsnamen 

",ürclen preußifiziert, wer vorher 

Xaver oder Sepp hieß, d:trf jetzt 

zwischen Fritz und Wilhelm wäJ.len. 

Renitente Dörfer würden nach Nieders.chsen 

umgesiedelt, auf opposi. 

tionelle Gntppen und Personen machte 

die GSG 9 J.gd ... eille absurde 

Vorstellung millen in Europa .. aber 

bei uns ist sie Realität", 

- 

. Der kurdhche 1\nt, der mdrrere J3hre 

ln rrtiburg studiert h:\ue, k1.i.rte uns bdm 

Besuch de. At"ürk.Denkm.h vor den 

Toren Di)'ub3kirs derart ;tn,ch:a.ulich 

Uber die Situation in seinem Land auf und 

rïiRtc ein DeifPic:l aus dem ~igencn Tälig. 

Itc:itsbereich hinlu: "Wenn ich im Kun. 

kenhaus mit mein!'n Patienten kurdisch 

rede, weil sic mich nicht verslehen und 

Ich ,ie ,onst nicht beh.ncleln kann, muß 

ich mit JUger und Nachteilen rechnen. 

Wer hier etwits werden wiJI-z.8. r"ch. 

ant - der muß seine kurdische Identität 

vuleugnen, muß schwc:igen, wenn ihm die 

Milit~" totkr.nke oder gdolterte p.lientcn 

olme Na.mtn cinlidc:m, und fUr die 

medizinische Versorgung der L:a.ndbevöl. 

kcmng rehlt es an i\nten, Ambulatorien 

und aln BUttn Willen der Verantwortlichen". 

Kemal Atatürks rorldl ist auch In der 

hcimliche.n Ihuptstadt Türkhch.Kurdi. 

tlans ulgq~enw:itti~: im Cô\re, in der 

Bank, im 1I0lel, in allen öf(entlichrn und 

vielen privaten G~häude", ab~r der Schein 

trügt. im 1I0tel trellen ,iclt Angehörige 

der politischen G~fa.nRf'nen; unler cier 

Leuchtrekl:une, die die Konturen des. 

"roßen Führers'. erkennen ':ißt, fa.nden 

bit 1980 die grußen Kundgebungen '1311, 

heute treHen sich hier bei einem Glu 

Tee Oppositionelle, die trolz Repression ~ 

nicht .ulgegeben It.ben. • 

Für die Europler unci die USA ht diese 

Gegend geopolitl,ch bleressant", erklär .• 

tc uns ein andtrer Ce!pr:i.chspirtner, 

"hier wird angeblich d~r freie Westen ver. 

teidigl, während .lch die Annee .ul. 

führt wie in einem beseIlIen Land. Die 

Aktionen der PKK ,iJ,d mehr Folge .Is 

Uruche dider ganzen Mi,crt. Für dic 

NATO ,lnd uniere Anliegen ein Slörfaktor 

und fùr die Türken sind wir unRebildei, 

untntntwJckelt und mitunter cben 

luch gewalt[jtig". DlInlt beschreibt er 

ein gängiges MUller, mlt dem alt .uclt 

"liberale" tUrki,che Intellektuelle die 

Probleme des O.ten •• nalysieren. 

.. Wenn wir Kirkuk hätten ..... 

Ein Dotent ~intr türki!rhtn Univcrsi. 

tät halle di«cs MU'ler ln einem G«präclt 

um einen interesUinten \lnd vicldiskutie,. 

ten Punkt erwellert: "Wir h.hen Ille., 

um in der EG hellel1

oktober/november 1987 

ein vergessenes 

~ OIk Mißtrauen gegen uns sitzen muß: "Erst werden 

wir aus unserer Heimat vertrieben, dann 

nimmt der Irak unser Hab und Gut weg, 

schließlich mUssen wir im Iran um unser leben 

kämpfen und jetzt kommt ihr, und zerstört 

noch meine Familie:' In diesen Worten 

drückte sich der ganze Schmerz, Verzweiflung 

und auch Wut ober das unschuldig er- 

Unrecht aus, das offensichtlich Ober 

?Iillene 

die Familie hereingebrochen war. 

• FUr mich der Anlaß, mich einmal mit den 

leidvollen HintergrUnden und der Geschichte 

des kurdischen Volkes, ihren Verfol. 

gungen, ihrer kulturellen, sOIlaien und öko. 

nomischen UnterdrOckung auseinanderzusetzen, 

die so viele Menschen (in der ORO 

sind allein 400000 kurdische Männer, 

Frauen und Kinder) zwingen, ihr angestammtes 

Land aufzugeben und als Asylsuchende 

bei uns Unterschlupf zu suchen. 

Der folgende Artikel soll ein wenig helfen, 

das Informationsdefizit Ober ein "vergessenes" 

Volk zu verringern. Er kann nicht die 

aktuellen blutigen Auseinanderse~zungen 

erklären, er kann lediglich einen groben 

Überblick Uber historische und aktuelle Fakten 

und die Lage in Kurdistan geben. 

Foto: medico international 

Schauplatz Kinderklinik: Eine kurdische 

Flüchtlingsfamilie aus einem Sam mellager 

bringt ilu jüngstes krankes Kirid ins 

Krankenhaus. Es ist schwer krank und erbricht 

zunehmend. In den folgenden Untersuchungen 

stellt sich eine tuberkulöse Meningitis 

heraus. Über Wochcn muß das Kind 

nun stationär behandelt und so von der Familie 

getrennt werden. Durch die sich 

zwangsläufig anschließenden Umgebungstests 

wird der größere 5-jährlge Bruder mit 

einer Lungentuberkulose "herausgefischt" 

20 

und muß ebenfalls stationär aufgenommen 

werdcn. Wegen der Angst un~ das Leben und 

die Gesundheit ihrer Kinder ist es schwer, 

insbesondcre dem Vater der Familie, unsere 

Maßnahmen trotz guter Dolmctscher begreiflich 

zu machcn. Über Wochen zieht sich 

nun ein fur bcide Seiten nervcnaufreibcndes 

Tauziehcn um diese Kinder, die schließlich in 

dcr Drohung, die Kinder aus dem Krankenhaus 

zu cntführen, ihren Höhepunkt halle. 

In dieser Situation fällt der Satz, der mir Im 

nachhinein deutlich machte, wie tief das 

Zur Vorgeschichte: 

Nach dem Machtverfall der Kalifen im Vorderen 

Orient entstanden im Il. Jahrhundert 

kurdische FürstentUmer. Sie wurden ähnlich 

wie in Deutschland im 16. und 17. Jahrhundert 

Zentren kulturellen Lebens und leisteten 

einen nicht unbedeutenden eigenständigen 

Beitrag zur islamischen Zivilisation, deren 

Auswirkungen sich bis nach Europa bemerkbar 

machten. Kurdische Kunst, Dichtungen 

und Lieder wurden in der damaligen 

westlichen Welt geachtet. Allerdings waren 

die einzelnen kurdischen Fürstentümer politisch 

häufig zu schwach, um sich gegen die 

Einverleibung durch mächtige Nachbarn, 

wie das osmanische Reich im Westen und das 

persische Reich im Osten erfolgreich zu wehren. 

Es kam häufig zu blutigen Aufständen, 

insbesondere im 19. Jahrhundert, die aber 

meist nur kurzfristig erfolgreich waren. Es. 

entstand zwar eine eigenständige kurdische 

Kultur und Sptache, die aber keinen entsprechenden 

Ausdruck in einem politischen Gebilde 

fand. 

Erst in der 2. Hälfte des vorigen Jahrhunderts 

begannen vornehmlich Intellektuelle 

im Exil, a~geregt durch nationale Ideen im 

Westen, sich über die nationale Frage Kurdistans 

Gedanken zu machen. Es wurden poli. 

tische und kulturelle Komitees gegründet 

mit dem Ziel, einen Nationalstaat Kurdistans 

zu gründen. Allerdings waren die meist 

"modernen Intellektuellen" der eigentlichen 

kurdischen Landbevölkerung, die von 

ihren Feudalherren oft als Analphabeten gehalten 

wurden, meist so entfremdet, daß ihre 

Organisationen und Ideen wenl~ Resonanz 

fanden. 

-)

(suite) 

Nur in den Emigrantenkreisen (fast ein 

Drittel aller Kurden lebte zu dieser Zeit außerhalb 

Kurdistans) gab es zunehmende Aktivitäten 

für einen kurdische" Nationalstaat 

mit eigener Wirtschaft, Kultur und Sprache. 

Diese Aktivitäten fanden weit über die kurdischen 

Grenzen hinaus Anerkennung und 

Resonanz. 

Mit dem Eintritt des osmanischen Reiches 

in den ersten Weltkrieg wurden diese Aktivitäten 

unterbrochen. Das schon vor dem 

Weltkrieg hochverschuldete, durch soziale 

und nationalistische Strömungen geschwächte 

osmanische Reich holte sich seine 

Soldaten vornehmlich aus kurdischen Gebieten, 

um sie dann als Kanonenfutter gegen 

die Westmächte, England, Frankreich, Rußland 

einzusetzen. Fast 700000 Kurden kamen 

im ersten Weltkrieg für das osmanische 

Reich um. Nach dessen Niederlage wäre die 

Chance für einen kurdischen Nationalstaat 

mit einer politischen Vertretung, kulturellen 

Eigenständigkeit und ökonomischen Einheit 

möglich gewesen. Sie wurde aber von konservativen'kurdischen 

Fürsten im Verein mit 

den westlichen Siegermächten teils aus ökonomischen, 

teils aus strategischen Gründen 

verhindert. Im endgültigen Friedensvertrag 

von Lausanne wurde das Schicksal der kurdischen 

Nation besiegelt: das 400000 qkm 

große Gebiet mit 20-25 Mil. Menschen 

wurde unter 4 Staaten aufgeteilt: Türkei, 

Irak, Syrien und Iran. Seitdem wurden die 

Kurden von jedem Nationalstaat als rassische 

Minderheit diskriminiert und z.T. auch 

blutig verfolgt. 

Vie Situation in Türkisch-Kurdistan 

Nimmt man die etwa 12 Mill. Kurden, die 

heute in TUrkisch-Kurdistan leben und' die 

2-2,5 Mill. Mcnschen, die außerhalb Kurdistans 

Icben (die meisten sind in die westlichen 

Gebiete der Türkei verschleppt), so sind 

in der Türkei etwa 230/0 der Gesamtbevölkerung 

Kurden. Trotzdem dürfen z.B. Kinder 

in der Schule nicht kurdisch sprechen, Texte 

in kurdischer Sprache sind verboten, legale 

und illegale Kulturvereine werden brutal zerschlagen 

und verfolgt. 

Die Analphabetenrate ist doppelt so hoch 

wie in der Ubrigen TUrkei. Die Infrasruktur 

für eine gesundheitliche Versorung der kurdischen 

Bevölkerung ist gleich Null. In diesem 

Gebiet werden fast nur Militärärzte ein 

gesetzt, die allein fUrdie türkischen Soldaten 

und Behördenangehörigen verantwortlich 

sind. Kurdische Ärzte werden an der einzigen 

medizinischen Fakultät auf kurdischem 

Gebiet nur im geringen Umfang ausgebildet. 

Ökonomisch ist das Gebiet eines der unterentwickeltsten 

in der gesamten Türkei. 

DieAgrartechniken haben sich seit dem Mittelalter 

wenig geändert. Noch mein aber 

spielt die ungleiche Verteilung des Bodens 

rür die Ur.ache der Armut der Devölkeruna 

eine RoUe. Etwa 1/6 der Ei&entUm~r besit. 

zen 3/4 des Bodens. während 38 % der Dauern 

keine einzige Parzelle besitzen. 

Auch im Handel zeichnet sich ein Konzentrationsprozeß 

zugunsten von wenigen 

Großhändlern ab. Der armen Bevölkcrung 

bleibt oftmals als einzige Existenlz.grundlage 

der Schmuggel, der wiederum Anlaß zu weiteren 

Repressalien von seiten der Zentralregierung 

ist. 

Am schlimmsten für die Bevölkerung ist 

aber die in der letzten Jahren zu beobachtende 

Militarisierung des kurdischen Gebietes 

und die damit verbundenen direkten blutigenWerfolgungen 

der kurdischcn Bevölkerung. 

Nach dem Militärputsch von 1980 

wurden überall neue Polizeistationcn und 

Militärposten errichtet. Die Zahl der geheimen 

Sicherheitskräfte hat sich verdoppell 

und die dritte türkische NATO-Armee wurde 

ins Zentrum des türkischen kurdischen Gebietes 

verlegt. 

Zahlreiche militärische Manöver sollen 

die Bevölkerung einschüchtern. Fast 15000 

Kurden sind eingekerkert, allein 4000 befinden 

sich unter unerträglichen Bedingungen 

im Militärgefängnis von Diyarbahir. Es kam 

zwar zu mehreren Gefängisrevolten gegen 

die unerträglichen Gefängisbedinungen, 

aber alle wurden blutig niedergeschlagen. Es 

sind vornehmlich Kurden, die zum"lode verurteilt 

werden. 

Im Winter 1984 begann dic Militärregie- 

_rung in der Türkei die Durchfi.lhrung i1ues 

Plan cs, einen 20 km langen Streifen entlang 

der Grcnze zum Ir:.k t.LI ':lllvölk::ll1. um dieses 

Gebiet besser kontralIierbar zu machen" 

Die Grcnze zum Irak wurde hermetisch abgeriegelt, 

die Bewohncr im Grenzgebiet deportiert 

und Kurden auch jenseits der 

Grenze mit irakischer Billigung verfolgt und 

deren Dörfer bombardiert. Dies geschah mit 

Rückendeckung der Nato und mit Hilfe bundesdeutscher 

Waffen. Als kostenlose "Türkeihilfe" 

deklariert wurden allein 1986 für 

130 Mill. Mark von der bundesdeutschen 

Waffenindustrie gebaute Hubschrauber, Rolandraketen 

und lornadoflugzeuge geliefert. 

Diese Waffen finden ihren hauptsächlichen 

Einsatz im östlichen Teil der Türkei, im 

kurdischen Gebiet. In einer der letzten Offensiven 

des türkischen Militärs gingen diese 

etwa 50 km tief gegen kurdische Dörfer auf 

irakischem Gebiet vor, und das mit Billigung 

der Regierung von Bagdad. 

Diese blutige Repression von oben findet 

ihre tragische Entsprechung im Terror kleiner 

bewaffneter kurdischer Gruppen gegen 

die eigene Bevölkerung. Aus Frustration im 

Kampf gegen einen übermächtigen Gegner 

werden "Vergeltungsschläge" gegen vermeintliche 

Kollaborateure in den eigenen 

Reihcn ausgeführt. Das kürz-lich geschehene 

-) 

~l

(suite) 

Massaker der kurdischen Guerillagruppê 

PKK an wehrlosen kurdischen Stammesangehörigen 

der Ömerli im Dorf Pinarcik ist 

ein tragischer Höhepunkt. (TAZ vom 

25.6.87) 

Der Widerstand gegen die brutale Assimilationspolitik 

ist bei einem Großteil der Bevölkerung 

eher passiv. Viele müssen versuchen, 

sich nach außen anzupassen oder 

flüchten ins westliche Ausland, z.B, in die 

13undesrepublik. Allerdings zirkulieren im 

Untergrund trotz der Härte der Repression 

politische und literarische Texte in kurdischer 

Sprache. Zunehmend ve,öffentlichen 

auch kurdische Schriftsteller und Dichtt:r 

ihre Werke in kurdischer Sprache. Berühmte 

kurdische Künstler und Intellektuelle sind 

weit über die türkischen Grenzen hinaus bekannt. 

Ihre Werke haben fast immer kurdische 

Themen zum Gegenstand. Yasher Kemal 

(Romancier), Calit Sitli Thsaric und Ahmet 

Arif (Dichter), und Yilmaz Güney. (Filmemacher) 

sind nur einige Beispiele. 

Die Situa~ion in lrakisch-Kurdistan 

Die Zahl der irakischen Kurden wird auf 3,1 

Mill. geschätzt, das entspricht einer Gesamtbevölkerung 

von 28010. Trotzdem sind die 

Kurden als Minderheit ebenfalls Verfolgungen 

ausgesetzt. Die Ursache dafür liegt in erster 

Linie darin, daß die Kurden hier auf einem 

der erdölreichsten Gebiete des Landes 

wohnen, Schon 1920 hatten die Briten den 

Hintergecianken, sich das Öl im südlichen 

Kurdistan zu sichern, und deshalb einen kurdischen 

Nationalstaat zu verhindern. Die 

den Kurden im Vertrag von Sèvres versprochene 

Autonomie wurde nachträglich uii'd 

endgullia in den Friedensgesprächen von 

Lausanne annulliert. Zwar konnten in der 

22 

Folgezeit die Kurden ihre Sprache und Kultur 

offen erhalten, alle Bemühungen, einen 

autonomen Status zu erreichen, scheiterten 

jedoch und wurden z.T. blutig unterdrückt. 

1975 einigten sich in Aigier auf einer 

OPEC-Konferenz der iranische Schah mit 

dem Irak, die Grenze zwischen iranisch und 

irakisch Kurdistan zu schließen, die Übergänge 

abzuriegeln und die Kurden nicht 

mehr über die Grenze zu lassen. Im Gegenzug 

bekam der Iran die Wasserstraße Schattel-Arab 

und einige kurdische Dörfer zugesprochen, 

später Ausgangspunkt fOr den 

grausigen Krieg zwischen Iran und Irak. 

Seit dem iranisch-irakischen Konflikt ist 

die kurdische Bevölkerung beidseits der 

Grenzen besonders in Mitleidenschaft gezogen. 

Wieder ist es die Bundesrepublik, die 

sich durch die Waffenlieferungen an beide 

kriegsführenden Parteien daran mitschuldig 

macht. 

In einem neuen Flüchtlingsstrom kommen 

aus dem Grenzgebiet mehr und mehr 

Kurden zu uns. Ihnen bleibt häufig keine andere 

Wahl als Europa, da kurdische Flüchtlinge 

aus dem Irak im Iran und in der Türkei 

denselben Verfolgungen ausgesetzt sind wie 

ihre Landsleute in den jeweiligen Ländern. 

Die Kurden in Syrien 

Man schätzt ihre Zahl auf 825000, das entspricht 

etwa 11010der Gesamtbevölkerung. 

Sie leben hauptsächlich in drei geschlossenen 

Gebieten des Landes, si nd aber als eigenständige 

Nationalität und kulturelle Gemeinschaft 

nicht anerkannt. Seit der Unabhängigkeit 

Syriens 1946 bestreitet die syrische 

Regierung die Existenz der kurdischen 

Minorität. Die syrische Regierung versucht 

eine Zwangsaulmilleruna und -arablslerung. 

So sind etwa ,120000 Kurden ganz ohne 

Ausweis, d.h. sie sind ohne rechtlichen 

, Schutz und können sich nicht frei bewegen. 

Dadurch werden die Kontakte innerhalb 

der kurdischen Minderheit erschwert, um so 

die Assimilierung!ipolitik der syrischen Regierung 

mit zu unterstützen. Außerdem weigert 

sich Syrien, kurdische Flüchtlinge aus 

den Nachbarländern aufzunehmen. Es bestehen 

Pläne, die kurdische Bevölkerung 

längs der türkischen Orenze umzusiedeln 

und einen arabischen Gürtel zu schaffen, da 

man in diesem Gebiet Erdöl vermutet. 

Die Lage der Kurden in 

lraniscl,-Kurdistan 

Nach der Türkei leben im Iran die meisten 

Kurden. Mit etwa 5,5 Mill. machen sie etwa 

16010 der Gesamtbevölkerung aus. Seit 30 

Jahren ist wie im anderen lèil Kurdistan!i die 

Sprache verboten. Die kurdischen Publikationen 

stammen alle aus dem Irak. 

Nur die meist sunnitischen Geistlichen, 

die häufig sehr eng mit der Landbevölkerung 

leben und an ihrer sozialen Lage teilhaben, 

spielen eine progressive soziale Rolle und 

halten. da sie oft die einzigen Gebildeten 

sind, die kulturellen Eigenarten aufrecht 

Aber schon der Schah, später die islamische 

Republik ersetzte diese Geistlichen zunehmend 

mit "loyalen" religiösen Führern. 

Schulen, falls überhaupt eingerichtet, 

sind miserabel aU!igestattet, gerade unter 

Frauen ist die Analphabetenrate sehr hoch. 

Die medizinische Versorgung ist in den kurdischen 

Städten ungenügend, die Landbevölkerung 

ist praktisch davon aÙ!ige!ichlossen. 

Malaria, Thberkulose und Trachome 

sind in Gebieten in Iranisch-Kurdistan weit 

verbreitet. Am wir~schaftlichen Wachstum, 

gerade durch die Erdölförderung, nimmt 

diese Region nicht teil. 

Auch im Iran sind die Kurden bluiigen 

Verfolgungen ausgesetzt. Nach der Etablierung 

der Mac1tt des Schahs wurden kurdische 

Führer und Fürsten durch die Zentralregierung 

ermordet. Es kam zur schizophrenen 

Situation, daß zwar die Kurden im Irak 

in ihren Autonomiebestrebungen unterstUtzt, 

gleichzeitig die iranischen Kurden 

diesseits der Grenzen blutig unterdrückt 

wurden. Ähnliches wiederholte sich nach 

der Etablierung des Khomeini-Regimes. 

Der Golfkrieg zwischen Iran und Irak 

wurde seit 1983 immer mehr in die Gebiete 

Kurdistans verlagert. Viele angeJ?lich gegen 

irakische Streitkräfte gerichtete Offensiven 

der iranischen Armee und den "Revolutionswächtern" 

haben das Ziel, die kurdische Opposition 

ganz abzuwürgen. Das Regime hält 

die kurdischen Gebiete in einem quasi militärischen 

Belagerungszustand. 

B~f1ffnete kurdische Oppositionsgruppen, 

insbesondere die KOMALA, versuchen 

Widerstand zu leisten und gleichzeitig politiache 

.und aozlale Strukturen zu etablieren. 

Dabel'kommt der gesundheitlichen und bi!- 

->

(suite) 

dungsmllßigen Versorgung eine große Bedeutung 

zu. Innerhalb der Komala haben 

Frauen eine deutlich bessere Stellung als 

sonst in der islamischen Welt. Sie nehmen an 

Bildungsprogrammen teil, besitzen die gleichen 

Rechte, verrichten dieselbe Arbeit wie 

die Mllnner. Sie kämpfen zusammen mit ihnen 

als Peschmerga, wie sich die bewaffneten 

WiderstandskämpferInnen nennen. 

Kurdische Flüchtlinge in, der BRD 

lassen sich grob 3 Gruppen zuordnen: 

J. Flüchtlingeausdem türkischen Teil Kurdistans, 

die anfänglich noch als sogenannte 

Gastarbeiter aus der Türkei aufgenommen 

wurden, später dann zunehmend als Asylsuchende 

zu uns kamen. Letztere sind besonders 

gefährdet, in ihre Heimat wieder abgeschoben 

und damit erneut Verfolgungen 

ausgesetzt zu werden. 

2. Flüchtlinge aus dem Irak, die zunächst in 

den Iran geflUchtet waren, aber dort entwe- 

-ier vor dem Krieg oder den zunehmenden 

Verfolgungen. erneut flüchten müssen und 

Westeuropa àls ihre letzte Fluchtburg ansehen. 

3. Fliicht/inge aus dem iranischen Widerstand 

gecen das Khomeini-Regime. 

In verschiedenen Städten der BRD haben 

sich Kurdistan Komitees / internationale Solidaritäts:tomitees 

fUr Kurdistan, gegründet. 

Sie haben sich zur Aufgabe gesetzt, Kurden, 

die hier im Exilleben, zu unterstützen - andererseits 

die Aufrechterhaltung kurdischer. 

Traditionen, Kultur und Sprache zu fördern. 

Die humanitäre Hilfe fUr Kurdistan ist ihr 

wichtigstes Anliegen. 

Zur Zeit werden 3 Projekte vl:rfolgt: 

1. Schulbücher für Kurdistan. 

Angesichts der nationalen und kulturellen 

Unterdrückung der Kurden rufen sie zur Unterstützung 

eines Schulbuchprojektes für 

Kurdistan al~f. Mit Hilfe von Spenden sollen 

Schulbücher für 7- bis 12-jährige Kinder gedruckt 

werd!':n,damit sie ihre Muttersprache 

schreiben und lesen lernen können. Eine 

Auflage des ersten Buches, einer Fibel zum 

Erlernen des kurdischen Alphabetes, ist inzwischen 

fertiggestellt und nach Kurdistan 

entsandt. 

Spenden auf [las Konto der ESG, 

A.J.G.-Veerkamp ..Sonderkonto': 

Postscheckamt Berlin West 328609-/06, 

2. Projekt "medizinische Hilfe für Kurdl. 

stan" 

Dieses Projekt dient der ständigen)T1edizinischen 

Notversorgung vor allem der Zivilbevölkerung 

in Kurdistan-Iran. Bei diesem 

Projekt werden die notwendigsten Medikamente 

und medizinischen Geräte fUr Kurdistan 

organisiert. Eine ausfUhrliche Liste der 

.gegenwärtig notwendigen Medikamente, die 

nur in großer Anzahlorganisiert werden sollen, 

und medizinischen Geräten liegt vor und 

wird auf Wunsch vom Kurdistan- Komitee 

Frankfurt zugeschickt. 

3. IJrojekl "Soforl-lIi1fe Projekl" 

Dieses Projekt ist in erster Linie fUr die Unterstützung 

der medizinischen lèams, die 

ständig in besetzten Gebieten Kurdistans im 

Einsatz sind, vorgesehen. Mit diesem Projekt 

sollen in erster Linie Erste-Hilfe-Ruck-' 

säcke. beschafft werden. Diese Rucksäcke 

kosten je ca. 1000 DM. 

Medico international unterstUtzte die 

Kurden in ihrem Widerstand und dem Aufbau 

eines Basisgesundheitswesens im Grenzgebiet 

Iran/Irak im letzten Jahr mit 37000 

DM. 

Weitere Spenden auf das medico 

international-Konto /800 Stadtsparkasse 

Frankfurt, Stichwort Kurdistan oder 

6999-508 Postscheckamt Köln, Stichwort: 

Kurdistan 

Literaturübersicht: 

- Kurdistan und die Kurden. Program Reihe bedrohte 

Völker Band 1.2 und 3; Bestellung über Gesellschaft 

fUr bedrohte VOlker", Postfach, 3400 

GOuingen. 

- Kurdistan-Info, herausgegeben von Kurdistan- 

Komitees in der BRO, West-Berlin und Österreich. 

Bezug über: Kurdislan-lnformationszentrum, 

Mainzer landstraße 147,6000 Frankfurt I. 

- Amnesty und die Gesellschaft fUr bedrohte 

Völker bringen in unregelmäßigen Abständen Informationen 

zu Kurdistan heraus. 

Ernst-Ludwig Iskenius, Osnabrück 

23

nuovaunità 8/15 ottobre 1987 

Tre tecnia dipendenti di diUI; 

italiane operanti in Iraq, sono 

nelle mani di 8uerri81ieri curdi. 

A quello che si sa, la loro sone 

è legata alla pennanenza 0 meno 

delle navi italiane nel Golfo Persico. 

Stando alle informazioni 

trasmesse fino a questo momento, 

i guerriglieri sarebbero di fede 

musulmano-sciita, suetti 

alleati dell'Iran. È d'obbligo 

usare il condizionale visto le modalità 

seguite dal Governo nella 

gestione dell' llaffare», soprattuno 

il silenzio che ha preceduto 

la rivelazione dei rapimento 

che si presta ad una duplice interpretazione: 

quella ufficiale 

che 10 spiega con la necessità di 

favorire la tranattiva pcr il rilascio 

oppure, pill precisamente, 

per prendere tempo per imbasti. 

re una versione meno scomoda. 

Comunque sia l'intera questione 

si presenta chiaramente 

come la prima conseguenza dell'avventura 

militare della «nostra» 

marina da guerra nel 

Golfo. 

Che dire, spremere lacrime 

sulla sone dei nostri connazionali, 

landare dichiarazioni di 

condanna sui rapitori che se la 

prendono con innocenti lavoratori? 

Scomato, ma anche molto 

comodo. Non a caso infani 

queste prime giornate di commenti 

dei mass media dividono.' 

equameme questo aspetto con 

l'per il silenzio 

governativo. Si ripropone il vecchio 

giochetto di un'infonnazione 

pubblica che strepita sui 

propri diritti per coprire un'informazione 

castruita prevalentemente 

sulle veline dei vari 

ministeri. 

Allara lralasciamo le considerazioni 

moralisliche per affronlare 

il noceiolo della queslione: 

la funzione svolta' dalla marina 

militare, in panicolare da quella 

statunitense, nel Golfo. 

La «missione umanitariil» di 

pura e semplice prot~zione di al-. 

cuni mercantili per «garantÎre il 

transita nel Golfo» eliminando 

le mine, non 'è ch~ un ricordO. 

Al suo pasto abbiamo una missione 

che conferma ogni giorno 

il volontario coinvolgimenlo di 

una grande pOll:nza (gli USA), 

ndla guerra che oppone l'Iraq 

ali'iraq, Era chiaro sill dail'illlzia 

che le ibh:nzioni americane, 

al di là uelle dichiarazioni uffi- 

,ciali, erano queUe di 'far saltare' 

i nervi all'II all, inducendolo 

a qualehe passo avventato che 

giustificasse l'imervento mi- 

Iitare. 

Ma i nervi aU'lran non sQno 

saltati e quindi ci ha pensato la 

US Navy a creare il precedente. 

Oggi la situazione è tale da dar 

ragione al;li iraniani quando w- 

slengono di essere virlUalmenle 

24 

Tre tecnici italiani nelle mani dei guerriglieri curdi 

I 

In guerra c;o1i911 USA 

in guerra call gli Slati Uniti. III 

questo sensa vanna interpn:tati 

i ripetuti intervo:nti della Navy a 

difesa dei terminali petroliferi 

utiliu.ati dall'Iraq. 

Sono :l"IVenimentiche cre:lno 

un obiettivo squilibrio fra i due 

contendenti. Da un lato )'Iraq 

puà comir.uare a colpire il traffico 

petroliferio "ïraniano e dall'allro 

l'Iran non è piû in 

condizione ài fare altrettanto. 

Se si pcnsa poi alla minaccia 

costante che le navi americane 

costituiscono pel' l'Iran, il quadro 

è completo. !n questo ambito 

si ill>eri,ee la missioll": 

italiana. Sc a dar prova 

di eHicien:.:a affondando qualche 

sandalo iraniano, dopodiché 

il gioco sarà fatlo, con buona 

pace di chi ha eontrabbandato 

la spedizione COIDeuna sorta di 

missi one urnanrtaria. 

A questo punto c'è da augurarsi' 

che qualcullo non se ne 

esea fuori con il discorso che 

non possialllo ritirare le nostre 

navi perché non possiarno cedere 

ai rieatli. Già illlo5tro paese 

è pieno di (lspecialisti» della «linea 

dura» che dimostano poi la 

loro umanità ai funerali delle la- - 

ro vittime. È tempo che questi 

llspecialisti» vengano posti in 

condizione di non nuocere, negando 

il ruolo guerrafondaio 

che l'ltalia sta svolgendo al fian.. 

co e per conto degli Stati Uniti. 

La gU":1ra fra Iran cd Iraq i: 

l"la trag~dia ehe puo avcre termine 

solo atlrav':lso ('ONU, rib,.ltando 

l'uso strumenla!.: eh..: 

di qu

P.AB8B SEllA 130ttobre 1987 

Tre tecnici italiani rapiti nel Kurdistan da una organi7.7.ö.zionedi partigiani 

Ci accusano di collaborare con l'Iraq. Azione diplomatica della Farnesina 

Chiedono:ritirate Ja tlotta 

Lottano per l'indipendenza, Komeini Iiaiuta 

BEJRUT. Tre tecnici italiani 

sono stati rapiti nel nord dell'Iraq 

da un gruppo dl guerriglieri 

curdi che 10Uano pel' 

l'indipendenza dal regime di 

Bagdad e sono sostenitori di 

quello iraniano. Nella rivendicazione 

fatta pervenire a 

Beirut chiedono che l'Italia 

ritiri la flotta dal Golfo l! che 

non fornisca più aiuti all'Iraq. 

Dei tre italiani, uno, Sel" 

gio Cominetti, è da un mese 

nelle 101'0mani; gli altri due, 

Roberto Diotallevi e Giuseppe 

Carrara, sono stati seque. 

strati dieci giorni fa. TImini. 

stero degli esteri sapeva, ma 

ha preferito uno stretto riserbo, 

tanto che il presidente dei 

Consiglio Goria ha detto di 

avere appreso la noti7.ia da 

pochi giornL 

• In ultima i servizi 

llproblema 

del dito 

nel vespaio 

I1 rapimento dei tre 

nostri connazionali 

è un'ulteriore complicazione, 

per noi,nella 

vicenda che ci vede presenti 

nel Golfo Persico. 

Intanto perchè i curdi ci 

accusano di dare aiuto 

all'kaq, cosa indirettamente 

vera dato che ci 

opponiamo con la flotta 

a possibili attacchi dei 

pasdaran iraniani (vall' 

il detto: i nemici dei miel 

amici sono miei nemici), 

e poi perchè si puà pen- 

.sare che i sequestratori 

agiscano per conto di Teheran, 

più volte minacciosa 

contro i paesi con 

flotte nel Golfo. 

Invece questo popolo 

di montanari, da sette a 

diciassette milioni di 

persone a seconda delle 

fonti, il cui territorio è 

ora diviso tra Siria, Iran, 

Turchia e Iraq, lotta per 

l'indipendenza dai tempi 

dell'impero ottomano e 

non va considerato agli 

ordini di nessuno ( an. 

che se non si sa nulla dei. 

l'organizzazione che si è 

attribuita il rapimento). 

Vero è solo che l'Iraq è il 

suo principale oppressore 

essendo la maggioran. 

za dei curdi sottoposta a 

quel regime. E che pel' 

Komeini vale l'opposto 

del detto già citato ( in 

questo caso: i nemci dei 

miei nemici sono miei 

amici) per cui aiuta i 

curdi armandoli e assistendolL 

ln un episodio precedente 

di rapimento di un 

italiano ci vollero parecchi 

mesi pel' ottenerne la 

liberazione. Nessllno 

puà dire quanto occorrerrà 

questa volta e 

nemmeno se non ci saranno 

complicazioni. 

Chi mette il dito in un vespaio 

come il Golfo non 

puà sapere in quali con. 

dizioni 10 ritirerà, nè da 

che parte arriveranno le 

vespe, nè quando smetteranno 

di pungerlo. 

sir 

l tre nostri tecnici rapiti dai guerriglieri in Iraq nel norne di Khomeini 

• 

turn CUIÙo all'! 

Beirut 

((Non dovete 

aiutare 

più il regime 

di Bagdad)) 

nostro servlzlo 

BEIRUT. Tre 0 quattro italiani 

sono stati rapiti da un 

gruppo curdo nella palte settentrionale 

dell'Iraq, a. un 

centinaio di chilometri a 

nord di Bagdad. La notizia è 

stata data nel tarda pomeriggio 

di ieri dalla sede libanese 

di un'agenzia di stampa internazionale; 

poco prima, un 

postino anonimo aveV3 recapitato 

una lettera al responsabile 

dell'ufficio nella quale, 

altre all'informazione, si lanciava 

anche un ultimatum: 

.«Rilasceremo gli italiani soio 

dopa che ilgoverno di Roma. 

avrà cessatogli aiuti a Sad-. 

dam Hussein e avrà ritirato 

le navi militari impegnate 

nel Golfo». La lettera è stata 

firmata dalI'«Unione nazionale 

dei Kurdistan iracheno.>,un 

gruppo di recente formazione 

che si oppone al ri>çime 

di Bagdad. 

NeUe mani dei guerrigliel'i 

.cUl'disi trovano Sergio Cominelti, 

Roberto Diotallevi e 

Giuseppe Carrara. II prim ... 

secondo una ricostruzione 

deI fatti non an cora rlefiniti. 

va ma attendibile. è SUIO s\'. 

lluestrato a metà settembre 

nei pressi di MossuJ. Gli altn 

due sono stali invece ('alturati 

venerdi 2 ottobre dal cam. 

po di Bajji dove la Gie (Gruppo 

industrie elettromeccaniche) 

ha appena ultimato, sulla 

base di una commessa dei 

1980,una centrale termoelettrica 

di sei gruppi da 220 megawatt. 

La centrale è ancora coperta 

da garanzia, ed è quindi 

assistita da un ristretto numero 

di tecnici, tra i quali i 

due fatti prigionieri. DiotalIevi, 

ingegnere, 47 anni, è il responsabile 

meccanico della 

centrale; vive a Gallarate e 

opera in Iraq da oltre quattro 

anni. Carrara, perito mdu-' 

striale, 32 anni. di Bergamo, 

si occupa degli strumenti e 

dell'attrezzatura necessari 

alI'impianto. Cominetti, di 

Milano, è un dipendente del. 

la Sae (Società anonima elet. 

triticazione). Seconda la Reu. 

tel', nella lettera _. scritta in 

arabo - figurerebbe anche 

un quarto nome, ma su questa 

punto finora non c'è stata 

nessuna conferma. 

Contrastanti anche le in-' 

formazioni sull'«Unione nazionale 

deI Kurdistan irache-' 

no": a Beirut c'è chi sostiene 

che si tratterebbe di un gruppo 

di recente formazione legato 

agH iraniani. Tra i curdi. 

il regime di Teheran è 

considerato un a vversario da 

battere. tant'è che nel settore 

iraniano dei Kurdistan le 

truppe degli ayatollah han no 

compiuto numerosi massacri. 

spesso in alleanza con 1. 

turchi. Ma la lunga guerra 

con l'Iraq ha determinato la. 

nascita di organizzazioni mi" 

nori al di quà e al di là della; 

frontiera, spesso con 10scopo. 

di creare problemi ai governi 

centrali. indipendentemente 

dalla causa autonomista. L'l.: 

raq ha tentato con i curdi la'. 

via della regione autonoma. 

ma senza tropP

fi 

P.ABSB SI1BA 

servizio 

Roma 

La Farnesina 

ha taciuto 

Goria e Zanone 

non sapevano 

ROMA. Aila Farnesina sape. 

vano. Da oltre un mese, al mi. 

nistero degli Esteri, si lavora 

in gran segreto sw rapimento 

del tecnico milanese Sel" 

gio Cominetti,sequestrato a 

Mossw nel nord dell'Iraq . 

Un lavoro difficile, di indagine 

e di mediazione, reso an. 

cora più angoseioso, mereo. 

ledi sera, dalla notizia deI sequestro 

di altri due italiani, 

Roberto Diotallevi e Giuseppe 

Carrara. Da ieri pomerig. 

gio, dopo la ditfusione delle 

notizie e dopo l'wtimatum 

dei terroristi, la situazione è 

radicalmente cambiata. Sono 

stati informati in gran fretta 

il presidente deI consiglio 

Giovanni Goria e anche il mi. 

nistro della Difesa Valerio 

Zanone, chiamato diretta. 

mente in causa dalla richiesta, 

attribuita ai curdi, di interrompere 

la missione della 

Marina nel Golfo. 

Ed è stato un pomeriggio di 

tensione e di scambi frenetici 

di telefonate. non sempre di 

I Unpopolo 

I senza stato 

Dall'80 

Iraq 

elran 

Ji usano 

per 

la loro 

guerra 

Dei curdi si parla periodica. 

mente dall'inizio del secolo, 

ma ogni volta, passata la fa. 

se più drammatica degli epi. 

sodi di cui sono protagonisti, 

la loro condizione viene 

dimenticata. Sono un popo- 

10 indoeuropeo, nella maggioranza 

convertito all'Islam, 

insediato in una zona 

importantissima pel' le sue 

riserve naturali: petrolio 

nella regione di Kirkuk e 

Sweimania (Iraq) e nell'Anatolia 

orientale (Turchia); 

26 

tono disteso, tra i vari âddetti 

ai lavori. Zanone è piombato 

subito dopo pranzo, nel suo 

ufficio di ministro in via XX 

settembre, convocando tutto 

il suo staff di alti umciali e. 

probabilmente anche ire. 

sponsabili dei servizi segreti 

militari deI Sismi. Ail'esterno 

nessuna dichiarazione 

ufficiale. Di certo c'è che Zao 

none ha chiesto di saperne di 

più e che ha sentito anche il 

capo di Stato Maggiore della 

Marina. l'ammiraglio Giasone 

Piccioni. Pel' il momento, 

le navi non si toccano, avrebbe 

assicurato il ministro. C'è 

ancora da valutare la veridi. 

cità dell'wtimatum. 

Particolannente indispet. 

tito Pf'r il silenzio della Far. 

nesina, anche il presidente 

del Consiglio Giovanni Geria, 

coIto di sorpresa, ieri pomeriggio 

a Montecitorio, dal~le 

domande dei giornalisti. 

«Sapevamo - ha rispostOi 

Goria -- di nostri connazio-- 

nali che da cinQue ltiorni non 

rame, oro, argenta e uranio, 

i cui giacimenti non sono 

ancora sfruttati. Ma i curoi 

non hanno mai avuto un 10- 

ro stato, nonostante la promessa 

delle grandi potenze, 

ed in particolare della Gran 

Bretagna, di creare un Kur. 

distan indipendente (Trat. 

tato di Sanremo, 1920). 

Eppure sono milioni: sette 

secondo le statistiche dei 

singoli paesi ostili al nazionalismo 

curdo, 17 secondo 

le affermazioni dei curdi. 

Il «problema curdo» ri. 

guarda oggi la Turchia, l'Iran, 

l'Iraq e la Siria, anche 

se gruppi minori esistono in 

Urss e Libano_ Il paese nel 

quall' la ioro latta per l'indi. 

pendenza si è trasformata 

in vera e propria guerra è 

l'Iraq, dove - a partire del 

1970 - hanna ottenuto Ie 

m:,ggiori l'oncpssioni. dalla 

legge sul riconoscimento 

del carattere binazionale 

dell'Iraq all'utTIcializzazio. 

ne della lingLI

" 

ILTEM.PO 

13 ottobre 1987 

Tre tecnici italiani sana stati sequestrati in Iraq da guerriglieri kurdi legati a Teheran 

Ricatto per le nostre navi 

I rapitori pretendono ilritiro'della flotta dal Golfo Persico 

-------------- cita delle flotte dl consentire gmfica che la posslbilita dl tria delle flotte occldentali. 

la libertà dl navlgazlone infllggere colpl ai nostri Ma blsogna convenlre che 

lungo Il' rotte del petrollo e connazionali all'estero sono non he,nno torto coloro I 

Rischia diffusa 

altre quel mare 

di PAOLO CACACE - 

CI ERAVAMO abituati Il triphce rapimento, c'è 

a segulre quotldi:-..namente, 

con pazlenza to a rlnlocolare Ie polemiehe 

da esserne sicuri, è destina- 

certosina, i movlmenti delta interne sull'opponunità di 

nostra piccola flotta nelle inviare la flotta e aumenterà 

il numero dl coloro che 

acque tempestose dei Gollo 

ed avevamo accolto con un chiederanno a. gran voce Il 

grosso sospiro di sollievo Il rItorno antlclpato In pa.trla. 

passaggio delle lregate edel del nostri marinai. 

mercantile lungo 10 Stretto Ma in questo momento, l' 

dl Hormuz, nella marcia di tnterrogativo cruciale non è 

ri torno verso il Mare di tanto quello di optare 0 

Oman. Giusto Il tempo di meno per una -Unea della 

raUegrarci per essere sf uggitl 

miracolosamente aUa battaglia 

tra i-marines. e i 

.pasdaran. iraniani nei 

pressi neU'isola di Farsi, ai 

missili sparati dai .Mirage. 

di Badgad. Ed eccoci ripiombare 

neU'incerteZ1.l\, neU'apprensione, 

pel' il rapimento 

dei tre tecnici italiam nel 

Kurdistan iracheno; pCI' la 

lolle richlesta dei sequcotra- 

!.ot!

ILTEM.PO 

DAL NOSTRO INVIATO 

DUBAI ..:..Ricatto all'Italia, 

neUo stile della Jihad isla-, 

mica, gestito materialmen- 

,'te, a quanto pare, dal kurdi 

, nemlcl di Bagdad. Tre tec-' 

nici ltallani sono stati rapiti. 

ln due distinti episodi ,il' 

primo verso la meta di set- 

, tembre, ilsecondo dieci giorni 

fa) nell'Iraq settentrionale 

da una sedicente -Unione 

Nazlonale dei Kurdistan 

lracheno-. Le condizioni pel' 

la IIberazione, recapitate a 

Beirut, sono pesanti: ritiro 

de!\e nostre navi dal Golfo, e 

fine dell'aiuto italiano aire- ' 

: gime di Bagdad. 

I nostri tre connazionali, 

Sergio Cominetti, Giuseppe 

Carrara e Roberto Diotallevi. 

erano impegnati nella 

costruzione di impianti 

idroelettrici appaltati ad 

Goria: discutiamo 

se regolaregli scioperi, 

ROMA - TI Presidente dei cOnsiglio Gorta 

vuole conoscere l'opinione degll altrl ministrl 

In merlto al problema relatlvo alla disclpllnsidel 

dlrltto dl sclopero -da confr.ontare' 

Insteme, ,per deflnire una poslzione di, 

Govemo chiara ed unlvOC&». ' 

~'ln1Zlatlva di Goria è partita ln Seguito 

alla lettera Invlatagll da Giorgio Benvenuto, 

nella "quale Il leader della UU chlede, a 

tutéla deI diritti dl mUlonl di clttadini, che 

slano resl efficacl eerga orones- con legge i 

codlci dl autoregolamentazlone deI dlrltto di 

:sclopero -pel' ricomporre la frattura che da 

: tempo 3i va creando tra dirlttl dei clttadlni 

ie iniziat!ve di lotta lncontroUate ,di settol'l 

di lavoro-. La Uil è cosi decisa nel suo atteg- 

: glamento da scrivere a Gorta che, se non vi 

,saranno lniziative parlamentari 0 governat1ve, 

sarà 10 stesso sindacato a provvedere 

facendosi promotore dl una racc:olta di firme 

pel' una legge di inizla,tlva popolare che 

, tenda a quest! oblettlvi. 

NeUa lettera Invlata al suol coUeghi dl 

Governo, \I presIdente Gorla fa presente 

come .non puo sfugglre che la questlone del 

, diritto di sclopero deve trovare una trattaz10ne 

tutta partlcolare nel caso hl cul, come 

nel Servizi pubbllc~ a soffrire le conseguen-' 

ze deU'agitazione non è la controparte ovve-' 

ro l'organlsmo gestore dei servizi ma piuttosto 

l'utenza, cioé I cittadinl •. 

E' vero che illegislatore di questo problema 

se ne è già occupato, nota Goria nelia 

sua lettera, come

SUITE 

ILTEM.PO servizio 

I no.striconnazionali rapiti dai gueniglieri in due distinti episodi, la rivendicazione a Beirut 

Tre italiani sequestrati nel Kurdistan 

I rapitori fùo-iraniani:

Unità 13 ottobre 1987 

GOLfO PERSICO 

. .., 

Un eomunicato di una fazione te~oristica filoÎraniana ehe opera in Irak 

annuncia i sequestri. Il govemo eonferma ma non erede alla riehiesta 

«Abbiamo rapito. tre. itaÎîânÏ» 

Rieatio di un. gruppo curdo: «Ritirate lè navi» 

La guerra Iran-Irak ora coinvolge il nostro paese 

anche su un altro fronte: tre tecnici italiani sono 

stati rapiti nella regione nord dell'Irak da ribelli 

curdi filo-iraniani. Per la loro Iiberazione si chiede 

il ritiro delle navi italiane dal Golfo Persico. È un 

atto di terrorismo drammatico, dai contomi oscuri 

e che introduce un nuovo elemento di complicazione 

nella crisi del Golfo. 

OAl NOSTRO INVlATO 

GIANCARLO LANNUTTI 

_ DUBAI. l'annuncio del 

sequestro di tre tecnici italiani 

è stato dif/uso, altraverso un 

comunicato daltiloscritto in 

Arabo lalto pervenire a un'agenzia 

di stampa slraniera a 

Beirut, da un gruppo di non 

chiara mallfce che si definisce 

.Unione nazionale dei Kurdistan 

irakeno •. 11sequestro, vi 

si af/erma, è stato compiuto 

come .protesta per l'aiulo ila. 

liano al regime irakeno e per 

la presenza mililare ilaliana 

nelle acque del Gollo.. Pertanto 

le condizioni per il rilascia 

degli ostaggi sono .la fine 

dell'aiulo Italiano al regime 

gio Cominelti, Giuseppe Carrara 

e Roberto Diolallevi, appartenenti 

alla società Esa, 

collegata alla Saipem. I sequeslratori 

non dicono dove e 

quando han no rapito i tecnici. 

.Ma da Roma la Famesina precisa 

che si Iratta di due dislinti 

episodi awenuti il 15 settembre 

a Mossul, nella regione 

, pelrolifera .curda delllrak, e 

una dccina di giomi la in una 

locaIità imprecisata; nel primo 

episodio è stato seque- 

30 

strato Cominetti, nel secondo 

gli allri due. 

. la drammalica viccnda rischia 

e il ritiro delle navi mine 

di introdur:-e la questio- 

curda Ira gli elementi chia- 

irakeno 

litari italiane del Gollo>. Il documento 

inizia con l'invocazione: 

.Nel nome di Dio clemente 

e misericordioso>. 

I Ire tecnid rapiti sono Ser: 

Ḻ 

NelVi saldi 

e prudenza 

ENZO ROGGI 

a preoccupazione con cui gli italiani han no se. 

guito fin dal primo momento la missione navale 

nel Golfo, mitigata dalle immagini e dalle noti. 

zie sulla tranquilla navigazione delle nostre uni. 

tà, si è ieri improwisamente riaccesa con l'annuncio 

dei sequestri di noslri connazionali in 

territorio irakeno. Ci senliamo tulti più coinvolti 

e of/esi, proprio perchè la barbarica pralica dei 

sequestri non ci aveva mai toccato, ed in ciô 

avevamo sempre visto una conlerma ad un at. 

leggiamento prudenle, costrultivo. paziente 

dell'Italia nell'area della turbolenza. Più coin. 

volti, appunto. Questo è il dato di lalto. E non 

vogliamo, in questo tnomento cosi incerto e 

solto l'impulso dell'emozione, andare oltre a un 

interrogativo semplice e, pensiamo. dif/uso: lurono 

calcolali tutti irischi? Sarà inevitabile, cer. 

tamente, ritornare sugli aspelti generali della 

decisione di inviare la squadra navale laggiù. 

ara conlano altre domande. incombono altre 

preoccupazioni. 

C,'è anzituho il mistero di una 'sequenza di 

sequeslri durata un mese di cui, pero, l'opinione 

pubblica italiana viene inlormata solo a seguilo 

della rivelazione da parte dei sequestrateri. la 

Famesina precisa che il primo episodio risalc a 

metà sellembre. È da supporre che il riserbo sia 

dOVUlo all'intenzione dei govemo di non corn. 

promelIere i tentativl di salvare i prigionleri. Puô' 

anche darsi che vi siano state dillicoltà per chia. 

eANKARA 

ve della cri si del Gollo Persico, 

con lutte le conseguenze 

che ciô compona. Nelle regioni 

curde a cavallo del conline 

Iran-Irak é già in corso da 

anni Ulla guerra spietata e a 

più (acce: una parte dei curdi 

irakeni ostili al regime di Saddam 

Hussein collabora apertamente 

con le lorze armale 

iraniane, che occupano porzioni 

di territorio al di qua dei 

confine (lanto che le azioni di 

quesli gruppi sono incluse nei 

bollettini di guerra di Teheran); 

mentre i curdi iraniani 

combattono contro il regime 

di Khomeini e dispongono di 

basi arroccate in un'impervia 

zona di monlagna sul confine, 

dove sono strumentalmente' 

.tollerati. dall'lrak. È una 

guerra triangolare e intricata 

di cui si parla molto poco ma 

che impone un elevato tribulo 

di sangue. ara il drammalico 

episodio dei lecnid italiani in' 

troduce per la prima volta un 

collegamenlo dirello Ira questa 

gucrra e la crisi, ormai di 

dimensioni inlernazionali, nel 

Goigo Persico. Un dalo che 

rende tutto più difficile. 

Goria al Quirinale . 

poIConvoca 

il gruppo di crisi 

-----=..:--- ==- 

""""";r; ~.,~~)~ ~'1'. '.s: ,I 

La loulità di Mosul, dove è awenuto il primo sequestro 

rire il significato dei sequestri. come plIO dars. 

che abbiano giocalo anche' preoccupazionl di 

pclilica interna, nel luoco delle polemiche e 

delle contraddizioni altorno alla decisione di 

mandare navi. Ma perché il gabinetto di crisi è 

stalo convocato solo dopo il messaggio dei sequestratori? 

C'è stata, prima, una gestione discrezionale 

della vicenda? Si pensa che l'episodio 

non appartenga alla polilica ma alla cronaca 

nera? In queslo caso, in base a quali elemen. 

ti? Se ci sono è giusto conoscerli. 

C'è poi il mistero di chi siano realmente gli autori 

dei ricatlo. In una situazione come quella irakena 

non è davvero impossibile lanciare elichelte 

false. Si tratla di opposilori curdi, 0 di altri che 

1I .ne assumono il nome? È un'inizialiva inlerna 0 

un colpo di mana di iraniani camullali? l'inlerrogativo 

è rilevante perché, ovviamente, riman. 

da alla individuazione di quella che dovrebbe 

essere la conlroparte con cui, eventualmenIe, 

trattare (0 non trattare) direllamente 0 atlraver. 

so mediatori. Ed è anche intprrogativo rilevanle 

sotto l'aspetlo politico, poiché ci dà il segno di 

una siluazione estremamenle intrigata nella 

quale evidentemente non basla una verbale di. 

chiarazione di .neulralità. dell'ltalia per evitare 

il coinvolgimenlo in rischi. Perlino nel caso che 

si tratti di puro banditismo comune, si avrebbe 

egualmenle la prova di un ginepraio nel quale è 

bene non avventurarsi improwidamenle. 

Quel che si puô dire, in queste circostanze, è 

che occorrono nervi saldi e prudenza: e non 

solo nella .gestione. dei caso ma anche nei 

riguardi dell'opinione pubblica ..Si slia bene attenti 

a non cadere in suggestioni muscolari, per. 

ché allora sarebbe inevitabile ricordare che è 

proprio per ragioni di poli/ica interna che si è 

deciso di imbarcarsi in quella che De Mita ha 

definito un'awenlura. 

IRAN 

-) 

I

.. 

rUnità servizio 

n comunicato a Beirut La Farnesina conferma 

Un gruppo curdo rivendica Il primo rapimento risale 

«Abbiamo tre italiani, a metà settembre 

andatevene dat Golfo)) ma si era tenuto il segreto 

Già da un mese un italiano 

nelle Mani dei rapitori 

È ormai chiaro che per i tre tecnici italiani sequestrati 

presso Mossul, nell'Irak settentrionale, da un 

preslJnto gruppo kurdo filoiraniano, è cominciato 

un vero e proprio dramma. Roberto Diotallevi, Sergio 

Cominelli e Giuseppe Carrara sono stati infatti 

rapiti per «punire» la .presenza militare italiana nel 

Golfo Persico» e per l'aiuto .dato al regime irakeno». 

/I nostro governo ha iniziato le trattative. 

Chi sono 

I curdl? 

«GIi orfanl 

dell'unlverso)) 

WLADIMIRO 

_ ROMA. Ombre fasche 

sulla presenza ilaliana nel Gal. 

10 Persico, paura e preoccu. 

pazione per la sorte dei Ire 

tecnici italiani rapiti da un pre. 

sunto gruppo kurdo 1iI0irania. 

no che ha rivendicato l'azione 

a Beirut. -Abbiamo in mana 

SergIo ComineUi, Giuseppe 

Carrara eRoberto Diotallevi - 

questa il succo della rivendi. 

cazione faua giungere alle 

agenzie di stampa - e la no. 

stra è una protp,;la ('ontra 

l'aiuto al regime iracheno e la 

presenza mllitare italiana nel- 

Ie acque del Golfo •. Il messag. 

g'o. scriuo in arabo, era stalo 

falto recapitare, poco dopo le 

ore 15. e subito la notizia era 

rimbalzata in Italia. Per are, i 

giomalistl, avevano cercato di 

sapere dal ministero degli 

Esteri se la notizia dei sequestra, 

awenuto nell'Irak seUen-, 

trianale, era vera 0 se si tralla. 

va solo dl voci 0 magari di un 

errore di persone. A lungo, in: 

SETTIMEW 

fatti, erano slati falli circolare 

nomi che non erano ,affauo 

ilaliani. Sempre voci non con. 

fermate affermavano che si 

trauava, comunqùe, di di pen. 

denti della -Saipem. (Eni), ma 

solo in serata arrivavano i 

chiarimenli ufliciali, con una 

nota della Famesina nella 

quale si confermava il rapi. 

menta in ques!i termini: -In 

merito alle no!izie di agenzia 

riguardanli il rapimento dl tre 

tecnici italiani in Irak, si preci. 

sa che Ire dipendenti di dIlle 

italiane operan!i in quel paese 

- a seguito di due distinti epi. 

sodi - sono in efleUi traUenuti 

in condizioni in via di accertamenlo, 

apparentemente da 

gruppi della guerriglia kurda, 

la cui affiliazione polilica non 

è chiara •. Il comunicato della 

Famesina continuava spie. 

gando l'accadulo: -II primo 

episodio, awenuto inlomo a 

melà seUembre presso Mos. 

sul, ha riguardalo .1connaz.o- 

Cosi ha definito il sua popola, _gli orlani dell'Universo., 

uno dei leader mitici dei turdi: Mustafa Barzani marta nel 

'79 dopo aver speso l'intera vila a combaUere per oUenere 

il diriUo ad uno Stalo indipendente curdo. Un obiellivo 

perseguilo con tenacia per quasi 70 anni da una nazione 

che conla 10 milioni di individui divisi ln cinque StaU: 

Threhia, Iran, Irak, Siria e Unione Sovietica. La storia dei 

curdi si perde nella nOlle dei secoli. Sono uno dei popoli di 

stirpe indoeuropea più antichi e vantano figure mitlche 

come l'emlro Salah-ed-din, meglio nota come .i1 ferace 

Saladino. che nel 1187 sbaragliO i craciati e riconquislO 

ail 'Islam Gerusalemrne. Sono di religione mUSlllmano-sun. 

nita e solo un'esigua minoranza che vive in Iran è scüta. 

L'iconografia tradiziortale Ii dipinge come -lieri monlana. 

ri., ma un lara proverbio la dice lunga sulla lara storia. 

Dice: -Giù dalle montagne i curdi non hanna amici •. Anzi 

dal I :J20 i curdi non solo non hanna amici ma .ullicial. 

men:e non esistono •. 

nale Sergio Cominelli, mentre 

il seconda, che risale a una 

decina di giomi fa, ha coinvol. 

la, in allra località, I connazionail 

Giuseppe Carrara e Roberto 

Diota:tevi. Il ministero 

degli Esteri, in contallo con le 

dille ir.teressate ha immedia. 

lamenle aUivalo, nel riserbe 

che era doveroso mantenere 

in casi umani cosi complessi e 

delicati, tulli gli opportuni ca. 

nali per chiarire la posizione 

dei nastri connazionali e lavorire 

una rapida conclusione 

della vicenda •. 

La con ferma lagliava dunque 

corto alie incertezze e ai 

dubbi: il sequestro dei Ire con. 

nazionali c'pra stato dawero 

ed era awenuto nel campo di 

Bayj, a cenlo chilomelri a 

nord di Bagdad, il 2 onobre 

scorso. Il primo, quella di Cominet;i, 

era slato addirillura 

portalo a termine illS seilern. 

bre scorso: il giorno esallo 

della par1enl.) (lf'1

Storie di rivolte 

e massacri 

rUnità servizio 

17S.000 arrcsU. 370 condanne 

a morte: ecco il bio 

lando deUe prime due 

grosse illsurrezionl curde in 

Turchia nel 1925 e nel 

1925.30. Ma sari neUa 1er. 

za dei '37 che il movimento 

curdo verrà sbaragliato e 

reso inoffensivo per molli anni da Ankara. Ribellioni a 

catena anche in Iran: nel 1920, nel 1932, nel '45-'46 

Propria nel '46 in Iran I curdi riuscirono ad ollenere un 

piccolo Slato indipendenle, la Repubblica di Mahabad che 

è rimaslo la prima ed unica esperienza dei Renere annegala 

nel Si1ngue daU'esercito deUo scii. E rieccoli i .lieri 

monlanari. in armi contra Teheran nel '79 quando lalliscono 

le speranze di ollenere dalla rivoluzione di Khomeinl 

queUo ehe Reza Palhavi aveva sempre lara negalo. Da 

allara e soprallullo con la guerra Iran-Irak sono prolilerau 

in Iran i gruppi filoirakeni e in Irak i gruppi liloiraniani. 

Le loro 

vicissitudini 

con Baghdad 

Si chiama regione aulonoma 

di Erbil la regione in cui 

vivona i curdi in Irak. È stata 

creata nel '74 e gode sulla 

carta di un'autonomia 

molto limitata. Intanto la regione 

non comprende la 

zona pelroliiera di Kir1

• 

la 

servizio 

I due teenici del Gie. sono 

stali sequestratI daiguerriglieri 

curdi a Ba'iji, un cantiere 

cento chilometri a nord di Bagdad, 

dove il gruppo ha ultimato, 

sulla base di una commessa 

acquisita nel 1980 una 

centrale temloclellrica composta 

da sei gruppi da 220 megawall 

ciascuno. La centrale 

si trova allualmente nell'anno 

di garanzia ed è percià assistitél 

cia un f1\Jm('roric;tn~tfi ...... imo 

di dipendenti della società che 

non supererebbe le sei unità. 

Diotallevi, 47 anni, nato a Bologna 

~ residel)te " Gallarate, 

opera In Iraq da ollre quallro 

anni. Anualmente è responsabile 

meccanico della centrale. 

Icurdi S01W frammentati. 

Giuseppe Carrara. 32 anni, 0- 

riginario dei bergamasco, perita 

industriale, da tre anni 0- 

pera per il Gie in Iraq, come 

str..::::.; .. ::_ '_. _ J.' ••~ ~~!'3Vviamenta 

dell'impianta. 

La Sae. societA anonima di 

elettrificazione. ehe in un primo 

tempo ha smentito il rapimenta 

di Cominetti, appartiene 

alla multinazianale svizzera 

Brown Boveri. Un gruppo 

elellromeccanico il cui nome 

negli ultimi mesi è apparso ripetutamente 

sulle pagine dei 

giomali. inseguito allafusione 

con la multinazianale svedese 

A,,'a Il malrimonio. a IlInl10 

contrastato dai sindacati svedesi, 

consente al raggruppamentodi 

raggiungere un fallurata 

di 20 mila miliardi di lire. 

I rapporti Ira il gruppo cui fa 

capo la Sae e il Gie sono comunque 

più streui di quanto 

trajazioni di varia osse1Vanza 

Un'nazionalismo sfruttato 

da troppe rngion di S,tato 

/mll./mq. Turchia. Siria 

e Unione Sovietica 

nega1W a questo popolo 

ogni autonomia. ma Ile 

usallO le aspiraziolli 

con/ro gli Stati vicùzi 

PARLARE della questione curda 

è in realtà addcntrarsi in un \ZlnCpraio, 

in una miriade di movimenti, 

di all,'anze che si fissano e 

si capovolgono senza che ne e- 

merga un programma comunc 

che I;esca, dare al problema un sieuro 

rilievo intemazionale. I curdi 

hanno una precisa identità nazionale, 

manon riesconoadaffermare 

il dirino ad una loro nazione: 

sono di origine ind~uropea, 

in maggioranza convenitosi all'islam 

hanno dunque una loro lingua 

cd una loro cultura. ma vivono 

(sono circa 20 milioni) spa!'>i 

tra Iran, Iraq. Turchia, Siria, e U- 

nione Sovietica. Nc'Ssuno di questi 

paesi riconosce loro un minimodi 

autonomia, ma tuni ne hanno 

sfrunato - e continuano tunora 

- le ambizioni autonomiste 

per i loro fini geopolitic;: i loro 

continui rigurgiti di rivolta accompagnano 

e scandiscono le 

tensioni ehe da sempre tormentano 

la re~ione. alleati ara dell'uno 

ora dell altro, quindi sempre divisi 

tradi loroesempre su fronli opposti 

a seconda dei paese che Ii 

«sponsorizza •. 

CosllamappadeUaloro inesausta 

guerriglia si confonde con le a- 

nimosilà e le guerre di una regionevulnerabileedelicata 

per gli interessi 

delle grandi potenze. E, 

perdipiù, \~vonoinunazona molto 

importante per le sue risen'e 

naturali: petrolia nella regione di 

Kirkuke Suleimania (Iraq), e nell' 

Anatolia orientale (Turchia), 

rame, oro. argento e urania i cui 

giacimenti. data la situazione politica, 

sono solo parzialmente 

sfruttati. Oggi-come afferma un 

loro rappresentante - essi sono 

'prigiomcri della guerra del Golfou: 

aIcune tribù irachene appoggiano 

Komeini. altre - che vivo- 

di PIERO BENET AZZO 

no in lran-locombauono in una 

guerra sanguinosa e crudele che è 

\Ziàcostata loro 40.000 morti (seconda 

cifre fomite dai portavoci 

curdi). 

Unadura 

repre;Wone 

In Turchia-la più strettaalleata 

sia di Iran che di Iraq - vivona 

in una situalione di dura repressione 

d~ quando il generale Ataturk 

vc..le uno stato fonemente 

centrahzzato (.i curdi semplice 

Rtente nonesistono-) 0daquando, 

più recentemente, la guerra COntro 

Komeini hacostreno malte decine 

di migliaia di curdi a cerCare 

rifugio oltre frontiera .• Al di fuori 

delle montagane, nessuno ci è a- 

mico-. recita un vecchio prove~hHll"Urd()cht.'li.intcf1773Iec'mo7i'l 

ni di secoli di repressione e di stru. 

mentalizzazione. In reallà nel 

1920 i1trattato di Sevres che sand 

la fine dell'impero ottomano, aveva 

riconosciuto ai curdi dignità di 

nazione. ma tre anni dopo le grandi 

potçDZe di allara, in prima luoga 

la Gran Bretagna preferirono 

iiaffermare ilprincipiodella spartizione 

sulla creazione di uno Staloche. 

nella sua compattezza ed 0- 

mogeneità. si sarebbe presentato 

di difficile controlla e gestazione. 

I curdi ebbero in realtà la loro 

grande occasione nel1967, quando 

approfittando della debolezza 

del mondoaraboseguitaallasconflua 

nella ~rra contro !sracle.li' 

rivolta det curdi iracheni guidati 

daMustafà Barzani. sembropoter 

diventare un momenlo coagulante 

dell'inlml movimenlo cumo,lI 

vecch!o Barzani - che aveva a 

lungo oscillato tra Mosca e Wa- 

~hm~un - l'fa arpO~fiatn d.:lc1i 

americani, preoccupat; dall'accorda 

di collaborazione cd amiclzia 

firmato da Mosca e Bagdad, 

ma sopranuno dall'lran della 

Scià ansioso di contenere 10 slancio 

regionale deltradizionale nemico 

iracheno. Per anni la guerrigliadi 

Barzani passàda un successoall' 

altroe i giomalisti checercavanodi 

.coprire.lesue gesta pote- 

\'ano accedcre nel _Kurdistan_ 

solo muniti di lasciapassare emessi 

dal sua .ufficio-: di fallo .i cra 

creata. in tcnitorio iracht.'no. una 

non appaia a prima vista. Uno 

degli azionisti Gie,I'industriale 

Giampiero Pesenti che controlla 

la Tosi ha firmato recentemente 

un "l('C''"'rrio COTl",_ ... 

Brown Boveri. 

Innesœkl 

lapo/emiœ 

Per di più, tutti i gruppi interessati 

proclucono sia nel settore 

elettromeccanico che in 

quella nucleare. Ora, il fana 

che Bagdad abbia già impianti 

nucleari e la vicenda che nei 

giomi scorsi ha inveslito l'Ansaldo, 

accusata di spedire materiale 

nucleare in Iraq, ha immediatamente 

innescato la 

micda della polemica. 

Comunque sia l'interscambio 

del nostro paese è andato 

lUna autonoma e che trauegg,ava 

quel sogno di autonomia, quasi 

un' indipedenza, da seeoli collivato 

come una leggenda, nelle .saghe. 

di un popolo perseguitato. 

Ma l'illusione ebbe breve durata: 

si areno bruscamente neU'accordo 

di Algeri dell975 con cui 10 

Scià si appago deUa sua villoria su 

Saddam Hussein sacrificando velocemente 

i curdi, diventati nuovamente 

«un problen13», una minaccia 

agli equilibri della regione 

ed ai principi di centralismo di 

uno Stato poco propenso, come 

del resto Komeini, a concedcre dignità 

di autonomia ad una minaranza 

in un paese in cui quasi la 

metà della popolazione rivendica 

un'identità precisa che non si i- 

dentifica con la .cultura persiana-. 

L'accordo di allora prevedeva, 

da pane irachena delle r.reeise 

concessioni temtoriali sul.a frontiera 

della Shau-EI Arab in cambia 

deU'impegno del.o Scià a cessare 

ogni aiutu alla guerriglia di 

Barzani. 

L'accordo segno una vera e propria 

svolta nelle torm~ntate vicende 

dei nazionalismo curdo: priva 

dei suoi sostegni esterni il movimer.to 

ondeggià, si franlumo in 

tutta una serie di fazioni e riseopri 

I., o!uto rapire i U-e ingnegneri italiani 

e quali possano essere i veri 

obiettivi dell operazione. Talaba, 

ni, dopo aver tentato senza succeso 

di riconciliarsi con Saddam 

Hussein, ha ripreso la su .. letta 

contra gli irauheni. Jn lolla c-':!. 

tro Bagdad sono ora ar~'tt' ; t.a:; 

del vecchio BalLani, n.... "'''lando 

accuratamente agni collcgame ... 

ta con gli uomini di Talabani. ln 

Turchia il fulcro dei movùnemto 

curdo mantiene una sua laicità socialistae 

~ soprattutto verso 

l'Unione &lvietica. 

E in Iran la lottacontro Komeini 

non conosce soste. ln realtà il 

.Partito democratico curcio- guidata 

da Abdol Rahame Ghassemlau 

si è a lungo bauuto contro 10 

Scià ed aveva appoggiato con fervore 

la rivoluzionc di Komeini. I 

suai rappresentanti erano stati 

chiamati nel .consiglio degli e- 

speni- incaricato di elaborare il 

testo cO!.'!ituzionale del nuoyo regime. 

sembrava una specie di riconoscimenlo 

esplicilo dei diritli di 

autonomia culturale e politica per 

cui si batteva il partito curdo. Ma. 

nell'agoslodel1979.Korneiniproclamava 

la .Guerrasanta contra il 

popolo curcio- • colpevole di ce~care 

un' autonomia che sembrava 

rimeltere in discussione la guida 

spirituale del vecchio ayatOllah. 

mache in realtàcontestavasoltanta 

itradizionaIi . .. di rigido 

centralismo a cw~ il JIUCM) 

leader-come IoScii-hadimostralodi 

voIeni~. 

Da aIIora la pUoIa d'online di 

Ghassemlou-oodemocrazia per l' 

Iran. autonomia peril Curdistan_ 

- siè scontrata COll ilfervore mistico 

di un komeinIsmo che non 

ammette la .divenità>t e accusa il 

partitademocraticocurdodi laicismo. 

Nelle vecchie città di Maltabad-dove 

nell945 i curdi erano 

riusciti per breve tempo a procla. 

l1IlII'e uno s&ato indipendeDte - e 

nelle altre città oSlDriche. si sono 

affoUati i .pasdaran. iguardiani 

della purezza komeinista e mi- 

• 

LA STAMPA 13 oUobre 1987 

Un movimento k~rdo filoiral!iano ri~.end~_~a_~~~e9u_~!~~dei tecnici in Iraq 

Rapili Ire ilaliani: «Lasciate il Golfo» 

La cattura era tenuta segreta dalla Farnesina per dare ~p:u.io aile trattative - Lll\'Oravano a una centrale termoclettrira - I 

~uerriglieri protestano per ((l'aiuto di Roma a Baghdad.) - CllUta fiducia di Palazzo Oûgi: «(Nonè la prima mita che acc;,del) 

ROMA - Tre tecnlcl ItalIanl 

sono staU raplU nell'Iraq 

scttcntrlonale da un 

gruppo dl guerrigllerl curdl 

flIo-lranianl che reclamano, 

con un comunlcato diffusa 

leri pomerlgglo da Beirut, Il 

rlUro della nostra task forc~ 

dal Golfo e la fine dl un aBserlto 

aluto al regime dl Baghdad. 

La noUzia dei sequestra. 

che sarebbe avvenuto 

In due fasl tra metà settembre 

l' l'tnlzio di ottobre. è 

stata mantenuta segreta da] 

IQvemo Italiano, che nel 

fi'attempo aveva attivl\to 

tutti I canali disponibili per 

Intavolare trattaUve con I ribelli 

curd!. 

Ma Il comunicato reso 

nota leri nella capitale libanese 

ha vlolato quella cortina 

dl riserbo sorprendentemente 

mantenuta per qualche 

setUmana attorno a 

questa .caso. dl'sUnato 

adesso a rlnfocolare le polemiche 

sull'lnvlo delle nastre 

unltà militari dal Golfo, Il 

documenta dattlloscrltto in 

arabo flrmato dall'.Unione 

nazianale deI KurdIstan Iracheno. 

era stato recapitato 

lerl a un'agenzia di stampa 

InternazIanale a Beirut. La 

noUzia deI raplmento dl Sergio 

Cominetti, Giuseppe 

Carrara l' Roberto Dlotallevi, 

è splegata dal movimento 

curdo come •una protesta 

contra l'aiuto italiano al regime 

iracheno l' la presenza 

mi/itare j ta/iana nelle acqlle 

dei Golfo •. Con la conseguente 

rlchlesta dl rlUrare 

la flotta della Marina Itallana 

al comando dell'ammiragila 

Mariani. 

I trI' teenlei sarebbero statl 

sequestratl in due fasi. Il 

primo, Cominettl, era scomparsa 

dalla regionI' attomo 

a Mussul attomo aliI' metll 

dl settembre, comunque 

dopo la partenza delle Ilavi 

per II Golfo. GII altrl due. 

Carrara l' Dlotallevl, sono 

spariU all'Inlz!o dl ottobre, 

sempre nella regionI' settentrIanale 

dell'Iraq, dove plù 

diffusa è la r1bellIone curda, 

Interrogato dal giornallsU 

alla Camera subito dopo 

l'arriva deI dlspacclo d'agenlia 

da Beirut, Gorla ha dlchlarato 

inlzlalmente che si 

sapeva del raplmento .da 

etnque gioml.. Ma questa 

prlmlUva versionI' è stata 

rettlflcata dalle succeslve 

note ufficlall dl Palazzo Chigi 

l' della Fameslna che ricollocano 

Il trIpIlee raplmento 

a QUalchI'settlmana addletro. 

L'annunclo da Beirut ha 

comunque messo In agita- 

IIone le autorltà del Palazzo. 

D preSidente del Consiglio 

Oorla è sallto al colle dei 

quirinalI' per un glà pro- 

IJ'lU1UIUltoIncontro con il 

Capo della Btato. Ma il colloquia 

con Cossiga ha avuto 

certo fra I terni dominanU 

proprio Il tripllee rapimento 

l' le rlchieste del movimento 

eurdo flIo-iranlano. La notlzia 

della convocazione di un 

vertlce a Palazzo Chigi fra 

Oorla ~I mlIl!~trn c1rJJa T1,fpsa 

ZanonI' l' un rappresentante 

della Famesina (Andreotti 

è ln vlaggio per la 

Thailandla) è clrcolata per 

qualchI' ora, poi è Stata 

smentlta. Ma Il presidente 

Messaggi chiari 

Come 6e non blUW6erO 

tuttI' le altre impllca.rioni l' 

compllca.rioni, oro anche 

l'antica questione curda irrompe 

sulla scena dei Golfo, 

fra i suai moltepliet attori, 

a rlprova dell1ncredibile 

interclipentlen.eu tra 

fatti e problemi anche Temoti, 

nelle crl.ri dei monda 

contemporaneo. Ma questa 

e un data di fatto, col quall' 

tutti, in qualunque Paese, 

dobbiarno fare i conti. 

Dopa la notIzla dei rapimenta 

dei tre tecnici italiani 

in Iraq, il probll'm4 e: 

con chi abbiamo a che fare? 

Con una fazione curda, diciarno 

cosl, pragmatica, con 

la qtuJle.e po3sibile avviare 

le trodizionali trattative dei 

sequestrI? In passato, cas! 

dei genere sono stati feli£emente 

risolti. Oppure con 

una fazione estremista l' 

.!deologica_, legata ail 'Iran 

di Khomeini da un preci.ro 

34, 

rapporta politico? In questa 

secondo ipotesi, e chiara, il 

coso si comp/ica. 

Che fare. se t'l'11isse conferT1UJtala 

rlchiesta dei rltiro 

della nostra squadra navale 

dol Golfo? E' ovvio che 

nessuno Stato degno di 

questa nome pue) farsi dettOTP 

la VT()p"'!D Pl ,fi tl. fi 

estera (perc~ di questa si 

tratta) dol rlcatto di un 

gruppo guen;gliero, l' comunque 

rinuncia". alla tutela 

dl inleressi ~onali 

rltmuti prlmarl dalle autorlt4 

competenti: nel coso di 

un Paese democratico come 

l'Italia, dol governo l' dol 

Parlamenta. 

Naturalmente, bi.rogna 

anche adoperarsi concretamente, 

con tutti i mezzi immaginabili. 

per salvare la 

vita l' ottenere i/ rllascio degli 

ostaggi innocenti. 

La possibilit4 di far pervenire 

messaggi chian ai 

del Consiglio, asslsLlto da! 

suo conslgllere dIplomatIco 

Fontana GiustI. è stato constantemente 

in stretto contatto 

sia eon la Fames1na 

sla con,il ministero della 01- 

fo:sal' I servlzl informativ!. D 

mlnlstro Zanone ha convocato 

lerl sera una r1unlone 

dei suai plù strettl collaboratori. 

Le note dlramate dalla 

presldenza del Consiglio l' 

dalla Famesina sono sostanzialmente 

concordl nI'l 

concederI' .elementi di fondatuzu. 

all'annunclo del 

gruppo curdo. Ma il minlstero 

degll Esterl è molto prudente 

sulla effettlva aUiIlazione 

politlca dell'. Unlone 

nazianale dei Kurdistan iracheno., 

ehe si è professata 

filo-Iraniana. stando almena 

aile richleste per il rliasclo 

dei nostri tre connazlonall. 

Il mlnlstero degll Esterl giudlca 

Intattl •non chiara_ 

questa afrniazione l' nella 

nota diffusa ieri sera slUmlta 

a render nota che, .in 

contatto con le ditte interessate, 

ha immediatamente attivato 

nel riseroo che era do- 

Vl'roso mantenere III casi 

IImani cosl complessi l' delicati 

tutti gl. opportuni cana- 

Ii per chianTe la PO'" ...!Il 'I(' 

dei nostri connazionali ~ favorire 

una rapida conclusione 

della vicenda.. Palazzo 

Chigi fa mostra di una cauta 

f1ducla nI'l suo comunlcato. 

quando rlcorda che .non é la 

prima volta che incidenti del 

genere si sono verificati nella 

porte settentrionale dell'Iraq 

I'd in passato tali eventi sono 

stati felicemente rlsolti cd é 

rapatorl non dovrebbe ma1lcare 

alla nostra diplomazia, 

che si muove armai do decmni 

nella selva delle dispute 

mediterranee l' mediarientalt. 

Ma bisogna naturalmente 

disporre di messaggi 

chiarl. Il peggio sarebbe 

che si aprlsse III 

Italia una crlsi emotiva, 

con conseguenti lacerazioni 

politiche l' manifestazioni 

varie d1nstabillt4. 

Questa farebbe soltanto i/ 

gioco dei rapi tari, specie se 

politicamente matit'(J Ii l' 

!splrati; non aiuterebbe a 

salvare M gli ostaggi né la 

dig1lit4 dei Paese. 

Aldo Rizzo 

Il questa fine che si stanno 

adaperando le II08tre rappresentenza 

diplomatlche-. 

Il precedente al qUall' allude 

la nota dl Palazzo Chigi 

ricorda Il raplmento, tra 

tanti altrl stranlerl, dl Antonio 

Chlavcrlnl, un alLro tecnico 

sequestrata due annl fa 

nella stessa rep;lone dl Mossul 

c rHaselato dopo qualehe 

mese dl nl'Kozlatl da guerrlglieri 

di un altro 1Il0vimento 

indipendentistico curdo. 

Questo lascerebbe ben sperare 

anche per la lIberazione 

dl Commett!. Carrera l' 010- 

tallev!. 

In questa incrocio dl passloni 

Indlpendesliche l' dl 

strumentallzzazioni neilI' 

man! dl chi sono finiti i trI' 

tecnicl italiani? A Roma per 

adesso non si hanno Indizl 

preclsi, Soltanto la rivelldicazione 

del ritiro delle nostre 

unità dal Golfo l' la fine 

del )Jreteso appoKP;ioal regime 

di Saddam Hussein fa 

schierare qursto gruppo della 

.nebulesa_ della resistenza 

curda sn posizionl esplicitamente 

filo-Iraniane. La 

s\l"ranza drlla nnstrll divinl" 

',' '1.;1'" .) •.•••''' ..f' 

siano state reclamizzate dal 

movimento rlbelle soltanto 

per dar maggiore impatto 

alla sua latta contra Baddam 

Hussein l' per ottenere 

un magglor riscai\o. In passato 

casl analoghl sono staU 

rlsoltl con abbondandl Inlezionl 

di fondl per f1nanzlare 

la guerrlglla, con fornlture 

di armi 0 medicinall. 

Ieri sera Goria si è limitata 

a dire: •bl.rogna usare la 

massimll cautela.. Questo 

splega la segretezza con CUl 

la dlplomazia italiana l' le 

ditte del tre raplti avevano 

awolto flnora I contaLtl per 

avviare le trattative con il 

gruppo rapltore. Se questa 

ipotesl si rivelerà glusta. i 

negozlatl potranno esserI' 

lunghi l'anche dlfficUl, ma 

l'esito do,'rebbe rlsultare positiva. 

Ma se I trI' teenlei fossero 

invece caduti neilI' 

mani del gruppo pill fanatica 

dl"lI'lntegrismo lsIamlco 

In senn alla reslstenza eurda, 

come le richleste lascerebbero 

ternere, allara il ricatto 

potrebbe avere un eflet10 

dlrompente. Questo è Il 

pesante timorI' che len sera 

si coglll'va negli ambient! 

It0vemat.lvi ln attesa dl notl- 

7011' l' chiarlmentl dal Media 

Oriente. anche se la parola 

d'ordine è .non drammatlz- 

~arp.. per non tar alzare ancor 

dl plù la POSta. 

Paolo Patnmo 

-)

• 

LASTAMPA servizio 

Uno dei tecnici è stato rapito dagli indipendentisti a metà settembre. 

Da un mese nelle manillet.lmrdi' 

E' il dipendente di una azienda eleltronica - Gli altri lamravano 

da anni per una dilta milanew in una centrale eleltrica 

Nell'8S italiano preso eliberato 

DALLA AEDAZIONE MILANESE 

MILANO - .L 110 appreso 

lllksso dal lelegl0rn4le •. dlce 

al telefono, sconvolta. da B0- 

logna. la cognata dl Roberto 

Dlotallevl. Ingegnere. uno 

dei tre tecnic1 italian! raplt! 

dal gruppe defInItos! •Unlone 

NazIanale dei Kurdistan 

iracheno.. .MI scusf, 71\4 

sono in condt.rionl tall che 

non ml "cardo neppure pjÙ 

quanti annl abbia Roberto. 

Adesso devo porlare nblto 

con I genllon, devo a1ld4re., 

aggJunge la signora. 

Roberto Dlotailevl. 47 

annl, è stata raplto una declna 

di glomi or sono neU'Iraq 

settentrlonale; dall'82 si trovava 

In questo Paese, alle dl-. 

pendenze dl una dltta lepta 

al gruppe Ansaldo. la Ole 

(Gruppe Industrie elettromeccaniche 

per Implanti all'estero), 

con sede a Corsica 

ln VIa Cabote. Come moite 

persone che lavorano In 

quest'azienda e In altre dei 

settore. DlotaUevi vive. a 

Gallarate ma è orIgInarIo dl 

lunga. In provincia dl Berpmo 

.• Non $4ppjtJmo puT~ 

pa ancom nulla, nusuna no- 

Bologna. dove tuttora vive U 

IrateUo Plerpaolo, anche lui 

Ingegnere, e i genitor!. Il capoluogo 

ernillano è. Insleme tizIa c! !lnora glu~to a MI,. 

eon Lecco. Ira Ie cltta dove cl no, 7Uf del primo M del 

,ono centrl dl addestramen- leCOndo - aggtunge. Surace 

Loper I tecnic1 dl queste par- - slamo lerm.i a qlUlnto cl 

Llcolarl installazlon!. 

ha comunfcato Il Minutera e 

DlotaUevi lavorava a Bal- alle poche notirie ehe cl sono 

YI. alla messa ln opera dl paiute perpmlre dill CGntlere 

•. In Iraq. la Ole ha un al- 

una grossa centrale tenncelettrlca. 

con sei p;ruppl da tro cantlere, vicino a Baghdad. 

~:'>fl mril8.walta.'" l1.a '~ommena 

da qUaiche centlnalo L'altr& pers.ona bloccata 

dl mIllardl per una centrale cial grupp

• 

LA STAMPA 

servizio 

La Cia collabora con Roma 

nelle neerehe dei Ire rapill 

WASHINGTON -. I servlzi segretl amerlcanl e a1cunl 

agent! medlorlentall stanno collaborando con Roma nella 

caccia al sequestratorl del tre t.ecnlct ltaltanlln Iraq. LIlCIa 

e la Ota - Il suo equlvalente al Pentagono - seguono a1cu. 

ne piste anche ln Ubano, 

Le ha Indlcato lerl un lunzlonarlo dell'ammlutstrazlone 

amerll'.ana. sott.ollneando ehe tra l'Ital\a e gUStatt Unit! esl- 

~te un accordo contro Il terrorIsmo. Il lunzionarto non ha 

saputo tuttavla preclsare Sf' stano staU complut! ~S111 

nrlIe Indaglnl. 

AI Pentagono e al Dlpartlmento dl Stato Il aequcltro deI 

tecmcl ltallanl ha destato preooecupazlone, perch~ si temt' 

che sia.l segnale dl un'oUenslva dell'Iran contro i PaeSlI'U- 

" ropel pili dl'boh impeltllat! nel Oolfo Pera1co, 

L'obll'ttiVO iramano sarebbe dl Indurll a rltirar", le 10rl> 

squadre navah dal Oolfo, In modo da lsolare KitStaU Unltl, 

I L'Jtalia e rltenuta partIealarmente esposta a causa del ~uU' 

: contrl

• 

servizio 

Tre tccnici italiani sono ne Ile mani. 

dei gucrriglieri curdi. Per la loro liberazione. 

un anonimo gruppo (fi- 

Io-iraniano?) csigc il ritiro della 

flotta italiana dal Golfo. La notizia 

è trapelata icri, con un comunicato 

conscgnato ad un'agcnzia di stampa 

di Beirut. 

o Ilsequestro dei cittadini italiani 

è avvcnuto in due fasi. Il primo 

caso risalc a circa un mese fa e riguarda 

Sergio. Cominetti. della socictà 

Sac. L'altro ad una dccina di 

giorni fa. e riguarda due dipendcnti 

del Gie. Giuseppe Carrara e Robem 

Diolallevi. Il comunicalo della 

Farne~ina. Lc prime rcazioni di PalazLO 

Chigi. ((Pen~avamo fossero 

Irallenuli per altrc ragioni» è stato 

il primo com",enlo dei presidente 

del Consiglio Giovanni Goria. 

Non diminuisce nel frallempo 

l'inlcnsilà della guerra Ira Iran e 

Iraq. L'aviazione di Bagdad ha eolpilo 

ieri con un missile ((Elloceb> 

una pelroliera che ora è in fiamme. 

Gli iraniani ~oslcngono di costruire 

da \oli II 7() pcr centro dei proprio 

annanH'l1 b' 

Sitratta da un mese 

Gorin: «Speravo cifossero altre cause all'assenza» 

• 

~Rll 

• j.;ll' \ ,'I.', 

. . Khomeini 

visto 

da lurie 

:. 

.to _"-lSlr. lacan .... ,j~l kU ••l'''1i111 

11'1."0 urt9""V.'" 

CYI'tIo mol, •• 11. ">.,>tJ 

I 

SUu" " ....... CUll'S. 

..pa.anoconhn ,m ~"rnl'''',' 

O;p.mo_ 

IndlJ'lO 

1 Un gruppo di guerriglieri curdi 

esige il ritiro della flotta italiana 

da! Golfo. La rivendicazione in 

un comunicato a Beirut 

] Trattativa in silenzio mentre la 

flotta incrociava nel Golfo. Non 

si sa con chi le autorità stiano negoziando. 

Due rapimenti 

dl PlO d'EMILIA 

E FRANCO IVALDO 

Ci mancavano i curdl. ('o. 

In('. ". non ha'iassero I dlle Ii. 

~.ant •. Iran e Ira4. la guerra 

dei Golfo apre un altro fron. 

1'

]l31rssaß{l,cro servizio 

La guerra dei signori della montagna 

di ROBERTO LIVI 

[), ,,'coh .:ombauono per 

la loro InJ.pendcnza. Prima 

conlro gh Ouomani, poi con. 

tro i van rq;mi che si sono 

succedul. in T urchia, Iran e 

Iraq. Da quasI tremila ann; i 

curdi Vivona in un territorio- 

Il Kurdistan. che 'si eSlende 

sullalo onenlale dell'Anatoha. 

entro il bacino supenore 

dcl Tign e dell'Eufrate. Ma 

nessulla cana" acovatica registra 

i contini di queslo Paese 

che non ha mai ragglunto una 

propna unlU pohlica. Le suc 

imprtci~ e non riconosciute 

fronliere corrono infallI altraversa 

btn cinque nazioni: 

la Turchla. L'Iraq, l'Iran, la 

Sina e l'U n.one Sov;etica. 

Ogg., i curd., musulma", ma 

non arab., sono circa 14 mi. 

lioni: 8 milioni vivono entra i 

contin.turchi, CIrca 5 milio", 

in Iran, 2.5 milioni in Iraq, 

600.000 in Sma e circa 

300.000 in Unione Sovielica. 

(Corca 70.000 kurdi vivono 

anche," Libano). 

De. curdi, • medi del Vecch.o 

Testamento, parla per la 

pnma volta Senofonte nel. 

l'Anabasi. E già allora decanlava 

la fama guemera di questo 

popolo. consacrala .n se. 

gUllo dal plU .IIUSlre dei SUOI 

tigh. Salahedd,". il conqui. 

slalore dell1slam, il ..feroce 

Salad.no. che seontisse I cro- 

Clau e d,,'enne re d'Egiuo. ln 

guerra del resto • curdi sono 

sempre Slau: conlro • califfi 

di Bagdad e dl Damaseo; con. 

tro I1mpero onomano c la 

PerSIa. dopo .Ilranalo d. Lo. 

sanna (19~3). che ne span .. a 

• 

Lereazioni 

Stupore 

tra ipartiti 

Pajetta: 

«Che c'entrano 

icurdi 

'IJ 

.'}. 

COti :tr!l.2.re;,) 

di PAOLO PELUFFO 

servizio 

la maggioranza, sia in Parlamenlo. 

Dare l'idea di un paese diviso indebolirebbc 

la lrallaliva che il governo' 

deve lnlavolarC». E con queslo sem-. 

bra riferirsi ai comunisli. Ma, la Dc 

polrebbc chiedere il riliro della navi 

dal Golfo? «Su queslo deve diseulere 

e dccidere il governo». Nella Dc erano 

SlalCmolle le perplessilà, sull'invio 

delle na-vinel Golfo. Oggi quesla 

episodio conferma quelle preoccupalioni? 

«la prcoccupazione è lulla per' 

i noslri Ire lavoralori. non ha senso. 

dire 'io l'avevo dello .... 

Paolo BallisIU1Zi. presidenle dei 

deputati del Pli dice rcciso: ..ci colpiscono 

perehé sanno che un rapimen- 

10 pull rimeuere in discussione lulla 

la noslra politica eslera. Siamo il 

'venlre molle' dell'Occidenle. l'altacco 

t alla noslra politica eSlera e 

mira a dimoslrarc che noi abbiamo Il 

ripensamenlo facIle... Anche Ballisluzz; 

esprime preoccupaZlone per la 

spaccalura che qucslo rapimenlo pull 

crcare nel paese: «ln altre nazlom si 

farebbc quadralo. Qui polrebbc 

aprirsi un dibauilo che ei indeboliscc». 

Alla fine, il Pei inlervienc con molta 

caulela. e gella acqua sul fuoco. E' 

Giancarlo Pajella. presldenle dcll.. 

CommiS$ionc centrale di conlrollo 

dcl Pci, che in Transallanlico si mo- 

Slra molto pcrples'lOsulla nOll1ia' ..E' 

'una nOlilia imprccisa. Uno dei tre' 

Iccnici sarebbc stalO rapilo addiriuura 

un mese fa». Poi. osserva come la 

denominazione dell'organizzazione 

che ha rapilo i lecnici italiani sia seonOSClula:«Dobbiamo 

quindi chiedere 

al governo ilaliano, silenzioso in 

queslo periodo, di darei informazioni 

precise su quel che t avvenulo ... Sul 

Icgamc Ira i curdl c la richiesla di ri\lro 

delle navi dal Golfo, Pajclla è ancora 

più perplcsso: «Per quanlo ne so 

io; curdi non hanno nulla a che vedc-. 

re con Il mare. Noi comunisli da Irmpo 

abbiamo conlalli con le loro organizzazloni 

e non ci risulta che siano 

dedili allerrorismo. Ma soltanto che 

sono perscgUlla\l in Iraq. in Iran e ln 

Turchi3lO. 

il manifesto 


Un ordinario sequ 

"Succede spesso, niente drarnmi~'.Il govemo 

invita al silenzio sui tre ostaggi in Iraq 

II governo risponde oggi pomeriggio in parlamento 

sulla vicenda dei tre tecnici italiani rapiti in Iraq 

da un gruppo curdo. leri Palazzo Chigi ha diffuso 

una nota in cui si tenta di circoscrivere la vicenda, 

evitando di pari are di Golfo e di trattativa. Piuttosto, 

ci pensi Andreotti. La Farnesina nega che ci 

sia una trattativa in corso, confermata invece da! 

familiare di un rapito. Per il governo e per il Pei 

la parola d'ordine è comunque «prudenza». 

Nelle sedi de. panili non c't quasi 

nessuno: E quc. pochi che ci sono 

non parla no. ~Le nOlilie sono fram- 

.:.':; •• _ .• ~, .• ~ .• _ .. ~ ... ':'':.w~~.1:J maS~l' 

ma caulela. Qualcuno la nOlilia non 

l'ha avula ancora: ..Ma mi spieghi un 

po' che l'osa è successo.., chledono al 

Psdi. A Boncghe Oscure c't fermento. 

la sclione Esteri t in riunione SOI- 

10 la dlreZlone di GIOrgio Napolilano. 

c d.scule sulla posilione da prendere. 

Napolitano dice: «Aspelliamo ... 

POl. amva il comunicalo, caulissimo. 

che choede un chiarimenlo dalla 

FarneSina. «a parlIre dal primo rapimenlo 

ehe ",rebbe avvenuto già da 

un mosc». Anche .1preSidente deI scnalOTldl' 

N,rol. Manrono aile IQ.50 

è all'oseuro di lullo. Si ferma un alli-' 

mo a pensare e SIchlede: «E' una cosa 

molto preoccupante. ln momenti come 

queslo b;sogna evitare prima dl 

lutlo le polerniche, sia aWinterno deldi 

~rancesco Paterno 

e Norma Rangeri 

ROMA. Di GIacomo Cominet. 

ti, teemeo della Sae, non si 

hnno p\ù ~otizie dal 14 setttmbre 

se ..rso, di Giuseppe 

Carren e Roberto DiotalJevi, 

dipendenti deu.."Cie, da! primi 

di ottohre. l.. 

39

• 

il manifesto servizio 

il rilascio dei tre Italiani figu. 

ra la fomitura di 2.000masche. 

re antigas. Una rlchiesta che 

ha una sua loglca nella guer. 

ra «sporca» condotta da! go. 

verno dl Saddam Hussein contro 

I gruppl curdi. La Fameslna 

è Imbarazzata: «non commenta» 

la notlzla, ma r1badlsee 

che sono stati attivatl solo 

gIj.«oppcrtunl cana.li» Per chiarire 

la vicenda. Punto e basta. 

Ma da Teheran, l'agenzla ufficiale 

iranlana I7'M aiza il ti. 

roo Dice di aver rlcevuto un comunlcato 

da parte dei gruppo 

curdo autore del raplmento del 

tre ItalIanI In cul si afferma 

che il «regime Iracheno fa uso 

di arml di fabbrlcazlone ltaliana 

per uccldere I curdl». Il 

gruppo, sempre secondo l'Ir. 

na sarebbe ln possesso dl, 

«esemplarl dl bombe a grap. 

polo fabbrlcate In Italla usa te 

dal regime Iracheno». 

E' vero? I traffici di arml 

itallam verso quella reglone 

autorizzano a usare una certa 

cautela prima di rlspondere 

negativamente, anche se è fa. 

clle Intra vedere un interesse 

dell'Iran ad accusare l'Italla 

(e la sua attuaJe polltica nel 

Golfo). La Famesina, comunque, 

non dice nulla e, anz!, si 

mostra plù generosa nei confronti 

di Teheran. «Non c'è l'Iran 

dietro il raplmento dei nostri 

tecnlcl, slando agil attua. 

Il rapporti tra I due paesb, cl 

dice una fonte diplomatlca. 

Una dlchiarazlone che fa U 

paio con quella, ufflciale, reo. 

sa dall'ambasclata Iranlana a 

Roma: l'ipotesl «è dei tutto 

priva di fondamento». 

La vicenda rItorna cosi nel. 

le mani dl Andreotti. Che fa: 

convocare alla Farneslna, attraverso 

il direttore generale 

dell'emigrazlone, ambasclato-. 

re Di Lorenzo, l'ambasclatore 

iracheno a Roma. Come se sI'. 

trattasse di un sempllce pro.: 

blema di alcunl nostrllavora. 

tori all 'estero. 

GOLFO 

La Camera discuterà 

del traffico d'armi. 

Verdi soddisfatti 

HOMA. Si svolgcrà martedi 

prossimo alla camera il dlbattito 

parlamentare sul trafflco 

delle armi: 10 ha deciso ierlla 

(:onferenza dei capigruppo acrogllendo 

la richlesta avanzata 

in tal sensa dalla lista 

\'Hde. 

I deputati verdi arriveranno 

al dlbattito in aula proponen. 

rio Il testa di una mozione che 

,ottolinea le imphcazioni dei. 

It, aziende italiane nelle «trian. 

golaziom" per la vendita di ar. 

1;11 allïran e aU'lraq. 

JI l'apogruppo "erde alla ca. 

rl"'ra, (;ianm ~faltioli, nel 

, (1l!lnll'ntan' (;011 soodisfazione 

l'Inserlmento del dibattito sul 

trafflco delle armi nel calen. 

darlo dellavori parlamentari, 

ha caito l'occaslone per espri. 

mersi sulla vicenda dei raplmento 

dei tecnlci ltallani In 

Iraq: «è la seconda volta - ha 

detto Mattioli - che, sulla ba. 

se di informazloni false 0 incomplete 

fomlte da! gave ma, 

il parlamento esprime Il sua 

vota. Un' episodia simile era 

già accaduto in occasione dei 

dibattito sulla moratoria nucleare, 

quando II mlnlstro Battaglia 

nascose l'accelerazione 

dei lavori a Montalto di 

Castro». 

L'ombrello americano 

lIla flotta Usa proteggerà tutte le navi" 

INTERVISTA 

Curdi in Europa: 

"1rapimenti contra 

la nastra causa" 

di Tommaso 

Di Francesco 

Azlz Shevaran, del Comitato 

esecutivo dell' Associazlone 

student! curdi in Europa, ha 

accettato di rispondere alle do. 

mande dei manifesto sulla con. 

dizione del curdl e sulle pro. 

spettive che si aprono dope il 

rapimento dei teenIci ilallani. 

re si é adoperato per cancel. 

lare l'esistenza del popolo cur. 

do in Iraq, arrlvando ad che non 

con il regime iracheno di Saodam 

Hussein, cosi come Tala. dis/an irachcno che ha l'lVl'Il. 

sigla Unione lIilZWlUlle dl?! ('",.. 

bani è in buon! rapporti con 1'1. dicato il rapimento. 

ran. Questi collegamenti am 

bigui rischiano di dlventare lin 

~olti giormali hlUlno I...rla. 

te ln questa f~M' dl lllla 

estenslone curd~ del COll' 

flItto tradlzlonalc Ira hl 

confessione reUgiOlla 8ciita 

e quella sunnlta. Esistl' 

realmente 

qUllsto 

problema1 

Escludo nel modo plü assolu. 

to l'esistenza dl questa realtà. 

I curdi, un popolo di origine e 

cultura Indoeuropea. storlca. 

mente sono «musulmani per 

forza», le convinzionl religiose, 

che pure esistono e 'Sono 

rappresentate dalle appartt!. 

nenze sciita e sunnita, non so. 

no cosl p:'Ofonde eradicate da 

costituire un fattore di divisio. 

ne e cOl'filtto ome in altra "al'. 

te dei mondo arabe e iraniano. 

->

• • il manifesto selWio 

Laq~ 

ilconflitto con l'Iran. 

E l'opposizione, 

debole, si fa viva 

Nella località di Baakuba, 90 chilometri a nordovest 

di Bagndad, nel corso della sfilata militare 

in occasione dei settimo anniversario deU'iniziodella 

guerra tra Iraq e Iran, quattro uomini armati 

hanno mitragliato la tribuna ufficiale affollata da 

responsabili governativi e diplomatici occidentali. 

Pochi giornali hanno dato notizia dell'episodio, avvenuto 

10scorso 20 settembre. Ma quai è la vera 

storia del regime di Sactdam Hussein? 

di Samir Kanaan 

Quell' attacco ha provocato numerose 

vittime tra i parte ci. 

panti alla smata e il pubblico 

presenle, dopo che una trenti. 

na di agenti della slcurezza 

hanno risposto al fuoco. Nes. 

suno dei dirigenti deI partito 

Baalh al potere, pl'esenti in tri. 

buna, è stato colpito. Secondo 

fonti diplomatiche che hanno 

rüerito sull'accaduto, I quattro 

uominl erano nascosti In un 

carro armato. 

L'allentalo ricarda, per mol. 

Il verSl, quella che costo la vi. 

ta al presidente eg1Ziano An. 

war Sadat, nell'ollobre dell'Bl, 

a opera di mIlitan egiziani apo 

partenenti a una organizzazio. 

ne inlegralista clandeslina. 

L'assalto alla tribuna potreb-- 

be esserI' qumdi II frullo dei 

malumori che serpegglano all'mtemo 

dell'esercito Iracheno. 

1,0 stesso presidenle Saddam 

Hussein. duranie i sette anni 

dl g'llerra, è stalo oggetto di 

varI allentati.suicida nei qua. 

Il hanna perso la vita alcum 

sum collaboratorl e guardie del 

corpo. 

A.rrivato al potere con un col. 

po di stato nI'l '68, II Partita 

Baalh ambo socialisla aveva 

traslormalo l'Iraq in un grosso 

cantiere. Forte di una po. 

polazione relativamente im. 

portante 115milioni di abitan- 

Ii I l' dl rIsorse petrolifere im. 

mense, il regime baathista s'è 

lanclato in una opera di costru. 

zione l' dl sviluppo in vari set. 

lori: infrastrutture e reti di comumcazione, 

industrie pelrolchimiche 

l' manufatturiere, 

scuoie, leggi sociali. .. Diventa. 

10una polenza economica e fi. 

nanziaria, l'Iraq, sperava di 

poter esercitare una influenza 

a livello regionale, in concor. 

renza con il sua fratello. 

nemico lia Siria) e con il suo 

vicino di casa, l'Iran. La guer. 

ra del Golfo, nella quaiI' s'è 

lanciato Saddam Hussein set. 

te anni fa, ha messo in ginac. 

chio l'economla dei paese l' 

tulli i sogni del capo assoluta 

del regime iracheno 

L'esercilo iracheno assorbe 

armai un lerzo dei prodotto na. 

zlOnale lordo. I bombardamen. 

Il Iraniani hanno distrutlo numerose 

tabbnche, m partico. 

lare nei pressi di Bassora, do. 

vI' è concenlralo 1m quario rlel- 

L'Iraq di Saddam 

Sette anni di guerra, un potere assoluta 

la mana n'op~rd dei paese l' 

numerose altrE' rattmerle. In 

più, l'esercilo l' stalo porlato 

a 650mila 110mmi.ai quali hisogna 

aggumgere altri ~50mila 

giovani della «milizia popolare». 

Alla vigilia della guerra, le rlserve 

della banca centrale ammontavano 

a 35mihardi dl dol. 

lari; oggi invece II debito del- 

10 stato iracheno è slimato a 

50 miliardi dl dollari. Il settorI' 

più dannegglato è queUopetrolifero 

con la chlusura dei 

porto dl Fao e ancora prima, 

nell'B2, dal dlvieto sirlano dl 

utilizzare Il terminale dl Banias. 

Le esportazloni dell' «oro 

nero» subivano un crollo (proprio 

nell'82) dl quasi 3 mllloni 

di barili al giorno, ,Plù tardl, 

r.ell'B6, con la messa a dlspo-' 

sizione deU'oleodotto saudlta dl 

Yanbu, sul Mar rossa, l'Iraq 

riusciva a riportare la produ. 

zione a 1,Bmilione di b~rlli al 

giorno. 

Ma il colpo più grosso, Baghdad 

l'ha pero incassato con 

l'occupazione di Fao (terrltorio 

iracheno al confine tra l'Iran 

l' il Kuwait) da parte di 

Teheran, nel febbraio deU'86. 

Da allara, Saddam aveva promesso 

più volte la riconquista, 

a qualslasi prezzo, di questa 

fella deI territorio iracheno, 

senza pero riusclrci. E questa 

ha suscitato disagi e malumo. 

ri negli ambient! mililarl, ma. 

gan anche dUfidenza nei confronti 

dei partito Baalh e le 

sue «ingerenlI'» negli affari 

bellici. Alcuni u(ficiali denun. 

ciano addirittura la superbia 

di Saddam, Il quale, come comandante 

in capo delle forze 

armate, «si rifiuta di ascolta. 

re le lamentele dei militari e 

distribuisce biasimi l' sanzioni 

destinate a far rientrare nei 

ranghi i più recalcitranti». 

Nel tentativo dl recuperare 

terreno, facendo ricadere la 

responsabllita sui militari, fonti 

u(ficiose hanna affermato 

che alcunl u(ficiali sono stati 

giustiziati perché rilenuti reo 

sponsabIli della caduta di Fao. 

Subito dopo, le stesse fonti 

hanno riferlto che l'aereo presidenziale 

è stato centrato da 

colpi di arma da fuoco, in un 

aeroporto milliare, prima di 

alzarsi in volo. 

L'Iraq ha ant'he provveduto a 

reclulare un gruppo di piloti 

mercenarl che, con I Mirage 

dl:ll'a.v~OAe'JdI. Bagh~d~ 1&&' 

ranno'lncarlcatl dl bombarda. 

re le lnstal1azlonl petrolifere 

Iranlane nel settore meridiana. 

Ie del Golfo. La rlvelazlone è 

stata fatta dal Sunday Tell." 

graph. Il contingente mercena. 

rio comprenderebbe plloti che 

provengono da Rtt, Nuova Ze. 

landa, Australia e Francia. 

Il malumore ha successiva. 

mente rag-glunto anche il «clan 

dei Takriti», nel quale è nato 

Saddam Hussein (anche lui fa 

di cognome Takriti) e che gli 

è r!masto fedele fino al glugno 

dell'B6. Takrit è una città di 

provincia a clrca 150chllometri 

a nord dl Baghdad. Durante 

l'occupazlone britannica dlvenne 

uno del focolal del na. 

zionalismo arabo. Oggi è un 

feudo del potere baathista, 0 

meglio dello stesso Saddam, 

dove vengono «confinati» i suai 

cppositori. 

Nel giugno dell'86, Khairal. 

lah Tolfah, padrlno e zio materno 

dei capa dello stato 

avrebbe favorlto l'uscita dall'Iraq 

«per affari» dei suoi nu. 

merosi parent! l' amici, «via. 

lando» le dlsposizioni che vie. 

tano qualsiasl spostamento al. 

l'estero. Nella faccenda è in. 

tervenuto il rai3 iracheno, 

ordlnando agil ambasclatori 

irachenl di far rlentrare tutti 

quelli che si trovano «irregolarmente» 

all'estero. La deci. 

sione ha suscltato ira a Tak. 

ril, provocando una soria dl ri. 

bellione guldata dal fratella. 

stro di Saddam, Barzan Takriti, 

che fino all'83 era a capo 

dei servizi di sicurezza e dl 

eonlrospionagglo 

Un confronlo armalo avrebbe 

Oppostll lit ~dj,e. lIlIl. corpo. 

dei presidente e mernbri della 

sua famlglia Takrlt!, provocando 

numerosi mortl e ferlt! 

Ilalle due parti. La rIsposta dei 

capo del regime -è stata sptetata 

e tempest!va: Omar Hazzak, 

comandante mllitare della 

capitale, da quando UBaath 

s'è impadronito del potere nel 

'68, è sparlto dalla circolazlone. 

Hazzak era uno degli uomini 

più vicini a1l'ex presidente 

iracheno, Ahmad Hassan 

AI-Bakr, Il quale era entrato 

in dissenso con il cognato Sad. 

dam (allora vice presidente) 

sulla gestione dei paese e sul. 

la guerra con l'Iran. Subito dopa, 

nell'Bl, Saddam ha preso 

il posto di A1-Bakr, morto da 

Ii a poco (giustIziato?). A Takrit, 

la casa di Hazzak e queUe 

dl una ventina di suoi amici s0- 

no state rase al suolo. 

Alla vigilia del congresso del 

partito, nelluglio dell'86, Sad. 

dam convoca una riunione 

slraorclinaria dei Comando rI." 

gionale del Baath (massima 

guida deI partita a liveUo arabo 

I alla scopo di rafforzare il 

suo potere sia all' interno del 

partito, sia in seno alle forze 

armate. Cosi nel Comando reo 

gional" fanno il loro ingresso 

, Ali Hassan AI- 

~lajid Takriti e Fadel Barrak 

Takriti, rispettivamente capo 

Ilella sicurezza interna e capo 

del controspiol1aggio. 

'IIel congresso

il manifesto 

V"-'" 

servizio 

Baghdad, né tentomena J'accu. 

pazione di terri tari iracheni da 

parte di Teheran. Il Partita di 

Dio (Hezbollah) ha gia rreato 

serie difficolta e problemi in 

Libano per f)amasrn 

Paradossalmente, un lpoteticO 

rilorno alla pace appare oggi 

come un aUra fattore di insta. 

bilità. Saddam Hussein do. 

vrebbe affrontare l'austerità 

imposta dalla guerra e le am. 

bizioni crescenti all'internn del 

suo partita, nelle forze arma. 

te e quelle dei curdi in parti. 

colare. Ricostruzione economi. 

ca, lotte intestine per il con .. 

trollo del potere e roolo nella 

regione del Golfo, sana trc pro .. 

blemi che il leader iracheno' 

non puo in nessun modo risol.; 

vere da solo. Saddam dovreb .. 

be fare i conti con il partita e 

con quai che generale pcr ga .. 

ranlirsi la lara fedeltà. l'na 

volta finita questa guerra, sa.; 

.rebbe molto difficile per Sad: 

cam Hussein conservare il po.'. 

tere. 

~i" 

Teheran, Prigionieri di guerra iracheni inalberano una ironica caricatura di Hussein (Foto A.p.a.,. 

Awenire 14 ottobre 1987 

l guerriglieri curdi si fanno vivi sulla sorte degli ita1ial1i 

rta. 

voce deiJ1Jnione patriottica curda ha aruuUlciato ieri che i 

, tre italiani (. D presidente dei Cons!. 

: glio Coria nega pero agni ne5SQ rrd l'azione dei curdi f! la 

: missione italiana nel Golfo Pe\'$ico. 

leri l'ambasciatore iracheno a Roma il stato C01WocatO al . 

. la Fa.mesi.'la. ma L'Ontatti :-!sen/ati sono stati avviati anche 

eon le aulorità ira.-uane, alle quali g!i stessi rapltori sosten. 

gono di essere leçati da «ottime relazioni di amicizia». Resta. 

no in piedi pure 1collegamenti con i movimenti naziona1isti 

dei KlU"distan. che I1talia aveva altivato fm da! giorno della 

.pruna (~mpal'$a". 

42 

J~.t~

.. 

Awenire servizio 

ilracconto di Mario Riva, sequestrata in Iraqnell984 

Sempre avanti, oasi dopo oasi 

«Beeo i miel cinque tneSlprigioniero 

dei curdi» 

Più stan£hezza chepaurà 

Nelle (oro a fianco 

e sorro. due immagini 

d/ guerr/glieri curd, cne da ann< 

lorrano per /'mdipendenza dell. 

loro parr/a. ogg/ divisa (ra 

Un/one Sov/er/ca. Iraq. Iran, 

- !, --h,a e S,ria 

Zl'RIGO ix prune parül~ so. 

no 5tate per loro, per i tre tee. 

nid italJani rapitl ill Iraq da 

gueniglI('ri Cl1rdi fiJokhameini,~. 

che" tre ~nni di di. 

stanza StalillO vivendo la sua 

stessa, allucmante esperien. 

zao «lvII spiace. nu spiace, 

provo tanta pena. Se potessi 

fanni sentire rlirei loro di 

stare calmi. di avere Iiducia 

e alle loro famigtie di essere 

forti. di avere una grande 

speranza». TI teenico coma. 

seo Mario Riva. 48anni, è sedu'o 

nel salotto della sua ca. 

sa zunghesc, al18 della Hopfpnstrasse. 

Con lui c'è la maglIe, 

Man.sa. una donna forte 

eè energir..a. come si conviene 

ad una Iiglia delle monta. 

gne friulane. Per 147giorni. 

èal 4 febbrdlo 1984al 30 glU'. 

gno della stesso anne. ha at 

teso d.Jpoter riabbracciare il 

suo Mario. rapito dai curd.J 

mentre, msieme ad un collega 

d.J lavoro svizzero, da! 

cantiere stava nentrando al 

campo. Cmque mesl dW1.ssi. 

!T'J. senza avere Idea di casa: 

10'se 'ucee .... '" al marito. sen. 

7a '>3pt'1e cosa pt'nsare. E 

(jlH..'l nt(Jfîll'llo OSSL~SIVO.tornf-'l 

]') ~OP fO!l1l?ra: 

Cinque mesi con l'angO: 

scia e la disperazione nel 

cuore, costretta a tenersi 

dentro tutto. Iingendo con la 

madre e la suocera, ignare 

della sorte del marita. E 

quella IiglIa. Beatrice, che 

sapeva e p1al1geva. Fino a 

quel30 giugno, quando stava. 

seguemlo ill televisione un 

programma dedicato proprio 

al seq uestro dei marito 

e deU'altro teenico. Uno 

squillo breve. seguito da altri 

più lunghi. Un'internaziona. 

le da Istanbul: «M:nisa, sono 

Mario. Mi hanno lasciato an. 

dare. Sto bene, tomo a casa 

presto». La line di un incubo. 

A raccontarlo è Mario Riva, 

emigrato trent'anni fa in 

Svizzera, teenico della Hat. 

tHeiler, una ditta di Zwigo 

che si occupa di costruzioni 

e impianti, con appalti in 

Medioriente. Sembra tranquillo 

Mario, ma fuma una 

sigaretta dopo l'altra. Quel 

ricordo. confessa, gIi fa veni. 

re un grappo alla gola e gli 

succede t.Jtte le volte che 

sente che ad altri è te

ilresto ln Africa e nel Medioriente. 

Abblamo cantieri in 

Mozambico e Tanzania, pnsto 

torneremo in Etiopia pU'"' 

continuando l'attivltà in 

Irak e negli Emirati arabi. E' 

ovvio che in Asia, eon 10st.'l' 

to dl guerra, il nostro inter. 

vento tende man mano a ridW"Si.A 

MoslÙ, ad esempio, 

le opere stanno per essere lÙtimate: 

tra qlla!che mese la 

linea sarà pronta, assicureremo 

la manutenzione per 

un armo do~ché questo 

lavoro per nOlsarà fl..nito», 

Finita per iniziarne un al. 

tro e intanto i dipendenu, in 

questa casa i tecnici, pas"a. 

no mesi e mesi lontani ci.','ll', 

sa. I pi~ preferiscono !lop " 

trasfenre la famigJia S':lg1iendo 

di concedersi lL 1' og: Ii ri u;a dl notizie. 

E cosi la ll'J,SSlune deI corn. 

n:ando dr~:'({Unione nallond.le 

del KW"distan tnlchenIp) 

œ:;terà segreta per W1 

mese. Gill

Awenire servizio 

SONDRIO 

CDnrinetti 

aveva deciso 

«Dueallui 

poi smetto» 

Giacomo Cominew 

BlANWNE (Sondno)

ilGiornale 

servizio 

Un gioco al ricatto 

Cosa chè la ~'arnesina sta' Dai Quirinale Franœsoo damell~, è stato i1la.conico 

già cercando di fare da ql1al-. ('AlSlligasi tiene in continuo e Cliin'uniciitO diffuao ieri poo. 

che settimana in mezzo a stretto contatto con ,Palazzo 1tfetiJlrio.- , , ngovenw t sOtto accusa perché ha cedere a un tale nealto ..enza ridicolizzarc 

sc stes,Ç()e ilPaese che rappresen- 

mille difficoltà. Da una parte, 

infatti, il ministero degli' dente della Repubblica vuo-' gli .éaul,i crudi cercano di 

Chigi e la Farnesina.1I presi- 

Ua tutta F.uropa, intanto, taciuto la nolizia dei sequestri di teeo 

nici- italiani in Irak. E' un 'accusa la. lnoltrc, va tenuto conto del falto 

K~teri è costretto a seguire le le essere informato su agni spezzäre la cortina di miate- , strampalata.ll governo ha faltoben issima 

a taœre,. findri i SU/Uestralori Sporl più praticalo dalla guerriglia 

che il "'queslrodi teenici stranieri èlo 

normali vie diplomatiche sviluppo della vicenda. An-: ro e qei silenzl dietro la quale' ' 

con Bagdad. Sono canali ufliciali 

che non porta no pero siglio Hettino Craxi segue da n08tri connazional!. Da Lonta 

rivendicazione dei rapimentoauto- 

'ne.çsuno peno;ava di inviare navj da 

che I ex presidente dei Con-, è n89COsta 'la prilPonia dei non hanno parlaJo./nfalti,la manca- 

curda {in dal '''àMJ'ando ancora 

a/(Ii stes.~i risultati che si potrehbero 

ottenere attraverso zione. Ieri il segretario socia- 

stenza, Omar De Babe, diri- eSsere risolto con una traltativa riser- 

,~trati sono Slati rilasciati, in cambio 

vicino l'evolversi della situadra, 

unodei leaderdeli'a resi-' riuava a sperare che il CQSO potesse guérra nel Golfo. Fin qui, tutti i sequeuna 

trattativa diretta con i lista si è incontrato con il /(ente dell'Unione patriotti-: vata. Era una speranza infondata, ma non ,çi sa bene di cusa. Probabilmente 

capi della guerriglia curda. rappresentante dell'Oip Ne .. ca dei KurdÎlltan, ha 88.~icu-', questo 10 sappiamo solo da lunedi, di qualtrini. ' 

Mentre si cerca in tutti ï mer Hammad per continuare 

i colloqui avuti nei giorni bene.,.Non dovete preoccuciso 

di dare pubblicità al ricalto. Pri- 

cont/urre ilgioco, questi seque.stri po- 

rato che gli ostaggi stanno quando iguerriglieri curdi hanno de- 

Se sono i curdi, anche Slavolta, a 

modi di arrivare ad unasoluzione 

della vicenda, Palazzo 8Corsi a Tunisi con il leader paM per loro, sono in ottime ma di aUora, da parte italiana il riserho 

era prudente, e dunque doveroso. II riçchio è che questa volte'icurt# abtrannoe.çsere 

risoltl COIfU! iprecedenti. 

Chigi ha diramato in serata deU'organizzazione palestinese. 

Vasser Arafat. E' im- 

verrà fatto alcun male_ A Go che realmente sconcerta, in biarw agito per canto di Im qualche 

condizioni di salute e non g!i 

un comunicato dicendo la 

sua verità sul sequestro dei pressione di molli che Craxi patto, perà,che il governo i- questa faccenda, non't ilvelo che Farnesina 

e Pala:a.o Chigi vi hanna steso nega, ma non è davvero il casa di cre- 

ayatollah. T.amba.çciata iraniana la 

trI' tecnicL La presidenza dei abbia sfruttato "occllKi"ne taliano aderisca alle richieste 

che gli sono state fatte.: sopra. E, invece, la meccanica di un derle sulla 'parola, 11rapporta dei go- 

Consi/(Iio ha ammesso di essere 

stata tempcstivamente un canale segreto con' i rih!llla Irna 'di Teheran nel suo sequestra in due riprese. Non c'è moti- verni oltranziçti islamicicon ilterrori- 

per aprire, aÜrsvill'110 l'Olp, 

informata della scomparsa Ii. - 

cnmunicato chiede il hlocco V(} di dubitClre che dopo ilprimo rapimenro, 

avvenuto a metd settembre, i Charlot con il monel/u annato di fionsmo 

ricorda la .çocietdfalta dal vetraio 

dei nostri connazionali in 1-, A qu"sto.si 1Ij{giu"l'onfl,11' delle forniture militari italiane 

a Bagdad e it ritiro del- twSln

ilGiornale 

Vivono in Italia 

209 iracheni 

e13 mUairaniani 

(eitreidanclestini) 

Roma - Quanti 80no i cittadini 

iraniani ed iracheni 

che vivono 8tabilmente in 1- 

talia? I dati forniti dal ministero 

dell'Interno 80no fermi 

alluglio 8corao. Riguardano 

la legge 8uila r"'!ol~l'1 • .,t8- 

zione dei cittadwi extracomunitari. 

DaI cenalmento 

del Viminale riau]ta 

che nel nostro Paese viven,) 

servizio 

oltre 13 mila iramani con regolare 

perme880 di 8oggiorno. 

Molti di loro, perseguitati, 

80no acappsti dal regime 

degli ayatollah. Quella chè 

viene da Teheran è una delle 

colonie più numeroee preaenti 

in tutto ilterritorio nazionale. 

Pochi, invece, 8Ono 

gli iracheni, appena 209. 

I dati (omiti dal Viminala 

non tengono perO conto dei 

numero dei clandeatini: 8i 

tratta di cittadini iraniani e 

lf8cheni entrati in queati &nni 

in Italiaconperme88ituri- 

~tld. 

((No a Khomeini)) 

eSiraniani 

ci chiedono asilo 

dl eslere aeeolUIII ItaUa 

in atte .. dl poter rlsolve-. 

re la loro IlhIUloae. SI. 

tratta dlu .. cleo com.' 

poIto da mOJII~ e marlto 

plà n lratello tredlceJlJle 

dl: qett'lIlthlla \6' ~ '.1 

SOIIO aggiUDU altrl d.e 

aomlat falflU leparata- 

Roma - Claqae elttadial 

lraalanl, che Il dIebtaraao 

coatrar! al relime 

khomelallta, loaD 

meate daU'lru. 

fermi da .. bato lCOno Vell media dei qaattro 

adaltl, ebe Iwmo pre- 

nella aaJa tranilU deO' 

aeroporto dl F1l1mlcIDo, ferlto evitare dl loraire 

perché prlvl dl documeat!. 

I claqae, ebe loaD dettagll laI modo III enl 

le proprie geaerallll e 

lIantl a bordo dl an VOID loao riuseltl a es~trIareoè 

dl circa %5 aaäI. Del- 

dl nDU provenleate da 

Dama.co lw1Do eblesto 

la 11Irovlceada Il Ita oecupando 

adello l'alto 

commlssarlato deO'ODa 

per i rUagiaU pollUel elle 

ba Inviato agil an faaztoaarlo 

al .Leonardo da 

Vlacl- per I primi coatattI 

con Iclnqae. 

.Sono ... appato - racconta 

UDO dlloro - perché 

volev8Do farml tor. 

aare al fronte, In prima 

IInu, nella guerra coa I' 

Iraq. C'ero glA ltato ana 

volta e ml era .. Into 

per miracolo. Meora a- 

dena ml porto dletro I 

segal della gaerra eblmlca: 

ho probleml relplratori 

e agil oecbt. Dopo u 

perlodo dl cura ln an 0- 

spadale dl Teheraa ero 

tomato al miD luoro dl 

eommerclante e ltaVO 

lentamente rlcoltnea- ' 

doml una vlta-. 

I rapitori sono solo una frazione d'un popolo smembrato e di fiere tradizioni 

Non criminalizziamo tutti i Curdi 

Che sia stelo un gmppo di grande SaJakeddin, popolar- l'Irak,l'Unione Sovietica e la chi Cedeli e venne nominato 

Curdi a rapire i tre tecnici i- mente noto come .feroce Sataliani 

sembra proprio vero, ladino., oggi ai chiamano che risale al Trattato di Lamata 

Rossa 

Turchia con una spartizione da Stalin generale dell'Ar- 

aebbene la rivendicazÎone Curdi. Di loro ai sanno poche sanna dei 1923. Nell941, in Da allora, la rivolta pres-I 

aia venuta da Beirut dove le coee, ma almeno due aicure: pie na guerra mondiale, l'Unione 

Sovietica attaccO l'I- 

ha dato filo da torcere all'I- 

aoché permanente dei Curdi 

aigle dei movimenti terrori-' aono dei fonnidabili guerriestiCI 

pro!ifera'1o e SpeSBOce- ri e avversano, con odio e. ran dal nord e gli inglesi da rak, all'Iran ealla Turchi&. 

Ip Il' moviment.i di diveraa quamentediatrlbuito,l'inten 

, !,. ce. E' invece un errore graliamo iraniano e il duro infatti concordi sulla neces- 

Teheran l' Bagdad, solo un 

sud, Stalin e Churchill erano Dopo l'inizio della guerra fra 

al" mire i rapimenti ai regime nazionaliata irache- aità di detronizzare Reza numero ristretto di capi curdi 

ai è achierato apertamente 

Cur i nelloro insieme, quaai no. Anche la Turchia (dove Scià, grande amico della 

l08S!ro un'etnia globalmen- vivono circa otto milioni di Germania n8ZÏata. 

con gli ayatollah non tanto 

1 e sdidale con gh inteKTaliati Curdi) ne conoace il feroce Ma Stalin carezzava anche 

un altro progetto: creare, quanto per odio verso l'Irak 

per convinclmento politico, 

lciiti di Khomeini. Tutt'ai rihellismo. 

più, i Curdi che aff1ancano Di religione muaulmana a guerra fmita, un Kurdistan dove vivono almeno cinque 

"Ii iraniani sono una piutto- (sunnita) e tenacemente fe- indipendente - naturalmente 

aatellite deU'Uraa - Ii•.Fatte queate eccezioni, il 

milioni di loro cConnaziona- 

"to rlstretta manovalanz.a. d~li al.!a loro o~iginaria org~- 

E' d'altronde naturale che a- nlZZllZloneSOCiale- una Via BOtto la guida dei più leggendario 

personaggio della sto- 

re,r.one che riesee a aottrarai 

Kurdiatan è ancor oggi una 

gli ayatollah faocia eatrf'ma - di mezzo tra il tribsliamo e il 

mente comodo geatire le loro feudaleaimo - i Curdi che ria curds dopo il Saladino, all influenza dei due regimi 

0perazioni aenza apparirne rappreaentarono nei eecoli Muatafà el Barzani. Il progetto 

venne realizzato neil' consiatenti gruppu8Coli (pe- 

antagoniati. Solo più 0 mena 

direttamente ~oinvolti. 8Corai la punta di diamante 

Se tutti i CUI:di - che ao. dell'Islam,hannoinutilinenno 

aime no I.reŒci milioni te tentato, a più ripreae ed la proclamazione a Mahabad no alle di~ndenze iraniane. 

ultimo acomo del 1945 con raltro efficientiaaimil opera- 

sparsi fra Iran, Irak, Sirla, ancbe in tempi recenti, di (Iran del nord) deUa Repubblica 

democratica curda, la l'Unione nazionaJe dei Kur- 

Fra qUestl figurerebhe anche 

1'urchia e Unione Sovietica creare uno Stato nazionaJe 

- C098eroalleati di Tf'heran, nel Kurdiatan. 

cui eaiatenza duro pero pochi distan iracheno che aarebhe 

i khomeinillti aVTebbero vin- Il Kurdiatan è una regione mesi, oesia fino a quando per reeponsabile del rapimento 

to la g1)~rr8 ccn l'lrak ormai etnica dell'Aaia sud-occlda 

anni, dentale compresa Ua l'alta tici accolaero la richiesta anhe 

di un vero colpo di scena 

motivi di realpolitik i sovie- 

dei tre italiani. Si trattereb- 

Gii antic"i Medi deBMcui pianura m~potamica, l'Agestll 

Acris!'RSI'ofonu-l' che natolia orientale, l'Armenia Il Kurdistan BOtto la 8OVt'8.IlÎ- 

e ripetutamente proclamata 

glo-americana di Cartornare in quanto la Unki si è finora 

all'epoca deile Crociate el,-I el'Auirbqian;edèpoliticahero 

per capo sunremo il mente sucfdiviAa tra l'Iran. zani riparà nell'Uraa con po- 

Ellc-io 

tà iraniana. Muatafà el Bar- 

comuniata 

Melaai 

LA STAMPA 15ottobre 1987 

~1sottosegretario agli Esteri: Nessun messaggio dei rapitori kurdi 

«Non hanno chieslo un riscaHo» 

I tecnici sequestrati starebbero bene - Zanone: il ritiro della flotta ci farebbe perdere la credibilità - Atteso a Roma liceministro iraniano 

Ma la Camera era semideserta 

ROMA - Il sottosegretario 

agli Esteri Gilberto Bonalum!. 

durante il questIon 

time dl lerl. svoltosl alla Camera 

ln. un'aula pressoché 

deserta. ha inlormat.o che, 

llnora. •nesstm 'ileS uiniO 0 

riehlesta di rf ,~utto ~ peT/lenuto 

aile aziende presso le 

quaIi lavoravano i tre teenici 

rapitt •. 

Il rapp:-esentante ael governo 

ha anche precisato 

che 11 messagglo del 12 ottobre 

nel quale si affermava 

che 1 tre tecnicl sono staU 

seotlpstrati per .protestare 

~o~tro gli aiutl italiani al 

regime iracheno e eontro la 

1>TesenzamilItare Itallana. 

Ilel Golfo. recava la firma 

dei Kurdistan Iraqui natlonal 

mouvement. mentre gH 

autori del sequestro sarebbero 

da Identificarsl nel 

gruppo Patnotlc unIon of 

Kurdistan. 

Dunque. In questa situa-- 

zlone. il governo manUene 

ferma l'oplnione che non 

eslsta nesso tra Il sequestro 

e la missi one ne] Golfo e. 

stan do al tono della breve 

seduta di iert. questa poslzlone 

è stata sostanzialmente 

accettata dal Parlamento, 

sla Dure 'con l'eccezlone 

di democrazla proletarla. 

.Debbo sottolineare - ha 

alfermato Bonalumi - che 

la linea costantemente seguita 

da tutti i Paesi ehe 

sono stati toccati da analoghi 

incresciosi episodi t 

~pre stata lmprontata 

alla cc" iegna dei massimo 

riserbo e dalla piit assoluta 

discre.ö'lone,sempre 'laturalmente 

nel rispetto, comun. 

que. da parte del gOl'erno 

itallano. dl una permanente 

infonna.none del familiari 

ed In stretta collaborazlone 

con le a.nende Interessate •. 

Le Informazlonl in possesso 

deI govemo confermano il 

buono stato dl salute dei tre 

tecnlcl. 

.La nostra ambasciata - 

ha agglunto Il sottosegretario 

agH Esterl - infonn6 

-> 47

LA STAMPA 

servizio 

immediatamente le autorità . 

irachene ottenendo, come e 

usu'a/e in ta/i casi, /a /oro 

collaborazione •. 

In un'intervista concessa 

all'Europeo, che l'ha anticipata 

ieri. il ministro della 

Difesa Valerio Zanone sostiene 

che sospendere la 

missione in seguito al sequestra 

dei tecnici .significherebbe 

vanificarne le fina/ità, 

portare un duro co/- 

po alla so/idarietà occidentale 

e alla stessa azione dl 

pace intrapresa dall'Onu., 

.Non parUamo poi - ag-. 

giunge il ministro - del' 

danno Irrlmediabile che subirebbe 

/a nostra credibi/ltd 

internazionale •. 

Dibattito alla Camera (semide~rta) 

ccDai kurcli nessuna richiesta)) 

, 

• Ana Camera, in un'aula semideserta, Il sottose-gretarlo 

agil Ester! Bonalumi ha detto ier! che le aziende per le quall 

lavorava.no I tre tecnJc1 raplt! in Iraq non hanna r!cevuto finora 

.nessun messaggjo e _714 rlclùesto. tU riseetto. da 

parte deI kurdi. La linea dl Roma rlmane .impronto.to. alla 

consegM del 7Il4S3imoriserbo.; secondo le inlormazlonJ in 

possesso dei governo, 10stato dl salute dei sequestratl è buono. 

Bonaluml ha nbadlto che non esiste alcun nesso tra 

questa vlcenda e la guerra nel Golfo. n ministre dell", Dltesa 

Zanone, ln un'intervista, ha detto che .il ritiro della flotta 

farebbe crollare 14nostra cTedibtlild Internaelon4le., 

• L'ambasclata d'Italia a Teheran ha chlesto la collabOrazlone 

dell'Iran per .Indlviduare I caMU più opportuni. per 

una trattatlva con I rapitor!, La settimana prossima arrlverà 

a Roma Il vice ministro degll Ester!lranJano. 

• Raid iracheno 

sul Kurdistan 

MANAMA - Radio 

Teheran ha comunlcato. 

che aerei lracheni hanna 

bombardato lerl un 

villaggio curdo nella 

zona irachena. Il bombardamento 

ha provocato, 

secondo Radio Teheran. 

11 mort! e 23 leriti 

tra ! quall vi sono 

donne e bambinI. 

• UeOl dlscusso 

coordlnamento 

nel Golfo 

L'AJA - Alti lunzlonar! 

dei sette Paesl che 

lanno parte dell'Unlone 

Europea Occidentale si 

sono incontrat! a1I'Aja 

per prosegulre le consultazloni 

sul Oolfo. E' 

stata dlscussa ./a p~nbtlita 

del mtgUoram.ento 

dei contalti allo scopodl 

rafforeare Il coordinamento 

a livelID pratico e 

tccnicodel/e operazlonl 

nel Golfo. (Agl) 

(cRflCkei dei kurdi slJJlle imprese illllianeJJ 

MILANO - Nel Kurdistan, 

per le imprese italiane 

co!jlcome per qualsiasi altra 

impresa non irachena, è 

come lavarare sotto due padrOn!: 

lino che assegna l'appalto 

e l'a1tro ehc pretende il 

subappalto, più 0 mena ,sotto 

banco. Uno è il governo trn-' 

cheno dl Saddam Hussein, 

l'altro sarebbe Il governo 

ombra kurdo. QlIella zona, Il 

Kurdistan, è softo controlla: 

chi vuol IQvorare pap, chi 

vince la gara d'appalto deve 

metter in conto il subappalto 

Ċhi resta fuori, chi non è 

. nuscito ad ottenere l'appal-. 

to, ora si sloga. Slogo comprenslbilmente 

anonlmo: .Il 

Kurdisto.n come 14 Sicilia, 

per usare una meto.fora chiarissima 

- s"piega il responsabile 

.pi un'impresa dl costruzloni 

ben quotata anche 

in Borsa -. Come nella nostra 

lrpinia del dopo terremota, 

dove chi voleva l'appalto 

per la ricostruzione n Il 

dovuto 4Ccordare con la ca- 

1IWm1 di Raffaele Cutolo. 

Ma non e unD scandalo, almena 

per chi e del settore. 

Non Il U714novild. Da .quelle' 

parti e sempre stata' con. lntennedian, 

poi, ce ne sono 

fin troppi: a partire da casa 

nostra_. 

Da quelle parti sono cinque 

le aziende itallane al 10.- 

voro: Ole e Sae. il consorzio 

lmpresit, ltalstat, Girola e 

Lodigiani. I tre tecnici sequestratl 

sono due della Oie 

e uno della Sac. Ovvio che, 

in questl moment!, dalle 50- 

cletl\ non arrlvino altro che 

comunicati ufficiali: tutti 

tranquillizzantl, beneaugurant!, 

ottimlstlci quasi. Vero 

è che lavarare nel Kurdistan, 

da decenni, vuol dire 

conoscere canali diplomatici 

parelleU e sicuri. Ole e Sac si 

richiamano a .precedent\. 

(che, nessuno aveva mai conosciuto, 

tranne il ministero 

degli Esten) conclusi alla 

meglio. 

.1 contratti - dice un'a1- 

tra voce di un'impresa interessal.&. 

in oassato: agli appalti 

in Iraq - sono flrml1tl 

con tl governo di Bagluù1d; a 

nOf,dei kurdl, non dovrebbe 

'Importare nul/a ..... E Jnvece 

non sarebbe cosl. .[nvece - 

chiarlsce un altro manager 

- anche se i nostn accordi 

sarebbero con 11Soe, 10State' 

Organization at Electricity, 

l'Enel trachcno, dobblamo 

fare i conti con il mOlrimento 

kurdo. Epensare che per vincere 

una gara d'appalto battfamo 

gli amencanf della 

General Electnc, i giappone-' 

sf della Mltsubishl, glf svizzen 

della Broum Boven ..... 

Le imprese ItaUane, nonostante 

Ie dUllcolta. restano 

nel Kurdistan. E l'appalto 

!racheno. nonostante i kurdi, 

è ricercato. Un interventa, 

quelio italiano, che si allarga 

ad altre piccole imprese. 

Se Ole e Sae hanna commesse 

per la costruzione dl 

centrali Idroelettriche, In 

realtà la lara presenza si limita 

alla sovrlntendenza. 

Pochi l1ipendentl Invlatl sul 

posta: Il responsablle di cantiere, 

il responsablle dei materiaU, 

insomma I direttorl 

d'opera. Pol, come ai tecnlcl 

speclaUzzat! dell'Elettra progett! 

dl Novara: Il collaudo 

Impiant!. 

Un altro dirigente: .CI accordiamo, 

0 meglfo si accordano, 

con il governo di Saddam 

Hussein, pero esiste 

questa pesante influenza dei 

kurdl. un ~nfluenza che solo 

adesso sembra esser stata 

scoperta e al contrario esisle 

da almenD vent'anni. Un influenza 

che e pesante, pesantissima, 

più si lavora nelle 

zone dei lorD confini. In Iraq 

chi lal>ora nel Kurdistan per 

conlo dei governo di Saddam, 

deIJC pagare il dazio ai 

kurdi. Altrimenti non si lavorall, 

Condlzloni di lavoro che 

vengono accettate per mot!- 

vi dl sicurezza. Una rete 

eleUrica per la centrale di 

Mosul, nella zona di confltie 

regionale, in questl glomi 

sta per essere ultimata da 

operai kurd!. Ai tecnicl ltaliani 

solo la consulenza per 

reallzzazione e collaudi. C'è 

chi sostiene che questa sla la 

prima condizione per garantIre 

la slcurezza durante I lavor!; 

e c'è chi, al contrario, 

nbatte: .Non e vero, l'accorda 

prevede manodopera tereomontUsto.. 

Se glf accord!' 

non sono mu tati ln queste 

ultime settimane, chi Il allavoro 

e soprattutto di naeionalitâ 

pakisto.na •. 

Almena 235 azIende itallane, 

nell'ultimo biennlo, sono 

state interessate agil appaltl 

in Iraq. Giovanni Cerruti 

L'italia cerca collaborazione 

. , 

a Teheran 

'ROMA - Sui tre ito.liani 

rapiti dai kurdt fila-iranianl 

teri è scesa una cortina di n- 

leazio. Le rassicuranti dichiaraeioni 

degli esponenti 

della resisten.ea kurda provenien 

ti da Londro e Pnrigi 

. non hanno avuto ulteriore 

ceo. E al silenzio dei rapitori 

n e abbtnato il comprensibtle 

riserbo man tenuto da parte 

italiana che attraverso la 

cosiddetta .dlplomazla segreta. 

conta di avvtare i 

contalti necessari per ottenere 

il rilascio dei tre ostaggt. 

In questo quadro, si inserisce 

una novità: un passo 

umanitano compiuto dalla 

nostra ambasciata a Tehe- 

.ran presso Il regime khomeinlsta 

per ottenere la collaborazlone 

de/l'lran .nella Indlvlduazione 

dei canali più opportuni. 

per giungere a lin 

contatto diretto con glt es~ 

ner.ti de/l'Unione patriottica 

48 

del Kurdtstan Iracheno. 

Questa direttiva impartita 

dalla Farnenna alla nostra 

ambasclato. nella capito.le 

iraniana sul piano umanltario, 

come si tiene a specificare 

a Roma alludendo a/l'opera 

di organizeazioni come la 

.Mezealuna rossa., ha trovata 

pero un puntuale riscontro 

politico. Fonti diplomatiche 

hanno rivelato che la 

s!'ttimana prossima giungera 

a Roma, in un giorno ancora 

da preclsare, il viceministro 

degli Esteri di Teheran, Mohamed 

Laranjani, che desidera 

incontrarsi con Andreotti. 

La Farnesina tiene a 

precisare che /a visita di Laranjani 

non ha nuUa a che 

vedere con il .caso. dei tre 

tecnici rapiti ne/l'Iraq. Ma si 

inserisee neUe manovre di- 

tariD generale deU'Onu de 

Ctdllar. 

Lo presidenza di turno dei 

Consiglio di sicureeza deUe 

Nazioni Unite detenuta per 

questo mese dal/'ltalia avvalora 

certamen te la missione 

di Loranjani a Roma. Ma appare 

scontato che Andreotti 

cogliera quest'occasione per 

rinnovare al rappresen tan te 

di Teheran la nchiesta italiana 

dl • buoni uffici. presso 

il gruppe kurdo che ha rivendicato 

il rapirnento dei 

nostri tre tecnicl e che ha 

una sede anche nella capitale 

iraniana. Di più ufficialmente 

non si vuol dire a 

Roma, per non caricare di 

troppi significatl il pros~1mo 

incontro romano fra il ministro 

degli Esteri e il SUDcole 

lega Iraniano e per rischiare 

plomatiche in atto neUe ultime 

settimane per rilanclare 

di compromettere. 

1'cie1onemedia tri ce del segre- . 

per troppa 

pubblicita. quei contaUi 

confidenZtali che in quest! 

casi sono la chiave migliore 

per ottenere il rilascio dei rapiti. 

Intervenendo a un dibattito 

organizzato da dp a 

Roma, ieri un esponente dell 

'Unione patrioUica del Kurdistan 

ha voluto ndimensionare 

la porta ta dei legami 

che uniscono la sua forma- 

,zoione al regime iraniano, 

proprio per non esporre Teheran 

a un ruolo di prima 

fi/a in questo .caso •.• Non 

c'è nessuna alleanza politlca 

fra noi e l'Iran - ha sostenuto 

Ahmad Darwish -. Accettiamo 

semplicemente una 

certa collaborazlone militare 

dagli iraniani per rovesciare 

il governo iracheno. Il nostro 

obiettivo comune è solo 

la caduta di Saddam Hussein. 

Senza dl lui potremmo 

avere la posslbilita di formare 

uno Stato kurdo-. L'esponente 

dell'Upk ha proseguito 

affermando che .Ie compagnie 

stra.nlere a1l'opera in 

Iraq alutano dl fatto Il regime 

lasclsta di Saddam Hussein, 

che non rlspetta I dinttI 

umani e martirizza la nostra 

popolazione civile uccidendo 

donne e bambini con 

gas e armi chimiche. Ottocentomila 

persane sono state 

deportate e rinchiuse in 

campi di raccolta nel Sud 

deI Paese •. 

NeU'amblto dl questa lotta 

di liberazione nazianale, I "- 

beUi sequestrano i /avoratori 

stranieri per far conoscere al 

mondo il genocidio che rischiano 

i kurdi e per far cessare 

gli aiutl al governo iracheno 

.• Senza gU aiutl del- 

)'Occidente e dell'Arabla 

Saudita, il regime iracheno 

sarebbe glà stato spazzato 

via. ha concluso l'esponente 

deUa guerrlglia. 

Paolo Patruno

, 

P.ABSBSEBA 


Intervista a Paese Sera del capo dell'«Unione patriottie~\\ (lllrOR ~ T I)nnra 

le n 

condizioni" 

Per il primo rapito chœde maschere antigos, per gli altri il ritiro dellà flotta 

LONDRA. I tre ostaggi ita!iani 

in mano all"Unione patriottica 

deI Kurdistan" potrebbero 

finire in due diverse 

direzioni. Lo spiega in' un'intervista 

a "Paese Sera" Omar 

Mustafa, rappresentante dei 

curdi a Londra. ((Per la liberazione 

di Curninetti - ha detto 

-chiediamo 5000 maschere 

antigas e una potente antenna. 

Per Carrara e Diotal. 

levi vogliamo il ritiro della 

flotta italiana da! Golfo». Ieri, 

il sottosegretario Bona!umi 

ha risposto alla Camera 

alle interrogazioni di tutti i 

partiti: non c'è un messaggio 

preciso dei rapitori, ha detto. 

«Continueremo a seguire la 

linea del silenzio». 

Un nuooo tour a Romn 

dell'inviato di Kho11œini 

ROMA. Su richiesta ïnupana si svolgerà all'inizio della 

prossima settimana a Roma un colloquio tra il vice mini. 

stro deg1iesteri di Teheran, Mohamed Larijani, e il ministro 

degli esten Giulio Andreotti. Fonti diplomatiche 

hanno confermato che il braccio destro di Velayati ha 

chiesto di incontrare Andreotti nella qualità di presidente 

di turno deI Consiglio di sicurezza dell'Onu. 

il colloquio avrà probabilmente a! centro il prosieguo 

dell'iniziativa del segretario dell'Onu Perez de Cuellar 

per l'attuazione della tregua nel Golfo. 

',----- 

Esclusivo. Intervista 

al leader dei curdi a Londra 

Condizioni separate œr ilrilascio 

degli italiani. In cambfO"di Cuminetti 

cinquemila maschere antigas e una radio~ 

.Gli altri oggetto diuna trattativa . 

politica.

PAESESEBA Per due pl~ezzopiù alto servizio • 

cil Rlcc8nfo Malley 

. LONDRA. C'è una separazione 

nelle condizioni per il rUa". 

scia dei tre ost.aggi itallani se- . 

questrati dai guerrigJieri 

curdi, al punto da dissipare i 

dubbi su una determinante 

regia iraniana. 

Per il rilascio di Giacomo 

Curninetti, rapito il 14 settembre 

(quando la presenza 

delle nostre navi nel Golfo 

non era ancora scontata), 

viene chiesta poca roba: 

c

• 

• 

PABSB SEBA 

. sel'VÏZio 

ilgavema rispande alle interrogazioni sul sequestra 

-"'Vonsi sa con chi trattare 

ROMA. Il governo non sa ancora esattamente 

chi abbia sequestrato i tre tecnici 

italiani in Iraq. Lo ha confermato ieri il 

sottosegretario agli Esteri Gilberto Bonalumi 

rispondendo alla Camera alle 

interrogazioni sui silenzi della Farnesina 

(il primo rapimento avvenne tra il14 

e il 15 settembre) e sulle possibili connessioni 

con l'invio della flotta nel Golfo. 

Il governo - ha spiegato Bonalumi 

- continuerà a mantenere una linea di 

riserbo e di assoluta discrezione, «una 

scelta che il ministro degli Esteri intende 

seguire per tutelare l'incolumità degli 

ostaggi». «E anche perché - ha precisato 

- una linea diversa comporterebbe 

l'avvenuta individuazione di isti. 

tuzioni e interlocutori certi, cosa spesso 

non possibile in situazioni deI genere». 

Il sottosegretario ha perà afTermato che 

da notizie irachene il sequestro non sarebbe 

opera deI gruppo curdo che ]0 rivendicà 

quattro giorni fa chiedendo il 

ritiro delle nostre navi dal'Golfo, bensi 

di un'aUra formazione curda, la «Patriotic 

Union for Kurdistan», capeggiata da} 

leader Talamani. 

Secondo Bonalumi non solo non vi è 

confli tto tra Farnesina, palazzo Chigi e 

il Quirinale, ma l'evolversi della vicenda 

sarebbe seguita costantemente da 

Andreotti e da Goria. Le notizie dall'Iraq 

confermerebbero poi che i rapiti sono 

incolumi. Inflne nessun messaggio 0 

richiesta di riscatto è arrivata alle ditte 

presso cui lavorano Giacomo Corninetti, 

Roberto Diotallevi e Giuseppe Carrara. 

Nel dibattito le opposizioni di s~~ 

stra hanno soprattutto individuat(}~ui1 

collegamento tra la missione nel Golfo e 

il rapimento e hanno polemizzato con 

l'eccesso di riserbo che ha tagliato fuori 

il Quirinale dai canali di informazione. 

Il radicale Rutelli ha polemizzato: «ll governo 

sta afTondando nel ridicolo e nella 

vergogna della confusione della sua 

azione, se è vero che neanche il capo del- 

10 Stato era informato del rapimento». II 

demoproletario Capanna ha criticato: 

«Inutile nasconderci che se la cosa si 

fosse saputa prima del secondo dibattito 

parlamentare sul Golfo molte valutazioni 

sulla missione militare sarebbero state 

diverse». Il verde Savoldi ha aggiunto: 

«La mancata informazione getta 

un'ombra su tutta l'iniziativa italiana 

nel Golfo» e ha chiesto al governo di far 

rientrare la flotta. Anche l'indipendente 

di sinistra Stefano Rodotà ha accusato: 

«La presenza militare ha sicuramente 

accresciuto le occasioni di rischio». 

Il comunista Napolitano ha domandato 

al governo se, decidendo la spedi- 

. zione, si tenne conto di tutte le possibili 

compiicazioni e ha sollecitato «una 

chiara presa di posizione contro ogni 

fornitura di arroi ad ~ran e Iraq e l'assoluta 

?eutralità italiana tra i due belligeran~1».D!fesa 

deI governo da repubblicanI, 

soclaldemocratici, democristiani 

liberali che escludono connessioni tra il 

sequestro e la task-force nel Golfo. 

«Qualche riserva» è stata invece espressa 

dal socialista BufToni il quale vede 

nelle dichiarazioni di Bonalumi la conferma 

«deI mancato coordinamento ai 

più .!lUilivelli di governo». 

i.pa. 

-) 

51

PABSE SEBA. servizio 

Raeeonta un teenieo italiano. «COS! ho vissuto tra i eurdi: ogni 

giorno una sfida» 

quasi da 

meravlgliarsi che rapimenli 

c scomparse non siano case 

di tutti i giorni Ne parla con 

Giuseppe t'aIT l, un L""'IHl-U 

della «Nalco italiana spa» 

(fornisce prodotti chimici 

per il trattamento delle 

acque) che ho conosciuto 10 

scorso anno a Baghdad. Ogni 

giorno ci incontravamo nella 

hall del «Palestine' Hotel» e 

lui mi diceva quell" che sarebbe 

stata la sua destinazione: 

«Oggi vado a Mosul ... 00- 

mani sono a Kirkuk ...»; e 10 

incontravo la sera, al ritorno, 

stanco ma tranquilla nell'edificio 

dorato che, come 

tutti i grandi alberghi dei 

mondo, ti fa sentire in uno 

stato di extraterritorialità, in 

un limbo dove scmbra che 

mai nulla ti debba accadere 

(l'unico pensiero che ti prende 

prima di dormire è quella 

di un missile notturno, vista 

che ~ alberghi sono costruziom 

a grattacielo e quindi 

molto esposte). 

«Se riesci a tornare a Bagdad 

- dice Parri nel suo ufficio 

romano dell'Eur - sei a 

posta. Ma devi partire per 

tempo, almena prima delle 

17.Più tardi diventa pericolosa 

Melli il casa che buchi 

una ruota e ti sorprende il 

buio. Dopa una certa ara la 

strada che porta alla capitale 

viene addirittura chiusa dalle 

autorità irachene. Lora sono 

i primi a sapere il pericolo 

che si corre». 

«Certa. Non vaglio discute. 

re le lara ragioni, che saranno 

sacrosante. Pero la prima 

casa che viene raccont.ata a 

chi arriva in Iraq è che il far. 

macista, dopo aver chiuso 

bottega, si arma di fucile e si 

aPt>Ostalungo la strada. Forse 

e come una barzelletta sui 

carabinieri. E' inventata, ma 

i curdi erano famosi per assa. 

lire le caravane che risaliva. 

no il Golfo». 

-Paura? 

«Spesso e malta. Quando si 

va negli stabilimenti petroliferi 

del Nord dell'Iraq, ci alloggiano 

in certe foresterie ai 

bordi del campo per nulla 

protette_ Sono zone isolate, ai 

limiti dei deserta. Le finestre 

hanna vetri e null'altro. Una 

natte è toccata anche a me 

dormirci. Allara ho preso 

dalla cucina un grosso coltel- 

10,l'ho messo sotta il cuscino 

e ho dormito con un occhio 

solo. Ed era già fortunato ad 

avere una costruzione in 

mattoni. Altri vivona in roulotte, 

in casette prefabbricate, 

nei containers che sono 

serviti a traspartare macchine 

e material!. Ci mettonQ un 

apparecchio per l'aria condizionata 

e via». 

- I campi non vengono 

recintati? 

«La recinzione costa». 

- E nessuno vi avverte 

deI pericolo? Le autorità 

iracbene'" 0 l'ambasciata 

italiana ..• 

«Per carità, nessuno cidice 

qualcosa. la ho ratto esperienza 

da solo. E poi noi delle 

piccole ditte facciamo visite 

brevi, ci spostiamo rapidamente. 

Per chi resta lungh1 

periodi è più pericoloso. Pero 

quelli come me sono più 

esposti in un altro senso. Per 

muoverci nei paesi arabi ci 

portiamo dietro una somma 

di dollari e questa ci fa anche 

apparire come una preda 

appetitosa per la delinquenzacomune». 

- Ma non ci sono albergbi 

incui alloggiare? 

«Non in queste cittadine. 

Quelli esistenti, hé, meglio 

non parlarne. Un'ultima casa. 

Mi dispiace per i tre sequestrati. 

Potrebbe essere 

capitato a me. E non è detto 

che non abbia corso questo 

perico)o. Adesso non ho in 

previsione akun viaggio da 

quelle parti. E se raccontassi 

che mi dispiace direi una bu. 

gia». 

• 

• 

Un gruppo dl guerrlgllerl 

nel Kurdistan, In una zona 

vicino à Mosul dove sono slatt 

raplll I Ire lecnlclltallanl. 

52

• 

• 

Gli ayatollah rivelano: colpiti centri controliati dai gueniglieri filo-iraniani 

PABSB SEBA Bagdad spara sui villaggi curdi 

noslro 

servlzlo 

DUBAI. Nel mirino dei jet di 

Bagdad ci sono anche i curdi. 

Undici morti e ven titre feriti 

costituiscono il bilancio dei 

raid condotto su un villaggio 

ai contini dell'Iraq. Radio Te 

heran dà notizia anche di 

un'altra incursione dell'artiglieria 

irachena contra abitazioni 

curde nella zona di Kirkuk 

per dissuadere la popolazione 

a dare assistenza ai 

guerriglieri filo-iraniani. La 

battaglia dei Golfo si sposta, 

in continuazione, dalla terra 

al mare. L'Iran torna protagonista 

nella aggressioni alle 

petroliere. Stavolta i pasdaran 

hanna mitragliato nella 

natte la nave da carico liberiana 

Atlantic Peace, di 

84.631tonnellate. L'unità, seconda 

quanta ha riferito il 

comandante, ha riportato 

dan ni di lieve entità_ Nessuno 

dei componenti dell'equipaggio 

è rimasto ferito. 

Secondo funzionari delle 

società armatrici che opera. 

no nella regione, le cannaniere 

iraniane hanna ripreso ad 

intercettare le navi che en. 

trano nel Golfo, controllan. 

done i carichi e la destinazio. 

ne. Sono intanto dall'altro ie. 

ri a Kuwait quattra petrolie. 

re battenti bandiera Usa che 

hanna attraversato 10stretto 

di Hormuz dando vita all'un. 

dicesimo convoglio che, scortata 

da navi da guerra statu. 

nitensi, ha soltato il Golfo da 

quando è iniziata l'operazio. 

ne reflagging. 

Al di là dello stretto di Hormuz, 

in mezzo ad uno dei più 

battutti tratti dei mare di 

Oman, il Milazzo e il Sapri 

hanno iniziato la missione 

delle cacciamine italiane in 

una regione investita dagli 

effetti della guerra tra Iran e 

Le roœiamine italiane iniziaruJ la bonijiœ 

dei mare di Oman ron le navi 

di Inghilterra e Francia. Gli Usa rinwu:iarw 

per Dra a rinjorzare lapresenza militare 

Iraq. E' stato precisato che il 

lavoro delle due unità, alle 

quali sta per aggiungersi il 

Vieste, è cominciato alle Il, 

in acque internazionali, al 

largo delle coste degli Emira. 

ti, in un area in cui 10scorso 

anno esplose la guerra delle 

mine e dove anche negli ulti. 

mi giorni sono stati ritrovati 

ordigni da navi inglesi e francesi. 

Il Milazzo e il Sapri si 

trovano non malta lantana 

da dove sono impegnate due 

cacciamine britanniche. Nel 

tratta dove sana Ie unità ita. 

liane si formerà, 0 comunque 

transiterà, il seconda con voglio 

tricolore impegnato nel 

Quell'ombrello Usa 

adesso 

fa proprio paura 

dl Arnaldo Agosllnl 

La grande ala protettrice 

americana sta 

per «coprire») tutto e 

tutti, come - fin dall'inizio 

dell'avventura nel Golfoqualcuno 

aveva dato per 

scontato. Lü scenario è stato 

descritto da Luigi Caligaris 

sul Carriere della Sera. 

Gli Stati Uniti - sostiene 

Caligaris - sono oggi 

disposti a rischiare, a ditTerenza 

di quanto avvenne 

nel Libano: ••Reagan 

avrebbe infatti accolto la 

richiesta di non ritirarsi 

da! Golfo, anche in casa' di 

perdite gravi. Questo rende 

la "coercive diplomacy" 

militarmente credibile). 

Washington, insomma, è 

pronta: se l'Iran dovesse 

provarci, la risposta sareb- 

Golfo - dopo quella della 

Jolly Turchese -, atteso a 

Dubaï per lunedi e che dovrebbe 

essere composto dal 

mercantile Merzario Italia e 

da due fregate. Sosta ancora 

a Muscate, nel sultanato di 

Oman, la petroliera italiana 

Ambronia, per la quale non 

era stata disposta inizial. 

mante la scorta e che potrebbe 

puntare sul Golfo. 

Washington ha precisato 

che per ora la flotta Usa si Iimiterà 

a scortare le petroliere 

kuwaitiane con bandiera a 

stelle e a strisce e non andrà 

in soccorso di altre navi 

fi' 

L'Aja. L'Europa si sforza 

di coordinare le flotte 

L'AJA. Riunione all'Aja dei sette paesi dell'Unione Euro. 

pea Occidentale per parlare dei Golfo. Si tenta di proseguire 

le consultazioni destinate a migliorare il coordina. 

menta a livello pratico delle operazioni in quelle acque, 

«nel pieno rispetto» - è stato precisato - delloro carat. 

tere nazianale. 

Fonti diplomatiche hanna pero riferito che la riunione 

si sia tenuta in funzione dell'incontro tra i ministri 

desli-esteri, sempre all' Aja, e che si terrà dal26 al27 ottobre. 

Unità delle marine militari dei cinque paesi dell'Ueo 

(di tutti, salvo la Gerniania, che per ragioni costituzionali 

non puo campiere missioni militari fuori dei propri confi. 

ni, e il Lussemburgo, privo di marina), si trovano attual. 

mente nel Golfo 0 vi sono dirette. Da quando ]a crisi nella 

regione si è aggravata «i coordinamenti tecnici» si sono 

intensificati. 

be immediata e ammonitrice. 

Alla Us NavY non mancano 

i mezzi nè la forza. 

L'ltalia è..iD~._.~ 

perta. br~ di; flisogno. 

,;oltanto i muscoli Usa potfebbero 

salvard-.;:-Is:t.-proposito, 

Caligaris è esplicito: 

.4tAg1i ameriami-non 

spetta punire, in vece nostra, 

i colpevoli. Vero. Ma 

chi puo esc1uderlo?»). Insomma, 

se i comandanti di 

Reagan 10 ritenessero 

opportuno, anche un attacco 

contro la nostra taskforce 

potrebbe muovere la 

rappresaglia degli elicotteri 

MH-6 e dei caccia a bordo 

delle portaerei. 

Del resto, gli Stati Uniti 

non sono nel Golfo - come 

pure avevano spiegato - 

per prot~ere e garantir!! 

la libertà di navigazione. E. 

stato Edward Luttwak, 

l'altro giorno, a chiarire gli 

ultimi dubbi: ••nvero obiettivo 

è quello di controllare 

l'espansionismo iraniano e 

di crare i presupposti per 

un intervento piu largO)). 

Luttwak non è Reagan, 

anche se figura tra i consiglieri 

più ascoltati del Di- 

~ento di Stato; e non 

e affatto delto che cio che 

pensa sia anche ilpensiero 

dell'Esecutivo. Ma sarà bene 

.mnotare queste frasi 

perchè, al di là deUe strategie 

di facciata, la presenza 

occidentale in quelle acq,ue 

sembra -sul punto dl un 

preoccuoante salto di qua: 

servizio 

eventualmnte prese di mira 

dall'Iran. L'amministrazione 

Usa ha cosi respinto la proposta 

del contrammiraglio Ha. 

rold Bernsen, comandante 

dalla flotta statunitense nella 

zona, di espandere la potenza 

militare nel Golfo. Secondo 

Bernsen Ie navi Usa avrebbe. 

ro potuto garantire la libertà 

di navigazione solo a palto ji 

reagire alle incursione di Teheran 

senza tenere conto del. 

la nazionalità delle navi aggredite. 

La commissione della 

Camera Usa per la marina 

mercantile e per la pesca ha 

intanto approvato il prezzo 

da applicare per ogni viaggio 

delle petrolire del Kuwait. 

Duecentocinquantamila dollari 

per l'andata e altrettanti 

per il ritorno che potrebbero . 

essere paagati dagli acquirenti 

del petrolio dell'emira. 

to. 

La situazione del Golfo, secondo 

l'agenzia Urss, Tass, è 

stata al centro dei colloqui 

che il viceministro degli esteri 

sovietico Yuli Vorontsov 

ha avuto a Mosca con ilministro 

kuwaitiano per il petrolio 

Jeque Ali Al Sabah e con 

l'ambasciatore iraniano nella 

capitale sovietica Naser 

Heriani Nobari. Vorontsove 

Ali Al Sabah, aggiunge la 

Tass, hanno sottolineato la 

necessità di nuove iniziative 

internazionali per porre fme 

al conflitto nel rispettto della 

risoluzione 598 approvata in 

luglio dal Consiglio di sicurezza 

dell'Onu. 

p.es. 

.• L'Iran starebbe preparando 

un'ondata terroristica in 

Europa come ritorsione alla 

presenza di alcune marine 

occidentali nel Golfo. La scrive 

il quotidiano israeliano 

Yediot Ahronot, cHanda fonti 

dei servizi d'informazione 

statunitensi. 

1ttk ... -iDfaüi l'ombrello 

~~furzasril~ 

rtnsieme delle unità impe- 

...._ ... ~lfô~ automati- 

~UcomancIaDW'deJbk. 

ftotta-:staQmi.. 

tense, a decidere anche il 

destino della Grecale & C. 

Alla luce delle dichiarazioni 

di Luttwak e delle richieste 

di una Us Navy più 

potente. c'è di che sussultareo 

03

• • 

il manifesto 


54 

Curdi e Scovacricchi 

Dopo aver taciuto il sequestra dei tre tecnici italiani, 

Goria e Andreotti neppure si presentano in parlamer.rto 

Il gave ma ha spedito due sottosegretart (Bonalumi 

e Seovaerieehi) a Montecitorto per rlspondere 

aIle interrogazionl dl tutti I gruppl sul rapimenta 

di tre teeniei italian!in Iraq da parte di un gruppo 

eurdo. Sinistra indipendente. Pr e Dp si sono 

dlchiarati ovviamente insoddlsfatti mentre il Pel 

(e per altri versi il Psi) ha espresso riserve. Confermata 

la eonsegna deI «massimo silenzio» seelta 

dalla Famesina sul rapimento e sulla trattativa. 

di Francesco 

Paterno 

ROMA. Gilberto Bonalumi, 

IOttosegrelario agli ester!, ha 

dato una verslone piatla dl tut. 

la la vicenda, ostenlando ottl. 

mlsmo sulla sorte dei tre tee. 

nlcl, che godrebbero attual. 

mente dl un «buOlJ slato dl 

salute.. 

Bonaluml ha pol eseluso che 

attualmente cl slana rlchleste 

da parte dei gruppo curdo. La 

Fameslna, ha aggiunto, ha fat. 

to bene a tenere segrela Ja not1zJa 

dei rapImenta per aglre 

plù sped1lamente: ma Cossiga 

era llato Informato. 

GOLFO 

Pioggia di bombe 

sui villaggi 

deI Kurdistan: 

undici morti 

La vita dei tre ostaggi italiani neIle man! dei guer. 

riglieri curdi è in queste ore nelle manl non soltan. 

ta dei lara rapitorl ma anche in quelle dei piloU 

irachen1. L'aviazione di Baghdad ha iert bombar. 

data pesante mente molU vUlaggi del Kurdistan ira. 

cheno mettendo a repentaglio la vita dei nostri connazionali. 

Mentre due unità italiane iniziano la sml. 

namenta, fuori deI Golfo, rimane in forse la scorta 

per le navi dlrette in Iran. 

di S.Ch. 

ROMA. Un nuovo pericolo ln. 

combe sul tecnlcl Italiani ra. 

pltl dagll IndJpendentisti ira. 

chem: I bombardamentl dell'a. 

vlaz10ne dJ Baghdad sui villag. 

gI curdJ che 1er! hanna provo. 

cato 11 mortl e 23 fer!tI gravI. 

I villaggl sltuaU nel cuore dJ 

Kurdistan sono IlaU bombar. 

dati anche dall' artIglleria che 

ha concentrato fi fuoco su1le 

zone mena accesslbill della zo. 

na dJ Kirkuk. 

Nelle acque del Golla dell'O. 

man è Intanto Inlzlala, con 

grandJsslmo r!tardo, l'opera 

del due cacclamlne Itallarù 

«MIIuzo» e «Sapr!». Alle due 

unltà sI dovrebbe agglungere 

«net prosslmllglomb, n .•Vle. 

. ste» ferma a Muscat con la na. 

ve appogglo «Anteo». Questa 

prolungala sosla della nOHtra 

unltà sarebbe dovula alla ve. 

rlflca dl una serIe dJ avarie e 

èI probleml dovutl aII'eccessl. 

va r1scaldamento deI motore. 

Probleml che sembrano aff11g. 

gere un pO tutti I nostrI cac. 

clamlne 1 quail dJspongono dl 

un solo motore e sono qulndl 

molto vulnerabUl ad agni tlpo 

dJ avaria. A questa proposita 

sembra che la lista dl teenIcI 

I~larù InvlaU nel Golfo per Ja. 

var! dl r!parazlone aile nOHtre 

unltà sI sla 1er! u1ter!ormente 

allungala con la partenza da 

Flumlclno dl un altro gruppo 

dl espertl provenlentl da una 

socletà romana costruttrlce dJ 

slsteml elettronlcl. 

1 due cacclamlne ItalianI 

«MIlazzo» e «Saprl», entratlle. 

ri In azlone hanna Inlzla to ad 

operare al largo delle coste de. 

gll EmiraU che Immettono nel. 

10 stretto dl Hormuz. SI tratta 

della stessa zona dove glà so. 

no In uione I cacclamlne fran . 

cesl e Inglesl e dove glunge. 

ranno nelle prosslme settlma. 

roe le UlÙtà belghe e alandesi. 

Un bracclo dJ mare una valla 

assai tratficato, dove due me. 

GOLFO 

Bombe dell'Iraq 

sui villaggi 

tenuti dai curdi 

L'av1azione e l'artiglleria iraehene hanno bombar. 

data iertla zona del Kurdistan dove sono presumibllmente 

trattenutii tre tecniei italiani rapltl. In. 

tanta due nostri eaeeiamine hanno finalmente ini. 

ziato a cereare mine nel Golfo. 

si fa una mina colpl, danneg. 

glandola, la petrollera «Carr!. 

bean Texaco». In segulto a 

quell'allacco I Lloyd's hanna 

peril Incluso I porti dl quesla 

zona tra le zone «a ris chIo dl 

guerra» splngendo Ie navl In 

transita a fermarsi molto più 

sud, a Mina Qabous, porto dei. 

l'Oman. Sembra quindJ confer. 

mata l'ipetesl che I cacclaml. 

ne ItalIani contlnueranno a 

cere are eventua11 mine al dl 

fuorl dei Goito e non prende. 

ranno parte aile operulonl dl 

scoria del convogll. L'eventua. 

Ie lara parteclpazlone InfalU, 

a causa della bassa velocltà, 

costrlngerebbe sla I mercanUll 

che le fregate a procedere a 

passo d'uomo. Anche nel pros. 

sim! convogll, come quello che 

dovrebbe partlre fi III ottobre 

per accompagnare la «Merza. 

rio Ilalla» potremo qulndl ave. 

re il Ilngolare spetlacolo dl 

una pertacolnlalner che apre 

la strada, che scorta, le nastre 

navl mßltarl. ÀIIcora Incerta 

1&sttuazlonll! delle na Vi Ita1Ia. 

ne che dovrebbero far rolla al. 

la valla deI portllranlarù, a comlnclare 

dalla petrollera cAm. 

bronla» della Cpmpagnla dJ 

.Navlgazlone Alta llalla». 

Quest'ultima è ancora ferma 

nel porto dJ MIna al FahaJ nel. 

l'Oman ln attesa dJ conoscere, 

dal trader che l'ha nolegglala 

la sua desllnazlone. Nel caso 

la grande unltà Italiana dl 

250.000 tonnellate si dlrlgesse, 

come spesso In passato, verso 

il terminale petrolifero tranla. 

no dl Larak Island polrebbe 

comunque, seconda quanta sI 

sostlene negll amblentl della 

marina, non avere alcuna 

scoria mUitare. Cio «vIsta Il 

tragltto, dJ poche mlglla, In ac. 

que Internulonall». In realtà 

sembra proprio che a causa 

del carattere tutto «politico» 

ed escluslvamente anti. 

iranlano delle operulonl dl 

scorta nel Goito, le nastre au. 

lorltà non avessero per nulla 

pensalo alla «protezlone» del. 

le navlltallane In navlgazlone 

verso l'Iran. Incertezza anche 

su un allra nave ltallana la 

«Serafino FerruzzI», candida. 

la ad un prossima v1agglo nel 

Goito. 

Secondo quanto dJchla. 

rata alla slampa da Giorgio 

Cerbonl, dlrettore generale 

della «Fermai'», socletà marlt. 

tlma dei gruppo Ferruzzi, la 

nave sarebbe In rolla verso fi 

PakIstan. Secondo la marina 

italIana Invece la nave Il lro. 

verebbe nel porto lranlano dl 

Kharg Baharg.

• • il manifesto servi7io 

Ostaggi inpericolc 

'-=-.: 

~~J>'" 

Baghdad. Le maeerie della seuola elementare bombardata dagli iraniani lAp) 

INTERVISTA 

I curdi dell'Upk: 

"Ciavetedimenticato. 

Non siamo terroristr' 

di Laura Schrader 

Abblamo raggiunto telefonlca. 

ménte a Parigi Ahmllll Barner. 

ni, uno del rappresentant! del. 

l'Unlone patrlott!ca del Kurdl. 

stan In Europa. L'Upk, fonda. 

ta nel '75 subito dopo la scan. 

fltta della rlvolta dl Barzanl, 

ha una base pollt!ca formata 

da due component!: una 

marxista.lenlnlsta, l'altra so. 

clallsta rlvoluzlonarla. In plù 

c'è un bracclo armato forte dl 

mlgllala di peah merga, 1partlglan1 

dei Kurdistan, mllltar. 

mente organlzzatl. 

«Non abblamo nulla contro 

l'Italla In partlcolare - dice 

Bamèrni - abblamo preso 10- 

ro come potevamo prendere, 

che sa, dei giapponesl. Con 

questi arrest!, vogliamo prote. 

stare contra Il sUenzio del coslddetto 

monda libero nel con. 

front! degll attacchl con arml 

chlmlche del regime lracheno 

contro la popolazlone curda. Ai 

nos tri rtpetutt appelli nel perlodo 

del bombardament!, dal 

15 aprile al18 settembre, é sta. 

ta opposta la più assoluta ln. 

dlfferenza. E U primo arresto 

é avvenuto U 19 settembre. 

InoUre, vogllama dimastrare 

che l'area Ilberata dei Kurdi. 

stan va rtspettata: abbiamo le 

nostre leggi, come tutti gll al. 

tri paesl. 8enza la nostra au. 

torizzaztone gll stranlerl non 

possono entrare e 11governo 

iracheno sul nastro terrltorio, 

non è ln grado dl garantire né 

la slcurezza degll stranlerl né 

quella dei suol funzlonari». 

Quall 80110 le condlzIonl de. 

gll arresCaU! 

Non sana prlgionlerl, vivona 

con nol, e come nol nel Kurdl. 

stan IIberato. Verso di loro, 

non c'é odlo 0 risentlmento. E 

l'Upk non é un movlmento 

«terror1sta». per usare una vastra 

espresslone. E' un'organlzzazlone 

dl reslstenza, con 

un'armata dl dleclmlla maquisn 

rds che controlla Il terrIta. 

rio con l'appogglo della popo. 

lazlone: non solo le campagne 

ma anche le vie dl comunlcazione 

e le grandi clttà. Dalle 

due dei pomerlgglo non possorootransltare 

né funzlonari nè 

soldati Iracheni. 

E il comunlcato arrtvato da 

Beirut? 

Non abbiamo nessun campa. 

gno a Beirut, e Il nostro rap. 

presentante a Damasco non ne 

sapeva nulla. Dublto molto dl 

Guesto messagglo Ilbanese. 

Chi conduce Ie tratt&Uve e 

COD quall richieste! 

Flnora, abblamo trattato Indi. 

rettamente eon 11governo Ita. 

llano. Chledlamo cessill sUen. 

zia sul massacri della nostra 

popolazlone, compluti ult!mamente 

anche con arml chimi. 

che, e U sllenzlo sulla comple. 

ta distruzlone dl tutti j vlllag. 

gl curdl rasi al suolo dal regi. 

me iracheno. Abbiamo ml. 

gllala dl rHuglaU, ferltl, 

senzatetto. 

Vogllama Inoltre che si sap. 

pla una casa: è falso affermare 

ehe In Iraq le socletà straniere 

lavorano per 10 svUuppo 

del paese. Dagll Inlzl delIa 

guerra con l'Iran, 11regime dl 

8addam Hussein ha bloccato 

tali attivllà 0 le ha convertlte 

in produzioni belllche. Ogglle 

società stranlere present! in 

1rnq la varano solo per la guer. 

ra. lnflne. vogllama si sappla 

che le armi Importate dall'Iraq 

servono anche contra la 

nostra popolazlone. 8ervono 

per distruggere Il nostra 

paese. 

Il Kurdistan conduce da 

tempo una latta sanguin osa In 

difesa dell'Identllà nazi anale e 

delIa stessa sopra vvivenza fl. 

sica della popolazione. 8enza 

questa lotta, nulla di noi ri. 

marrebbe. 

A quale IIvello 51 s\'olge at. 

tualmente la cooperazione 

dell'.Vpb con l'Iran! 

Abbiamo un obleWvo In cornu. 

ne, U rovese1amento dei regl. 

me tracheno. Qulndi, nessuna 

concessione sul plano politico 

e nessuna afflnltà Ideologlca, 

ma una collaborazlone millta. 

reo 

L'operuione In corso è sca. 

ta IdeaCa ed è «eauCa esclu. 

slvamente dall'Vpk! 

Certamente, Jalal Talabanl, Il 

segretarlo generale e tutti gll 

esponentl delI'Upk si trovano 

In Kurdistan ed operano nel. 

l'escluslvo Interesse dei popo. 

la curdo, ln plena autonomla. 

senza alcuna Influenza 

esterno . 

PECHINO. Il govemo clnese 

ha declso dl ammettere ln Tl. 

bet solo I turlstl provvlsti dl 

permesso speciale e quelIi che 

avevano programmata Il lara 

\'lal:glo da malta tempo. «La 

declslone - ha rlferlto un por. 

tavoce della regione autonoma 

ha valare temporaneo».

• 

~~ ~16.10.1987 

Versioni e richieste 'contrastanti, 

Gli italiahi prigionieri di due diversi gruppi? 

TI rompicapo dei curdi 

.n rappresentanie a Londra dell'Uniorœ' ContraddittorÎe dichiarazioni: seœndo 

. patriottica rive/a: «Stamw insieme la Farnesina lWn SOlWin corso contatti 

ma i rapimenti SOlWStati am iguerrigli£ri.wlWstra amhasciaJ.a 

eseguiti da organizzazioni al/RateJ) a Bagdad Ii aœoo ùweœ confermati . 

dl Rlcc;:ardo 

Malfey 

LOl\'DRA. Roberto Diotallevi 

e Giuseppe Carrara sono sta. 

ti rapiti dall'Unione patriotti. 

ca deI Kurdistan, ma il sequestro 

di Giacomo Cominetti 

-avvenuto diciotto giorni 

prima, il14 settembre scOrso 

- è opera di una organizzazione 

fiancheggiatrice. Alla 

diversa matrice, oltreche al 

mutato scenario pOlitico (il 2 . 

Qttobre la presenza italiana 

nel Golfo era ormai una real. 

tà), si deve la diversità di con. 

dizioni per il rilascio: mas. 

chere antigas e emittente radio 

per Cominetti, il richia. 

mo delle navi per gli altri 

due. 

Ecco, in sintesi, quanto ci 

ha detto il rappresentante al 

Londra dell'Unione, Omar 

Mustafa, soprannominato De 

Baba in omaggio alla sua for. 

za (in curdo il termine sÏgni. 

fica infatti «carro»). Mustafa, 

dopn nn ennesima contatto 

con la

• • CORRIERRE DELLA SERA 16.10.1987 

Teheran spara suI Kuwait ma de Cuellar ci riprova 

Inteitri~tâa1 curdo Barzani: «Vi Lr,"~","~~~~~ ~v'v'{~rtiti» 

La guerra nel Golfo 51 

es tende. Un missile -Silkworm- 

è stato lanclato da- 

cerà a negozlare una data 

per il cessate il fuoco neUa 

guerra Iran-Irak_ n nuovo 

con tro una pe- 

importante svlluppo si è 

avuto dopa una rlunione, 

sotto la presldenza ltaliana, 

dei Consiglio di sleurezza. 

n segretarlo deU'Onu 

ha già stabilita un contatto 

con I rappresentanti dei 

due PaesÎ. 

gU Iranian! 

troliera americana, la 

-Sungarl-, che stava completando 

11 rifornimento 

!lccanto ad =a piattaforma 

dIStante 9 rmglia dal 

terminale kuwaltlano di 

. MIna Al Ahma •.li. Si tratta 

dl un attacco mirato in 

quanto è prabablle che gli 

Iranlanl volessero colplre 

una delle petroliere kuwaltlane 

con bandiera USA 

che 51 trovavano poco dlstanti. 

L'attacco ha avuto una 

. inunedlata eeo nep;li Stati 

Unitl dove 10 stesso Rea- 

. gan non ha escluso rappresaglie. 

GII lracheni hanna, 

_da parte lara, colpito tre 

grossi oblettlvo navali al 

largo dl Kharg. .. 

\ Le notlzle di guerra non 

Jermano 

-(11 pace. 

tuttavia gli sforz! 

n segretarlo de!- 

. l'Onu de Cuellar ha ricevuto 

.nuove istruzloni - dal 

COnsiglio dl slcurezza ed 

ha comunicato che cornin- 

Oltre ad essere impegnata 

sul fronte Onu la nostra 

dlplomazia è al la vara per 

rlsolvere il drarnma dei tre 

ostaggt rapltl dal curd!. 

Bagdad Invita l'Italla a 

non fare concession!, il nostra 

ambasciatore in Irak 

afferma che vi sono contat-. 

ti e che la sltuazlone -è 

diventata quasi dlsperatae 

la Famesina esplora le 

strade ehe possano portare 

alla lIberazlone dei tecnic!. 

A pagina 4 MaurizioCaprara, 

Ranzo Cianfanelli 

e Antonio Ferrari 

r-----------------------., I Barzan! ha raccolta il ves- 

-Avevamo avverUto le soctetà 

italJane ma nessuno cl 

stretti legarn1 tra l'esploslva' 

crlsl neUa reglonê e la latta 

ha ascoltato-. Massud Barzan!, 

del suo popola. _La guerra 

U capo dei movimenta Iran-Irak aJfonda le sue art. 

curdo, 

nostro 

In una lntervista al 

gtornale, rlafCerma 

g1nI proprio neUa questlone 

curda- ha cUchlarato il lea. 

che l'lmpegno dl tecnlcl e der che ha negato che ci sla 

maestranze 

è consldeatl 

stranJert ln Irak 

da! suo popolo 

una mana stranJera cUetro Ie 

azloni deUa reslstenza: -Slama 

autonoml e Indlpen- 

un atta cUcoUaborazlone con 

-un regime fasclsta e dlttatarta!e-. 

dentl •. 

n capo del Pdc, lnIine, aCdentl 

-GII opera! occldentali - rre la sua coilaborazlone nel.. 

sostengono I curcU - sana la trattatlva tra il governo 

nel mirino dei nostri peshmerga-l'Unlone 

patriottica curda 

Italiano e I guemglleri del- 

che hanna sequestrato I nostri 

connazlonall. _Posslamo 

alutarvl a Carearr1vare la va. 

stra voce ma non posslamo 

garantIre 

zlone- . 

per la lara Iibera. 

Inchiesta à Riml'nl' su un traffico d'arml- sillo lndlpendentlsta lasclatogll 

da! padre, 11 ramoso 

Cinque arresti, 12 comunicazioni giudiziarie ~~~~ee f~~~~~eOlld~J~ 

Un'Indac-ine su un traftico dl annl avvlata dalla reslstenza (il Pdc). 

macistratura dl Rimini ba portato aU'arresto dl cinque nleader curdo agglunge, 

persone e all'emlsslone dl dodlcl comunlculonl cludl- qulncU, che l'Italla deve ritlziarle. 

Una sesta persona ~ atUvamente rlcercata. Fra rare la Datta da! Golfo e deve 

cenerale della Misar di Casteoedolo (Brescia) sodetAl tare all'Irak. n messagglo Accordo Cobas 

A pagina 4 Guido Olimpio 

ellarrestatl ncura Giovanni FacchlnetU, direttore cessare agni assIstenza mI1l- I r---------- ...... 

controllata dalla Gilardini (Cruppo Flat).. 

che amva dalle lmpervle fe- 

L'accusa ~ di traftico di arroi con Paesl sottoposU ad gloni dei Curdlstan è chiara: 'd ti 

embarro e costltuzione di capitall all'estero. Un porta- non appogglate Il plana sm aca : SOSpesO 

voce della Flat ba sostenuto che nessuna operulone americano per UGolfo e non 10 scl'opero del' tremcommerciale 

della Mlsar ~ mal stata elTettuata in fate gU lnteress1 cUSaddam 

vlolazione delle nonne vice nU. A pagina 8 Hussein. . A pagina 9 

Per Barzan!, pol, eslstano 

. , 

Ronla: nessun partito 'sembra contrario 

a trattare per gIi ostaggi in. manQ ai curdi 

ROMA - L'avvlSo ha l'aspetto 

dl un ultimatum: 

nlenLe concessIOn! ln cam. 

bio degl1 ostaggl. Mentre a 

Roma tra le forze politlche 

non eslstano tlnora segnal1 

eon.slstenti della nascita cU 

un -partita della Cermezza_ 

contrario ad agni genere cU 

trattatlva, e anza notiZle provelllenti 

da Bagdad indic a- 

no che Ucana!e di comunlca- 

Zlone con 1 sequestratart del 

tre tecruci sarebbe stata trovata, 

l'avvertlffienta è stata 

indll'lzzata al governo itallano 

daU'ambasclatore ira. 

keno. 

-NOl ci aspettlamo - ha 

detta il diplomat!co - che 

l'Italia non ceda a! ricatto di 

un gruppo di terrorist! agent! 

dell'Iran-. E' lmpos.;lblle 

sa pere quanta le alfermazloni 

pubbliche cOrrlspondano 

ai comportamentl tenutl 

.cUetrole quinte, tuttavla l'Ir. 

rigidimenta dei governo di 

Saddam Hussein è coinclso 

con una pioggla cUelementi 

che aggravano le condlzlonl 

deU'intero problema. 

Dopo U chiasso Catta suUa 

stampa, l'unica cosa certa è 

che ara da trattabile che era, 

la situazlone è divenuta qua. 

si dJsperata., ha dichlarato 

aU'agenzla -Adn-Kronos- il 

nostra ambasclatore a Bagdad 

pur ammettendo che è 

ln corso un negozlata segre- 

.to. La verslone non ha avuta 

conferme daUa Farnesina 

cbe anche evltando una 

smentlta cUretta e rormale 

non l'ha avvalorata: contattl 

glà stabilltl -non r1sultano •. 

All'aUarme deU'ambasclatore 

Toscano si agglungono 

comunque a!tr1 Cattort non 

lrrilevantl. L'Ansa!do,' contra 

la qua!e Democrazla pro. 

letarla protesta da glomi attlnché 

I generatari di vapore 

per impiantl nudeari che sono 

statl commlsslonatl aU'azienda 

npn ragglungano 1'1. 

ran, ha acqui4lto la maggloranza 

della Gle,.:ossia deUa ,Oernum1~.le.~onl,natu. ~~-Wln q\lelGa ploala dl ver 

una tappa 4e1'inp.terlale ln 'dall"~nlonellatr\otUca' 

socletà dl cul sono dlpen. 

,rahnente contrapposte' degU .aloni contraddlttar\e che' si 

dentl gU ostaggl Giuseppe 

emlssari dl Saddam Hussein sono lnser!te le affermazion! 

Carrara e Roberto Diatallev!. 

e dl quelll.,dell'ayatollah deI cUplQmatico lraIteno ac. 

RuoUab Khomeln!. Le sole cred1tata pressa il Qulrmale: 

-Giovanni Oorta - sottollnea 

Marlo Capanna - non 

puO tacere sull'argomenta_, 

Ma c'è cU plù. 

La p3lltenza .del generatart 

lncontra altre aU'opposlzlo' 

.ne cUOp I parert negat!vi cU 

parlamentarl deUa maggioranza: 

I soclaldemocratlcl 

hanno concordato con I Ver. 

cUla bozza cUuna rIsoluzione 

da presentare alla Camera 

per bloccare la consegna. E 

la settlmana prossima, 

quando se 'ne discuterà a 

Montecltor!o, potrebbe venl. 

re a Roma 11 vlcem1n1stro co Italiano a Parigl avrebbe 

degll Estert deUa Repubbll. contattata il gruppo che ha 

ca Islarn1ca, Mohamed Lori- catturata I tre, ma aUa Far. 

Jani, che ha r.h1esto un collo- neslna dlcono che ciO .non 

quiO con Giulio Andreotti. rlsulta-. Un portavoce dei 

Nanostante l'Incontro sla curdi da Vienna ha detta che 

stata soUecltato in quanta la Cormazlone vlene chlamal'ItalJa 

ha la presidenza di ta talvolta .Unlone lUtZIonaturno 

del Consiglio dl slcu- Ie- per un errore cUtraduzlorezza 

deU'Onu, tutti questl lie daU'arabo (cosl era stata 

argomenU sembrano destl- dellnlta lnIzla!mente la fornati 

ad essere oggetta dei mazlone che hA riv~ndl~alo I 

confronta non Cacllesolleci- raplmentl a Beirut). L'"mtlatata 

da Teheran. 

scia tore T(Js~a.'" tu. r1~J.I'.lsto 

Le mcognlte sw teenlei se- all' -Adn-Kronos- dl non dl. 

questrau. I generatori che gli sparre deUe certezza che 1'1 

Iranianl ott.errebbero dopa tecnlcl Jlano staU catturaU 

splnte a favore deU'ottlml. .1 guerriglleri curcUche ban. 

smo, 1er!,sono comparse nel. no raplto I tre - ha accusata 

la relativa morbidezza dei l'amba~clatare Mohammed 

numeroslsslml .portavoce Bald a! Saba! - sono manadeU'_Unlone 

patrlottlca del vratl a! centa per cento dal. 

Curd1stan-. Comlnetti 010- l'Iran, dl cul sono la 'Quinta 

talJevl e Carrara, seconda il colonna' -. 

segretarlo della sezlone dl n rappresentante cU Bag. 

Londra. sarebbero -ospIU-: dad ha aJJermata cUaver glà 

.In nessun casa uccideremo .Catto presente- cUaspettar. 

gU ostaggl 0 faremo lara 'deI si -che l'Itaila non ceda a! 

male. Tuttavla non U lasce- ricatta-. PreswnlbUmente 11 

remo liberi lino a quando il concetto è stata espresso 

governo non ßI sarà Impe. martedl scorso, quando 11dl. 

gnata a rlt\rafe le navi- m. plomatico è stata r!cevuta al 

viate nel Golfo, 

m1nlstero degll Ester\. 

Un conslgbere diplomati. Maurizio Caprara 

57

• .. 

la 

16.10.1987 

'ïn nessun caso faremo /oro dei male': dicono i rappresentanti dei ribelli 

Icordi: "GU ostaggi stanno bene" 

da! nostro corrispondente 

PAOLO FllO DELLA TORRE 

LONDRA - Aitre tecnici italiani 

rapiti dai curdi in Iraq non 

verrà fatto alcun male, nemmeno 

se ilgovemo italiano non accettasse 

le condizioni per illoro 

rilascio. Lo ha assicurato ieri 

Omar De Babe, portavoce dell' 

..Unione patriottica del Kurdistan» 

(Puk) che ha rivendicato il 

rapimento. 

«Non abbiamo nulia contro i 

tre italiani - ha affermato De 

Babe - essi sQno nostri ospiti, e 

non Iiconsideriamo nernici. La 

condizione perchè vengano Iiberati 

è che.le navi della marina 

italiana ven~ano ritirate dal 

Golfo e che I Italia non prenda 

parte all'aggressionedegli Stati 

Uniti contro l'Iran». 

..ln nessun caso - ha aggiunto 

- uccideremmo gli ostaggi 0 

faremmo loro de~ale. Tuttavia 

non Ii lasceremo liberi fino a 

quando il loro govemo non si 

sarà impegnato a ritirare le 

navi». Secondo De Babe, che ri- 

ceve ogni sette ~iomi notizie sugli 

spostamentl degli ostaggi, i 

tre tecnici si trovano in un villaggio 

presso Suleimaniya, nel 

Kurdistan iracheno. In caso di 

accordo, sarebbero probabilmente 

condotti in Iran e consegnati 

ad un'organizzazione u- 

manitaria intemazionale, come 

la Croce rossa. 

..Sinceramente non credo che 

gli osta~gi italiani siano in pericolo» 

CI conferma lord Kilbrackef\, 

il leggendario presidente 

deI gruppo parlamentare per l' . 

amicizia anglo-curda. John Kilbracken, 

che ha combattuto con 

i ..ribelli» sia contro le truppe 

dellosciàdi Persia che contro gli 

iracheni più volte negli ultimi 

venti anni, è in contatto con gli 

esponenti dei «Nationalist Kurdistan 

democratic movement» 

(che hanno inclinazioni feudali, 

mantellgono illoro quartier generale 

nel nord dell'Iran e sono 

guidati da Massaud Barzani, figlio 

del famoso generale) e con l' 

Unione patriottica, che si trova 

nel sud e partecipa con 20 mila 

uomini alla guerra a fianco deli' 

Iran nelle zone più impervie dellaregione 

. 

..I curdi deli'Unione patriottica 

di Jabal Talabani dispongono 

di 20 mila uomini» ci dice ilparlamentare 

laburista britannico 

che aggiunge: ..Illoro appoggio 

militare agli ayatollah è molto 

importante, ma ancora più importante 

peri curdi èl'approvvigionamentodi 

viveriedarmi che 

viene loro dato dall' Iran. Il rapimento 

degli itallani deve essere 

statoordinato da Teheran, come 

pure deve essere stato ordinato 

loro di invitare l'Italia a richiamare 

Ie sue navi dal Golfo. In 

realtà i curdi hanno tutto l'interesse 

che la ~erra Iran-Iraq 

continui. Quando Bagdad e Teheran 

sono in pace si dedicano 

insieme al massacro di questa 

fiera gente che aspira alla autonomia 

delia propria nazione». 

KiIbracken dice: clcurdi sono 

una nazione di valorosi guerrieri 

che combattono per la loro indipendenza. 

Sono molto umani, 

detestano la crudeltà. Uccidonp 

soltanto in combattimento. E 

vero che ci sono stati in Turchia 

episodi di terrorismo di alcuni 

gruppi che combattono per il 

Kurdistan libero, ma non Ilanno 

nulla a che fare con l'Alleanza 

del movimento patriottico curdo 

insieme alla Unione democratica, 

che sono coinvolti nel 

rapimento dei tre tecnici italiani 

da loro detenuti prigionieri. 

Questi, secondo le mie informazioni, 

sono stati trasferiti nel 

quartier generale dell'Unione 

patriottica situato a una cinquantina 

di chilometri da Kirkuk 

nella montagna di Suleimaniya. 

II nascondiglio è nella gola 

della montagna ed è protetto da 

missili terra-aria fomiti dagli i- 

raniani». 

58

• • 

2.10.87 

sovyet SlIahll Kuwetler gazetesl, 

"KIzil YlldlZ'da yaymlanan 

"TÜrklye'yl Kim ve Ne 

reMit Edlyor?" ba~llkll ha. 

ber yorumda, rürk Ordusu' 

nun modemlzasyon progra. 

ml ve DOaU Anadolu'da bazI 

havaalanlannln yeniden dü. 

zenlenmeslnden duyulan ra. 

t'!.~~,zp~ ~)!e, getlrlldl , 

NAT8t~:~~dOOU'~ 

en 

~Olèlât.' Mu:~a'=-cr:~: 

nln 'blrlnelplst In$3atl ta. 

mam\,ndl. Iklnel plst,ln. 

$3atl •sOren havaalanl' as. 

kerl 'amaçlar dl$lnda sl'4i1 

amaçlarla kullanilablleeA 

~I _,~_i111f8r~~~'~~~ÀR~ 

IV I!Y ANA'da b~layan "NA. 

TO fe VIIJOva pakt! iilkeJe.. 

riadeld konvan!lyoneJ lilahi~da 

ve kumtJerde karphkh Te 

dengeU Indlrim" öngörj~melerinde, 

bütün Türkiye topraklaruun intIirim_ 

kapsamma ahnmasl ¥erektigini sa- 

YUnan Sovyetler Birligi, son günlerdeki 

yayuùannda, Tük SilahIJ Kuvvetlen'nin 

modemizasyonu programlanndan 

ve Dogu Anadolu' da 

b8Z1havaalanlannm yeniden dÜLenlenmesinden 

duydugu rahatS1Zhp 

yogun biçimde dile getirmeye 

b8$ladl. 

Sovyet SilahIJ Kuvvet1eri'nin 6ilzetesi 

"Kw! YlIdlz"m 22 E)lûl tarihli 

saYlSlnda, A1bay V. Burllayn 

imzah. "Türklye'y1 k1m ve ne leb- 

_dit edlyor?" b8$hkh bir Y8Zlda, 

T~rk baslm, "tahrlkçl" Amerikan 

propagandasmm etkisiyle anu- 

Sovyet yaymlar yapmakla suçl~Jyor. 

Türkiye B8$lJakam Öza1 dahiI, 

"Türk Uderleri"nin de Sovyet Rus- 

.SlIahSlzlanma görüsmelerlnde bütün Türklye topraklannln Indlrlm Itapsaml- 

I1ji"allnmaSI fçln'kamUOYU Olu~tun"aya çallsan SOvyetler Blrllgl'rln blJ yöndekl-çabalaml1 

art\rdlQI 9.O.i:Ü$Ù •. MWa:C1a.güC _kaZ3n1VOr 

ya'dan gelen "tebdlt"ten söz ettikleri 

iddia edi1erelt, bu tulum sert bir mn yer a1dl8I belirtildikten sonra AsambJesi'nin Istanbul toplanllsm- 

zeyden tehdit sözünii etDIemÎJÛf. Bu 

Turkiye'ye yonelik :>Idugu iddiasl- 

Özal, 1986 Kaslm'mda NATO Asamblesi;ndeki Iton~di; kg. 

Jekilde t!e~tiriliyor. 

loyle devam edili)or: 

d;1~; ~('\nlll:;rn'1tl"r'l Il''-,,,,.J'I\ ......... ('l'' 

;~~;. tamamen yazann uydur. 

Sovyetler'in Türkiye'delti "Ameriku 

far\Jil"DI öne sürerek bu propaguda kampanyUIDID amICI, lerin Türkiye'ye daha fazla askeri • türlt Silab1t Kuvvetleri'nin 

"PeDlagoD'un bu uU-SOyye! leD lebdll"lcII SÖ%ederek, müttefik- 

masldlr. 

yönde suç1amalan arordJgma i~et TiirlIlopnklanDdaId AmerikaD askeri 

flmÏlDl bakb göslermek ye istedi, 

lu bir operasyondur. Kaldl ki, tüm 

ve ekonomik yardlm yapmalanm modemizasyonu, olaian ve zorun- 

eden Türk D'Jijleri Baltanl1j1 yetkilileri, 

1986'da NATO Asamblesi' bunu daba da artumakllr. 

Sovyet yazar, bu konuda ~öyle dünya ülkeieri, daha yeni ve etkiD 

nin !stanbul'dakj toplanusmda ItonUiln 

B8$baltan ÖzaI'ID, "kuuy- 

olu nokta, Ankara'DID lutumu- 

"Türkiye ve ABD'deki (NA- Bunlar arasmda SSCB dahiI, Tür- 

Burada ,a$(rtlci ve caD slklc( diyor: 

silah üretiminde yanJuiaktad1r. 

den geleD lebcllt" ~ltlinde bir söz dur. 561 kODUIlI>o\merlku "Yafl- TO'cular), Soyyet tebdldllddlaslna 

lIilDarak, ABD'nlD Türk lop- 

maktad1r. 

' 

kiye'nin tüm kom~ulan yer al. 

sarf etmedigini, bu nedenle ywdaki 

iddianm dayanalts1z Ital. vur- 

fill dUnlmu kötületmesiaden 10- rùlanDda yenl iislerin inpasI, niik- 

• Türlt SiIahh Kuvvetlcri, aaVIID- 

_là\ ~~èUc1f Blt\fllr ulu ...... 

guladllar. Ozal'In oltuduiu Y8Zlh rumiu lutulmaktad1r, Aahuda bu, leer depolann modemizasyonu gibl 

elkinUkJerde bulunmak, Sovyel nnml.nm.Jttr. Bu nedeDIe mocIcmimaya 

yönelilt bir strateji içlnde ko- 

metindc de höyle bir SÖ%ungcçrDc, bayat Je pla koku propaganday. 

digi saptandl. Hültiimete yakm çcvrelere 

göre, K1ZIIYlIdu'daki Y8Zl- 

balde, Türldye'de bunn IIlIn alanlerioin 

durumu bakkl:;

• • 

........ 

...,ebeke 

"Kürt il!icaCl~ar.u 

gonder.vor . 

1.10.87 

Terefunan 

~ F",rlr;:ll ici!]leri Bakanhö'~;;z~ü~üßachmei- ~ Aralp,nnda Lufthansf]'nrn da bplllnduflll CI 

er, a~ustôs ay. sonuna kadar .3,.000 ki~ir.in uçak ~irketine kontrolsuz yolcu ta~lmaKne- 

Si~lnmaiste~indebulundU~1Jnu, ancak, bun- deniyle a~lr para cezaSI kesildi.Yetkililer iltilann 

yüzde 5'ine oturma izni verildigini açlk- caCI say.slnln 1981'de 60 bine ula~aca~lnr 

ladr .. belirtti . 

BONN(Tfm:Oman)-Feder~1 2839 ki~inln Frankfurt'a vi- 5O'lIk blr d~ kaydedildilçil?leri 

Bakanlf!jl sö~cu-: zesjz olar8k glrdiQinl bildire- Qi belirtllan liÇIklamada, bu- 

slOlIlma Ialeblnde bulunanl~ 

nn çoCunluOunu TQrldye'derr 

sü RolSlM Bachmeier; rek,. "Bunlann --dayOzde na neden.olarak'Cla, Do!ju 

geltin kOrtIer t8$kll edlyor ve 

aOustos aYI sonuna kadar 13'QnOn-.l\lmanHava Yollan Almsnya île Y8pllan anl8l?- 

Iiunlar Porteklz ve Ispanya'- 

ATmanya'da 31.000 ki!linin Lufthansa .. tarafjndan ma sonucui bu ulkenin vizesiyasi 

sl!'llnma talebinde bu- -genrlldlOlnl H sOyIedi. çil?le- siz yoleulann .. Batl ,.kfanndan vizo almak 

ya al1mekamaclyla yola çlklundu{junu 

belirterek, bun- ri BakanhOl, kontrolsüz yol- A1manya'ya Q1dil?lnien~el. 

lann büyük çoOunlu!junu cu :.ta:,nnalan -sebebiyle, lamesl gOstsnllyor. 1986 da 

Türkiye'den ~Ien Kürtler'. araIannda l.ufthlinsa'n1n da DoOu Ber1in'den Federal Alin 

tel?kil eltiQI söyledi. bulunduOu 9 uçak liirketi manya'ya gelen ilticaci sa- 

'":. :S8deceFrankfürt HaVa- hakklOda.aQrr para cazesl Ylsl",n .33 bin oldu~u, 

Ieri keslldi!jlni aÇlkladl. - 1987'de ise bunun 116'e 

Iimamndangelen n say.. G~en~1a kryasla ha- d'-'--'''ünü baUrten Federal 

Slnin 5005 klllinin 2071'lni !J: ......U'l' 

Çocuklann olu$turdu~unu vayoIu e manya'ya iltica il?lan, Bakanl~1 sözeüsü 

belirten sözcü Bachmeier, edenlerln 88yJSlnda yüzde alen A1manya don Ilyasl 

mecburlyetlnlJen kurtulmu, 

oluyorlar. Yapdan sorgulama 

ve soru,fUrmalar Ise. TOrlllye'dekl 

KOrtlerl A/manya'ya 

kaçlnnaOa y6nellk blr liebekenln 

varhQlnI artaya koymu,fUr, 

Omeoln 15 EyrOrde 

blr TOrk uçak ,lrIlen. daha. 

bOyOkblr uçalll sefere koy-: 

Devriyeye PD pususu 

TUNCEll, Mll.HA 

IT.'. IUNCEL"oin PülÜinÜl üçesi 

~ 

devriye po 

askeri -araca çaprazlama 

yayhm a!qi açan PU miliW1lan, 

bir erimizi 18raI3dJ. 

Öncelri geee, PüJqm\Ïr yolu 

Ozùntarla nlevtiinde devriye gelen 

ilinii"rmA tomando Il,..ct.PKK militanlan 

taraftndan otomatik silah. 

!aria taranch, Saydan bilinmeyen 

militanlaim açtIiJ atq sonucu araç 

içinde bulunan bir erimiz ahr ya. 

ralanch. YaraIJ er Tuncdi Devie! 

Hastanesi'ne kaldmlarak ledavi aItma 

ahnch. Olayla iIgili bölgede gee 

lIÎi çaplJ operasyon sürdügü belirtilcli. 

mu, ve bu uçak yolcular:mn 

dörrte OçQ Frankfurt franslt 

hovallmalllnda IInco 'alebinde 

bulunmu,fUr" dedi. 

Türkiye'den !;Ielip AImanya'da 

siyasi slQlnma talebinde 

bulunanlardan 

bugüne kadar sadece yüzde 

S'ine oturma izni verildi- 

(:Iini bildiren Federal içil?leri 

Bakanh(:ll sözcüsü, 1967 

sonuna kadar Almanya'dan 

60 bin kil?inin iltica talebinde 

bulunaca!jmm tahmin 

.edildi!jini sl>yledi. 

1 • 1 0 • 8 7 

Hürriuet 

- ~ 

"MllETVm.i OLACAGIM" 

Divarbaklr !.>evlet Gih'l'nlik Mahkp.me~ïJl,kh3'kkmria 

;; .- 15 Yli hapis ce7.a!il istemiyk 

naw aÇ1I1111eski CHP milletvekHi (Küçük 

,l'e.irn) v(' Tiirk A~-e(ïnin lideri Ahmer 

Tiirk, lvanda solda) tutuklu bululldugu cc- 

7.aevinde :,11 hspi$, ce., 

.• zasl iSlemiyle .öav!!', 8.QlIII.Tl 

"Türk ,,- lIllirci.i~in lideri. l'ski 

, parlanienter Ahmet Türk'ie 

~ .cezaevinde görü~lük. Ahmet 

"SUP'den ,milIetvekiii 

adayJ olmak istedim. Ancak, 

genel merkez bu konuda 

k8y.tsaz kalch. Çevrem- 

den .•.qiretiml\en de milletvekilligi 

adayhg,.m konusunda 

baSkl wnh. En dogru 

yolun seçime hag.mgz olarak 

gimiek oldugunu d~ünerek, 

basvununu gerçek. 

le~tirdim. Buradan milletve. 

kHi olarak Çlkacag.ma inanlYOnlm. 

H 

Savclhk VI' Cezaevi ,"önetiminin 

. istegi üzerine görü!jlll!' 

klsa süred!' nok18lalllrken. l'erei 

SjInatçllar!~ ka~~ldlgl."Mo. 

l'al 'Konserl nde baglmslZ 

milletvekili adaYI Türk'ün keyinï 

göründügü, zaman zaman 

lhpih çektigi, sanatçllara alkl~la 

e~lik ettigi dikkati çekli. 

SAVUNMASINDA 

DEMI~I? 

NE 

Ahmet Türk. geçf'n haCla 

Ilk kez Clktlib mahkemroe SB'.- 

2.10.87 

l'min ha-kkulda 5 15 yll hapi. hapis iSlemiyle ~.argllanan Ahmet 

Türk. "Türk A~ire- 

cezaSI istemesinden sonra i;Öyle 

S8\'unma yapm'~lI: 

ti"nin 1973 nhndan hu I.ana 

"Bölücülerin gelmemesi Iillerligini süi-dürüyor. :\'-illetiçin 

yakmlanma sürek1i ,.l'kili hahasl Abdürrahim 

uyanlarda bulunuyrdum. Türk'ün kan da"a" ncrlt'ni\'ll' 

21 Ocak 1987'de yapllan aramada 

ce~itli yasak kitaplar A~ireti"ne mensul' ki~ilert'('- 

14 ,11 önce "Kahramanlar. 

.bulundu. Bu kitaplar, milletvekilligi 

döneminden kallik 

yapan Ahmet Turk, "aile 

.61dürülmf'sinden bu '-ana lider- 

meclisi "nin karanyla bu göreH' 

gl'lirildi. 16 çocuklu ailemavdl. 

Meclis'teki diger arkada~lara 

da da~.ttlml~tt. 

nin W' "Türk ~ireti"nin 

Kasr - I Kanço olarak bilinen 

evimde eie geçtigi açlk- 

illllle gl'len ''''lli. ~imdiki milletvekili 

alla,.1. 194~ dogumlu 

lanan Abdullah OClllan'a ait 

video kasetlerinden haberim 

yak. Bunlar benim olsa once. kapatllan (,H p'nin Mar- 

Türk, 12 E\'lül Harekâll'ndan 

veya bilgim bulunsa. bekleme 

süresi alan 3 _. 4 saalte Edi \'e Il çOl'uk baba" alan 

din milletvekiliydi. 

yakabilirdim. " 

Ahmet Türk, \'örede "Kasr 

-I Kanco" olarak bilinen. lIu- 

HUKUKI DURUMU \'arlanmn yükl

• • 

3.10.87 

l:IttmD 

PKK'dan ;... 

,ent clnayet 

MARDIN, MIL-HA 

ARDIN'in Midyat ilçesine 

bagh Dargeçitbucag! ßao'urt 

~ köyüne düo baskm düzenleyen 

FKK militanlan, iki yurt~1 öldûrdûier. 

Önecki ak~am düzeokneo baskioa 

10 hdar militan hulda. Teröristlerio 

otomatik tüfeklerle açtltJ 

yayhm atej sonucu Hlld AClr 

ve Emin Aygün adli yurtta~lar hayatianDl 

kaybettiler. Ölen iki ki~inin 

köy koruculan oldugu belirlendi. 

Pi-:l

• • 

-DEVAM 

.PKK lçln k., alarm. 

,den S'i oiel tim ekiblnin ne. 

rede oldulunu ,sorarken, dl. 

lerleri ÖZI$tk $antlyesi ci va. 

nndaki yollart tuttu. 

1èraristler daha sonm $an. 

tiyedeki i$çileri loplaYlp, bir 

HABER MERKEZI Ru arada $antiyede $oför 

-------- ve i$çi olarak çah$a'n Zekl 

I

• 

KOïücular ~klvaVI 

püsIWrllü 

Arif 

ÂIA~ 

BI ....t;ÜL. (Iuciim ..nl. 

Rin~(\I'de. hil k(lve ba,k III 

dUll'nlcmek i",'\cn :~k'}a, 

llirlcndi. Bu ko, 

nuda hAzlrianan' bir raporda 

da Iran tehlikesine i~ret edilerek, 

"Ana~i ve tel'Ör ortamJ 

d~urarak, dcvlet olonte. 

sim zedclcylp kitlelerin dev- 

Jete olan güvenini sarsmaya 

çah~lyorlar" denildi. 

Son günlerde yakalnnnn 

bölüeü hninlerin üzerinde Iran 

men¥,1i silah, mermi ve mühimmat 

eie geçirilmesi dost 

dedi~imiz karde~ ulke j ran'in 

maskesini bir kez daha du~ur. 

dü, Bugüne kadar de~i~ik yollardan 

her i~ bumunu sokan, 

radyosu araelh~1 ile kinini, nef. 

retini belirten Iran'lIl bolucu 

hainiere destek sajilamasl. beil- 

12.10.87 

ge halkl arasllldn nefrpt uyandtrdt. 

'Bu konuda güvenlik 

guçleri ve istihbarat birimleri 

tarafmdan hazlrlanan bir ra. 

porda Iran'lIl sadece dineilik 

ak,mml desteklemedi~i, bölücü 

hainiere de silah ve mühimmat 

yard,ml ynptl~1 belirlildi. Bir 

güvenlik yetkllisi, bu konuda 

'iUnlan söyledi: 

ORTAK 

EYLEMLER 

"tran, bölücü hainIere 

ldeôlojik, maddi ve etitim 

'desteti satbyqr. Silah ya,rmml 

yBplyor.' tdeolojik destek, 

tran'da üsIenen bölücülere 

germa. taktikleri ve te. 

orlk notlar satJanarak yap.- 

byol'. Maddi aestek Ise ge. 

neIde para, makina ve mal. 

zeme.iIaç fekUnde oluyor.' 

~~I"I 

.Dogu 

va Günaydogu'daki 

I

• 

Tercüntan 

10.10.87 

17 Ekim'de yapllacak genel nüfus say'ml 

6ncesi Bagdat rejimide Bulgar'l 6rnek aldl 

Kerkük'ie Türk 'IVlml 

Soyda~/anmlZ" kaylt/ara HKürt veya Arap" o/arak geçirmeye kararll o/an Bagdat 

eritme kampanyasl ba$/atll ...Direnen soyda$/anmlzdan 50'si kursuna dizildi 

_In.anlllll d.,.: KerkOk'On gOneyindeki Be!iir kasabaslnda ya!iayan TOrkler'in en bUytlk ~lme ulrayanlar 

- evleri buldozerlerle YlkillP, topraklanna el kondu. Böige halkl KOrt isyancllann kont- Ise ya\un1an U11œden kaçan 

rolündeki böigeiere sürOIOp yerlerine de Araplar yerle!itirildi. TOrk topraklanna yer- TUrk aileleri.. 

lestirilen Araplar'a 50 milyon lira da "kredi" veriliyor 22 AltJstos'ta o~lIan çe-' 

IlIWt'SÜ.,.ü8Mle1d analar: Soyklrtm, özellikle yakrnlan Irak'tan kaçan ailel::- r ,,! uy- $itlhebeplerden dolayJ Ulke- 

- gulanlYor. OQullan dl!ianda olan 270 Türk anasl Kerkük polis merkezinde i!ikence yi terkeden 270 Turk anne, 

edildikten sonra kuzeye sürüldO. ÇoQunluQu ya!i" olan kadrnlara es ve yaklnlan: KerkUk polis merkezinde yan1n 

eslik etmesine izin verilmedi pllan \usa bir sorgulamadan 

D~ HABERLER SERvlst haberlere gOre, kitle halinde edilirken, lopraklanna da el sonra ~Urt isyancllanrnn Ii: 

. süraünler arah!tSlZ IUrüyor. kondu. Aradan I ay seçtik- d~rlen 1aIabaDI ve. BarzaDI- 

TraIt'ta TUrk unsurunu ent- lam zaman bu iflem tam ten sonra TUrkler )'lI.$aIna sa- mn kontrolundakl bölgeye 

.l.mek için yeni ve geDÏ$ çap- b" ~ ball' ah ~I verdikleri kulUbelerin- sUrUldUler. Ço~unlugu çok 

h bir 1campanya ba$1atlld1. 17 U'a:n:e k~ I\~~ 1 _ den de Ç1kanlarak yeniden )'ll$h olan kadmlara kocala- 

Ekim'de yap1lmasl beklenen dire ~~ gO' ~k !t n e sUrUldUler. Bu bölgeye Amp- nnm ve diAer yakm1aruun esgenel 

nllfus sayumnda, TUrk- reetl.n œ:a:da:; oldur~~~ lar yerlestirildiler. lik etmesine izin veri1medi. 

ler'in ço~unlukta oldu~u. vdükeln.. d 0 sU dUler Bu arada, TUrkler'in ço- Kürt bölgesinde Irait devböig 

lerd '~~~'Ia enm e ne r . d ka 1" .. h h 

e e )'ll$a~ ~7~ - Aym kaynaklara gOre, son ~unlukta oldu~u Ba~ at - etmm. otontesl emen e- 

n~~ kayJtlara .. Kart.~ gUnler içerisinde KerkUk ve rayolu Uzerindeki "Dakak men hiç bulunmu.YO~' ~Syan- 

Anp olarak Seçiri1mesIIÇlD inde gOvenlik kuvvetle~ (DmIk)" kasabasmda 10 bin c1Iann da TUrk1ei e . 1}'1gOzle 

bUtUn tedbirler ahnd!. ~ dan kurcn"" dizilen .Anip'11i.';~l~ltfMlesr'liÇih bakmadlklan biliniyor .. 

Irak resmî makamlan tara- n .m -y-- 'bUturl hllZll'hklar tamaJi11an" Geçen 24 ~'ta Ise ~ 

f: dan d. a ............ --D.. aralannda kadm ve çocukla- lm . 1cab I TU kl ,. "',nl kta 

m ann • .....-c d bId T kl ,. dl. Dakuk'a se e}'1 u ne r er m çolS~' u 0- 

diye amlan (kesin olarak nn a u, ~n u~u Ur er m edecek Arap ailelerine, ev, 1$, du~ "Thz Harmao" kasa- . 

TUrk denmiyor) SO)'da$lan- sa}'1SI SO ~ buldu. . topralt ve SO milyon liraya basmdan 47 kad1n evlerinden : 

nuza kar$1 giri$i1en flzikî zu- KerkUk Un güne}'1nde Be. kadar da kredivaadinde bu- ahnarak KUrt bölgesine gOnlum 

de son gUnlerde geni$ ,Ir kasabasmda ya$~ya.n lunuluyor. derildiler. 

boyutlara ulll$t1. . TUrkler yaz. bll$mda hlç~u Bu konuda dikkati çeken 

sebep gostenlmede~ evle~n- ... ce.G 11__ .... 'nokta, çok sayJda Amp genden 

a1marak daha IÇ keslm- .... "". dnin de Çe$itli sebeplerden 

OUlYLAR 

le~ sUrUldUler. TUrkler'in ~- Ulkelerini terket.mi$ olma1ai1-; 

Tilr!c böIgesinden ulll$8Il len buldozerlerle yerle bu Irait yOnetimi tarafmdan na ra~en bunlann aileleri-' 

ne hiçbir $e)' yaptlmamasld!r. 

Irak 'ta )'ll$ayan I miIY(\I1' 

dan fazla Turk'Un eritilmni 

için hllZll'lanan en bUy'J¥ 

oyun, 17 Ekim'de sabnt.,.' 

1conaca1c. Bu tarihte yaptlm;.>- 

SIbeklenen genel nüfus sa}'1 

D11ndâ kuzeydeki TUrk b

• 

~ 12.10.87 

PKK'dan kan •• ey.em 

• DIYARBAKI~ (MIL.HA) 

riil KK milltanlannm dûn ve 

~ önceki glin giriftikleri kara- 

, kaI baskiN ve maymb saldI- ' 

nlarda üç ki~i öldü, bir ki~i yaralandl. 

Bu arada, Sanburfa-Mardin 

karayolu üzerindekl ~abnlat KIIprlistl 

'ne sabotaj düunlendi. Ayak 

k1smma yerleftirilen patla)'lClllln in! 

maki lonueu köpriide hasar meydana 

geldi. 

KARAKOLA SALDIRI 

Mil-Ha U1udere muhabiri Ömer 

Vamln'Iß haberine göre PKK militanlan, 

ilçeye ba~h Illkveren köyÜ 

Jandarma Karakolu'nu önceki 

geee, otomatik silahlarla taraddar. 

Çatl~ma masmda bir erin ~ehit 01- 

dugu ö~renildi. Militanlann yakalanmasl 

i~n U1udere ve Hakkâri yöresinde 

geni~ çapb operasyonlar düzenlendigi 

bildiriliyor. 

MAYINLI SALDIRILAR 

Mardin 'in Nusaybln ilçesinde 

PKK militanIan tarafmdan yola dö- 

~en maymm paUamasl sonueunda 

iki ki,i öldü, bir ki,1 yaralandl. 

Sanburta komando taburunun yoluna 

dö~enen ma)'!n Ise misiz hale 

getirßdi. 

l!diniIen bDgiye göre, Mardin 'in 

NlIS:8ybin ilçesine S kilometre uzak. 

bktati Çaylarbllt Itöyü yakJmnda 

buluDan, belediyeye alt t&J orma 

fabrikumalÎden yoldan dÛDsabah 

aeçmeItte olan 304ZT 13?l>1aItab otomobil, 

maytmn iDft1aItetmeal sonucu 

parçalandt. Patlamada, otomabilde 

buluDan Sadllt n. Oe, ilçe iç. 

meiuyu febekeal mûteahbldl AI 

ACQ 61d6. Sa", RaWolia adb kitI 

de • yararlanaralt MerdlD Devlet 

Hastanesi'De tedavi a1t1na abn. 

dt. 

DOÇ'E MAYIN 

~burfa'mD CeylanplDar ilçesl 

yakmmdaki DeYIet Oretme ÇiftIIii'Dden 

leçeD stabilize yola PKK milltanlanDC8 

dö,enen maytn, glivenlik 

kuvvetleriDce mlsiz bale aetirildi. 

. DOÇ içinden Icçen yolun bölsede 

bulunan komando taburunun 

araçlan tarafmdan da kulIamidip, 

bu yüzden ma)'!ß1n askeri araçlara 

kaql konuldugu swyor. DÛÇ Sa. 

nçe~me köyü yaklmndan geçen yola 

dö~en maym, DÜÇ ~rorleri tarafmdan 

farkma vanlarak gûvenlik 

kuvvetlerine bildirildi. 

VAll KARACAN: "MAYIN 

ESKIYOI" 

Diyarbaklf ve Sanburfa emniyet 

müdûrlüklerinden olay yerine gönderile" 

bomba ulmanlan, yola dölenen 

ve 17 kiloluk yag tenekesinin 

içine yerl~tirilen ma)'!ß1yerinden ÇIkararak 

etkisil hale getirdiler. 

Sanhurfa Valisi Alplslln KITI- 

Cln, "Büyük blr flell önlendl. So. 

ruJfurmlgenl, çlpb oIarak sürdüril. 

lüyor" ~eklinde konu~tu. 

KÖPROYE SABOTAJ 

Sanhurfa-Mardin karayolu ûlerindeki 

~bYelal Kliprilsü'ne öneeki 

ak~am yerlestirildiii samlan patlaYledardan 

bir klsml intilak etti, 

köprüde hasar meydana geldi. lpek. 

yolu üurinde, Viranfehir ilçesine 20 

kilometre uzakhkta bulunan köprü. 

ye patlaYlel maddel::, ,=I .....' : 

leri içerisinde yerle~tirildi. Köprü 

ayagma yerle~tirilen dokul patIaYI' 

Cldan be~i iofilak etti ve köprü, ge. 

çit vermeyeeek ölçüde tahrip oldu. 

Günde yakla~lk 5000 araCIn geçtigi 

Ipekyolu, ~Ihvelll Kliprils6'nün 

tahrip edilmesi ülerine Ulun süre 

tratige ka pan dl. Araçlar, yol üle. 

rindeki çe~itIi parklarda bekletildi. 

PatlaYledann. yag tenekelerinin 

içine yerle~tirilmi~ su ni potasyum 

glibresiyle S,kl!ttnlml~ tahrip kahp- 

Ian oldugu belirlendi. 

~o 

..~NCEKI glin, Siin'in Simak 

ilçesine bagh Mefeiçi köyü 

Çobandere mezrasml basarak 

13 ki~iyi öldûren 9 ki~iyi de yaralayan 

PKK'ya kar~' genij çapb 

operasyonlar düunleniyor. Sag ve 

yarab kunulan1ar ola)'!n etkisinden 

bâlâ kunul8IDJyor. 

mImI3JIml 

Ip IKK örgütünün Siin - 

Mardin yöresindeki saIdm 

ve baskmlanm, 

"DiJÇi Caler" takma adh Veaim 

Aras ve PKK böige sekreteri 

Melamet EmiB Allln'm 

planladlklan betiniliyor. 

PKK taktikçi1erinden Verim 

Aras, daha önee Hakkâri yöresinde 

görevtiyken, olaganüstü 

halin ilanmdan sonra, Çohudere 

katlianumn da meydana 

geldigi SlfDak bölgesine kaydtrIldl. 

ValIlI Aras'a, Slmak'- 

ID yaru SIf8 Eruh'\'e U1udere'yörelerindeki 

eylemlerin planla)'ledlll 

görevlerinin de verildigi 

ögrenildi. - 

Aym zamanda PKK'mn 

merkel komite ûyesi de olan 

Vesim Aras, örg1ÏtÜDMardin 

böige seltJereteri Melamet EmIa 

Allu'a baih olarak ~Iyor. 

A5IIII- Ans ikilisinin, SOlI aylarda 

Sün'in Erub ve SlfDak, Hakkâri'nin 

U1udere, Mardin'iD 

Ömerli ve Midyat ilçclerindeki 

katliamlann planlanDl b8Zlrladddan 

beliniliyor. 

"""""" 

~ 13.10.87 

PKKVAHSETi 

-- 

BasklDdan yarab olarak kunu- 

Ian AU Sub, Mardin Devlet Hastanesi'nde, 

deb~ dolu dakikalan 

~yle anlatu: 

"Köpejimlz 1a,,1acb... Dlpn 

Ç1kllpmda, köyiimizüD a11lbb Id- 

PIer tlllflDdu klJllllclaPDI IÖrdiim. 

Tekl'll' 1çerI prdlm, hahama 

baller ftI'dIm. SIIabunm aIarak ÇJk- 

Ilk. Etbya ru&eIe at* bqladJ ... 

BIz de karpIIk venn. Mermlmlz u- 

dl... MmJ\ lertl d. Bu lU'lIda ben 

Ylralandtm. Etluya, IIIdtn a1anl 

ollrak hizim buluDdugumul yerl 

seçti. Our kiJlIik JTUplar blinde 

meZIUIII timiDe IIIdtnp ber tara- 

" at* YerdiIer. 

hlyclik ...... 

Adela .. 'lfta p- 

köye Iflemedim." 

ÇELlK DACI KU~ATMAOA 

Olaydan k1sa sûre sonra Mardin 

ve Siirt'ten helikopterlerle gelen vurucu 

timler, mezrarun etekIerinde ku. 

ruldugu Çelik DaiI'm ku~atmll aItlna 

aldtlar. Yöredé yogun bir operasyon 

b~latddt. " 

Kat1edi1en mezra sakinlerinio, )'1- 

kJIan evlerin enk8Z1 allJDda kalan cesctIerïCizre'ye 

gönderildi. Katliam 

kurbanlll yun~, Cizre Be!ediyesi 

tarafm4an topraga verildi. 

OIYARBAKIR'DA TOPLANTI 

DiyarbakIr' da yann yapllacak 

böige valileri toplantlSlna kalllmak 

için Diyarbakir' a gelen tçi~leri Bakaru 

Ahmet Selçuk, basIDa kapab 

SLOGAN ATlYORLAROI 

olarak yapllan bir toplantlda baskin 

ile i1gili bilgiler aldt. Emniyet 

8aslwun yanm saat kadar sûrdûgünii,anJatan 

AB Sub, ~yle devam 

etti: 

Gene! Müdûrü Siftet Anku Bediik 

ve OIaganüstû Hal Böige Valisi 

Hayrl J(ozakÇJOila'nun da ka- 

"TeriiriatIer bIr yaadu atq M- 

yor. bIr JDdu da "'oalar kaltIldtiJ 

IOplantl 4.5 saat sûrdü. Toplantlda 

bölgede a1man ve abßIDasl 

Iaaank dopa abJortri. BIzIere 

'Teslim olun', 'SafIarumza kauhn', 

•AgaIanmz ve sizleri koruyoruz diyerder 

gelsin de, caDIII1ZI kurtarslD- 

aereken önlemkrin gÖTÛfü1diigüägrenilditar' 

dire Himyorlanh. ÇoInkçocuk 

.... buIIIIara IaJcbfar ... CI önœö glin VÎl'8Dfehir ve Ceylan- 

Ote yandan, PKK milltanlann- 

Bellca., öIä takIcI JIIIII1k hrtardull.leßIIIeSÏ 

Ülerine. ~ önlem1er aImplDar 

yörelerinde yo11ara maym dö- 

ÇOBAN NASIL KURTULOU? dt. Bu bölgedeki kritik nokta!ar ve 

Mezramn çobam Seyfelda VBrai, 

0 Slf8da koyon otIattJil için sai 

köprü1ere nöbetçi kondu. 

kunuldugunu belirterek, ~unlan anlatlJnunda 

basara ugrayar, Sanllurfa- 

PKK militanlanmn sabota;1 so- 

"Daida koJU oda1utl9, aIIaII 

Mardin karayolu Ülerindeki ~Ibvelai 

köprÜ5Ünün ist onanldtgJ ve ipek 

~ "'yftll ... f.t\uJa, dnlet 

y..... okIlplllU lçiD bIzllIep lebdit 

ediJonia. Basluaa UiradtiJDIID OPERASYONOA KAZA 

Yolu'nun trafige aç1ldtiJ bildirildi. 

........ f.Ii.del ceJecek blr feY 

~burfa-Mardin karayolunda 

yoktu. Bir kaya ubua Iin1p, 011- gliven1i1tkuvvetlerinin yaplIiJ aramalar 

S1faslDda, kamyonun akta beldedim ••. Sablba kldar da 

çarpllll 

MeUKt Doian adbjandarma eri ~. 

bit oldu. 

DEMIREL LANETLEOi 

DYP Genel B~kanl Süleymu 

Demirel, "Ollleyi yöneleBlerdeD 

.met, c1aayet1erl qJeyen qluYlDln 

köki.i. IwuaDlISIDJ blr an enel 

Istiyor" dedi. 

Demirel, Siin'in Mefeiçi köyü 

Çobandere mezraslDda önceki gün 

qkJya tarafindan 13 vatand~muzm 

katledilmesiyle ilgili olarak yapl1iJ 

açlklamada. $unlan kaydetti: 

"Sürl'În MefeÎÇi köyii, Çobladere 

melTlSlnda olu debfel vend 

tiDlyel IOnunda, 13 nludqllDll 

daba alçakça katlecllmit bulB1uyor. 

., Her def_da bu oIaJlana kökÜDün 

klZlDIClpDl lÖyleYeD ülke 

yöleticiJeriain IfrçKtea MI' çare- 

1+ bqvunp cJeyletia bitiD Jilriuü 

kuUamp decIIklerlnl Ylpmall11" 

Ilmaal geimi, geçmifllr bile. ÜIkÏ: 

yi YÖDelenlenleD mIfIet, bu dDlyel- 

Ieri ïpeyea qluYIDln köküDülI ka. 

Z1amUJDI iltiyor." 

84 günde 86 Ölü 

IP IKK, Güneydogu'daki 

DIYARBAKIR MIL-HA 

eylemlerini, S1byöDetimden'olajanüs: 

tü ~ale g~ildikten sonra yaY~l1rdt. 22 Temmul 1987 ta . 

. nhinden lubaren yapdan eylem1erde 64'ü katliamlarda olmak 

uzere loplam 86 yun~ bayatlanm kaybdti. Teröristlerle giri~ilen 

£...lI~malarda 5 resmi güvenlik görevlisi fehit oldu, 15 PKK mililaDl, 

olu olarak eie geçirildi. 

OIaganûstü ha1in ilamndan bu yana PKK'Dln giri~tiii büyük katliamlann 

bilançosu ise ~öyle: 

• 19 Aguiloi 

25 ölû, 3 yarah. 

1987: Siin'in Eruh ilçesi Milan melraSI basklßl' 

. . 

• 3 [ylü11987: Mardin'in Ömerli ilçesi Tekkuyo köyü yolunda 

maym patlamasl: 8 ölü, 6 yarall. 

• 11 [y/ü11987: 

6 ölü. 

Siirt'in ~Irnak ilçesi Karageçil köyûne baskm: 

• 21 EyJü11987: Siin'in ~Irnak ilçesl Çillekavak köyü basklßl: 

12 ölü. 

• 11 Ekim 1987: Siin' in Slmak ilçesi Çobandere melraSI bask,- 

m: 13 ilili. 9 varal1.

• 

I 

tNGÖL, . .'. Rln~. 

Bgöl'Un Genç iTcesi Selvi 

bucapna ba~h Direldl köyü 

yalanlannda gUvenlik kuv- 

~eriyle silâhh ça~maya Riren 

4 teröristin ölü olarak ele. 

geçirildi~i belirtildi. 

Ahnan bilgiye göre, dUn 

sabah saat 09.00 slralannda 

Direldi köyiJJ yakmlarmda 

güvenlik kuvvederi ile çattsmaya 

giren bir grup bölücü 

esklyadan 4'U ölU olarak eie 

geçirildi. Di~er teröristlerin 

ise kaçtl~I, !caçan teröristlerin 

de yakalarnasma çal1Slldt~. 

~l belirtildi. 

ÇATI~MA ÇIKTI 

Öte yan dan Bingöl'Ur. 

Genç ilçesinde, bölücü e$h 

ya ile güver1likkuvvetleri ara. 

smda silâhh. ça~lsma C;lk!\. 

14.10.87 

Olayda astsubay Abdullah 

Önder ile bir kOy korucusu 

yaralandl. 

y•• 1.... Dlw. 

Batiyan ~ireti mensuplan, 

kendilerine bassaAhP dileyen 

tçisleri Bakarn Ahmet Sel. 

çuk'tan, "devletin kendßerine 

yer vermeslnl" istedi 

Arkad~IDllZ ~hnaz Kap. 

Ian'rn haberine göre, Batiyanhlar 

sOyle konustu; 

"Olaylara kall., bütün al. 

leier blr araya gelme karan 

aldLk. Devlet blze yarduna 

olsun, yer göstersln." 

Selçuk da, bu istetin yerine 

getirilecegini bildirdi 

r:mmm 

.PK/(. ko,.ucu/a,.,n !Je aske,./e,./n geftlgl tall yo/lQ,.da Slnll'/I ka/mayacak 

AnayollaramaYln 

14.10.87 

dÖ$eyin 

.PKK'nln askeri kalu ARGK'nlnGüneYdagu Anadalu sölgeSl'nln ba~lnagetlrllen 

"Satan" kad adll Nlzamettln Tas. örgüte "Ekanamlk hedefiere yö: 

nellk saldlnlara da hamlamn" emrlnl verdi 

• Fadullah BULUTTEKiN In, örgülûn aybk yaym orgaru Sen- getirilen diger PKK'cJlann isimleri 

• Namuk DURUKAN webuo dergisinde yer alan bir ko. ise löyle: 

nUlmaslnda da, "ekonomlk lieder. "Kör Cemal" kod adIJ Halil Kaya, 

"Ebubeldr" kod adIJHalil Atae, 

DIYARBAKIR, (MIL-HA) /ere saldm/masl" istendi. Oergide 

Ip IKK'mn askeri kolu AROK' Apo'ya atfen lU sözler yer aldl: ' 

"Selim" kod adh Fenl AydlO, 

nin Oûneydogu Anadolu "Ekonomlk yatmm/ar balkl 

"Berde!,' kod adh Mustafa 

Bölgesi'nin b81lna getirilen yozla~fmyor. Davadan unklallm. 

.1{öodem. 

"BotID" kod adIJ NlumetliD Tali yor. Bu nedenle TC'nln övünç kayörgût 

inilitanlanna "TraDsit yolla. na~ GAP Ile ötekl öoemll teslslera 

maym dÖjeylD, ekooomik bede(. re, uluslarar151 traoslt yollara ~al. olarak.bilinen yeni AROK sorumlu. 

Örgûtün' en aClmaSIZelemanlan 

lere yöoellk saldmlara h8ZlrlanlO" dmlar dUzeolemellslolz." 

lanOln ilb811ßa gelir gelmez, Apo ile 

emri verdi. Oergide, Apo'nun AROK yöne. b8Z1konularda lers dûilûkleri de ög: 

PKK'run içindeki çekilmeler ne. licilerine gönderdigi lU mesaja da renildi. AROK'ciler kendi birimleri 

deniyle, kadrodegi~iklikleri de slk. yer verildi: 

için "SIV8~ Kooseyl" deyioùni kullanmaya 

ballaYlOca, Öcalao bu du- 

181 ma ya b81ladJ. Orgûtün !ideri Ab- "KUrdlstan'da her alledeo blr 

dullab ÖcalaD'1ß (Apo) direktifiyle, klllyi mutlaka SlnanOlza kazaDIO. ruma itiraz eUi. Ögrenildigine göre 

AROK'nin Oûneydogu sorumlula. Buouo YÖDtem/nl.slz bellrleylo. Apo, "SIVI~ Konseyl" deyiminin 

n da, lamamen degiltirildi. Yeni so. Am. mutlaka kazaodmn. KürdJs. sadece Merkez Kooùlesi emriyle kuJlaßllabileceßjni 

belinti. NlzametllD 

rumlu Nlzametllo Tal'1ß, maY1ßh tao'dakl gençlerin askere g1tmelesabotajlann 

bundan böyle köy ko. rinl eD2elleylo." 

Tal ve öteki ARGK böige sarumlulannlO 

bu ikaza "j1mdJllk" uyduk- 

rucuJanrun ve askeri devriyelerin ge- PKK'n1ß $arihurfa-Mardin ara. 

lip geçtigi tali yollarda s1ßlThblra. s1ßda, Ipek Yolu'nda girilligi son Ian da edinilen bil~ler araslOda. 

kllmamas1ßl, transit yollan da kap. köprû sabolajl da, bu emrin gereßj. 

samaS1ß1 istedigi ögrenildi 

nin yerine getirilmeye b81landJ8Jlek- 

APo'NUN MESAJI linde degerlendiriliyor. 

PKK lideri Abdullah Öcalao' AROK'nin SOnlmlll m'''~''''"'.- 

TercWnan 

3 bin Türk 

iran'da 

bekllyor 

BOIümka,.,.: E~i ve iki çoctJQu ile birlikte 

il< 13aQdat'm baskici rejiminden kaçan Ekrem 

ÇobanoOlu. 9 gOn katlr Slrtlnda tehlikeli bir 

l 

kaçl~tan soma Iran'a ula~tl. Iran'da klavuz 

Kartler'e 3 milyon lira veren ÇobanoQlu Hakkâri'ye 

ula~t1 

1'8r1c kIWInu: Irak rejiminin KerkOk TOrkleri'ne 

uyguladlQI baskl da son sathaya ula~tl. 

.Zorla askere allmp Iran cephesinde ön satlara 

atllan TOrkler, ölOme yollamrken, KerkOk'te 

kalanlar da sOrgOne gönderiliyor 

Cengiz ALTAY 

AMSUN, (Tercüman)- Irak hükûmetinin KerkOk~ 

Ste y~yan TUrkler'e karSI yaptl~1 baskl ve zorbah~lara 

dayanamayan bir soydCl$lmlzdaha bOtUn servetlni 

buak.arak esi ve iki çocu~ ile birlikte Türkiye'ye kaçtl. 

KerkUk'ten kaçarken katlf slrtmda 9 gUn sUren yolculuktan 

sonra iran topraklanna geçmeyi basaran Ekrew 

Çobanotlu admdaki soydCl$lm!zburada ~ 'l1.i1y~n 

'ira verdi~i KUrtler nel.aretinde Hakkâri'ye geçc:rek 11- 

14.10.87 

giliierden iltica talebinde bulundu. 

Hakkâri Valili~ tarafmdan bir hafta misafir edildikten 

sonra bir polis ekibi ile Samsun'a gönderilen Ekrem 

ÇobaDotIa,esi ve iki 1uz çocuAu ik birlikt.ebir ot.ele 

yerleserek iltica taIebinincevablIll 

bek1emeye b~ladl. 

Esi ~ 1uzIan 6 )'ll$lJldaki Göniil ve 4 yasmdaki Dar. 

na ile birlikte Kerkük'ten iran'a katsr slrtmda 9 gOn 

sUren yolculuktan sonra kaçma)'l bCl$&'dlklanmsöyleyen 

sOY~lm1Z,1èrcüman'da ya)'lmlanan KerkUk'teki 

TUrkler'e baskl ve zorbalIk yaptldtlt yolundaki haberi 

do~rulayarak sUnian anIatts: 

"Irak hükOmeti Kerkük'teId lftÇ TürkIer'i rom askere 

alarak tran œphesinde en önde .. ~ siirüyor. 

Y~h olanlardan Ise orduya yardun diyerek paraIannl 

ellennden rorla allyor. Son olarak blzlen Kerkük' ten 

dajtltmak için blzlm yaptud1jtUDlZ7 aua.iyi ve nlenminn 

büyük blr IusDUDI J1karak demiryolu battl kurdular. 

Daba önœ nüfus cüzdlllllanmwla yanlt 01.. 

"Osmanh Türk" ..... -tlerlai ..... "Arap" ,..wU'. 

Tercümaa guetellala yaadatJ phlldam ed.lIen ve tutuldanaD 

Türlder arasmela beaJ.m lid akrabam WI. lieD 

Irak'ta müteabbitiik yaptyonlua. .. ale .... 110 mI)"OD 

lira param, nlm ve lid otomobUim vardi. KerkÜk'teD 

kaçmalDlf olsaydlm ,imd.lye kadar çoktan etlm ve çoculdanmJa 

blrllkte eslr kamplanna gjtmlttik." 

Samsun'un Kadtköy mahallesinde bir el.'tutan 36 yasmdaki 

Ekrem çobanojtlu, kaçarken yanma aldlgl 15 

milyon Iiramn bitti~ni de belirterek vatilikten yardtm 

ve is isteyecegini söyledi. Ekrem Çobaaojtlu, "lraD'da 

blzlm glbl Kerkük'ten kaçan 3 bin kadar Türk var. KIlavuzlu" 

yapan Kürtler'e verecek udar paralan olmacbtmdaD 

Thridye'ye gelemiyorlar. YaDIIDaaldatllD bütÜD.paraml 

kalavuzluk )'&pan Kürt)er aldl" ~I"P:M 

de konustu.

• 

14.10.87 

-Slddlk Bilgin 

i$i

• 

tit 

14. 1 0 .87 

ImUII ~IIII: PKK'nln .. Idlnl.nndan bIllIIn Bltly.n .,Ire" m.n,upl.", "Artlk ."mlld. kiln dM" Ylr. IntlkllmlmlZi muff.1ta ,18c~1Z, d6- 

kOI.n kIInl."mlz ,.rd. kIIlmly8C.k" .. kllnd •• nd lçll. 

HÖlllllettIa LUlANFIL 

tIllT. ('Ièrdlmu). Cobande- 

katliAmJile birlikte, 30 renü 

Sre 

PKK milltanlanmn 8ClmssIZ 

kWJUIl!anna heder olan Batiyan 

~iieti "mensuplan "DeYIet IIWJ. 

lanmJD Ikb, ~ otelllllUk 

liWwIa, d bombuow, fi töfe- 

IlIle Iwp lIDymQI ÇIbpJonu" 

dediler. 

Bir )'1Idan beri Stmak bolaesinde 

PKK'nin hedefi haline ,elen 

Batiyan ~iretinin devletin 

silAh vermeaJ halinde terOristlere 

kArtl amanllZ mUcadele edecekieri 

yolundaki iltekieri. nr. 

CÜIIIaII'da geçtÏlimlz aQnlerde 

sUrmllllJClten verllmiJtl. 

Haberde, ,or11Jlc:rinl ~ 

~irel mensuplan, devletin silAh 

vermesi halinde kendilerini rahalhkla 

savunabileceklerini, 

muhtemel saldmlan gOzkJrpmadan 

pUskürtebileceklerini, rakal 

saVUDID8S1Z durumda oldukian 

için, sllrekli oekilde can kaybl 

verm~ devam ettiklerini bildlr. 

mislerdi. KOyluJer, PKK'dan in. 

!ibm almak için yemin eltiklerini 

de sOllerine ekiemislerdi. 

bu haberden çok bsa sonra, 

Uç gUn Once yine Batiyan ~- 

line ail Çobandere mezrasi 

PKK'mn saldmsma heder oldu. 

OçU çocuk 13 vatan~ vahsk.e 

katledilirken, 9'u da çqilli yerlerinc¥n 

yaraJandl. 

?qiret reisleri Salt Demir ve iki 

arka~mdan soora, PKK milltanlan, 

SlrlISlYIa, Karageçil kOyünde 

geçen )'116, bu )'117, çirtekavak 

kOytlnde2 ve Kasrik Solazl'nda 

da Baliyanh'YI 

öidürdU. Hain saldmlarda. ~irete 

ail 250 b~ hayvan da teler 

oidu. 

IUUI DAvAillz VAR 

Baliyan ~iretinden Kulm 

AJdat, devletin ellerindeki siIAh- 

Ian aldtIuu kaydedcrek. "PU. 

uamu:da artlk !wi dl. YU. 

bd taraftaD blrt bldDc:eye uw 

de>'UI edeœk. ßatka yoln yok" 

dedi. 

Aklaf, Çobandere 

katliAmtm 

da sOyle anlalll: 

"AyDJ IDaI'llda oluruyoruz. 

0I8y pcaI, bb u.,. köJddd akrabalanmm 

z1yuete &I....... Uk. 

Bir ... k6ydn bolD_ ft IIWJ 

sealer! dnyda.k. Uyde. limer 

yliludl)"ordu. SlliIlIanmm aIa- 

.rail kö)"e kOftuk. Ne \'IIr kA, lilli- 

talarl kaJII fi tllfell kullaaabr 

au, eoruyonam ,etklWere1 qer 

'Evet' dI1ortaru, ,dip blze 6,. 

aek oIsuDIar. Etbya, zayd oIeIntumaz, 

IßIUIIDUI.I bulUDdapmu 

mezn ft köy\eft aldmyor. 

BIz devletteD silD ladyoruz. 

Bu kau ~ lçID liIlb -a-sI 

sartm." 

Bu arada. lçisieri Bakam Abmet 

SeIçù, Çubandere mezraslna 

giderek vatan~lardan olay 

hakk1nda bilgi a1dt. SeIçuk, zao 

rar iOrenlere ,erekli yardmun b 

sa zamanda yapJ1acaluu bildirdi 

Sdpak'un incelemelerino:Emniyel 

Genei MUdürü Saffet An- 

UD Bedök ve OlaianOsIO Hal 

BOige Valisi HI)'ri ~otIa 

da kallidt. 

Öle yandan. teItlristlerin yaka- 

IIIIUIIII blr ... t1lk JOI ftrdL BIz 

0IlQ'8 adIaœJe kadIr .. bç- 

DIII1L" 

Batiyan ~ YIroI aileslnden 

~Id YIroI da savunma- 

SIZbuak1ldtkianm One sürerek, 

e,klyaDln Kala$nikoruna, el 

bombalanna. av loreti fie karJl 

koymamn imk4nJ1Z oldulunu 

sOyledi. 

Ellerindekl siIAhlann devlet tarafmdan 

almmaalDa bir anIam 

veremediJin.l kaydeden VaroI, 1an.nwJ için IÜvenlik kuvvetlerinin 

b~lal!J1J operasyonlar 

DOyledevam etd: 

"Çob.adere'dl 61cl1riieD Eruh bolaesine kaydmldt. Çobandere'~ 

yak1n Asmactk, Ci- 

Allt 6ub. ellacleld .. tt1fe1ll1e 

~ brp koyda. So... dI vlhean. OUnesli, Damlarca, KOsbeyli 

ye Durmuslu kOyleri çem- 

bu .. kartIuJ oIda Te Ila1atuu 

kaybettL HIç IC.~"_ ...... bere iWnarak. yolun aramaIar 

sUrdürU!Uyor. 

"... nu.Y, 

... KoaUCU YARALI 

Binaol' Un Gen ç lIçesinde, hO- 

IOcU etbya lle IlOvenllk kuvvetleri 

iraJmda sillhlt Ç8l1fma Ç1k- 

!J. "MuhabirimJz Arif Ataf'ln haberine 

,OR, BinaOi'Un Oenç qçai 

Seivi bucaJma baIh Dlrekli kOyü 

yakmiannda, dUn lUI 09.00 

straIannda ,Orüico ve "Dv"lhtanna 

uymayan bir arup böiUcü 

etbya ile IÜvenlik kuvvetieri arasmda 

siWtb çal1pna Ç1ku. ÇallJmada 

kDy koruCUlubid F.rek ile 

ssllubay Abdul... Öllder Y1Iralandt. 

68 

.~..,. ~"'. 

YOREK YAKAN At!TLAR: Çob.nd.re'd. be,lktlkl beb .. lnl, g.nç, J.,h 13 ,.lelnlnl kiybed.n ,OreGI Jlrlh enMlertn lery.llan 

aOllla~ dlnm.k bllmlyor. "Bill dOny.d. dlr1 dlr1 yaklyor1". EfkIY'Y' .lem.1e nrl.ydlk, ,.m.k ¥.rI.ydlle bunl.r oTmach. V.1i Am'm, Leyl"m' 

HUlI'lm ... Inllk.mlnll Ic.bl n. um.n 'IIn.c.k?" , .. r.r1 blr d'Od.n dIO@r1n.,.nkll.nlp duruyor. '

• • Hürriuet 

-'- 15.10.87 

~ teroristi öldüren Ali Sanli, can güvenllgi Istiyor 

Kahraman korucu 

Nlzam ÖZEKiNCi dan once lerorisllerle çal1~maya 

giren \'e .3 lerorisli cil. 

IIRT (hha)- ~lrnaK 11- lJUTllugUIIUsoyieyell koy koru- 

Sçesi'n~ bagil ])erelçi Koyu' ,usi"nd,' 

~aptlgl konufllTlada. can L)rkusu 

ta~l\ an. gon" 1111 ~)\ ~-ll...- 

)ll\anlann. op('rH:,~()nah('n rlr . 

rilmemesi 2er('klJ~mll hatalann 

\ ml'lt'nnwmc~ml bt".yt'rl'j., 13 

15.10.87 

da katlld... '-----1 

içllieri BakanlDogu'dakl Vallier zlrreslnde konupu: 

'.Göreve Dymayanlarl 

ba,la lulmaYIO" 

• Can korkusu ta~lyan gbrevillerin op~rasyona 

gönderilmemeslnl Isteyen lçl~len Bakam 

Selcuk. "Milli butùnlùgùmùz saz konusu 

olùnca her ~ey gende kallr" dedi. 

"'ll'" ,dlledll

• 

16.10.87 

• Weizstleeker';n vtltl,rg"ntln sözlerini EI/ren van.t/ad! 

Ankara'da soguk dU!j 

• Nur BATUR 8 ANKARA eWelzsaeCKer'ln SÖzlerlne dolayll yamt geldi. KonuK Devlet 8a$:

.. 

• 

eflrnak Ile Uludcre'dr a~;'('t'rl' 1111,00''"'tcr'( p-d;V"" 

KOrku göçü 

. 'II . H 

• Seyfettin ÖZGEZER 

• UlUDERE/~IRNAK (Mil-HA) 

KK'mn yogunve kanll basp 

kmlanna hedefalan ~Irnak 

œJ 

yöresindrkimem_'arlaI II" 

dereköylhinde~biJ)'iik[>irf.Jç b~ladJ. 

Hakkâri'nin Uludere ilçesine 

bagiJIJlkvmn k[)yÜ, hemenhemen 

tiimden bo~aldLKöy erkeklerinin, 

korueu olmalan iiin yaptlantekliflerigeriçe\'irdikJerivegäçkarJn 

aldlklan 

ögrenildi, 

~lfnak'ta da, mezralardayal3' 

)ar Baii;:an ,~!~~ti'":1t:rQThr- g(}Ç~ 

;i :::r! ...hlyorlCi;. 

~lK~~'r1l:l geçtlgim~z günlerdf 

~!i '!~~j !~i a:.n baç;t:!:ida Batuyan 

a~'r'::ind('n 22 ~i~iöjdürüimu~fü 

,,\~iretrri

• 

Tercüm.an 

318 muht~r 

Blnlö~ Va~~$i 

ile ta~I,11 

17.10.87 

Üç gündür Bingöl'de peri- 

~an olduklanm, sadece dert 

ve dileklerini duyurmak için 

sabrettiklerini bildiren muhtarlar, 

~öyle dediler: 

"Vati Bey, 'Biz terörle mücadele 

ediyoruz' deyip gitti. 

Hiz rnuhlarlar, iki ale~ arae 

sIUda kaldnk. Bir taraflan e~- 

!(Iyanln saldmlarma hedef 

olurken, diger yandan Jandarma 

Alay Komutanhgl biz! 

s!kn~tmyor. Her köye 10 

BiNGÖL, (Tercürnlln). 

31B köy muhtan, muhtarlann 

sorumluluklan, görevleri 

ve kar~lla~uklan problemlain 

konu edildi~i seminerde, 

Vali GÜller Orbay klzarak. 

toplanuYI yanm blraku. 

Orbay, seminerde yaptlgl 

klsa konu~m:adan soma, ba- 

ZI daire müdürleriyle toplantlYI 

~Qq~.- 

terkedinee, muhtarlar 

Özelldare Müdürü'nün üzeri 

ne yürüdü. 

19.10.87 

~OnJ~1II bj1lmak zorunda 01-' 

dllj!lImuzlI söylüyor. Bize 

bask! yaplyor. Kö)'ürnüzü koruyamazsak, 

hakklmIZda ka- 

[fmoli ~Iem yapJlacagml söylüyor. 

Biz kirne hizrnet yapahm? 

,; 

Hûrriuet 

- 

19.10.87 

PKK, kÖy bast.: 1 ölü 

• Diele'nin Ye~i1slrt Köyü'nü bas an teroristler, köy muhtanm 

. öldürüp, e~i ve 3 çocugunu da yaralayarak, kaçlilar ... 

D tCL~ jDiy,!r~ak~r), PIY~ ~~8!lrn.;Ihtai m e~i ~9ra- 

(hha,- U'J~' ~~" ... " - ,,-- 

tIçesi'ne ba~h Ye~ilsrrt Köy. ~~~ ettiler. Daha santa da eve 

ü'nü basan oir grup PKK mili- girerek muhtar ve 3 çocugunu 

tam, Köy Muhtarl Mehmet otomalik silahla taradllar. 

Devr~oglu'nu öldürdü, e~i ve Baskmda Muhtar Mehmet 

3 çocugunu da agIr yaraladllar.. Devri~oglu hayatml kaybe-- 

Dün ak!l8ffi saat 19.00 sua. derken, e~i Sabiha, çocuklan 

lannda bir grup PKK militam, 18 y~mdaki tclal, 22 y~m- 

600 nüfuslu Y~ilS1rl Köyü'nü daki Naciye ve 13 ya~mdaki 

çembere aldl. tkinci bir grup Ay~e agir yaralandl. Yarahlar 

ise Muhtar Mehmet Devri- Diele Devlet Hastanesi'ne kaI. 

~Iu'nun evini sardl. Evin dlTllarak tedavi allmo ahnd!. 

ka[J1slnI çalan leroristler. ka- 

19.10.87 

~ . " ' , . . 

Ne~l!'iig oydlnlatma 

Hilmi OÏlŒN 

G 

o i~IŒNDERUN (Mil-HA) 

IT IURKIYE Elektrik Kurumu 

Hassa ilçesinden ba~layarak 

274 kilometrelik Türkiye. 

Suriye smInm Illklandlrma çah~malanna 

ba~hyor. Yetkililer, smlr boyunea 

güçlü neon lambalanyla aYe 

dmlalma yapllaeagml bildirdiler. 

Halay Valisi Sa mi O)"tun. konuyla 

ilgili lU bilgileri verdi: 

. "Bölgede görevIi birliklerimizin 

!eçhizall eksiksizdir. TEK, smlr bo- 

)"unda 1!lklandlrma çall!malanna 

önümüzdeki günlerde ba!la)'aeaktlr.,t 

Güneydogu'da PKK 

iran'dan SIZIP eylem 

yap.y" ~ 

19.10.87 

C Türk-Irak petro! boru hattml mayrnladl 

PKK'dan sabotaj 

• patlaYlcmm daha önce köprü sabotaJmda kullanllan PKK 

Imalat! "yag tenekesl maYIn" oldugu bellrlendJ 

• Mar.d!n'in Idil-Midvat i/çeleri araslnda boru hattrna yerle~tlnlen 

maVin, 60 santim derinliginde bir çukur açtl 

'. . .' .... MARDiN (Mil-HA) 

Ipj KK mlh{~nlannea, MaNlin'lO Idil île Midyal ilçcleri arasmda ge. 

. çen Turkiye.lr~k petr~1 b~ru haft:na dö;enen maYlOln patlamasl 

sonucu 60 santlmelrehk blr çukur açlldl, aneak herhangi bir zao 

rar meydnna gclmedi. . 

Edir-ilen bilgiyc göre, PKK militanlannea pel roi boru hnttlOlO. Mar. 

din:.ill .!dll re Mi~):al ilçeleri araslOdan geçen -Yay'van köyü yaklOlOdaki 

bolumune yerleltJr;len bir maylO, öneeki geee patladl. Patlamada boru 

hatt:n1O altl.nd~ 60 santimetre derinliginde bir çukur açlld!, aneak boruda 

herhangl blr hasar meydana gelmedi, 

Türkiye-Irak petrol boru hattJna yerleltirilen maYlOm, bir süre önee 

~anllurra.'nl~ CeYlanpmm~i!çesinde Cey'lanpmar.Mardin kara yoluna dö. 

jenen ve yag teoekeslOlO lçlOe ycrleltiri)en patlay~]larla yapllan maylO' 

lar!n benzeri oldugu belirlendi. Maymin tahrip güeü yüksek olmasma 

~agmen, borunun alti toprak zemin oldugundan ve iyi yerle!tirilemedi. 

gmden boru hattma zarar verm~digj ögrenildi. 

Patlamamn meydana geldigi Idil.Midyat ilçeleri araslOdaki bölgede 

hehkopterler desteginde, özel harekât timleri ve komando birliklerinee 

ballatJlan geni$ çaph ooerasvonlar devam edivor. . 

Slnlrlmlzda cani kampi 

• Yakup ÖZYILDIZ 

ranti~i veriyo~lar. Yetkili smcle~, 

• ERZURUM (MiL-HA) ~KK mn bugu~.e k~dar duzenledi- 

. gI eylellÙerde,$u'lenn hemen hemen 

IpI KK'mn en büyük ve en hiç hedef ahnmamaslmn da ilgi çeönem1i 

kamplanndan biri- kid oldugumi dikkat çekivorlar. 

nin, tran'da, smmnuza sa- BAZI KANITlAR . 

dece 20 Kilometre uzakhktaki Ma- Güvenlik yetkililerinden ahnan, 

ko kenti yakmmda bulundugu ög. bilgilere göre, son zamanlarda ev. 

renildi. le~erini Dop An.dolu bölgesiile 

Mako'daki PKK kamplru, "Ag. de kayduan PKK'run, bu bölgede. 

n canavan" diye tanlnan azÙ1 PKK yakaJanan bw militanlanrun ùzcr. 

militam Ab~et Keslp'in yönettigi lerinde Iran yaptsl giysiler,lran pa. 

belirtiliyor. Ogrenildigine göre, Ab. raJan ve Iran kaynakh silahlar 

met Kesip yönetimindek.i PKK mi- bulundu. 

litanlan, son zamanlarda Agn Da. Mako'daki PKK kampmda, 

~ eteklerindeki yerle~im birimlerin. Ahmet Keslp'in yàm ma, örgütün 

de, Kars'm AralJk ve Igmr yörele- askeri kanadl ARGK'nin en önem. 

rinde yogunla~lInlan eylemleri, bu li liderlerinden Abmet Tosun'un da 

kamptan s~rB!< gerçe~~riyorlar. bulundugu belirtiliyor. TOlun, 

Allnan bllgIlere gare Iran ma. 1985'te Agn Da~'run Mibtepe mev. 

kamI~, Mako'~ ~KK ~amplrun kiinde güvenlik kuvvetlepyle girilvarhgIna 

ve faaliyetlenne gaz yumu. tigi çalllmada yaralannul sag koyorl~r. 

Kamptaki PKK militanlan- lu felç olmu~tu. Bu nedenle TOlun' 

nm, Inm mak~annd~, bannm~- un silahh eyiemlere kau\madi~, tak- 

OInl'am ma, gIyeeek, Ylyeeekve SI' tik ve strateji illerini üstlendigi ög. 

lah yardlml gördükleri de öne SÜ. renildi. 

rÜlüyo!. Iddiaya g~r~, bu destek Erzurum'daki iran yetkilileri 

kar~llIgmda PKK mthtanlan Iran- Ise, PKK'mn Mako kampl konu- 

Wara Türklye'deki eylemlerinde ~ii sunda s

.. 

• 

Örgütten aynlan Ferzanda 

görüldügü yarde vurulacak 

PKK'dan.ölüm emri 

• 

P•• 'lIa ,62011M 

'_ 

Önde gélenmllltanlardan olan "Sinan" kod adll Ferzande Zuhurlu'nun 

gOVenlik kuwetlarina tasllm olmasrndan va itlraflarda bulunmaslndan korkan 

PKK, "ölOm amrl" Clkarttl 

19.10.87 

IYARBAKIR- Dol\u ve 

~Gil~.ogU ~~:i~olu.b:-Igestn~1@IIlI 

ey,cinlcrl!1; Ge- 

'lam i:ùiiii" M!üeU ~~bya 

men stJijfàn, a r;~Ia rind a ki 

"çözülme"den dolay; son 

gOnlerde panik içine dil~l!!ler. 

PKK'ntn önde gelcnlerinden 

alan 'Ie bir sOre önee örgOtten 

aynlan "Sinan" kod 

adh Ferzande Zubarlu'nun, 

gUvenlik kuvvetierine teslim 

olmasmdan ve itiranarda bulunmastndan 

korkan bölUcü 

qklya, bu ki~i için ölOm emri 

Çl kartu. 

MAYIII DOt.D ..... 

Öle yandan Mardin'in Idi!- 

Midyal ilçeleri arasmdaki 

lrak.:rtirkiye petrol born haltl 

yakmmdan geçen yola, PKK 

tarafmdan maym dö~endi. 

Yayvanlepe köyi1 yakmlanndaki 

Irak-TUrkiye petrol 

boru haiti yakmlarmdan geçen 

yoIa dö~enen J7 kilogramhk 

yaA tenekeleri içindeki 

maymlar, öneeki gUn ak- 

~am saat 18,00 siralarmda infilâk 

eui. Patlama sonucu 

yolda 60 santÎmetre derinli- 

Ainde çukur açlldl, ancak can 

kayblßm olmadJAI belirtildi. 

Öte yandan bölUeU e~kt~l, 

Siirt'in ~Irnak ilçesinc baAh 

Dereler köyi!nde oturan 4 vatand~1 

baskm yaparak kaçlrdl. 

Bu arada, 2 YIIönce PKK 

militaßl Ahmet Keslp taraflndan 

kaçmlan ameaoAlu Musa 

Kesip'in gOvenlik kuvvnlerine 

teslim olmaslßdan ~o \- 

Vi'l~ n"~' !:i~i faraflßd n 

kaÇinlarak mIlitan ~i$tirik-n 

Pap lin", Mèhmel Akl~ ve 

Ahmet Kaplan isimli terörist- 

1er de gUvenlik kuvvetlerine 

teslim oldular, 

N 

Ar.un 

UNSAl 

ANTES. (Hürriyet)- 

meni ,'e Kürt prop.~gan- 

Er- 

,h'l yaplt~l lddi8Slyla geçtiginllZ 

Ii "aziran'da $anhuna' 

da lUlukland,klan.sonra yarglç 

onune çlkanlan ve 5 Ekim'deki 

,;on duru~masmda Türkiye' 

den çlkmamak k~luyl8 serhe,;l 

blrakllan Frans,z rehber 

Jean Michel Caraminot' 

\.u. lstanbul'da kaYlplara karl~ltklan 

""nra geldtgl Fransa' 

ntn Nantes Kenli'nde bulup 

konu~n ilk Turk gazeleci, 

Hürriyet muhabiri oldu, 

Caraminot, Hürriyet'e 

"Türkiye'dpn aynlwm, ama 

Turk 'adaletinden kaçmadlm 

çünkü, masum 01- 

du~uma inamyorum. Da- 

Yam glvablmda da gÖl'Ülebilir, 

TÜrk adaletinin benim 

suçsuzluguma karar verecej1;ini 

umuyorum, Ne Ermeni. 

ne de Kürt propagandaSl 

yaphm, Davamm d~mesini 

dcgil. tersine sonuçlandlnlmaSlftl 

arzuluyorum, 

beraat edecegime inamyorum. 

Bir gün, elbette ba- 

J;lm dik. almm açtk olarak 

yeniden Türkiye'ye lte1eœ- 

~im" dedI 

Caraminot'un: Paris'e 

~oo kilometre uzakhktaki 

Nantes Kenü'nin yakm banli- 

\usli Saint Phildar Belediye 

Ba~kan YardtmClsl babasl 

Marcel Caraminot \'(' a/Utesi 

Georgette Caraminot ile onœki 

sabah Paris'ten yapl.- 

~llniZ uzun l.eleton gorü¥ßelennin 

ardmdan. Hürriyet mubabiriyle 

ka~18ljITlaYI kabul 

roen 30 y~ndaki turist rehben, 

beraberinde ktz kard~i Annick 

ile rande\'umuza geldigind.. 

oldukça mutlu ginükliyordu. 

Caraminot, "Ba~dan 

tii.m geçenlere ragmen Türkiyt"'ye 

w Türk insanma 

olan sevgim devam ediyor. 

Özellikle Türk baslmmn 

yargllanmamm a1eybindeki 

tutumunu. büvük bir minnetle 

daima anacagun. BaZI 

kamu görevlilerin hatall 

yakla~mlanm Ise hep hayrct 

'le üzüntüyle ka~llayacaglm" 

dedi, 

Turk eezaedprinin "Midnight 

Express"nin IGeœya- 

TISI Eksp,esi I çirkin goruntulenyl" 

hlçbir ilgisimn oimadlgml. 

!e"'lne lutukh..:gunlerinde çev- 

,,'slnden gordugu yakmlIgl hiç 

unulamayaeaglnl behrtti. 

Caraminot. "tstanbul' 

dan nasll kaçtlmz?" sorumuzu 

i", œ\apslZ blraktl. "Bunu 

bana lütf"n sormaymlZ. Bir 

gün gelir açlklanm. Ama 

~imdilik. beni mazur görim" 

dive kQnu~tu. Caraminot. 

tUluksuz yargllanmaslna 

i1i~kin kararln ardtndan 

kendisine pa

• ,. 

ik~l{{;tçiI~~~~;tliler19.10.87 

SHP'den ve YSK'den veLe)yjyell Nuretti Il Ylllnaz, 

Il~~~!~e~ 

74 

n Say.n Yllmaz, Ilginç oIaylar ya,am., gruplar' tarahndan sevol'yorsa, oy !oplamay, "z ,lmèlÇ gOvenoyu alabllmell Içln blr lek 

I.-l blr avultal va Ilyasetçisiniz. Son goo. ba,aror. oya bIB muhlaçSlnlz, Beni çukura attllllz, 

lerde ad,",z kamuoyunun gündemln- Ll bataoa sapiadll'lIz ve yok elmeye çal"lInlz, 

de Slk Slk yer aldl, Eski bir CHP'li ve "'ireUer araSindaki i1i,kiler genellikle Ama ,Imdl slzln :::,r :'.: :. !~.!".!!dar atmamz 

sosyal demokral olarak ANAP'tan nasddlr? Vanl çok geneIde soruyo- allz konuau. Ben bu aeler de IIze oy vare. 

aday oldunuz, AsI,"da geçml,le CHP, r':',"'.•• DoaUuk. dû,manhk glbl ... Çok ceOIm ve alzl bu balaklan kurlaracaOlm",., 

günümüzde de SHP larallf!dan blr du,manhk var mid,,? Ve Emin Bey, ben Ecevlt'e güvenoyu verd,m. 

anlamda "oroz edilen va "'slenme- Tabli her .. iret ölgürdür ve kendi ba,,"a Abdllfkerlm Z11anarkada"m, da ikna ellim. 

yen kl,l" olan blr lnsanSlnlz. Böylece harekel eder. Oyle, kan davas,na varan olay- B'l'm oyla',m'lla Ecevll ,klldar oldu. B" veya 

aforoz edillnee de ANAp'a yana,llf'llz- lar, a,,,eller araslnda pek yoklur, ama dosl- ik, oy larkla hUkùmel oldu Halla 0 günkü 

ANAP aday. oIdunuz, aneak bu kez luklar ve dü,manliklar elbette kl gön.ilur. konu,mamllda Ecevll bana. "SaYln VIImaz. 

de Yilksek Seçim Kurulu slzi veto alze kar,. gerçeklen yanh, davran.,larda 

eW. Bul!ün Ilzlnle bu olayla" konu,a. n Slzln oralarda blr a,lrel mensubu, bulunduk. Size kar" maheubum ve bor~lueaglll1_.. 

Bugüne kadar her zaman so: ~ kendlslnl IInee 0 a,lrelln bir bireyl yum" ded,. 0 "Borçluyum" sÖluyle samgörü,lü, 

soayal demokral blr lnsan olarak ml görür? yorum bana da b" gun bakanlik vereblleeeil'" 

olduOunuzu açoklad,",z. Nasll oluyor Elbette . OrneOin btr Tavan ~"ell mensubu, n, soylemek 'sledl ve halta ded, kl. "D~zlüOe 

da lnsanlar, kendi görü,lerine lama- "Ben önee Tayan'hy.m~ der. A,oreltnin ismi- ç.kl!OI'!"z,. zaman, s,ze. b~ borcumu odeye. 

men ZlI olan parlitere gidip aday ola- n, ve ç,karlanno korur. Onun Ism,noyùceltmek ceg.m. soylemek Isle rom ... Ve beno kap'ya 

blliyorlar1 ... CüölU yapan sadece Ilz ,sler. Kll1lSeI ,eylerin, Iklne, planda lutar kadar ~Ourladl Bulun bunlann ,ahldl Ugur 

degitslnlz, Bu oIaYIf'l birçok örneginl ~orel baOlan son dereee guçludùr. Mumcu dur... 

gördük son ylilarda... (Em;n ÇölafSn'm now: Olaym böy/e oIup 

SaYI" Çöl..,an, b'l alleee. 1946 Yllindan beri n Pekl, Mardln'de bülÜn a,lreller Kürl oImadlg"" lJgur Mumcu'ya sordum we aynen 

CHl"lIy" Ben.m ameam Cizre'de y.llarea ~ kökenll mldlr? dogrulad.J .., .• 

CHI' ,Içe ba,kanhO' yapt,. ben gençhk kollan Evel Ll' 

ba,kanl'!l, yapllm. Bll bunun s,kml.lannohem Sonra, Bülenl Ecevll size bakanhk 

Demokral Parli, hem de Adalel Parlisi ,kt... n Mardln'de bir de Arapça konu,an va- lekliflnde bulundu mu? Herkes bol 

danan donemlnde çok çekllk Hatta CHP'h ~ landa,lar var... Onlarln da a,irellerl keseden bakan yaplldlg.na göre, belolmamln 

sonueu olarak 1'!l59 Yllinda "Kürt. oluyor. mu? ki size de sera gelmi,lir bir gün ... 

çütiik propagandaSl yapmak, yasad.,. Kürl Efendim, Arap unsuru a$oreller yoklur. Aneak Hayor. boyle bor teklll gelmedl. 1979 ara selIrgülü 

kurmak" suçlanndan tutuklandlm. Bu Mardin merkel,nln uçte Iklsl .Ie Midyal ve çlmlerinde be, tane 00' 1T1Illelvek,lhO.yard, 

olaydan Tlirklye genelinde 49 k", tulukland,k, Savur ,Içelenntn b" bolümü Arapça konusur, Be"n, de Adalel Partlsi kazandl. Eeevit benl 

Soma 'da suçsl!Z bulunarak beraat ett'm. Ama bunlar,n Arap kökenli olup olmadlklann, veto ederek. Mardln'de ben,m yerome Melin 

Muaaoglu'ou seçlorm~li Musaoglu CHP'den 

.ri Slz,Kürl kökenli misiniz? ben btlmem. EOer Arap kokenh iseler. ona da 'sl,la eth ve AP'ye geçl' .. Ve Demlr.' bunlar- 

~ saygl duyanm. la Ecevil Hukumet,'ni dü,urüp yeno bor hùkumel 

kurdu Ben. 0 hokumele ret oyu kullan- 

Elballa Nurellin Bey... insanlarln kö- dim Eger benlm kls.sel çlkar gib; bor amae,m 

Ll kenlne hepimlz saYlll duya"z, Pekl olsaydl. 0 zaman pazarliga glns'p her lurlu 

diOer Ilçelerde durum nasllder? Ora- olanagl kendlme saglayabll"dlm 

larda hang! di. konu,ulur? U K,sa bir sure soma da, Cumhurba,- 

DiOer Ilçelerde Kürlçe konu,ulur. Halk.n ta- kan, aday. oldunuz. 0 nasll gerçekmam, 

Kürl kokenlidor ve Kürlçe konu,ulur. lesli? 

E~. efendim Kürl kökenliy,m... 1973 seçimlerllide 

ben Mardin CHP milletvekili seçlld.m .we 

IlStenin binnci soraslndaver aldlm. 1977 y,hna 

kadar çok milltan btr m,lIelvekill ,dIm EOerbir 

verde seçlm varsa va orada DoOuve GuneydoOu 

kökenh valanda$lar çoksa, beni partim 

mutlaka oraya gônderird, va onlar arasInda 

çah$ma yapardrm. Fakal soma: CHP ile 

aramll bOlulmaya ba,ladl. Bunun da sebeb" 

1977 Yllindakl kurultayda, genel merkelin 

önerdiOI ba,kan adaYlna oy vermed,m .Ik,ne. 

sebep, GüneydoOuslnorlanmlzda ball olaylar 

olmu,tu. Jandarma, borçok vatanda"mll' 01- 

dürmu,tü. Ben. bu olaYI Meelis'e getordim. 

CHP herhalde bundan rahalslz o!du kl, 1977 

seç,mlennde Mardln'de önseçun yapmadl. 

Mardln'de ozel olarak genel merkel yoklamaSIyaptllar 

ve benl Iisteye sokmadllar Cysa 

Mardin'In bulun liçelen benl Isllyardu. 

n Sizi nlçln d"lad,lar? Aeaba Kürlçü' 

I..-l sünüz, ya da Kürl kökenlislnll diye 

ml? 

Ben. byie zannettder. oyle kabul ettller . Bunun 

uzenne 1977 seçlmlerondebaOlmslzaday 

oldum ve seClml kalandlm Say.n ÇÖla,an .., 

o kadar kl, Clzre oylann,n lumunu ben aldlm 

CHP sadeee 15 oy kadar alablldl Cizre'de .. 

.ri Böyle bag.ms,z millelvekili seçllebll- 

~ mek Için bir yerden güç almak gerekiyor. 

SI2in arkamzda a,ireUer mi 

var? Siz a,lret mensubu musunuz? 

Elend1m.benlm babam kucuk memurdur Anl'lem 

lara11"dan a,oretçIY'z Annem. Tayan 

"'irell'"e Mensuplur Ama oralarda sevllen 

ve sayllan blr dllenln çocuguyum 0 yorede 

avukatllk yaparken. herkese saygl ve sevgl 

gosterdim Para kazanmaYI hep. arka planda 

gordlJm Buyuk blf loplumu. ke"d.me hayran 

b"akl"dIll1 Ve lab,' buyuk b" oy polanslyeh 

oluslurdum Te:

.. 

• 

DEVAM 

zaman? ' 

Onu arllk kend,len dU\lunsunter efendiml .. Oy 

verenler dU\lùnsùn! 

n Evel elend1m; 12 Eylül oIdu va aldllar 

iii.-! sizllçeriye ... Az daha Cumhurba,kam 

oIacakken, kendinlzllçerlde buldunuz! 

Ne yaph",z da ald1lar sizi? 

Efend,m dort suçum vard,' B,nnel suçum. 

1979 y,IInda Nusaybin'de "S,k'yönelime Ha. 

y.... pankarl. asan ,k: çcr,:c. ,::r.:::,."T'.3 kcmu. 

tamn,n çok sert davram\l.m gordum ve müda. 

hale ellim. Orada. bemm hakk'mda. gbrevll 

memura hakaretlen zabil lulmu\llar Ik,nc. ~uçum. 

TBMM'ye Do"u ve Güneydo"u'nun gen 

kalm'\lllg, ,le IIgl11b,r ara\llirma önerges, verm'\lt,m 

Orada yapt.glm konu\lmay, y,llar sonra 

Yank. Derg,sl yay'nlad!. Ondan da luluklandIm 

U('I!"'-'J$I; ';-:." D!')(neOI Davasl.. Dör. 

du~C"su de, D'Z, guya 19n seç.mlennde $e. 

raleltln Elçi Ile b rl,kle koylere g,d,p KUrlçülUk 

propagandas, yaDm'\l'z DU\lunun k, 0 slrada 

$ereleltin Elçl. A!' aday', ben bag,ms,z 

aday,m ik.wn1z>nr"rll~te qezmesl mumkun 

mu' N,leklm mahkefT1ede ded,m k,. "Bu hadise. 

Demirel'le Ecl!vilÏn ay"' seçim olobüsüne 

binip propaganda yapmalarlna benzer 

ki, e~ya" ~ labial,"a ayklrld ....... Sonuçla 

hepslnden t,èraat ettlk, ama 1980-1982 araslnda 

,k, " I .adar ,eet!de kald,m' 

LJ 15ke.1{e gordunüz mü? 

Diyarbak .. CezaeVl'nde gördum fSleribul:da 

Karlai ve Saömalcllar'da kald,m Islanbul da 

'\lkenee yokl.;' Diyarbak .. Asket! Cezaev,'nden 

sonra, Istanbul eezaevle" bana Hillon 

Ole" g'bl geld, 

Ben, ANAP'I niçin 

seçtim? SHP bem 

dl!?ladlml? DI!?ladl. 

Artlk benim baglmslz 

aday olmam mÜJnkün 

degildi. Süreyi kaçlrml!?hm. 

Halklmlzm korkusuzca 

ya~ma özgürlügüne 

sahip olmasl. insanca 

ya~masl için milletvekili 

olmamI halklm istiyor. Ve 

SHP'nin kapadlgl kaplyt 

bana, ANAP aÇlyor". 

U Nas,l iskence gördünüz? 

Saym Çölasan, 1983 yil' ba\llanna kadar DI. 

yarbak .. Aske" Cezaevl'ndekl va~el ve zulum, 

sanm'yorum KI dunyamn bas ka blr yennde 

ols un. Hem hZlk, Iskenee gordum. hem de 

Insan benltg'", yok etmeye yonellk 'skenee 

gordllm. Baz, \leyler vardlt kl. onur kltlCl \leylerd.r. 

Onlan anlatma",n anlam, yoklur ... Ama 

laOlm' 'çltd'k!e'l ,nsanlan gbzlerimle g6rdUm. 

Bunlar oyle blrkaç kellme Ile anlalilaeak \ley- 

1er degridlt. OrneR'" bit glarurnzlöldürmesi olayuu Meclis'e getirmem, 

CliP'yi rahatslZ etti. Beni Kürtçü zannettlier ... 

da ç$ ao~ak!., çunku sasyal demokraI 

ve sol görü~lü bir insand,",z ... 

Onu da arz edey,m Eve!. g't1lm Oraya ben, 

DSP'Ii bit yelkil, davel elm'st, ve g,tl,m Beni 

Relah Parlisi KurultaYl'na çaçjltSalard,. y,ne 

g'derd,m Bu bit nezaket ve prokolol '\l,dlt 

Halla. DSP'den bltaz once SHP Kurultay' da 

yard. Oraya da glttlm ve çlçek gonderd1m 

n. 0 toplanlllara giderken bir millelvekil- 

~ 1i"1 beklentiniz lalan yoklu, degil ml? 

Yani 0 parliIerden adayhk yahnm,n, 

dü,ünüyor muydunuz? 

Haylt efendlm. oyle bit sey soz konusu deg"- 

dl kes,nhkle 

n Sonuçla, Mardin'den adayhk için 

~ SHP'ye ba5vurdunuz ve SIZ' reddell,- 

"r." Acaba bunun gerekçesl .,vone: 

"Kürlçü" olmak mlyd'? ~izi Kurlçu 

oIdugunuz ;çin mi iSlemed,ler parhierInde? 

Elend'm. ben SHP adayhg,na basvurmay' pek 

du\lùnmüyordum. çunku bu parllmn, Oogu ve 

Guneydogu halk,"a be",m anlad,g,m anlamda 

blr yak~lm .lÇlnde olaeaglna pek ,hl,mal verm,yordum. 

Ancak. Mardin'dek, butun SHP'h 

'!çe ba\lkanlan be",m aday olmam, ,sted,1er 

ve Ankara'ya geldder. Bunlar. SHP Genel 

Merkez,'ne yaz,h. blr ba\lvuru yapldar ve ~ed,: 

\er k,. ~MKVK Uyesl Edip Servel Devnmcl 

ft. Mardin Millelveklll Kenan Nehrozo"lu. 

ha. laralmdan sevllmeyen ve. islenmayen 

, kl,Herdlr. Bunlan Mardln'den aday göslerirsenlz, 

SHP, IIImizde barall bile a,.maz. 

Bun .... Msleye koymaYlnlz" ... 

n ilÇe b.,kanlannt siz mi k"k .. lhntz bu 

~ konuda? 

Hay.. elendim. bütun olup Men 1er be",m d,- 

,'mda cereyan elml\ltlt. 

,ey yapar da sonradan onurumla oynersanlZ, 

biz Güneydogulular biraz slcakkanh. 

Ylzd... Yanl lepklmiz biraz seri olur. Hem 

ke~cIImlze, hem de partimize zarar verebillriz 

... 

(J Ne dedi size Erdal Bey? 

Bu konuyu, part,",n yonet,m kurulunun b,lecegi", 

söyledl 

(J. Yanl size "Aday olun" dedi mi? 

Haylt'efendlm. demed!. "Ne, olun derim, ne 

de, oImaYIn der1m" dedI.. "Bu konu, yürülme 

kurulunun yelkisindedir" dedI. Ben de 

ded,m kl, "Elbe Ile yürülme kurulu bilir, ama 

o kuru/un ba,kan, sizsiniz. YürÜlme kurulu; 

herhalde labandan ve. örgüllen gelen sesl 

cllnler"." TabII. Erdal Inönü'nun bu sozlen. 

be",m kafamda bltaz kU\lku yarall' Hatta bu 

durumu ,Içe baskanlanm,za da soyled.m ... 

"Ben. bù Erdal Bey'den pek umullu deOilim. 

Sankl blr önyargl içerisinde kalaslna yerle,. 

ml, baz, Islmler var" ded,m B.z,m baskanlar 

da bana ded,ler kl, "Bizim hepimizl çag..dllar. 

Blzimle görü~ecekler ve örgülün isleklerl 

dogrullusunda lisle yapacaklar. Onun 

lçln, adayh"lnt mulla ka koy. Biz, senin lis. 

leye glrmen lçln ,srar edecegiz" ... Ve ben. 

böyleee SHP'den aday aday' oldum Emin 

Bey ... Bundan sonra bulù." Mardlnli SHP'hler 

ve orgul adamlan. Erdal Inönü'ye g,d,p ded,- 

1er k., "Bu Iislenln Ilk Ikl s""lnda Nurellin 

Yllmaz ve Ahmel Türk olmaua, SHP ba,arlya 

ula'amaz ..... Aneak Erdal Bey. kendlSlne 

gelen Mardin heyeline be",mle ,Ig,II baz' kus' 

kula" oldu\')unu 'ma' eden sorular lalan sor. 

mus. Yan,. bem ,stemed'g,ne dalt. kU\lku yaratan 

baz, sorular Bunun uzer,ne ben. arkadaslanma 

ded,m kl. "H!!ydi, Ahmel Türk ce- 

75

DEVAM 

• 

76 

zaevinde oldugu lçln onu Islemlyor. Ama 

beni de lisleye almayaeak. Ben adayhOlm. 

baglmSiz olarak koyaeag.m" ... Arkada\ilar 

bunu kabul etmediler ve SHP'den aday adayt 

olmamt istediler. Ben de partiye ba\ivurdum 

ve beni listeye almad,lar'beyefendi .. 

Say.n VIImaz, SHP sizi Iisteye koy •. 

madl ve aday olmanlZ. kabul etmedl. 

Peki sosyal demokrat blr insan olarak 

ANAP'lan nasll aday oldunuz daha 

sonra? Yanl siz. tam terslni söylüyor. 

sunuz, ama Içinlzde mutlaka mllletve. 

kili olma hlrsl: oldugu anla\ilhyor ... 

Sosyal demokrat blr Insan Için, ANAP 

.nereden çlkll? 

Haa! Bak,n nereden ç,ktl... Ben ANAP', niçin 

seçtim? SHP beni d'\ilad, m.? O'\ilad,... Art,k 

benim ba~.mslz aelay olmam mümkün de~itdi. 

çünkû sûre'yi. kaçlrm'\itÎm. Benim SHP'ye 

adayh~'mtn özelli~i. bir ideolojinin sonueudur: 

LJ Nedir 0 !deolO!!? 

SosYlll demokral olmak... Ben baki.m ki 

Sl-IP'nin sosyal demokrath~1 sadeee lafta kalmaktadtr. 

Ashnda ben. bunlann beni listeye 

almayaea~lm daha önee de duyuyordum. Erol 

Agagll diyor ki, "Bunlar Kürl ve komü. 

nlslllr" ••. Aydm Güven Gürkan b~nim hsteye 

ahnmam için Israr, edivor. Erdal Inönü diyor 

lu, ~Blz bunu IIsleve koyamaYlt" ... Buntann 

\iovenli~i böyleee ortaya çtkmt\i oldu. Beni listeye 

kovmayaeaklanm ben daha öneeden 

duymaya ba\ilaml\it,m. Ben .bu durumu aç,kh~a 

kavu\iturmak için. Erdallnönü'ye belki on 

dela teleIon ettim. Ama telelona hep sekreten 

çlklyor. Erdal BIlY benimle konu\imuyor. Me- 

(jer. benim geçmi\ite geçirdi~im soru\iturmalann, 

ileride kendlleri için kambur yarataea~lm 

dÜ\iünüp çekin'yorlarm'\i. Hatta kendisine telgraf 

da çektlm, ama bir daha benimle konu\imadl. 

n Ben burada, size daha öneeden duy- 

I...--l dugum bir söylenliyi aklaraYlm ... 

Bundan bir süre önee belki Turgul 

Özal'la, belki de bazI üst düzeyde 

ANAP'hlarla konu\imu\isunuz. Onlar 

size demi\iler ki, "Bize 0 yörede, 

PKK olaYlna kar\il sözü geçeeek güç. 

lü adamlar laz.m ... Gelin bizimle çah- 

\im ..... Dogru mu bu? 

Kes,nlikle yalan.. Ne dolayh ne dolayslz. böyle 

blf konu\ima olmadl. Bu iddla. son dereee 

çlfk,n bir ,thamd,r. Kas.th blf yaYlnd,r. Bunu 

s,ddelle redded'yorum 

SaYln Yllmaz, ANAP liberal bir parti ... 

Siz sosyal demokratsl",z. Bu yaplda 

bir i!,sllnlO, liberal bir partide ne i\il 

olabllir? Bunu bona Iyi anlat.n lütfen 

... Vani iIIe de millelvekili olaYlm 

da, nereden olursa olsun mu diye 

dÜ\iünüyorsunuz? 

Say,n Çöla\ian. ben zaten 1n,IIelvek,Ii olmay, 

•sllyorum. Halk,m'z,n korkusuzea yaSama ozgurlügune 

sah,p olmas,. ,nsanea yasamas, ve 

gereklig. zaman kendisini savunmas, gerekIf. 

Bunlan gerçeklestlfmek içtn milleivekll, 01- 

mam,. kend, halk,m ist.yor. 

n Çok 'gü~el de, bunlan ANAP'ta ";.' 

lœJ saglayaeaksmtz? . 

Beyelend •. kendislni kamuoyuna sosyal demokrat 

olarak gösleren SHP'n'n öyle olmad.- 

g. ve soven duygular la\i,d'g. anla\i,ld •. Beni 

velo etliler ve SHP'den d'slad,lar. $Imdi 

ANAP'la sagelSl, soleusu, MSP'lisi, MHP'hsi, 

hepsi var. Blzzat Özal, partisinde soleulann 

da oldugunu söylüvor ve bundan çekinmedigini 

aç,khyor. Ben. art,k ANAP'ta yer almakta 

sak,nea görmem. Halta bu noktada ANAP', 

SHP'den daha demokrat görürüm. 

n Bütün bu görü\ilere. SHP slzl' veto' 

I.-! edinee mi sahlp oldunuz? SHP'den 

adayhgtntz kabul edilseydl, ylne böyle 

konu\iabileeek mlydlnlz? 

Say,n Çöla~an. ben 19n y.hnda CHP'de Eeevil 

in kap's,", çaldlm. Kap'y. açll, ama beni 

görünee yüzüme kapad,. Beni almadt ve veto 

alti. Aradan' on y,l geçti ve sosyal demokratligindan 

hiç kimsenin kU\ikusu olmayan Nuret. 

lin Ydmaz, bu kez SHP'nin kaptSln' çald,. Bu 

kez d~ sosyal demokrat oldu~unu söyleyen 

Erdal Inönü beni gör~nee kaptyl kapad •. Oemek 

ki SHP de sosyal, demokrat görû\ilü 

Oogu kökenlilere kap,s'nI kapatml\it" ... Ama 0 

kap'y' bana ANAP aç'yor. Benim görü\iüme 

göre ANAP. SHP'den biraz daha .hmh, biraz 

daha demokralt". 

n Pekl,' bu a\ia';'ad~' slz ml ANAP's 

I.-! ba\ivurdunuz aday olmak lçln, yokaa 

onlar ml slze teklllle bulundular? . 

Onlar benimle temasa geçtiler efendim: 

LJ Kim slzlnle lemas kurdu? 

Sizin gibi b" dost diyalim ismini vermeyeee~im... 

. 

n Niçln vermlyorsunuz aismi? Nlçln 

I.-! sakhyorsunuz? . 

Emin Bey. biz,m herkési de\iifre etmemize 

gerek yoktur ... $unu da size bilmeniz için söyleyeyim 

ki. benim ANAP'a geçi\iim. ne idolojik 

bir olayd", ne de Oogu'daki. olaylan engellemek 

faland". Zaten bunu yapmaya benim 

ne güeüm, ne yetkim, ne de hakklm vardlr. 

Bunlar, hastmlanmtn ortaya att'g' iftiralard". 

Evet elendim, sonuçta ANAP'lan 1 

Kaslm seçlmlerl lçln aday oldunuz. 

A.neak Yüksek Seçim Kurulu, "Bir 

k.mse, ayn. se~imde Ikl aYfi portlden 

aday olamaz' gerekçesiyle, slzin 

ANAP adayhg.ntz. reddetll. Böylece 

Iyl blr maeera ya~adlntz ve birl SHP' 

den, dlgerl YSK'den olmak üzere Ikl 

veto yediniz. ~Imdl 1 Kaslin seçlmlerl 

erlelendl. Bu durumda önünüze yenl 

blr I.r.s~1 ç,klyor. Aeaba ANAP yerlne, 

MardIn den bag.mslz aday olmaYI dU. 

~ünüyor musunuz? .. Çünkü ~Imdl her 

\iey yeniden ba~layaeak ... 

Efendim. Özal en güç durumda bana millelvekilligi 

kap's,", açtl. Onun iyi' niyetini istismar 

ed;p de yeniden ba~,ms'z aday olursam. halk,m,n 

üzerinde olumsuz etki yapabilir. Onun 

lçin Özal'tn 'yi niyeti"' VB halk,m," duygulaflnl 

d,kkate alarak. ba~,ms,zli~, \iimd,lik dU\iünmuyorum 

ANAP aday, olaeag'm. 

LJ Çok gUzell .. 

Burada. Turk kamuoyu önünde aç,kça soylüyorum 

ki, geçmi\iteki Nurellin Y,'maz, ayn, 

sosyal demokrat ilkelerini 'bugün de ta\i'maktad". 

Benim sosyal demokratlig'mdan h'çbtr 

\ie~i1deödün vermem söz konusu olmayaeak 

.fi Belkl lIerldè ANAP'I da sosyal de- 

I.-! mokral bir parll yapabllirslnlz. Böyle 

blr çabamz aeaba olaeak ml? 

Elendim. mesela bu hafta Nokta Oergis,'nde 

Vedat Dalokay ile bir söyle\i' vardl. B" de 

bakm'~s'n ki.,Vedat Dalokay. bir hafta on gun 

sonra .ANAP a geçmi\i. Oemek ki ANAP kai, 

bir sa~ ide'olojiye sahip degild" ve her e~ilimden 

,nsan,n kend; bünyesinde olmas,ndan rahats,z 

degild". Geçenlerde Cem Karaea'n,n 

konseri vardl. Adam b" saalten fazla Naz,m 

Hikmet'in \iiirleri", okudu. Özat da onu alk,sladl. 

n P~k.~fU~.u .soraeag,,!,,,,, ANAP'ta bir 

I.-! suru ulkueü ve MHP Ii var. Bunu siz 

de oz önee söylediniz. Aeaba onlarla 

aynt parti içerlslnde olmaklan rahatslzhk 

duymayaeak mtslntz? 

Ben, 0 ü1küeülerl ve MHP'I;leri bilm'yorum . 

.fi Hoa, demek ki bllmiyorsunuz!.. Onlar- 

I.-! la ayn. çall all,"da olmaklan rahals.z- 

Irk duymayaeak m.slntz? 

Elendim, onlar benim bulunmamdan rahats'z 

alsunlar. Ben niçin onlann bulunmas,"dan rahats.z 

olay,m ki? Ben Nurettin Ydmn olarak 

halk.m,n sesini .ve sorunlann, dile getirip anlara 

sah,p çlkab,liyorsam, m,lIelvekili olmam," 

zaruretine (gerekll olduguna) onun için inanm'\ilmd". 

Ben bunu yapaeag'm. 

n Yanl yanlntzda oturan ü1küeüler lalan 

I.-! slzl orada rahatslz etmeyeeekler mi? 

Efendim, ben \iU anda kimin aday olaea~tn'. 

k,m,n m,lIelvekili seçileeegini bilemem. kl... 

Sosyal demokratlar da olaeakllr. soleular da 

olaeakt". Ulküeüler benden rahatslz olsunlar' 

.fi S!zi anhyorum Nuretlln Bey Burada 

I.-! blf ,ey daha soraeaglm size Sosyal 

~~mokrat blr insan oldugunuzu söy. 

luyorsunuz. Diyelim kl, ANAP'lan mil. 

letveklll seçlldinlz. Ç.kafllan blrtak.m 

yasalarla birtaklm adamlaron blr anda 

zengin edlldiginl göreeekslniz lonlar 

rezalelinl göreeeksiniz, hayall 'ihracal 

rezalelinl göreeeksiniz. Ne bileyim, 

ANAP bir geeede seçim- kanurîu ç'_ 

kard. ve Anayasa Mahkemesi bunu 

Iplal elli. Aeaba bir sosyal demokrat 

olarak, parlinizin bu gibi uygulamalaflna 

kar,. çlkablleeek mislniz? YOksa 

"Kaldlf parmagint" deyinee siz de digerlerlyle 

,birlikle olumlu oy mu vereeeksiniz? 

. 

Elendim. size deminden ber; anlat'yorum .. 

1973 y,lindan ben ben,m f.k"lerimde hieb" 

deg'\iiklik olmamlst". . 

il Yanl partlnlzin bu gibi uygulamala- 

I..--l rona kar\il ç.kaeak mls.mz? 

Kend, 1,~"lerime. kendi ideoloj,me ve kend, 

siyasal görüsüme ters gelen Seylere elbelte k, 

tepk. göslereeeg.m. 

.Il Ama 0 zaman da partinizin içinde 

I..--l sorun yaratm'\i olursu.nuz ... 

Sorun yarahnm veya yaralmam Bemm Ilal. 

koma ters dÜ\ieeek b" durum gordugümde. 

rahallikla islifa edeb,ltnm. Bakin. bu eok nSkl, 

bir olayd" ve her parlamenter bUl1U soyleyemez. 

Ben. halk,ma h'zmel elmek ve onlara 

yararll olmak içlO yola çlkml!? adam1m. Ben. 

mtllelvek,lltglne. çok arzulu oldugum 'ç,n g,rm.vorUrTl 

.Il Peki, ANAP'ta hO\ilanmad.gln.z, g,c.k 

I..--l kapllg,",z kimseler var ml? 

Elendim. s.ze söyluyorum ya.. Onlar benden 

g,e,k kaps.nlarl 

.Il Siz adayhk için basvurmadan önee 

I...-l herhalde SHP programm. okumus' 

lunuz ... Okudunuz mu? 

Okudum. 

il ANAP'm programml da okudunuz 

~ mu? 

Okumadlm henuz... 

.fi heride in\iallah !lrsat bulup da okur. 

I.J santz ve yeni parlinlzin programonda 

sosyal demokrat Nureltin Yilmaz'a 

çok ters gelen hususlar oldugunu 

görürseniz, ne yapars,",z? 0 programda 

size çok ters gelen \ieyler alabillr... 

Mesela ne olab,lir? 

.fi Onu ben bllemem beyelendi... O. si- 

I..--l zin takdirinlze kalml\i!.. . 

ANAP, siyasl bir Iiberalizm uyguluyor. Bir 

sentez gehriyor. MHP'hs' de. MSP'l,s' de olabilir, 

hüman,sti de olabilir. 

.fi ANAP ekonomik Iiberalizm de uygu • 

I..--l luyor. Ona kar,1 degll mlsiniz blr sos. 

yal demokral olarak? 

Efendim, SHP'nin de \ieylenni g~üyoruz 

yani... Mesela geçenlerde Vedal DSfokay dlvor 

kl, "ANAP sosyal demokral partllerin 

bile gellremedlgl çok güzal ,eylerl getirml\i' 

tir".;. Ornegin bir Fak Fuk \ieyini' getiriyor. 

Bak.n yani, bunu ANAP', savunmak için söylemiYOrum... 

Baz, uygulamalara bak'yorsunuz. 

btr soleu partlnln bile tlerisinde \ieyler ... 

.fi Yani klsaeas., ANAP'. seviyorsunuz 

~ Nuretl~n Bey.. 

Hay" .., Bak'nlz. baz, uygulamalanm tasvip 

ediyorum. 

.fi Geçml\ite hlç ANAP aleyhine konu\i- 

I..--l malann.z olmu, muydu? 

Olmu\itu! 

.fi Pekl, yo siz ANAP,millelvekiii olduk. 

I.J tan sonra, 0 konu\imalarlnlzl yüzü" 

nüze çarparlarsa? 

Çarparlarsa. onlann sosyal demokral olmadlklarl", 

-söylerlm ... 

hglnç bir maniok... SaYln Nurellin YIImaz, 

slzlnle Kürtçülük olay.m ve PKK 

konusunu da konu\imak Isterdim. Aneak, 

size bunlarla IIgill soru sormama 

Izin vermedinlz. Ben de isleginize 

sayg. duyarak sormadlm. 0 konular. 

daki görü,lerinizi, bana .. yazmamak 

,arloyla anlatllmz ... Evet elend1m, slz 

sosyal demokrat görü~lü blr Insan 01- 

dugunuzu söylüyorsunuz ve bir 'sag 

portlden aday oluyorsunuz. Esklden 

oise, TUrklye de böyle ~eyler büyük 

tepkl'görürdU ... ÇUnkU herkes, yerlnl 

blllrdi. Ama ,Imdl blr bak.yorsunuz 

kl, herkesln slyasal ve ekonomlk Çl' 

ksrlan ön planda ... Insanlann çlkarlor., 

onlann dU,üncelerlnl, Inençlanm 

ve görU,lerlnl 0 kadar perlde btraktl 

kl... GUnUmüz Türklyesl nde ne yaz.k 

kl çoQunluk böyle oldu. Herkesln de, 

kendlne göre blr gerekçesl varl.. 

Ame, Ilze ay'p etllklerl da blr ger. 

çak ... Size bu konu~ma lçln çok te. 

,ekkUr edlyorum ve yenl parllnlzde 

ba~arllar dlllyorum,

• 

19.10.87 

Ömür biter,. yol bitmez 

ESKiDENbu sözü, uzun yol seferlerine çlkan kamyonlann 

tamponlanna yazarlardl. 

Saatleree hatta günleree direksiyon sallayan l?oförlerin 

ruh haletlerini aksettiren bir deyi~ti bu. Bir baklm~ 

"aeeie elme, tedbirsiz araba sürme, yolu bitireeegirll 

zannetme; ömür biter, yol bitmez" anlamtna gelirdi 

$imdi aynt sözü, herhalde ~ehir içinde sefer yapan araçlann 

arkaslna yazmak lazlm. 

Be~ kilometrelik yolu birbuçuk saatte ahnca, insana 

hakikaten yol bitmeyeçekmi~ hissi geliyor. Tabii bu sefeç 

sebep, yolun uzunlugu degil, traligin tlkanlkllgl. Bu, ekonomide 

müthi~ bir "israf" olaYldlr. Gelin sizinle basit bir 

hesap yapallm. 

SU be~ milyonluk istanbul ~ehrinde, her gün en az 

üçbuçuk milyon insan sokaga çlklp bir yerlere gidil1 

g~liyor. Bu i~ için, adam ba~lna ortalama bin lira sarfedilse, 

~ehiriçi yoleu ta~lmaelllgtnda günde üçbuçuk milyar 

lira hareama var demektir. Bunu da, sene de üç yyz gün 

ile çarparsak, bir trilyon lira eder. Türkiye'nin l1)ilhgeliri, 

takriben elli trilyon liradir. Yani, Türkiye nin milh gelirinin 

ellide biri sadeee Istanbul'un ~ehiriçi yoleu ta~lmaelhglnda 

sarl olunmaktadlr. 

Aeaba, bu i~i daha "verlmli" bir ~ekilde yapamal 

mlYIz? Mesela, bu ta~lma sistemine yüzde onluk veyô 

yüzde be~lik bir randiman artl~1 getirilemez mi? . 

Yüzde be~ randiman artl~1olsa, tasarrul edileeek milh 

gelir Yllda elli milyar liradir. Yüzde on olsa, yüz milyar 

eder. Öyle ise, bu i~e ne kadar kala patlat~ak deger. 

SEViMLi Belediye Ba~kanlmlz Dalan, bu konuyu en' 

çok dü~ünenlerden biri. Aneak Dalan'm dü~ünee sistemind~, 

"iylle,tirme", "verimlllik artlrma", "tasarru'" 

gibi kavramlar herhalde ver almlyor. Kendisi, konulan 

yatlnm yaparak çözme tarattan. Istanbul'un trafik sorunu 

ne zaman gündeme gelse, Dalan, trilyonluk porjelerden 

bahsediyor. $üphe yok ki, Istanbul gibi bir ~ehrin tralik 

sorunlannl çözmek için belli miktarda yatlnm yapmak 

lazlmdlr. 

Yenl yollar, yeni köprüler, alt-üst geçitler, tüneller, i~ 

merkezlerinin ver degi~tirmeleri, yapllmasl gerekeri i~ler 

arastndadlr. 

Aneak, bir yönetieiyi bekleyen en önemli görev, yeni 

yatlnm yapmadan önee mevcut yatlnmlardan en yüksek 

randlmant aimaktir. 

Dört ~eritli bir yolun eger iki ~eridi park edilmi~ araçlar 

taraltndan i~gal ediliyorsa, "Bu yol yetmiyor, yenl blr 

yol daha yapallm demek", israftan öteye, günahtlr. 

•I 

STANBUL~ehiriçi yoleu ta~lmaelhgl, ~ehvet mertebesinde 

otomobil sevdaslna dü~mü~ ~Imank, küstah ve bencil 

araba sahipleri tarallndan pen~an hale sokulmu~tur. 

Bu araba ~ehvetine tutulmu~ sayglslz ki:?iler, mümkünse 

iki adlm bile yürümek istememektedirler. Kaldlnmlan, yol- 

Ian hayâslzea i~gal edip otobüslerin içinde bahk isti'i gibi 

giden yüzbinleree insantn hakklnt gasp etmektedirler. 

$urasl kesinlikle bilinmelidir ki, SaYln Dalan ve arkada~lan, 

degil bir, iki trilyonluk, yüz trilyonluk yatlnm yapsalar, 

bu araba sevdahlanyla sava~a girmedikçe, hiçbir 

~eyi halledemezler. 

"Otopark Isterlz!", "Geni, yollar Isteriz!", "Venl 

köprüler Isleriz!", "Tüp geçiller isterizl" çlghklanyla ulusai 

kaynaklann yanhl? tahsisine sebebiyet verenler de 

~unu bilmelidirler ki, arabalanndan inip toplu tal?lt araçlanna 

binmedikçe, iki elleriyle sanldlklan direksiyon simitleri 

arkastnda, trafik girdablnda slkl~mll? arabalanmn içinde 

saatleree beklemekten, kendilerini kurtaramayaeal(lardlr. 

SON SOl: Araba hürriyeline, trafik esiredifmez. 

1 

77

24.10.87 

sURf- Siirt'in ~Irnak Hçesinde 

bir süre önee 4 bölüeü 

çele mensubunu öldüren bir 

baba ile otluna S milyon lira 

ödül verildi. 

Siirl Valisi Seliml Teker, 

Çobandere köyüne baskm 

dùzenleyen bir grup ~klyayla 

üç saale yakm bir süre sHâhh 

çal1smaya giren Abdurrahman 

Geneo Sanll He otlu AU 

Sanh'mn olayda )'Ikllan evlerinin 

de yaplmlaealml söyledi. 

Vall Teker, bir avuç ça. 

pulçu eSklyanm devlel yanh- 

SI valandaslara karSI giriSli- 

Ii kalliâmlann hiçbir zaman 

eezaslz kalmayaealInI da 

kaydelli. 

" elklyaYI öldüren 

baba lilula 5 mllvon 

lira ödül verlldl 

Vali SeIami Teker, Çobandere 

köylOlerine üerelsiz ki. 

lim dokuma lezgâhlan gOn. 

derHecelini ve üretilen kilim. 

lerin Sümerbank larafmdan 

satmahnaealml kaydederek 

sOyle konustu: 

"Köyde Isdhelam lmkim 

)1lratmak Için her türtü ,...... 

nu )1lpaca&Jz. VataDdaflann 

devlete olan aüvenlnl sars. 

mak Isteyen blr avuç çapulçu 

qkl)1l, yedlll pmarla neye 

ulradllIDI P$lnh." 

Bölüeü esklyaya karSI ver. 

dili mOeadeie dolaYlslyla Va- 

Ii Teker'den ödül alan Abdurrahman 

Genco SI1nb, qkJyamn 

kendi köylerine defalarea 

haber gOnderdilini ve 

silâhlanm buakmalanm iSledilini 

belirlti. 

Abdurrahman Genco San- 

Il, qklyamn kOylerine adlm 

atmasma müsaade etmeyeeeklerini 

belirterek SOyie 

konustu: 

"10 adet G-J Ile bol miktarda 

müblmmata Ibtlyacl- 

1DJZ var. SUiblmlZ olduktan 

lOara blçblr qklya köyümü- 

Ile lIremez. Ne pabUina 

oIuna oIIu. deYletimbe oIan 

ba&JWlmllza kimse gölge dü- 

Süremez." 

DAI •• V•• ILDI 

Hakkâri'de geçen ay bölueü 

teröristler larafmdan öldürülen 

PTT dis sebeke leknisyeni 

Mehmet Oüzeldere~ 

nin ailesine Van'da bir apartman 

dairesi verildi. PTT Böige 

MOdOrlOIO tarafmdan ab. 

nan 17 milyon lira delerindeki 

daireye yerlqlirilen OUzeldere'nin 

ailesi için aynea 10 

milyon lira para toplandl. 

Yardlm kampanyasmm Kasim 

aYI sonuna kadar devam 

edeeeli açlklandl. (AA) 

• 

~ 24.10.87 

Mu,'ta 3 elklva 

,akalandl . 

tNGÖL- Mufta güvenlik operasyonu sonueu, Abdul- 

yapllan ope- lah Ekin, FadJl Balkaya ve 

Bkuvvetlerinee 

rasyonda, üç esklya silâhla- Abba~ Yalçla adh 3 esklya, 

nyla birlikie yakalandJ. ,Mus'un Kârabey kOyOnde bir 

Bingö( Valisi Güner Jr- evde yakalandl. Operasyonbay'dan 

ahnan bilgiye gOre. da, esklyaya ait bir olomatik 

Bingöl He MuS emniyel ve silâh ve 80 mermi de eie gejandarma 

timletinin ortak çiri ...&Î, 

idamelli/et 

Seracettin MÜFTÜOCLU 'Aramzda savel, kaymj{kam, 

N 

USAYBIN (M rdin) (hha) _ hâkim var ml?', di~ sonlula,:: 

• a _' .. 'ilaha sonra klQilik kontrol", 

Pazar gunu adandlg' sIrada. boo yaparak. &ÖyWiklerimizili 

11Ie~ org"t mdilanlarmea oldu,,!l- dog", oIup olmadlttm ara!jdugu 

aç,kl,anan polls memu~ ~ t1nblar, Salih Ta~emir'in 

Ta~emU' III teronstler~e agaea!t lis oIdugunu ägreninoe 

haglanarak ]dam eddd'g' bdd",ldl, po ma --'-la Ö" • 

G . Mid - E' araml n ayUUl r, nu- 

. o:e,\' \apllg] yat .mmyel müzde agaca ip baglayarak 

.\mIrlIg] nden hafta sonu tauhm ge. idam ettiler. Teroristler bu 

çlnnek IIzere 9 arkada'iJ de ava çlkan arada 'Sizin yammzda polis 

\(' terotl'ller taraf]nd~n, katl~llen mernu.:u o\S1m da olaeakt,' 

poh,., mt'muru Ta~e~llIr le Ilg~h,so. diye sordular." 

ru~lurmaya, Nusayblll Savelhg. nea Sa k' k'" .. , 

de\'am edillyor. Olaym gorgü tamk. .' velh yet Ihlen. olay )t- 

I Bit.. H I r Bilg nnde ,ap,lan olops.de, pohs 

~~ UI~ çoz. a e e. memurU Ta~emir'jn bO\'nun- 

Ni,;~r;:ttin Aku, Kadri Ya- dan aSI~arak. olduruldugunun 

VUZ, Naif' Ünvar, M.Salih anla~lld'~I~.' bddmll. Bu arad~ 

Bodur. Hüseyin DoIa~r Ile Ta!jdemU' m cena,;"S1. SIvaS 

M.Salih Aear, Nusaybin'e III Gemerek .lIçes, nde )akm. 

getirilerek sa\'clilkla iradeler;ne !anmn k.alddlgl sade bIr toren 

ba~\'uruldu Ola\ m tamklan. It. lopraga \'enld, 

sa\'clhga verdikleri ifadede. 

!iUnlart a\llatldar 

"SilahlanmlZl alarak avlanmaya 

çlkrm~tIk. Avlana 

avlana. Nusaybin'e bag-II 

Üçköy'e yakl~ml~tIk. Aniden 

etraflmlZl Kala~nikof 

tüfekli 8 k~i sardl. Bize. 

78 

Riärri'Jet 29.10.87 

B61ucuvah$etinl gören 

avcllar anlaltl: 

l'po/is alkatlaflmlll 

• 

Teröruzmam 

24.10.87 

eIDDJyetçi 

RKADA~LARININ "Apo" d.dikler/ ~h AIdoOln, 

1967 yl/lfIdl Po/is AklcHImisi'ni bil"Ip .mnlyel 

A 

OrQi'lÜnd. komlser mUlvlni olarak QlJreve baslRdl. 

Kly .. ,t'd. 3 YII QÖf'v Y8P.n ~en. 2 y,1 AlmanYl'da 

anar,I, I8rör VI Irlflk kanu/aflnda '~/llm QlJrdu. Ankara 

Emniyet Müdürlü~ü'niJn çesi/ll kad.m./er/nde çailsa" AIdoOIIn. 

Trafik O.lresi SaskanilQI QIJr.v/n. Q.tiflldl. Havadan 

h.llkopterl. Iraflk den.llm/n/ ba,latan AIdoOIIn. 1985 

ylilOcHI .mn/y"In .n Ot!.m/i an/leler/nd.n bir/ olan "GDvenf/J!Dal"""n;n 

b.,kanilQma Q.lfr/idl, ~an, bu dön.mde 

AmwI/la' da l.rlJr oIeY/'fly/a //gill eQ/lfm gOrdiJ. Giivenllk 

Oa"esi bünyesind. "Y,ko F.eI/yefIer $ube.J" bulunduQu 

Içln, aym zlIm.nda bu ,ubi d. kandlS/n. ba~ilyd,. 

, .,: Y;~kICIF.. //y,lIer ~vbesrn/n "TerfHI. MOcMJeIe Oll- 

.riel''". -dlJnü,türüfmesf' ça/lfm./armdl bulundU, T.ror Oa/. 

res!'n;n I/k Sa,kam T_ Merk;. bu QOrevde bir yll 

ka/dl. Anar,; v. I.rar konu/ar!nd;a ihllsas sahibi olan AI. 

~n. Merlç't.n bOSlllan Q

• 

Emia 

PA.ZAItCI 

ANKARA, ('&n:ömau)- 

~k1yanm Dotu ve GOneydolu 

Anadolu bölgelerimizde, 

kadm çocuk demeden masum 

insanlan katletmesinin 

Avrupa'run tepkisine yolaçmasl 

bölOeUleri birbirlerine 

dOJOrdO. 

12 EylOl 1980 sonrasl 

PKK'dan aynJarak "Partiye 

~ak Karlœrea KünlIstaa" 

(PPKK) adl altlnda te$kilâtlanan 

Moskova yarJ\sl bölUctller, 

Pl

• 

Tercfunan 29.10.87 

COU 'LU GERSTER: 

HalDburg'dakl clnaYld 

Pli 'III dl 

o 

• CDU'lu Gerster, aliln uçtaki bütün yabanci ku- , 

rulu~larin faaliyetinin yasaklanmaSIOI istedi . 

BONN (Tercoman}Hristi-' olarak Hamburg'cIa SOin \ ,,, E A.. ydm. 

'yan Demokratve Sosyal solcu tOrkler araslnda Ç1- .. 

0; 

Birlik Partisi CDUlCSU l'"e- kan 98bljmada bir kil)inln öl- . "'karo. genit Çaptà blr sOru~ 

deral MeelisGrubu ve lç~- dOOunOve eldekl kanttllJ"n " turma açt~,"1 bildiren sOzlen 

Komisyonu SözcusO da cinayetin MKOrdlstan~I cO,0 F~I HOkOmetten 

JohannesGerster, Federal PortIsi" olarak adlandlnlan de, Meclis Iç,leri Komlsyo- 

Almanya'mn, a~1Ouçlara Ortadoksz KomOnistterOr nu'nun Hktoplanbsmdaa$ln 

mensupyabancllar tara'lndan 

savq alam haline georganizasyonuPKKtara'lndan 

~lendïainl gOsterdi(lini 

yabanCllann durumu hak- 

klnda bilgl vermesiniistedi. 

tirilemeyeceOinlbelirterek, sOvtedi.pKf('mn Içte ve d~- ~In uçtakl bOtOnyollann. 

"Bunlara ka". yasal bOtOn ta bu tor pek çok ey!emegi- denenlp,yasal bOlOntedbirtedblrlel1nalmmaSllI-istedi. 

ri~tiOinihatlliatan Gerster, IerinyasamageçirilmesigO- 

Son zarnanlardayaban- "KOrtTOl1dll1'nlnsaldmelVI NIIOnG sawnan Gerster 

Cllararaslndagiderekartan ,Iddlt Iylemlerlnl c1ahataz- eyaletlere de çaOndabulusilahh 

çatl~malann end~e la g6z yumulamayacoOtnl" narak .'1lddet Iyllmllrlne 

verici boyutlara ula~tlOlna açlkladl. Federal Savclmn kanfCInyabaRCllanndertlal 

dikkati çeken sOzcü, son bu yaz aylannda bunlara slnlrd"l edllmelel1nr'istedi. 

~ ~ 30.10.87 

• Eski bakanlardan, SHPDiyarbakir 

milletvekili adaYI Recai iskenderoglu, 

"Türklerle. Kürtier lç içe 

geçmistir" dedi ve söyle devam etti: 

"seçilirsem Kürt sorURunuMeclis 

gündemine getirecegim" 

• iskenderoglu, "Bugünkü l1ükümet, 

evrensellnsan haklanlçlnde 

ver alan her ulusun Özgürlükçü 

h~klan anJaYISIlçlnde soruna çözum 

aramalIdir" sekllnde konustu 

80 

Reea; Iskenderoglu 

eEski bakan, SHP DiyarbakIr aday adaYIRecai iskenderoglu'nun görü~ü: 

.. Kürt sorununu meclise getirecegim~ 

PKK'II da .devletin evladl 

• iFlönü döneminin Imar ve Iskàn Bakam Recai Iskenderoglu, 

"Parlamentoya girersem ilk Islm 

Kürt sorununu gündeme getlrmek olacak" dedi 

• Kürt sorununUn TÜrklye sorur,lanmn aYrilmaz 

blr parçasl nltellgl taSldlglm savunan Iskenderoglu, 

"Olaylara sosyo-slyasal,müsflk ve clddl 

yaklaSlmlarla çözüm bulunmall" sekllnde kanustu 

I ~ 

• Seyfettln 

• DIYARBAKIR 

(Mil-HA) 

IEISKi bakanlardan, SHP DiyarbakIr 

milletvekili aday 

aelaYI Real ilketlderoilu, 

Kürt sorununa iki taralh çözüm yollanmo 

aranmaslD1D gerektigini belirterek, 

"Pariameltorl prenem 

• Jp. lirt IOIU ... pndeme 

",k oIIcakbr" dedi. 

MiI-Ha'ya özet bir demeç veren 

~t laöaä döneminin !mar ve iskân 

Bakam, SHP Diyarbakir miIletveldli 

aday adaYl Recli 

iskenderogla, Güneydogu Anado- . 

lu Bölgesi'odeki olaylarda öleo ve 

ö\tJüren ki$ilerio de deyletio eyll(ll 

ohluguou irade ederek, Kürt sorunuoa 

daba gerçekçi ve çagd~ dü- 

~üoce tarD ile yakl~lImaslm istedi. 

Reell iskeBcleroilu, Kürt soruou 

ile iIgili olarak, "Doiu Ye Gi- 

Berdoiu'dlki sosrO-11rlnl ye 

erlemsel olaylan cerçekç1, mi,fik 

OZGEZER 

n dddlrakllJlJnlartl çözüm buluamm 

&treldr. M1IIet,ekili -teÇ1- 

liIlem, !aikimel ,e c1e,let dize' 

Jiade oIsua, içte ve dlltl olsua, 11k 

KÖrenm bu IOruulan çözüm lra- 

JlII ;oeKirt lOIUauau diIe cetirmek 

oIacaktu" dedi. 

IKI TARAFLI YAKLA~IM 

Kürt sorununun Türkiye sorunlanodao 

ayn dÜ$üoü!emez bir par- 

~a olduguou ileri süreo Recai 

Iskeaderoglu, Güneydogu'daki 

olaylarda öleoleri deyletio eylltll' 

n olarak oiteledigi demeciode $UO 

Ian sövledi: 

"PU'1IIar da.~u.... 

dir. lid lllillet 0 delii biJtJlrlae uralJllllftJr. 

PKK'D11 ö1dirdükJert 

duletia nlldldlr. Kirt IOruau, 

Tür\( soruau.dla lynlmlI bir bi- 

IÜ.D oIarak mütllu edi1meIidir. Ba-. 

al 16re, bu IOI1IIU dJUIi pla .. 

çekerek, Ikl tlralb YlkllJlmllrtl 

çöztm yoUafl araamabdir. Bupaki 

Jaikimel, eyreuel 1II1II Jalklanlçlade 

.rer alai !aer ,lu"l 

öqiirläkçi Jaaklan.am au1aJlllIçlnde 

101"1" çözill UIDIahdlr. SoruauD 

çöziilliaüa temeUlde 

Tirldre'de '*'" aI1uut bulu,"; 

demokru1ala !aar'" ceç1ri1memesl 

rltmlktldJr. Yani Tiiddre'cIe de- 

IIOkralik de,rtll 1ireda1 Il.tmlk 

ve oal UlrUli dÜzeDIe 

aerçekJqtinnek ~reldr." 

GAP'A "VANONI" MooeLi 

iskeaderoilu, Güneydogu ~adolu 

Projesj'ode b~ya ~dabilmesi 

için Güney ltalya'da yillar 

öoce uygulaoao V laoul modeD gibi 

özel bir kaikInma plammo uygulanmasl 

gerektigini belirterek, bu 

koouda da $uolan söyledi: 

"GAP'llÜratle,dirmek ayml 

Firat havzlSllullkl uypIlmalan, 

oaun süratle1ldirilmesiDe plralel 

old Diele Jal\'ZlSlldald rltuun- 

Ian da siratleadirmek ~rek1r. Bulua 

dIpada Gi,eyl!oiu'rl GAP' 

tu lJl1oIIrak Gùey IlIIJa'da dalla 

öate ur&ulluy ve hllYI'aID 

ka1laamllSllll sailaru profesiir VIaoni'aiu 

modeliue beazer özel bir 

pllu ve kalklDml modelleri uygu. 

Ilamahdlr. "

& 

• 

30.10.87 

5 PKK'lIya idam istemi 

• Fclruk BAlIKÇ/ 

• DiYARBAKIR. Mil-HA 

ARDIN. NU'dvbiu ve 

UOmerli yore\mue laahycl 

l!!!I gOlternd biri ustegmclI (, 

a,krri jehi: ,~,~~. blr ,ure ollee NIIlaybin'uc 

demiryotu koprusunc sa. 

botaj duzcnlcyclI IS PKK'hdan 5'i 

h,lkkmda olum !;fzaSI isteniyoL 

Mardin ve yoresindc yakalallan 

IS PKK'h hakklßua DGM Savelsl, 

h,wrlaul~ iudiallamClmde, "Kim 

Mustaf." diye allliall /ladi Alp- 

\oY'III1.Suleyman (clinkaya ilc bir. 

likte a,keri araca pUIUkuraiak bir 

ultegmtll ilc 2 CflII lehit edilmesi 

olaYlllJ kJflj:.:.:.: .........:.:...,Ji. SJ'. 

CI, ,alllklardall /ladi Alpsoy, mZj: 

ni ('mar, Saruban Akad, Nezir III 

ban vc Slileyman Çetinkay.'mn 

cylcmleri nedeniyle olum eezasma 

çarptlCllmaslm iSledi. 

bit. 

Aynca, Mardin ve yorcsillde 

PKK örgutune yardlm ve yatakhk 

yapan 13 samk hakklßda da 3-5 YII 

hapis cezasi istendi. 

M 

.Terciiman 

1 terörist 

Öldürüldü 

lOYAl, flcrtiamaa)- lrak~ 

tan Balman'a petrol ta$lyaD 

iki tanker, boWeU e~klya tarafmdan 

yaktlda. ~klya sofOrJeri bir 

daba petrol ta$lmamaJanru sOy_ 

leyerek rehdit eui. Mardin'in 

Gere~ ilçesinde de I terOrist 01- 

dUrUldO. 

Önceki gUn saat 10.00 Slralannda 

Midyat-GercU~ karayolu 

Yola~ kOyUyakmlannda lrak~ 

tan Sfut';n Batman ilçesine petrol 

ta$lyan iki tanker bir grup bo- 

30.10.87 

IUcüqklya tarafmdan durdurul-' 

du. ~för1eri araçlardan indiren 

w: biraraya topiayan qkJya iki 

tankerin petrolüno yeJe boplrarak 

tanka-Ien tamamen alqe w:- 

rip yaktl. 

Ole yandan, Mardin Emniyet 

MUdOrlUlll'nce .yap1lan operasyonlar 

sonucu PICK sempatizan- 

Ian oJduklan tesbit edilen Mablum 

Bada" ~~ K.ducaa, 

Abdülw:bap" KIId.c .. , - Huaa 

Kut1ucaa, All Ccylaa, Cem 

Aras, Nenat EIlk, tdma. IUDo, 

Abdurnbmaa Göfer, Abdullab 

Çnik w: AJuaet 8e&a adb $lIIus- 

Jar yakalandl. 

~ 30.10.B7 

• Uyu~turucu satlclSI Nusret AY'ln kizi kaYlp 

PKK-mafya hesapla,masi 

• 

UYU$turueu satle'SI Nusret Ay'," PKK'ya boreunu ödemedlOI, 

bunun lçln de klzt Hasret'In mllitaniarea ka- 

Çtrlld,gl güvenllk ve Istlhbarat blrlmlerl yetkllllerinee 

açtklandl 

tanlanRln yanmda oldugu yolunda 

kesin istihbarat bulundugunu soyleyen 

yetkiliJer, HUlfl'in kaçmJnu$ 

olabilecegi üzerinde duruyorjar. Yetkililer 

Huret'in arncasl ve erkek 

karde$inin örgüt elern1R1olduklan, 

Nusnl AY'ID bunlan kaçlOnak için 

ID milyon lira harcayarak pasaport 

ahp Isviçre'de doklor Tank Ekind'nin 

yaRlna gönderdigi yotunda 

bilgiler oldugunu kaydettiler. 

500 MILYON 

KIM DEN GELDi? 

Güven1ik birimlerine ul~n bi!. 

gilerde, Nusrel Ay adJna Hollanda 

ya da A1manya'dan 500 milyon lira 

havale ç1kartJldJiJ, ancak bu paramo 

kim tarafmdan ve ne amaçla 

göoderildijinio lespl edilemediji !Je.- 

lirtildi. Havalenin Istanbul'da bir 

banka $ubesme göoderildigi, NusreI 

Atm da Istanbul'da YlijadJiJ 

yolundaki bilgiler de Ay'm emniyet. 

lui dosyasma ekleumi$ durumda. 

ALAATTIN ZUHURLU'NUN 

ROLÜ 

yetkiliJer bu arada, 12 Haziran' 

da Diyarbakir $Chir merkeziode ölü 

olarak eIe geçirilen Se1ll1r kod adlt 

Alullill Zuillulu i1e Nusret Ay arasmdaki 

bai1an1lY\anijUnyoriar. Ay: 

DI yetkililer, Nusret Ay'm kll~ 

Hurel Ay'm, AlnUla Zuburlu 

nun öldürü1rnesindeo hemen sonra 

ortadan kayboldugunu da sÖllerine 

eklediler. 

Örgiitün u)'Iijturucu traligi ve fi. 

nansman i$leri sorumlusu olan A1.- 

aUla Zuburlu 'oun beraberinde 

Mebmel Dli ile Diyarbakir $eh;.r 

merkezine izinsil olarak inmesi 'le 

esranru koruyor. 81

oSay.n K.nyas Karlai, ya,amöykünüz 

gerçek bir roman konusu. Soyyeller 

Birllgi'nde harp okulu bUirmiS ve 

Sovyet ordûsunda subßv..k VR('lm'c; 

bir insanson.z. Sonra Turkiye'ye kaç.p 

asirelinizin ba",na geçiyorsunuz 

ve 1965 - 1980 ylilan araslnda Van 

millelvekilligi yap'yorsunuz. Önürnüzdeki 

1 KaSlm seçimlerlnde DVP 

Van IIslesinln Ilk SlraSlnd. yer 

altyorsunuz. Vine seçlleceksiniz ve 

Meclis'e gelecekslnlz. Bundan önc:e 

birkaç kez oldugu gib!, ,imdi de 

"en yaSIt üye" Sllabyla yenisi seçllene 

kadar è>1eclis BaSkanltg. y.p._ 

cakslmz. 8enlm bu konuda aklnn", 

hiç almad.g. bir olay var ... Bu olay, 

Iipik bir karamizah örn.gi. Onu .Ize 

biraz sonra sorac.gom... Türklye' 

den ba.ka bir ülkede, böyle blr ,.y 

olamaz... SaYln bUyügüm, slz gelmi,sinlz 

87 ya'moz .... Arlol< .eçlme 

girmeseydlniz de, yerlnizl gençler. 

btrak •• ydlnlZ d.ha Iyl olmez m.ydI? 

Beyelena" arz edey.m ... Ben g,rmemeye karar 

ver m" ,d.m. Hatta benom oglum genç id. 

ve DVP Van Il Ba,kan. id.. Ama Demorel 

buna müsaade elmed .. Bana dedi ki: "Sen 

otacaksm. Senln mrbOIt'! bin d.ha I.zla oy 

gelirir" .., Ben de bu ,wsile .Ie kend.s.no kormad'm, 

Rus ordusunda sub.yltkl.n bu günlere 

naSlI geldlnlz el.ndim? 

O 

Beyelend, bu ",n en ba~.ndan anlatay'm. Ben,m 

atalanm Dlyarbakor dan Igdor'a göçmi.l~ 

1er. Bugun oralarda IOder Devlel Orelme Çlffligi 

vardor 0 gem, araz,ler hep bizimm~. 0 

zaman oralan Iran toprag •• m.,. Sonra oralaro 

Rus yonet,m.ne geçince, alalarom Rus yôr1etim,nde 

kalm"lar. BIz böylece Rusya'da kald,- 

g,m,z lÇ,n ben orada okula ba,ladlm. Bu arada 

b,z.m Brukan ~oreb Iran'a w oradan da 

Turk'ye'ye göç elm', idi. Ben onlann izini 

l

• 

DEVAN 

ka blr idares,z"k vard'r. btr hatamlz vardlr 

Arap kötü. 0 kölu. bu kötu ... Peki hep biz m, 

iy'y'z? Zaval" Kurt senon IÇln canono venyor. 

kanono venyor. Harbe gändenyorsun. öluyor ... 

Ve senden hlÇbor ~ey islem,yor 0 cahil 

adamdIr. Sen onun Slrt,no b,raz ok~arsan. 0 

boter. Sen onu sev. onu ok~a ... Dogulu'yu seveceksln. 

Senden sadece sev,lmey, beKhyor 0 

adam. Vallaht 0 zaman sana camm vem 

Beyefendl ~~r:.. 10. ...... - l ".'. , ' 

Isra,i'1 vardlr. Ermeno'non g,decek Husya s, 

vard,r. Herkes,n gldecegi b,r yen vardlr ama 

blz,m gldecek blr yenmiz yoktur. B,z bu topraklann. 

bu memlekehn ,nsanlany'z. 

5.10.87 

1901 yùInela: Igd1r'm Toru.nkent Köyü'nde dogdu. Sovyetler 

Btrllgi'nde asker1 lise ok:udu va da.ha. sonra Sovyet1er Birl1gi 

Harp Okulu'nu bitirdi,. Rus ordusunda tegmen rütbesiyle 

görev yapan K1nyas Ka..rta.l bir süre sonra Türkiye'ye ka.çtl 

va B$I'et.1n1n ~ma. geçt1.. Van'da bulunan Bruka.n 

~1ret1'n1n reis1 va a€asl ola.n K1nyas Kartal, devlet 

ta.ra.fmdan üç Irez sürgün edildi 1965 ylimela Adalet Partisi 

Van M1lletvek1l1seçilen Kartal, 12 Eylùl 1980 ha.rekâ.tma. 

kada.r TBMM'de m1lletvek1l1 olàra.k görev yaptl. ~1tli 

zama.nle.rda. 'en y&.I;ll1~. sûa.tJyla TBMM ~ka.nlJgl yaptl. 

Rusça. va Kürtçe bilen K1n,ya.s Aga evil va on çocuk. ba.bssL 

Kürtler Türkler1 çok sever. Evvela ikisi de Müslüman' 

d1r. Zavall1 Kürt, senin iç1n camru veriyor, karuru 

veriyor. Harbe gönderiyorsun, öltiyor. Ve senden bir 

eey istemiyor. Sen onun Sll'tlill biraz ok$8..Sa.R0 biter. Senden 

sadece sevilmeyi bekliyor 0 ada.m. 

B 

O 

12 Eylill aonr",ncla et. .UrUlcIOnüz 

mU? 

Beyelendi. çok ~ükür kl sürmediler" 12 Eylüi' 

un ,htilali, benim içln en ehven (uygun) g8ÇlrdiQlmiz 

bir ihtilaJ olmu~tur!.. (Kllhbha"') ... 

Vanl 12 EylUJ'ü h1çblr urar gör. 

O 

~den au.ttnz ml" 

Laran. Mechs kapandl... Ben de mllletvek,lIil'linden 

~mü~ oIdurn ... $ükür kl dü~tüm beyelendi. 

Allah Kenan Evren Pa~'ya uzun 

ömürler versin. Mec/is'te Iken aldlOtm ma", 

1z sürgün edildik, hapis yatt1k ve ç1ktlk. Benim 9.500 

dônÜffi topraguna. el koydular. Diger agalarm toprakla.ruu 

iade ettiler. Aradan tam 27 yù geçti ve ben 

devletten hâlâ. topraklarlffiill geri verilmesini bek.l1yorum. 

O 

SaYln Kerlel slzl anhyorum elendim. 

Pekl s1z Kürt asllil olmanlzln sonucu 

olerek keç kez sürgün edildiniz? 

Beyefendl ben, uç defa sevk elt,ler Kurl de 

demed,ler de, 6yle surduler 'sIe' 1926 yd,n. 

da $eyh Sait Isyan,'ndan sonra surdu1er. 1937 

y,ltnda surduler, en son olarak da 27 May,s 

1960 ,ht,lal.nde surduler 

O 

Demek kl ilk iki sürgününüz Atatürk 

dönemlnde oluyor. Örne\iin $eyh 

Sait i.yen!'ne 'alan ketllmls mlYdm,z? 

Bir suçunuz var m'ydl? 

Beyefend, oyle b.r sey olsa, mullaka yargdamrdlm. 

Maelesel 0 Slralarda bunu soran k,m. 

se yoklu. i~te Kürt as,lltYlz dlye .. 

Ana dilim Kürtçe' dir. 

Ben Türkiye'de 

okul gönnemi~. 

Meclis'e geldim. 

Kon~ mon~ Biraz 

i1erlettim TÜTkçe'yi, 

halen de noksamm çok. 

O 

1937 YJhnda ne oImu.tu da .Urü!. 

dOnOz? 

Ne oIacak beyalendi? 1960 y,ltnda ne oldu k" 

1937 )'IlInda bir ~ey olsun! 

beno ya idare eder d, ya da etmez 1dI. ~ 

dan soora ben kendime yedi sekiz sene ça' ... 

tIm ve be$ on kur~ para toplalT1ll1 oldum. 

$imdi 1 Kastm seçimlerinde y'ne milletvek~i 

oluyorum. Korkanm 0 topIadlg.m para y.ne 

gilsin. 

o~f""bnIz et. para lopladlnlz 

Bir yerim var idi. Onu pasaJ yapllm. O{jlumun 

eczanesi vardtr. Bu pasaj ~imdi bana ayda iki 

milyon lira para gellriyor. Ekinlerim vardlr. 

Arazimde çal"bm. 

O 

Slzln toprak"ra '0 May. Ïhtll8ll 

_asancIa el Iloymll/lllf.... tnIyd11 

SonuncI8 Ilurtarabiklnlz mlloprall'. 

rftZl? 

Beyelendi çok iyi sordunuz. Onu da arz 

edeyim ... (Teybl Il.. teet.rell) ... $jmdi bu alet, 

konu~tuklanmlzl zapledlyor mu? 

oZaptediyOl' 

elend1m. 

Bayerendl 'Zr MaylS sonraSlnda biz sürgün 

edlldlk, hapis yattlk va çlkt.k. Benim 9.500 dönum 

toprag'ma el koydular. Diller a!)alann 

topraklanna da el koydular ama, bir süre sonra 

onlan ,ade ettller. Aradan 27 yll geçb ve 

ben devletten hâlà topraklanm.n geri verilmeslni 

bekllyorum. Danl~tay'da dava aç'p kazan-' 

dlk. Danl~tay diyor kl "Verin". ancak devlet 

verm,yor. Burokrasi vermlyor. Adalet kararlanna 

ragmen, ben topraklar,ml gen alamo. 

yorum beyelendo. Oemek k. biJrokrllSl. bu l»- 

kede mahkeme kararlarondan daha guçlu 

imi~. Galtba Anayasamlzda da varm'~ ... SaYln 

Cumhurba~kano da Slk slk "Türklye bit hullull 

deY"lldlr" diyor Idl. Bu durum. maalesel b'- 

raz tereddùtludÜr. EOer hukukun üstunluQu 

vars a, mahkeme kararlan y,lIardlr nlÇIn uygulanmlYor? 

Bereket Yersin kl. 0 topraklan 

',Ine ben ku)lanoyorum. Ancak lapu benlm 

, .ft~i,...,o ..."\..i' ...... n. _1_ ~. ~_ • r ..... 

:.Imu 

ID Ayn.n yezenm Ofer.jim.. , 

"anUi! aOa/lln hapsine topraklan iade edildi, 

I~r tek ben kaidirn. Beyelendi 1965 • 1980 

, .rlSlnda onbe~ yll milletvekilliQim var. takdlr 

I.dersiniz kl anar~i ve terör 12 Eylül önceslnfle 

bOwn memleketlmlzde alm'~ ve yürümü!7' 

1J. Girmeyen blr tek vilayet varsa. 0 da Van 

l ,Imu~tur. Van'a giremeyi$,nin sebebl ben va 

I enim mensup olduljur' cr ,,'" R'l t ... , 

i,in vermed,k. Ama mUkd'dl v;drak Den, su,- 

düler ve arazlml ellp vermedller. Beyelendr, 

hen Adalet Parl,si'nin lelseles,m bemmsemi~ 

hir insanom. Süleyman Oemirei'e çok büyuk 

, ayglm ve sevgim mevcuttur. Istanbul'da b'J 

!Iolculann lerlip elfikleri mltinglerde Atatürk rerirllieri 

yerine Stalin resimleri ve ~unlann 

I,unlarln resimleri ver idi. Adalet Partisi'nin 

11unlara kar~1 düzenlediQi "BeyreQ. SlIygI" 

,nltinglerlnde en önde ve en ba~ta, en ya$1i 

olduQum halde ben vardlm. Beyetendi bu be- 

111m gOrevim. Ben memleketini seven 

adam1m. Ben Türk'üm. Elbe!te ki Türk bayra- 

!}Im seyar ve severim. Bu benim için bir görevdir. 

Fakal buna raQmen ben hep zarar 

gôrdüm ve hakklml alamadlm. 

O 

Pelll ama .Iandlm, .Iz onb •• YI' SU. 

"yman [)emlrenn yan'nda mlll.tv •• 

11111101 yapm,. blr In.an.mIL Oemlrel'In 

ba.ballan oIduQu dlln.mlerd. 

Ilendl.lne .llyl ••• ydlnlz, Demirel 

emir yarlrdl YB lopreklarlnlzl d.rhal 

ahrd,n,z. 

Beyelendi ben bu durumu bir tek gün bile 

Süleyman Bey'e intikal elfirmedim. Valmz 0 

zaman lsmet Sezgin Maliye Bakam idi. Bir.iki 

dela ona dedim. Fakat maalesel, bütün çabalanmlza 

raOmen 0 da bu i~i bürokrasiden 

kurtaramadl. 

O 

0 zam.n belIlI d. d.yl.tln /.t1hb.ret 

llrgUtI.rlnde "zln Iç!n glzll rllporler 

varcltr. Acaba var ml? . 

Beyelendi size bir ~ey arz edecellim ... Tahmin 

ediyorum ki VIIrdlr. Oiyeceksiniz ki: "Sen 

akIlD de allzUnI. gllrdOn mU?..... VooO.., 

Am. ben f1.e tablylm, 

O 

Vanl MIT lallln .Izi Il.I.ml .... Oyl. 

ml? 

Fi~lenm"im!... Beyetend'. benim onbe~ y,l deveml! 

milletvakilligim verdir. Alli yedi ay, en 

ya~1I Oye sllallyla Meclls Ba~kanl!lll yapt,m. 

Buna raQmen ne .cldlr ki. 1'$liyim. 

O 

Garç.kl.n çok ac, ... P.1l1 bUtUn bun. 

'ar ba.m,Z8 KUrt .. Ilh olmaktIIn ml 

gallyor? 

~Iendl, 'Zr MaylS Ihtilalinden sonra bir gün. 

Mllh Slrlill Komlt •• 1 üyelerinden Muclp Atekh 

ile bir konu~mamlz oldu. Kendisl ~imdi ölmü~wr, 

Allah rahmet eylesin. Bizi Slves'a, 

~uraya buraya sürmü~lerdi. Ondan sonra bunlarla 

temasa geçtik. Bana dedi kir "Senlm 

bab.m Arnayut'tur ama ben TUrll'Um" ... Ben 

de buna dedim kl: "8.n da TUrk'Um, B.nlm 

babllm KUrt'IOr ama ben dlyorum kl b.n 

TOrll'Um. Fllklll .Iz b.nlm TUrll olduQumu 

kllbul .tmlyOl'.unuz..... "N .. 11 Illlbui .tml. 

y'OI'uz?" diye 'ordu. Bunun üzerine dedim kl: 

'81z benlm hakk""da YUlyor.unuz III KUrt 

allllh Klny.. Karl8l. Senln beben Arnllyut 

a"'hdlr lima .an dlY\OI'.un k! ben Türll'üm 

VII kwtuluYOl'8Un. Benlm bllbam Kürt'tür. 

Ben dlyorum III ben et. Türk'üm, lima ben 

bIr lÜrlU kurlulamlYOl'um. Acllba bu nau I~. 

tlr?"... (SUrellll kehllahe"r) ... 

O 

O 

Fi~1111Ildurumunuz ecaba ~1mcI de 

clevam .dlyor mu? 

Tahm.n edoyorum eder! 

Vani Kürt allllh oImak yUzüncien ml 

Ilflenml. durumdallllllZ? 

Elbette kl... Hatta bu yüzden, 12 Eylül sonrasinda 

telefonumu bile uzun ylilar kestiler bey. 

elendl. Bem telelonsuz b,raktllar bu y~'mda. 

O 

Seym Kerlal, 1965 - 1980 y.... ra ara. 

sande hlç Ile"ntialz Ven milleivellHI 

.eçlldlnlz. Acllbe yUzbln Ill.ilill a,l- 

83

• 

• 

O 

DEVAH 

rehnlzde herkes size Gy verlr mlydl, 

yoksa Bizin sandlklardan Adalel 

ParUai dl,lnda ba,ka partilere de Gy 

çlkar mlydl? 

Beyelend, onu da arz edeYlm Hayatla lire 

vermeyen h'çblr ~ey yoklur Fakat en az fire 

veren olursa, y.ne b,zlm a~lrellir. Bunu SUleyman 

Bey de b"'yor. yanIOdakl herkes de bilivor 

Halla sandlk ba~kanr s8Çlm gt.inu roye 

geld'g' zaman b,z,m koyluler ana derlerdi kl: 

"Seneierden beri blzlm sandlklan muhalll 

oy çlkmaz. Sen de blzlm parlive oy kul- 

Ian" Çok zaman onu da Ikna ederlerdl. Yam 

b,z,m oralardak, koylerde ba~ka oy çlkmaz 

B'r le •. oy, blllm d's,mlzda çlkmaz 

O 

EI.ndlm koskoca K1nyes AOeIllflIL 

Aeaba kaç kanOlz varchr? 

5.10.87 

Elendim önümüzdekl 1 Kaslm seçlmlerlnde 

blr de baktlnlz ki slzln 

sandlklardan DYP dl,lndakl parlIIere 

de oy çlkm.,. 0 zaman ne yapar. 

51n1Z? 

Im"ânsizdlr beyefendl Kallyen olmaz Bakin 

size ,zahln, yapacag,m 27 May's Ihtllalinden 

soma Bursa Cezaevl'ndey,m Benden sordUlar 

"Anayasa lçin referandum yapllacak, 

Kabul oyu mu kullanahm, ret oyu mu?" 

d've Ben de b,zlmkllere ded'm kl "Kabul 

oyu venn" Sebeblne gelince, blr an once 

bu Idareden kUitulalim Benlm kald'glm koyun 

adl Özkoy Allar geçm's,n,ze rahmet ets.n, 

anam 0 zaman hayatla Id, Ben,m koyumde 

sand!k tHr aCI!lyor kl, dokuz tane klrmizl ret 

oyu ç'klYor Koyull muhta" da, amcamln oglu 

Haci Re~,t Karlai Amcam og'l' hemen 

"Bunu hangi namussuz yaph?" dlye baglrrnilya 

bas, \0' An3m da ana d'yor kl. "Dur 

hele. sövme. Elunu ben yapm","m" Soruyor!ar 

"Te)z.e nlçin yaplln bunu? Biz bu 

ka!>ul oylannl senin ogluna danl,arak verdik" 

Anan~ ounun uzertne dlyor kl. ueenlm 

oglum herhalde bunlardan korktu kl. kabul 

oyu verin dedi l3en onun için ret oyu verdirdim" 

BeJ~j(' ....~~ /\"1~ ::-lab'!IYo" ya, ben 

unlardan X('rl\'11\...;~'. l, .t'cksa :,en kabul oyu 

verdIr ,r mlyd,m? Yanl anam bunu anlad'g' lçln 

koyde dokuz kad,n. kandlrmlS Yoksa b,z,m 

aslrehmll' mumkun degd kand"amazsln 

O 

Siz Turkçe'yi Türkiye'ye geklikten 

sonra ml ligrendiniz, yoksa h.p bllir 

miydiniz? 

Yalanclya lanet olsun Benrm ana d,lim Kurtçe'dlr 

Ben Turklye'de ,'kokul gormemi~lm, ortaokul 

gormem,s'm, obursunu gormemlslm 

Soma Meclls'e geld'", rab" konusluk monu~tuk 

ve blraz ,'er'ettlm Turkçe'YI Halen de noksanlm 

çol

• • 

tatürk Uluslararasl Ban$ ÖdOIO, 

A geçen sene,' ban~la ilgisi biraz 

"dolayh" bir kurulu$un, NATO'nun 

uzun seneier genel sekreterli~ini yOrOten 

Joseph Luns'a verildigi için 

epey elqtiriye konu olmu$tu. Hattâ 

bu.seçim, yüksek bOrokrasi içinde de 

baz1 çevrelerce "bir gar' olarak tammlanm1$tl. 

Bu sene ele$tiriler,'AtatOrk 

Uluslararasl Barl$ ÖdOIO'ne layJk 

görOIen Federal Almanya Cumhurb8$kam 

Richard von Veizsaecker'in 

ve "saygm ve demokrat" ki$iliginin 

bu ödOllebagd8$unlamaYI$mdan 

kaynaklandl. ÖdUl töreninin ertesi 

gOnO,bu kez von Weizsaecker'- 

inTorkiye'deki demokrasiyi herhangi 

bir Batllmm yumU$aksOylemiylesorgulayan 

sözlerine içerleyen baZ1 gazeteler 

"ödül verdik, demokrasi dersi 

dinledik" feryadlyla elqtiri korosuna 

aksi cepheden kattldtlar. (BOtOn 

bunlar Slddlk Bilgin1iöldüren i$kencecilerin 

nihayet yar&1Onüne Çlleanldlgl 

hafta içinde oluyordu.) 

Atatürk Uluslararasl Ban~ ÖdOlü 

Kurulu üyesi Prof.Dr. Hamza Ero~lu'nun 

.YeniGQndem'e sOyledileleri, 

ça1laJ1lba günkO tOrende Opera binasIm 

dolduran askeri ve mUlkierkamn 

minnet hislerini çok iyi Ozetliyordu: 

"Weizsaecleer'in bu OdülOkabul etmesi 

büyük bir fedakârhle, Federal 

Alman Cumhurb8$kam'mn "bunca 

mqgalesi arasmda Ankara'ya gelmesi 

ve gayet tabiî, asd Onemlisi, bOtOn 

tenkitlere ra~men ödolO kabu! ederek 

TOrkiye'ye sempatisini gOstermesi"ydi. 

Gerçekten, von Weîzsaecker, 

hem Alman, hem TOrk demokratik 

kamuoylannda bu ödOIOkabul ettigi 

için çok elqtiriùni~ti. . 

"Milletsiz deYlet.nl.Y~I" 

AtatOrk Barl$ ÖdülO'nOn statOsO 

ve Odü10veren kurul hakkmda, D¥P 

Genel Ba$kan YardlmctSl Mehmet 

Dülger de, "Epey $Ophelerimvar" diyordu. 

Dülger'e gOre,ödülOn ilk gOze 

çarpan Ozelligi,"demokrasiden uzakh~1 

ve miIletsiz bir dev1et anlaY1$ml 

yansltmasl"ydl. ÖdOIKurulu be$ hOkümet 

temsilcisi, iki Silahb Kuvvet- 

1ermensubu, YÖK ve AtatOrk YOk. 

sek Kurumu B8$kan1an île Cumhurbqkam 

ve onun seçtili yedi qiden 

olu$uyordu. Mehmet DOlger, "Niye 

mesela, bu kurulda gazeteciler yok, 

mesick odalarl yok, siyasetçiler 

yok?" diye sormaihtiyact duyuyordu: 

"Nobel Ban$ ÖdolO'nOn bir hiklyesi 

vardrr. Adam dinamiti bulmU$,bunun 

asken amaçlarla kul1am1- 

masmdan duydugu OZOntüyle bu 

OdOIOnverilmesini vasiyet etDlÏftir. 

Bu ödOIOnhöyle bir hiklyesi var mldir? 

Niye ~u lei$iyede~ de bu ki$iye 

veriliyor? Bir hesap ml var? Geçen sene 

ödOI verilen Joseph Luos'un ba. 

n$la ne irtibatl vardrr?" 

ÖdOIOnstatüsOnOiçlerine sindiremeyenJer, 

Federal A1manya tarihinde 

ille oturumda en yüleseleoyu alaraie 

(l028'de 832)seçilenCumhurb8$kam 

olan von Weizsaecleer'in "saygm 

ki$iligini" bu elqtirilerden ayJrmale 

gereletigini lsrarla belirtiyorlarm. 

Mehmet DOlger'e gOre zaten en 

boyük çeli$ki, milletveJcülilinden belediye 

b8$kanl.1l1na,oradan Cumhurbqkanl.1l1na 

k~, her k~ede 

"seçim"i yqami$ olan biri ile bOylesi 

anti-demokratik yapili bir ödOlarasmdaym. 

TtJun - Bo$Itldrtr libl bilmedi. 

1987'nin Nobel Ban$ ÖdülO'ne 

adll1' gOsterilen bilim adamt Ismail 

Bqikçi, "Aksi iddia edilemeyen, aksi 

ileri sürOldü~ü zaman suç kabul 

editen ideolojiler ve sisternJer adma 

ödOller koymak göstermelik olmaktan 

Otebir ~eyifade etmez" diyordu: 

"Bu kO$ullaraltmda verilen Atatürk 

Uluslararasl Ban$ ÖdülO'nOn ban$m 

kurulmasl, kOrunmaslve sOrdürOlme- 

si soreeine hiçbir Jëatlctst yoktur. Bu 

sadece, uluslararasl saygmbia olan 

demokrat ki$ilerin itibarlarmdan yararlanarak 

TUrk devletinin propagandasml 

yapmaya Yarar. TOrkiye'deki 

, 

anti-demolcratik uYlllJ~mal..n giz1emeye, 

KOrtiere uygulanan D'leÇ1basktIan, 

cezaevlerindeki, karakoUardaki 

i$kence1erlortJiltye,.~ Federal . 

Alman CWnJ1ur6qkam bu ödOlOkabul 

etmek için epey zorla~ olmah. 

Nitekim, ödül, 8Çlklanmasmdan 

ancak bC$ ay sonra verilebUmi$tîr. 

Oysa OdOIOntüzülOne &Ore23 Nisan'da 

açlklandlktan sonra, 19 MayJs'ta 

verilmesi gerekirdi." 

"Diycceklerine dikkat eella!" 

ÖdOle yönetik ele~tirileri tOren öncesinde 

YeniGündem muhabirinden 

dinleyen bir Alman gazeteci, "Von 

Weizsaecker bir OdülOkabul ettiyse, 

bu, kabul edilebilir bir ödül demektir. 

Hem siz konU$masmdademoIcrasi 

OzerinesöyleyecekJerinedikkat edin" 

uyarlsml yapml~tl. Gerçekten, von 

Weîzsaeeker'in bu ödülO kabul etmesl 

belki bir "fedakârhk"tl ama, 0 da 

bunun "bedeJini" Odülü olU$luran altm 

heykelcik ve Parasat hedelle delil, 

"bUdili gibi kODu$mak"la ödetiyordu. 

Gerçi ÖdOl'Kurulu'ndan Kaslm ' 

Gillek, "Yole CaDlm,adam gayet iyi 

niyetle söYledi" diyordu, ama Milli- 

)'d'in "TOrk-Aiman soluklulu", ~ 

TercfJman'm "Alman Cumhurb8$kam'na 

'AtatOrk Barl$ ÖdülO' verdik, 

'rrkçl basb' propagandasl dinJedik" 

diye serzeni$te bulunan mllß$Ctleri 

bqka bir izIenimi yanslbyordu. Von 

Weîzsaecker'in "etnik ve dinî azmbklarm 

haklan, insan haklarl, tutuklu 

ve hükornJOiere insan onuruna yara- 

$lr muamele" konusunda ashnda 01- 

dukça "kibar" olan sOzleri, bazl 01- 

~Ieri mensuplan tarafmdan "lçi$lere 

mOdahale ve mOnasebetsizlik" olarak 

yorurnJamrken, "ÖdillO kabul etmesine'kar$l 

çdcan1an memt1unetmek istedi" 

yorumu da yaygmdl. Bu arada 

Dl$i$leriBakanhl1 von Weizsaeeker'- 

in sOzleri hakkmda "hiçbir açlklama 

ve yorum" yapllmayacagJm bildirerek, 

ashnda OdOlle olan ilgisini de 

Ozerinden atmak ister gibiydi (Ödül 

Kurulu'nda Dl$i~leriBakam da bulunuyordu). 

Süryullerin 

rolü 

Bu arada, von Weîzsaeeker'in TOrkiye'deki 

dinî ve etnik llZlnJlklarla 

"derin hO$gOrüve saY81içinde birlik-' 

te yqanmasl"m telkin eden sOzleri- 

Din armnda, Türkiyc'deki SUryanilerin 

Almanya'ya "ani" ve kalabahk 

gOçünOn de payJ varm. Richard von 

Weîzsaecker'in qi Marianne von Weizsaeeker, 

Soryani Kilisesi'nin AImanya'daki 

en bOyük hamisiydi ve 

Bayan von Weizsaecker'in "TOrkiye'deki 

SOryanilerin kll11dqttlt basblar 

kar$lSmdaki OZOntOsO"de, kocumm 

konu~maslmn satlr aralannda 

ifadesini bulmu~tu ... 0 

TANIL BORA 

81S 

18-24.10.87

nexta 

SINEMA I YILMAZ GONEY 

Nihayet 

•• 

•• 

ozgur 

olacak 

HÜkümet Yllmaz GÜney'ln 

fllmlerl üzerlndekl yasagl 

kaldlrmaYI Planllyor., 

BöyleCe sinemasévetlerin 

7 Ylillk OZleml de sona 

erecek. 

Y 

Il: 1978. Ver: Taksim Ven Ils 

Sinemasl. Salon hmcahmç dolu. 

1$lklar sOnllyor ve projeksiyon 

makinesi ~..ahsmaya baslIyor. SaIonda 

çJt yok. Herkes onun gorü:1mesini 

bekliyor. Neden sonra kamera 

bir duvara yaklaSlyor. Önce bir el 

gOrüyoruz duvann llzerinde sonri 

bir sapka ve nihayet bir yQz. Bir an 

sonra adamm bUtUn vOcudu béliriyor 

perdede ve bir alb, tufanrellr 

kopuyor salonda. Artlk her hareketi, 

her sOzll, tlpkl bir arenada 

matadora çekilen oleyler gibi, alklS~ 

larla "destekleniyor." Sanki bir sinema 

yIldlZ1deAil perdedeki, bir efsane. 

Adl YIImaz GOney olan ... 

Ne zamandlr böylesi gOrüntüler 

y~anmlyordu sinema salonlannda. 

Filmleri yasaklanmlstl. Ne var ki Su 

gOnlerde bu yasaklann son demlerini 

yasadlAI yolunda sinyaUer de 

yok deAildi. HUkOmet çevrelerinde 

seçim sonrasl YIImaz GOney filmleri 

Ozerindeki YasaAm kalkacagmdan 

söz ediliyordu slk slk. Nitekim 

konuyla ilgili olarak görü$One basvurduAumuz 

Basbakanhk DamSmam 

Adnan Kahveci'de doAruluyordu 

bunu: "Ever. Böyle bir çahsma 

var." Bu yönde ciddi bir hazlrhgm 

olduAunu dogrulayan bir 

baska kaynak da Fiyap B~kam 

TUrker tnanoglU'ydu. tnanoAlu 

~okta'ya yaptlgl açlklamada konuyla 

i1giti olarak görUsOne basvuruldugunu 

dogruluyor ve verdiAi 

yamll söyle özetliyordu: "Zaten 

TUrkiye'de bir sansUr olaYl var. Bunun 

dlsmda bir kiSiyi hedef tutmak 

ne uygarca bir davramstlr, ne de 

adalet mekanizmasma slgar. Kaldlnlmasmda 

fayda var. HOkUmete de 

çok büyUk bir puan kazandmr." 

"Ben Yllmu Güney'im." 1958 

Ylhnda sinemaya giren Yllmaz GUney, 

1968 yIlma gelene kadar oynadlgl 

vurdulu-klrddl filmlerle, Çirkin 

Kral olarak Unleniyordu. Balath 

Arif, Kaslmpasah, Benim Adlm 

Kerim, Güney'in bu tUrdeki en ço~ 

ses getiren çahsmalanydl. Duru$u, 

88 

baklSI, hareketleri ve boyük ba$a- 

.nyla çizdigi kompozisyonlar onu 

bir oyuncu olarak dOneminin diAer 

isimlerinden farkII bir noktaya getiriyordu. 

Seyirci GOney'in filmlerini 

dolduruyor, onu bir kurtarlCI 

olarak gOrOyordu. Nitekim tngiliz 

televizyonuna h8ZJrlanan bir belgeseide, 

0 Ylllan $Oyle anJatlyordu 

GOriey: "Hayranlanmdan aldlA1m 

mektuplarda yalmzca sinema ile ilgili 

sorular olmuyordu. tnsanlar 

benden çocuklanyla, evlilikle ilgili 

sorunlanna cevap vermemi bekliyorlardl. 

BOylece beni kurtanci 

yapular. Yalmzca perde de deAil, 

özel Yll$amlannda da." 

GOney'in 1968'den itibaren Seyyit 

Han filmiyle birlikte oyuncuyönetmen 

olarak {oplumsal sorun- 

Ian irdeleyen filmlere yOnelmesi ve 

kendi sinemasml olusturmaya bas~ 

lama51, seyircisiyle olan sicak baAl 

bir kat daha gùçleniyordu. 1970 YIlInda 

Umut filmini gerçeklestirmesiyle 

birlikte TOrk sinemasma damgasml 

vuruyor ve sinemamlZm gOnOm 

Oze kadar gelen yolunu çizmesinin 

yam ma, yurt dlsmda da 

TOrkiye'nin en boyOk sinemacisi 

olarak tanmmaya baslIyordu. Bu 

dOnem aym zamanda Yllmaz Goney'in 

"kurtarlcl" kimliAini benimsediAini 

de gOsleriyordu. Murat 

Belge'nin deyisiyle "hem savaSçl, 

hem dervi$" olan GOney, tngiliz televizyonundaki 

beIgeseide sOyledikleriyle 

kendi efsanesini kendisi de 

doAruluyordu: "Bana SUsorulabi- 

Iir ... TUrkiye'delti cezaevi kosuUan 

bu kadar kötO ise, bu. filmleri 

nasii yaptm? Nasll örgUtledin? Bu 

insanlarla nasii i1iSki kurabildin? 

AlçakgönUUOIOAe gerek yok. Ben 

YIImaz GOney'im." 

Güney'in filmlerl $imdl nerede? 

YIImaz Güney efsanesinin olusmasmda 

hiç kuSkusuz filmlerinin yam 

Slra, daima filmleriyle yasammm 

büyük bir paralellik göstermesi de 

çok Onemli bir roi oynuyordu. Ancak 

1970'1i yIllarm politik ortammda 

GOney'in sinemasl da sinematografik 

Ozellikler.inden çok, politik 

bir baklS açlslyla deAerlendiriliyor, 

örneAin Umutsuzlar gibi bugone 

kadar TUrk sinemasmda yer altI 

dOnyaS1m en çatplci bir biçimde 

anlatan ince duyarlIklar banndlran 

filmi, açlk politik mesajlar içermedili 

için $OZ ardl ediliyordu. ~O'li 

YIOaria blrlikte filmlerinin )'&Saklanmasl 

ise, YIImaz GUney sinernasmm 

ve bir anlamda da TUrk sinemasmm 

yeni baklS açIlan dolmltusunda 

yeniden deAerlendirmesini 

gUçlestiriyordu. 

YIImaz Güney'in filmleri üzerindeki 

yasaAIn kalkmasl doArultusunda 

gelisen süreçle birlikte b8ZJ sorular 

da gOndeme geliyordu. Zeynep 

Oral bu sorularda bazIlanDl 

sOyle formOle ediyordu: "YIImaz 

GOney'in. filmleri bugon nerede? 

Hangi eUerde toplandl? Toplandl 

ml, yoksa yakIldl, kül mil edildi? 

4.10.87 

Yaklhp YOk edildiyseler, bunu yapanlar 

derhai açlklanmalI ve daha 

çok vakit kaybetmeden seferber 

olup, yabancl Olkeler~elti .~opYa!an 

bulu~, )'v~.:i!~~t-'t ~",ua""~" i.Jk~~1:! .... ~, 

ait olduklan yere getirtmeliler." 

tahal mah, yerli filmier. Yurt 

içindeki Yllmaz Güney filmlerinin 

aklbetIerinin ne oldugu bilinmiyordu. 

Ancak yönetmenin GUney 

Filmcilik ad ma yapuAI on filmin 

dUnya dagltlm haklan lsviçre'de 

Cactus Film sirketinin elinde bulunuyordu. 

ÜçUncO DOnya ülkelerindeki 

ilerici, radikal sinema yapan 

yönetmenlerin filmlerine sahip 

çlkmaslyla tamnan Cactus Film'in 

temsi1cileri, temmuz aYlnda bir dosya 

ile Belge Film'in sahibi Sabahattin 

Çetin'e eUerindeki Güney filmlerinin 

TUrkiye haklanm satmak 

için teklif getiriyorlardl. Cactus 

Film'in elinde GUney'in; Aç Kurtlar, 

Zavalblar, sUru, DÜ$man, Yol, 

Umut, Endise, Arkadll$, Aa ve 

Umutsuzlar filmleri bulunuyordu. 

Sabahattin Çetin ise Cactus 

Film'e verditi yamtta; su anda 

Türkiye'de Yllmaz Güney'in filmleri 

üzerindeki yasaAm kalkm8S1mn 

kolay olmayacagml, ancak seçimleri 

beklemelerini öneriyordu. Çetin, 

konuyla i1gili Nokta'.,m sorulanm 

yamtlarken de GUney'in fIlmlerinin 

ithali ve yasaklanyla i1gili 

sunlan söylUyordu: "Biz bu filmleri 

ahrsak ithal etmi$ olacqlZ. TIpkl 

yabancl bir Olkeden, yabana bir 

film ahr gibi, Hazin bir çeliski. GUney'in 

yasaklanna gelince, ben bunun 

dönem yasagl oldugu görüsUndeyim. 

\' e öyle samyorum ki seçimden 

soma daha demokratik bir orlama 

kavu$ulacak ve bu dönemin 

son sayfalan da çevrilecektir." 

~rh.1 ÖZTÜRI( 

•

'Il~ta 

DEPR£~'fVLERil4ARTO, 

21 VILDIRBEKLlvOR 

.,iarto'cÎa taS. üsfÜne 

, ; ..e, )0;'" '. ,,~1b,' ~ 

..(."'~il-~ ,.01, 

~l~!tds konulmad. . . 

;(, ... ': # 

" ." ,1966 yllanda varto'da ta$ ta$ üstünde blrakmayan 

;,;'; uel)remden bu yana 21 YII geçmesine ve devletin her 

\' VII söz vermesine ragmen, köylüler hala "yalnlzca Qir 

klS için geçici olarak" yerlestirildikleri barakalarda 

yaSlyor ve umutla veni evlerinin yapllmaslnl bekliyor. 

,'D uman, toz toprak ve ellerinde 

kazmalar, küreklerle 

önlerine çlkan her enkaz arasmda 

ceset ara yan gözleri yash insanlar 

.. , hte felaket gecesi Varto'nun 

genel görünüsü buydu ... Varto aruk 

bir harabeler diyan ve bahtslz 

insanlar ülkesiydi." 

1966 yIlmm 16 A~ustosu'nda 

Varto'ya giden "Hayat mecmuaslmn 

özel muhabirlerinin intibalan" 

bäyle bashyor, ölü saYlslmn, ilk rakamlara 

göre 3 bin civannda oldu- 

~u duyurulduktan sonra, "B8$vekil 

Demirel'in tzmir gezisini yanda 

keserek Varto'ya giltili" buruk 

müjdesiyle sona eriyordu. 

o zamandan bu yana tam 21 yd 

geçti. Bu süre içinde "mecmua" 

dergi, "intiba" izlenim, "ba$vekil" 

de basbakan oldu. Vartolulara gelince; 

onlar devletin 21 Yl1önce ver. 

digi bir sözü tutmasml bekliyor hâ; 

iâ. Aruk kabuk ba~lamlS da olsa .. 

yaralann sanlmaslm ve evlerinin 

yapllmasml bekliyorlar umutla. . 

21 kez tutulma)'lIn devlet sözü. 

"1966 Ylhnda deprem oldu~unda, 

ben Tashyaka köyünde ikâmet ediyordum. 

20 kisilik nüfusumuz depremde 

10 kisiye indioFelaketten bir 

ay sonra Vano ilçe merkezine bu 

~araka1an yapm1slar. Bizi iç iskâna 

tabi tuttular. 0 zamanki devlel 

yetkililerimiz bizlere dedi ki, 'Merak 

etmeyin. aç açlk koymaYlz sizleri. 

bu barakalarda bir kls kalacak- 

SIIllZ. baharla birlikte yeni evleriniz 

yapliacak . 

Ama iSlearadan bir degil. tam 21 

klS geçmisti vc dcgi~cn hiçbir ~ey 

yokw. 0 zamanlar 44 vaS1l1daolan 

Adlgüze! Çiçek bugün bu sözlerle 

yakmdl~mda 65 y8$mdaydl ve kalabahk 

ailesiyle birlikte ayru barakada 

oturmaya devam ediyordu. 

1966'da 15 yasmda olan ollu Ali 

bugün 36 y8$ma gelmis, Adlgüzel 

Çiçek, torununu da görmüstü ama, 

iste bugüne kadar, devletin vaat ettigi 

evini görememisti. 

Adlgüzel Çiçek'in iki olIu, gelinleri, 

torunlan, karlSl ve klzlyla 

ot:Irdu~u "fertinghaus" tipi barakalar, 

admdaki gösterise ralmen 

herkesin bildi~i barakadan farkh 

degildi. Ostelik, toplam 48 metre~ 

karelik bu barakalar dörde bOlOnmüstü 

ve her bölümde 8-10 kiSilik 

aileler oturuyordu. Her "daire" 

2x3 metrekarelik iki odadan olusuyor, 

"daire"lerde tuvalet, banyo ve 

mutfak bulunmuyordu. Adlgüzel 

Çiçek'in, "Bir radyo aldlk, dört aile 

ortakl8$a dinliyoruz" biçirilindeki 

sözlerinin ne anIama geldilini 

anlamak için de barakamn dört bölümünU 

aY1randuvarlara biraz daha 

yakmdan bakmak gerekiyordu. 

Bu "duvar"lar, 3 cm kabnhllnda 

suntaya benzer bir eins tahtadan 

yapllmlSti ve radyo bir yana, içer~ 

deki hafif sesli konusmalan bile geçiriyordu. 

"Her bir çlkan sesi dört 

aile de duyuyor" diyordu Adlgüzel 

Çiçek, "Ne mahremiyetimiz kaldl, 

ne de insanl1llmlz." 

Höyle salhe. böyle kurnazllk! 

Vartolular boyle samimi samimi 

yasar, her YIIpolitikacIlann yeni bir 

vaadine inanmak için kendllerini 

zorlarken, ydlardan 1975gelmis. 0 

yd devlet, aile basma 75 bin lira da- 

Ilup "kendi evini kendin yap" ya 

da klsaca E. Y.Y. yöntemini uygulamaya 

koymaya karar vermis. 

Vermis ama, bu kez karslSlnda her 

köyü temsilen bir "vekil" bulmus. 

hin bürokratik güçlüklerinden YI- 

Ian köylüler, güvendikleri birini vekil 

tayin edip onu devletin karslslna 

çlkannca olan olmus. Vekillerin 

bir klsml "Böyle flrsat kaçar ml?" 

deyip yatmlS paralann üstüne. Bu 

uyamk vekillerden biri haien uyuSturucu 

madde kaçakçlhlmdan tutuklu 

Hilmi Toplu, t1bey köyünde 

Ylktlan 48 konut için açIlan malzeme 

ve para kredilerinin tümUnü, 

köylülerden aldlll vekâletle çekmis, 

ama tek bir ev dahi yapmamlS. 

Köylülerin sikâyeti üzerine açllan 

ceza davasinda önce mahkûm olan. 

Hilmi Toplu, Yarguay'da, veUlet 

aldlll için ceza davasma konu 

olamaz" gerekçesiyle beraat edince 

bu dava benzer davalar için de 

emsal teskil etm't$ve köylüler, kaptlrdlklan 

75 bin liralann üzerine soluk 

su içmek zorunda kalmlslar. 

Gene de vekilleri "helai süt 

emmi$" köylüler vardl ve onlar 

depremden 10yll sonra ev sahibi 01- 

maYI ba$arml$lardl. Ne var ki bu 

yolla oturulabilir bir konuta yerlesenlerin 

saY1s1çok fazla degildi. Ba- 

Y1nduhk Bakam Safa Giray'a verilen 

bir brifingte "yapllan konut" 

kalemi, "konut ihtiyacI" kaieminden 

daha düsük görünüyordu. Os- 

4.10.87 

telik, f8POI'da adlgeçen ban konut 

türlerinin ne kadanmn gerçek 

"konut" 5aY1labileceliise çok tartlsmallydl. 

1983Ylhna gelind:~in~~ :'A, " 7'0 

mana kadar "Saf saf paralanmzl 

kapurdlDlZ, çekin cezamZ1"tutumu 

içinde olan devletin, "büyüklük 

bende kalsm" tavnyla köylülere bu 

kez kendisinin ev yapma katan verdili 

gOrUIUyordu. Köylüleri 8'er 

milyon lira borç altIDasokan bu yeni 

girisim ise yöre sartlarma uygun 

düsmedigi için elestiriliyordu. Aym 

zamanda mimar olan ve ara stajlm 

deprem konusunda yapan Varto 

Belediye Baskam Hulki ~ahin'e 

göre, yaplmma 1986'da baslanan 

yeni evlerin en büyük hatasl, çatlmn 

kiremitle kaplanmaslydl. Metrelerce 

kar yalan bir yörede, boyle 

bir çatl biriken kan çekemezdi. En 

uygun çözüm, çaumn sada kaplanmaslydl. 

"Deprem kirisi"nin atIlmamasa 

ve temelin 30 cm 'de blraklImasI 

ise Oteki gariplikler arasmda 

~ abyordu. Vartolulann mUstakbel 

evleriyle ilgili bir b8$ka Sikiyetlcti 

ise, kanalizasyondu. tki ev 

;kOçOt bit çukura bailanm~tl ve 

isin garibi Varto Belediyesi'nin vidanjörü 

yaktu. Ostelik, Varto Belediyesi'nin 

bütçesi müsait olmadlll 

için vidanjör ahml da düsünülmUyordu. 

Her konuda dertli olan Vartolularm 

evlerle ilgili olarak yetkililere 

ulastlrmak istedikleri bir mesajlan 

daha vardl. "Duyduk ki bu bara- 

.kalan biz çlkmca Ylkacaklarml$" 

diyordu Vartolular, "Söyleyin yetkililere, 

biz bu barakalan tamir ettik, 

boyadlk, çürütmedik. 20 sene 

de içinde yll$adlk. Bu kadar zamanda 

ailelerimiz genisledi nüfusumuz 

arttl. Hiç delilse o~ullanmlz otursun 

içinde. Açlkta kalmalanndan 

iyidir. Ylkmasmlar. .. Deyin ki yetkililere, 

aClym Vartolulara, Ylkma- 

YIß barakalan." 

Varto Kaymakaml Haluk tmga, 

Vartolulann bu talebini kendisine 

ileten Nokt. muhabirine, aym taleplerin 

kendisinden geldilini söy- 

IOyor, durumu "üst makamlara" 

i1ettiAini belirtiyordu. 

Varto'nun deprem 

somasl tarihi, 

aCllar ve bosa Çlkan 

umutlarla dolu 

bir tarihti. Varto'da 

klrtasiyecilik 

yapan Cemalettin 

Çelebi söyle özetliyordu 

bu tarihi: 

"21 Ylldlrgelip giden 

iktidarlar sorunumuzu 

yalmzca 

politik malzeme 

kaynagl olarak 

kullandllar. Geçirdi~imiz 

felaketten 

çlkar sa~layanlardan 

hesap 

sorulmadl. En aCI- 

II günlerimizde 

yardlm olarak gönderilen demir, çimento 

yüklü kamyonlar, Varto'da 

yüklerini bosaltmls gibi gösterip 

transit geçip gittiler. 0 zamanlar 

2.5 lira borç para arayan ki$iler vekil 

olarak ortaya çlktllar ve bugün 

milyonlarla, milyarlarla oynuyorlar." 

Geçmis ya$annl1$, bitmisti. Vartolular 

hiç de~ilse bundan somaslm 

"insan onuruna yakl$an bir 

konutta" yasamak istiyorlardl, 

ama kafalannda da hiç atamayacaklan 

bir dert \'ardl: 5 \'Ih ödemesiz 

de olsa, 20 YIIvade)'le de olsa 

8 milyonluk borç nasll ödenirdi? 

Bir de bu dert olmasaydL .. 

Ih~~1 urn:cl 

87 

..

nexta- 

SÖYlE~I/CLAUDE WEISZ 

Güney, SOi~ ~~Z 

beyazperdede 

"Dünya slnemasmda ender rastkuuzn, 

belleide ömeli hiç olmayan 

bir k4iUk. PoUtik, sosyal ve ulusa! 

bir mit. Bunu vermellydim filmimde. 

(j1Jcenlntarihi gelf#mln;n 

/çinde, onu bütün karmQ$,klil,yla 

ortaya koymahyd,m. " 5 Ek/m Palartes/ 

,linü Paris Sinematek 'inde 

illeglisterlmi yap,laeak olan 1 saat 

SS dlllciA:llbkbelgese/film;n yönetmeni 

ClllUdeWeisf.böyle anlat,yoTdu 

Jilmlni. We~ 'in sölünü ettigi 

mit Y,lmat Güney, ülke ise 

Türki~' idi. 

Sinemayla if ife gefen bir YllianIIn 

sonunda üf J'Il linee kansere 

y,niA: di4erek sinema dünyàsmdan 

aynlan Ylimat Güney, FranslZ 

meklelttlfl Welst'in "OM Çirkin 

Kral Derlerdi"adh beigesei filmiyle 

bir let daha sinemaya dönd~~ 

Fllmln tamamlilnabilmesi ifin 

FrtlllSlt tlleviz,yonu Audiovisuel 

EnstItüsü 'nDn VI FranSlt S;nema 

Merletf'nln desteklerinin sallanmas, 

gerekm4, belgeler;n toplanmas" 

monta), seslend/rme derken 

ik; Ylillk kOfUiturmall1n ardmdan 

ÇQ/lfmalarsonuçlanml,~tl. Arna b!1 

sonuçaym lamanda biT ba~lang!r- 

Il da. 

Çünkü, filmin ocak a)'md1 

p/)'asaya pkaeak olan v/deo kaset- 

/er/nln satqmdan eide edilecek !J.,- 

liin gel/r/erln, Güney'ln mez.anr.a 

bir amt dlk/lmesi için avn/aca/ln! 

soy/üyordu ell Fatol Güney .. Uusta/a 

Ceng/t. Yönetmen Weisz 'Ii: YI/- 

ma: Güney Be/geseli iistiine Nokta 

iç;n I!ÖTÜ$tü. 

~okta: Yllmaz Güney'le Ilt' zaman 

taRl~tlßlz? 

Weisz: Ydmaz'l ilk kez 1971 YI- 

Imda Türkiye'de gördüm. Bir Macar 

sinema dergisinin, Türkiye Sinemasl 

saYIsma malzeme toplamak 

için Türkiye'ye gelen bir Maear arkada$lmla 

birlikte. "Umut"u yeni 

tamamlaml$tl 0 malarda Yllmaz. 

o filmi bir yd sonra Avrupa'da görcbildim 

aneak. Bu benim seyrettiglm 

ilk Türk filmiydi. Daha Sonra 

iü/1( sinemaslyla i1gili olarak hep 

otton filmlerini izledim. Sürü, 1'01, 

Duvoar gibi. Bunlann içinde en çok 

sevdilim Sürü oldu. Zamanda ve 

mekânda masahmsl bir yolculuktu 

o. 

Nokta: Filmi hazlrlarken nasll 

bir yöntem izlediniz? 

Weisz: Bu film çok çe$itli $ekillerde 

yapllabilirdi. Çe~itli ki~ileri YIImaz 

üzerine konu$turarak bir iZknim 

filmi gerçek\e$tirebilirdim, veya 

kronolojik bir malamayla anlatabilirdim 

Yllmaz'1. Bu ikisini de 

yapmak istemedim. Yllmaz'l kay- 

88 

'')l'i:' C T',errla görüntülerinin için-- 

dl'n ç!l(l\rtarak, ki~iligini ortaya 

'

, . 

11.10.87 

I~Hasankeyfkurtardabilir" 

Ankara On/venuesi Dil, Tanh, 

Cografya Fakliltesi Arkeoloji ve 

Sanat Tarihi Bölüm Balkam 

Prof. Dr. OIUI Ank 'm btqkanb- 

'mda 1985 y,'mda btqlayan araltlrmalar 

aral,kl, olarak sürdürülüyor. 

Prof. Arrk, Hasankeyf Ile 

ilgili görül ve önerilerini iöyle dile 

getirdi: 

"GAP'm II: projesi olan Ihsu 

Barajl yatmm projesi olarak OPT 

tarafmdan onaylanml~ durumda. 

çah~malanmlzl ve önerilerimizi 

bir rapor etrafmdan toplayarak 

DPT'ye sunacallz. Barajm mutiaka 

Ihsu'da yapllmasl gerekiyorsa, 

bent bölOmünde kot dO$ürOlerek 

Hasankeyrin sular altmda 

kalmasl önlenebilir. 

Hasankeyf, Suriye kültür çevresi 

ile tran-Asya medeniyet çevresinin 

bulu~tugu bir istasyondur. 

Gerek Suriye, gerekse tran ve diger 

tç Asya topluluklanna özgü 

mimarhk kültOrünün, burada birbirine 

kayna~tlrma denemesini bir 

laboratuvar canhhgl He görebilmekteyiz. 

Su' probleminin çözümü için 

kayalann oyularak yaratlldlAtteknolojik 

harikalar vardlr. Koç Camii, 

Süleyman Camii, Ulu Camii 

gibi, bugUn bir klsml toprak UstUnde"ve 

bezemeleri görOlebHen 

kalmttlardan anl8$ddllma gOre, 

Artuklar ve Eyyubiler zamamnda 

da' çok zengin, müzik, felsefe, 

minyatür hatta matematik, fizik 

çah~malan yapdan bu bölgede, 

günümUze kalan eserler çok ilgi 

çekici bir çe~itlilige sahiptir. Akkoyunlular 

da bu zenginligi devam 

ettirmi~, gOrkemli Diele peysajma 

kar~J sahip semtlerine eklemi~lerdir. 

Onlardan kalan Zeynel 

Bey Türbesi, bugOn Semerkant 

Oslubunda Anadolu'da bilinen 

tek Ornektir. 

BOyle tarihi zenginlikler, 

800-1000 }'llda meydana gelir ama 

bu barajm ekonomik OmrO70 yddir, 

sonra çamur dolar. 70 }'llhk 

bir kâr için geçmi~imizdeki tOm 

maziyi sOpOrOpatmak medeniyete 

yak1$maz. Burasl bin yddu duruyor, 

sular altmda kalmaz ise 

belki Oç bin }'ll daha duracak." 

'{ 

\ . 

BIR TARIH H'AZiNESi: HASANKEYF 

SI,n, yllbk tarih 

sul,Clr,'altlnda.~•. 

. . 

M ;' 

. Cizre'ye uzanan karayolu 

ardin'e baAh Hasankeyf 

, . bucaAmm yakla$lk 1000 ytlhk 

bir tarihi var. Diyarbaku'dan 

Üzerinde Mindin ile Siirt illerine Slmr çizen 

Diele Irmall klYlsma kurulu bu bueak, 

eIer önlem ahnmazsa ebediyyen 

kaybedileeek. GAP'm Il 'inei projesi olan 

Ihsu Barajl tamamlandlAmda 0 koea 

tarihin bütün izlerini ta$lyan belki de 

dünyanm en önemli tarih hazinererinden 

biri olan Hasankeyf, sular altmda kalaeak. 

Ama bu kaçlmlmaz olan tek son deli!. 

Hasankèyf'i kurtarmak da mümkün. Yeter 

ki istensin ve bu evrensel deAerin farkma 

vanlsm .

WIENER ZEll~L~, 15.1U.~~~J 

Kurden bekennen sich zur Verschleppung 

Irak: Italiener entführt 

N i k 0 S i a - Ein Sprecher der "Patriotischen Uni- 

Ion Kurdistans" (PUK) unter JaIaI TaIabani hat am 

Dienstag bestätigt. daß kurdische Freischärler im 

Tr~!

, 

• 

Der Tagesspiegel, 15.10.1987 

Weiisäckef~warÎ1t die'~ürkei,NOr , 

, den Géffthrè,i ider Inidit'ràôZ'::': 

" Rede bet der Entgegfl!nnahlne ~ ~tàtürk.~ ID~ 

Aaku.' (AP). B~esp~bidëz;t ,YOn Weiz •• 

lIcker bat die U1rkische Realenma ermahnt, 

• .". • .•• •• ', I .•.• '........ •• , •• -. -. • 

den wei im- Demokratie f~rtzuse~n. die 

Meuc:benrec:hte zu achten JIJld, ~~r~z ge:. 

aenGber ~eiï~lpaèihën, zu (Iben., 

Bei der lestrigen Entgegennahme des Interna-. 

tionaleD AlaU1rIt.FriedenspreIses im. Opernhaua 

von Ankara lußerte der Bundesprllsident zu. 

gleiCh 'den wunSch. 'daß es der Türkei un,~ 

GriecheDland gelingen möge, wieder zu eine,m 

gutD8chbarllchen Verhältnis der Verständigung 

und des Vertrauens zu finden. Es komme primllr 

darauf an. den anderen zu verstehen. ihn nicht 

zu proVozieren. seine Schwächen nicht auszu. 

nutzen. IOndem emsthaft die gute Nachbar. 

schaft zu sUchen. 

'"'' 

Weïzsaèker bescheinigte dem bel der Verlei. 

hung anwesenden t(lrk.ischen Staatspräsidenten 

Evren. den Zeitplan für die Rückkehr zur 

Demokratie eingehalten zu haben. Der erzielte 

politische und wirtschaftliche Fortschritt erfliUe 

ihn mit Respekt. ' ' , I .~, 

Ohne 'den Konflikt zwischen T(lrken wid 

Kurden direkt beim Namen zu nennen, llu8erte' 

Weizsllcker Verständnis für Sorgen vor Belitre-' 

bungen, die gegen die Integrität der türkischen 

Nation gerichtet seien. Zum inneren Frieden 

einer Nation gehöre das durch Toleranz und 

gegenseitigen Respekt geprägte Zusammen- Der tIlrldache PrbIdeot Ilvren "eaipflDi ' 

leben ihrer verschiedenen Volks- und Glaub:DS- AnkaraBundeÇrla1deDt 'VOll W~udcker. 

___f,grtse.mmg Sei~ 7, Spalte I ~c!2 -=-" ",,.:,t'£', 

.,Weizsäëkererlii~lt!AfâfUrii~FlèiS ,',' 

!.yo '.t".'~' .;-.... ". "'~., . 

Fortsetzung von Seite l " ,. '; geben werde. Mit der' anderen Hlllfte' wolle e 

16.10.1987 

Evren bedauert Kritik 

an We~cker in der Türkei 

AuJWa' (dpa)...Der ti1rk.ischeS~tspriaident 

1:'...... " ,. • ••.• _ • _'. 

L~~ nesselLonunenW-e %Ur Keefe-Bundespr~dent 

Welzsllckeryellußert, die dieser llJII 

Xortag bei, der Verleihung des Atatùrk-Friedcnspreises 

gehalten hatte, Evren sagte. diese 

~richte beruhten offensichtlich au! ungenG. 

gender Infol'lDa,tion.Er bestritt auch, daB el 

Weizsäcker um Anderungen in seiner Rede' 

gebeten habe. Ein solcher Eingriff sei w.dé. 

möglich noch mit der internationalen Etikette 

vereinbar. 

,,:' 

, Die k.onservative Zeitung .TerCüman' uDd CÙe, 

liberale .Milliyet' hattenberichtet, du tilrkllche' 

AußenminIsterium iei "unzufrieden 'mit Cler, 

Rede gewesen. selbst nachdem aie .aid BlUea 

abgemildert wurde'. Insbesondere Xuaerw.u 

des Bwidespräsldenten über die Mensdié .. 

rechte und, aber c:\ie BerGcksichtigUng etJmi.' 

aclier Minderheiten hitten führende PoUtiba 

der, T~:~timmt, hieß es. "" 

'.TaktiolfàJtelt bei ~er Preisverleihung" lautete ' 

c:\ieSchlagZeiIe von .Terc(lman°. .Milliyet~ sah 

eine .;tilrkisch-deutlChe Abknh1ungO, , 

Die KriUk e~~iindete "lieh vor' àllem an 

Welzsllckers Erklllnmg, daß eine Demokratie 

,durch menschliche und der Verfassung entsprechende 

Behandlung von Untersuchungshäftlill:-' 

gen oder Gefangenen beweisen müsse. was sie 

wert sei, Weiter wurde die Feststellung bemängelt, 

wonach die Koexistenz der verschiedenen 

ethnlschen und sozialen Gruppen auf der 

Gnmdlage der Toleranz und des wechselseitigen 

Respekts für die Harmonie im Staat 

erforderlich leI. Dies war eine offenkundiae, 

Anspielung au! das Kurd~nproblem. 

10.10.1987 

Irak soll erneut chemische 

- Waffen eingesetzt haben, 

Manama (Reuter). Irak soll nach Iranischen 

Angaben im' Golfkrieg emeut chemische Waffen 

eingesetzt haben. Radio Teheran meldete: 

gestern. in der Nähe 'von Sumar am nördlichen. 

Frontabschnitt selen dabei am Donnerstag rund 

100 Menschen getôtet und zahlreiche weitere 

Personen verletzt worden. Der iranische 

AuBenminlster Velayati habe eine Botschaft an 

gruppen, allerdings' nicht weniger Treueni ein Forschimgsprojekt der, Universität Ankar 

Recht und Verfassung des eigenen Staates.' unterstützen. das sich mit den gelstlg-ku1turel 

Demokratie müsse sich bewähren, wenn es len und wissenschaftlichen Verbindungen de 

um eine rechtsstaatliche und menschenwürdige Türkei mit dem Westen nach dem Zweiten 

Behandlung von Gefangenen in der Untersuchungshaft 

Weltkrieg befasse. " . ',,' 

und im Strafvollzug gehe. betonte Vi I d '_1...1 '~ . 

,- D' 1...:' 

Weizsäc..er. ' le ......,tische 5ympa thi. 'e der -

• 

Frankfurter Allgemeine Zeitung, 26.10.1987, S.7 

"Schmutziger Krieg" in Kurdistan 

()hosphorbombcn auf Dörfer I Umsicdlungcn I Von Wolfgang Günter Lerch 

FRANKFURT. 25. Oktober. In der 

:ir.akischen Führung wird schon seit einiger 

-Zeit darüber gestritten. wie man auf dem 

: Nebenschauplatz des GollKrieges. in Kur- 

;distan. den Widerstand der bewaffneten 

"Kurden am erfolgreichsten brechen könne. 

Seit Anfang Mai dieses Jahres verfolgt die 

_irakische Annee im Nordosten des landes. 

wie Exil-Kurden berichten. eine Taktik der 

':verbrannten Erde~. Zentrum dieser Aktionen 

sei das Gebiet um Sulaimanija östlich 

-yon Mossul. Sulaimanija ist eine Hochburg 

:der Anhänger Dschalal Talabanis. des 

i Führers der linksgerichteten Patriotischen 

: Union Kurdistans (PUK). die sich zusam- 

: men mit den cher konservativen Barzanij 

Kurden auf die Seite Teherans geschlagen 

; hat. Die irakische Annee hat im Sommer 

. schwere Angriffe gegen kurdische Dörfer in 

der gebirgigen Region gerichtet und dabei 

• offenbar auch Phosphorbomben eingesetzt. 

. Hunderte von Dörfern entlang der größeren 

Straßen scien ,.ausgelöscht" und ..aus- 

-radiert" worden. heißt es von kurdischer 

Seite. Was die Waffen nicht geschafft 

-hätten. habe man mit Bulldozem besorgt. 

Talabani war noch bis vor zwei Jahren 

ein Gegner Chomeinis gewesen. hatte dann 

"jedoch die Fronten gewechselt. Im Oktober 

1986 kam es zur ersten gemeinsamen 

Aktion von ir.mischen Revolutionseardisten 

und Talabani-Kurden gegen irakische 

Öleinrichtungen bei Kirkuk. Im Frühjahr 

dann beschloß Baedad. einen schärferen 

Kurs zu steuern. - Svstematisch wurden 

kurdische Dörfer entvÖlkert. die Bewohner 

..umgesiedelt... Nach Angaben irakischer 

-Kurden leben heute kurdische Dorfbewoh- 

-ner in einem umfangreichen Lager zwischen 

Mossul und Erbil. Andere Dörner 

habe man jedoch an das andere Ende des 

Irak verschleppt. in die Wüstengebiete nahe 

der jordanischen oder der sau~:ar"bischen 

Grenze. Die schweren Angriffe auf Dörfer 

hütten das Ziel gehabt. die Kurden von 

ihren Wohnsitzen zu vertreiben. 

Allerdings hat sich der Widerstand 

kurdischer Gruppen eher noch verschärft. 

Die französische Tageszeitung ..le Monde" 

berichtete unlängst. die Regierung in 

Bagdad habe deshalb sogar Einheiten der 

persönlichen Garde Saddam Husseins in, 

das Kurden-Gebiet schicken müssen. Dies 

habe zu einer vorübergehenden Schwächung 

der Sicherheit Bagdads beigetragen; 

Kurden hätten dort Anschläge begangen. 

die mun zunächst der fundamentalistischen 

-Da'wa-partei angelastet habe. 

Widerspruch gegen das brutale Vorgehen 

der ir.akischen Armee kam schließlich von 

lnet Ibrclhim. dem Stellvertreter Saddam 

Husscins. Mitglied im Revolutionären 

Kommandorat. Man müsse ..menschlichere" 

Fonnen des Kampfes mit der Patriotischen 

Union Kurdistans und anderen 

Peschmerga-Gruppen linden. sagte Ibrahim. 

Nach bisher unbestätigten Meldungen 

soll der Urheber jener Taktik der _verbrannten 

Erde" (die übrigens schon früher 

gegen die Kurden angewendet wurde) 

seines Amtes enthoben worden sein. Es 

handele sich um einen Cousin des Präsidenten. 

Ali Hassan al Madschid. 

Verelichen mit der Situation in der 

Türkei. in Syrien oder in Iran. genießen die 

irakischen Kurden seit Einrichtung des 

Regionalparlaments im Jahre 1980 mehr 

Rcchte und Freiheiten als sonst irgendwo. 

Sie können ihre Sprache sprechen und in 

ihr publizieren. es gibt kurdische Schulen 

und Hochschulen. Allerdings verhindert. 

der Druck der Zentr.alregierung in Bagdad.\ 

eine wirkliche Autonomie: auf lange Sicht. 

so sagen Kurden-Vertreter, sei eben doch I 

an eine Assimilierune des kurdischen 

Volkes an die arabischë Mehrheit gedacht. : 

5.14 

(len-or gegeit ~ltt'bel. 

wgl. Die jüngsten Ereignisse im 

Persischen Golf haben fast in Vergessenheit 

geraten lassen. daß der Krieg 

zwischen dem Irak und (r.ln Nebenschauplätze 

hat. auf denel) erbittert. 

gekämpft wird. Einer davon ist das 

wilde Kurdistan im Norden des Irak. 

Die auf ihre Freiheit bedachten Kurden. 

- für alle Herrscher der Region seit drei. 

Jahrtausenden ein Problem - wollen den 

historischen kampf zwischen arabischen 

Nationalisten und islamischen Visionä.' If. 

ren zu ihren Gunsteri ausnutzen. Sie 

glauben. daß der Perser Chomeini am 

längeren Hebel sitze und ihnen beim 

Sturz des verhaßten Baath-Reeimes 

helfen könne. Im Irak haben die K~rden . 

mehr Rechte als anderswo; warum also 

der Haß auf die Zentralregierung in 

Bagdad? Nirgendwa sind die Regie-. 

rungstruppen so scharf gegen Kurden 

vorgegangen wie im Irclk. selbst in der 

Türkei nicht. Allein in den vergangènen 

Monaten wurden wieder einmal Tausende 

von Kurden in Wüstengebiete . 

umgesiedelt. auf ihre Dörfer fielen 

Phosphor-Bomben. Der Terror war so 

stark. daß selbst Mitglieder der Baath- 

Führung am Tigris dem Morden nicht 

läQger zusehen wollten und nach- 

..menschlicheren" Methoden riefen. 

Doch an sie zu glauben. fällt den 

Kurden schwer.

•

':-~" ... 

'" 

J:)KTOBER 1987 '". 

;, 

\ ' 

VIE CUL~ELLE 

""'1 

It. 

'" 

DER AUTOR: 

Zuhdl A1-Dahoodl, 1940 in Tuz, Irak. geboren. 

1961-63 Grundschullehrer in 

Irak, 1967-: 72 Studium an der Fakultät' 

für Phllos~ptûe und Geschichtswissenschaft 

an • Universität leipzig. 1976 

Promotion zum Or. phil. lehrtätigkeit an 

den Unlv*rattäten Mousul, Irak. Benghazi, 

libyen 'unSf heute in leipzig. Zahlrelchtt~Ver9ffentlichungen. 

darunter .Der 

0,..,. Er2lhlungen.. 1962. .Ein Mann 

übtten. ~dman. 1914.' .Die Litlen. die 

nicht sterben, Erzählungen- 1978 und 

.Rückkehr in den Schatten, Roman. 

1987. .,,' 

, , '\Î" 

KURZTEXT: 

Die Geschichte eines alten Volkes, das 

sich seit mehr als fünfhundert Jahren 

verzweifelt gegen fremde Beherrschung 

wehrt. fundie~t und cr:1e Polemik, aber 

mit politischer B-!sam: \'I)n einem Betroffenen 

erzählt. 

ZIELGRUPPE: 

FOr alle, die an der Geschichte und Kultur 

dieses Volkes im Nahen Osten interessiert 

sl"

.. 

•• 

24.10.1987 

Amnesty international 

la Sèllli:l.lIC: ÙU flfisunnier d'opillion 

Recep Marasll (Turquie) 

Recep Marasll, kurde, a 6t6 condamn6 &\ un total de 

trente-six ans de prison, pour ses livres lur la mlnorlt6 

k!!rde de Turquie, pour • actlvlt6. s6paratlstes., et 

pour la d6fense qu'II a pr6sent6e devant le tribunal. 

la communauté kurde 

compte environ huit millions 

d'individus en Turquie, mais 

elle n'est pas officiellement reconnue. 

Elle ne peut donc bénéficier 

d'une identité cultu-- 

relie distincte, et l'usage public 

de la langue kurde est 

interdit. 

Recep Marasli, éditeur, Agé 

de trente et un ans. a commencé 

sa carrière en 1975 aux 

éditions Komal, spécialisées 

dans les livres sur "histoire, la 

culture et la situation actuelle 

de la minorité kurde en Turquie. 

En 1979, après avoir été, 

l'année précédente. arrêté et 

détenu huit mois pour ses activités 

professionnelles, il a 

acheté les éditions Kamal. En 

1980, après l'instauration de la 

loi martiale, cette entreprise a 

été fermée. 

De nouveau arrêté en janvier 

1982. Il a, depuis, été reconnu 

coupable par différents 

tribunaux militaires d'Istambul 

et de Diyarbakir pour les mo- 

AGENCE 

FRANCE 

tifs suivants: «Aff.lbll ••• - 

m.nt du .. ntlm.nt netlonel ., 

«In.ult. • I. .teture morel. 

de le Grende •••• mbfée netlonele 

.t d.. forces d. .,- 

curlt'.t «In.ulte • le mémoire 

d'At.turk., -Incltetlon 

.u "peretl.me IO, et - t.ntetlv. 

d. cr6etlon d'un tut Ind6pendent 

.ur des territoire. 

•• trouvent ,ou, le .ouverelnet' 

d. l'ttet turc., et condamné 

è un total de trente-sIx 

ans, à effectuer consécutivement. 

Toutes ces décisions 

ont été confirmées en appel 

par la cour militaire. 

Recep Marasli fait partiR de" 

48 000 prisonniers politiques 

et plus qui ont été condamnés 

à l'issue de - procès inéquitables 

par des tribunaux militaires 

depuis l'instauration de la 

loi martiale en Turquie. fi a fait 

plusieurs fois la grève de la 

faim et serait malade. 

Ëcrire une lettre courtoise 

demandant la libération immé- 

PRESSE 

diate et sans condition de Recep 

Marasti, à l'adresse suivante: 

Son Excellence Turgut Ozal 

Premier ministre 

Basbakanlik 

Ankara 

Turquie. 

04.11.1987 

COMPLAINTE ~ Une c:lnquantaln. 

de mlUiinta du Front 

de hbération nationale du Kurdistan 

ont occupé hier matin les locaux de 

l'agence de presse ouest-aUemande 

DPA à Paris. Les occupants demandaient 

au gouvernement ouest-aUemand 

de leur restituer 700000 marks 

qUi auralenl été saisis aux domiciles de 

plu;leurs nationalistes kurdes au cours 

d'une ;éne de perquisitions opérées en 

JUilletdermer en RFA. Ils ont quitté les 

lieux 'àns réSlStan~e à 17h45. 

03.11.1987 

urQuie-franc~-justice 

'accusation reCQUlert l'acQuittement pour l@ GUld@ francais accusè d@ 

;opaGande pro-arm~nlenne et pro-~rde 

ANKARA. 3 nov (AFP) - Le procureur ~ Cour de sOrelè d@ l'Elat de 

mardI. faule de ~reuves 

is Michel Caramlnot. accusé 

lalionau)

.. 

LE MIDI LIBRE 04.11.1987 

«MÉDECfNS DU MONDE» 

Patrick Faure, interne en orthopédie à l'hôpital Lapeyronie 

rentre d'une mIssIon médicale à la frontière Iran-Irak, 1/ n'a 

qu'un espoir, retourner très vIte prodIguer des soins aux combattants. 

C 

ETTE mission, la premiére, 

le jeune médecin l'at. 

tendait et c'est sur ses 

congé. annuels qu'il a passé un 

mois, du quinze juollet au quinze 

août ~ns un hôpital de campagne 

biti dan. un no man'. land 

ou .'e.t installé le cDaftan. 

quartier général du P.D.K I. 

(Parti démocratique Kurd-Iranien) 

que dirige le secrétaire général 

I. docteur Gha.semlou. 

Autour de cas structures de fortune, 

les populations civiles réfugiées 

seS(lnt amassées. Trois, 

voire quatm intervention. oar 

Jour, parfais lourdes des 

con.ultation. pour les co~bat. 

tant •• t1es civils, ec'e.,durmllis 

c'est pIIssionnllnt et III vie reste 

.upportllblE. grlce Arhospitillitti 

.t Ii III geRltillll... des Kurde .. 

.xpliqu. Patrick Faur •. ReIte 

que les .oldats ont cinq ou six 

jours de marche avant d'aneindre 

l'hôpital, et que certains, en 

particuli.r ceux touchés au ven. 

tre, m.urent en route. 

"""rer u_ 

fonnlltion 

C'est par un. équipe de Marseille 

que Patrick Faure de cMédecins 

du Mondel a éttcontacté, 

Cet hôpital, créé par 

l'Association .n 1985, il en 

connaissait l'existence et savait' 

qu'il fonctionnait en continu 

avec une équipe de deux ou trois 

médecins par mois, assistés de 

~rsonnel médical et para-mé. 

öicalla plupart du temps formé 

lur place. ell est indispensable 

poursuit Patrick Faure d'assurer 

une formlltion parmi les populations, 

qui IIpprécient cette actionl. 

AGENCE 

Des Kurde., devenu. ses 

amis, Il parte avec fougue et r. 

fait un peu "historique de ce 

peuple opprim6 ....... lOlöa la 

dominetion perse au Ve .i6c1e et 

arabe 6 pertir du XVIIe, ils ont 

enluite subi le joug ottom.n, 

AprH le premi«e guerre mondi.le 

l'empire kurde est démant.lé 

et rattaché aux nouveaux 

pays, la Turquie, la Syrie, l'Irak 

et l'Irlln. 

euur probltime c'est qu'ils ne 

sont ecceptés nulle part, parce 

qu'ils veulent Itre reconnus. 

part entière IIvec toutes leurs 

specificitèsl. 

En 1947. ils fondent le P.D.K.I. 

d'Iran, pour obtenir leur indé. 

pendance tout en continuant 6 

se battre .• C'était sous le régne 

du Shah Mohamed Palavi •. En 

1978. l'avatollah Khomeini leur 

fait des promesses, notamment 

au niveau de leur autonomie, 

aussi les Kurdes font.ils partie 

des opposants du régime. 

Quand Khomeoni prend le pouvoir, 

un an aprés, il fait fi de ses 

engagements et lance sa milice' 

qui massacre 10.000 femmes et 

enfants kurdes. Depuis I.s 

Kurdes résostent et se banent 

contre l'irrésistible avatollah. 

G.rd.,r••polr 

le P.D.K.!. quidisoosed. plus 

de quinze mille .PeshmergaSl 

ou combattants qui vont au-devant 

de la mort mène une guerrilla 

sans merci contre les forces 

iraniennes, au point de paralvser 

250 000 soldats! A leur tête un 

FRi\NCE 

05.11.1987 

ancien profésseur de Scienc •• 

Politiques, qui. fait _ études 6 

Prague, le docteur Gh .. semlou. 

C. chef, vénéré par ses 

hommes, pour.uit un double 

objectif, l'autonomi. et la reo 

connaissance du peuple kurde 

au sein d'un Iran démocratique. 

eOéj. ajoute le Médecon du 

Monde, un mouvement est né, 

composé d'Iraniens non Kurdes. 

qui se sont joinrs IIU P.O.K.I., en 

qui ils mettent tout leur espoir. 

Un espoir que /e docteur Gh8S' 

semlou entretient IIvec une 

énergie SBnsfaillll •. 

l.s Méd.cins du Monde qui 

n. peuvent ignorer ta .ituation, 

.. nt 16 oour former

REFORME 

14. 11. 1987 

Lettre ouverte 

~u Président 

D" 1 I. 

de Iâ "'~p~u"~~_ 

I )an~ le Coumerde l'ACAT (

... 

AGENCE FRANCE PRESSE 23.11.1987 

Iran-Irak ~rev-flt1 

Offensives danc: 1.. K" ... ,nC:+'ln irakien et m.... ";I;

AGENCE FR~NCE PRESSE 

23.11.1907 

Irak-Kurdes 

L'UPK accuse les Irakiens d'avoir exécuté plus de 200 Kurdes 

PARIS, 23 nov (AFP) - Plus de deux cents habitants kurdes de la localité 

de Tchiman, ~ 15 km ~ l'est de Kirkouk, au Kurdistan irakien, ont été 

exécutés, le 20 novembre, par l'armée irakienne, a affirmé, lundi ~ Paris, un 

porte-parole de l'Union PatriotiQue du Kurdistan irakien (UPK). 

Le porte-parole du mouvement de Jalal Talabani, allié de l'Iran, a déclaré 

à l'AFP Qlje les victimes, "essentiellement des femmes, des enfants et des 

vieillat~ds", avaient "t-'I?fuséd'èvacuer leurs mais.,ns et d'~tre dèportées vers 

le sud de l'Irak". 

Il a aussi accusè les forces irakiennes d'avoir ensuite "rasè" la petite 

v~lle de Tchiman, où vivaient plus de 5.000 personnes. 

L'UPK avait déjà accusé, samedi, l'armée irakienne d'avoir tué 25 

habitants de la ville de ShaQI~wa, dans la province d'Erbil, alors Qu'ils 

s'opposaient â une évacuation forcée. 

Au printemps dernier, l'armée irakienne avait déjà procédé ~ une campaGne 

de destruction de villaGes le lonG des Grands axes routiers, transférant la 

population notamment vers la frontiére jordanienne, selon des sources 

diplomatiQues à BaGdad. 

Les opérations avaient cessé à la fin de l'été • 

• 

AGENCE FRANCE PRESSE 

24.11.1987 

Irak-It~an 

Mise au point irakienne sur les combats au ~orC QU front 

BAGDAD, 24 nov (AFP) - L'Irak a implic!tement reconnu mardi le déroulement 

de combats au nord du front irako-iranien, en affirmant Que "les forces 

irakiennes exerçaient une domination totale da~s les réGions frontalières au 

nor'G'-o?stde l' It~ak". 

Un por~e-parole militaire à BaGdad, cité par l'aGence irakienne 

d'information INA, a en effet indiQuè Que "les !~aGiens o~t subi des pertes 

considérables sans pouvoir réaliser aucun objectif, apr?s LOU~~S leurs 

tentatlves (d'attaQue)". 

":...o?s fot-'ces it~akienr;es exet~cent une dorninatior, t(.tale dans les t-'éGi(.ns 

frontalières au nord-est de l'Irak et les alléGatio~s ir'anie~r.es à ce propos 

sont dénuées de tout rondement", a ajouté le porte-parole. 

(Selon Téhéran, deux opérations ont été lancées au KiArdistan irakien: 

Nasr-8. lancée vendredi dans la réGion de Mawat, et Nasr-9, déclenchée 

dimanche dans le secteur rrontal~r de HajJ-Omran, à la pointe nore-est de 

l'Irak. Selon Téhéran, 5.700 Irakiens ont été ffilS hors de combat, 285 capturés 

et Q~el~ues hauteurs sent passées sous contrôle iranien, depuis vendredi 

der.nier.) • 

Un pot~te-parole officiel irakien avait fait état lundi, pour la pr~mière 

fois, c'un~ importante attaQue dimanche matin de l'Armée de Libération 

Nationale Irdnienne (ALNI- opposants iraniens) contre les troupes iraniennes 

dans le K~rdislanl ~ la fronliêre des deux ca~s. Il d éGa:eme~l démenti les 

OFérations d'opposants (irakiens) kurdes dans co?lte réGion et dont font état 

depuis plusl~urs Jours les médias iraniens. 

6

J 

26.11.1987 

La démocratisàtlon sous l'aile de 

la Mère Patrie 

Quatre ans après son arrivée au pouvoir, le parti du Premier ministre Turgut Ozal paraÎt bien placé pour 

remporter les élections législatives qui doivent avoir lieu dimanche prochain. 

La formaiion POliliponsable~ de la dégradation du 

climat politique et de la situation économlerlé 1010- 

le». estime Murat Belge. 

Fallrice ROUSSELOT 

7

..... 

28.11.1987 

Les élections législatives du 29 novembre 

La Turquie entre deux siècles 

PIllS de 'iDat-six millions de 

Turcs SODt appela aux urnes, le 

dlmancbe 29 Donmbre, pour 

élire les 450 députés du Parlement 

IIIOIIOCaDIérai. Sept partis 

présentent des cl!ndidl1t5 il ccl1c 

consultation, la première à 

caractère démocratique depuis 

le coup d'Etat militaire de 1980. 

ToIlS les sondages donnent une 

taree a'&Dce au Parti de la mère 

patrie (ANAP) du premier 

ministre, M. Turpt Ozal. 

IZMIR-MAR VIL 

de notre envoyé spécial 

.LA Turquùt change, avec un 

nouveau mandaI, nous la ferons 

changu de siècle. - Le contraste 

entre ia Turquie traditionnelle et 

celle de la civilisation industrielle 

évoquée par le mot d'ordre électoral 

de l'ANAP,le Parti de la mère 

patrie de M. Ozal, est présent partout. 

dans les région, le, rlu. 

d6veloppées de l'ouest, mais 

encore davantage ll'cst. 

Zone franche, complexes hôte. 

liers, raffineries: le premier 

ministre a multiplié les inaugurations, 

mentionnant les réalisations 

effectuées pour donner du poids 

aux promesses d'avenir. Au nouvel 

aéroport d'Izmir, troisième 

ville du payx, sur la mer Egée, 

une foule paysanne ravie découvre 

les joies des escaliers roulants 

en contemplant les banderoles qui 

évoquent le regain de prestige de 

la Turquie à l'étranger: • C'esl loi 

en Amérique, loi dans fa CEE, 

dans le FMI, en Turqui", c'eslloi 

Ozal, ça reSlera loi. - Parmi les 

portraits géants, les rondeurs bonhommes 

du premier ministre, Je 

crayon de l'expert à la main, tranchent 

sur l'austérité milnaire du 

père fondateur de la république, 

AtatUrk. l'occasion s'y prête: 

c'est la première fois qu'est donné 

à un établi.semenl public le nom 

d'Adnan Menderes, renversé et 

exécuté en 1961, symbole à la fois 

de la droite turque et des interventions 

militaires qui, déclare 

M. Ozal sous les ovations, • ne 

doivent plus jamais se reproduire 

-. 

Le show ne déçoit pas : arrivé 

main dans la main avec sa femme, 

un spectacle inédit dans la mâle 

tradition locale, M. Ozal, • l'illusionniste 

- pour l'opposition, discute 

d'abord en direct avec les 

badauds d'Ankara, qui l'écoutent 

à mille kilomètres de là sur écran 

géant. Après une telle démonstration 

de technologie, et le rappel de 

la construction de barrages, de 

routes, de lignes téléphoniques, 

comment ne pas croire à la suite: 

• Une voiture, une deuxième télévision, 

si voIre femme veul suivre 

un aulre programme, et paraquai 

pas une Iroisième pou,- le:; 

enfanls? " 

Surtout, «un ordinateur par 

famille" : pour l'enseignement, 

• priorilé dt la prochaine législalure", 

selon le gou,'ernerrent. 

• Pour permelITe aux smicards de 

planifier auc un salaire de 

90 000 livres (500 F) des dépenses 

au moins cinq fois plus élevées-, 

ironise l'opposition .. 

8 

A propœ des réalisations gouvernementales, 

il interroge la foule : 

• Pourquoi faisons-nous lout 

cela? " La réponse jaillit: • Parce 

que vous nous aimez f - Et M. Ozal 

de reprendre: ~ Bien sûr. mais aussi 

j".;;;,r ::;1~_', ~,'; , -::. . . ." ~. 

assuTiez vous-mèmes la prospérité 

du pays. Pour rallraper l'AI/t'nw- 

. l,' '. 'f • J':' !~ l' ' ., (-.. 

cu,-' /1' iC1:1pJ J'j :',J,1 .1U-::. 1 :,:: r: . 

l'argenllambe du ci"1 - ~;i1~c"jc 

de l'Etat) - esl révolu. _ C'est un 

leitmotiv de M. Ozal: • La nécessité 

de remettre l'initiative économique 

aux individus et aux co!/ectivités 

locales", pour mettre fin à une 

conception génératrice de léthargie 

héritée de plusieurs siècles d'éccnomie 

dirigiste et souvent secourable, 

celle résumée dans la form,,!c populaire 

d' • Etat-popu -. 

Les réalisations des municipalités, 

autonomes depuis 1994, sont dODnéea 

CD exemple. M. BuraD Ozfatura, 

maire d'Izmir,est l'une des personnalités 

les plus controversées dll 

parti au pouvoir. La presse l'a sutnommé 

• l'homme aux sabols_, 

alluaion aux sandalca de prière que 

ce diplÔmé francophone en sciences 

économiquca reconnalt hautement 

chausler cinq fois par jour. Il 

déclare d'emblée son hostilité au 

communisme, mais aussi à l'imam 

Khomeiny, • intolérant el violent, 

qui n'a rien à voir avec le vrai 

islam -.• L'important, c'esl de Iravailler 

ensemble .. l'AN AP n! 

ouvert à laUS." C'est le Point de vue 

de plusieurs candîdats ~maï~ué~ '1 

gauche et qui, sollicités P.1r M. Oz,l, 

se présentent sur ses listes. Hi~t. '1 

l'applaudimètre du dîner ofrert P. 

Izmir aux maires cl: vill~ccs, ''1 

blonde Huliya Koçyigit interprète 

de films engagés, prix d'intetprétation 

au Festival de Nantes, Gissimule 

pour ses tournées viilageeises 

des jambes dont les soee:ate,"~ or,- 

cu des aperçus plus' généreux. La 

• Melina Mereouri lurque» se 

revendique social-..:'c~ 

jous, qui fait i~1;;t~" des méfaits du 

pouvoir: à commencer par l'inten- 

L'. 

.. 

-- 

photos; deux guépard. dans les bras, 

de >1c+:.~~: ;'~:i': ~i,:~I.{,.rt ~r.c!:i 

Baba, candidat indépendant considéré 

comme l'un des cbefs de la 

Mafia. Un dur du quarticr explique 

en tapant du poin, sur la table : 

• Les gens fonl encore leurs besoins 

dans des ",dOllS qu 'iü videnlla nuit 

da.--:s: !'€:.:-;hr'1~e : aucun parti ne 

l"il Tienpour nous, lOul va à la ville 

vois/ne. » 

A Urfa, il C."tPrès Ii~minuit, mais 

des centaines d'habitants des quartiers 

~}aü"'r.~~ :;jjc"J.lent autour 

d'lndJi Baba dall, • le bâlimenl d'où 

a CG~:r..?1tci te.. ,"i::H!.;m::e contre les 

Fr"m;ais en 1920". Travaillant 

d'une main sa moustache, la veste 

maculée du sanl" des trois chameaux 

~t .)~iï.:"; 'TI;::UÎI);~ ~acrifiés. un toupet 

'i,'\T ~"'. t.êt.e. ~':1 ,forme de p~~rc, 

1 ~~~~~:,;~ fi: q~~~.~.~.~ses p'emu~r~s 

{; •• " ,oJ t. {'S .~~. a 'I .... ,.ze ans" maiS, 

2.'Ç::ès sn. réussi~e it Ankara, ... qui a 

t/">. '{"J;"'S aid(5 ce:.J.x de sa ville" a 

pm tG tète du • ParIi d'Urfa -. Il 

revendic'Je avec fierlé ses occupallOilS, 

... puisque les Américains ont 

el.' ~'e.::o ..~ d'A:' Capone pour libérer 

{~Siciic *. Les di~.m3nts brillent sur 

L;-'.t' il1i'.i1, ~e ......~::~, il dislrlbue à 

ses .;:.liO'115 -:t ~:c.~:-~;.,;s ia manne du 

• Papa ", celui qui intervient quand 

...Je droit tl la JlJSllCe n'existent 

plus -. Au bureau d'à côté, les candidats 

barbus du parti religieux, 

remontés dans les sondages, rient 

'0"3 capo des dépenses supplémentaires 

que lui a occasionnées le 

report d'un ~~!'; ~e'5 ~1ect:ons 

L'identité 

kurde 

Dans la campagne de Mardin, 

dans la forteresse qui rappelle les 

origines féodales du candidat du 

Parti populiste social-pre 

langue el à développer sa propre 

cullure. 

Le candidat de l'ANAP, Nurettin 

Yümaz. n'cat pu en reste : aYOCat. 

membre du mouYement de la paix. 

longtemps emprilOllM lui aussi. il a 

rejoint M. Ozal - • lin hom_ toléranI. 

- sur sa propœition, après 

avoir essuyé un refus de la directiOD 

du PPSD - • raciste el challvine_. 

Il soulève l'enthousiasme des 

I\'céens. qui le portent en triomphe 

-:. '" '.1 vdle de Dlizre, sur les bords 

du Tigre, lorsqu'il affirme son iDtention 

de continuer l se battre, ll'iDIf. 

rieur du parti au pouvoir, pour la 

levée de l'interdiction des activit. 

communistes et l'affirmatiOll de 

('identité culturelle kurde : la _. 

velle approche de cette qlllMion, 

très probablement l J'ordre chi jour 

de la prochaine légillature, .. 1la 

mesure des changements en --. 

MICHEL FARRIM. 

• Colloqu. Int.rn.t . 

Paris aur la lN_ade en ...... 

qui •• - l'6volution IMmocraliqueen 

Turquie depuia la coup d'E ... ,.. 

taire da 1980 aat anaIyaM !en crUll 

• con(Jfft intematioMl. organIef par 

le mouvement • Laa Amia da la Turquie.; 

du 27 au 29 novembre 1 

Pari•. Selon l'un daa orga~, 

M, Fou"", cUputll socialist. at membre 

du Conseil da l'Europa, catt. 

confIIrence aura pour objet • d'8fJPIi- 

."., •• ",. •• u _ 

cier l'~voturion ,. ce /MYS, CIW'" 

fe~ •. l••traveux .. dIInluleront 

à l'As •• mbllla nationala. 

(AFP.}

.. 


27.11.1987 

Iran-Irak 

Les deux principaux chefs kurdes irakiens appellent au soul~vement, selon 

IRNA 

PARIS, 27 nov (AFP) - Les chefs des deux 

irakiens en lutle armée conlre le réGime de 

les forces armées iraKiennes ~ se soulever, 

iranienne IRNA reÇue ~ Paris. 

principaux Mouvements kurdes 

BaGdad ont appelé la population 

a indiQué ".:ondr'edil'aGe,,_'2 

Dans un premier' communiQué, Massoud Barzani, chef du Parti démocratIQUe du 

K~~distan irakien (PDK), "a,appelé A tirer profit de la situation actuelle en 

Irak pour orGaniser la lutte contre le réGime du Baas irakien". 

: Dans un texte séparé, Jalal Talebani, diriGeant de l'Union patriotIQUe du 

Kurdistan (UPK), demande aux militaires Irakiens de "ne pas se laisser tromper 

par les slOGans officiels du réGime" et leur rappelle Que "défendre Saddam (le 

pr~sident irakien Saddam Hussein) éQuivaut A trahir les idéaux de la nation 

irakienne". 

Le PDK et l'UPK ont décidé en automne 1986 de former une coalilion, sous 

l'éGide de l'Iran, afin de renforcer la lutte armée contre le t'éGime de BaGdad. 

et 

PARLEMENT EUROPEEN NOVEr1BRE 1987 

ARRESTATIONS ARBITRAIRES EN TURQUIE 

(Doc. 

B2-1326/87) 

'--- 

LE MONDE 

C'est par 123 voix contre 76 et 4 abstentions Que le 

Parlement a adopté la résolution du groupe communiste 

réclamant la libération immédiate de MM. NIHAT SARGIN et 

HAYDAR KUTLU, secrétaires généraux du Parti ouvrier et du 

Parti communiste de Turquie, qui ont été arrêtés à leur 

arrivé à Ankara et brutalement séparés des parlementaires 

qui les accompagnaient. Il demande aussi que soit garantie 

à l'avenir leur libre activité pOLitique dans le pays et 

ce afin de contribuer à l'établissement d'un processus 

drmocratiQue en Turquie. 

diplomatique 

NOVEHBRE 

Le long chemin vers la démocratie 

LA TURQUIE 

U 

AUX MARCHES 

NE période difficile com- 

DE L'EUROPE 

Avancées d'un an, les élections générales du 29 novembre prochain 

en Turquie ont valeur de test pour la démocratie. Les restrictions 

datant du régime militaire ont en effet été levées, et tous les 

courants politiques, à l'exception des marxistes-léninistes toujours 

interdits, peuvent y participer. 

Située dans une zone géopolitique d'extrême turbulence, III 

l'urquie se donne des objectifs ambitieux pour les années 90. Elle 

souhaite être le treiziême convive à la table européenne. Elle essaie 

de concilier une société ouverte, moderne et laïque, avec une population 

musulmane à 99 %, dont une partie (restreinte, mais le 

restera-t-elle toujours ?) prête une oreille de plus en plus atteutive 

aux appels des islamistes. Elle tente d'accélérer son développement 

économique en appliquant des politiques ultralibérales, tout en faisant 

des efforts pour se démocratiser da>antage, ce qui, à terme, 

tient de la quadrature du cercle dans un pays encore en >oie de 

dé'eloppemenl. De tels objectifs, assez contradictoires, la Turquie 

aura-t-elle les moyens de les alleindre? La tâche paraît ardue, 

mais pas au-delà des possibilités d'un pays dont l'économie et la 

démographie font preuve d'un dynamisme exceptionnel. 

Par 

ATA 

GIL 

mencée avec le coup d'Etat militaire 

du 12 septembre 1980 et suivie d'une 

phase de démocratisation progressive, 

depuis 1983 s'achève avec les élections 

du 29 novembre, Le cours de la démocratisation 

est donc bien engagé, Le 

Conseil de l'Europe en a pris acte, puisque 

la Turquie assume actuellement la 

présidence de cet organisme qui ne 

transige pas sur la démocratie et tes 

drOIts de l'homme. 

Est-ce à dire que la page est définitivement 

tournée? D'importants progrès 

ont été réalisés, Le pays a accepté le 

droit de recours individuel devant la 

Commission européenne des droits de 

l'homme, La liberté d'expression, et 

notamment celle de la presse, est beaucoup 

mieux assurée, Sous la pression 

des opinions publiques d'Europe, mais 

aussi turque, la torture a reculé, et des 

tortionnaires continuent d'être traduits 

en justice. Cependant, si la tendance 

générale est incontestablement à la 

démocratisation, Il reste encore bien 

des ombres au tableau: pour commen. 

cer, la ConstItution elle-même comporle 

trop de clauses antidémocratiques, 

notamment des limitations au 

droit de grève, Le délit d'opinion existe 

toujours, et des journalistes, des 

utistes et autres Intellectuels sont 

1987 

poursuivis pour leurs écrits ou leurs 

œuvres. En Anatolie orientale, les 

populations kurdes sont toujoun soumises 

aux pressions de l'armée, et, dans 

ces régions éloignées, les droits de 

l'homme sont moins respectés qu'ailleurs. 

La recrudescence des actions 

armées perpétrées par les rebelles 

kurdes prend les populations en étau 

entre la violence étatique turque et le' 

terrorisme kurde, 

Un test des progrès démocratiques a 

été le référendum populaire du 6 septembre 

dernier, par lequel l'électorat 

"est prononcé à une majorité de 

50,16 % contre 49,84 % (soit une différence 

de 75000 voix, sur 25 millions) 

en faveur de la levée des interdictions 

politiques qui frappaient deux cent 

quarante et un dirigeants de partis, 

dont les deux. ténors. des années 70, 

MM. Süleyman Demirel et BUlent 

Ecevit. Le résultat extrêmement sC1Té 

du scrutin indique que, si le peuple turc 

ne souhaite pas le retour des personnalités 

et mœurs politiques qui ont eu leur 

part de responsabilité dans le chaos qui 

régnait à la fin des années 70, il tient 

par-dessus tout à ce que le pays soit 

doté d'un régime démocratique. 

Ce résultat convenait parfaitement 

au premier ministre, M, TurgUI Ozal. 

A l'égard des opinions publiques occidentales, 

il apportait la preuve que la 

démocratie fonctionne en Turquie. A 

l'intérieur, M, Demirel, son grand rival 

au sein de la droite, ne pouvait plus le 

menacer, n'ayant pa< réussi à transfor- 

-> 9 

'. 

" 

I

.. ','If ,"" I 

mer Sùn r.:IOllf sur le dC\..tfll Je: Jrl 'i ....ènc:: 

en un trl(lm))ht [Kdl:: \11'-" t)I ..Hlt à lil 

rentrée de M. Ece\

... 

LE MONDE DIPWMAnQVE 

tions et de l'aide financj~re, ont fait 

l'objet crun début de normalisation. 

mail IOnt encore loin d'avoir retrouv' 

leur r'aime de croisi~re. La réticence 

de plulieurs membre. de la CEE ne 

tießt pu seulement à des objection. 

d'ordre 6c0n0rnique. Ils consid~rent 

que la Turquie n'elt pal un pays euro- 

,... et que sa culture, sa religion et le 

lROde de vic de son peuple sont trop dif- 

Urenls de ceux des Douze. La résolutioa 

que le Parlement 

européen a votée 

à Struboura, en mai dernier, liant 

l'examen d'une éventuelle adhésion à la 

CEE l la reconnaissance par la Turquie 

du B'nocide arménien et des 

droits des minorités, est une manifestation 

de ces Msitations. Quant à la 

Oùce, elle ne fai~ ~:-~ rnyr;tfl...". .-te ~'}p 

intention de tout faire pour fermer la 

porte de l'Europe à la Turquie tant que 

le conflit chypriote et le cortenn"" 

'B6en ne scront 0".5 -1,,1., r.. '.- \ 

donc pr6dire san.' '. _.:' . 

Turquie ne sera P?s alJrnl,e ,.;:...g 'r., 

CEE avant l'an 2000 (a ';tr, 300 000 ".lIemaods de "Ouest, 

, .,0 ,)()() 1-,.",,, ;3, 125 000 8riün- 

,', (j,JC3 at 75 00J ltahens. 

Travailleur. immigré. : 

1 07 1 000 ouvriers turcs travaillent 

., ... éta,ant recensés en 

I ~.. 3', - C .cc les .;:clandestins. et 

las familles, le chrffre mont•• peW 

de 3 mIllions. Ils ont anvoyé cette 

année-Ià 1,774 milliard da dollats eu 

pays. La RFA accueilla plus de le. 

mOlti.lde cas travailleura (586 0001, 

les Pays-Bas 78 000, le Frence 

66000 - 125000 avec I•• 

familles - et la Belgique 31000. 

ZOlles de DtIuplement kl.W'de (salon le recenMmlftl dl 1H5 

o l'Inlle 10%8150% 

E?~ [JI.;. dtl 50 % 

19B cf .928: :(5 deu:t premières rhollClkurdea. 

Il no... mbrc 1(,l~ .. ml", d.A'J.llHk. 

~J rhri~( 19..5. I.. TUI'1ule Jo!:clllrc: 1. lucH ...' l'AlIcma ..... 

19 ........ dopllon dLl mu!t'p,u'l1fY1e el premltrQ 61cClIOM lWIno- 

',: 

.filIQIJCS 

"0;,,. ri' d1rh'Cllile (opp.lIllion) au.a 61ce:- 

"Cl. :Cl, ~k. 1\ ..... 11. "1J11 répuoll~ln au POUy"" dcpuÎl 

1'12 .. 

IQc:l. loiTlJf\lUIC devLcrll membre: l poIn enllile de l'OTAN. 

J" ~ \d ...rl Iisne ,~c(, t'Ir~k. le pacte de S.,dad, qU&rcjoi , .. 

dronlle Küya"mO;-Ufll, le PILatan et J'Inn. 

IDA! 1960 premIer coup d'Etat Ruhtalre, 

1.7 

1~ oclobre 1961 : lran~(c.., du pouvoir IUliiçivib. , 

19b}~Ê~naturc d'UD aCÇo!dd'UlQÇlatlon CDI.IOla Turquie ., la 

Il atanl971 : nouveau r~'llne mllllalrc qui duttr. de" ... 

10 J1.lIlell~i.t tnlervcrlllon de l'armée: turque l Cbypre, 

Il wplcmbn 1980: le iénén! Evren l'empare du P"lVOtl. 

r\o,c.,b,~ l~tO. élc:ctIOntlé'J1!atlvn rempun6c. pat. pani dl 

'-I Uld! q ...,dcvlcnl p(emlcrmlOl~lrc 

loi pril 1~'j7: 'II Tur4'J,e jépose une demaadc d'adb~ a la 

• 

CI:.l: 

f t";f:: '-n ''1'" 

,;Çj ~~l;>';:l. 

Ji ~~~ 11',\ 

..t 1:. _ ""J.~ ~ 

L.... B~'RZ '\L DE "lyrE PS".:)A ..... -r U: RE:rt.h.L ,C:' 

(Kuli" 

\i OE SE.l'TE:\iBRE 

ClJft--Slpll) 

J91i7 11 

"'i~:..: lk,.! ~'('::llnL'n I:~_',: L.lLJ"::Ln

(suite) 

Un précieux avant-poste 

L 

Par 

STEPHANE YERASIMOS • 

A pluS forte armée de I U1 AN en Europe (80U 000 

hommes, dont 600 000 pour I armée de {prre). ainSI résume- 

1-on couramment l'Importance des moyens de di.fense de la 

Turquie Mals un examen plus attentif Lilt dpparaÎtre des forces 

pléthoriQues et mal équipées pour I essentiel des conscnts 

effectuant un service de diX-huit mOIS et commdndés par un 

corps de 35 000 oHICle's et Butant de SUl':::; OHIClNS de métier. 

Qualifiée par Alexander Haig alors conHTldllddnt suprême des 

t()(ces de l'OTAN en Europe, de I Clmet:("r' d ....1t"rdt:le» la TurqUie 

dispose d'un matériel désuet: la aefensf-' éJntl-aeru:mne date 

à 90 % des années 40 et les chars - des M-47 at M-48 - de 

la guerre de Corée: tes navires et les SOus -manns ont trente à 

trent~lnq ans d'âge en moyanne et 70 'Jb des aVions de combat 

sont des F-100 dee années 60 (11. 

Catte llÎtuation n'est pas .urprenante pUIsque Ankara 

depense chaque année pour son armée moms Que Bru>elles et il 

pelne plu. qu'Athènes ; ce qui représente tollt de même 5.2 % 

du produit intérieur brut (PIBl et place le pays au trols,ème rang 

de l'alloanee atlantique (21. Toute modernlsat,uu dépend. en dernier 

ressort. de rlide OCCIdentale. et notamment amenC8lOe, 

cell~1 étant Itée à l'intérêt .tratéglque que représente ce pays 

pour l'OTAN. 

Avec lI8S hauts plateaux et ses détrOits. ,I bloque en effet 

l'accès de l'URSS à la Méditerranée et au Proch&-Oflent, tout en 

offrant un excellent observatotr. des diverses actiVités en territorre 

soviétique. Ainsi. les Etats-UnIs possèdent vIngt-SIx bases 

et postes d'observation IvO/r la eBrre page 19). dont le nombre 

tand it augmenter après chaque nouvel accord bIlatéral. Dans 

ces conditions. il est permis de se demander SI r aide américaine 

vise à mettre les forces turques à ntveau ou SI elle ne constitue 

pas plutôt un loyer pour r utilisation de son territOire. 

Même SI la réalité est plus comple).e plUSieurs éléments 

contonent cette dernière hypothèse. Au mIlieu des années 70. 

l'embargo améncaln, en représailles à I Hlterventlon à Chypre, 

porta le coup de grAce à une armée dé,i! mal eQlIIpée. Au début 

• Ensc"""nt 

à Paris-VlI!. 

de l'OTAN 

des années 80, la SItuation était catastrophIque, et le Pentagone 

esuma.t le coût d'une modernisation raisonnable à 1.2 milliard 

de dollars par an pendant une décennie (3). Or l'aide effectivement 

reçue attemt généralement la mOitié de cettl" somme, 

rr.ême SI la TurQl,'f:' ~~ j.J '_l~. ~t"It:,~'~ ,t:, { ''i'' d} .1.' 

slème rang des béfleflt ...lét!rfl'~ de J'S'lSlstanl e fjlllt'dFe dtt 

WashIngton. 

TroIs sénes de mesures de modernisatIon déCidées par 18 

groupe mixte de la défense commune turco-arnérwdlne, en 

féVrier 1984, concernent la fourniture à l'armée de terre de 

matériel de protection conUe les armes chlllllques dJ~l'UHSS, Id 

mise en place de systemes électroniques et l'InstallatIon de 

radars modernes (4). Deux préoccupations maJHures percent. 

l'amélioration de la survelllancA du terl rfOlre SOVIétIque et le rôle 

de barra'Jf" t, 'rT'r1il ,4 ," ~ . 

contenIr Ulld an,h..jUf' ell d' lt. ..: 

pUissent monter au If ont. 

Si l'importance de cette armée n'est pas aussI nette Que 

ne le laIsseraient crorre ses effectifs il r échalle de r OTAN. elle 

reste la principale force dans la région. Membre (avec l'Iran et le 

Pakistan) du CENTO (Central Treaty Organll;llion). maillon 

reliant l' OTAN è rOrganisation du traité de l'Asie du Sud-Est 

(OTASE) pour ceinturer l'URSS. mais aussI pour contrôler le 

Proche-Orrent arabe. la Turquie se retrouva seule après la révolutIon 

iranienne et l'Invasion de l'Afghanlstan. De cette solitude, 

elle tire une marge de marchandage plus grande; aInsi. elle 

refuse de s'intégrer dans le dispositif de la Force d'Intervention 

rapide ou d'abnter un émetteur de programmes radiophonoques 

destInés au musulmans de l'Asie centrale. Dans le même temps. 

elle accepte de servrr les desseins inavoués de Washington dans 

la région. Et la Turquia kémaliste. qui se glorifiait d'avorr obtenu 

de haute lutte ses frontières nationales, se découvre des dru.'" 

chez ses voiSins. notamment à Mossoul. La remise en questlol) 

des frontières parait toutefois un jeu risqué. dans une région 

déchirée par les conflits, 

(1) M. A. Rirand. A vos o,drts molt

.. 

, 

LE MONDE 

DIPLOMATIQUE 

(suite) 

confrtriea flUI colIICrvent leuB propres 

...... et model de recrutement, Celle 

se,ment.tion se tr.duit par une 

conc:urreace JCJIIwnt vive, l la mesure 

dei el\Ïeua : acdder l des positions de 

contrOle cie Ja communaut6 des fidèles, 

l dei ~ 6e0n0miques, l un statut 

dl partenaire r6prfaentatif pour les 

.1dGri ....... Oll aatioBales .•• 

~ Ja "US CIl vue de cel 

_frtriea est celle des Silleymanci, où 

1'6c:oooaùc&ue. Je politique et Je cuturel. 

le local. le .. ~ et l'iIItemationalse 

m~lent d' ... manim qui rappelle les 

pratiques. Ja JCÇte Moon. Les SUleymanci 

OIIt d6ploy6 leUB activit6s il partir 

de 1950, en mettant sur pied un 

r6seaa de cours coraniques • sauvases-. 

Parallèlement, la _fr6rie a 

d6vei0pp6 des foyeB de jeunes et des 

internats pour les 61èvel des lyc6cs 

d'imams et de pr&:heuB. 

Les avprentis 

'EST au sein de l'émigration que 

C les r6sultats seront les plus 

payants: en Allemagne, 150 mosquées 

sont désormais sous leur contrôle, 

s6r6es par l'Union des centres islamiques 

qu'ils ont fond6e en 1974 à Coll>gne, 

La confr6rie est dotée d'une structure 

paramilitaire, et les cours 

coraniques servent d'antichambres au 

recrutement et à la formation de miliciens 

encadr6s par les hommes du coll>nel 

TUrkes, l'un des promoteurs du panturquisme, 

Très soucieux de faire 

reconnaître Jeur représentativité - ils 

revendiquent 60 % de l'islam associatif 

en RFA - et d'étendre leur r6seau 

dans les autres pays européens, les 

SUleymanci jouent le jeu du laIcisme 

en déclarant qu'ils sont pour la séparation 

de la religion et de l'Etat - et non 

pour la subordination de la première au 

second comme c'est actuellement le cas 

en Turquie, En revanche, ils sont moins 

diserts sur certaines de leurs relations, 

notamment avec les survivants de la 

collaboration pronazie islamique dan. 

les Balkans, 

D'autres courants ,slamlques se partagent 

ce qui est devenu un véritable 

mouvement sociopolitique s'exprimant 

à travers les ordres et confréries ; les 

M 

sorciers 

Les Assyro-Chaldéens 

minorité oubliée 

Par JOSEPH YAcoua ~ 

nurcu, les kadiri, les cerrahi, pour ne 

citer que le& p/U5 ;nnuents, se sIgnalent 

par leur activisme et leur antkom"",. 

nisme. 

Enti~re est la respon:abjl:,~ .. 11;.; )1 

voir milItaire dans l'essor de~ mouvements 

Islamistes, même SI ces derme,'" 

6chappent aujourd'hui à ceux qui ont 

joué les apprentis SOrciers. C'est en 

effet le régime issu du coup d'Etat de 

1990 qui a rendu obligatoire l'enseignement 

religieux dans les écoles publ,- 

ques, Huit facultés de théologie et 

700 écoles publiques d'imams et de 

prêcheurs (contre 1 100 lycées 

d'Etat), 12000 enseignants, 

220 000 lycéens (sur un total de 

790000), 50000 diplôm6s tous les ans 

- avec les mêmes droits que les bacheliers 

sauf pour les écoles militaires ; 

J'~~",3~ignemenl islamique représente un 

fCfmidable tremplin pour les Inté. 

gristes. 

Conséquence de l'absence d'u ne 

démocratie v~ritllble f...ot..r ~.f r-, ,~\' 

"~ .~ j);talisrne sauvage sous-dév

.' ~ l " 

(sujte) 

Ltlj,U'jl_ 

; -l' ,. 

A la 

RosULT'T 

La « question 

,,, '''",'''0"' 

alliées .ur le partage du Proche-Onent 

au cours de la première guerre mondiale 

et du nouveau rapport de forc

LE MOMiE UlPWMill1QUE 

(suite) 

Kurdistan • • un lancin(Jn~ 

COMME "Iran et l'Irak en guerre, la Turquie dOit faire 

faca au renouveau de l'irrédentisme kurde. Pourtant, depuis sa 

fondation par Atatürk, l'Etat Vit sur le mythe d'une population 

homogène et refuse de reconnaître des droits spécifiques aux dix 

millions de Kurdes, majoritaires dans les régions les plus pauvres 

de l'Est et du Sud-Est. 

CHRISTIANE 

Par 

MORE 

Si la plupart de ceux qui habitent les régions les plus 

déshéritées ne parlent que le Kurde - malgré l'interdiction de 

celte langue dès 1924 (11. d'autres, très nombreux dans les 

villes, ne prennenl conscience de leur id'!ntité que durant 

l'exil - un million d'ouvriers émigrés en 1985 - économique ou 

politique. Ce n'est que dans les pays d'accueil, au sein des associations 

ou dans les écoles bilingues - comme lin Suède, - 

qu'ils ont la possibilité d'apprendre à Iirf. et à écrire 

Aujourd'hui encore une majorité de Turcs envisagent le 

problème comme un simple conflit entre tribalisme et nationalisme 

étatique, leI Kurdes étant, pensent-ils, davantage 

exploités par leurs aghas (seigneurs, grands propriétaires ternens) 

que par le pouvoir central. Et de citer en exemple une certaine 

élite kurde « turque) QUI participe et contribue au développement 

de la vie nationale dans le ,1omalne de la littérature, dA 

la musique et même de la politique Cependant, à la faveur de la 

iiberté d'expression retrouvée, un cer\aln nombre de journaux et 

d'hebdomadaires abordent le problème pour parler des revend:.. 

cations kurdes et donnent la parole aux partisans de l'autonomie 

- sans aller, toutefois jusqu' à parler d.lI1dépendance. 

Après le coup d'Etat du 12 septembre 1980, le pouvoir 

militaire démantela les orga'lÎsatlons kurdes qui avaient pns un 

nouvel essor dans les années 70, alors que la popularité de 

Moustafa Barzani, dirigeant de la rébellion kurde en Irak, était à 

!!on apogée. Une politique de répression comparable, dans une 

certaine mesure, à celle qui suivit la grande révolte de Dersim en 

1938 fut mise en ceuvre : arrestations massives, condamr.ations 

il mort, exil de nombreuses personnalités ... Mais, si après Der- 

Sim, l'Etat parvint à mettre au pas l'irrooentisme kurde, 

aujourd'hui, le mouvement s'est au contraire radicalisé : de la 

revendication de la reconn3lssance de droits nationaux, il est 

passé à l'exigence d'indépendancfl, objectif il réaliser. pou; les 

plus extrémistes - dont le Parti des travailleurs du Kurdistan 

(PKKI se veut le porte-parole. - par tous les moyens y compris 

la lutte armée. 

Cette évolution. parallèle à la relance de la guérilla par 

les Kurdes d'Irak et d'Iran, a~pelle les ingérences extérieures qui 

ont toujours marqué les rébellions kurdes. Dans ses mémo;;es, 

M. Henry Kissinger notait déjà qu'en 1974 le if le chah [occupait] 

l'attention de /'Irak en soutenant la rébellion kurde en territotre 

irakien (2) JI. Aujourd'hui, Bagdad aide les Kurdes d'Iran, 

Téhéran soutient ceux d'Irak tandis qu'Ankara accuse la Syrie de 

servir de base arrière au PKK. 

Les nombreuses mesures prises depuis 1984 par le 

gouvernement turc montrent que la détermination du PKK est 

prise au sérieux : opérations de ratissage dans les villages par 

des commandos aéroportés, accord sur la sécurité des frontières 

(d'abord avec l'Irak en octobre 1984, ensuite avec l'Iran, qui 

dément, enfin avec la Syrie en juillet 19871, ordonnance de 

1985 créant des milices de .. protection de villages .. (31, loi du 

repentir, primes aux. chasseurs de têtes .., création en 1986 de 

brigades antiterrorisles entraînées aux Etats-Unis, établissement 

d"un no man's land le long des frontières sud, évacuation deI 

villages situés dans les régions stratégiques - cette dernière 

mesure étant présentée comme une volonté de mise en valeur 

des provinces de l'est, 

Car, et c'est une victoire.des séparatistes, les autorités 

d'Ankara admettent aujourd'hui qu'il existe un problème en 

Anatoh'! orientale (appellation officielle du Kurdistan de Turquie!. 

mê",e SI elles le limitent au domaine économique. 

Devant la recrudescence des troubles dans les. régions 

de l'est Il, le gOl!vernement met l'accent sur l'équipement de 

certaines zones maintenues jusqu'alors dans un état de sousd~veloppement. 

La construction des barrages sur l'Euphrate 

(dort le barrage Atatürk) devrait transformer la région en grenier 

et réaliser if l'assimilation des montagnards réfractaires .., 

Dans le même esprit, le projet de déplacement de populations 

qui touche cinquante-deux provinces sur les soixantesept 

du pay!', a été présenté au début de l'année 1987 par 

l'adrr.,nistration des forêts, qui en est l'auteur, comme une 

mesure en faveur des «habitants de villages déshérités qui 

seront transplantés dans des régions fertiles de l'ouest JI. Pour 

la gauche turque et les milieux de l'immigration, ce plan viserait 

avant tout il disperser les paysans de deux cent trois villages de 

la seule province de Tunceli (nom donné au Dersim après l'écrasement 

de la r9volte kurde en 19381, .Ia province aux trois 

gendarmes par habitant JI, qui a déjà fait l'objet de telles 

mesures après les premières actions de guérilla en 1984. le 

PKK ne voit 'jans cette opération qu'une continuation de la politique 

de l'Etat qui, aujourd'hui comme par le passé, déplace la 

population b,.de pour isoler la résistance. 

(1) l 'utilisation d'une autre langueque le turc peUl être sanctÎ

.~ 

c,. . 

....": , 

PI;i.'., ":'~:.~,.n, -il'~" 

Heraia 

,) C 7 

Iraq admits it has 

reloca:.,_.",>,~ ~(urds 

~GULF 

~WAR 

WASIlIl' hd'e prole'ted at the 

de'truct,on of lheir homes and 

lrhl .... teu tht'v wanted to remain, 

dceording to relatives interviewed 

rccently In Baghdad. The Iraqis 

have kept reporters from travel- 

Img through the area. 

Despite the villagers' wishes 10 

Slay put, Mr Anbari said, il was 

neee"arv to relocate them for 

their 0'" n good, 

"In time of war," he said, "it is 

for the central Government to 

decide "hat is best" 

Mr Anbari rejected suggestions 

thaI the forced relocations viOlate 

hum.ln rights. 

He Il,,i,ted that his Government 

hod gone out of its way to 

•.II..(umml)lL..IIC lrdq's estimated 

tbrcc IT'i1I,,,nKurds by permitting 

them l,nllted ;c1f-go\'ernment and 

~uch 'rrl\ Ii~gcs" as their own 

best soldiers' 

"" popil fI'els that OUf\ i, an 

inderendcllt, free and allti-iOlI'erialist 

country at loggerheads .. ith 

America '" Ilhis) ghes him a 

feeling of joy and he is ready for 

any sacrifice to maiDlaia Ihis 

situalion, " 

Mr Abami said his mlaistry bad 

set up scbools for combataats ia the 

war ZOlleS, SOllie or the. .. ulptet! 

with mobile chemistry laboratories, 

Physics labs were Da tbe aceada for 

this year. He added that teachers 

were also hieb1y-ratetl filhters. 

Speaking oa the same program, 

Mr Akrami's deputy la chall:e of 

war affairs said pupIls comprised 

about 60 per cent of all the 

volunteer "BasiJI" fiablers. 

R...... 

radio slation and even the righlto 

identify themselves as Kurds - 

something thai is forbidden in 

neighbouring Turkey. 

Meanwhile, reports from Bahrain 

said an Iranian gunboat 

ambushed a Panamanian.nag 

tanker in the soulhern Gulf region 

today, 

The attack started a fire thaI wa, 

put OUI, shipping sources in the 

region report. 

The 103.584-tonne Grand Wisdom 

was fully loaded wilh crude 

oil when it was hit by a rocketpropelled 

grenade just off the 

United Arab Emirates port of 

Jebel Ali, the sources said. 

Thev said Ihe blaze was extinguishe'd 

by the ship's crew and 

there wcre no casualties in lhe 

attack, Iran's firsl since the end of 

last monlh. 

Iraq claimed on Wednesday its 

jets had hit four Iranian lankers in 

the northern Gulf within about 

nine hours, 

Although only one of those 

attacks was independently confirmed, 

shipping operators in the 

Gulf had braced for a bout of 

til-for-lal raids by Iran. 

The last reported Iranian allack 

was carried OUi on October 24 

when another Panamanian-nag 

tanker, the Prosper Venture I, was 

hit by a gunboal 30 kilometres otT 

the United Arab Emirates coast. 

Meanwhile, the 15th US escon 

operation in the Gulf was completed 

without incidentloday. 

The New York Times, Reuter. 

AU~lrdhan Associaled PreSIJ 

INSIGHT 

09.11.1987 

IHi\rri'jetl 

1\Irkey Finds Iran 

Is Behind 1\Innoll 

ISTANBUL, Oct. 11 - Security 

forces and intelligence units have un. 

coveredanewpiOlby1èhran, whichbas 

been trying to spread the Khomeini 

trend in 1ùrk.ey with the intention of 

setting up a regime in our country bascid 

on Sharia (Islamic law], like Iran. 

The security forees and inte\Jigence 

units have established that Iran has been 

supplying arms to separatist and treacherous 

nùlitants terrorizing and killing 

people in eastern and southeastern lbr. 

key. The report they have drawn up 

points to the threat from Iran and says, • 

"They are uying to weaken the c0nfidence 

of the masses by weakening 

state authority through anarchy and ter. 

rorism." 

The seizure of Iranian :urns, ammunition 

and equipment from nùlitants 

who have recently.been arrested by the 

securily forces lias exposed Iran, a 

counuy we have regarded as friendly 

and fraternal. 1be support given to the 

separalists by Iran, which has intetfered 

in Turkish affairs in various ways in the 

past, particularly through Tehran radio's 

malicious and loathsome broadcasts, 

has mIed the people with aversion. 

-t. 

- 

16

.. 

.. 


BULLETIN ft 

file on torture 

November 1987 

I 

These drawings of prisoners in a torture session 

are by a former police officer. The one below shows 

fa/aka or bastinado - the beating 01 th, prisoner 

\ on soles of the leet. The above drawing shows one 

~ 01 the many painful ways in which prisoners are 

, suspended. This method is known as "Palestinian 

1 hanging". 

Almost four yeats aft~ a civilian 

government came to power in November 

1983, no effective measures have been 

implemented to prevent torture in 

Turkey. 

Turkish authorities admit torture 

takes place, but ~Iaim it has been used 

only in isolated incidents. Despite assurances 

that all complaints of torture are 

investigated and those responsible prosecuted, 

Al has not oDserved any fundamental 

changes in the systematic and 

widespread practice of torture. 

The number of allegations of torture 

at any time appears directly related to the 

number of people detained. During an 

earlier period of mi!it:uy intervention, 

from 1970to 1973,when several thousand 

people were detained, AI received 

hundreds of allegations of torture and 

believed torture was widespread and sys. 

tematic. Fewer allegations were received 

during the mid-1970s, when there were 

fewer political prisoners. However, after 

the introduction of martiallaw in ~- 

ber 1978, the number of cases of torture 

increased. Following a research mission 

in May 1980AI concluded that most pe0- 

ple detained by the police and martiallaw 

authorities were tortured. In some cases 

they were tortured to death. 

The newly founded Human Rights 

Association in Turkey estimates that at 

least 240,000 people have been taleen into 

custody by security forces since the miU. 

tary coup in September 1980. The incidence 

of torture increased dramatically 

immediately after the coup. In subsequent 

years the number of torture allegations 

and reported deaths under torture gradually 

decreased as the number of political 

prisoners decreased. Continuing 

reports of torture during recent months 

point to a pattern which show5 no significant 

change. 

-+ 17


(suite) 

Methods 

The main purpose of torture in police 

custody is the extraction of information 

and confessions. III-treatment in prisons. 

often involving routine beatings, is 

intended to maintain discipline. In both 

prisons and police stations. intimidation 

and humiliation of prisoners is an additional 

motive. 

A variety of methods is used. Suspects 

are blindfolded and handcuffed immediately 

after detention. Even common criminal 

suspects are often stripped naked 

during interrogation. hosed with ice-cold 

water. or left naked on the concrete floors 

of cells in the harsh conditions of winter. 

Detainees are frequently kept hungry and 

thirsty. They are prevented from sleeping 

for days and are forced to stand in tiring 

positions for long periods. 

The method of torture most frequently 

applied is bastinado (fa/aka, beatinas 

on the soles of the feet). The only 

equipment necessary is a chair and some 

rope (see iIIustradon). Electric shock torture 

is applied using a hand generator. It 

is often combined with various forms of 

halljing (see ilIustration). 

Other forms of cruel, inhuman and 

degrading treatment are also applied, 

including sexual abuse, insults and 

threats, and even mock executions. 

Torture Centres 

BUllETIN~ 

Although people are tortured in police 

stations and prisons throughout Turkey, 

there are also buildings specifically equipped 

for torture. 

Most of these places are well known. 

If the government is committed to the 

elimination of torture, the treatment of 

detainees in these centres must be investigated 

and steps taken to ensure that the 

practice is discontinued. 

One of the best known torture centres 

is a place called DAL (Dev/et Arastirma 

Laburatuvari, State Research Laboratory) 

in Ankara Police Headquarters. In 

Aprill987 AI obtained a sketch of DAL 

with Section A and Section B where the 

torture equipment is housed. It was 

drawn by students detained between 

November 1986 and March 1987. The 

main elements of this sketch were confirmed 

by a former prisoner of conscience 

tortured there in 1981. Except for the 

addition of a "recreation room" used to 

treat injuries before the prisoner's release 

or formal arrest by a court, nothing seems 

changed. 

Deaths in custody 

Since the September 1980 coup, AI 

has submitted to the authorities the names 

of more than 100 people alleged to have 

died in custody. In reply AI has received 

information from the authorities on 

82 of these cases. Most of the replies are 

unsatisfactory. 

Since t.!teend of 1985, various organizations 

in Turkey have issued lists of 

people who died in custody. The prisoners 

named include some who died as a result 

of hunger-strikes or medical neglect and 

some who committed suicide. Even so, 

the majority of prisoners named in these 

lists apparently died as a result of torture. 

In December 1985 Cuneyt Canver. a 

Social Democrat Populist Party (SHP) 

member of parliament. handed over a list 

with 113 names of individuals who died 

in custody to the president of parliameat 

during a debate on the budget. One year 

later Fikri Saglar, Secretary General of 

the SHP submitted a list of 253 names 

and in February 1987 the Human Rights 

Association released detailed information 

on 149 cases to the press. Twenty more 

names were added later. 

On March 16, 1982 the Minister of 

State, Ilhan Oztrak, acknowledged 

", 

.' 

Section B Section A 

Entrance 

WC WC WC WC 

walk through 

o o o 

A to B 

"Recreation 

room" 

rnFR~ 

I I IL-LJLtj 

First interrogation 

'e: 

,e 

aQ) 

... 

Q) 

!'" 

A'torture centre ln Ankara. This sketch by former detainees Shows the State Research Labol dlory WIIiIIII 1\i1

.. 

• 

Amnesty International BULLETIN:fi 

(suite) 

publicly that 15people had died as a result 

of torture since September 1980.A report 

issued by the Chief of the General Stafrs 

Office on October 29, 1982 stated that 

investigations into 204 deaths allegedly 

caused by torture had determined that 

in only four cases were the deaths 

attributable to torture. 

In April 1984 the same office announced 

that since the first declaJ:ation of 

martiallaw in December 1978two people 

bad died as a result of torture. In April 

1986 Yildirim Akbulut, ~inister of the 

Interior, answering questions in parliament 

said that there were a total of 

78 deaths during interrogation between 

December 26, 1978 and December 31, 

1985, but did not specify the causes. In 

December 1986 the Minister of Justice, 

Mahmut Oltan Sungurlu, stated that 

13 deaths in custody had been caused by 

torture or ill-treatment. 

During the first six months of 1987AI 

received information on 11 deaths in 

custody. Nine were allegedly caused by 

torture. 

For example, in February 1987 the 

gendarmerie (armed rural police), searching 

for Hasan Bayram, rounded up members 

of his family in Pirinclik village near 

Diyarbakir and took them to the gendarmerie 

station. The next day Hasan 

Bayram's 70-year-old father, Zulfikar 

Bayram, died in hospital. His wife Esma 

Bayram says: 

"On February 19gendarmes came to 

our house saying that they were looking 

for my, son Hasan who is on the run. 

Everyone in the family was beaten. They 

took us, my husband Zulfikar Bayram 

and the children, to the gendarmerie station 

where they beat us and hit us with 

the butts of their rifles. My husband, who 

was seriously injured, and I were taken 

to hospital, where he died .. , An 

autopsy wiD provide proof that torture 

caused his death. A medical examination 

of the other members of the family who 

are still in custody [on February 22] 

should be done. II 

In another case, the death of Mehmet 

Kalkan on June 14, 1987 in the hands of 

the Diyarbakir Directorate of the Rapid 

Forces (special branch of the police) led 

to a three-day hunger-strike of political 

prisoners in Diyarbakir Military Prison. 

Mehmet Kalkan escaped from Diyarbakir 

Prison in 1983 and was recaptured 

on March 13, 1987. He died three months 

later while undergoing police interrogation. 

Officials claim he committed 

suicide, but his brother, Mustafa, is convinced 

Mehmet was tortured to death. 

Mustafa Kalkan told the press that both 

he and his father Orner Kalkan had also 

been tortured between October 4 and 9, 

1985 during interrogation. 

Torture in southeastern 

Turkey 

Another dimension of the problem of 

torture and ill-treatment in Turkey is illustrated 

by the situation in the southeast. 

Armed dashes between Kurdish guerrilla 

troops and the Turkish security forces 

have led to more than 70

Amnesty International BULLETIN ~ 

(suite) 

, 

These lour children needed medical treatment alter subjected to electric shock torture. They came lrom a village in southeastern Turkey where Kurdish guerrillas 

have been active. 

"The next day 500 gendarmes came 

to the village and once again rounded up 

the men in the school playground. The 

gendarmes searched all the houses but did 

not find anything. They took the men 

inside the school and beat them. The beatinas 

went on until 3 pm. During this time 

one of us was stripped naked [Huseyin 

CetinJ and shown from the window of the 

school. 

"Four children of our village were 

asked where the bandits were and given 

electric shocks to the mouths. Their 

mouths bled and they had to be given 

medical treatment." 

or behind my back. Sometimes 1was kept 

hanging for minutes, sometimes for 

hours. I imagine lhat lhe periods, when 

my shoulder blades pressed against my 

chesI, when Ihad difficulty in breathing, 

when I lost all feeling in my arms and 

could nol louch lhe floor, amount to a 

total of several days. 

"During this lime Iwas beaten up and 

given electric shocks while suspended in 

the air. My armpits were cut as if with a 

razor blade. . . 1lived through days when 

electric shocks given to lhe loes, the 

sexualorgans and the hands and ears all 

seemed to converge in the belly of a 

human being. Only someone who has 

gone through the torture centres can 

know what it means when lightning 

strikes in the belly of a human 

being ..... 

Kemal Bilget, a leacher. and his wife 

were detained on June 17, 1986in Elazig. 

Al sought assurances that the couple 

would not be tortured or ill-treated in 

Testimony: Forced to 

watch torture of wife 

"Worse than the physical torture, I 

was subjected to psychological torture, 

much more cruel and shameful for 

mankind. 

'~As well as the threat: 'If you do not 

speak, we will torture your daughter' in 

the presence of my two-year-old daughter 

in the torture chamber. Ilived through 

the agony of listening to the cries of her 

mother, who was tortured in the detention 

and interrogation cell at Gayrettepe 

First Branch (Istanbul Political Police), 

unable to calm our weeping daughter. 

"Making degrading threats, they tortured 

my wife at my side. 1 have seen a 

police truncheon in her anus. Can I and 

those like me, who have been subjected 

to such degrading and inhuman treatment, 

ever forget all this? 

"I do not know how many times 1was 

huq up by my feet, or in the crucifix 

PQsition, with my hands tied at the front 

Kemal Bilgel was forced to walch the torture al his wile. 

20

to 

Amnes"y International 

(suite) 

BULLETINi 

Theatre director Yilmaz Onay was detained in December 1986. He testilied that he was tortured 

for three days inside Ankara Police Headquarters. 

detention. The Ministry of Justice replied 

in February 1987 that Kemal Bilget was 

one of the defendants in the trial at Istanbul 

State Security Court, charged with 

membership in an illegal organization 

called TKEP (Turkish Communist 

Workers' Party). Allegations of torture 

were raised but found groundless so 

investigations into the allegations were 

stopped by the prosecutor. 

Kemal Bilget says he was subjected to 

torture in Elazig and Istanbul for a total 

of one month. He saw a doctor only 

many months later, yet in a report dated 

August 7, 1986 issued by the Health 

Committee Elazig State Hospital, signs of 

the torture were documented. 

The above testimony is from Kemal 

Bilget's statement at his court hearing on 

January 15, 1987. 

III-treatment in prison 

After new regulations for the treatment 

of prisoners in military prisons were 

introduced on September 30, 1986 the 

Relik Baytar. a grammar school studentlrom Batman says he was tortured lor 12 days in Siirt and 

Batman police stations 10 Januarv 1987 

situation in prison seemed to slightly 

improve but since Aprill987 new allegations 

of ill-treatment in military prisons 

have been received. 

In a press conference on April I, relatives 

of pris~ners in Istanbul claimed that 

prisoners in Metris Military Prison were 

ill-treated. They claimed that six defendants 

in a political trial at Istanbul Military 

Court had been stripped naked and 

beaten under the pretext of a routine 

search. Tb,.esix were accused of membership 

in the TKP /ML, Turkish Communist 

Party/Marxist-Leninist. 

In June 1987, inmates of Sagmalcilar 

Prison in Istanbul were beaten after they 

refused to wear chains on their way to 

court. Their court hearings are now proceeding 

in their absence. 

In Adana, mothers of political.prisoners 

complained at the beginnil1l of 

June 1987that their sons, Ayhan Kannis, 

Ali Nurdogan Koroglu and Haydar Karadag, 

were tortured in Adana Closed Prison 

because they refused to sing the 

national anthem and to participate in 

prayers during meals. Zeliha Karmis 

claimed her son suffered internal bleeding 

and that she had seen blood coming from 

his ear. 

Testimony: Criminal 

suspect tortured 

"On January 31, 1987 I was arrested 

while driving my taxi. Shortly after we 

had arrived at the police station they 

applied bastinado (beatings on the soles 

of the feet) to me. They fixed my legs to 

a stick with a rope and tightened it by 

turning it five or six times. 

The first day I was beaten day and 

night and then I was taken to a cell for 

one person. I got nothing to eat or drink 

and I was not allowed to go to the toilet. 

They were swearing at me all the time. 

"On the second day I was sleeping in 

my cell when they arrived at around 2 or 

3 am. They took me handcuffed and 

blindfolded to another room. Here they 

stripped me naked and tied one of my feet 

and my hands to something. Again they 

beat me and sqeezed my testicles so that 

I screamed the whole time. 

"On the third day they told me to confess 

to the crime or I would have electric 

shocks applied to me ..They took me to 

a room and. asked me to undress. 

Although I resisted they took off all my 

clothes and fixed a cable to my little finger 

and applied electricity until ( fainted. 

~ 21


(suite) 

I could admit to nothing because I knew 

nothing, but they made me sign a statement. 

In court I learned that it was about 

a woman whose money had been stolen." 

Testimony of Ihsan AUabucak 

Testimony: Sexual abuse 

"We have youngsters aged 20 and 

21 at our disposal, hard as a rock. If 

they want to torture a girl sexually 

. . . why should they feel the needfor 

a truncheon?" 

Former General Turgut Sunalp, 

October 198.5 

"I was taken to Yenimahalle Police 

Station. My eyes were blindfolded and I 

was taken to a place I do nbt know. Here 

I was stripped naked. First I was hosed 

with ice-cold water and given electric 

shocks. They wanted me to sign a statement, 

but I refused. 

"Thereupon they locked me in a single 

cell with a male student. We were both 

stripped naked. Under torture they tried 

to force the student to assault me 

sexually. As I could not stand it, I agreed 

to sign that statement." 

Nilufer Aydur is one of hundreds of 

students arrested in April 1987 after 

widespread protests against restrictions on 

student associations. Her testimony was 

given at a trial in May 1987, of 141 students 

at Ankara State Security Court. 

,'Because torture has become a 

profound and widespread 

political tool it is difficult to erase its 

roots. . . Therefore the authorities 

are defending torture and trying to 

hide it." 

Journalist Ilhan Selcuk, February 1986 

Testimony: Threats and 

torture 

"I was detained on December 24 in 

Ankara. They also took my wife to the 

police station. I immediately admitted to 

stealing a car because I had really done 

that. I asked them to release my wife and 

my sister. They immediately beat me and 

said: ' You have a record of political 

crime and at your home we have found 

banned publications; you are still involved 

in political activities.' I said that 

I had been imprisoned for eight years for 

political crime, but that possession of 

individual banned books was not forbid- . 

den. They said: 'You know too much.' 

22 

BULLETINfl 

"j WelS taken to the torture room 

while being beaten. There I was subjected 

to hanging, electric shocks and the 

bastinado. They also swore at me the 

whole time. This lasted for about an 

hour. They had a break and just when I 

thought the torture had stQpped they 

started again. 

"For five days we were tortured, 1I 

times in all. I only admitted stealing a car. 

They wanted me and my brother-in-law 

to admit to another robbery and political 

activities. 

•'On the evening of the sixth day they 

blindfolded me and took me to the torture 

room. Here they said that I must 

admit to the political activities or the robbery 

or they would torture my wife in 

front of me• I said that I had done 

nothing like that and could not admit it. 

They told me to open my eyes and took 

away my blindfold and I saw my sister 

whose eyes and face were swollen. I 

shouted but I was held by four or five 

policemen. 

"Then they blindfolded my sister and 

started to beat her and take her clothes 

off. I went wild and kicked at the policemen. 

An officer said that they should get 

my wife as well. I could not stand this torture 

inflicted on my sister and said I 

would admit to everything." 

Testimony of Namik Konyalioglu 

What you can do 

Because of the persistent evidence of 

torture in Turkey AI believes that the 

Turkish Government should implement 

the following measures: 

• The highest authorities in Turkey 

should issue clear instructions that torture 

will not be tolerated under any circumstances. 

• The Turkish Government should establish 

an impartial body to investigate all 

complaints and reports of torture. Its 

findings and methods of investigation 

should be made public. 

• Relatives and lawyers should be 

promptly informed of the whereabouts 

of detainees and have immediate and 

regular access to them. 

• Steps should be taken to ensure that 

confessions or other evidence obtained 

through torture may never be invoked 

in legal proceedings. 

• The Turkish Government should sign 

and ratify the UN Convention Against 

Torture and Other Cruel, Inhuman or 

Degrading Treatment or Punishment 

which entered into force on June 26, 

Serhat Simsek. president of the students' association 

at !ne machine faculty at Istanbul Technical 

University, was held incommunicado for 25 days 

by the political police in January 1987. He said he 

was tortured and also witnessed the torture of 

others. 

1987. Criminal proceedings should be 

instituted against alleged torturers, as 

called for in the UN Convention. 

Please write to the authorities urging them 

to take effective steps to stop torture 

and In particular to implement these 

measures. Send your letters to: 

President Kenan Evren 

Office of the President 

Devlet Baskanligi 

Ankara 

Turkey 

and: 

Turgut Ozal 

Office of the Prime Minister 

Basbakanlik 

Ankara 

Turkey 

Canadians mayalso write to: 

His Excellency Kaya G. Toperi 

Ambassador 

197 Wurtemburg SI. 

Ottawa, Ont. KIN 8L9

HEER 

Vie zerklüftetcn Ilergc siml die 

natürlidlfm Verbündete" der 

kurdischen Au{stiindisdlen. 

15.11 .1 9 ~7 

ger, die - so heißt es - von 

der CIA zu den besten der 

Welt gezählt werden. 

Der erste große und organisierte 

Aufstand der Kurden für 

einen eigenen Nationalstaat in 

dér modernen Geschichte wurde 

1880 von einem Scheich namens 

Obeidullah gegen die 

türkischen 

Osmanen-Herrscher 

geführt, vergeblich. 1920 

sprachen die Gegner der Achsenmächte 

in einem Vertrag, 

den sie in Sevres mit den Türken 

schlossen, von Autonomie ",h 

für die Kurden. Das war \Oe... • ,,< J 

gessen, als 1923 - nach, ,~t ' ,.~i~ 

Revolution Kemal Atatüfks~ : l.. 

mit der Türkei, dem R~:_~'" 

zerschlagenen Osman~. 't~ 

. ,.. " Reiches, in Lausanne einiFriC- . 

'\~;.1'\~\.~densvertrag geschlossen -\vor.; y. ,:, 

t ....:~\~.s de. Ein autonomes Kurdistan 

;.\i ,'~4'~:"'~1 i wurde mit keiner Silbe er- 

. ~~.K., '~~~-.:~'~l..; .,,~...~ t-:: wähnt. 

.. 

. 

. .'.:.:.... ;:;'f'~~.,~.~ Dcr Begrund~r der moder • 

.j,,-~ ,,~~~" ••• :.'~ ':.;':"'

HEER (suite) 

rung ausmacht. strikt verneint. 

Man spricht von den Kurden 

als »Bergtürken«. 

Alle Erhebungen gegen die 

türkische Herrschaft, mit denen 

sich dio Kurden in den 

Jahren 1925, 1929, 1935 und 

1938zumindest Autonomie erkämpfcn 

wollten, wurden niedergeschlagen. 

Zwischen den 

politischen Fronten 

Die Kurden waren und sind 

bis heute aber den Rcgicrungen 

in diesem Teil des Nahen 

und Mittleren Ostens ein stets 

willkommenes Mittel. um dem 

Nachbarn Schwierigkeiten zu 

machen. Solche Manipulationen 

und Intrigen wurden und 

werden nicht nur qadurch 

ziemlich leicht. daß die Kurden 

eben unter so verschiedenen 

Regierungen leben. sondern 

auch. weil sie selbst in verschiedene 

Stämme und Clans 

gegliedert sind, denen die erste 

Loyalität gilt und deren Führer 

oft untereinander rivalisieren 

und bis zu blutigen Auseinandersetzungen 

zerstritten sind. 

So erhielten jene Kurden, 

die unter der Führung von 

Mullah Mustafa Barsani seit 

Beginn der 60er Jahre gegen 

das arabische Baath-Regime 

im Irak und für Autonomie 

kiimpften. vorn Schah von Iran 

beträchtliche Unterstützung. 

Als sich der Herrscher auf dem 

Pfauenthron in Teheran jedoch 

1975 in Algier mit den 

Irakis über eine für Iran vorteilhafte 

Grenzziehung im 

Wasserweg Schatt-el-Arab am 

Nordende des Golfs einigte, 

ließ der Schah den Kurden- 

Führer Barsani fallen. Der 

Aufstand der Anhänger Barsaois, 

der »Peschmergahs«, gegen 

Bagdad, brach schl••gartig 

Schwarzes Meer 

,YAIEN 

241 

,. 

, I I,,' 

(. ,.. 

I 

I 

zusammen. Bald jedoch, illichdem 

der mittlerweile verstorbene 

Schah Rezah Pahlevi von 

der islamischen Revolution des 

Ayutolluh Ruhullah Chomeini 

~estürlt und außer LlIndes ge- 

Jagt worden war, bruch 1980 

der iranisch-irakische Krieg 

aus. Die Kurden sowohl des 

Irun .als' auch des Irak kämpften 

wieder-auf beitlen Seiten 

und auch zwischen den Fronten. 

für Kurdistan und zeitweise 

auch gegeneinander. Sie 

sind im sogenannten Golfkrieg 

mindestens ein wichtiger Störfaktor, 

der Kräfte bindet. sowohl 

für Teheran élis auch für 

Bagdad. Experten für NATO- 

Staaten werdcn die Kurdenkümpfe 

aber nicht nur wegen 

i1uer Bedeutung für den Ausgang 

des Golfkriegcs beobachten 

und analysieren, sOI1(Jcrn 

vor allcm auch. weil der NA- 

TO-Partner Türkei im eigenen 

Lande mit den Kurden blutige 

Auseinandersetzungen hélt. 

Dort sind es vor allem die 

Mitglieder und Anhünger der 

»Kurdischen Arbeiterpartei« 

(PKK), die mit ÜberfiilIen auf 

Militärposten und mittlerweile 

auch auf Dörfer nach dem »hit 

and run«-Schema* Unruhe im 

Südostcn des Landes hervorrufen. 

Dabei ist die PKK genauso 

marxistisch-leninistisch ausgerichtet 

wie die kurdische 

»Komeleh«-Partei im Iran. Bezeichnenderweise 

wird die 

»Kurdische Arbeiterpartei« 

nicht nur vom Iran. sondern 

auch von Syrien unterstützt, 

von wo aus ihre Guerilla gegen 

die türkische Regierung ope- 

• zuschlilgcn 

U.d.S.S.R. 

~ Il 

\iIj 111 

SUl.Evt,lANlY SAOIZ 

+m, , 

JI' '. 

~ f KERMAHSAH 

und d,lVIllilufcn 

lIRAN 

I 

' 11111 

riert. Syrien wiederum llilt hekélnntlich 

enge militiirische 

Verhindungen mit der Sowjetuniun. 

Die Türkei hut sich bislang 

zu keinen Konzessionen an die 

Kurden in' ihrem Lande bereitgefunden. 

geschweige denn die 

Bereitschaft hekundet. dieser 

Minderheit, die ein kmlppes 

Viertel der Gesamtbevölkerung 

ausmachen' dürfte, irgendein 

Maß von auch nur kultureller 

Autonomie zu gewiihren. 

Die Regierung in Ankara 

fürchtet offenbar um den geschlossenen 

Bestand des türkischen 

Nationalstaates. Entsprechend 

hart geht sie gegen 

die kurdischen Rebellen vor. 

Bei diesen Einsätzen kann das 

türkische Militiir sogar über 

die Grcnze zum Irak hinweg 

operieren - bis zu zchn Kilometcr 

tief ins Nachbarland hinein. 

Das lUll die irakisehe Regierung 

Ankara bereits 1984 

zugestandcn. 

Im Oktober vergangenen 

Jahres griffen Kurden zum ersten 

Mal auch eine Einrichtung 

der NATO an: Sie beschossen 

die Radarstation Mardin in der 

Südost-Türkei, 30 km von der 

syrischen Grenze entfernt. 

Inzwischen greifen die Guerillas 

der »Kurdischen Arbeiterpartei« 

aber auch kurdische 

Dörfer an. Die Berichte von 

jencm schrccklichen Gcmetzel 

in dcm Dorf Pinarcik. bei dem 

31 Einwohner getötet wurden, 

gingen im Juni um die Welt. 

Die PKK-Rebellen wollcn mit 

solchen .esonders grausamen 

Blutbädern offenbar jene Kurden 

»strafen«. die nicht für bewaffneten 

Kampf für einen eigenen 

Staat sind und nicht bereit 

sind zur Unterstützung der 

Marxisten von der PKK. 

Und obendrein wollen die 

Ideologen und Strategen der 

»Kurdischen Arbeiterpartei« 

anscheinend die türkische Regierung 

zu immer massiverem 

Einsatz von Militär und immer 

härtcren Aktionen gegen die 

Kurden zwingen, damit dadurch 

größerer Ilaß und 

schließlich Aufstand gegen 

Ankara entsteht. Die Türkei 

muß also im eigenen Land eincn 

Guerillakrieg 

Zivilbevölkerung 

führen. Die 

leidet auch 

hier. wie in allen solchen Auseinandersetzungen, 

gewiß am 

meisten - gleich ob sie sich 

engagiert oder auf welcher Seite 

sie steht. 

AuUcnpolitische 

Belastung 

Außenpolitisch bereitet das 

Kurdendrama der Türkei auch 

dadurch Schwierigkeiten, daß 

zum Beispiel dus Europupurlament 

im vergungenén Juni in 

einer Resolution von Ankaru 

gefordert hat, in Rechtsnachfolge 

des Osmunischen Reiches 

den Völkermord anzuerkennen, 

der 1915-1917 an den 

Armeniern begangen 

sei. Für die aktuelle 

worden 

I)olitik 

wog vielleicht sogar schwerer, 

daß die Europaparlmnentarier 

in der ~Ieichen Entschließung 

erklärten. auch Ankaras »Weigerung. 

die Kurdcnfrage anzuerkennen". 

sei ein Ilindernis 

für die Prüfung eines eventuel- 

Icn Beitritts der Türken zur 

EG. Bei den Türken wur ein 

Nerv getroffen. Staatspräsident 

Kenan Evren erklärte 

postwendend, duß man unter 

solchen Umstünden noch einmal 

über die NATO »Illlchdenken« 

müsse, als deren Eckpfeiler 

sein Land sonst stets gelobt 

werde. 

Solche Äußerungen sind 

wohl eher als ein momentaner 

Ausdruck der Verärgerung 

denn als ernsthafte Drohung 

zu werten. Dennoch ist. nicht 

zu leugnen: Das Kurdenprohlem 

ist eine reale polili,sehe 

Belastung im Bündnis.' Die 

Kämpfe sind allerdings .auch 

eine reale Gefahr für die Türkei: 

Durell das Aktionsgebiet 

dcr »Kurdischen Arbeiterpartei« 

verlaufen sowohl die Pipeline, 

durch die gegen dringend 

benötigte Devisen irakisches 

Erdöl nach Dortyol an der türkischen 

Mittelmeerküste 

fließt, als auch die Europa- 

Straße 24, auf der täglich l'und 

5 000 Autos verkehren. die 

Mehrzahl davon Tanklastwagen. 

Es darf auch nicht übersehen 

werden, daß Moskau die 

kurdischen »Separatisten« als 

sehr wirksame Mittel der Destabilisierung 

der strategisch so 

wichtigen Türkei sehen mußund 

es mit den Syrern als »Mittelsmännern« 

offenbar schon 

einsetzt. 

Alles dies und nicht zuletzt 

die politischen Werte und 

Überzeugungen. wie Freiheit, 

Demokratie und Menschenrechte 

-, die zu wahren die 

NATO schließliçh geschlagen 

wurde, sind Gründe genug zu 

hoffen. daß die Türkei die 

Kurdenfrage friedlich lösen 

wird. Solchen Frieden zumindest 

und kulturelle Autonomie 

möchte man den Kurden wünschen. 

'

HOVEHBER 1987 

ureh urdistan 

VERFOLGTES VOLK • VERBOTENE SPRACHE 

Wann immer in den letzten Monaten die 

Beamten des Bonner Ausländeramtes aus. 

schwärmten, um abgelehnte Asylanträge zu 

"vollstrecken", die Betroffenen in Abschiebe. 

haft zu nehmen und den Polizeibehörden zu 

überstellen, handelte es sich in zahlreichen 

Fällen um Kurden. Fast 400.000 leben in der 

Bundesrepublik, die meisten als Arbeitsemi. 

granten ins land gekommen zu einer Zeit, als 

bundesdeutsche Werbetrupps noch auf der 

Suche nach Arbeitskräften durch die länder 

rund urn's Mittelmeer zogen. 

Dennoch gibt es in offiziellen Statistiken 

keine Kurden. Sie sind Türken, Iraner, Iraker 

oder Syrer. Seit die Siegermächte des ersten 

Weltkrieges 1923 im Vertrag von Lausanne 

die Grenzen für den 'Nahen Osten'. neu zo° 

gen, verlaufen die Staatsgrenzen im Dreilän. 

dereck Iran.lrak.Türkei mitten durch die Hei. 

mat des Kurdischen Volkes. 

Die kurdischen Gebiete sind die Armen. 

häuser der Nahoststaaten, die höchsten An. 

alphabetenraten im Iran oder der Türkei bele. 

gen das. 

Im Schatten des Golfkrieges zwischen Iran 

und Irak werden auch die Kurden zwischen 

den Fronten zerrieben. Unter dem Vorwand 

der Bekämpfung terroristischer und separati. 

stischer Banden versucht die türkische Ar. 

mee das Gebiet zu 'befrieden'. Luftangriffe 

auf kurdische Dörfer, auch auf Irakischem 

Gebiet, sind keine Seltenheit mehr. Militär. 

operationen, Folterungen, Massenverhaftun. 

gen und Zwangsumsiedlungen sind an der 

Tagesordnung. 300.000 Soldaten, ein Drittel 

der türkischen Armee, operieren im Wohnge. 

blet der Kurden. 

Ein Mitarbeiter des Kurdischen Instituts 

hat für OE SCHNÜSS die Eindrücke seiner 

Reise in die kurdischen Gebiete der Türkei 

notiert. 

Als das ZDF im FrOhjahr 1987 

in seiner Sendung "Nachbarn in 

Europa" es wagte auf die ca. 

300.000 Arbeitsemigranten aus 

der TOrkel mit kurdischer Natio- 

-nalitat hinzuweisen, hagelte es 

Proteste. TOrkische Tageszeitun. 

gen nannten den Beitrag Ober 

die kurdische Kultur "eine Provokation 

und eine Beleidigung der 

tarkischen Nation". 

Ankaras Botschafter verwahrte 

sich - wie schon bei anderen 

Gelegenheiten - entschieden 

dagegen, daß in den westdeutschen 

Medien auf die Existenz 

eines Volkes hingewiesen wird, 

das es in seinem Land seit 1925 

offiziell nicht gibt: Die Kurden. 

Der Kemalismus als 

Slaalsdoktrin 

Der GrOnder der tOrkischen Republik, 

Kemal AtatOrk, aul den 

sich rechte wie "linke" tOrkische 

Parteien und Politiker berufen, 

hat seinen Nachfolgern eine Hypothek 

hinterlassen, die bis heute 

fOr innen- und außenpolitische 

Unruhe sorgt. Die Orientierung 

auf einen "modernen NatIonalismus" 

und die Leugnung der multikulturellen 

Vergangenheit des 

Landes fOhrten dazu, daB die 

TOrkei ihre inneren WidersprO. 

che immer wieder mit militari. 

schen Mittel "löste": Durch die 

Liquidierung des christlichen 

Elements in der ostanatolischen 

~ 25

DII .CHNO.. ( suite) 

Gesellschaft (Massaker an den 

Armeniern), die Vertreibung der 

griechischen Minderheit, die Ko. 

,Ionisierung der kurdischen Ge. 

biete und durch die massive Ver. 

folgung und Unterdrückung Je. 

der Art von politischer und kultu. 

relier Opposition Im Osten des 

Landes. 

Dem ehemaligen Bürgermel. 

ster von Diyarbakir, Mehdi Zana, 

brachte sein Bekenntnis "Ich bin 

stolz, Kurde zu sein" eine mehrjährige 

Gefängnisstrafe ein. Bereits 

vor dem Putsch der Generä. 

le im September 1980 war seine 

Arbeit durch die Behörden in An. 

kara massiv behindert worden: 

durch den Entzug von Steuermitteln 

und den Boykott von sozialen 

und technischen Leistungen, 

Französische BOrgermeister organisierten 

damals zu seiner Un. 

terstützung die Lieferung von 

mehreren Bussen und einem Generator 

fOr die Stromversorgung 

Ein Bus trug die Parole "Vive le 

Kurdistan". Für die Teilnahme 

an der Überführung erhielt Zana 

8 Jahre Gefängnis. Nach dem 

Putsch wurde er seines Amtes 

enthoben und Inhaftiert, gefol. 

tert und sitzt trotz internationaler 

Proteste heute, halb taub ge- , 

schlagen, Im Gefängnis von Diy. 

arbakir. Ähnlich ging es zahlrei. 

chen seiner Kollegen, die als un. 

abhängige (kurdische) Kandidaten 

in öffentliche Ämter gekommen 

waren. 

Die Forderung des sozialdemokratischen 

Abgeordneten 

Turgut Atalay aus Sirt, das Parteiprogramm 

der CHP auch Ins 

Kurdische zu übersetzen, versetzte 

seine Parteiführung in heile 

Aufregung und als sich der 

Parteibezirk Diyarbarkir hinter 

seine Forderung stellte, wurde 

Mitte Juni '87 die gesamte Parteiorganisation 

gelöst. 

des Bezirkes auf. 

Kurdistan - ein besetztes Land 

"Stellt Euch vor, zwei Drittel 

Eurer Armee warde in Bayern 

stationiert, jede Stadt warde von 

der naheliegenden Garnison beherrscht, 

jedes Dort von einem 

schwerbewaffneten Milittüposten. 

Hochdeutsch warde zur al. 

leinigen Sprache In allen Ämtern 

und ,Beh6rden. Der bayrische 

Dialekt warde verboten, alte 

Ortsnamen warden preussifi. 

ziert, wer vorher Yaver oder Sepp 

hieB, dart jetzt zwischen Fritz 

und Wilhelm wllhlen. Renitente 

D6rfer warden nach Niedersachsen 

umgesiedelt, aut oppositionel/e 

Gruppen und Personen 

machte die' GSG 9 Jagd ... eine 

absurde Vorstellung mitten in 

Europa, aber bei uns Ist sie RealitSt." 

Der kurdische Arzt, der 

mehrere 'Jahre In Freiburg studiert 

hatte, .klärte uns beim Be. 

such des Atatürk-Denkmals vor 

den Toren Diyarbaklrs derart anschaulich 

über die Situation in 

seinem Lande auf und fOgte ein 

Beispiel aus dem eigenen Tätigkeitsbereich 

hinzu:" Wenn ich im 

Krankenhaus mit meinen Patien. 

ten kurdisch rede, weil sie mich 

nicht verstehen und Ich sie sonst 

nicht behandeln kann, muß ich 

mit Ärger und Nachtel/en rech. 

nen. Wer hier etwas werden will 

- z.B. Facharzt - der muB sei. 

ne kurdische Identität veleug. 

nen, muB schweigen, wenn ihm 

die MilitSrs totkranke oder gefolterte 

"Pati~nten ohne Namen" , 

einliefern und fOr die medizinische 

Versorgung der Landbev61- 

kerung fehlt es an Ärzten, Ambulatorien 

und am guten Willen der 

Verantwortlichen. " . 

Kemal Atatürks Portrait Ist 

auch in der heimlichen Hauptstadt 

Türkisch-Kurdistans allgegenwärtig: 

Im Cafe, in der Bank, 

Im Hotel, In allen öffentlichen 

und vIelen privaten Gebäuden, 

aber der Schein trügt. Im Hotel 

treffen sich Angehörige der poli- 

1" •••• 

,_/ - 

-",," 

MItteImeer 

'"", 

tischen Gefangenen; unter der 

Leuchtreklame, die die Konturen 

des "großen Führers" erkennen 

läBt, fanden bis 1980 die groBen 

Kundgebungen statt, heute tref. 

fen sich hier bel einem Glas Tee 

Oppositionelle, die trotz Repres. 

sion nicht aufgegeben haben. 

"FOr die EuropSer und die 

USA ist diese Gegend geopolitisch 

Interessant" erklärte uns 

ein anderer Gesprächspartner, 

"hier wird angeblich der freie 

Westen verteidigt, wShrend slcll 

die Armee auffahrt wie in einem 

besetzten Land, Die Aktionen 

der PKK sind mehr Folge als Ursache 

dieser ganzen Misere. Far 

die NA TO sind unsere Anliegen 

ein StOrtaktor und tar die TOrken 

sind wir ungebildet, unterentwickelt 

und mitunter eben auch 

gewalttStig." Damit beschreibt 

er ein gängiges Muster mit dem 

oft iluch "liberale" lOrkische Intellektuelle 

die Probleme des 

Osten analysieren. 

~' ..~,,; 

Aus Deschner, Saladins Sahne, mit treundl. Genehmigung des Kurdischen Instituts Bonn 

. ---.J'--~ -'\ \ " 

---..... 

~ '-

D•• 

CHNO•• 

(suite) 

Ein Dozent einer tOrkischen 

UniversItAt hatte dieses Muster 

in einem Gesprlch um einen Interessanten 

und vieldiskutierten 

Punkt erweitert: "Wir haben .1. 

les, um In der fG bestehen zu 

kOnnen: Wasser, Bodenschllze, 

gute BOden, flelB/ga Menschen. 

Was unsera Handelsbilanz Immer 

wieder in die roten Zahlen 

treibt, sind die frdOlimporte. 

Wenn wir z.B. Kirkuk hlJtten ..." 

Kirkuk - ein Zentrum der Ira. 

kischen Ölförderung - liegt In 

der ehemaligen Mosulprovlnz, 

die Ankara 1918 an die britische 

Kolonialmacht und dann an die 

neu gegrOndete Haschemlten. 

monarchie des Irak verlor. 

Hauptverlierer unter den Erben 

des Osmanischen Reiches wa. 

ren aber die Bewohner dieser Region: 

die kurdischen StAmme. Ih. 

re politischen Rechte und Forderungen 

wurden in Interessen der 

Großmächte und der benachbar. 

ten Staaten Syrien, Irak, Iran und 

TOrkel untergeordnet. Heute 

fliegt die tOrkische Luftwaffe Angriffe 

auf kurdische Dörfer au. 

Berhalb der NATO-Grenzen. Vom 

Machtvakuum zwischen dem 

Iran UfId dem Irak möchte auch 

die TOrkei profitieren und von 

den "verlorenen Ostgebieten" 

träumen nicht nur extreme Rech. 

te, wie der MHP-FOhrer TOrkes. 

Die "Entwicklung" 

des Ostens 

Wer das Quellgebiet zwischen 

Euphrat und Tigris Im FrOhsommer 

bereist, wundert sich Ober 

den Wasserreichtum der Tallagen, 

bedingt durch die langen 

und schneereichen Winter. Das 

Schmelzwasser wird durch zahlreiche 

Staudämme zur Energie. 

gewinnung und Bewässerung 

genutzt, aber die Probleme der. 

artiger GroBprojekte dèuten sich 

heute schon an: fOr die Euphrat- 

Stauseen werden kurdische Dörfer 

zwangsumgesiedelt; die Ufer 

bestehen aus mächtigen Geröll. 

schichten, die ein langsames 

Verlanden der Seen befOrchten 

lassen; von den Bewässérungs- 

Projekten im GAP.Projekt, zum 

Ausbau der Infrastruktur in den 

kurdischen Gebieten, fOr die ein 

30 km langer Tunnel im Bau ist, 

werden in Zukunft GroBgrundbesitzer 

und reiche Finanziers profitieren, 

die auf hohe Exporte In 

die EG spekulieren. 

Politisch abgesichert wird diese 

Politik durch die Ansiedlung 

türkischer FlOchtlinge aus Afqhanistan 

und Bulgarien, durch 

Ubereinkommen mit dem Nach. 

barland Syrien (das Immerhin um 

sein Euphrat.Wasser fOrchtfm 

muß) und das Angebot an die 01. 

staaten, eine Wasserpipeline zu 

bauen. Mit einer gezlelten Verbesserung 

der Lebensgrundla. 

gen der Bevölkerung haben die 

durchgefOhrten oder geplanten 

Projekte allerdings wenig zu tun. 

TUrkischll Sitzordnung: GllfBngllnll vor lIinllm Militilrgllricht in Diyarbakir 

Dies gilt auch fOr die Anstren. 

gungen der tOrkischen Regierung 

mit Hilfe der bundesdeutschen 

Gesellschaft fOr technische 

Zusammenarbeit (GTZ) in 

Kurdistan neue Buntmetallager 

ausfindig zu machen. 

"Far die TOrken Ist das hier der 

'Wilde Westen', man rechnet in 

diesem weitgehend unerschlos. 

senen Gebiet mit enormen Bodenschiltzen", 

meinte ein deutscher 

Techniker, aber "far Seismographen 

und eine funktionle. 

rende Erdbebenvorwarnung gibt 

es kein Ge/d", fOgte unser kurdl. 

scher Begleiter hinzu. "A/s im 

Winter '76 nach einem Erdbeben 

tausende von Kurden verhungerten 

und erfroren, haben die in 

Ankara sich die Internationa/en 

Hi/fsge/der in die eigene Tasche 

gewirtschaftet." Geblieben sind 

'die Ruinen in Muradiye und Caldiran, 

die Häuser aus Fertigtei. 

len, die nach internationalen 

Protesten dann doch noch ge. 

baut wurden und ein tiefes Miß. 

trauen gegen alle Fremden. 

"Banditen 

Europäer" 

verfUhren 

"Berichtet aber das, was Ihr 

hier gesehen und erfahren habt", 

bat uns einer der wenigen 

Rechtsanwälte, die trotz man. 

eher Repressalien und persönli. 

eher Gefahren versuchen, kurdische 

Gefangene (gleich welcher 

Partei) vor den Militärgerichten 

zu verteidigen. "Die europili. 

sehen Regierungen kOnnten die 

TOrken zur Einha/tung der Menschenrecht 

zwingen, schon in 

Hinblick auf den EG.Beltritt. Und 

far die Wahlen im FrOhjahr (vor. 

gezogen auf Nov. '87, Anm.d.R.) 

'88 hoffen wir auf Eure Unterstotzung, 

dann kandidieren wir wieder: 

als Unabhilngige fOr Kurdl. 

stanl" 

Im Juni 1987 nahm das Europäische 

Parlament In eln.r R•• o- 

lullon zum Masseflmord an den 

Armeniern (1915) und zur Unter. 

drückung der Kurden und anderer 

Minderheiten In der TOrkel 

Stellung. Putschgeneral und 

Staatspräsident Evren stellt. 

daraufhin die NATO.Mltgll.dschaf!'. 

seines Lande. In Frag. 

und Mlnlsterprllsldent Özal 

sprach von Intrigen geg.n dl. 

türkische Nation und den angestrebten 

EG.Beltrltt. 

Die Überfalle der Kurdischen 

Arbeiterpartei Im SOdosten und 

die Auseinandersetzungen zwl. 

schen der PKK und anderen kur. 

dischen Organisationen in der 

Bundesrepublik muMen den 

Herrschenden in Ankara all "a. 

schenk des Himmels" .r.ch.l. 

nen (wenn sie nicht selbst an der 

"Gllrllchtigk~it ist Grundstein des Staatlls": Wllnigllr auf SprUche/hru Staat,. 

grUndIIrs .Atatork denn Buf MilltilrpoilZlli schll/nt die Ju,tiz zu bauen. 

~. - • I 

Inlziml.rung bet.lllgt lind): In .1. 

n.r Pr.... k.mp.gn. rOokt.n Il. 

J.d. e.. chlftlgun, mit d.m Kur. 

d.nprobl.m ln dl. Nlh, d.. T.r. 

roriimui. Ihr ZI,1 Ilncl nicht nur 

P.rt,l,n wi. dl, PKK, dl. Ihr, 

"FOhrung.roll' Im n,tlon,len 

B.fr,lunGlk.m,f" uni Olff.r,n. 

z.n zu lnt.rn,n unef.•• t.rn," Krl. 

tlk,rn Ihr.r Politik mit dem 

Schl ... el•• n durchlltz.n 

mOcht., .ond.rn luch un.bhln. 

glge lozlal. und kultur,lI, Ein. 

rlchtung.n d.r Kurdin In dir 

Bund .. r.publlk. 

Anfang Juli .rlchl.n In d.r 

gröBt.n . tOrklsch.n Tag.. z.ltung 

TERCÜMAN unt.r d"" TI. 

tel "Banditen verfahren EurDpler" 

ein Beitrag Ober das Kurdl. 

sche Institut In Bonn und die 

,;nalven P.rsönllchkeiten", die 

dessen Oberwleg.nd kulturell. 

Arbeit unterstOtzen. Am gleichen 

Tag erhielten zahlreiche Inltltu. 

t10ntJll L/"'Q '.JfQIP I.... au,. 

desrepublIk eine BrÇ>scli'(frl-:aer 

"SlIftung fOr Islaml.che Werte" 

In Ankara, In der zum "Heiligen 

Krieg" gegen das Institut .ufg .. 

rufen wurd •. Oaa Inltltut h.tt., 

neben zahlr.lch.n and.r,n Pu. 

bllkatlonen, .uch T.i1, der Ilb.1 

ins Kurdllch. Ob.rlltzt. Eine 

Antwort des Inn.nmlnllt.rluml 

auf eine Anfrage von Il.tr. K.lly, 

wie Zimm.rmann der.rtlgen Orohung.n 

zu b.g.an.n g.denk., 

f1.1 entspr'Ch,nd f1.ch ,ue. Kein 

Wund.r, h.U, er doet\ ."t ~11 

fU¥Ot' dl. Aufln'" .. rlOht.ra. 

dlkal.n MHP-FUhrer. TOrk.. ill 

d.r BundesrepublIk durch .In VI. 

sum ermöglicht. StMn I

DE BCHNOBB (suite) 

kalholl'scher Priester In BrasIlien, 

ein missionierter Indio In 

Ecuador oder ein anglikanischer 

Bischof In SOdafrika stehen unserem 

Kulturkreis allemal näher, 

als "die VOlker weit hinten In der 

TOrkeL... 

W.G. 

Weitere Informationen und eine 

PublIkationslIste: 

Kurdisches Institut, Elfelstr.9, 

5300 Bonn 1 

Zum Nachlesen: 

Serafeltln Kaya, Diyarbakir - 

Erfahrungen In einem türkl. 

sehen Kerker, SOdwlnd, edition 

CON, Bremen, Stellvertretend 

fOr Tausende schildert 

Während die Bundesreglèrung 

noch Im August letzten Jahres 

auf eine kleine Anfrage der "GrOnen" 

Im Bundestag dreist ab. 

stritt, in auch nur irgendeiner 

Weise an der Ausbildung und 

AusrOstung der berOchtigten 

neuen tOrkischen Elitetruppe beteiligt 

zu sein, brachte die torkisehe 

Tageszeitung ..TercOman" 

am 31.1.87 ausgerechnet auf der 

Titelseite die RiesenschlagzeIle: 

..Unsere Kommandos werden In 

Deutschland ausgebildet ..,. untermalt 

mit Fotos und einem Interview 

mit dem Offizier der GSG 

9, Anselm Weygold: 

"Wtihrend unseres langen Gesprtichs 

mIt Hauptmann Weygold 

erwtihnte dieser die enge 

Zusammenarbeit mit der TOrkei. 

Weygold erwtihnte, daB 1m vergangenen 

Jahr hier zwei KommandoeinheitEin 

der' Gendarmerie 

ausgebildet worden seien 

und fuhr fort "Aus der Zusammenarbeit 

erzielen wir sehr gute 

Ergebnisse". Weygold erwtihnte 

auch die technische Zusammenarbeit, 

sagte aber, hier seien die 

Systeme . unterschiedlich und 

nicht erfolgreich genug. " 

TercOman v.31.1.87 

der kurdische Rechtsanwalt 

Kaya In diesem Buch Folter 

und UnterdrOckung in den tOrkischen 

Militärgefängnissen, 

die er selbst sieben Monate 

lang durchlebte. 

G.Köhler, D.Nogga-Welnell, 

Azade • vom Oberleben kurdischer 

Frauen. edition Con, 

Bremen 

Bücher über die Kurden und 

Kurdistan Eine Auswahlbibliographie, 

Verlag fOr Kultur und 

Wissenschaft, Bonn 

Politische Morde In Europa 

BroschOre der GAL zur Politik 

der PKK, GAL, Bartelsstr.30, 2 

Hamburg 6 

Türkische Spezialtruppen für den 

Einsatz in Kurdistai1 

bei der GSG 9 ausgebUdei 

Die wahrhaft "mörderische" 

Zusammenarbeit zwischen der 

BRD und dem Militärregime in 

der TOrkei Ist keineswegs neu: 

Bereits einige Tage nach dem 

Militärputsch 1980 spendierte 

die BRD erst einmal1 Mio AusrOstungshilfe 

fOr die torklsche Polizei, 

als Auftakt sozusagen. 

Auch In den folgenden 6 Jahren 

beschräntke sich die Bundesregierung 

(gleich ob COU oder 

SPD) keineswegs auf Milliarden 

DM von WIrtschaftshilfe: insbesondere 

an der militärischen und 

polizeilichen AusrOstung der 

TOrkelist die BRD Intensiv beteiligt. 

Mittlerweile sind die tOrkl. 

sehen Grenz- und PolizeIstationen 

. mit Computern bestockt, 

von denen die Firma Siemens zumindest 

das Zubehör (wie Stromaggregate 

etc.) geliefert hat (vermutlich 

die gesamte Anlage). 

Regelmäßig werden Ober den 

Hamburger Hafen Mllitär-LKWs 

Qeliefert und Ministerpräsident 

Ozal besuchte während seines 

Staatsbesuches Im Herbst 1984 

unter groBer Geheimhaltung die 

LuflwaHenflrma MBB in Hamburg. 

Hier ging es um den Ankauf 

von Hubschraubern, wie sie 

das lOrkische A,egime fOr den' 

Einsatz gegen die kurdische Bevölkerung 

- und lOr den schnel. 

len Transport eben der erwähnten 

Spezialeinheiten benötigt. 

Im Juni 1985 hielt sich dann 

die gesamte Spitze der torkisehen 

Polizei auf Einladung des 

Bundesinnenministeriums zu ei. 

nem mehrtägigen Besuch in der 

BRD auf: Ziel dieses Besu.ches 

war es laut tOrkischer Presse 

"die torkische Polizei mit deutscher 

Hilfe mit den modernsten 

Waffen und Gertit auszurO~~.en..." 

(Milliyet) , 

Auf dem Besuchsprogramm 

der Delegation standen neben einem 

Besuch des BKA und einem 

Treffen Im Bonner Innenministe. 

rium vor allem ein ausführlicher: 

_ Besuch bei der GSG 9. 

Welch "Zufall", daB die TOrkei ' 

noch Im selben Jahr mit der Auf. 

stellung einer 500 Mann starken' 

Elitetruppe begann, deren Aus. 

bildung nach wiederholten Be. 

richten der tOrkischen Presse zumindest 

zum Teil in der Bundesrepublik 

bei der G$G 9 stattfand. 

Inzwischen sind die als "Schwar. 

ze.lnsekten" bekannten Sonderkommandos, 

deren Zahl noch 

weiter auf 1.500aufgestockt werden 

soll, vornehmlich In den kur. 

dischen Gebieten im Einsatz. Ihre 

"Schlagkraft" wird von der reaktionären 

türkischen Presse 

mit folgenden Worten gelobt: 

" ...beim Einsatzbefehl geht ein 

Schlag durch den Körper des to. 

desmutigen bt1renstarken Männer... 

Ihre automatischen Wun. 

derwaffen treffen immer. Unsere 

Helden werden, auch wenn die 

letzten Magazine leergeschossen 

sind nicht ruhen, bis sie 

auch dem letzten Verbrecher die 

tödliche Lektion erteilt haben. " 

N.M. 

Aus: blätter des Iz3w, Nr.141, 

1987 

"n ..' \.~.•, ü~:tüwéii!.'JM.G' SG~9"Uii" 

. " J.~. "'(f".;v. . .. 

, 8l) >,,~k1~déf~~\œefëfimân'~~b 

,!,1i" p.1ti:::l.~' ;" 'J:' , .. c-., ... ,.;'.;. ..t:;:"".... ".. . ç 

I;....-.~~~;.;;;~.-\i-; 

-:,,, 

~~~~ .., ~..~';~.'/ ~ {\,~ . 

.~ 1!i.< ;~!tf 10- to ., 

. ',!"' .:::~:t.:'., 

r •• f 

I 

2~

Il 

WORLD 

REPORT 

New recruits to an age-old war for freedom are doing Iran's work in Iraq's mountains 

Kurds locked 

in one more 

losingwar? 

Baghdad 

• Fierce Kurdish tribesmen, the romantic 

rebels who have fought for 

centuries for their own nation with- 

out ever winning, are on the march ~ 

again in the rugged mountains of ~ 

northeastern Iraq. This time, their ~ 

brothers are stirring in Turkey and ~ 

Iran, too, and for the first time in 

modem memory, Kurds are at war 

with all three nations at once. But 

they are pawns in a larger strugglethe 

Iraq-Iran War-and when that 

ends, the Kurds and their dream 

will surely be crushed. 

Although Iraq dismisses the revolt 

as a minor distraction, the 

Kurds-drawing support from Iran 

-have opened a valuable second 

front for Teheran. Iranians fight 

alongside them in some areas, and 

the uprising has diverted 25,000 

Iraqi troops from an already thin 

750-mile-long front. The rebels 

claim to have tripled in recent 

months the area they control. 

Guarding the pipeline 

Recent Kurdish hit-and-run raids 

along the key highway to Turkey 

have siphoned off a division of Iraqi 

troops to guard the vital oil pipeline 

buried alongside the road. The pipeline 

carries more than half of Iraq's 

oil exports from the Kirkuk oil 

fields to the Turkish port of Dortyol 

and earns the money that fuels 

Iraq's war machine. If the Kurds 

should cut it, the consequences for 

Baghdad would be devastating. 

Iraq has retaliated with scorchedearth 

tactics, using helicopter gunships, 

jet fighters and artillery to raze 

Kurdish villages. A 

Western diplomat reports 

seeing dozens of 

villages empty along the 

highway to Baghdad. 

Half a million Kurds 

have been forcibly resettled. 

Villagers tell 

tales of atrocities and 

say that hundreds of 

children have been taken 

hostage because their 

relatives joined the 

guerrillas. Survivors 

can only strap their 

Kurdish rebel recruits at training camp on Iraq-Iran border 

children to horses and flee deeper into 

the sheltering mountains. 

Iraq's 4 million Kurds are only one 

part of a people without a country 

who live in an area as big as France, 

. ranging from eastern Turkey (8 million 

Kurds) to northwestern Iran (6 

million). Small bands live in Syria and 

Soviet Armenia. Fiercely proud of 

their language, literature and history, 

the Kurds claim to have been fighting 

for 4,000 years. Only twice have they 

come close to winning a nation of 

their own. The Treaty of Sèvres in 

1920 provided for a state in Kurdish 

areas of the old Ottoman Empire, but 

that was wiped out by Kemal Ataturk, 

the founder of modern Turkey. 

And in 1945 the Kurds set up the 

short-lived state of Mahabad in Iran. 

The greatest Kurdish hero was Saladin, 

who defeated the crusaders and 

recaptured Jerusalem for the Moslems 

800 years ago. But the modern 

image of the Kurdish rebel-turbaned, 

baggy-trousered, draped in 

bandoleers-was shaped by Mustafa 

Barzani, who died a bitter exile in 

Washington in 1979. His rebellion 

against Iraq was snuffed out after his 

onetime patrons-the United States 

and the Shah of Iran-abandoned 

him following a 1975 border agreement 

that temporarily halted the 

Iraq-Iran feud. That deal doomed the 

Kurds to a rapid defeat in which 

thousands died, but its later collapse 

opened the way to the current war. 

Those who face death 

Leading the new Kurdish uprising 

is Barzani's son, Massoud, 

whose guerrillas call themselves the 

pesh mergas -"those who face 

death." They carry a new generation 

of lightweight weaponry-shoulderheld 

SAM-7 missiles, Doshka machine 

guns and Hungarian-made 

AK-47 rifles-that are smuggled by 

mule caravan over mountain trails 

from Iran. 

The Kurds are more united than 

ever, both within Iraq where rival 

factions are cooperating and across 

political frontiers. This is a matter of 

deep concern to Turkey, which has 

its own Kurdish problem. Turkish 

troops sometimes cross into Iraq in 

pursuit of Turkish Kurds. This summer, 

there were two massacres of 

Kurdish villagers suspected of collaborating 

with the Turkish regime. 

Other Kurds, supplied by Iraq, are 

fighting Iran. But these alliances 

could hardly survive peace between 

Iran and Iraq. When that comes, Çlll 

three governments will surely turn 

full fury on the Kurds. 

Even so, neither brutal repression 

nor the prospect of certain defeat 

seems to faze the Kurds. They travel 

light over mountain trails, toting 

modern rifles and shortwave radios, 

singing mournful old songs of lost 

love and death-a new generation of 

a people who do not officially exist, 

fulfilling their destiny to die for a 

nation that never was. • 

by John 

Barnes 

U.S.NEWS & WORLD REPORT.Nov. 9.1987 0 

29

• 

AHURKA N.OVIEHBRE 1987 

KURDISTAN • • 

Raz.ade 

Senores y Guerreros 

Una tarde lIegué a una tierra lIamada Kurdistan. 

Una naci6n sin existencia en los mapas, sin 

nombre en las voces de aquéllos que la niegan. 

Es un nombre que se repite como leyenda confundiéndose 

entre fronteras delimitadas par extranjeros. 

Es un pueblo que se reconoce en' su 

pertenencia, en su forma de eaminar, de sonreir 

y mirar. 

si6n francesa para seguir un instante de la vida y la lucha de los kurdes 

de Iran. En el aeropuerto de Orly cada pasajero y cada maleta es registrada. 

No es posible subir al avi6n ningun tipo de paquete. Eltemor de 

los secuestros aéreos y atentados se lee en los rostros dal servicio de 

seguridad francés. Aun no hemos partido y ya la guerra se hace sentir. 

L1egamoscon la noche a Bagdad. La primera impresion es inesperada. 

Ante nosotros se despliega un hermoso aeropuerto .de arquitec- 

30 

Los kurdos son un pueblo de veinte millones 

de habitantes cuyas tierras EIStandivididas entre 

las fronteras de cuatro pa;ses: Turquia, Iran, 

Irak y Siria (en URSS viven 250.000). 

Son los lIamados "hijos dl! los Medos", guardianes 

dei templo de Zaratustra'. Su lengua pertenece 

a la rama irani dei indoeJropeo, quizas sea 

una derivaci6n dei Avesta, lengua en la cuaJZaratustra 

transmiti6 su mensaje. Perséguidos desde 

tlempos remotos, han encontrado refugio en 

sus montanas. Cuenta el Sharaf Nameh, un 

texto hist6rico kurdo escrito en persa a finales 

dei siglo XVI, que existia un tirano lIamado 

"Zohhak" de cuyos hombros brotaban dos serplantes 

a las cuales habia que alimentarlas cada 

dia con el cerebro de un joven. Para evitar el exterminio 

de los j6venes, decidieron enganar al 

tirano dandole a una serpiente un cerebro humano 

y a la otra el de un cordero, de manera que 

cada dia un joven pudiese escaparse hacia las 

montanas y asi perpetuar la raza kurda. Esta es 

una de las muchas leyendas que intenta explicar 

el origan de la identidad kurda, la cual se confunde 

antre los pliegues dei tiempo y la memoria y 

que ellos reconocen como una entidad cultural 

definida. 

. 

La historia los ha mantenido entre montanas, 

leJosdel paso vertiginoso del tie(T1pooccidental. 

Cercano y distante, esta.pueblo ha detenido su 

tiempo entre rocas y' senderos inyentados por 

aquéllos que transitan laregi6n. Hoy dia conjugan 

dos tiempos: el suyo, marcado por una lucha 

qua prolonga la larga guerra Iibrada por sus 

ancestros, y el tiempo que siQuen de una forma 

tangenciallosoccidentales Ii través del conflicto 

del Golfo Pérsico. 

Las repercusiones de la guerra antre Iran e 

Irak se hacen evidentes desde los primeros momentos 

de mi viaje. Parto con un equipo de televi. 

IRAK 

URSS 

Defta, • Cu_ GenereI. 

[!] 

\ 

. ,, ..' 

""--;,-'" 

,'" ..'M. 

~ 

A.glonoe~, 

~"I~. 

r' •••• , 

" ;.._~ 

v.ne O;.. ... nlou do_ 

lull .1aca4e ..n. 

........... , 

an_IlI.U.

.. 

AHURKA 

(suite) 

tura modema que integra annoniosamente los rasgos 

érabes. Nos espera el representante del Partido Democré. 

tico del Kurdistén Irani (PDKI), a través del cual fue orga. 

nizado el viaie. Nuestros pasaportes desapareeen entre las 

manas de la policia iraqul. auedamos sin documentas a par. 

tir de esa noche. 

Desde el primer instante aparecen retratos de Sadam 

Hussein en todas las formas: sonriendo, en uniforme, con 0 

sin gafas de sol, rezando, saludando, etc. Su presencia es 

constante. AI sahr dei aeropueno uno espera percatarse de 

los efectos dei conllicto actual, ya que Bagdad ha sido bom. 

bardeada varias veces durante la "guerra de las ciudades". 

Pero apenas unas barricadas de defensa antiaérea en torno 

al aeropuerto delatan la existencia de la guerra. la ciudad 

se extiende entre luces mientras la vida continua normal y 

cotidlana .. 

CAMINO DE GERMIAN, ' ' 

TIERRA CALIENTE DEl KURDISTAN " 

AI dia siguiente panimos con un calor pesado y un sol 

vertIcal hacia Kirkuk, ciudad petrolera dei Kurdistan. El pai. 

saje que atravesamos .es muy panicular. El cielo se confunde 

entre un azul y gris, quizés por reflejo de la éspera y 

seca tierra del cual emerge. Hombres en batolas y turbantes 

y mujeres como negros cuervos cruzando la autopista 

me confirman que estoy en tierra érabe. Las casas incrustadas 

en el paisaje surgen a 10largo de rutas polvorientas. 

Todo es un mismo color, incluso la guerra que continua oculta 

en el gri~;de la tierra. 

A medida que nos aproximamos al Kurdistân cambia la 

vestimenta y la otra guerra, la dei gobierno iraqui contra lOS 

kurdos de I"ak, se haee evidente. Esta zona esté totalmente 

militariza.:1a. Hay cantidad de bases, tanques, camiones, 

alcabalas y hombres annados. Por primera vez nos hablan 

de los "djasl," (literalmente significa asno), quienes colabo. 

ran con el r'gimen contra los propios kurdos. la existencia 

de las tribu~: de "djash" es panlcularmente notoria en el 

Kurdistân iraquf. Estas tribus forman milicias privadas dirigidas 

par su jefe kurdo. El gobierno de Irak les paga a los 

"djash" par pelear y controlar a los kurdos insurgentes que 

se opanen al régimen. 

En Irak, los kurdos han tenido mâs reconocimiento que 

en los otros palses. Se les reconoce como entidad, tienen 

escuelas y universidades. y gozan de eiena autonomla. Sin 

embargo. son perseguidos y forzados a abandonar algunas 

zonas dei Kurdistan. El partido kurdo de opasiCl6n mâs fuerte 

es la Uni6n Patri6tica dei Kurdistân (UPK), dirigido par 

Jalal Talabani, quien mantiene una guerra feroz contra el 

régi men de Sadam Hussein. Este partido (1) mantiene excelentes 

relaclones con los kurdos de Irân dei POKt, qUien 

a su vez tiene relaciones con el gobierno iraqul. Tai situaci6n 

le permite al PDKI movilizarse en el exterior y, ademas. 

asegurar la entrada de armas, médicos, periodistas y la solidaridad 

internacional en su lucha contra el régi men de 

'Jomeini. 

Prosigo mi viaie a través de la tierra caliente. las montafias 

comienzan a apareeer. la tierra se vue Ive amarilla y 

los cardos se levantan grandes y azules como sonrisa en la 

sequla. la guerra se siente. No es posible fotografiar ni filmar. 

Las montanas van creciendo. nunca terminan, siempre 

hay una nueva que aparece. Este seria para ml el detalle 

constante que perfila la fonna de ser dei kurdo. 

L1egamos a Kirkuk. Aqul existe una plaza Ilamada Baba 

Gorgor que en la antigüedad tue considerada coma el Iùgar 

santo de los zaratustrianos, guardianes del fuego divino. 

Acé no tenlan neeesidad de montar guardia pues el fuego 

sagrado nunca se extingula. brotaba en pequenas llamas 

dei fonda de la tierra para ser adorado por sus seguidores. 

Kirkuk mantuvo su nombre sacro a pesar de las guerras, de 

la calda de sus dioses y de la lIegada dei Islam, pero no resisti6 

la llegada dei siglo XX, que en nombre dei progreso 

logr6 desacralizar a la deidad ya casi olvidada. En 1925, un 

armenio lIamado Gulbanklan descubre que bajo este fuego 

eterno se halla un enorme yacimiento de petr6leo, el oro 

negro de Ooc:idente; 

Esta pane dei Kurdistân entonces no era de interés para 

los Aliados que se estaban repaniendo el mundo. los ingleses 

que dominaban esta zona apayaban la independencia 

kurda, pero cuando Gulbankian les ofreci6 el secreta de la 

ciudad, éstos olvidaron sus promesas. En 1927 lundan la 

IPC (Irakian Petroleum Company, anglo-americanar con el 

fin de explotar el fil6n dei armenio, quien recibira en recompensa 

el 5% de las ganancias de la concesi6n petrolera. 

Gulbankian pasa a la historia con el nombre de Mr. Five Percent, 

mientras KirKuk es despajada de su fuego para con. 

venirse en una ciudad venerada por los intereses de los 

poderes intemacionales. 

Entre polvo y montaflas proseguimos nuestro viaie. De 

pronto un ruido seco y seguido parece salir dellado dereeho 

dei Toyota. Son los primeras disparas de Kalashnikov que 

eseucho. Me pregunto de nuevo c6mo habré de reaccionar 

frente a la guerra. Esta todavia sigue sienda abstracta, es 

una mueca que se desllza sin mostrarse dei todo. 

Nos vamos acercando al campamento de los Mujaidines, 

que yace c~rca de un ria. Un puente muy bajo nos 

permite cruzar. Otra vida aparece. los pastores y sus rebanos 

atraviesan las colinas contiguas mientras niflos y mujeres 

chapueean en el agua. Hemos Ilegado al ultimo puebla, 

Careza, controlado por los iraqules. A panir de ahl entramos 

en la Ilamada "tierra de nadie", donde reside gran parte de la 

opasiCi6n irani, los kurdos dei UPK Y los dei POKt. 

En estas 15 kil6metros de nadie estâ situado el"Da1tar", 

Cuanel Gênerai dei POKt. Esta zona, en los an os 70. era un 

puebla de trescientas familias controlado par el jefe kurdo 

iraqui Mustafa Barzani, quien habia estableeldo una alianza 

con el Sha dE' Iran contra el régi men de Bagdad. Pero en 

1975 se negoci6 la paz entre Irân e Irak, Barzani al quedarse 

sin el apoyo dei Sha se rinde y escapa. El gobierno 

iraqul, entonGes, destruy6 el pueblo entero, quemando las 

casas, cerrando los pozos y obligando a la gente a huir. Durante 

anos esta regi6n lue considerada "zona prohibida". El 

que fuese encontrado aqui, si sabia leer y escribir era 

condenado a muene y si era analfabeto era condenado a prisi6n. 

El PDKI instal6 en 1984 su Cuanel General entre estas 

montanas que aseguran su defensa aèrea. El Secretario 

General dei panida, Abdul Rahman Ghassemlou, es un hombre 

cuita, Mbit politico y estratega militar. Consciente de 

que debido a su situaci6n geopolitica no recibe ayuda de 

ningun gobiemq, cuenta con sus 12.000 hombres armadas. 

-Ademés tenemos el apoYo de nuestro puebla y las montanas. 

nuestras mejores amigas, nos estén protegiendo., nos 

afirma con una sonrisa que revela la confianza que tiene en 

el Kurdistén, esa tierra donde naeen los guerreros de su 

memoria ancestral. 

AI abrigo de estas cerras nos lIega la noche. Grillos y 

ranas van ocupando las voces nocturnas mientras allé abaja 

algun .peshmerga" (combatiente, significa los que van 

adelante de la muene) cruza, turbante y Kalashnikov, 

--) .. 31

• 

AHURKA 

(suite) 

marcando el ritme de la marcha. La guerra como eco retum. 

ba por detrâs de las montal'las. Lo que pUede ser el intierno 

alla, dei otro lado, aqul es tan solo un leve murmullo confundiéndose 

con la calma, que se acuesta en la oscuridad que 

. nos racoge, y el aullido de los .chacales que pasan a la hora 

acostumbrada. 

Nuestro viaje al Kurdistan irani coincide con el relevo de 

una parte de las tropas dei sur, dirigidas per el Co mandante 

Abdullah: hombre silencioso cuva mirada Infantil contrasta 

con la sombra de su barba siempre afeitada. Vestido como 

todo "peshmerga", con su traje tradlcional, en color kaki mili. 

tar, el comandante es un tlplco representante dei hombre 

. kurdo. L1eva un turbante blanco, y negro y un largo cintur6n 

de tela ajustadci en varias vueltas a la cintura que resalta.su 

silueta esbelta y elegante. Kalashnikov en bandolera y canana 

al torso. 

CAMINO DE ZOZAN.' , 

TIERRA FRIA DEL KURDISTAN . 0 

A las cinco en punto de la tarde partimos hacia el 

Kurdistan irani. Junto a una gran columna de'sesenta "pesh. 

mergas" comenzamos a escalar nuestras primeras mon. 

tafias pedregosas y escarpadas. lbamos montados sobre 

mulas, capaces de cargar hasta 120 kilos. L1evan un bozal 

sin freno y siguen rigurosamente la fila. Van subiendo en zig 

zag, atravesando piedras y lugares muy estrachos. El 

"peshmerga" que conducia mi mula cantaba mientras otras 

voees resonaban como en respuesta. Cada voz sabia parte. 

nacer a estas montaflas, pasaba como colina, piedra, arbol, 

rio y sombra, como lamento que intenta encajarse en el aire. 

A contrasol pasaban las siluetas mientras cada nueva cima 

volvia a esconder algun pedazo del sol crepuscular. El ver. 

dor brotaba junto a los riachuelos que aumentaban. lbamos 

hada la tierra fria dei Kurdistan. 

Después de dos horas bordeamos un rio repleto de homo 

bres con mulas cargadas. L1egamos al bazar de Miraveh: 

punto de encuentro entre los contrabandistas de Iran e 

Irak, quienes con esta actividad aseguran la continuidad 

dei comercio en lugares como éste, De Irak lIega el arroz, el 

té y el aceite y de Iran los pistachos, jabones, tapices y 

samovares. La guerra para los contrabandistas significa 

tan solo un cambio de lugar, segun se desplacen las 

fuerzas y los ataques militares. 

Numerosas mulas lIegan a estas tiendas. Cientos de 

hombresconversan, comen "kebab" en medio de miles de 

mosca.s mientras otros discuten, beben té 0 juegan a las 

cartas. Hay un alboroto que le da al bazar un color muy parti. 

cular. La mezcla de comerciantes y "peshmergas", reunidos 

en un mismo lugar, senala una complicidad que va mas alla 

de celalquier regia 0 ley impuesta. Aqui la historia prosigue 

su propio curso, lejos de las querellas y guerras manipula. 

das por el exterior. En el bazar se vive intensamente 10 que 

puede lIamarse la vida cotidiana dei kurdo. 

Después de tres horas de jolgorio nos preparamos para 

un viaje que duraria toda la noehe. Pero ya no eran sesenta 

"peshmergas" los que nos acompanaban, ahora habra por 10 

.menos doscientos hombres. Partimos en cuatro columnas 

de cincuenta hombres cada una. Paracia imposible lagrar 

un orden en el desorden que reinaba en el bazar. Orientaciones 

iban y venian a medida que salian los grupos. Desde 

domie estabamos los veiamos serpentear el rio entre las 

luces de !internas que se prendran y apagaban. Parecra que 

una leria se alejaba. 

32 

Nuestro grupo fue ei ultimo en partir, y yo estaba al.linal. 

Ms sentla vuin8~abla puas no vara a ningUn "peshmarga" da-. 

très de ml a medida que subramos la colina que daba al rio. 

Tanto hombres como mulas pisaban seguro en ese camino 

oscuro y estrecho. El cielo se abrra inmenso bajo la luna . 

Abajo, sonaba' el agua. De pronto a mi costado izquierdo escuché 

voces. Eran varios "peshmergas" que protegian el 

f1anco que yo crefa desierto. 

Fue largo, muy largo el viaje. Las montaMs, siempre su. 

biendo, no terminaban nunca. El sentido del horizonte aqur 

se trastoca, pues al IIagar a una cima uno constata qCle 

siempre hay una montai'la mas por escalar. Las montaf'las, 

para el kurdo, son su fiel companara y pOr ellas toda lucha 

es imponderable. Elias son ellos, son su identidad. 

Las mulas subran con diiicultad mientras los hombres 

las acuciaban, "jacha te werede'" .. L1egamos a una enorme 

; meseta ocupada por cientos de "peshmergas" y contraban- 

. distas. Estos les pagan a los "pashmergas" dei PDKI, que' 

controlan este pSsaje, un impuesto de transito. En esta me. 

seta, en medio dei fuego entre Iran e Irak, senti por primera 

vez que la guerra era real. 

Habian pasado cinco horas. El viaje poco a poco se me 

convertia en una pesadilla de resistencia de la cual ya no 

me sentia capaz. El viento enfriaba. Eran las dos de la ma. 

drugada cuando lIegamos a un claro. Entre los susurros de 

los centinelasy las crepitaciones de la fogata me dormi. A 

las cinco me despert6 el olor a té. Empezaba a clarear. Para 

mi gran decepci6n todavia no habiamos entrado a Iran. 

Después de varias horas de polvo, de sol, mas sol y calor 

lIegamos a la frontera delimitada por el rio Choman. AI 

cruzar estabamos en la tierra fria dei Kurdistan. 

En un pueblo cercano a la frontera nos esperaban los 

responsables militarl3s de la regi6n de Baneh, con quienes 

racorreriamos durante diez dias la zona. "Kak" (significa her. 

mano) Abdullah se separ6 de nosotrosal dia siguiente. Iba 

hacia el sur para relevar otra unidad. Una semana después 

nos lIeg6 la noticia por radio de que habra caïdo en combate. 

Esta..es la experiencia cotidiana de todo pueblo en lucha. 

Vida y muerte son un mismo paso en la ruta de estos homo 

bres. Tai vez por eso todo suce 50 en la vida de un kurdo es 

un acto colactivo. Se comparte todo, incluso la intimidad. 

El sentido de la hospitalidad para ellos es muy im. 

portante. Un kurdo nunca le pregunta a un huesped quién 

es, a d6nde va ni de d6nde viene, ni cuanto tiempo se queda. 

Le of race siempre de primero y 10 mejor que tiene. Por 

eso cuando los"peshmergas" pasan por los pueblOS sus 

habitantes los reciben. La generosidad y desprendimiento 

de este pueblo, inevitablemente, cuestiona el individualismo 

exacerbado que existe en Europa. 

LA OPERAClON OURO MENOS DE UNA HORA 

V FUE UNA VICTORIA : 

La guerrilla del PDKI cambi6 de tactica militar en 1980. 

Antes tenian bajo su control zonas liberadas y oeupaban 

gran parte de las ciudades, pero por razones acon6micas 

tales como la incapacidad de abastacimiento y la nacesidad 

de proteger a la poblaci6n civil ante los ataques dei enemigo, 

dacidieron instalarse en las montài'las. A partir de ese 

momento \levan una guerra de guerrillas: atacan por sorpresa, 

\levan a cabo operaciones de minaje y a vaces ocupan 

alguna base irani con el fin de "conliscar" municiones. No. 

.sotros pudimos presl'mciar una operaci6n comando que con. 

sisti6 en atacar un cami.6n enemigo, cerca de una alcabala, 

--.

.. 

.. 

AHURKA 

(suite) 

e intligir pérdidas huma. 

nas. La operaci6n dur6 me. 

nos de una hora y tue una 

victoria. Hubo ocho muer. 

tas iranfes y ninguna vfc. 

tima del lado kurdo. los 

"peshmergas. se retiraron 

por las montanas mientras 

de las bases iranies lanza. 

ban morte ras a diestra y 

siniestra. Fue emocionan. 

te Ilegar al punto de en. 

cuentro. Era una inmensa 

meseta en media de las 

monta rias que se perdian 

en el honzonte. la tarde 

caia en tonalidades rosas 

y naranjas. En medio de 

un claro, los "peshmergas", 

armas al suelo, bailaban, 

cantaban y gritaban. 

Las sombras habian cubierto 

los cuerpos sudorosos 

por la emcei6n cuando 

nos fuimos de ahi. 

La noche siguiente 

cambi6 el panorama militar. 

La regi6n de Baneh 

Carol PrunhJ4ber. 

estaba en plena movilizaci6n 

por parte dei gobierno de Jemeini. Alrededor de 15000 

soldados iranies habian lIegado y ocupaban la zona Los 

"peshmergas" se replegaban hacia las montalias mientras 

trescientos hombres ocupaban los pueblos para asegurar 

su protecci6n. A nosotros nos lIevaron por precauci6n hacia 

la frontera iraquf, a un caserio perdido al fondo de una 

montaria. Ahi pasamos algunos dias esperando notlcias. 

Los "peshmergas" habian preparado un ataque que tuvieron 

que cancelar pues la ofensiva dei régimE'" era evidente 

Esperaban de un momento a otro un ataquE' y mientras tanto 

a nosotros nos mantenian lejos del frente. Del Cuartel 

General nos Ilamaron por radio, habra que regresar de 

inmedlato pues la situaci6n se agravaba. Los iranies provocaban 

movimientos de fuerzas a los cuales los "peshmergas", 

menos numerosos, respondian con cambios de montalias. 

La estrategia irani busca agotar a los "peshmergas", 

forzàndolos a caminar de valle en valle antes de atacarlos. 

Gran parte de la fuerza de los kurdos reside en el conceimiento 

que tienen de las montarias y en su capacidad de 

recc>rrerlas sin fatigarse. 

Una tarde fuimos al encuentro del Comandante Ibrahim, 

quien nos recibi6 en un cuarto alfombrado y nos ofreci6 

unas tazas de té que preparaba uno de sus "peshmergas". 

Su rostro grave escuchaba en silencio la radio, las noticlas 

no eran buenas. Teniamos que partir. Viajariamos con un batall6n 

que regresaba dei sur, el cual habia sido atacado la 

noche antenor, con un saldo de cuatro muertos y cuatro 

hendos. La ultima noche la pasamos en el pueblo de Kak 

Ibrahim. Ahf compartimos la tensi6n de los "peshmergas. 

que habian perdido en esa bataIla al Comandante Aliyar, 

miembro del Comité Central del Partido. Ademâs del dolor de 

estos hombres ante la pérdida de sus comparieros, me 

conmovi6 la historia de Hasân Shiwassali, Comandante de 

la Divisi6n. Cuenta que en media dei tiroteo se acerc6 a su 

caballo para montar al compai'lero Aliyar que estaba hendo. 

Pero su caballo tenia tan apretada la soga que no logr6 deshacer 

el nuda. Y mientras 10 intentaba el enemigo le dispar6 

al caballo y éste en plena agonia mordi6 suavemente su bra. 

"Peshmergas celebrando su victoria". (Kurdisran Iranf, region de Baneh) 

ZOo Para el Comandante Shiwassali este gesto fue la ultima 

expresi6n de ternura de su caballo, compariero constante 

en esta larga guerra. Momentos después la artilleria enemiga 

dlspar6 y el Comandante Aliyar, hendo, y su ayudante 

perecieron bajo el tiroteo. 

AI dia siguiente salimos muy temprano. No pudimos 

despedirnos de todos los amigos. A medida que las mulas 

avanzaban la nostalgia de la separaci6n se me vino encima. 

Desde ya me hada falta esa forma suave y gentil de esta 

raza de seriores y guerreros que combaten por su tierra y 

su identidad. Esta tierra cuyos pueblos son tan Solo una 

forma de nombrar la morada que se busca entre golpe de sol 

y de piedras, es el verdadero rostro de la ternura. Guardianes 

de estas montanas, los kurdos cruzan su tierra con una 

voz que rapite su historia desde el comlenzo. Estas montafias 

tienen costumbre de guerra y de canto, qUlzas el 

reposo los espere cuanda el t1empo se devuelva sobre si. 

Par ahara continuan celebrando la vida a través de la poesia: 

"Kurdistan, no hay nada màs hermosa que morir por ti. 

Ser seflor en nuestra casa y orgullosamente cantar en 

kurdo. 

En la llama de nuestras armas celebramos la gloria 

de nuestra raza rrlilenaria, de nuestra tierra querlda. 

Ser libre, amar, creer y mom. 

Preguntale a la fuente, ella te dirà 

que en su murmullo vacan mil suspiros, 

millâgrimas: mil reoeliones y mil esperanzas." 

(poesia popular) 

CarOl Prunhuber 

(1) Actualmente mantiene también relaciones con el 

gobierr'lO iranI. 

33

TercùmllIl 7 lerarlsl ~ölduru u 4. 11.87 r 

Cizre-$lrnak qraslndà operasyonlan""sUrdüren güv~nlik .. 

.kuvvet/etinin Hteslim 01" çagnslna eiklya ate$le cevap verdi 

7'" ~. ' ...... van...... dunaln .. ...,u 

Cizre~lrnak araslnda operasyonlarJnIsOrdOrengO-' SOperVall KozakçlOOlu,artlk e~klyanln eylem 

venlik kuwetlerl, Karhtepe mevkllnde 14 terörlst Ile yapmasini beklemeylp, sOrdOrOlenoperasyonkar~lla~tl. 

GOvenlikkuvvetle~ln "Tes11m01" çaOrJ- Jarlaher verde Slkl~tlrrldlOInIsöyledi. Köy korusma 

teröristlerin ate~le cevap vermesl Ozerine Çl- culanna verlIen cephane mlktarJartlrlhrken, yakan 

sllâhhçatl~ma sonunda1terörlst OldOrOIdO. 7'sl klnda koruculara el bombasl da verllecelt ' 

de kaÇtl, blr OsteOmen~ehlt oldu ' , ' " ' 

I 

.. 

NUSAYBtN, (Tercüman)- 

Mardin'in Cizre i1çesi yakm. 

lanndaki Karhtepe mevkiinde 

gUvenlik kuvvetleriyle ça. 

lIsmaya ,giren' 7 terörist ölU 

olarak eie geçirildi. çatlsmada 

bii' Uste~IIien sehit oldu. 

A1inan bilgiye göre, dUn 

saat 15.00 slra1aï-inda Cizre- 

~Irnak arasmdaki Karhtepe 

mevkiinde operasyonlanm 

.sürdüren güvenlik kuvvetleri, 

sayJlar! 14 o]an bir terörist 

grubuyla karSliastI. Güvenlik 

kuvvetlerinin "Teslim 01" 

ça~sma teröristlerin atesle, 

Terciim.a.V 

E~k.va'üçgene 

hapsedildi 

D tYARBAKIR. Olaganüstü 

Hal Böige Valisi Hayii 

Kozakçlo~lu, aynhkçl PKK 

milifanlannm hareket alamm 

~lmak.Eruh-Uludere üçgeni 

ile Slmrladlklanm söyledi. 

KozakçlO~lu,. "Aruk esklyamn 

eylem yapmasml beklemiyoruz. 

Özel timlerle biz 

onlan anyoruz" dedi. KozakÇlO~U, 

aynca köy korueutanna 

verilen kursun sayISlnln 

àrtmllicallml, el bombai a- 

n dagltllaca~nI, egitimlerine 

aguilk verilecegini, böyleee 

bu müessesenil) güçlendirileeegini 

açlkladl. Vali, GüneydORU 

Anadolu Bölgesi'ni 

ekonomik .yönden güçlendirmeyi 

hedeflediklerini de söy- 

Iedi. 

~lhk vennesi sonucu çaUSma 

çlktl. Çlkan çatlsma 50- 

nueu teröristlerden 7'si, ölU 

olarak e1egeçirildi. Diger 7 te- 

'röristin ise kaçtlgl belirtildi. 

çatlsma esnasmda üstegmen 

Feral Ahm sehit oldll, 

$IRNAK'TA J YARALI 

Siirt 'in ~Irnak ilçesine bag., 

Il Amhms köyünde la\' silâht 

mermisinin patlamasl sonuèu 

üç kiSi yaralandl. 

AmlmlS köyünde oturan 

Mabmut A~lar, köy yakmlannda 

arazide buldugu lav 

Kozakçlo~lu, göreve bastadlgl 

günden bu yana geçen 

sUre içindeki gelismeler kanu, 

sundaki sorulan söyle eevap' 

landlrdl: 

,Soru: Köy korueulu~u mü. 

eSse5esi hakkmda çesitli eies' 

tiruer ~r. BazI kanun kliçak. 

lanmn köy 'korucusu yapLldl' 

gl öne sürü!üyor. Bu sistemi 

sürdürme konusunda Israrh 

mlsmlZ? 

Koçakçl~u: Geçmiste köv . 

korueularl seçilirken bazi hataJar 

yaplldlgl do~rudur. Biz 

simdi bu hatalan düzeltiyo. 

ruz. Bu göreve layJk olma' 

yanlan tasfiye ediyoruz. Bu 

sistemi sürdürme konusunda 

IsrarhylZ. Faydah olduguna 

inamyoruz.Oyle olmasa, es. 

4.11.87 

klya hep bunlara saldlrmaz. 

dl. _ 

Soru: BazI kisilerin güven. 

lik kuvvetlerinin basklslyla 

küy korueusu yaplldlgl iddialan 

dogru mu? 

KozakçlOglu: "GönU!lO nlmayam 

korucu yapmayrn" 

diye lalimat \'erdik. istemeye, 

Ili zorlamtyoruz. Ama taliplisi 

çok. Köy yerinde 80,90 

bill lira ai para' degil. 

Sorù:, Hükûmetlen gerek. 

Ii ilgiri görüyor musunllz? 

Bekledi~iniz araç \'e gereçler 

I(önderiliy'or mu? 

K"lak~l()g,lu: Hükümel ge. 

rekli il~i ve hassasiyeti gösïeriYaL 

ISledigimiz araç \'c g.ereeler 

peyder'pey geliyor. 

1.:i'l11J araç!a'r, gece dürbünle. 

"ri. helikopterler peyderpey gelIyor. 

Kar ü~tü araçlanrmz da 

yakmda gelecek. Avnca billgenin 

ck0nomi,k 'yaplsmlll 

mermisinj evine getirdi. Eviride 

mermi ile oynayan Mah~ 

mut Aglar, merminin patlamas! 

sonueu, agir yaralandl: 

Patlama slrasmda evde bulu, 

nan Hm Alaba~' ile kimligi 

belirlenemcyen bir kiSi daha 

yaralandl, 

düzeltilriIèsi için de hükûmetle 

iSbiriigi yaplyoruz.. Olaylann 

önJenmesi, büyük çapta .. 

buna bagh, 

SOflI: BaZI santiyeler baSI'" 

hyor. is makinalan Y'dklhyor. ': 

Bu eylemler yutmmlan engel.' 

lemeye mi yönelik, bunu na-,: 

511 degerlendiriyorsunuz? 

KozakçlO~lu: Teröristlcr 

.bütün çabalan ile bu \'allnm- 

Ian engellemeye \'e geeiktir. 

meye çahSlyorlar. "HalklanyunaYlm" 

diyen terörisf, hal-. 

ka hiz.met götürülmesini iSle-, 

miyor. Hizmetin gelmemesini 

kendi menfaaü için istiyor. 

Hizmet gelmesin ki, de\'letin 

güvenlik gücU 'oraya gel mesin, 

0 da rahat hareket 

etsin. 

34 

Hûrriuet 

. ...;:- 4.11.87 D 

, Süper Vali müjde verdi: "Elklya Slklltl" 

KOruculara; 

elbombasl' 

• Kozakçloglu, PKK'nin arlik eylem yapmaSln1 

beklemediklerini açlklarken, 

"Özel timlerle biz onlan anyoruz" 

dedi. Apo' nun, örgütüne "sempatizan 

'-kazanma" talimatl verdigi bildirildi. 

tYARBAKIR - VAN, (hha-ANKA)- 

Olaganüslü Hal Böige \'a!isi Hayri KozakÇlOglu, 

aynhkç' PKK mililanlanmn hare. 

kel ala1ll1ll~lmak-EnIh-Uludere üçgcniyle 

sl1llrladlklan1ll södedi. 

KozakçlOglu,' "Artlk e~lqyanln eylem 

yapmaslnl beklemiyoruz. Ozel tirn]erle 

biz onlarl anyonIz" dedi. KozakçlOglu, 

aynca köy ,korucularma \'erilen kU~lIn saYI' 

Sl1lln artlrllacagml. el' bombalan dagllilaca. 

gml. egitimlerine aglrhk verilecegini. böylece 

bu müessesenin güçlendirileœgini 'açlkladl. 

\'ali. Güneydogu Anadolu Bölgesi'ni ekono, 

mik yönden güçlendinneyi hedetlediklcrini de 

sövledi, 

, Güneydogu .-\nadolu Bölgesi'nde son blr 

ylida yapllklan toplu katiamlarla kamuoyu. 

llUll nefrelÎni kazanan bölücü PKK örgülü 

militanlarmm. liderleri Abdullah ÙCalan',1'\ 

(Apo) talimallyla eylemlerinde taktik dci:i~: 

lirdikleri belirlendi. ' 

Kom~u ülkelerdeki- kamplarda egilildiklen 

sonra. bölgeye gönderilen teroristlere moral 

vennek \'e ontan yeniden toparlamak :çin 

taba gösteren ~r örgülünun liderÎ Abdullah 

Oealan, "kaYlplann en az dü:œve indiriJmcsi 

ve yeni sempatizan kaiiuulmaSl" 

yolunda hareket edilmesi lalima1l1ll verdi,

• 

... 

Öldürülen 7 PKK1CI eleba$1 

.eizre yaklnlanndaki Carita Tepesi'nrle 

-meydana gelen çatl$mada öldürülenlerin 

ARGK'nmböige komutan, Nlzamettin 

Ta$, diger 6 kl$inln de üst 

duzey görevliler Oldugu saptandl 

~ .s.:.....u;. ' .- 

, -. Slraç ÇALlK"".~ÀRaltf (MIL-H'A) I 

f"iilKK'nm, Mardin'in Cim ilçesi yakmlannda 

Lß oneeki gun çlkan çaulmada, son ylliann en 

apr darbcsini yediji belirlendi. 

Selmik mW8S1 Garita Tepesi'ndeki Ç8llpuada öldürùlen 

7 PKK militaDindan l'iDin, öraÏltün .. vq 

konseyi ve askeri kanad. ARGK'mn bölJe komutaru 

N1zamettID Tq oldugu saptandJ, PICK ldiJ-MidY81 

sorumlusu bomba uzmaDi Abdurrabm80 Motor, 

merkez konseyi üyesi ve ARGK Mardin böige 50- 

rumlusu HaIlI Kaya, Sürt böige sorumlusu Naif Ydmil, 

Sürt birimi üst düuy gorevlisi Selabattla Güa, 

merkez konseyi üyesi "Gözlüklü ~mal" kod adIJ 

Hüseyin Engiuk de oldürùlen teroristler arasmda 

bulunuyor, Ùlü eie geçirilen teroristlerden l'inin kimli~ 

saptanamadl. 

SURlvE'OEN 

TALIMATLAR 

Soz konusu teroristlerin, Garita Tepesi'nde merkez 

konseyi üyesi Hüseyin Engizek'in Suriye'deki 

l'KK üst duzey yonetieilerinden getirdigi ta/imatian 

almak üzere toplanclJklan belirlendi, Edinilen bilgiye 

gore, güvenlik güçlerinin Ylldmm harekâundan 

nnce Hüseyin Enl:izek, dlger PKK eleba,lanndan 

Surive'dekl bir kampta ahnan son kararlan anlauyür:orgul 

IIden AbduUab Öcalan'm (Apo) son ta- 

IImallanm ileuyordu, 

uç BUÇUK SAAT ÇATI~MA 

Guvenlik guçlerinin Garita Tepesi'ni kUlatmasl 

le çaulma tam uç buçuk saat sürdü, Koy korueularmm 

da kauldip çaulmada Üstejmen Feral Altun 

lerunstlerden Abclurrabman Motor'un kurlunJanyla 

jehit edildi, 7 PKK eleballsl ter orist • çatllmanm sonunda 

teoeYl terk edemeyerek ölü eie geçirildiler, 

SiLAH DEPOSU GIBI 

Öldürulen PKK eleballannm üzerinde 7 adet 

uzun namlulu Kalalnikof, ladet tabanea, 5 adet 

S0vyet yaplsl bomba, 2 adet Çin yaplsl el bombasl, 

! adel aDiitank mayml, bol miklarda dolu ve bo, 

IÎjck, gi7.1ibazi orgütse! d,'kumanla~, eylem planla. 

r • ,I,' ," r :I:~' 

SOPER VAll OLAV YERINDE 

Olaganüstü Hal Böige Valisi Hayri KozakçlOg. 

la ve Özd Kolonlu Komutaru KorgeoeraJ HuI.si Sa- 

JIll, dün sabah helikopterle Ç

• 

5.11.87 

"'~~~;~!A~aft~dan- -•.6'--f-af. ' :' , 

V ;' -I; • 

~~: ,"" . 

111"11 de'le'ini'~ 

'y,kmaya 

ömdôv"tmaz" 

IW;(ii PKK içinda lidarlik için çe$ltli kavgalarln 

_ ba$ladlQlnl kabul eden Abdullah Öcalan 

bunlan saplklikla suçladl ve "Su tOr anla. 

YI$lan mahkûm etmezsek PKK'da bir yenil. 

giyi ve teslimiyeti kendi ellerimizle hamla. 

"r 11J

BÖIÜcülük 

• önseçlml kaybeden Kenan Nehro. 

zoglu, pasa sariOglu ve Edlp servet 

Devrlmcl, partlyl frakslyonlarln eie 

geçlrdlglnl, örgütte Kürt kökenll ve 

Alevllerln etkln oldugunu Iddla ettl 

ANKARA, GZEl 

HP'de önseçim sonrasl yeni tartJf1II8IarblfJar. 

~ LQJ ken önseçimi kaybeden iki milletvekiliUebit ,e. 

nel sekreter yarwmClsl, partiyi, "rraktlyoaJa. 

na ele aeçlrdlllal" öne lürdüJer. 

Önseçimi kaybeden Mardin Milletvekilileau Ndrozotla, 

Ain MiUetvekiliPlfa Sanotla ve Genel Sekreter 

yardlmCllanndan Edlp Semt Denl.d, partiye 

ç~itli fraksiyonlann IlZwiJm ve önseçimde de bunla. 

nn etkili olduklanm söyledUer. 

MUUyel'insorusu üzerine IÖ~ÜDÜ lÇIt1ayan Parti 

Meetisi üyesi ve Genel Sekreter Yardunelsl Edlp Ser- 

Yetnevrlmcl, önseçim slfaslDdapartinin awm bile bU. 

H9:~,~~qet 6.11.98 

- 

,!!reklere ahize taklp poNs veiandarmanm__k2~l1j!!1~/a'!I"llliYO'lar 

PKK, telefon dinlivor 

~~çi~m~~1Gizli örgütçü 

aile 

rlmd, "Ba lItueçImdr .... a 6aeec1ea pI/1IJe lIZZIIIf olD 

rrwlJoalar roi oyaacll. ~ ptrtlde yok edIbDek 

lIteMl blrtalu. IItIllDarlanl yealdel IIerlel.n1le 

ledea oIda, Bqta Geael Bllllaa oImaklure yllaeü. 

dIer daIIl day'" Je tedblrll oImabdalar" dedI. 

Partizan örgutune yatakllk ettlklerl 

Önseçimi klybeden Mardin MilletvekilllelU Nu. 

Iddlaslyla glyaplaranda yargllamp ce. 

ro'" Ise, kendi böllcsinde Kürt kökenlilerin destek. 

zalandlralan $ahln allesinden baba 

ledlji insanlann ön plana ÇdctliJnlöne sürdü ve 1)'1. 

ogul ve klZI Mersin'de eie geçlrlldi 

nmClbk yapddliJm söyledi, Nelaro., blrtaklm ör. 

ptlerin devreye airerek Kürt kökenli oylann birtaklm 

Idaylara ka)'IDISIßJnsatJandliJm da sözlerine ekledi. 

Ali Ekber ~EN 

i Ain Milletvekilip. Smotla da, bölaesinde ya. 

pdan önseçim~lflSlDdaçqitli oyunlar oynandJiJm ÖDe 

• MERSiN (Mil-HA) 

sÜfdü ve "Xlrtler ft Alnller "blrUli Ylparall Weala 

.raJa.uada lIIe'" roi oyaacldar" dedi. Sanai- 

11kettikleri iddiasl~la ~y~plannda yarlÙarup 

rXJASADI~I bölüeü Partizan Örgütü'ne yataltla, 

bölücùlütle suçladJjJ bu kililerin Örlülte etkin 01. 

cezalandmlan $ahia ailesmden baba, oguJ ve 

dujunu belirterek, konuyu Genel 88fkan Enlai la6- 

kill Mersin' de ele leçirihli_ 

Il'ye ilettijini söyedi ve tedbir abnmasl istejinde bu. 

lundujunu bUdirdi.p. SmotIa, etnik IfUplann par. 

Tunceü'de eniltelen :iüseJ\n YlImu'. öldürdük. 

tiyi eIe leçirmesiyle ileride Slnelh lünler Ylfanabileee. 

leri iddiaslyla gözaJuna ahnan ve 8 ay suren yarg!- 

gini de vur~uladl. 

lamadan .soora beraat ederek eezaevinden Çtkan 58 

• Dogu ve Güneydogu'daki il ve ilçelere verilen ankesérlu telefonlarm 

ahizesi koparùara.k PKK rnilltanlarma ul8.$tlI'lllYor. 

Yapùan. operasyorùarda telefon direklerine bagl1 ahizeler bulundu. 

PIT Genel Müdürlügû bu bélgedeki sistemi degiqtiriyor. 

RZURUM, (hha) - [)ogu 

EV{'(;llnl'Vrlogu illerin,k kaI. 

liam \aIHlI1-, karlln. ,oeuk dcml'(kn 

hllnharcR katlcdl'n boo 

IllCll b,"nil-rin, Iclcfon dirckk 

rine t"kllklarl ahi,e1crle konu~n1alan 

Ii,nil-Iiikl,'n orta\a 

l'TT (;en,,1 \Illdurlugu, 

\'Iktl 

Iclt'- 

fOil h.tllHbmalanrll11 dinl('nn1l'. 

nW:-.l li..;Il1' e'flin~ 

sistl'f1W cl',,'hi tHmarnl

~ 

. , ' 

. . .... 

, 

'.. 

." 

, 

"~~ruculuk 

h~~kl böldü" 

• 

Mardln'den SHP'nln IIsteba$1adaVI olan eskl parla. 

menter Ahmet Türk, tutuklu bulundugu DivarbaKlr 

cezaevl'nden avukatl araclllgllie verdlgl demeçte, 

"Meclls'te Dogu halKmm haklarr lçln çaba göstereceglm" 

dedi 

• Türlc, !tendlslnln adav almaSlvla ANAPadaVINuret. 

l:~n V!lm~;tii1 seçllme $ansmln kalmadlQln1 öne 

o IW{ARBAKIR (MIL-HA) 

rnllY AJUlAKIRDevlet Güvenlik Mahkemet.I!J 

si'nee yargllanan ve SHP'de 'Mardin'den 

liste b~1 olan eski parlamenter Ahmet 

Türk, \UtukJu bulundugu cezaevinden avukall araeilig! 

ite verdigi ôzel demeçte, seçiIdigi takdirde Dogu 

hal!umn klSltlanan demokratik hak ve özgür. 

lükJerinin sag!anmasl için çaba harcayaca8JOl 

söyledi. 

' 

Tür\(, lutukJu buJundugu Diyarbakir Cezaevi'nden 

avukall Felhl GiimÜJ araCÙ.igiîle Mil-Ha muhabirine 

verdiiÎ demeçte, ç~itli konuJardaki Sir 

. cü~lerini belirui .. 

SHP Mardin milIetvekili aday! ve KuJJtepe i1e 

Derik'te Y8l8yan Türk ~iretinin lideri Ahmet 

Türk, SHP'nin Mardin'de 3 veya 4 milletvekili Çlkarma 

~ansmm oldugunu belirterek ~yle dedi: 

"Memez yokl!llillilSl !le seçime giri1seydi, SHP'oio 

Mardilll'cJe olamlo ilir IlOnllç a1amayaeai! açlldl. 

Halla barajl cWIi "amama &ÖZ konusnydu. HalkID 

gerçek intdesinin !usmeo teceUisl olan önsc. 

çim soounda bu durum lamamen degijmijtir. Seçmenlerin 

cltiertendlrmesl soouoda meydana geleo 

liste i1e SliP Mardin'de 3 vey a 4 milletvekili 

çlkarabilecektir. " 

SHP'nin Türlciye genelinde büyük bir oy patlamasi 

yapacagina inandlgiOl bildiren Türk, kendisinin 

eezaevinde bulunmaslOlfI seçim çahlmala- 

6.11.87 

sürdü Ahmet Türk 

J F i I ona bir engel olu~l1mnad1guu, çah~m,alan seçmen. 

I .~~~!~h BUlUTTEK N lerinsürdürdügünü söyledi. Türk, DSP'nin genel durumunu 

degerlendirirken de DSP' nin barajl ~mama 

tehlikesi ite karl! kaqlya bulundugunu öne 

sürdü. 

Ahmet Türk, SHP'de aday olmallOIn, ANAP 

adaYI Nurettin Yllmu'lO lanslOJ ortadan kaldHdlSIm 

ifade ederken, "Eger ben SHP'de aday 01- 

mUlydlm, Nllrettin Yllmu ANAP'tan büyükbir 

ihtlmalle seçWrdl. Aoeak SHP'ye girip Iday 

olmam Yllmu'm seçitme laOSIDI büyük ölçüde 

ortadaD kaldirDlijur" leklinde konustu. 

Ahmet Türk demecinde, milletvekili seçilmesi 

halinde, ilk etapta, halkl ikiyc bölüp karSI karllya 

getiren köy korueulugu sistemine son vermek 

amac!yla çaba gösterecegini soyledi. Türk, "Seçilmem 

hallnde Anayasa'nm 141 ve 142 i1e 163. 

maddeleriDin kaldinlmasdçio çahlaea~m. HaI- 

!umm OOye bölüp kalll kalllya getÎren köy ko. 

rucuJugu SÎlltemioe soo vermek amaelyla gereken 

çaba)'l gösterecegim. Bunlann da ötesinde Do~u 

ha1luDln !usltlanan demokratik bak ve özgürtük- 

Ierioio sagIanmasl için partameotoda gereken çabalan 

özellikle sarfedeeegim" dedi. 

Mit-Ha'mn eezaevinde yatan Abmel Türk ile 

yüzyüze görü~me istemi Savel Turban Korkutan 

taraflOdan kabuJ edilmedi. Korkutan, DG~l'de 

yargllanan siyasi tutuklulara, görülme yasagi g" 

tirildigini, bu nedenle görülmenin mümkün olmadlgim 

aÇlkladl. 

ini to Arallk'ta Tür- 

.' kIYe'de: Genel at ve 

tutuklulann serbest blrakiimasi 

konusunda 

kampanya açan örgütün 

gönderdiQi, aralar1nda 

SOP ve Ye~i1ler 

milletvekillerinin de 

bulunduQu heyet 10 

Aralik'ta Türkiye'de 

llißtl .ylil varalla- 

~nacak: 1988'in ilk 

aylarmda Avrupa'da 

kurulacak bir Adalet 

Divanl (il da 12 Eylül 

yöneticilerini yargllayacak 

B OON, (Tercüman)- 

Marksist bic kurulu~ olan 

"Devrimci 4çi" Bonn'da lertipledi~i 

basm toplanl1smda 

"yddlz yürüyü~ü "nUn sona 

erdi~ini belirterek, TUrkiye~ 

deki polilik tutuklulann serbesl 

blraklllp, idam cezalanmn 

kaldmlmasl için, Avrupa 

çapmda açl1klan imza kampanyasl 

sonucunun, aralannda 

SPD (Alman Sosyal Oe. 

mokrat Parti) ve Yejiller milletvekillerinin 

de bulunaca~ bir 

heyetle 10 Arahk'ta Ankara~ 

'Ya gönderilece~ini bildirdi. 

BugUne kadar on bin imza 

toplad!klanm öne sUren 

. Devrimci hçi Kurulu~u söz- 

7.11.87 

"Devrimci i$çi"den 

balk' mahkemesi 

cUleri, 1988 yJlmm ilk aylannda 

da, Avrupa!da aralannda 

UnlU hukukçu, parlamenter 

ve sendika temsilcilerinin 

de bulunacaAI bir "Adalet 

DIVIlDl" tC$kil edilerek "U 

Eylill yönetimlnln sonllnlulannln 

yargdanacailnl" öne 

sUrdUler. 10 Aral1k'ta Ankara'da 

bulunacak heyetin, Türkiye'deki 

lhsan Haklan DerneAi'nin 

tertipJ.eyeceAi mitinge 

de katiJacaAml bildiren 

sözcUler "AmaçlanDln, Tür- 

!dye'de iKi SIDIfl Ile bütün 

h~anlann yönetimde söz 

ça- 

sahibl 

olacail blr düzen getlrmek 

olduiunu" söylediler. 

GörU~lerinin Marksizm teorisini 

esas aldtAml belirten 

Devrimci IKi kurulu~u sözcUleri 

"PKK'ya kalll olduklanDI, 

PKK'nID slvil halka 

yönelik kauh eylemlerini tasvip 

etmedikleri" ifade ederek 

TKP île i~birli~i yaptlklanlll 

aÇ1kladtlar. Basm toplantlSlnda 

admm Monika Ganzefeld 

oldu~unu belirten bir Alman 

kadm da "SPD çal~ma grubu 

adlOa toplantlya ~tirsk 

ettiaini" bîldirerek giri$imi 

desteklediklerini söyledi.' 

Toplanl1da YC$ilIer'den Elner 

Ohlen de, imza kampanyasl-' 

ni sonunda toplanan dilekçeyi 

Ankara'ya götUrecek heyette 

yer alabileceklerini açlkla- 

.dL 

• 

TerciiInnn7. 11 .87 

Köyliilerle 

ça'I;ID dörl 

38 

bÖ~MGÜkaçtl 

£'1 AZÏAi'\l1'Ell"d Gaziantep'e: 

'-Jba~11 Kam!cesek kOyü Kore. 

Ii mezra5ma gelen 4 bOlucU çete 

mensubu, köy!tllerle girdikleri silâhh 

çatl$madan soora ltaçtt. 

Ahnan . bîlgiye gOre, 

Gaziantep-J:

.. 

• 

Ahmet KoçAK 

HABUR/CtZRE, (Tereü. 

man). Mardin'in Cizre ilçesinde 

7 terOristin OIUolarak 

eie geçirilmesinden sonra, 

gUvenlik kuvvetleri haklann. 

da ""ur" emri Ç1kanlan Or. 

gUtUn diler elemanlarma 

"tes!lm 01" çalnsmda bulundular. 

OUvenlik kuvvederi. 

nin son çalTlSmda, "Vaklt 

varken daha vahlm blr ,,1 

olmadan lelln tesllm olun" 

denildi. 

Yurt.'lçinde ve yurt dl$m. 

da faaliyet gOsteren PKK mi. 

litanlannm gUvenlik kuvvet. 

lerine teslim olmalan halinde 

"PJtmanl1k Kanunu". 

ndan faydalanacaklan da bile 

dirildi. 

PKK örgUtUnUn,gUvenlik 

kuvvetlerine teslim aimasi !stenen 

liderlerinin isbnler,l 

söyle: 

PKK lideri Abdulla. ÖCI. 

Ian (APO): Suriye'de oldulu 

tahmin ediliyor. 

Keslre Öcalan (Fatma): 

Avrupa'da bulunuyor. 

Osman ÖCIIan - (H... n. 

HüseJfn): En son Libya'da 

görUldU. 

Hasan Hayrl Giller: Fede. 

rai Almanya'da oldulu tah. 

min edillyor. 

Numan Upr: En son Isveç'te 

IOr11ldü. 

HayTIDarban: Halen Klb- 

TIS Rum kesiminde. 

Hldlr Ayklr (TtKKO IIderi): 

En son Suriye'ye Apo ile 

gUçbirlili için gittili bio 

liniyor. 

Hü.se)'iDYdduun: Son olarak 

Yunanistan'da görüldü. 

SelahattJn Çellk: Kl.zey 

Irak'ta y8$lyor. 

Suphl Karaku,: Kuzey 

Irak 'ta. 

Fevzl AydIn: Kuuy Irak'. 

ta bulunmastna ralmen, zao 

man zaman TUrkiye'ye giri, 

yaplyor. 

Duran Kalkau: (PU mer. 

kez komites! üyesi): Halen 

Klbns Rum kesiminde. 

Cemil Baylk (PKK mer. 

kez komilesl üyesl): Klbns 

Rum kesiminde. 

9.11.87 

Tercüman 

PKK'ya son çaiin 

Bald Karatr (PKK merkez 

tomites! üym): Son olarak 

Federal Almanya'da oldultJ 

belirleßdi. 

TORKI'frDRI 

MILITULAII 

Öte yandan, güven1ikkuvvetlerine 

teslim olmalan Istenen 

yurt içindeki PKK militanlarmm 

isimleri de $Oyle: 

Vaslm Aras (Di$ç/ Cafer), 

Burhan hik, vun KJbç, Mu. 

zul Atar, Celai Akk .. , ~ ... 

muz Yllit, Faruk AsIan, 'nzi 

Sel, M.HadJ Er, lhdJr YaIçln 

(Sinan), Ahmet lÇeslp 

(AIn Canavarl), Ramuan 

Topt .. (tbo), Hamit Dattekin 

(Ahmet), Retit Oruç (Cemil), 

MetJn Ya"uz (Süleyman), 

M.Emin Eren ve Ay. 

sei Öztürk. 

Bu militaniar HakkAri, 

Gercüs, tdil, Diyarbakir ve 

Dolu Anadolu'nun bw iDerinde 

faaliyet gösteriyorlar. 

Mardin, Clzre, Derlk ve 

Klzlltepe' de faallyet gösterenier: 

M.Emln Asian, Kazlm 

Kulu, Ahmet Güden, Abdo 

Orek (Cevdet), A. Rahman 

Zengin (Yaser) Ebuzeyit 

Saneak, Neclp Tokyay, 

A.Kadir Özsoy (~vket Arnca), 

Nezir Yavuz (Ali Yavuz), 

Enüp Kurt, RamUlln 

ÇobanyJldlZl, Cemal Mat ve 

Adil Asian. 

Bu teröristlerin liderlilini 

ise Ali Çetlner, Mustafa 

Yöndem (Erdal) ile Hacl 

Baglan yaplyor. 

KA.LI PORTR.UR. 

Bu arada, bir sUre önee 

Cizre ilçesinde gUvenlik kuvvetleri 

ile giristikleri çallsmada 

ölü olarak eIe geçirilen 7 

terörisllen lider durumundaki 

4'UnUn açlk kimlili ve ey. 

lemleri tesbit edildi. 

Nlzamettin Tas (Botan- 

Beton): PKK böige askeri Iideri. 

PlOarelk katliâmlOl biz. 

zat yönetmis. Emlrleri direkt 

olarak Apo'dan a1lyordu. 96 

ki$inin kat/Ii olarak biliniyor. 

Emrinde 40 silAhh milltan 

bulunuvordll 

Nlzamettin TIf'm kattldl- 

Il eylemler ise söyle: 

21 Oeak i987 tarihinde 

Tasdelen katliâml 18 ölU, 6 

yarah, 22 Subat 1987 ikinei 

Tasdelen katliâml 14 ölU, 29 

Nisan 1987 13 askerin sehit 

edilmesi. 20 Haz/ran 1987 PI- 

narelk katlillml 30 ölU, 3 

yarah. 

Ham Kaya (KOr Cemal)- 

Mardin BöIgesi Eyalet Komiseri: 

PKK'nm 4. kongresin-- 

de eyaiet komiserliline getirilmi$. 

Suriye'den TUrkiye'ye 

SIZlP eylemlere katlhyordu. 

Nlzameltln Tafm emrinde 

çah$lyordu. Eylemlerinde, 

Suriye uyruklu terörist de 

kullamyordu. Kahldill eylemier 

ise $öyle: 

PmarClk katliâml. 23 Ocak 

1987 Dargeçit katliâml 10 

ölU, S yarah. 8 Mart 1987 

Açlkyol katliâml 8 ölU, 3 yarah. 

28 Nisan i987 13 askerin 

sehit edilmesi. 

Abdurrahman Motor (Sa- 

Iih)-tdil-Cizre grup amiri: 

Ham K.y.'mn ernri alhnda 

Cizre-tdil grup amirliline getirildi. 

Emrinde iO milltan 

vardl. Eylemlerde Haill Kaya'mn 

40 kisilik grubuna yar. 

dlmCloluyordu. HaiU Kaya'- 

dan sonra Mardin bölaesinde 

be$inc:1derecede liderdi. 

Naif Ytlmaz (Sait)- 

Abdurrahman Motor'un 

grubunda 2. derecede liderdi. 

Daha Gnce NIzametdD Tif ik 

HakkAri bölgesinde çah$tl. 

KlzJltepe ve Derik'te de faa- 

Iiyet gosterdi. Mil-Ciue grubuna 

girerek Motor'un kauidill 

bUtUn eyiemlerde 

buiundu. 

söz 

9_11_87 

Evren ve Ecevit Kürt'lere 

ka~yumu~k 

Generaller sert 

"Genelkurmay B~kam Evren'in sorunu .basite 

indirgemesine ragmen Generallerin büyük böli.imü 

Dogu Anadolù'da sorun yaratan kürtlerin kafalanmn 

biran önce ezilmesi gerektigi gör~ünü savunuyor" 

8 yJl gizli kald1ktan sonra ayrmtùan 

SÖZ aracùlgiyla ilk kez Türk kamuoyuna 

ul~tll"ùan ABD Büyükelçilik yaZl~malan, 

Amerika'nm Kürt sorununa ba~ açlSml 

da ortaya koyuyor. 

iran'da Kürt ayaklanmalannm' iyiden 

iyiye yaygm~ttkJ. ve Türk.iye'de gizliden 

gizliye Kürt sorununa çareler arandtkJ. bir 

dönemde kaleme alman belgeler, bu konuda 

Turk Ordusu içinde "~ahinler" ve 

"Güvercinler" oldugunl,l sergiliyor. 

Dönemin ABD Büyükelçisi, Ecevit Hükümeti'nin 

Kürt sorununa ~'Yum~ak" 

yakla~Uktm belirtirken Genelkurmay 

Ba~kam Evren'in de Ecevit'i destekledigini 

ancak "Bazùan" mn buna kar~1 çlkarak 

"Kafa ezecek" kadar sert yak~lmlan savunduklan 

belirtiliyor. 

Raporlara bakùdtkJ.nda ABD BüyükeJçilik 

yetkililerinin Ordu'daki klplrdanma- 

YI daha 0 dönemden farket~ileri ve 

APO'culann Türk otoritesi d~mda klan 

yerlerde hakimiyet kazanma çabalarma 

dikkat çektikleri anla~lhyor. 1979 ko~ulla-, 

rmda bir Kürt ayaklanmasl olasùI~na ba- 

~an ~nsl tammayan Amerika'IJlar klSa, 

dönemde Ordu'nun böylesi bir ayaklanmasl 

bastlrabilecegi inancmdalar. 

Uzun donemde Ise sorunun çözümunim 

ekonomik gel~mede uldugunu vurguluyorlar. 

Bu degerlendirmeleri somut kamt-. 

larla desteklemek için bazI elçilik görevlilerinin 

Kurt nufusunun agirhgi bOlgeleri 

gezdikleri yine raporlardan anla~lhyor. 

ABD Gizli 

belgelerine 

göre Evren 

ve Ecevit'in 

Kürt'lere 

kar~l 

yumu~ak tavn 

"Digerlerini" 

rahatslz 

ediyor' 

> 39

DEVA..l\1 

Ankara AnD SUyükelçlUtl'nden 

Dl$i~leri Dakanhtl'na 

Acele/ Gtzl..t/ Eylü11979/ Ankara 6660 

:Konu: TÜl'kiye'nin dO&'Ullundllg'J.venlik durumu 

Elçlllk Görevllsi: Robert DiJ10ll 

ÖZET: Bu mesa,; Ti.irkiye'nin dogusundaki 

.go"..i'ler.likso:-unv. ve politik durumun blr de- 

. gerlendirme~ini kapsar. 1ûrkiye'nin dogusundaki 

Kürt bö1gelerinJ.(. kontrolu saglaya- 

.bilmek için hükÜlnet, geleneksel 01arak "sa. 

mari ve sopa" yak~llm uyguluyordu. 

Bu yakla~lm bir yandan bölgede güçlü blr 

liSkeri.varlù: bulundururken, blr yandan da 

~iret lider:erini kendi tarafma çekmeyi öngörüyordu. 

. Son Ylllarda bu yakl~un, artan Kürt poli. 

tik talepleri, tlr:nanan etnik bilinç ve bazJ 

egitilm~ KÜl'. g...nçlerin Marksist, bölûcü, terörist. 

devrimci faaliy,~tlere kan~malanyla 

smand; dan ,~~~ 

EnazlU JUX1 

dönerride biz, Killt 

milliyetçi hareketinin 

Türkiye~de bir 

ayaklanma 

b~latabileœgine 

ihtimal vermiyoruz 

TORKLER sOPHECI- :urluye'run dogu vE 

gûneydogu Wlgelerinde Kürtler hakim çogunluk. 

Diyarbalur gibi baz1 bölgelerde nü. 

fusun yüzde 9O'ma Kadar lmaY~A 

ve iran'ill Kü.rt Uilgelerindeki oivil saV~IT~ 

ayaklanmaya d6nÙ$mesl zaten myasi en~leri 

clan Tüdùeri sarstJ. 

Za) ûbir iran rejimin~n yë-redeki Kürtlere 

otonomi vermeye zorla:unalJl veya loö1gedeki 

baj:uns1Z bir Kürt dev!etinin 0~ma5l ihtimali 

Türkler' .ie end5~ yarattl. 

SÛVOVEN ETNIK BILINÇ: Bütün Türkive'de. 

fakat özellikle do,i:uda etnik bi1incin 

geli~t.igine ~ki" gU,lenen i~retler Türklerin 

en~lerini artum. 

Birç:ok Türk, &evit Hükümet!'nin bu 

40 

ta~mal1 fikirlerin üadesine gösterdigi toleransm, 

'riirkiye'nin etnik gruplara bölünereK 

çözü1mesinin baflangICI olabUeœiinden 

en~lenlyor. 

Türk seçkirùeri, homojen bir görünü~te 01. 

marnalanna ragmen A~türk'ün ~um1ad$ 

Türklük kavranu üzerinde mutab1ktùar. 

Bu ~erden pek çogu, Klirtlügiin 

aÇlkça te1alfuzunun ve gerek etnik gerekse 

coçafi aynilgm irade edilmesinin Türklye'nin 

bölûnrnesinin ~C1 olacagma 

dalr korkulanru bize duyurdular. 

Cumhur~karu Fahrt l('lrutürk30 Agustos 

kon~masmda bazJ aynrnC1 kafalarm ezileœgini 

söyleyerek bu Atatûrkçü elitin dû- 

~i.oncelerini de yansltb. 

OTORlTE AZALDI- Bir baslui gel~'l1c de ül. 

kenin iç ekonomik 'le riyasi :;ijçlükl.,rinin 

bir sonucu olarak hükûmet otontesinin ve 

saygmllk1run giderek azalmasl. 

Bu durum ülke çapmde. ~ödeniyor. Da14 

ve Orta Anadolu'da sikmblar liTU>rken hükümet 

otoritesindeki zaaf lÀlgu Anadolu'da 

daha ciddi sonuçlar do~yor. 

Çünkü 0 böige aneak gü~lü otorite saye. 

sinde ayakta duruyor. Geçmi.;-te Türk yetkililerin 

'le askerlerin kontrolu ~hir!erde ,'e 

kasabalarda klTSal bölgeJere Ioyasla da ha 

fazlaydl. 

Ancak, ~imdi özellikle Türk yolisinin ve 

bürokrasisinin politize Olmasl sonucu artaya 

çlkan zaaf, Apoc:nlar, SlvanCJJar gibi ënde 

gelen solcu örgütlerin Türk otorite:;j dl~1I1da 

kalan yerlerde zorla hakimiy;,tlerini kurma- 

!.arma 'le halktan "koruma ~,;lJ1

• 

10. 1 1.87 

Avrupa'daki hiçbir Türk öygütün~en tam destek yok . 

PKK dl arela,ainil 

• 

lIJ 

Avrupa'da sol TOrk örgOtlerlnden 

sadece "Avrupa'da Dev- 

Gene "Bol$evlk Partizan" ve "I$çl 

Gerçegl" adll örgOtler PKK'ya 

dolayll destek verlyor 

• Boient ZARIF • B'lNN 

EDERAL Almanya'da ya da daha sa8I1kb 

F bir ifade de Avrupa' da propaganda arac 

olarak kullandJjJ aynhkÇl )a:Jd~lan dllmda 

PKK')'! tam olarak destekleyen herbangi 

bu örpl bulunmuyor. 

Almanya'da TÜfkiye'den gelenler laJafmdan 

kurulan ve sosyal demokrabndan komûnislit.e, 

IIJUlSIDdan aynhkÇlsma kadar 1ÛD1dunya gö~- 

Ierini içeren "lOI yelpue"deki loplam 32 kuru- 

1\ijllIII yalruz iiçii PKK'nm silahh pddtl harekellerine 

JtIIlpal! iIe bak1yor, bir ~ka ~Ie PKK' 

ya "doIayb clatek" veriyorlar, 

Bunlar BoI~k Partizan, Avrupa'da Dev- 

Genç ve IlÇi Gerçegi adh kunilullar, Bunlann 

d~lnda AVlUpd'~a herhangi bir gucai bulunmayan, 

yalDlZ kijisel b8Z1eylemlerle ara sua su yü. 

zune ÇIkan Acilciler'io de PKK'mn d-kù:kçisi 01- 

duju söl'kniyor, 

PKK VE YAN"_$l.ARI 

I ~~aki sol yelp81.ede yer alan topladl 

32 kurulUjun 12'silu kurt Ö1g~tri oÙlflun'yor, 

lIUn1udan PKK mlmda kuldi propap.mlaslm 

yapltrdJjJ ve bu amaçla ~'Urdugu iItri S\iriilen kuruhqlar 

lunlar: . 

Huner~om (KürdistanIJ YurtSt'Ver 'ianalçliar 

Birtiii): Duzenkdlgi ç~itli külturel etI:inliklerle 

ve bu tÜf gmkre kauh~hn ile PKK'run Avru. 

. pa'daki propagandGsmdJ i>ncmli bir roi O)'llJYOr. 

Ft)'~a - Kürdlstan (Fel!~ral Almanya Kürdis. 

tan Yurts.:ver t!Çi Kültür Birlik1eri Federnsyonu): 

Ylisal demekleri çaUSI aIbnda loplayan rurulUj 

yasal eylem ve propaganda 01g8Ol olarak 

Çahl)Or. 

ERNK (KÜ1distan U1usal Kurtulul Cephesi): 

Gerek direkt olarak PKK'mn, gerekse PKI: oncu 

glieunun de içinde yel aldl~ Kurdistan Halk 

Kurtulul Ordusu - ARGK'nm eylemleri konusunda 

düzenledigi basm toplanlilan veya Çlkardl~ 

bildirilerle propaganda yaplYor. 

T'SK - DK (Kiirdistan Sosyalist Hare\:eti - DayaOl~ma 

KomitesQ: Almanya'da pek fazla giieu 

olmamaJ:la birlikle. Ç1kard)8l ya)'!n orgam He- 

TÎy.ce1 ile PKK'nm yamnda yer aldl~ belirtiliyor. 

DlêER KORT ORGOTLERI 

Komar (KjirdistanIJ 1!Çi DernekJeri Federasyonul: 

Ti:rkiye Kiirdistan Sc.sya1is1 Partisi TK- 

SP, yani Tùrkije'de Özgürl~k Yolu diye tarunan 

gruba sempali duy~nlarm bir araya geldigi 

bir kunlluj. Örgutù~ yaJ:l~!k 30 kallar dernegi 

ve 1000 tiVlflllda da aktif ~y(Si bul~nuyor. 

KK9K (Kür1i.1tan De~olratik Il:i Oemek- 

!eri Federa.'yonu): Kùrdislllo Öncu ilÇi Partisi 

sempatizantanmn örgiitu. Pe\: fazla giieù olmayan 

kurululun yalnoz ,ir-iki d.:megi bulunuyor. 

KKDK: Yukandaki kurulUjla ayru ismi ~Iyor 

an"à, dunya goru.:leri ctcmilc. KÜfdistan I~ 

Partisi - KtP'e ilgi dllyaülann bir araya gcldikleri 

bir örgut. J(ürdls:an Vncü ilÇl Partisi'nden 

kopanlann eski Genel &kreier OlDer (.elin'in 

fikulerim savunanlan drslel;leyen bir \:urulu~. 

Rizgari: Duge . Kijmal yaytn orgam tlrafmda 

topl.nanla' ,:e:nen hrn.e~ hi, gucü 01- 

ma~lil ~lir1iln ~" i,r'_ulun ~~ 1990'('~n soora 

) 'ri dl~tnda kl~/ian her cen, kar~/ gruplar lç/nde bOyOk ça/kanli/era )olaç/yor. 

DV~'ln/enen yOroyO,'.rde c/neyelln sorum/u/afl ,Iddelle ktnenl:k.'n, c/,!,yet. 

lere oe' verl/mesl yo/undekl ça~fllar. ya/mz k'~/t O;er/nde kal/ycr. FOlof/refta, 

l'JldOrDlen blr :.olcu lç/n yOrOyen yanda,'afl g(JrOflJyor, 

bir ara sesillJ vukselttiji, içe kapab, milliyetci ve 

divalog yanbs. ~lmadJjJ bildiriliyor, 

Kud - Kom: 1980 santlSl Xomkar ÖrlÜtiinden 

ayn:anIann kurdt.kllotl àaha çol: sosyal ve 

kiiltiird çab$maJara aiuW. ~ bir iur.dtq, 

Kawa: Çin çiz&isinde ~ir politika benimstyen 

vc t1kenliii ollnayan bir örgiil olduiu söy. 

kniyor. 

Üskürt Enstitiisii: AdlDdan d.t 1DlapIacajJ gi- 

':li, bihmscl çahlD18 yaJlfnak lllIat •.\la olUjturu- 

I. n anw zaman zaman yapu~ aç.l:laroaiarla 

Türkiye'deki insan haklan rlqmda, silOeydeki 

Türk ':lirimletinin aynhkÇllara k8flllUÎltigi ba- 

II olaylan da hnayan kurulUjUD bafkanIriuu A!- 

man Sosyal Del1lOkrat Parti (SPD) eski MiIIetvekiti 

K1aIlS IlDtMr yaplYor. 

SDLDAKI DillER ORGOTLER 

Dtjardaki sol yelpazenin KürtIer d1,lIIdaI" k.: 

nadlOda toplarn 20 Turk örgulu bulunu10r. 

FiDEF (Federal Almanya Tiirt lfÇi DcmdJeri 

Federasyonu): Sovytl çizgisinde olduiu ileri 

suriilmesine ragmen son )'!Ilarda salt Almanya' 

daki sorunlara ilÎlkin ~maIanyia dil:kal çekiyor. 

Almanya' dili sol kanalta en pçlii killestl 

örgùt durumunda, Bunyesindeki SO demek île 

yakl~tk ~ bin uyeye sahip olduiu beIirtiIiyor. 

HDF (HalkÇ1 Devrimci Federasyon)' Sosyal 

dewokrat çizgide ve SHP'ye iXliunJukla- sempati 

duyanlarm bir araya geldikleri bildirilen bir örgi:t. 

Almanya Ç8pIDda 24 demeji ve 3 bioin ii.zerinde 

aktif üyesi buhrnuyo •. 

ATIF (Almar,ya Tu,k IKiler Fedmsyonul: 

Mao'nun fikirlerioi beoimseyen, biinyesinde ço 

iunlukla TKP-ML sempalizanlannm yer a1dl~ 

bir kurulu(. Anti-i~isl ve anli-èmperyalisl bir 

çizgisi olduiunu savunuyor. Toplaro 24 demegi 

\'e 1500 d01aymda aklif uyesinin bulunduiu belirtiliyor. 

DIDF (Turk !:>emokratik IKi Demek!.:ri fedcrasyonu): 

Arll3vulluk çizgisinde, buna scmpati 

beslcvenIcrin bir araya geldigi bir kurulUj. IS kadar 

demek sahibi vc 1000 dolaY1Dda da aktiI ü~csi 

V"r. 

DiBAF IAlmanya'da Demokrasi lÇ1n Bir- 

Ii\: federasyonu): Turkiye'deki (Ski TIP sempltizanlannlO 

k"~rduiu bir örgùt old'Iiu Itade ediliyor. 

Gûcü vc ùyc ~aym \:onulunda S0m~t oir 

wi l"0k 

_ ..~ 

FC (Devrimci 11Çi): TÜfkiye'deki ($ki Dev- 

Yol adh örgiit sempatizanllJlnll: bir IlJya grl. 

.iiii kUIUIUj. Ai:tif uye 58):51 fllk faz.!a ~eiil. 

GÖClDen Grubu: Devrimci .tçi'de.J aynl8ll- I 

lar.,' kurdukla., bir ör~, Gf1cii çolc fwa deiil. 

Avn.:pa'dt. ~.(lenç: THKP-C, Si DeI',SoI 

~patizanJltrIIIJ ;:aUS) a1U,]da IUlllayu örgut. 

Guemli b;r ahif uyeye sahip deiillcr. 

So.y'lli,. 8utik: Tùrkiye Devrimci Äomür.i.t 

Partisi : J.JKP 'ÇÏZ&isll.de pöninm vc DIOF wh 

fcderdSYOnda& ~JCanl6I1II olUjturdugu (I,gut. 

Guçleri fazla dei-', 

TDKP - Lemrisl Kanal: !müDden Ile an!q)- 

l:.caillilll, rÜfkiye kO$llllanndl Leù doktrinioi 

UvunaD ve DIDF içi~en kopanlann bir 

.Illya geldiii kurulUj. I 

Partizan: TKP-ML sent\'llizanIannm kurduiu l 

bl! örgu!. Sa)'!sa! çok önerrLÎ bir giicii o1mama- !. 

sma k811m. eylemleri açlslDJJP resmi raporlar. 

da kendisinlen ilk Slk bahsetti:en bir kurulu~ 

BolltVÎk Parti1an: Partizan il :~den aynlanillln 

kurdukla:1 ,.gii .. Mao')'!. ~eg.$ilc yorumluyorlar. 

Guçle!: fula degil. 

Mucadele BaY;8Ï!: Gene :>artizzn'c .. \ !r.0l.an. 

lann kurduklan b.r b~ka k~ru:~. Ûne 11i bir 

pçleri yak. 

Gc:rçek AlJK (Gcrv1-Avrupa Day8fUjm8 " } 

mitesi): rslp çizgi5ine semp;>.ti 1uya.l1ar", ;.l.•. 

duklan bir örgut. 'Jùcü yak. 

Birtik Yolu: Türkiye Eme~ i'artisi ~cOl"atl' 

...!:ùarlOlD bio araya gelip ~IU$r;H~~.!an lu, u- 

lUl, Gaiçleri yak. 

iKi Gerçeg;: TSiP'ten kopup, ~imJi TKI'-Il 

(TÜfkiye Komùnisl Partisi-Birlikl çilti,ine ilgi d'l' 

l'antann örgùtù. Gùçleri pek yak. 

Kurtulul: Tur\:iye ve Kuzey Kurai' .an KurùUj 

ÖrgüIU sentpatizanlannm bir aray~ geldWeri 

., gùt. Giiçleri yok . 

.\urtulUj Yùlu: Londra'daJ:j llÇir,hl Sesl'nJen 

kopanlar tarafmdan olu~turulan örg~l. GJi\!cri 

hemen iemen yak gibi. 

- De\'nlntÏ Kurtullj~: Kurtuluj'tan ~.)J8nl"'10 

kurdukldll ;'ir örgüt old~:dan behrtiliyor w 

THKP-C çizgisindr olddlJan iltri sÜlulùjor, Güç 

kf1 (lOK yak. 

TKP . ilçinin YSI: Lcndra'da kopuçlal,,10 

.e .'J~a dl~1 TKP'ye ~ar~1 olanlann ollj:.urdui.- 

la.l i.>rgutun sempatizanlan tarafmdan kurulan 

h., 'r~ut l\nc~~ flJ;I..;:n .... ""'r' h~~' .....: ~\L 

41

Terciinlan 10.11.87 

Alman Televlzyonu Kürt 

sorununu ekrana getlrdl 

KoruGular:"PKK'dan 

asia korkmuvoruz" 

B 

ONN (TercOman)-Alman Üçüncü Televizyonu'nun 

"Ausland Journal" programlnda tertiplenen "KOrtier 

ve Tllrkle(ln azrnhk problemlerl" adh bir açlk oturumda. 

ekranll getirilen korucular, kadln ve çocuklaflnl hunhar. 

Ca katleden PKK'dan korkmadlklaflnl söylediler. 

Komkar Bal1kanl Abubekir Saydam ile Prof. Dietrictl 

Thronhard ve TV film yaplmclsi Reiner Hackenberg'in 

katlldlQI açlk oturumda, ekranda bir kürt düQünü göste. 

rildikten sonra, tartll1malara geçildi. Programln sunuciJ. 

SUllun bir sorusu üzerine, 12 Eylül askeri harekatrndan 

sonra Federal Almanya'ya 1,5 milyon kürt'ün geldiQini 

öne süren Komkar B8l1kanr, "Bunlonn slYOSI baskldon 

koçmodlklonnl" belirterek, "DOI'ludokllnsonlorin mecburl 

olorok bOhya gOç etmet zorundo koldlklannl" söyledi. 

Program yaprmCISlnln, F~.:lerallçil1leri BakanltQo'nln 

raporunda kürtler'in .A.lmanya'da politik bazi amaçlar gOt. 

tüklerinin belirti':li(jine il18ret etmesi üzer:ne konul1an 

Prof. Dietrich Thronhard, kürtlerin, çel1itli l18hirlerde Y3' 

banellar Qünlerinde tertiplèdikleri toplantllarln, Türkiye 

BüyükelçlliQi taralIndan, Federal Dll1il1leri nezdinde 11er 

defas'nda protes!o edildiQini öne sürerek, "KOrt demak. 

lerl ve kOrtlor'ln Almanya'yo uyum çobalon dolrna oloy o!u. 

yor. Ancak. PKK, Almanyo'dokl kOrtler oroslnda ufo~ tll' 

grubu lfl$kll edlyo(' dedi. 

'J.11.87 

• .3'0mi/itan, gäreilli ögret:meni leaflrdl ... 

PKK, OKUL yAKTI 

TUNCELI, Mil .HA 

lT:UNCELI'nin ovacik ilçesine bagh Sarlt14 köyünü bas an PKK 

!Jmilitanlan, okulu atele verrikten sonra ögretmen Hamdl Akçan'I 

ya!llar.na r.li.rak kaçtllar, 

Önceki gece ilçe;'e bagh Santal köyün= gelen ve saYllan 30 kadar 

ùldugu sanllan PKK militanlan, k5jlüleri köy meyd~nmda topladllar. 

Crgütün pro;,agandaslnl' yapan PKK mili(anjan, daha sonra okula ben. 

zin d5ki;p ~le)e verdiler. Köyde bir süre kalan PKK militanlanmn, ög. 

rellT'"ni de yanlanna alarak köyden uzaklalUklar! bildi~iid;. Oiivenlik 

ekipltri, genii çapll operasyonlara b~lad!. 

Üt- ;'andan öneeki giin güvenlik kuvvetlerinee yakalanan 18 PKK 

.,empatizanmdan Ii 'inin kimlikleri ögrennui. Ilçenin Tekeli, Tanyolu, 

Ayranh, A;agl Yigitier ve Bahkh kö~lerinden olan toplam Il kisin;n, 

iirgütün kurye görevini yapt,r.\3n -ie .:~mpaIÎ!an ol~uklan ö~enildi. Sem. 

patizanlann, Kuzey Irak tampen bÖlgesillôt~: PKK l'e ~ynhkç' hm,). 

larla Türkiye arasmda !rtibat sagladlklw bildirilril. Sempatizanlann 

kimlikleri söylc: 

RlY6d Çif!çl, Sem!ettin Uy!a1, Mustafa Yücel, Sallh Demir, 5ükrii 

Uy!a!, I!mall Oemlr, Namlk Bedük, Nasir Çlfiçl. Çlm,1t Töre, Tablr 

Ya,ar 'Ie Tahir Akb~~. 

Oie yanda". Iskenderun' Emniycl Amirlifi eklplerir.in dÜ!enle,igi ope. 

rasyen sonueUl;da, PKK hefabma çahstlgl belirtilen Sebmus Akay ~dli 

estar kaçakçlsl, ëlü ohrak eIe geçirildi. Asker kapgl oldugu bildirilen 

~h:nus Akay'm bir ka,llnia birliklr 

saklandlgl evdc 2 adrl 14'Iij Belçi. 

• a ve Çek yaplsl tabanea, çok sa. 

Ylda mermi ve 50 ~iloya yakm esrar 

bulundu. Sebm~s A~ay'm Luh. 

nan'm 8ekaa Yad:si'ndeki kamelar. 

d~ egitim giirdügü, PKK hesabma 

uY\l;lun't:u maddc kaçakçlhgl yap. 

Iig) hi!dirildi. 

(lU arada ~!usay'>in'dc belcdivc 

santi'. ~\inde tas klrma isini ü~llen~r 

mùtrahhil Abme! Alkan, PI\K knt. 

kusuy;a isi blraktl. 

42'. 

~ 

12.11.87 

27 PKK'cl yakalandl 

• 

[ljVARBAKIR, 

HClkkâr'l'(JP!d CP2' J'. '{Clniai da eie geçidlen ki~llerin 

IJÖlqp(i:Äld v~ Kars".:' ~". cnhk kuvvet:erinc.i. y~p:!an seri ope. 

I~_ J r~\\'01Iarja 27 Pi" .. !' ,lil.~:I:,sîlaluan ::~ 'lirtik1eè geçirildi. 

-- Er!inilen biiziye gl'Ie lfJUâri'r.in Çukurc~ 'le ~~illdinli ilte. 

",rinde güvenli~ ku,'\'e~~e!l"cl' b:rçlKI~t;ri:en bir d'zi o;Jerasyunda, 

l'KK olgiilüne yar1ir,I, \

.. 

• 

14.11.87 

Sürvanilik 

• GAPVallsl olarak anllan Alpaslan Karacan, 

"Akçakale'de bazI kl~lIerln Araplar 

adlna toprak aldlQln1duyduk, yerlnde 

ara~tlrdlk. çok fazla mlktarda toprak 

allndl9lnl tesplt edemedll

!YARBAKIP. Kapah CezJeVi'ne ni- 

D haïet girebildim. BölüeüJük id~asIYla 

Devlet Güvenlik Mahkemesl'nde 

~ 

YaT&Uananve 10 aj.du eezaevinri~ tutuklu 

olan Mardie SHP mille,~e1~ adaYI Abmet 

Türk'ie uzun uzun konu~abildim. 

Cezaevinde Ahmet Türk' le birlikte 250 

siyasi tutuklu dat:;, yaoyor. Bu 1O~i1erarasmda 

19-20 y~lannda delikanWar da var. 

65 y~lannda, 67 y~lannda ihtiyarla! d~. 

Hepsi de, bölüeüJük iddiaslyla Devlet Gu- 

\"enlik Mahkemesi' nde yarg1lamyor. 

117 KI~ILlK KOQU~ 

Abmet Türk'ie konujmalamr.l, birlikte 

kaJdl~ 117 ki~ilik birinei kogujta yapum. 

20 metre uzunlugundaU kogu~, 6 metre 

gcui~ligindeydi. Duvarlat boyunea demÏJ 

Ianzalar sualannu~U. Ranzalar Y'IIlyana biti~tirilmi~lerJi 

ve ilk kez gÖrüyoruLI, hepsi 

de üç kathydl. Tutuklular, r;.nzal ..nn ayak 

uçl;1n/ldan Onnanarar ginbil;yorlardJ yataklanna. 

B~n, Abmet Türk'le, bu kar~lhk!J ran- 

I.a ,.:a1annm arasmda olujan iki metre gelIijligindeki 

korider,Ja kon!J~abildjm. 

~lm:rti: r:1T:mITr\w:J.:.T:Jfl'{.'~1~ It; [~rT""1tIII 

Tutuklu adayla kOnu$tuk 

• Mardin Kapall Cezaevl''1dekl SHP liste bâSI milletvekili ad,1YI 

I 

Abmet Türk, 1973 ve 1977 seçimlerin- rioe beD de dilekçeml razdim. Bag.mslZ 

de iki kez milletvekiii s,çilmi~ti. TBMM'de aday!J.k için bBJvuruda bulundum. Buou, 

iki dönem t.'.ardin CHP miUetvekili olarak bir tepki ouuo diye yapOm." 

gorev yapoktan soora, bu y1l1 Kaslm'da "DOSTLARIMI KIRAMADIM" 

yap!laea~ i1an edilen seçimiere katJ!abilmek Abmet Türk, SHP'ye ikinei ke? neden 

için Si-lP'ye adayhk b~vuru.;unda bulun- ba~vurdugu sorumu ise ~öyle yanttladl: 

tiu. SHP'yi olu~lUrar. SODEP'in kurulu~u "Tekrar partiye bBJvurmayJ dÜlüomü- 

S1faslOda Mardin il ve ilçe örgütlerinin ku- yordum.ÇaliJmalanma baiJawz olm 

fil1u~unda etkin gii:evler a1nuj, bu partinin bBJlllllifllm ve bUDa deVim edecei.;lim. 

I, 

. Atlmet Turk'ie kogu~ta, mahkum dostlan ar~s~lnda sÖyle~tlk 

Kof1u,tU:J uilurlama B(J/OcO/OkIddlas/yla 10ayd" cezaevlnde tu. 

tuklu alan Ahmet TUrk, konu$mamlZln sonunda blzl kogu$ kap/sma kadar 

ugurlayarak, "TUrk/ye'yltam anlamlyla. gerçek blr çagda~ Ulke yapmak Is. 

lIyorsak, slyasal gell$meler lçln gerekll özgOrlUklerl klsillayall engel/erl de 

kaldumal/Ylz" dedi. 

daha sonra Halkçl Parti ill ~irle~mesinden Manlio Milletleldll Kenan Nuri NehrowgJu 

sonra SIiP'ye kaydolmLljtu. geldi. Beal partiye döom~ye ikDa elmeye 

ADmet Türk'ün SHP'ye adayhk b~vu- Ça!JJII. il bBJkillllDlZ blrkaç kfZ &radi. Gerusu, 

Genel Merkez tarafindan veto ediJmi~, nel Merkez'e glttigiol ve partiye adaybgJ Içio 

b'.'nun üzerine Türk, Mardin ba~ms1Z mil- bBJvurdugu takdirde bir daba veto edileletvekili 

aday: olmu~tu. meyecegime dilr temlnat a1D11I.Onu llÖy- 

Seçim tarihinin degi~tirilip, 5HP aday- ledi. ManIio'deki tüm Uçe bBJkauJ&rID1JZ 

lannlO i'>nseçinùe belirlenmesi karannd1n geldiler. Araya arkadaflarumz. doslIBnD1JZ 

soor: Abmet Türk, yeniden SHP'ye aJa)' glrdiler. BeD de Dolan Iaramadua. Yeniden 

adayhk b~vurusunda bulurunu~ ve önseçim bBJvuruda buluomafl kabul etlim." 

sonunda delegelerin tümüne yaklOlOlOoyu- SHP Mardin il örgütünün bu ilgisinin 

nu a1arak, Mardin'oe SHP listes.nde birin- ne denli içten oldugunu sordum. 

ci aday olmu~tu. "Bea, bapDlSlZ aday olarak çahfmala- 

Abmet TErk'e önee adayllk b8.jvurusu- nma bqlayuJca @HP'alo MllfdiD'de bJç 

nun veto ediimesi konusunda görü~ünü ~II kalmllllllll" dedi Abmet Türk. "Hesordum. 

meo bemeu bütüo SHP Dylan beode top- 

Bu konuda lunJan söyledi: lanacull." 

"BeD, SafID Gend B.,ua'm böyle blr Mardin'de de boylesine sevilme nedeni 

lutum hode buJunm8.SlDl,böyle bir dnra- ni de sordum. 

Dlliçiné glrebilecegioi labmln etmemiJtic;. "MardiJa küçük bir yerdir. Herkes bir- 

Doua bu tutumuou öocedeD tahmlo elsey- birial taw" dedi Ahmfl Türk, "ikJ dödim, 

aday!J.kiçin asia bBJvuruda buluDmaz- oem milIelvekilllgi yapllm. Beni çok Iyltadim. 

'Onun hakklDda bw ku~kulanm var' Dlrlar. Aynca bBJka bk üédeD daba var: 

demlf blSlDa. Buoa çok üzüldüm. SaYln BiDm ba1luD1JZhr zamao Il)aiduruo YI- 

Geoel BBJkan lÖyIe diyebilirdl: 'Su ~ada DIOda olmuftur. Benim cezaevlode buluouygun 

bulmuyorum. Aday olmastn' diye- mamdan ölürü bana çok deslek vermeye 

biUrdi. FakatlOD gäoe kadar oouo bu' tu- bUlrdi balluD1JZ.Bu oedeale baoa Ugl çok 

tcmuodao baberdar edilmemem, bBJvuru büyüdü. SHP, Mardio'de lamameo siliosiirtsipiJ 

I¥tim1oe iiç ,WI. k~ k,adar be- di. DeiiJ seçim kuaomak, seçim ça~~masl 

o.ipl ~llItumuodaaUberilP

.. 

'1.IUtv-""', çal.~malarlft~8~~;~ba~lanmad. 

ni almak istediAimiz Devlet geçeceAini belirtti. 

Planlama Te$kilall Ara$lIr- Prof. Dr. Inal Cem A$ma 

Grup Ba$kan Vekili Ya- kun, "Bö1aedekl deal,im, 

~ar BaAb ise, kendisine yOnel- bölae Insanln aünlük y'a,atilen 

sorulan yamtlamaktan mandan kültürüne kadar de. 

kaçlndl. al$lkllkler göstereeek. Üni- 

EGiriM SORUNU versltelerde y'apalan ara$tlr- 

Konuyla ilgili gOrO~lerini malara göre; sulu tanm y'aaldlAlmlz 

Prof. Dr, Inal Cern pan insanlarla kuru tanm \a- 

A$kun, GAP'1n tamamlan- pan Insanlar araslnda küliür 

dlktan sonra, GOney DoAu rarkl vardu" dedi. 

Anadolu'da ekimi yapllacak Projenin tamamlanma. 

taTlm alanlaTlmn geni~leyece- slyla birlikte, bölgeye göçün 

Aini, buna baAh olarak, 0 anaca~lnl belinen Prof. Dr, 

bolgede ya~ayan insanlarIn, A~kun, bolgenin yerle~im 

kuru taTlmdan sulu tarIma alanlarIflJn da ~iJ1ldiden plan- 

GAP Projesi'ne tepki 

I 

Cenalz ÇtÇEK-ESKt~EHIR • Billm adamlan, flzlkl yatlnmlann ön plan. 

ITI ORKlYE'ala ekono. da Oldugu projede "Insan unsurU"nun unutuldugunu, 

bunun da sosyalve kültürel bü- 

mlk \le sOlyal yapisi. 

ni det~drecek nltellktekl 

proje" olarak deAerlendirilen 

yÜk saklncalan oldugunu belirtlyorlar 

GAP 'ln kapsamlnda 

yer aldlAI bildirilen alt yapl 

çalt$malanna henUz ba$lanmaml$ 

olmasl ele$tiriiiyor. 

Fiziki yaunmlann Otesinde 

projenin en.önemli OAesi 

"Insan unsurunun" unutul. 

duAu belirtiliyor. Projenin 

dey hedenerine paralei olarak 

eAitim çall$malanna ba$lamlmaYI$lnl 

ele$tiren Anadolu 

ÜniversitesiOAretim gOrevlilerinden 

Pror: Dr. tnal 

Cern A$kun, konunun son 

TOPLUMSAL 

derece Onemli olduAunu belirtti. 

Aym konuda göriJ$leri 

lamp, düzenlenmesi gerekti- 

Aini vurguladl. 

BOlgedeki taTim alanlan- 

TIIn geni~lemesi, i~ ve i~ gO,ù 

potansiyelinin anmaSl, ekonomik, 

sosyal ve kOltürel ya- 

~aml ttimüyle deAi~tireceAini 

vurgulayan Prof. Dr. A,kun, 

"Bölllede sermaye y'oaun tarim 

ml, y'oksa emek y'oaun 

tarim ml yapllacajll 

belirlenmelidir" dedI. Böykce 

bOlgede istihdam edilecek 

insan saylSl behrlenerek, proje 

çah~malaTirun da buna gOre 

yapllmasl gerekti~ine inandiAlni 

sOyledi. 

YASAM 

A$kun, "TOrky'e'de Açlk 

Öaretlm'j y lirOlen lek kurulu~ 

olmamlz nedeniyle, pro- 

jêïiln özeltlkle e~iiim yönOyle 

i111i1i olarak Anadolu tni- 

'ersite~l'nia ortaya bir bakl$ 

açlsl koy'abileeealni" belirtti. 

Prof. Dr. A$kun konusunun 

iJç ana yönU olduAunu 

irade etti. 

~- GAP'la birlikle, ekononusl 

ve dolaYlslyla toplumsai 

ya,aml büy'Uk çapta deal- 

,eeek olan böige haikInIn, 

y'aygln ealtim y'oluy'la bu y'eni 

y'a,ama intibak ettirilme- 

51. 

III-Turkiye'deki 

diAer bölgelerin, 

GAP bolgesiyle ekonomik, 

kulturel \'e geneide 

toplumsal iji~kilerilli düzenleyebilmeleri 

için, Türkiye 

genelinde. GAP 'ta ba~layacak 

yeni hayatm Turkiye'ye 

tan1ll1masl amaclyla, ayn bir 

yaygll1 e!!itim prograIllllllIl 

hallrlanmasl, 

1,), GAP boillesinin yeni 

el

.. 

I 

~ 

19.11.87 

Korucuya 15 gün askeri egitim 

• Mete AKYOL yazlyar I 

IOILAÖANÜSTü Hal BöIge Valisi Hayri KozakÇloglu'yla 

birükte Diyarbaku'da bindigimiz 

helikopter, sarp kayallklardan olu~an 

yüksek dagJann kimi zaman tepeleri üzerinden uçarak, 

kimi zaman bu dagJann çok daha yüksek tepeleri 

arasmdan slynlIrcasma geçerek bir buçuk saat 

sonra ~enoba köyüne geldi, kondu. ' 

iki bin nüfuslu Senoba köyü, Hakkâri'nin Vludere 

ilçesine baglIdu. Türkiye'nin Güneydogu slmnndaki 

en uç köylerden biridir Senoba. 

~enoba köyünde, 2. Jandanna Smlr Tabur KomutanhSJ 

bulunur. 

Biraz i1erde, karargâh binasmm önünde üç SICa 

dizilmi~ yöresel giysili bir birlik duruyordu. Yinnibirden 

ba~laYlp, altml~lann üstüne kadar çlkan çe- 

~itli ya~lardaki 86 ki~i, tören düzeninde tuttuklan 

G-3 silahlanyla, sanki terti~e ham bir askeri birlik 

dikkati. titizligi ve disiplini içinde bekliyorlard!. 

Vali Hayrl KozakçlOglu, Jandarma Asayi~ Komutaru 

Korgeneral Hulusl SaYIO'la birlikte birligin 

kafjlslna gelinceye kadar yürüdü ve birligin tam orlalarJ~dl\ 

durarak.kar~lslndaki ki~i1eri gözlerivle klsa 

bir denetimden geçirdi. Sonra da, askeree selamladl 

onlan: 

"Merbaba, arkadqlsr" dedi. 

86 hançereden, bir "sagoI" çlktl. 

çogunun ba~]an "ken egal" denen ve siyahbeyaz 

kareli yumu~ak bir kuma~an yapilml~ yöresei 

ballIklarla örtülü "egllimi tamamlanan 

komeular" i1eri uzatllml~ elleriyle yüzlerinin hizasmdan 

ba~layarak dimdik tuttuldan silahlanm indirdiler, 

saR yanlanna yere dayadllar, kas kali du- 

rullanm da rahatlatlliar. 

Vali KozakÇ1oglu çok klsa bir konulma yapll.: 

, "Devlet size, goeuk bedlye gönderdl" dedi ve 

yardlmeilannm getirdigi içi ve yakalan kürklü gotIIlùardan 

birini aldl, önündeki korucuya gilti: 

, "Ilk goeugu ben glydlreytm" dedi ve omuz b~. 

lanndan tullugu bir goeugu, karllsmdaki korueunun 

SlCima elleriyle giydirdi. 

"Saym Palam, blr goeuk da slz glydlrmez ml. 

llnlz?" 

Korgeneral Hululi SaYln da bir goeuk aldl ve 

o da bir balka korueuya elleriyle giydirdi 0 goeugu. 

"Bugtin bava gtinltik gUne,Uk amma, yakmda 

s02uklar ba~lar ~rllk"ded.i .vali KozakÇl04lu, "Sopkluda 

ülÜmeyesimz dlye c1evlet buman size göndudl." 

Korueular, gocuk Y1~nmdan Rocuk alIp, 

bu kez kendi b~ianna giymeye b8fladllar. 

Kimine ya dar geldi, ya da koUan klsa. 

Vali KozakçlogJu, "Baztlan dar olabillr, berkese, 

kendl bedeDIDe uyan bir gocuk saglayacagJz" 

dedi. "Sümerbank'ta ne kadar vma, bepslm aIdJk. 

~imdl bin tane daba ISmarladJk. Yalunda on- 

Ian da alaeailz .. , lçlerinde 54 beden olam da var, 

50 beden olaDl da var ... 0 zam,an, berkese uygun 

bir goeuk bulunaeakllr." 

Goeuk daSJtun töreninden *** sonra hep birlikte karargâhm 

egitim alii alamna gittik. 

'Egitim all~ alarunda, betondan yapurrul özel destekler 

vardl. Her destegin 2S metre kar~lsmda ise, 

birer hedef yapilmlltl. Hedenerinüzerlerine, ona- 

Ian siyah, çevreleri numarah çizgili kâSJtlar yapllllnlmllt!. 

"Egltlmlerlnl tamam/ayan bu korueu arkadafhir 

slmdi size 2österl allsl yapaeaklar" dedi Korge- 

~~-. 

nerâl Hulull Sa)'ln. 

Korueular, atel r.deeekleri bö/ümdeki yerlere geçtiler, 

herbiri kendi özel stiline göre yattJlar ve atele 

balla;hlar., ' 

AlI~ sonunda hedener üzerindeki ni~angâh kâ. 

iltlan toplandl, allilann degerlendirmesi yapJldl. 

Korgeneral Sa)'ln, ionuçtan çok memnun oldu: 

, "25 melreden lU noktalsn vurabllmeDJn aDJa- 

UII, 200 metreden bir IDsam vurabllmek demektir" 

dedi ve allellan kutladlktan sonra, 6O'mm üstünde. 

ki bir korueuyu çaSlrdl: 

"Osman Bsbal ... Gel bakaIJm ... VaU Bey'e ve 

konuklanUIIZl blr göster bakahm marlfetini" dedi. 

2S metre iJerdeki hedef tahtasmlß üstüne inee bir 

çivi çaktJlar. Çivinin tepesinden bir sigara geçirdi- 

1er. Osman Babat yere yatll, ni~an aldl ... Ilk all~ta 

degil amma, ikinci atllta sigaraYI ikiye böldü. 

Korgeneral Rulusi Saym, 60 ya~mm üstundelei 

korueuyu kutlarken Osman Babat, "OImadJ, 

olmadJ" diye söyleniyordu kendi kendine. 

"Tam göbeglnden tulluramadJm" diyordu, 

"Kenanndan sl)'lrdl, slgaraYllklye katladJ kUllun. 

Göbeginden tUllursaydlm, sigara man ml kahrdJ 

~Imdj ortada?" 

*** 

AUI alamndan aynhrken, korueulann egitimle. 

ri ilinde görev yapan bir subayla konu~tum. 

On bel günde. bir asker disiplini içinde egitilebildiklerini 

söyledi korueulann. 

: 

19.11.87 

• Böliicüler vine okul vak~, 

• Ertùg~ul piniNçç/oGLU 

• DIVARBAKIR (MIL-HA) 

IOjLAÖANÜSTÜ Hal Böige 

Valiligi, PKK teröTÜne kar- 

~I müeadelede teknolojik üstüoIük 

sagIanmasJ için yoguo bit reorganizasyon 

programJ b~lalli. 

Bölgedeki güvenlik birimleri, 

FrauslZ yaplllll Puma, Amerikan 

yaplllll Kobra ve Panter helikopterleriyle 

donaulacak. Aynca, Güney 

Afrika' dan, antiteror tipi zuhh 

araçlar ahnacak. 

Olaganüstü Hal BöIge Valisi 

Hayrt KozakÇloglu, Mlillyel'e yap- 

1I8J aÇlklamada, ilk ~amada önümüzdeki 

ay, Fransa'dan kiralanan 

Puma helikopterlerinin devreye girecegini 

biJdirdi. Puma'lann bakun 

ve onanmml da FranSlZ linna üstlenecek. 

PKK, IlKOKUlU ATE$E VERDI 

Bu arada Tunee!i'nin il merke- 

• Oogu ve GüneYdogu Anadolu'dakl gÜvenlik blrlmleri 

Franslz yaPlml "PjJfna", Amerlkan yaDlml "Kobra" 

ve "Panter' marka hellkopterterte donatllacak Güney 

Afrlka'dan da antlterör tipi zlrhll araçlar alrnmaSIkararla~trnldl 

rine bag!! Gele~ köyiinü önceki gece 

basan bit grup PKK militam, saat 

21.00 SJralannda köy iIkokulunu 

atqe vererek yaktJ. MilitanIann yakaIanmasi 

için g~ çapl1 operasyowar 

sürdürü!üyor. 

PKK MAVINI 

Mardin'in Derik i1çesinde de 

PKK militan1annca bit köy yoluna 

dÖlCnen maym patiadJ, 40 b~ koyun 

parçalanarak telef oldu. lIçeye 

koyun ~Iyan 23 DE 447 plakah sü- 

TÜeü Hwn Aylemlz yönetimindeleikamyon, 

PKK militan1annca yola 

dÖlfllen mayma çarparak parçalan. 

dl. InfIlak sonueu, 40 b~ koyun 

ölürken, kamyoD SÜTÜCÜSÜHwn 

Aytemlz de hafjf yaraIJ olarU kurtuldu. 

' 

IRA, OESTEKlEMlvDR 

Öle yandan' yasadij! Irlanda 

Cumhuriyet Ordusu (IRA) lerör örgütünün 

siyasi kolu SiIIa Fein, 

Türldye'cIeki PKK çetesine biçbiT lt". 

kilde siJah yardum yapmadJguu, hiçbir 

terör örgütü ve ASALA i1e i~birligi 

içiDde olmadJklanm aÇlldadJ. 

SiD Fda'ID üst düzey yetki\ilerioden 

DIllllY Morrisoa, yapllgi 

açtklamada, "Biz, lldece mIIIlyet. 

çi bueketleri ve ak1mIan de.teklerlz" 

dedi. MorriJo., Bal1l1 ülke~ 

lcrin Türldye'ye yÖndik dqtirilerme 

kalllmadtklaruu bildirdi ve Avrupaluan 

ikiyiiIlülülde suçladJ. . 

! 

20.11.87 

PKK marlnlna 

1$ehit 

• Celai SAYMAN • BITLis SilAH SIÖINAGI 

HAKKÂRi, MIL-HA Öte yandan Hakkâri'nin Çukur- 

IBliTLiS'te bir köy yoluna dö- ca ilçesine bagIl Üzümlü köyü y.a- 

~enen maYlna çarpan askeri kmlannda PKK 'ya ait bir slSJnak 

araçta bulunan bir er ~ehit onaya çlkanldl. SISJnakta bol mikoldu, 

6 güvenlik görevüsi i1e bir köy tarda mühimmat ile örgütlel dokümuhtan 

ise yaralandl. man eie geçirildi. 

Billis'e bagJl Kanalga köyü ya- KAN DAVASI MI? 

kmlannda dün saat 12.30 malann-, Bir süre önce DiyarbakIT'in Hada 

meydana gelen olayda, er Mem- ni ilçesine bagh Kennan mezraslna 

dub Türk lehit olurken, Kanalga yaptlan baskmda S yaklnl PKK miköyü 

muhtan ~aJdr Akbq, Jandar- litanlannca katledilen Kutbettla Flma 

Üstegmeni Ralet Degerll, Ast, danay, PKK militanlanndan birinin 

subay Çavu~ Dolan Güngör, Ast- kardqi alan 22 y~mdaki RamlZlll 

subay Ömer Alp Be,ikçl, erlerden U1uk'u tabanca iJe vurarak aSlr ya- 

Ayban Pmarbap, Mebmel Çdlk ve raIadl. 

Mebmet O.tünçeUk Çelitli yerlerin- PKK'YA ALMAN YARDIMI 

den yaralandllar. 'A\manya'da düzenlenen bir bas- 

Patlama iJe i1gili bir açlklama kIndan eie geçirilen PKK'nln fsaliyapan 

Bitlis Vaü Vekili Abdullab yetlerine ait gizli belgeler ve 700 bin 

Durukan, "Halnleria yaplIkian markm geri verilmesi Türkiye'de 

yullnna kalmayaeak. Seblt er Ï1züntü ysralli. Türkiye, bu konu- 

Memdub Ttirk'e ABab'tan rabmet, daki üzünlülerini diplomatik kanal. 

yarahlara be adJ Plalar dlllyorum" lardan Alman hükümetine bildirdedi. 

di.

.. 

.. 

21.11.87 

H~rri~e 21.11.87 

Bölücüler, ögretmenleri tehdit etmeye ba,ladl ... 

PKI(, okuf kundakflyor 

• PKK m1litanlarl kundakla.cl1kJ.a.n n- 

kokullarm ögretmenlerini, &El?Y8la.nruzl 

kma S'Ürede toplaylp bu bö!geyi 

terk ectin. Akai halde sonunuz kOtü 

olur" d.1yerek tehdit ed.1yorla.r... 

• .Ayr1l1kçl tel'Oristlerin Türkçe airenime 

~1 ~ri ey1eÏn1erIDe, 

liderleri Abdiinali ÖC8lan'm t.JI1hnmy- 

. la bqlad1k1ar1 öjrenlldJ.. 

AHMET 

YORK: 15 yda kadar 

hapsi isteniyordu. 

Hapisteki 

.SIIP adayt 

Türk serbest 

Diyarbalur / sm BöIücü örgüt 

üyesi oldugu iddiaslyla yargùanan 

SHP Mardin milletvékili adayJ Ahmet 

Türk tahliyé edildi. iki dönem 

kapatùan CHP'den milletvekili seçilerek 

parlamentoda görev alan Ahmet 

Türk, Derik ilçesine baglI Ath 

kàylindeki gorkemli ~tosuyla dikkaUeri 

üzpnne çekmi.\;ti. ~ato'da yapùan 

aranla sonucu böIücü nitelikte 

yaymlar eie geçirildigi öne sürülm~tü.Diyarbalur 

Devlet Güvenlik Mahkemesinde 

yapIian dünkü dur~madam~en:1e 

i1eyetl Nusaybin'de orgüt 

~JeJ1iaIIl\lnmn uzerinde bulunan 

~ifre notunull çozüidtiiunù. Ahmet 

Türk'ÜIJ örgutle lI~klSl olduguna lli~kin 

delillere rastlanmadlk1m belirtti 

ve iyi halini de gozonune alarak tahliyesine 

karar vcrch 

Nac! SAPAN 

Haydar KORKMAZ 

U:-;CEI). (hha) .h nllk,1 

Y PKK Or~ulu. IIdl'rh.ri Ahdullah 

ÖClllan'lIl llllil1lall\ la 

kO\ dkokullarllll kundakL. 

rnàya. Turkt.;( ol!rt't mIl t'n~plk. 

111('\('. ogrl'tnwn!l'f1 d(. ll'helit 

et n"ll'.\ l' t>H~I~HIl 

(;u\"cnllk k ll\ \ l't 1er!. 

TKI' 1\IL l'arti7Aln iir~lIl11' 

nun TUIl('eh'dp l.thinlu!1n1n C'I' 

dt1rl.k alalma~llldan ~{;Ina hol. 

~e\l' l'KK mihlanhnmn ka\'. 

maya ha~ladu~1Tll ...aptadl 'ù:nl 

('.... ll,1ll .lbl1l olarak TUllt'l'IJ\ I 

"-'ç('n l'KK l1lilltanl.lrlnlll hali" 

kar~lIarma nlmallwk amaclyla, 

'limdihk oldurt11t' t'\ It-mll'nlll 

gen;ek I(,~t irlllt'dJ k h'fI n[:,rl'l1Ildl 

~Iilltanlarlll ko\ I.,rt, ~)(ll'rtmenkri de 

uyaTlld.lar, Ogretmen)ere hil~1 

verilirken yakla~lk 20 ~iin ka. 

dar önce Siirt'in $.mak fIçesi'ndeki 

Ara Köyü'ndeki il. 

kokulun da kundaklandlgl. ci~retmenil'lin 

iS

DEVAM 

uzmi Ïncebir 'Tal" ~~21111 

Yùmaz Güney'in ustal1kl1 senaryosundan 

yola ÇIkarak ~erif Gör~n'in yönettigi 

ve ~l1ca rollen Tank Akan, Halil Ergün, 

Meral Orhonsay, ~rif Sezer'in payl~tlk- 

Ian "Yol", 12Eylül sonrasmda bir bayram 

boyunca memleket izni yapan be~ mahkumun 

paraleI öyküleri üzerine kurulu. 1982 

yilinda Gabriel Garcia Marquez'in ba~kam 

oldugu bir jün tarafmdan Cannes 

Film $enligi'nde "Altm Palmiye" ödülünü 

Costa Gavras'm yurdumuzda da gös-. 

terilen "Missin!:""(KaYlp) filmiyle parla.- 

~an "Yol"un kurgusu ve SCSllltldiflllesi 

y~mda bizzat Yllmaz Güney tarafmdan 

yap~ ve dünyanm birçok ülkesinde 

gösterime girm~ti. 

"Yol", destm1Sl bir anlatlmla, gündelik 

gerçekleri; doganm aelmaSlZ kO$ullanyla, 

amanslz toplumsaJ çat~malan birarada 

sunma b~nsl kazanml~ ender filmlerimizden 

biri. Filmin erdemleri ~unlar: Ustal1kl1 

bir kurgu, yetkin bir sinema dili, iyi 

bir "taklffi oyuneulugu", içe ~leyen bir 

mü71k ve nefis görüntüler.. Demokrasive 

gcçi~, AET'ye giri~ ve "çag" hcsaplan tu- 

L1nlar. Türk Sinemasmm YÜ7.aklolan böylesi 

bir filmi "Kültür BakanlJgi"ml1 özel 

bir gösterisiyle sunduklannda gerçck bir 

smav ver~ olurlar. Üst taraf1 zaten onca 

zamandlr üzerinde "yol" alamadl{:Jmlz 

makash, sansür!ü, baskll1 uzun, inee bir 

yo!. Ki onun da memlekete bunea ylldlr 

bir hayn dokunmadt{:l ortada. 

,. 

söz 21.11.87 

'Kürt'ün Sesi' Amerika'da 

21.11.87 

"KÜTdistan" olarak adlandmnaya özen 

Sava, SOZAL I Washington gösteren Îzadi, dil birliginin, par~ 

Amerikah profesörler Türk resmi tezini sa- dururnda olan bu azmhk içinde milliyetçi . 

bir ruhun ortaya ÇIkmasma da katk1da bu- 

~~~~~ ~ifa~~Kürtler "ha- lunaca{:Jm belirtti. . 

6 U '1o'>U.UA .. • e~. ToplantJda son olarak kon~ Musta- 

Toplanbda. Amerika'mn .. Sesi.' .Radyo-. fa Hem ABD'nin 1920'deki"Wilson Be- . 

SU"~ljlß~ ~!~~'~l~yq>";'yannam~" ...fie.--wihte ilk -k~ Kürtlerin . 

so~~deel~ '. bagunsJz bir dev1et kurmalarJ konusuna 

ABD mn Baltimore kentinde düzenlenen 'egilen ülke' oldugunu ifade etti. Hezri, i 

"Kuzey ~ ana Dotu Arqtmna- "Kürtleri basklyla eritmeye ~ Türki- 

Ian Enstitüsfl"nun yill1k olagan loplantJ- ye, Bulgaristan'

.. 

22.11.87 

a."iirliifliill _tl'IIC' Yalemlarmm VB lealaballle par. 

till grubunun Izlad/~1 durugmada mahleeme heyetlnln tahl/. 

ye karan vermeslnden sonra Ahmet TUrle 500 araballk 

leonvoyla Once SHP Il Bagleanll~/'na, oradan da Mardln'In Oe. 

rile I/çaslne ba~/1 Atll kOyUndelelgOrleemli mal/kAnesl Karsr'i 

Kanco'ya glttl... . 

Ahmet Türk'e 

tahliye 

• Mahkeme heyetl, Türk'ie IIglll kanltlann toplandlglni, 

ancak blr PKKbasklnlnda eie geçlrlldlgl öne sürülen 

esrarenglz slfreyl çözecek uzmal11nbulunamadl' 

glnl bellrttl. Sifre, Ankara'Ya gönderlldl 

rSeyfettin ÖZGEZER. Fadullah BUlUTTEKiN I 

• DIYARBAKIR" (Mil-HA) rak .ume' Tück'WI taI1.lJyesineka- 

KK militanJanoa yardun et- rar verdi 

P titi ve KürkçüIük propagan- TORK'ON ilK DURAGI SHP 

~ das! yapo8J iddias1y1aDiyar- PU miliWlWu1a yardun ettibakrr 

Devlet Guvenlik Mahkemesi' . ti ve KürtçüIuk propagandan yapnde 

tutukIu olarak yargJlanan SHP ug. gerekçesiyle yargllandltJ Devlet 

Mardin MLlletvekili adaYI Abmet Guven1ik Mahkernesi'nce tahliye 

lück tahliye edildi. edilen Abmet Tück, œzaevinden Ç1- 

Ahmet Tück'un dünkü duruj- kar Çlkmaz, 500 araçlJk konvoyla 

rnasma yakln1an ve çok saYlda Diyarbakir SHP il binasma geldi. 

SHP'IJ mahkemeyi doldurdu. Mah- Burada da kalabaIJk bir pani topkerne 

heyeti, Abmet Tück ile ilgili lulugu tarafmdan k~lIanan Ahmet 

karutlann IOplandtguu,ancak evinde Tück, SHP Diyarbalur milIetvekili 

ele geçirilen jifreyi Mardin'de çöze- adaylanyla bir sure gö~ü. Ahmet 

cek blr uzrnamn bulunrnadig.mn, Türk, yapug. kIsa konujrnada, deemniyet 

müdtirtugüoùn yanlanndan mokrasi mücaddesi verdiklerini bean1~Lldl~m 

belirtti. TUck'un aV1)- lirterek, "Bizim IUYI, ekmeie Ihkallan 

MusWa Ozer, Fethi Gümü, ÜYICIIDIZyok. Demokruiye, de. 

ve Hamit Karakoç, müvekkillerinin, mokrttik hakim IbtiYICIIDIZvar" 

de geçirilên jifreyle bir ilgisi olma- dedi. 

ditJru soylediler. A\'U.aùar, tutuk- Ahmet Tück, daha sonra 500 

luluk suresmll de gOlOnune alma- araçhk konvoyla Mardin'in Derik 

r3k Tuck'un tahhyesllli istediler. ilçesine bagh Alli köyiindeki gör- 

DGM SavelSI da, çozüJerneyen kemli ~tosu Kasr'l Kanco'ya gitti. 

jifrenm Emruyet Gene! MüdÏlrlügu' Tück ve beraberindekiler Mardin, 

ne gönderilerek çozu!mesini vè sa- KLZIltepeve Derik ilçe!erinde gövde 

na: Tiirk'ùn tahJJyewj lstedi. Mah- gasterisi yapuktan sonra "Kasr-I 

kerne heveu, saVCIOJnIsteijne uya- KIDeo"ya ulajular. 

21.11.87 

"Kendilerini fa$lzme sattllar" 

PKK:-Kutlu ve 

Sargln hain~ 

• 

Terör Orgütü PKK,Haydar Kutlu ve Nlhat Sargln'In 

gOzaltlna allnmalannl "gOstermelik" 

olarak nlteledl ve "Kendllerine karsl mücadele 

faslzme \carsi savas anlamlna gellr" dedi 

~ • BOlent ZARIF • BONN 

IpIKK, bu bafta .da yasaI parti çalijmalanru b~lalmak amaCl 

Ue Türkiye'ye döuen TBKP Genel Sekreteri Hlydlr Kullu 

iIe NIUt Sq.'1 "YiIkiJe'deId drvriDKi barekeÜD blialeri" 

olarak nitelendirerek, "Fa¥zme YC bunl bizme' edeDlere kI'll mü. 

cadelealz lireœktlr" dedi. 

KDda ve Sarpa'm döu~ senaryolannm çok uzun bir suredir 

kapah kapllar ardmda hmrlandJgJm ve ~u andaki lUluklanmalannID 

da yalmz &östermelik oldugunu ileri süren PKK, "YIIllrdlt kendileriDi 

Tirkiye'ddd .. icadeitaiD öacüsü ollrak &ös'erenler, ,imdi 

fa¥zmia IlfUDuculanDl kucakhyorllr" dedi. 

Genel sekreterleri rejimin hizmetkârlan olarak gösteren PKK, TKP 

ve TiP'in kendilerinin Türkiye'de verdikleri kurtulu~ sava~ml karalaya 

karalaya rejimin geri dönü~ için kaplYI açmaslm sagladlg.m 

i1eri sürerek täyle dedi: "BuDllr keudileriDi fqizme Il'ml,llnhr. 

Yärkiye' drki drnimd bmkele Ibue. etmqlenlir. KeDdileriue kl'll 

!Düeldele e.mek, IYDIZUluda fqizme kllli slvqmlk IDllmml 

ceHr. Bu b1zmelkirbk yalm Kutlu YC SIIlID'11 kllmlYlnk, YIU' 

tiqlln dl psalÜre IOBra kOBsoIoslukllrdl Ceri dÖDmek içiD UZUD 

kuyruklar olulturacaklrir. Bu DedeDIetim Deriei cüçleri, Tücki. 

ye'deki devrimci blrekete &öICCdü~ireD ve IhlDel edeuleri lekeie. 

••eye çlimyoruz." 

21.11.87 

37 PKK'II yakalandl 

InllYARBAKIR 

kent merkezinde komlte kurma çaltgmasl 

içinde oldukla(/ belirtllen vePKK'ya y~rdl"! ve yatakllk 

ettikleri saptanan 37 kl$l, guvenltk guçlerlnln operasyonu 

sonucu'yakalandl. Yakalanan/a(/n ba(/nd/klan yer/er. 

de 4 adet uzun namlulu si/ah, bir tabanca, hazlflanmlg pat. 

laY/CI maddeler ve bol mlk/arda merm/ eie geçiri/di. Yakala. 

nanla(/n, b(jlgedekl birçok baskin. (jldOrme ve ya~a/~ma.ey. 

lemlerine ka/lldlklarl açlklandl. Ote yandan, Mardin In C,zre 

i/çeslnde klsa sare once giJven//k goçleriylegirdikleri si/a"', 

çawmada olu o/arak eie geçiri/en 7 PKK m/lltanlnln, çe$'''' 

eyle~/erde 100'0 a$kln kl$/nin (jldOrOlmesinden sorum1u 01- 

dukla(/ bi,di(/Idi. (DIYARBAKIR MIL.HA) 

49

TerciilnDn 

Sotya Radyosu 

iyice çarplttl 

"Irklann çogunu 

Türkler kalleUi" 

SaYl1 NARMANLlOGI.U 

ERZURUM, (Tl.'rcüman). 

Türkler aleyhine yapllan her 

lürlü iftira kampanyalanna 

çanak açan, Türkler'i her fir. 

salla rencide elmek için elin. 

den gelen çabaYI gösleren 

Sofya Radyosu, bu defa da 

u)'durma senar)'olarla TOrk. 

ler'i "barbar" olarak tanlta. 

rak, dünya üzerindeki uklann 

çogunun, TOrkler tara fmdan 

öldOrüldU~OnU çirkin bir 

$ekilde iddia edi)'or. 

Sofya'da açllan bir resim 

sergisi ill.' ilgili TOrkçe )'aym 

)'apan rad)'o, SOOyll bo)'un- 

Tercü.man 28. 11 .87 

HP kökenli 

Elgin'den 

23.11.87 

ca Osmanh Imparalorlu~u 

topraklarmda )'a$a)'an Slav, 

Yunan, Ermeni, ,Asap, Amavut, 

Acem, Kürt, Ççrkez, Romen 

ve Laz'lann, TOrkler tarafmdan 

soykmma tâbi lutuldugunu 

iddia elli. 

Bulgarlar arasmda 10 mil- 

)'on MüslOman bulundugunu, 

bu Müslümanlar'in da 

"Uulgarlar'lß ahbabl" oldugunu, 

1913 )'Ihnda onbinlcrce 

Bulgar'ln Türkler tarafmdan 

katledildi~ini utanmadan 

sö)'le)'en rad)'o, Ermeniler'e 

de u$akhk yaparak, lam bir 

Ermcni agzlyla Türklcr'in 

Ermeniler'i öldOrdU~UnU 

slIylemeklen çckinmedi. 

TUrk lopraklan 07.crinde 

)'a$a~'an insanlan birbirlerinc 

dü~man ctrnek için, TUrk 

dü~manlanlla borazanhk ya. 

pan radyo, son plarak Turk. 

ler'i harbar olarak da lanll. 

II. 

DYP'1i 

vaad: 

"TV'de 

Kürlçe yaYln!" 

.Mecïïs'e glrerse 

.,.JOiyarbaklr kontenjan adaYI, Meclis'e girince ar .. 

kada:;;lanyla birlikte önerge vererek "TV'de Kürtçe 

yaytn" saglayacaklartnl söyledi, "$erefim 

üzerine söz veriyorum" dedi 

ERGANt- DYP Diyarba- paganda yapacak. ögretilmekir 

kontenjan ada)'1 HP kö- digi için bihnedigi Türkçe yekenli 

Ali thsan Elgin, "Kürt- rine bildigi Kürtçe'yi konu$çe 

konu$manan bir suç olma- tu diye de insanlan suçlayayacaglßl" 

belirterek, "Mec- cak. Olmaz böyle $CY.Bugün 

lis'e girince Kürtçe haberlerin TV'de görüyorsunuz, lngilizde 

TRT'de yayanlanmasl için ce haberler var. Ben bölücüarkada$larl 

ill.' birlikte öner- lük yapmlyorum. Bu yörenin 

ge verecegini" söyledi. yÜzde 80'i Türkçe bilmiyor. 

DYP'li Ali lhsan Elgin, Er- Size $erefim üzerine söz verigani'de 

yapll~1 konu$mada, yorum, arkadll$lanmla Kürtkendisinin 

"soleu" VI.'"sos- çe haberlerin TRT'de okunyal 

demokrat" oldu~unu be- masl için önerge verecegim. 

lirterek. Özal'l VI.' SHP'vi Kürtçe sözünü söyleyen 

e1C$tirdi. "Manken ~i, disko. Thrgut AtalaY'1 SHP ihraç ettekçi 

oglu, 7 kocah Hür- ti. Demek ki, SHP bu dâvâmüz'ü 

andlran k1Zl, davuleu ya sahip çlkmlyor. Bu ülkede 

damadma ml 0)' vereceksi- Ingilizce konu$mak ne kadar 

niz?" diyen Ali Ihsan Elgin, haksa, Kürtçe konu$mak da 

daha sonra ~unlan söyledi: en azandan 0 kadar haktlr. 

Kürtçe konU$manm bir suç 

• 'Türkiye Cumhuriyeti oldugunu kabul etmlyoruz ve 

Ba$bakanr olan Özal, kendi- bu nedenle taklbe ugraml$ 

sini yönlendiren efendisi vatandll$lanmlzl da özgürlü- 

Amerika'nm dili lngilizce ill.' ge kavu$turmak için sIze buutanmadan 

televizyonda pro- rada söz veriyoruz." (UBA) 

Tercüman 

Tercfunan 

23.11.87 

PalnlC v~ l 'KK cinayetlerini 

~y(flnlatanlara ödül verilecek 

ihbarClya bÜYÜk ödül 

1\'I.)",,.i /lClkClI/I Sc'!pll.. "JI" kl~' l'Ar, )'CI U~I" darhe il/dir('('e~iz" dedi 

Hüsamellin KARANf"tL tarafmdan bUtOn Olkelerrn zinc8n. GUmU$hane VI.'Art- 

DIYARBAKIR, (Tercü- )'anlma Interpol araclhAlyla vin iIIeri valilerinin kal1ldlAI 

man)-lçi~leri Bakam Ahmet TOrki)'e')'e de gönderilen te. toplanl1mn, iunacmm seçim. 

Selçuk, Isveç Ba$bakam Olof leks notunda, Olof Palme'nin lerde almacak tedbirlerle i1gili 

l'alml."nin katilini ihbar ede- katilini bulana 8 milyar lira oldugunu belirten Bakan Sel. 

ne, kcndilerinin de ödOI vere- ödOI veriieceAini hallrlatan çuk, "Seçlmlerde bölgenin 

cellini belirtcrek, bölgede Ahmet Selçuk. "Palme'nln özelliklerlne göre her türlü 

kanh terör eylemleri sUrdüren katllinl Ihbar edene biz de tedblr ahnml$tlr, En küçük 

PKK militanlauOI ihbar ödül vermeyl taahhUt edi. blr aksakllk sözkonusu degiledenlere 

de "dayah-dö$eli" yoruz" $eklinde konu$tu. dir. Yapllacak seçlmlerle IIgl11 

kat vcrileceäini sö)'ledi. IHBARCIYA DAYALI. olarak vallier her türlü tedblri 

Di)'",rbaklr'da incelemele- DO'.L~ KAT alacaklardlr" dedi. 

rini sUrdUren Jçi$leri Bakam Ö Beraberinde Emniyet Ge- 

Ahmet Selçuk lèrcUman mute yandan, PKK l.'$klya- nI.'l MUdUrU Saffet Arlkan 

habirinin sorulanm cevaplan- lanm ihbar edenlere dayah- ~Uk. Jandarma GenI.'l Kodlrdl. 

Bölgede çevik kuvvet ve dÖ$eli kat armagan edileceaï- mutanhl1 Kurmay Yarba$kavurucu 

tim sa)'ISlmn arunla- ni ifade l'den Ahmel Selçuk, 01 ThAseneral Çetln Haspl. 

ca~ml kaydeden Bakan SeI- korucu sa)'15101O arttnlarak, ,Iren'Ie bölse valiler toplandaha 

iyi imkânlar saälanaca- t ka I Ah 

çuk, $unlan sö)'ledi: AlOI bildirdi. ISlOa tl an met Selçuk, 

"PKK panik içlnde. Çün- 2 TKP'linln serbest blrakllkii 

PKK'nm ASALA ill.' 1$_ masl konusundaki bir soruya 

birlijtl lçinde oldullunu "ok "KUTLU WE SARGIN'IN $ö)'le cevap verdi: 

tI , SERBEST BIRAKILMASI "SaIlI Id h 

i~'iblli)'oruz. Bu kl$ PKK'ya' SOZKONUSU DEOIL" Ii I sri er gün konto 

çok a~tr darbe vuracaglz. q. roi edlllyor, Su anda saghkklyaya 

kaf$1 kullanaca~lmlz Diyarbaklr'dan sonra Er- larlDda herhangl blr duruili 

mhh helikopterlcr VI.'yeni si- zurum'a gelerek böige valiler yoktur, Serbest blrakllmala. 

loplantlsma b~kanhk l'den ri dÜ$ünülmüyor." 

Iiill~ar yakmda bölgeye gön- lçi$lcri Bakam Ahmet Sel. Bakan Selçuk, Erzurum! 

dcnlccck. Bölgede haien bin çuk, gözaltanda bulunan 2 daki toplanudan soora heli- 

~~~...vurucu lim l:iirev yapl- TKP'linin "Serbest blrakll- kopterle Kars'a hareket elli. 

maslßlß dÜ$ünülmedijtini" ~Içuk, geceyi Kars'ta geçir- 

PALME'NIN KATILINE sö)'ledi. dlkten sonra bugUn Ankara! 

ÖDOL Erzurum, Kars, A~n, Er. )'a dönecek. 

Bu arada. isveç hükùmeti 

2G.11.87 

PKI',I iran mlkiraladl? 

Sltkl 

uwç 

BRÜKSEL, (Tercüman). 

Jsveç hükûmetinin, Olof Palme 

cinayetini aydlDlatacak 

olanlara verilmek üzere ayJrdlgl 

prim !!Iiktanm SO mi.lyon 

Isveç Kronu'na (7 mll- 

)'ar lira) yUkseltmesinden 

sonra Avrupa baslDrnda sözkonusu 

cina)'et VI.'lsveç polisinin 

beceriksizligi ill.' ilgili 

yorumlar devam ediyor. Geçen 

cuma VI.'pazartesi günleri, 

"International Herald 

Tribüne" guetesine Hân VI.'- 

rerek bir defa daha Isveçli- 

1er'den VI.'tüm Avrupahlar! 

dan )'ardlm isteyen Ulke po- 

Iisi $iddetli ele$tirHere hedef 

olurken baslDda, 28 ~ubat 

1986'da, Stockholm'de lsveç 

Ba$bakam Olof Palme'yi öl. 

.,. dUrUnlerin kimlikleri hak- 

.; ... 

, ri laraflDdan görevlep.dirilen 

IRAN PARMAOI MI? 

Palme, iki ülkeye çe$itli zi)'aretlere 

bulunmu~ VI.'olumlu 

Avrupa baslnlDrn son zamanlarda 

üzerinde durdugu sonuçlar eIde etme)'e ba$laml$lI. 

Palme, Tahran'a gide- 

VI.'savundu~u fikirlerden birinde 

de Palme'nin Iranhlar ce~i larihten bir hafta önce 

taraflOdan öldUrUldU~ü, öldürülmü$lü. 

tran'ID bu amaçla PKK ill.'i$birligi 

yapl1~l Heri sUrOIUyor. 

t'l'di. 'mn Isveç'de güçlü vi: 

'Iran'a silâh sal1$1D1VI.'Isfa. 

han'da kurulacak bir kimyevî 

silâhlanml$ bir örgüt oldullunu 

hallrlatan gazeteler lran~ 

madde fabrikasl projesini engelleyen 

Olof Palme'nin ölümünden 

önce tedbirler aldl- 

ln bu imkâm kullanmaslna 

!Tluhtemel gözüyle bakarlarken, 

"tsveç'de terör isteyen 

gl, Isveç'den silâh ihracatl 

kim olursa olsun PKK'YI 

konusunda kanun deäi$ikligi 

yapltrdl~ bilini)'or. Palme 

kullanabilir. Eger Palme'yi 

yok et me karan KGB'den, 

1985-'de Malmo Iimamnda 

veys ClA'dan da çlkml$ olss, 

lran'a gidecek bir gemi do lusu 

sHâha da el koymu$tu. 

bu cinayeti PKK'nm gerçek- 

I~lirmesl tabiidir" di)'orlar. 

Avrupa baslnlnda, PKK örgUtU 

için slk slk "klrahk 

Iran-Irak sav8$l\lda arabuluculuk 

yapmak için Birle~. 

katlller" sözU kullamhyor. 

mi$ MilIetier GenI.'l Sekrete- 

.. 

..

.. 

Hürriyet 

~ 

• Guneydogu'dakl hassas 

tesisle., daglnlk hedefler 

slkl korumaya ahnd!. Bö- 

!ücu çelenin $a~lIrlmataktlklenne 

kar$1 önlemler 

genl$ boyutlu eie ahndi.. 

ihsan DÖRTKARDE$ 

~lY,\ RBAKIR. (hha) - 

UHolueu PKK orii:utünull 

kurulu~ ~'Ilclrinumu rinœsi. Güne,'dogu'cla 

slkmuh ii:ünler 

m>Ï

DEVAN 

1-7.11.87 

bir "asker", acemilerin egitimini anlat:yor. 

Belki çavu~ ya da onba~1 gibi 

bir slfatl yok ama kamp içindeki i~levi 

sonuçta 0 kaplya çlklyor. Zaten 

egitim disipHni, dünyamn herhangi 

bir ordusundan çok da farkh degiI. 

Onbe~-yirmi, bilemediniz otuz ki$ilik 

devrelerin h:l~'ncl~ !romutanlar var. 

komutan yardlmC1lan var. TSK kampmda 

egitim stratejilerini komutan 

Serdar belirliyor, uygulamayJ yardun- 

CISISipan yaptmyor. 

Teorik eAitim, haliyle TQrkiye'den 

b3$hyor, kamp sllresince devam ediyor: 

DenIer, tartI$DUllar, geee sobbetleri... 

Arazi .eAitimi srrasmda at1lan 

sloganlar, ezoerlenen mar$lar da gerillahkla 

teori arasmdaki kOpril oluyor. 

EAitim saatleriyle uyku saatlerinin 

toplamJ elbette ki yirmidOrdll bulmuyor. 

Peki, artan vakitlerde ne yapdlyor? 

Sohbet ediliyor, yemek yeniyor, 

müzik dinleniyor, top oynamyor ... 

Lübnan'daki Kürt kamplarmm tek 

konu~ma dill Kürtçe. EAitimdekilerin 

de komutanlarm da çogu Türkçe biliyor, 

ama kendi aralannda tavizsiz 

Kürtçe konu$uyorlar. tki kamp sakini, 

Kürtçe bilmeyen üçUncll bir k~iyle 

sohbet ederken bile, birbirlerine Kürt~ 

çe hitap edip ayro cümleyi misafrr için 

Türkçeye tercüme ediyorlar. 

Yemekler "partizall sofrasl"nda ye-' 

niyor.' Beslenme açlsmdan, toplanma 

kamplan çok daha eIveri$li. Meyve, 

sebze, ye~iI1ik )cti$tirilchiIiyor; hattâ 

TSK'run toplanma kampmda yen en 

domatesli, marulIu, taze naneH, narh, 

bol Hmonlu salatanm tadl kolay 

kola y unutulamlYor. Zaman zaman, 

egitim kamplan arasmda yemege misafir 

çallflldl~1 bile oluyor. Bölgede, 

Filistin kamplarmda pi$irilen yemeklerin 

özel bir $öhreti var. 

Kamplardaki hayat kadmslz. 17-18 

ya$mdaki insanlann kaldlgl bannaklarda 

duvarlan sloganlar, afi$ler süs- 

Illyor; sevgiIi resmi yok. Filistin 

kamplannda, hatta bazi Tllrkiyeli 

kamplannda zaman zaman kadm gerilla 

adaylannm da egitim gördügü 

söylcniyor, ama Bekaa'daki kamplar 

~u anda kadm a~lrlamIYor. 13-14 ya- 

$mdaki gerilla adaylan hayatm öteki 

yanslyla hiç kar$da$mayacak ml? 

Kimbilir ... 

Peki ya dinlenme, egIenme? Kamplardaki 

her eAitim devresi bir mezuniyet 

töreni ve eglenceyle sona eriyor. 

Normal zamanlardaki en yaygm eglence-vakit 

geçirme biçimi müzik dinlernek. 

En küçük sIgmaklarda, birkaç 

yatakh barmaklarda bile, Lübnan'm 

gümrüksüz-vergisiz pazarlanndan 

almml$ bir radyo-teyp göze ÇarplYOr. 

h müzik dinlemeye gelince, Kürtçe'- 

nin hakimiyeti biraz kmhyor; Kürt. 

çe türkülerin yanmda Türkçl' t, irk ii 

kasetleri de yer ahyor. Peki ba~ka bir 

eglenee yok mu? t~te bir TKP(B)- 

YKK gerillasmm, laf arasmdaki iki 

TKP(8) Genel Sekreteri ibrahim Seven 

"i$kenc.~cileresaldlracaglz" 

y asad~l Komünist Partisi (Birlik), YKK'y! kurdu. Seven bu konuda 

1977y!lulda, Ibrahim Seven'in ge. ~unlan söylüyor: "PKK'run silahlt 

nel sekreter olmaslyla birlikte adl' eylernleri ba~lamadan Once, aldl~l' 

m duyurmaya b~ladJ. tbrahim Se- nuz warla, bu bölgede silahh mü. 

ven, '60'h yillarin sonundaki Sos. cadelenin m~ru oldu~unu Kabule[. 

yalist Fikir KulübO B~kanhtl ve tik." Ancak Seven, çocuk ve kadm. 

'70'H yJllarda TSIP içindeki faali- larm öldürülmesini asia kabul et. 

yetlerinden dolay! ald~ ~ yillik medildcrini alum çizerek belirtiyor: 

mahldlmiyetin ard.Jndan,TKP(B)' - "Bu çocuk ve kadmlann, kimin çonin 

kuruculan arasmda yeraldl. • cu~u veya kadml olmasl bile öldü. 

Kendi deyi~iyle, 1970'den beri "i~- rOlmeleri için yeterli aÇlldama ola. 

çi slOlfmmöndcrlijinde hem sHah- maz." Korucular konusunda ise Se. 

h, hem ban.ssaImücadele yürütecek ven, bu ki~Uerin devlet tarafmdan 

bir parti" için çahPD1~t1. 

sHahlandJrùJnJ~oldu~una dikkat çe- 

TKP(B), 1987'yi eylcm'YÙIola- kerck, "siviI" olarak nitelenemeyerak 

i1anetmesine kaqm, sesi.ni po- celderini savunuyor. KOykoruculalis 

o~yon1anna bedef olmak dl- TI için "milis" deyimini kullanan 

~mda çok fazla duyuramadJ. Son tbrahirn Seven. korueulan "parait 

olarak da geçti~' günlerde, Çu- lejyonerlere" benzelerek. ,. Aralakurova 

bölgesindeki bir operasyo- rmdan, 'biz TOrk'üz, Türklük için 

na kanu oldu. TKP(B)'nin "Kür- dövü~Uyoruz' diyen tek bir ki~içlkdistan 

kolu" YKKayn parti olarak maz. Humeyni dalla fazla para verörgütlendi 

ve bölgede eylem ham. se, Humeyni için dövü~lirler" dl' 

h~1içinde olduldan 'da hemen ar- yor. Yalmz PKK'run de~1 kendile. 

dmdan Uan edildi. rinin de bu "milis"lerle mücadele 

YeniGündem'in F.Almanya mu- ettiklerini açlkhyor. 

habiri Melin Dalman, Bonn'da, TKP(B)'nin yalmz Glineydo~u 

TKP(B) Genel Sekreteri Ibrahim Anadolu için degil, Türkiye'nin di. 

Seven'Ie geni~ bir görü~me yapu. ger bölgeleri için de eylem planlan 

Cevaplanru özetleyerek aktarabildi- var. Seven. Tlirkiye'de yeni bu du. 

~mlÎzbu görü~meninkonumuzla il. zenin ~iddetedayah bir mücadele île 

gili sorulanm cevaplarken, Seven, kurulaca~ma inandlklanm belirtl' 

1987YlhndaTürkiye'de bir dizi ey. yor. Ordu ve polis içinde de örgut. 

lem yapacaklarml açlkhyordu. lendiklerini ileri sliren Seven, ilk he. 

TKP(B), PKK'yJ destekleyen az der olarak onlcrine, "i~kencCC!lcrc 

sa}lda örgüllen biri. Ancak P":":'. ve i~kence merkezlerine saldlrm". 

mn eylemböigeierinde baglmw bir YI" koyduklannl, on.:c1iklc(k D:\l 

.silahh mucadele yùrlitmek için de pubunu hedel aldlklannl a';lkh\',,', 

52 

Bunlan sëylemekle yetinmeyerek, 

sözunu ettigi eylemleri 1987 içinde 

gerçekle~tireceklerini, hattâ bu eylemlere 

katùanlarla basm mensup. 

lanum yundl~Jnda görü~me yapma. 

;Il11 saglayacaklanm iIeri sUrüyor. 

:J 

cümlesi: "Partizan Yolu mu? Onlann 

kamplan buraya yakm. Geçende 

onlann da devre sonuydu, futbol ma- 

Çl yaptlk." 

Smlrlar, barikatlar a$lhyor; sHah 

egitimi-teorik egitim görülüyor; mewniyet 

töreni yapIllyor ve ... Ondan 

'uw d,j hentiz pek net degil. Kamplar 

yeni devreleri kar$Ilamak Ilzere 

bo~ahyor, artlk adayhgl geride blrakml$ 

olan gerillalar "bölgeye" yaYlhyor. 

TKP(B)- YKK ve TSK bildirilerine 

baklllrsa, yakmda bölgede isim. 

lerini duyuracaklar. Belki de aS11 

amaçlan, "Yalmzca PKK yok, ba$kalan 

da var" imajlm yaymak olaeak. 

Herhangi bir biçimde kitle des. 

tegi saglamalan mümkün mü? Gerilla 

kamplan kurup adam yeti$tirmelerine 

ragmen bugüne kadar varhklann. 

dan pek az insanm haberdar olu~una 

baklhrsa, bu belirsiz. Ama Lübnan'. 

da, Bekaa Vadisi'nin ortasmda Türkiye'yi 

"silahh eylem alam" seçtigini 

ileri süren, ordu düzeni içinde silahh 

pll;tim V:loan birileri var; bu kesin. c:::; 

CAN KOZANOGLU/Bekaa 

Koisuz gerilla 

.. Abim eski Tlp'liydi. Ben mOcadclenin 

içinde buytldùllI diyebi. 

lirim." Süleyman, Güneydogu 

Anadolu'nun bir köyünde dogdu. 

Kendi deyi~iyle, Il.12 ya~lannda 

"bilinçlenmeye" b~lad.J, mücadeleye 

auldl. llçedc slogan yazmaya, 

ari~e Çlktl; mitinglere kauldl. Birkaç 

kez gözaltma ahndl, 16 ya~m. 

da smm geçti, Lübnan'da cllitim 

gördü. 17 ya~mdayken Beyrut'ta 

israil'e kaql sav~maya ba~ladl. 

Aynl yU iki kolunu birden kaybetti 

... 

Süleyman, bir Onadogu kentinin 

arka mabaUelerindeki evde. 0 

geeeyi anlauyor: "1982 yazl. Beyrut'ta 

Filistinlilerle omuz omuza 

çarpl~IYoruz.Israil denizden bomballyor, 

geceleri at~kes iIan edi. 

liyor. Bir gece IoYlda barikat KU, 

ruyoruz. YamOlda iki arkad~ daha 

var." 

tsrail at~kes man tan.Jmaz, birden 

bombardunan b~lar. Süleyman 

sipere yatar ama bomba bu, 

insam her yerde yakalar. Ani bir 

patlama: "Bir kolumun uçup gittillini 

gördUm. Di~eri derinin 

ucunda sallaruyor. Ortal1!1toz du. 

man kaplaml~. Karargâhlmlz bir 

binanm bodrurnundaydl." 

tçgüdüsûyle, sUrQnesürüne bio 

naya Ul~lf. "Sana ne oldu?" di. 

ye sorarlar ve Süleyman inanma- 

SI zar bir cevap verir: "Hiçbir ~cyim 

yak. Yalruzca iki kolumu 

kaybettim." lçerde "bacllar" var. 

dIr, ama onlar da çaresizdir. Hastane 

yolunun tek urnudu olan araba 

bozuktur. Süleyman yoJa kadar 

yürür. Bulunan araba bozu. 

lur, Süleyman yine yOrür. Hasta. 

nede hem~ireler bile kötü olur, Sü. 

leyman sedyeye Kendiayaglyla gi. 

der; lam Uç saat baYllmaz. 

Sülevman'Ill ilk anda varatu~1 

;ogukk'anh izienim, "Kol~uz gerilla 

mücadeleden dü~medi mi?" sa. 

rtl~t1nunönundeki engelleri kaldl' 

~ 

..

.. 

-- 

~ 

DEVAH 

tiyor. 

Kisaltarak aklardlgmuz görü~mesinde 

K.Saleb, "tarihsel olarak 

u1usal demokratik' devrim asama. 

smda" olduklarml, ancak hedeflerinin 

"kesintisiz olarak illkede sosyalizmi 

in$a etmeye geçmek" oldu- 

~unu söylüyor. Hareketlerinin de. 

gisik asarnalannda, farkh olaslhk. 

Ian da gözönünde bulundurdukla. 

nm anlatan K.Saleh, siIahh müca. 

deleyi benimsediklerini açlkltyor. 

TSK'mn "gerilIa sava~ma dayah 

halk SaV~l"ß1 benimserken, bansçl 

milcadele biçimlerini de reddetme. 

digini belirtiyor. K.Saleh, Yeni. 

Gundem muhabirine ilk a~amada 

"s,lahh propal!anda~l" esas alacak. 

'~;yor \'c Süleyman anlallyor: 

l'I!.,],., :.....l~.~l..; ..l~kIcJcllllü~mc- 

.dirn. [,ct, bl:n silah ta~lyamam, 

~,ilah klillanamam, am~ buglill 

tlÎrçok ,lIa\t illerind,: 2erilla cj;itimi 

','rchilihli .. ~',u~ydil,yapabilirtIn. 

AIICllll,le, I urki)'e'yi de YIIlard 

rI'görmüyorum, her ~eyi çok 

özlilyorurn, Ama bir gün dönecc- 

~imi bilmesem zaten rnUcadelelÙn 

anlaml kalmaz. Doktor ameliyattan 

soma bir sürü ~eyiyaparnayacaglrnl 

spyledi. Ço~unu yapurn. 

Tuvalete girdirn, giyindirn. BazI 

i~lerde arkada~lanrnm yard1m etmesinden 

de hiçbir eziklik duymuyorum. 

Gerillahkta, mücadelede 

her ~eyvar. Sakat kalmak da, ölmek 

de.. _" Her üç lafmm biri 

"mücade1e" olan, gerilla kimli~ini 

dilinde ta~lyan Süleyman, Ortado- 

~u'daki Türkiyeli ponrelerinden 

birini çizi! or. l3cyrut'ta blraktJ~ 

iki kolu ve tüm anlamklanna ra~men 

silemedigi "Bu insan buralarda 

ne yapar, ne eder" sorulany- 

;a..O 

Kürdistan Sosyalist 

Partisi Genel ~p.Kreteri K.Saleh 

PKK ile dayanl$ma ... 

Yasadl$1 KUrdistan Sosyalist Partisi 

(fevgera Sosyalisl a Kilrdistane- 

TSK) geçtigimiz Yll TKSP-Roja 

Welat ve Klp-GBK örgütlerinin 

birle$mesiyle olu$tu. Henüz karnu. 

oyuna yallsmus herhangi bir eylemi 

bilinmeyen TSK, Lübnan'daki 

egitim ve toplanma kamplannda 

gerilla yeti~tiriyor. YeniGündem 

muhabiri Can Kozanoglu'nun Beyrul'la 

görü~tügü, TSK Merkez Ko. 

mite Gene! Sekreteri K.Saleh KÜr! 

sorununun yalmzca tran, Irak, Su. 

riye ve Türkiye'nin iç sorunu olma. 

dlgml, böigeseI hatlâ uluslararasl 

boyullan oldugunu söylüyor. Ancak 

kendilerinin "çözümli" 

once 

tll\ '.','sasma gore eie aldlglIu belir. 

Kerkük Türkleri senaryosu yeniden hortlatlldl 

Ankara'da körfez 

duman/arl 

Komsular savasmda Türk di plomasisinin 

övüncü, sekiz yIldlr 

Türkiye sahnesinde degismeden kalan 

seylerin basmda gelen "aktif tarafslzhk" 

politikasmdan geçti~imiz hafta 

da çok söz edildi. Zaten ne zaman 

körfezden yükselen dumanlar gö~ü 

kaplasa "aktif tarafslZh~lmlZln" bir 

kez daha hatlr1attlmasma herkes alIsmlstl. 

Bu aktif tarafslzh~m, pasif tarafslzhktan 

aynlmasma örnek olarak 

isviçre gösterilebilirdi. Türkiye, "tarafslZlm" 

derken, isviçre gibi "giden 

a~arn, gelen p~am" diyecek bir ülke 

de~ildi. Her seyden önce bir böIge 

üIkesiydi ve sav~m bir an önce son 

bulmasml istiyordu. Türkiye bunu ister 

ken, iran, Irak ve böIge ülkeleri 

üzerindeki saygmh~ml da bu ülkeIere 

telkinde bulunmanm vesilesi olarak 

kullamyordu. 

Ankara'daki bir diplomatik gözlemci 

ise, geçtigimiz hafta b~l Ankara'ya 

gelen iran B~bakam Siyasi is- 

1er YardlmCISI Muayyeri'ye açlkça, 

"ilk adlml sizin atmamz ve bu sava- 

SI bitirmeniz lazlm" dendi~ini söylüyordu. 

Yani aktif tarafslzhk, gerekti~inde 

"do~ruya do~ru, e~riye e~ri" 

diyebilmekti. Türkiye sagIadl~1 güven 

saYeSindfv~an taraflar arasmdaki 

diplom ik sorunlann çözürnünde 

araCI rolü ü de taraflann nzaslyla kabul 

etmis ,ama bu Türkiye'nin posta 

servisi olünü üstlendi~i anlamma 

da gelmemeliydi. Aym gözlemci, taraflardan 

birinin talebi olmadan veya 

Türkiye'nin fayda görmemesi halinde 

bilgilerin haslmlara aktanlmasmm 

sözkonusu olmadl~lm söylüyordu. 

Zaten Muayyeri'nin getirdi~i yeni 

bir- görüS yoktu. Top simdi yine 

BM Güvenlik Konseyi'ndeydi ve iran 

uzun süredir tekrarladl~l bir görüsü 

dile getirmisti: "Saddam mütecaviz 

ilan edilsin, ondan sonra ateskese vanz." 

iran, "Önce Körfez'deki savas bitsin, 

seyrüsefer güvenli~i sa~lansm, 

cephedeki sav~ için sartlanmlZ belli" 

derken, Irak, "cephedeki savas bitmeden, 

iran'a Körfez'den petrol ihraç 

etlirmem" demeyi sürdürüyor, 

sonunda is Amerika'mn 50'ye yakm 

gemiyle sahil korumaclhk oynamaslna 

vanyordu. 

Savasm neredeyse iran-Irak Sava- 

SIoldu~u unutulmus, sav~ ilk kez bu 

kadar açlkça baska ülkeIere SlçramlS, 

çokuluslu bir kapisma tablosu ortaya 

çlkmlSti. Irak, Bagdat'I vuran iran 

füzelerine kar~l, iran' a siddetli misillerne 

yapmayarak meydam Amerika'- 

ya blrakmlSu. iran Büyükelçili~i'ne 

yakm bir kaynak, "ABD'nin önünde 

üç yol var: ya iran'Ia topyekûn bir 

savasa girecek, ya tedrici saldmlanna 

devam edecek, ya da böigeden tamamen 

çekilecek. Biz sonuncusunu 

yapmasml sahk veririz. Aksi halde 

böIge için giderilmez sonuçlar dogar" 

diyordu. Iran, Amerika'ya klZlp Kuveyt'i 

vurarak olabilecekler hakkmda 

bir fikir vermisti. 

Temcit 

pilavl 

1anm, "ekonomik ve askeri tesis ve 

üslere yönelik eylemler" dilzenleyeceklerini 

açlkhyor. 

TSK, eylemleriyle, "devletin OlOritesini 

sarSma)1ve onu zaytflatma- 

YI", bir yandan da "yOre halkmda 

güven uyandlrmaYI" planbyor. K. 

Saleh, "Devrimimizin stratejik hedenerini 

belirleyen bugOnkü sQmut 

tarihi, iktisadi ve siyasal kosullar, 

ayru zamanda savaStmlmlZm geli~me 

yönünü bclirliyor" diyor. 

Diger Kürt örgütleriyle ili~kileri 

konusunda K.Saleh, "PKK da dahil. 

yurtsever konumdaki tlim Kurl 

örgütleriyle sIb bir dayam~manll1 

orlilmesi gerektigine" inamyor. ÖrgutlerarasJ 

ili~kilerin yaygll1la~tlfllma'J, 

i}ilc~tirilmesi için yo~un hir 

çaba harClyoIuz" diyor VI: hl! ihlkJ!eringeli~tirilmesÎndekcndlkrinin 

ginsimlcrinin bnemli kalkdan (llclu- 

~llna inandlUannl beltniYN . 

Çok boyutlu urmarusa geçen sav~, 

Türkiye kamuoyuna yansrrken 1986'- 

mn Kaslm-Arahk aylannda yenilen 

bir yemek tekrar ISluhp sofraya getirilmisti. 

Türk sa~mm "fütuhatçl-kavmiyetçi" 

kesimi tarafmdan çokça se- 53

DEVA/

.. 

15-21.11.87 

AYDIN GÜRKAN AÇIKLlYOR, TIM KOMUTANI ANLATIYOR 

Yakala ve öldür emri 

. . 1A" : . 

Pusuya giden komando tim komutanlanna verilen yaztl, emri tebellüg eden Atgm. Ümit Zileli, 

'1a~adlgl olaylan bütün insani yönleriyle 2000'e Dogru'ya anlattl. Yetkili makamlar, fotokopileri 

faymlanan emirlerin, yasal dayanaglnl açlklamak durumunda. 

A 

nlalya milletvekili va Elazl{J 

SHP milletvekili adaYI Aydin 

Güven Gür!

DEVAI'l 

• 

• 

yakalamak 

va öldürmek '~aksadlyla' 

2~ VAzt?S 

Tmlc:::LÏ 

SJ.l::'..~'C:nctiL, Komutan Yl':rd~mcJ.11p,1;bölücü va pk~C1 örgüt elernanlarJ.nJ.n 

f~~lij0clcr~~i tesbit va t~kip etmek, örcüt elemanlarJ. üzerindek1 

baalqy~ $Ürdc:'r.1ek,~';:;-mla:~'. 'v~ öldü~al{~ mc.ksad1yla; .;4 .OC

., 

.. 

DEVAM 15-21.11.87 

SEVGiLi ARSIZ OlUM 

. A!iagl Torunoba kbyüne ula!itlglmlz, 

da vakil geceyanslnl gaçmi!ili. Karako: 

komulanl ganç aslsubay gülar yüzla kar, 

$lladl akiblmizi. Gay ikram alti. Dikkati; 

mi çakmi!ili: "Taröristlarin" saldlrllisla. 

sinde ilk slralarda oldu{ju söylanan karakolun 

alaklrigi yoklu! AsIsubayla bir. 

birimize ISmInCa, gaz lambaslnln allin, 

da heman önümüzdan akan Munzur su' 

yunun hlzlnl hasaplaYlp, alaklrik aide al. 

menin yollannr aramaya ba$ladlk! .. Ha. 

rekel saaline kadar, az bir masrafla 

eleklrik saglanabilecegine oybirligi ile 

karar vermi$tik. Sabaha kar$1 saal üç SI, 

ralannda, lekrar yola koyulmu$luk. 

Önce evi gördük. Tepenin üzerine kurulmu$, 

yanmda küçücük tarlaslyla 

lezek-Ioprak kan$lmr lek ba$lna bir ev. 

Sonra da klZI gördük. 0 da biii gör. 

mÜ$lü. Bir an kaçmak istedi. Sonra nedense 

vazgeçli. Rahal bir lawla yakla!ill 

yanlmlza. 

- Gay lçe r misimz? 

Sabahln körunde, ISSIZblr dag baSInda, 

gri bnluklu, koeaman gözlü bir klzln 

sordugu bu soru son derece komik gelmlsll 

bana. Kenulml lulmaya çahsarak. 

sert oldugunu sandlglm bir sesle 

sordurn 

- Allahln ayazll1da ne anyorsun dlsarda 

klzlm? 

- Okula gidecegim de ... Geç kahrsam 

minübüsü l

58 

DEVAM 

dercesinc; 

-- $imdi kl~ aylan komutan! Kurtlar 

düze iner ... Eve saldlrlr ... Kaplya pen. 

cereye yükle nir;erl .. 

Havaslzliktan ölmek, kurtlara yem 01- 

maktan evlaydl tabii! Hiçbir $ey 

diyemedim. 

BiN YILLIK UÇURUM 

Sasik tepe eteklerindeki Güleç köyü- 

"e: yapliglmlz gece basklnl sona ermi:?, 

yorgunluktan bitmi~tim. Geceyanlan 

kimsenin evine konuk olmamak kOllusunda 

prensibim kaliydl. Ama muhtenn 

Israrlan kar~lslnda, ilk kez biraz naz ettikten, 

olmazlandlktan sonra, çamur 

içindeki botlanml çlkarml~, evin ba~kö- 

~esine kurulmu~tum. Biraz sonra de:nli 

çay e~liginde, taze tereyagl, çökelek 

peyniri ve slcak bélzlamada gelince Iyice 

gev~edim. Dereden tepeden sohbet 

ederken, bir an gözüm tavanda sallanan 

ampule taklldl. Sonra slraslyla kö~edeki 

televizyon, kaplnln yanlnda üstü el i~lemeli 

örtüyle süslenmi~ buzdolabl ve nihayet 

odaYI aydmlatan gaz lambasl! 

Muhtara döndüm. 

- Hayrola elektrikler mi kesik? 

Odada bulunan köyl ülerin arasmda 

bir sessizlik oldu. Sonra muhtar üzgün 

bir iladeyle cevap verdi: 

- Elektrigimiz yok komutanlm! 

$a~kmhkla baklim etraflma. Elektriksiz 

çali$masl mümkün olmayan bir colu 

al et. Ampul bile mevcut.. Ve elektrik 

yokl Herhalde alay ediyorlardl benimle: 

- Peki bunlar ne? 

- Onlar seneierdir öylece duruyor 

komutanlm! 

il merkezine yürüyerek gidilebilen bu 

köyde elektrik yoktu ha! Muhtar yüzüm. 

deki inanmaz iladeyi görünce anlatmaya 

ba$ladl: 

- On be:? Ylldlr köye elektrik getir:mek 

için mücadele ediyoruz. Sönùnda blrkaç 

YII önce Türkiye I;lektrikKlJhim~~nu.ra. 

Zl ettik. Köye hat çekllme'SI T~nl' mute. 

ahhite verdiler. 0 adam da ÜÇkâgltÇI çlk. 

tl. Uzun süre oyaladl bizi. Ve bir gün blraklp 

kaçtl! 

- Niçin valiye müracaat etmediniz? 

- Çekindik komutanlm. Bizi kabul etmez 

dedik. 

Elektrik direklerinin veri bile belirlenmi~, 

direkler getirilmi~, çuku~::::~ ::'Çl:r: I~tl. 

Her :?ey, Türkiye Elektrik Kurumu'nun 

bir tralo dikmesine kalml$tl. Köylüler her 

türlü yardlma hazlrdllar. T elleri çekmeye 

bile! Ama devletin valisinin kar~lslna 

çlklp dertlerini açmaya çekiniyorlardl. 

Bir baklma hakltydilar. BinYllhk devlet. 

halk yabanclla$masl,ha deyince ortadan 

kalkmazdl ki! 

• 

• 

Geceleyin hiç yoksul köylülerin 

evlerinde arama yaptlnlZ ml, hiç 

onlarla göz göze geldiniz mi, 

sabah pusuya giderken, üç sa. 

at mesafedeki okul yoluna dü. 

,en bir klZa rastladlnlZ ml? Si. 

lahlann konu,tugu bir ortamda 

bir d~ insan insana i1i,kiler var. 

• 

Ertesi gün Tugay Komutanlmlza çlk: 

tim. Gördüklerimi lek lek anlattlm. Va. 

pllmasl gereken yardimin ne denli ba. 

sil oldugundan, köylülerin gönüllü i$çi 

olarak çah$maya hazlr beklediklerinden 

söz eltim. Pa$a dikkatle dinledikten sonra 

sordtl. 

Hangi köy bu? 

- Güleç köyü komutanlm. 

Bir süre önündeki notlan kan$tlrdlk- 

Ian sonra cevap verdi. 

~ 0 köyün muhlan saklnC:E1h! 

SAKINCALI 

TUNCELi 

Gazianf~p, Kahramanmara$, $anh 

Urtd ... 

Tunceli'nin de bir ünvant var artlk ... 

- Sakmcah Tunceli. 

Bu ilimizin iki büyük özelli!)i vard,,: 

Türkiye'deki en yüksek okuma oram ve 

en kabank saklncah saYlsl! Bir milletvekilimizin 

yapllgl espri ashnda Tuneeli'- 

nin halini dile getirmektt:d ir: 

- Her ~ehirden bir sakmcall getlrin. 

lunceli'den tuttugunuzu! 

Ailenizden herhangi bir ki$i bir olaya 

kan$ml$sa, olomatikman bu sin lIa da. 

hil ediliyordunuz. Böylece yakln markaj 

ba~llyordu. $ayet sizden huzursuzluk 

duyulmaya ba~lanlrsa, 0 zaman isminizln 

ba~lna yeni bir sllat ekleniyordu: 

- Sürgun!.. 

Slklyönelim Komutanllgl'nln iSlemi, 

vallnin de imzaslyla ikinci bir emre kadar 

ya da bir, iki, üç YII örnegin Kütahya'ya 

sürgün ediliyordunuz!.. Haa, Kütahya'da 

kimseniz yok mu? Valla 0 da 

sizin sorununuzdu!.. 

il slmrfarl dl$lna gönderilme (il yöne. 

timi sürgünü böyle adlandlrlyordu) ce. 

zaslna çarptmlan bir vatan da:;; hatlrhyorum. 

Sürgün edildigi gün kalp spazml 

geçirmi$. Kapl kapl dola~lyor, cezamn 

kaldlrllmaSlfl1 saglamaya çah$lyordu. 

Daha birkaç gün önce küçük ama kendisi 

için önem Ii boyutta bir ihale kazanml~. 

Anlatml:;;tl: 

- Mahvoldum dedim. ÇOlugum, çaeugum 

var. Ekilmi$ topraglm var. Kazandlglm 

ihale var. $artnameye göre i:;;i 

bitirmezsem ödemem gereken para ce. 

zasl var dedim ... 

Yalvarml~, yakarmi:;; hiç olmazsa süre 

tanlmaslm iStemi$li. Verilen yanll kisa 

ve nelli; 

- Bok mu var burda! 

Bir YII içinde çok degi~ik taw ve dü- 

:;;ünceler1e kar$IIB:?lnn. Asker geneide iyi 

ili$ki kurmak, slcak davranmak yanhslYdl. 

Genel komutanhklan gelen emirler 

de bu dogrultudaydl taten: 

- Halkla iyi diyalog ... Sicakkanh yak. 

la$lm ... Güleryüz ... 

Ancak bu dü:;;üncelerin dl$lf1da kalanlar 

vardl. Bazllarl için Tunceli, alabildi. 

gine çabuk kaçnmasl gereken bir yerdi. 

Bu gibilerin gözünde lunceli'ye yatlnm 

yapmal( günahtl! Yél7.lkll bunca harcanan 

paraya! Bir gün ya$Ifl' ba$1fl1 aimi:;; 

bir aslsubay, $ehrin bo:;;altlhp, "Egilim 

sahasl" o/arak kul!afllimasi önerisini alml$tl 

ortaya. Uçsuz bucakslz bir egitim 

sahas,! Ama bana en ael gelen dÜ$ün. 

ce yi genç bir aslsubay çavu$ dile gelir. 

mi~li. Güzel bir sonbahar günü Tugaym 

tam kar$ISlndaki Alalürk Lisesi'nden neçeli 

çl(jhklar atarak çlkan bir sürü orta. 

okul lalebesi ni göstererek: 

- i$le geleeegin lerörislleri!.. demi:;;. 

ti. Donup kalml$tlm. Atalürk'ün ülkeyi 

emanet etli!)i gençli!)imize bakl$ açlsl 

buydu demek! 

• 

"AÇ KAPIYI, JANDARMA!" 

Her zama;,ki gibi sabah a kar:;;1kU$al- 

Ilk köyün çevresini. Hazlrladl!)lm plan 

uyannca aramamlz gereken ilk eve dog. 

ru i1erlerken, erkeklerden birinin karan. 

hkla sürünerek yakla$llglnl gördüm. Mu. 

zaffer iyice yanlma sokularak kulaglma 

hSlldadl: 

- KOI'llltanlm, ilerde bir ev var. hk 

yanlyor. Perdeleri de slkl slkl kapalii .. 

o saalle bir evin 1~lglnln açlk olmasl 

pek hayra alamet degildi. i~aretlerle anla$arak 

evi sardlk. Timi kutlamam gerekirdi. 

Bir lek Çlllrti bile çlkarmadan evi 

sarn:lI:;;lar, makinahy' da hakim vere kurmU$lardl. 

ASlriar kadar uzun gelen bir 

alçak sürünme sonucu kaplmn yanlna 

ula$lIk. Emin ve Muzaffer kaplmn iki Va. 

flInda yerlerini alinca hlzla vurdum. Vurmamla 

birlikte içerdeki 1$lk söndü. Terden 

SlrllSlklam kesilmi~tim. Elimdeki labancaya 

daha da slkl sanlarak baglrdlm: 

• 

"Bu tür baskmlarda gizli bir 

utanç duygusu sarardl benligi. 

mi. Bir yandan insanlan rahat. 

SIZ etmenin tedirginligi, diger 

yandan görev duygusu durmakslZln 

çatl,lrlardl içimde." 

• 

- Ar; kiiPIYI jandarma ... 

Hayretl Kapl açllml$11. E$ikte duran 

ya$h ada.m el indeki gaz lam baSlnl dl~arlya 

dogru, uzatll: 

- Buyur ... Buyur komutan! 

Garip bir görüntüydü. Kaplda elinde 

gaz lambaslyla bir köylü ve lam kar:;;lslnda 

loz loprak içinde verde yatan bir 

aSlegmen! Adam altml$, yetmi~ ya$lanrida 

vard, galiba. Belki daha bile ya~h. 

Pozisyonumu bozmadan sordum: 

- Kim var içerde! 

- Ben ve karlm! 

- Yalan söyleme! 

Sesimi plimo"" flploi

.. 

DEVl\I1 

ögrenmi~ti. Birçok i~ girip çlkml~, bir 

turliJ dlkl~ tulluramaml~tl. Sonunda seble 

hahnde blraz para yapml~ ve köyüne 

dönmü~tü. iki klZlm gelin etmi:ï, üç 

oglunu da evermi~ti. 

_ Biri Mersin'de, biri Antep'te ... En 

küç(ikleri de köyün a~aOlsmda oturur. 

KimsOOen haYlr yok komutan. Benim de 

bir ~ey beklediOim yok va! Va~amdan 

bekledi{Ji bir ~ey yoktu. Ama ya~aml birakmaya 

niyeti hiç yoktu! Çökelek ~yniri, 

tereyaO, yoOurt yaplp T~nceh ye 

gänderiyor, onun paraslnl da kltaba ya. 

• 

• 

"Terden SlfIlslklam kesllmi,. 

tim. Elimdeki tabancaya daha 

bir slkl sanlarak baOudlm: Aç 

kaPIYI,jandarma! .." 

• 

• 

tlnyordu. Gazeteye de aboneydi va, SIklntlSI 

vardl: 

_ Gazate iki gün sonra geliyor buraya. 

Vani hep bi olup biteni iki gün sonra 

bgreniyoruz. . . 

Bazen, köye iki günde bir gehp glden 

mi'libüsün ~oförü gazeteyi getirmeyi 

unutuyor, 0 zaman da çileden ÇlklYordu 

Mustafa Amea. 

Okuduklanm, kendi yorumlanm da katip 

kanslna anlatmaktan çok ho~lamyordu. 

"Biraz aOlr i~itir. ÇoOunu da anlamaz 

ya olsun" diyordu. Peki hiç mi istOOi{Ji,bekIOOi{jibir 

~eyyoktu y~mdan? 

"Var" dedi Mustafa Amea. Bir'an durdu. 

Derin bir nefes aldl: 

- Ah bir televizyonum olsa komutan l 

Varsm siyah-beyaz olsun. Bu YII in~allah 

elektrik geleeek köye. Bizim SIpaya 

müdana etmezdim. 

Tuneeli anilanmm en renkli, en onurlu 

ki~ilerinden biri sen oldun Mustafa 

Amea. in~allah istedi{Jin televizyona 

kavu~mu~sundur. 

Sütlüee yöresindeki Baldan ve Koealar 

köyü yaklnlnda pusu ve arama görevi 

teblig edildigini de pek umursamamH~tim. 

Bir geeelik Siradan bir görevdi i~te. 

Artlk yan motorize saYlhrdlk. Görev bölgemizin 

mümkün Qldu{Ju kadar yaklmna 

sivil araçlarla biraklllyor, görev bitiminde 

de aynl yerden Ylne aym araçla ahmyordu. 

Hava kararmadan önee gideeegimiz 

bölgeyi ke~fe çlkma zorunlulu- 

QU da yeni sistemin bir parçaslydl. 

TAKDiRNAME 

On iki ki~i1ik timimle Devlet Su 1~leri'- 

nin bir , minibüsünün içinde sarsllarak 

Ilerliyorduk. Vol çok kötü, hava da yagmurluydu. 

Geee pusuya yataeaglmlz 

yerleri gözden geçirirken, tim çavu~u Ercan 

yan taraflmdaki tepeyi i~aret etti. 

- En üste bak komutamm. Birileri 

var. 

Dürbün yoktu. Gözlerimi klsarak baktim. 

Gerçekten de tepenin üzerinde üç 

ki~i vardl. Oturuyorlardl, daha dogrusu 

yatmakla oturmak araslnda.Önee, "Bu 

havada ne i~leri var allahln daglnda" diye 

dü~ündüm. Sonra aklima gelen ihtimalle 

bir an ürperdlm. $ofbre: 

_ Hiçbir ~ey yokmu~ gibl devam et. 

Minibüs ilk vira)1 dönünee indik. Sürünerek 

tepeye yakla~tlk. En yakln nok. 

taya ula~lnea tüfegimi dogrultarak 

baglrdlm: 

• 

'~ Eller yukan jandarma! 

Tepedeki üç ki,i sesimi duyar 

duymaz kaçmaya ba~laml~lardl, 

Demek ki teröristti bunlar, Dört 

G3 aym anda patlad!. .." 

• 

- Eller yukan jandarma! Tepedeki 

üç ki~i sesimi duyar duymaz kaçmaya 

ba~laml~lardl. Demek ki hakhydlm. Teröri.slti 

bunlar! OOrt G3 ay", anda palladl. 

lsabet kaydedilememi~ti! Adamlar tepenin 

ardlnda kaybolduklannda ben de 

timi dörde aYlrmakla me~guldüm. Telsizle 

merkeze bilgi verdikten sonra saaller 

sürecek aVI ba~latllm. 

Operasyon dört saat sonra sana erdi. 

Hava kararml~, yagmur da yeniden 

b~laml~tl. B~tan ~agl çamura slvanml~. 

daga tlrmamrken art arda silah sesleri 

duydum. DiQer gruplardan biri kar- 

~lla~ml~1I herhalde. Erlerden birine zarar 

gelmesin dive dua ederek 0 yöne 

saptlm. Biraz sonra yanlanna ula~ml~' 

tlk. Karanhkta zar seçerek sordum: 

- Ne oldu, yakaladlmz ml? 

- Kaçar ml komutamm. 

Bir ferahhk duygusuyla oldugum ye. 

re çöktüm. Biraz nefeslendikten sonr;; 

yakalananlartn yanlna gittim. Büyük bir 

kava parçaslnln dibine oturmu~lardl. Birbirlerine 

kelepçeyle bagh iki ki~i. El fenerini 

yüzlerine çevirinee hayretle 

ba{Jlrdlm. 

- Bunlar ml terörist? 

Kar~lmda on alti, on yedl ya~lannda 

surallan korkudan kararml~ iki çoeuk 

vardl. Daha blYlklan bile terlememi~ iki 

çoeuk! Çavu~a döndüm: 

- Emin misin bunlar oldugundan? 

- Itiraf ettiler komutanlm. Zaten kaçarken 

yakaladlk. Sir de tüfek vardl 

yanlannda. 

Erin tüfek dedigi çifteydi. Avda kuliamian, 

çift klrmah dediklerinden. Tam 0 

slrada Tugay Komulanl aradl. Vakaladlglmlzl 

bildi rdikten sonra kaçaklara 

döndüm. 

- Ne yaplyordunuz tepede? 

- Keklik avllyorduk komutanlm. 

Bir sevinç kapladl içimi. Söyledi{Jinin 

do{Jru olmasl umuduyla sorguya devam 

ettim. 

- Peki niçin kaçtlmz? 

- Korkluk. 

ikisi karde~ti. Kemal ve Musti;lfa. Evleri 

az ilerdeydi. Keklik aVina çlkml~lar, 

bizi görünee de korkup kaçml~lardl. Pe. 

kl ya üçüneü ki~i. 0 neredeydi? 

- Dedemizdi komutan/m. $imdi evdedlr. 

Pek tatmin olmaml~tlm. Üstelik yagmur 

alllnda dört saat ko~turman/n öfkesl 

de yaklyordu içimi. Gösterdikleri evi bas- 

Ilk. Bir kadln, ya~h bir adam ve bir klz 

çocugu vardl evde. Va~h adam, çoeuklann 

ifadesini doOruluyordu. Bu arada 

panzer ve yedek kuvvel de olay yerine 

yeti~mi~ti. Tepeye Çlktlk. Gerçekten 

de keklik avlamak için kurulmu~ tuzaklar 

bulduk. Vapllan sorgulamalar ve 

ar~tlrmalar sonueu bizim yakaladlglmlz 

çocuklann gerçek birer keklik avoisi 01- 

duklan ortaya Çlktl. Hem de profesyonel! 

Rezit olma",n verdigi utanel ya~arken, 

bir de Tugay KomutaOl "çaglrlnea ne yapacaglml 

~Irml~tlm. Olümlerden ölüm 

begenerek huzura çlktlm! Hayre\. Pa:?a 

gülümsüyordu. Üstelik: 

- Bravo astegmenim. Tebrik ederim, 

• deyinee iyiee affalladlm. Herhalde alay 

ediyordu. Biraz sonra benim timde bulunan 

erleri de çaglrtarak tek tek kulla- 

Ylnea, rüya gördügümü san maya ba~laml~lIm 

ki komutan açlkladl: 

- Gerçekle~tirdiginil klstlrma operasyonu 

ve yönellm ~eklinll 

fevkaladeydi. 

• • 

• 

"Tepeye Çlktlk. Gerçekten de 

keklik avlemak için kurulmu~ 

tuzaklar bulduk. Bizim yakaladlOlmlZ 

çocuklann gerçek birer 

keklik aveisi oldu klan ortaya 

Çlktl, Hem de profesyonel." 

• 

Pa~a sonueu umursamlyordu. Dört 

saat süren operasyon ve sonunda takip 

ettigimiz ki~ileri yakalamamlz çok ho~una 

gitmi~ti. Ben bir takdirname ve on 

be~ bin lira ile taltif edilirken, erler de birer 

ba~an belgesi ve ikl~er bin lira ile 

ödüllendirilmi~lerdi. Bu olaydan sonra 

arkada

DEVAH 

elinde makinah tüfe{jiyle bir aste{jmenin 

içeri girip; . 

• 

- Kan vermek istiyorum demesi On. 

ce bir sessizlik yaratmlli, ardlndan kori. 

dar bayram verine dOnmülitü. Nasll da 

sanlml,lardl ellerime. Hasan Amca na. 

s,1da dualar etmi,ti kendi dilinde, anla. 

yamadlOlm. Sonra aylar boyu süt, yu. 

murta,peynir talilmllilardl tugaya. Koca 

bir ,ilie viski de cabasl!.. 

llile Aktuluk Karakolu. Kurliun ya{lmu. 

runa tutulan. yard!ma giderken pusuya 

dÜlitüQümüz karakol. Panzerin üzerinden 

seken Mg3 mermilerinin so{luk IShklan", 

a",mslyorum. Dörde üç tertip 

Tahir elinden yaralanml$tl. 

Va zavalh Turan. Özel limin henüz blr 

haftahk elema", Turan Gündüz. GeYlksuyu 

Kar$llar köyü operasyonunda. 20 

$ubat 1986'da yirmi ya$lnI nOklalam!$- 

II. Helikopterden en son allayan oydu. 

Evin damlna on metre yükseklen atlamanln 

sersemli{lini almaya çall$lrken 

yeml$11kur$unu! Tepeden allian mermi, 

köprücük kemi{linin üzerinden girip kai. 

bi parçalaml$, hemen oraclkta can vermi$ti. 

Dört ayllk çocu{lunun henüz yü. 

zünü bile görmedigini son radan ö{lren. 

mi$tik! 

!u~C~li:.klsaclk sürede yitip gitti göz. 

lenmln onunden. Her zamanki ne$esiyle 

Do~or Aykut, Sevgili Emre, geni$ yürek. 

Il yUzb8$lm,dost Mustafa, Hüseyin Perlek'ii 

Celai Amca, kocaman gözlü Sema 

ve di{lerleriyle birlikte... . 

Hiç GÖZGÖZE GElDiNiz 

Mi? 

2OOO'eDogru redaktôrünün gözü, Komando 

Tim Komuta"' Ümit Zileli'nin son 

cümlesinin ardlna koydu{lu üç noktaya 

taklldl kaldl. Gazeteler, kaç ylldan beri 

vurulan gerillalann veya askerlerin sa- 

YIS!",veriyor, foto{lraflan", yayrnllyordu. 

Ama vurulanrn da vura",n da, pusuda 

yalan," da pusuya dÜ$enin de, evi aranan," 

da araya",n da insan olduOu ash~da 

güme gidi~?rdu. Hiç operasyona 

glden askenn yureOinde duyduklan", 

dÜ$ündünüz mü, hiç yoksul kOylülerin 

evlerinde arama yapt,",z ml, onlarla QÖz, 

göze geldiniz mi, sabah pusuya giderken 

üç saat mesafedeki akul yoluna koyulan 

bir klza rastlad,"lz ml? Toplum bu 

sorulardan kopartllml$, soruna hiç insan 

insana ili$kiler açls,"dan bakllmaml$11. 

VARGISIZ lOAM 

Peki toplum "yakala ve öldür" diven 

bu yazlh emirlerin yasalh{ll", tartl$acak 

mlydl? Vetkili makamlar konunun üzerine 

e{jilecek miydi? Genelkurmay ara~hracak 

mlydl? Hükümet esas sorumlu 

olarak ne cevap verecekti? Siyasal partiler 

iktidanyla muhalefeliyle bizim insa- 

",mlzln huzur ve güven sorunu olarak 

bu yazlll emri Meclis 'gündemine getirec~kler 

miydi? VClksagene geçi$lirilecek 

mlydl? Turgu.I Ozal üzerini ml kapalacaktl 

... Erdallnönü, "incelemek lazlm" 

deyip sonra gene susacak mlydl?Süleyman 

Demirel, Ecevil ne diyeceklerdi? 

• • 

"Elinde makinah tüfegiyle bir 

astegmenin içeri girip 'Kan 

vermek istiyorum' demesi, 

hastane koridorunu bayramverine 

çevirmi~ti. Köylüler nasll 

da sanlml~lardl elime..:' 

• 

2ooo'e Dogru'nun 1010kopiierini ya- 

Ylnladl{ll yazlll emirler leksirle ço{lallllml$. 

Belli ki, bu genel bir uygulamadlr. 

Olay, emri imzalayan komula",n sorumlulugunun 

ötesinde bir hukuk devletl sorunudur, 

yurt1a$lncan korkusu olmadan 

ya$ayabilmesi, çobanlll rahathkla davar 

otlalabilmesi, insa",n yurdunda rahatça 

gezebilmesi, çe$meden su doldurabil. 

mesi sorunudur. Çünkü yarglslz idam 

kaplsl açllml$tlr. 

ARTIK BElGELi 

2000'e Dogru SaVinAydm Gürkan'm 

~çlklamaslnl ve Komanda Tim Kornuta"' 

Umit Zileli'nin anlattlklannr yorumsuz 

yaYlnhyor. Konu aydlnlatllmahdlr, Ama 

. d~vl~ti her $eyin üstünde ve yurttalil da 

hlçblr $~y sayan bir anlaY1lia iki ör. 

nekle dlkkat çekmenin artlk yeridir. 

1981ylll Mart aYlndaYlz.Jandarma 51- 

nrf Okulu'nun kursu bitmi$. Jandarma 

Genel Komutanl ve MGK Üyesi Org. Sedat 

Celasun jandarma te{jmenlerine hi. 

lap ediyor: "Köye gittiniz, teröristi ver. 

miyorlar. Köyü yakacaksl",z. Kayma. 

kam ml kar$1çlk'yor, çlksln. Arkanrzda 

ben vanm." OlaYI aktaran: Re'sen 

emekli jandarma üste(lmeni." 

1982 YIII Mart ayl. Istihbarat ve Oil 

Okulu bodrumu. Genç subaylar sorU$' 

turmaslnda sorgulan sürüyor. Sorgulanan 

te{jmenin gözleri ba{lh, Kendisine 

siyasal e{jillminin saptanabilmesi için $U 

soru yöneltiliyor: 

- Da{lda bir gerilla bir klZI çevirmi$, 

ne yaparsm? 

~egmen yasalara uygun olan ya"'tl 

venyor: 

- Teslim olmaslnl söylerim, önce ha. 

vaya, sonra ayag,"a ate$ ederim. 

Sorguyu yönelen yüksek rülbeli subay 

heyecan la ba{llflyor: 

- Vursana tegmenim, vursana. Vakaladln, 

hâlâ ne duruyorsun, vursana?! 

Bu anllar, 2000 'e Dogru 'va subay sorU$lurmalanyla 

i1gili haberi haZirlarken 

anlatllml$ll, ama 0 zaman yaymlanmadl. 

Çünkü kaM, yoktu. $imdi yay,"laya. 

biliyoruz. Ehmlzdeki belge, "yakalamak 

ve öldürmek maksadlyla" harekât yapil. 

maSlnl emrediyor. . . 

Emrin uyguianmasi 

Olay 1 

"Kar$1 laraltan blr kl7 'Ieshm 

oluyorum' dlye baglrdl. Sllahl yoklu 

o arada Aslsubay Orhan Keskin 

'vur' emn verdi. Erler de ate$etti. KI- 

Zlöldürduler," Anlata:'!:Jandarma tarallndan 

kllavuzhJk yapmaya zorlanan 

köylülerden Ozgur Yagmur.Tunceli 

Hozal Ilçesi Aliören köyü Glzörü 

Mezras,"dakl silahh çah$madan 

(2000'e Dogru say' 19). 

Olay 2 

"Müslum de kemmmdaki dereye 

alladl. 0 allar allamaz. kendislne bu 

kez 15-20 melre mesaleden Orhan 

Astsubay larallndan ate$ açlldlglnl 

gördüm Ben bacaglmdan yaralanml$tlm. 

'Ale$ elmeyln' dlye baglrdlm. 

Orhan Astsubay Ikl el daha ale$ ettl 

Yarahyegenim Muslum Yagmur'- 

un yanlna kadar glltlm Kucaglma al. 

dim Olmüslu" Anlatan Ozgur Yagmur 

Tuncell Hozat Ilcesi Alloren koyu. 

G,ZOZUmezras' 12000'e Dogru 

say' 19) 

ml? 

Olay 3 

"Komulan, yuzbaslya labancaslnl 

çlkanp bqna dogrulltugunu. sonra 

kUf$unula$maz dlyerek askerlerden 

G-3 tüfegi istemey' dusündügünü 

anlattl." Anlatan: 8ingol'e in$aatmalzemesi 

getirip leronst sanllarak gözallma 

allnan Aydin Konar (2oo0'e 

Dogru saYI 43) 

Olay 4 

"Ate$ elmeYln. biz koyluyüz, biz 

yolcuyuz diVe baglrdlk. Jandarma 

mevzlden blzi hiç dlnlemeden üzerimize 

geldi Bir yandan ate$ edlyordu. 

Birden Kazlm'In devrildlgini gördüm." 

Anlatan: Ayn' olayda yaralanan 

Kamber Surücu Kazlm Demirlas'm 

6lümü, Eiazig Karakoçan ilçesi, 

Feraç koyu (2000'e Dogru saYI 

43) 

Olay 5 

"Karakol Basçavusu. Sertkaya'ya 

alumunden once .Senl eltmlzden 

kimse alamaz, sen Kendlnlolmus CIl. 

arllk yasamlyorsun. BIZdevietlz. BI' 

ze klmse kan~amaz. ama biz Istediglmizl 

yapanz. Bizim elimizde yelki 

var' diyordu."Anlalan: H .G. 19KaSlm 

1982'de gözaltma .allnan Hüseyin 

Sertkaya'nln 21 Kaslm'da ç,lümü 

(2OO0'e Dogru saYI 32), 

Olay 6 

Tunceli Süllüce bUl;agl". Be$ klz 

arkada$ çe$me basmda konu$uyorlar. 

Birden karakoldan ales açlltyor. 

Klzlardan iklsl yaralamyor."Nöbel Slraslnda 

silahl kaza sonucu ate$ 

alml$" denerek blr er luluklanlYor 

(2000'e Dogru saYI 19) 

Belge 

"Terör ve bölücülüge kar$1 blraz 

da gaddar olmak gereklidlr. Kar~llImlz 

bir gerilla ml? Biz de ona kar$1 

onun laklikleri ile sava$mahYlz Kallesçe 

yapllmakta olan bir i$in uste. 

Sinden gelebilmek lçln bazen gayrlflIzaml. 

gaddar ve gerekirse kalle$çe 

davranmak gereklyor" 

Eskl PKKïl yem lliralçlnln devlete 

onerllenn

DEVAM ~ 

AYDIN GÜRKAN - 

Yargl yetkisi güvenlik güçlerine blraklhyor 

PKK'nin eylemlerine dikkatle 

bakmak gercklldlr. Bu ey- 

!emlerin amael yöre halklnl 

kendileri içln kazanmak degildlr 

Çunku PKK, Inanilmaz bir aelmaslzhkla, 

ozelhkle Kendi soyda~la. 

MI katletmektedir. PKK, bu katliam. 

Ian nedeniyle kendisine kar$1 da bir 

kin ve husumet dalgaslnln dogaeag,nl 

elbelte bilmekte va hesaplamak. 

tadtr. Ama buna ragmen masum in. 

sanlan öld ürmeyi surdu rmektedirler. 

Bence PKK' ntn ac,mas,z kitle kat. 

Iiamlanndaki temel amael, devleti tela$a 

kapt'rtmak 'le devlete glderilemez 

yanh$llklar ve hatalar yapllrtmaktlr. 

Eger devletin goziJ yalnlzca 

blr avuç terorls! grubu g6rür ve dovlet 

tüm ka rar ve davran Islarlnda yalntzea 

onlan .. 'Itlal elmeYI" Ön plana 

ahrsa, bunun dogal sonueu masum 

haikin kor unmaSlnln unutulmasl, Ihmal 

cdtlmesl ve hatta bunlann zarara 

ugramaslna aldlrmazllk ve kaYltslzhk 

göslen Imesidir Bence devlet 

hiçbir zaman kendlni salt blr "antilerör 

liml" 0larak'g6rmemeli ve halkin, 

devle!1 salt bir savasGI örgùt al a- 

rak algllamaslna neden olmamahdlr. 

Devlet, aS11islevir.in yurlta$lnl koruma 

'le güven altlnda bulundurma 0:' 

dugunu hiç unutmamahdlr. Çünkü 

b,r sorumSliz 'le yasadl$1 silahh grubun 

yuzleree insa,'ll öldürmesi kenri/slnd"n 

beklenebillr ama, devletin 

hu lek 'vd rttaSIr.a klymast, 0 devle! 

IGIn çok Ylpriltici sonuGlar dogurabi- 

Ilr PKK da bunu btldlgl IÇIn. devletl 

telasa kapl,rlel büyùk kltle eylemlenne 

yonelryol ve 'stiyor kl. devlet. huku~, 

devletl ,Ikelennl ve Insan canlnln 

ne pahaslna olursa olsun korunma. 

SI görevinl t'?las lçinde Ihmal etsl!) ve 

böylece devlèl-halk yabancilasmasi 

dogsun. PKK vanltlan b,lmektedlrler 

Ki, kendileri ne ölçüde aClmaslzhk 

gösterirlerse, devletin kendisinin de 

hukuk dl~1 bir aelmaslzhk tuzaglna 

dÜ$mesi olaslhgl 0 ölçüde artar. ,Bu 

nedenle bu ölçüde ae,maslz davranlyorlar 

ve zaman zaman devleti de 

ayn' ölçüde aClmaslzhga zorluyorlar, 

Örne(lin devletin bir sllahh çatl$ma.' 

da öldürdüQü insanlar, dakikalarca 

TV'de göstermesi, devletin bOylesi. 

ne lm aClmas,zhk tuzaQ,na pekala 

dÜ$ebileeegini göstermektedir, Dev. 

let, bir insanl, bu insan kesln olarak 

suçlu bile ols a öldürmemeye ve va. 

sam,nl koruyarak cezaland,rmaya 

büyük çaba göstermelidir, Ama eger 

"öldürmekten" bas ka çare kalm'yor. 

sa, hiç degilse bunu bir güç gösteri- 

SI saYlp teshir etme aClmaslzllglnt 

yapmamahdlr Bu belkl geçiei blr korku 

ve ürkLin'tü verir, ama koruyueu 

devlet imajlnl çok zedeler. Devlet koruyueu 

degil, korkutucu oldu mu, blr 

süre sonra halkla devlet yabaneila$masl 

dogar, çünkü korku duygusu 

"özde$lesmeye" degil "yabanellasmaya" 

kaynaKltk eder. 

PKK ile yapllan müeadelede dev. 

letin nasrl hatalara yöneitilebileeegl' 

nln örnekleri~den biri de elimde bulunan 

t:'lr belgede görülebiltr. Bu 

belgede :1~lyönetim komutanllgl, ilgililere 

örgüt elemanlanntn "yakalanip 

'Ie öldürülmesl" için emir Glkarlmakladlr. 

Emir, aGlkça "yakala 

6ldur" diyo!. Yakalanlp biduruleeek 

alan da, "bölLieLi ve Ylklel orgut 

elemanlan'; K:mln "bblucü ve yrklcr 

örgut eleman l'' oldugunun bellrlenmesl 

yetklsi rse, bu ernlrle dolayl: olarak 

guverltk gLiçlenne brrakrl:yor 

Böyle blr durumda blrçok masum ve 

suçsuz insanln bölueu ve Ylkler örgül 

elemanl sanrlarak "yakalanma- 

SI ve öldürülrnesi" adeta kaçtnrlmaz 

~ Aydm Gurkan 

blr "kaza" haline gelryor Ne yazlk kr. 

bu l'JI "yanlrSllklara" çok rastlanmaktadrr 

Guvenltk gùçlennln, bölLicLi 

ve Ylklel brgut elemanlannln Kim 

oldugunun takdlrinr kendlsl yaparak, 

öldürme eezaslnl kendrsinrn verebllmesi, 

ku~kusuz güvenlik güçlerinin 

halk tarallndan koruyucu ve guvenlik 

saglaYler güçler olarak degil de, 

kendllertnl her an brr yanlrsltga 

"kurban" edebileeek, korkutucu 

güçler olm aSI sonueun u dogurabrlir 

Bu Ise, PKK'YI Istedlgl hedefe daha 

rahat ulastlrlr 0 da sudur' "Ben de 

61dùrLiyorum ama, devlet de benden 

pek farkll degll 0 da blduruyor" Bu 

nedenle çok gùç ko~ullar alt:nda hlzmet 

ettlg,n: brldlglmlz guvenllk guç. 

lenm,zln. kosullarln guçlugune ragmen, 

ne pahaslna olursa olsun. koruyucu. 

guven saglaYlcl, hukllk devletlne 

sonuna dek bagll, kailci ve Insan 

canlnl korumaYI temel hedel sa- 

YICInlteilklertnde zedelenmeye ugramamasi 

son derece önemltdlr. Ba~an 

da buyuk olçude buna bagildrr 

~iRiN DOGAN'IN 

YARALANMASI 

'Neden vuruldum anlama.dlm' 

, Dev,etm landarmasi ve polisinin gö- 

. relli, insanlann ean güvenligini saglamak 

olmalt, ama burada tam tersi oluyor. 

Niye vuruldugumu anlamadlm ha- 

Ien. Neden böyle davranryorlar.' 

Hozal ilçesinin Tas,tli köyü d1kis nakl~ 

kursu ägrelmeni $irin Dogan'tn yaz latili 

bitmi~tir. 14 Eylül günü görev ba~1 

yapmak için yola Ç1kar Kendisi de yak,n 

kbylerden birr alan Stn köyündendir. Yolda 

yalntz kalmamak içtn yanlna ameasln,n 

oglu Bilai Dagan', ahr. 

r

~A.PO'CUlARIN içY~Q_.~ MERKEl ~?MiTESi ÜYElERi ANlATIYOR 

, IIPKK cöküyor" 

~.... ~ , .... 

29. 11 . 1987 

r 

çogunlugu üst çlüzey YÖn~.ticil~.rind~n Oll:!$an100 dolaYlnda PKKIl, orgutten 

kacarak Irak ve Iran'daki Kurt ko lenne slgln.dl..__ .. _ . __ " .... _. ._.. _ 

di. hte bizim gerçegimiz bu. Ba$- veremezdlm de ... Oaha soma ~K 

"PKK'dan kaçmalar bu hlz!a de- Partiye inanarak girdigini ve ide- ka ne anlataYlm sana. Neden ola- üyesi ~ehmus arkadas. 3.s~at bemmvam 

ederse çok sürmeden bu hare- olojik aYr/ltgl olmadlglm söyleyen rak da yakalanabilir ve slgmakla- le konustu. Ne de?lglnI .anlamaket 

daglltr. " Besey ltmeç ise, Il y,ll,k parti ya- rm yerini gösterebilir denildi. Bu dim, ne kai ne de glt dedI. Som~- 

PKK'mn eski askeri sorumlusu $amml $öy/e özetliyordu: "Simdi partinin ba$mda Apo oldugu süre- dan anladlm k.l 0 da kaçmaYI du- 

Nebez, kendisiyle Irak daglarmda nedenini söyleyemeyecegim özel bir ce hiçbir $ey yapllamaz. " sünüyormus. ~lmdl kaçtlgm.l d~.ö~görü$en 

Nokta muhabirine bunla- olaydan dolaYI bana kU$kuyla bak- PKK'dan kaçanlarm ortak kam-. rendirn. Ben de kaçl1m. Gördugun 

söylerken bir hayli heyecanltydl. maya ba$ladllar. Bu olaydan son- SI, kaçl$1arm durmayacagl ve gide-: nüz gihi saklanmaya çahS.lYoru~. 

PKK'dan kaçl$mm üzerinden bir ra tam. üç YII'.l!artiye kendimi ka- rek artacagl yolundaydl. Ancak bu, : Nokta: Son Ylllarda. ~Irçok ust 

Ylla a$km bir zaman geçmesine kar-. bul etttrmek lçm canla ba$la çall$- PKK'mn bir anda çöküp daglilve-', düzey arkadasmlz, partmlz tarafm- 

$m yine de korkuyor, fazla konu$- tIm. Ama onla~ bana hep' ku~kuJ!.-. recegi anlamma d~ gelmem~liYdi. :dan öldürüldü. Bunlara karS' çlkmak 

istemiyordu. Aym durumda la bakt/lar. B~".,6 ay Irak t~ bl~ko.- i Çünkü Abdullah Ocalan 'm matçl-! mlyor muY.dunuz~ . . 

olan, Jran ve Irak'taki Kürt partiye btraklP c.ldlyo~lardl. DII bllml- i llgl konusunda hepsi hemfikirdi.: Sema\'i:Olme~ ISl1~orsan çlka~llerine 

ya da Kürt köylerine sIgman yordum, klmseYI tammlYo~~u,!" : Korkulan, çökü$ kayglSlyla kanll! lirsin tabll. Aksl mumkun ~egll, 

100 dolaymda PKK'lmm varllgml B~na ragmen çall$mala~',,!,surd~r- ; eylemlerin daha dafütursuz bir bi-: Zaten kims~ k!mseye ~üv~nmIYor. 

ögrenen Nokta muhabiri onlara dum. Daha sonr~ part/mn yaZI '~- : çime dönü$mesiydi. :Aynl seylen hlssetse.m.z .blle soyleulapnak 

için yöreye gitmÎ$ti. Ancak lerin~ ~/dl/~r bem. Fa~a~.b?na gu- PKK'nm içyüzünü, stradan in-: yemezsiniz. Söyledlgmlz sey ne 

ula$maYI ba$ardlgl insanIarm bir v~nslz!lkler/ de~am ettigllçm~. dak~ i sanlan oldugu kadar kendi "yol-: olursa olsun, 0 yu.kan.ya rapor etbölümü 

öldürülecekleri korkusuy- tllo J:azarken bIle ba$lmda nobetçl: da$"larml da hedefalan kanlayog-: meden sen etmelism kI kurtulasm. 

la konu$maya yana$mayacaklardl. bekllyordu. Sonunda dayanama-. rulmu$ yaplS/m en iyi bilenlerden: Yoksa ya alan olursun, ya da ha- 

Bu ölüm korkusuna .ragmen dIm, kaçmak zorunda kaldlm. Su: biri de Hacl Abdülkerim Sema- in. 

Nokta muhabirinin üst düzeyde gö- halime bakm, beni gören tan/ya- i vi'ydi. ! Uzun zaman bunlar düzelir diye 

rev yapml$ birçok PKK militam, maz. Korkunç bir durumdaYlm.'" Uzun Ylllar üst düzey yönetiCil bekledim. Zaten yumusak karakgerçegin 

ortaya çlkmasl için konu$- Kendisine yöneltilen "PKK'nm son. olarak çall$an Apo 'yla omuz omu- terli biriyil11.0 sert iliskileri her zamaYI 

göze alacak ve örgüt hakkm- durumu ne~ir?".sorusuna "Fazla I za merkez komitesi üyeligi yapan! man yumu}atmaya çali~lIm. Mesela 

da önemli aÇlklamalarda buluna- konu$mak Istemlyorum •.J(açmam i ancak daha sonra parti içindeki öl-! ni}anh iki genç vardl, dlger pesmercaklardl. 

onlara en büyük darbedir'.' diyecek : dünne olaylarma, çocuklarm ve ka- igelerden farkh davranamazlardl. 

PKK Merkez Komite üyesi Seh- ve bir daha da konu$mak lstemeye- : dmlarm katledilmesine kar~'1çlktl": Ben bunlarlll durumunu görünce 

mus kod adb Sahismail AI, birlik- cekri... i gl için gözden dÜ$efl ve 1987 Ylbn-: üZi.Ilüyor, flrsat buldukça onlan 

te kaçtlgl Zeynep kod adll Besey Jt- Salah kod adml kullanan bir di- : da kaçarak Irak Kürt partilerine Sl-: biraraya getirmeye çahSlyordum. 

meç'le önce Kürt partilerine slgm- ger PKK'lt ise Irak 'm, Behdinan : gman Hacl Abdülkerim Semavi,' Tabii bu da\'rafll~lIn hoS k~rslla~maya 

çalt$ml$ ancak Kürt parti/eri bölgesindeki köylere çok saYlda . Nokta muhabirinin sorular/nt ya-: mlyor. oponünizm olarak flItelefllkabul 

etmeyince çareyi Jran istih- PKK '{mm aileleri ile birlikte slgm- . nttladl. ! yordu. Süreç içerisinde birçok seyi 

baratma slgmmakta bulmu$tu. dlglnt, bir klSlm PKK'lmm ise sos- : : tasvip etmemeye baslamlSlIm. Ama 

Tuncelili oldugunu söyleyen Sahis- yalist partiden aYr/lan Kadir Aziz '- i Nokta: Üç aydlr Irak Kürt par-! hiçbir seyi açlk açlk dile getirmemail 

AI, kaçl$1konusunda $unlan in yanmda oldugunu söyleyerek, : tilerinin yamnda ya~lyorsunuz'l' dim. Bu durum onlarIn göanlatlyordu. 

"Partide ideolojik ay- $öy{ediyordu: "Kaçmak zorunda- i PKK'dan neden kaçlIgInlzl anlatlr zünden kaçmlyordu. Bu nedenle 

r/llklar/mlZ vardl. BaZI ~?runlarm yml. Ç~nkü !'~p~/an~ar~d~yanmak : mISInIZ~ .' .' I tam ü~ .kez äzelestiri v~r~im, ~u 

çözülmesi inanclyla bugune kadar mumkun deglldl. Turklye de kam-, Semavl: Sllahl~nn gölgesmd.e ya- , özeleSl1nlerde hep kendlmlze kufbekledim. 

Ancak süreç içerisinde plmlZ olmadlgl için bütün yükümü- pilan 86 kongresmden soma birçok rediyorduk. Okuldan Kemalizm'i, 

onlarm $üphelerini çektim. Bu a$a- zü slrlml/zda ta$lyor~uk. 25-50 ki- isey daha n~t bir biçimde açlga çlk- ailemizden kyçük burjuva has.tah: 

madan sonra on/arm arasmda kal- Inluk -"uk. Kolay de~11ta$lmak. Sa- ! tl. Ondan once de rahatslzhklanm I 'gml, çevremlzden Ise oportufllzml 

mam giderek zorla$lyordu. Aynca atlerce yürüyoruz: Böyle bir yürü-I \'ardl benim. 1984 yJlmda Uludere'- Ialdlglmlzl söyleyerek özelestiri yaparti 

içerisinde demokrasinin olma- ü$te bir pe$merge yoruldugu için de çocuk ve kadmlann öldürülme- Plyorduk. Aym sey herkes için ge- 

Y'$', ele$tiri-özele$tirinin olmaYI$1 özümüzün önünde kur$una dizil- si üzerine Apo'ya çlkmlS, bu eyle- çerliydi. Apo'nun kartSl Kesire bib. 

'b I k kt min yanhs oldugunu, halktan tep- le üç kez özelestiri verdi. Apo'nun 

IZI u ayn I no asma .. I .. 0 did . 'b' d d

.. DEVAH 

NokIa: Bu durumu kendi aramlda 

konu~muyor muydu~uz? 

Sema\'i: Kim konu$acak. zaten 

herkcs birbirinden korkuyor. 

NokIa: Peki parli kendi ü~'esi 

birçok insam neden öldürtsün, neden 

bö\'le bir ~eye ba~vursun? 

Sem~vi: Parti ayakta kah$lm surekli 

disiplin \oe korkuyla sa~hyor, 

KeSlfe- ~Imdl tutu/(/u 

özellikle yeni geienIer, olanlardan 

haberli degillerdir. Aksi takdirde 

bir kaç ki~i dl~lI1da kimseyi bulamazsmlz 

0 partide. Ben de birçok 

ölüm ve i~kence olayma tamk al. 

dum. Bir insan gözden dü~tü mil. 

artlk ölilmu yakm demektir. Bir 

gün pe~mergelerden biri hata y~pml~t\. 

Onun cezasml vermek lçl.n, 

gözü kör bir arkada$l görevlendlr. 

diler. 0 da rasgele vurarak, çocugu 

öldürdü. Sonra da hayretle 

"Aaa, öldü" dedi. tnsan ya~aml 

böylesine önemsizdi ... 

Nokta: Bunlan yapanlar kim? 

Kendi arkad~larma böyle bir ~eyi 

nasll yaplyor.1ar? 

Semavi: Adam ml yak? Bu i$ler 

için birçok kasap var. Zaten kim öl. 

dürürüm, keserim diyorsa 0 yuka- 

Tlyükseliyor. Cemil BaYlk, Ahmet 

Kesip tam bu i~lerin adamlan. Bu 

ikisi bir bölgeye geldiklerinde herkes 

korkudan titremeye b3.$hyordu. 

"Acaba hangimizi götUrecekler?" 

diye ... Mutlaka birilerini götürür- 

1er ve kimse bir $ey diyemezdi. 

Nokta: Bunlar yapdtrken siz de 

onlarla birllkteydiniz. Suçluluk du- 

~'uyor musunuz? 

Semav'i: Duymaz olur muyuz? 

Hepimizin bu olanlarda suçu var. 

Ama artlk i$ i~ten geçmi$. Su anda 

bile bu olanlan tasvip etmeyen çok 

saYlda insan var. Ama kaçamlyorlar. 

Su and a ko~kmasa":l'. güvencern 

olsa harekeu çökerunm. Çogumuz 

ne yapacaglmlZl bilmiyoruz. 

Devlete de leslim olmak istemiyoruz. 

~okla: !;lu aoda kaçml~ olanlann 

sa\'lSI nedir, biliyor musunuz? 

~e~avi: Ben üç aydlr kaça~ ya- 

~lyorum. Irak Kürt partilennm yanmda 

17-18 ki~i oldugunu biliyorum. 

Ama partilerin kabul etmedikleri 

daha çoktur. Onlar da kendilerini 

tamyan köylülere slgmml~lar. 

NokIa: Suriye'nin PKK'YI kullandlgl, 

koz olarak tuttugu söyleoi~'or. 

Siz ne dü~ünüyorsunuz bu 

konuda? 

Semavi: Vallahi kimin eline flrsat 

geçse kullanmaya çah$IYor. 

Bence önemli olan yaptlklandlr. 

PKK'mn 80 öncesi yaptlklaTl da ortadadlr. 

0 zaman da Suriye mi 

vardl? 

Nokta: Cç a~'dlr kaçak y~adlglnazI 

söylüyorsunuz. Öldüriilmekten 

korkuyor musunuz? 

Semavi: Korkmak ne kelime, çlldlracaglm 

neredeyse... 11k bir ay 

inanm uyuyamadlm. Gölgemden 

bile korkuyordum. Her ses duyu- 

$umda her klplrtl da "t~te geldiler" 

diye korkudan titriyordum. Ashnda 

ölmekten falan korktugum yok, 

ama yine de korkuyorum i$te ... 

Çok ~ey var anlatllacak, ama kafam 

hiç rahat degil. Konu$urken bile 

birçok $eyi unutuyorum. Bir örgUt 

desteklese beni gider birçok insam 

kurtarmm. Ama yok böyle bir 

örgUt. 

Nokta: Geriye dönüp baktlglnazda 

partinin durumunu nasd degerlendiriyorsunuz? 

Semavi: Ben parti demiyorum. 

En kötü partide bile, kendi ölçUleri 

içinde demokratik bir i$leyi$ olur. 

Ama bu partide hiçbir $ey yok. Bu 

parti olsa olsa Mafya türü bir örgüt 

olur. Çünkü kim ne zaman yetkilidir, 

kim ne zaman görevden ahmr 

bilinmez. Her ~eyi Apo bilir, 0 

okuldan etkilenmemi$tir, 0 ailesinden 

etkilenmemi$tir, 0 çevresinden 

etkilenmemi$, çelik disiplinli bir 

proleIerdir (!) 

Nokta: Bu kadar insamn kaçmasmdan 

sonra PKK içiD çökü~ sürecini 

ya$lyor diyebilir miyiz? 

Sema\i: Evet, bir anJamda çöküyor 

diyebilirim. Ancak $U da var; 

Apo'nun bu i$ten vazgeçmesi 

mümkün degil. Ülkeden kadro bulmasl 

giderek zorl3.$lyor. Son bir ylldir 

Kars ve Agn'dan büyük kadro 

gelmi$ti. Simdi oralardan da gelmiyor. 

Tek kaynak Avrupa'daki 

Kürtler aruk. Bir de küçük çocuklar 

var, 10-12 ya$mda. Özel olarak 

Lübnan'da egitiliyorlar. Bunlar ge. 

li~meleri bilmedigi için bu i~ bir 

müddet daha devam eder. 

MAHMUT ÖVÜR'ÜN iRAN GÜNCESi 

"Kursuna 

# 

10 EYLÜLGürbulak gümrük kaplsmdan 

tran tarafma geçiyor ve 

Urumiye'ye dogru yola çlklyorum. 

11 EYLÜL Urumiye beni $a~lrtlvor. 

Stmr ~ehri olmasma kar$m, sa- 

~'a~m izinc rastlayamlyorum. Herkes 

i~inde gücünde, caddeler insan- 

Ia dolu, .. 

12 EYLÜL Kahvaltldan herrien 

sonra Kürdistan Demokratik Halk 

Parti si Sckreteri Sami Abdurrah- 

29.11.1987 

dizecekler beni!..Il 

15 EYLÜL Irak Kürdistam'na hyorum. Üç1incü gün onlan bir evdogru 

yola çlklyoruz. Smm geçtik- de buIuyorum. Ancak araya bu kez 

ten soma yeni aç1lan yolu izliyoruz. Iran istihbaratl da giriyor. Fazla 

Yol bitiyor. yürümeye ba~hyoruz, konu~amlyorum. Ve bu iki ki$i zo- 

Önce IKDP'nin kampma ugruyo. runlu olarak iran istihbarauna Slruz. 

Kamp çok kalabahk. Pe$mer- glmyor!ar. 

geler aileleri ile birlikte ya$lyorlar. .. 

Bu kampm yamba$mda da pastar- 25 EYLUL Ak$ama dogru otele 

lann Humeyni'nin askcrleri kampI, 1 döndügümde. odamm Ko~ite tara- 

. . t 8 ani ve Celai Talaban var. .. !fmdan basll?l~ml ögrem~o~um. 

Nokta muhabln basta Mesu arz Yanm saat soma yem blr kam-: Bütün filmlenml ve kasetlenml ahp 

olmak üzere kimi Kürt Iiderleriyle ve ~KK'.~a~. , pa, Halk Partisi'nin kampma geli-lgitmi$ler. Ertesi gün filmlerimi geaynlanlarla 

görüsmek amaClyl

DEVl\M 

5 EKiM tstihbarat'tan AgaYI Taki 

beni ararm~. Ögleden soma Halk 

Partisi'nin bürosunda bulu~uyoruz. 

Bir saat yine sorgulamyorum. Filmlerimi 

geri veriyor. Veriyor ama 

hepsi de yak1lml~ ... AgaYI Taki, 48 

saat içerisinde ülkeyi terk etmem 

gerektigini söyleyerek ~öyle diyor: 

"~imdi pasaportunu bize vereceksin, 

yann saat g'de pasaportun elinde 

olaeak ve 0 saatten itibaren 48 

saat içinde ülkeyi terk edeceksin. 

ken sorgucunun sesini duyuyorum: 

"Saklll ha ... bir ~ey yapmaya 

kalkma" diye uyanyor beni . 

Bulundugumuz yeri terk edince 

gözlerimi açlyoriar. Urumiye'nin 

"Merkez" denilen meydanma gidiyoruz. 

0 gün Amerika Btiytikelçiligi'nin 

üniversiteli ögrenciler tarafmdan 

iSgal edilisinin YI) dönümü 

kutIamyor. Yalllmda istihbarattan 

iki kisi var. Uwn uzun tran'! anlaatlyor. 

Buna bir anlam veremiyorum 

"Neier oluyor, ne yaplyorsunuz?" 

diye soruyorum. Gestapo 

surath "Ü~ürsün" diyor. HaYlr demeye 

kalmadan üçü birlikte beni 

parkaya sararak hlzla kar~1 binaya 

geçiriyorlar. 0 klsa sürede, dl~aflda 

beni bekleyenlerin duymasl için 

bagmyorum, ama sonuç degismiyor. 

ArtIk demir parmakhkh nezarethanenin 

içindeyim. Üzerimdeki her 

~eyi, kerner dahil ahyorlar. Ve de- 

7 EKiM Artlk pasaportsuzum. mir kapIYI üzerime kilitleyerek hlzla 

~ehrin içinde fazla dola~mamaya uzakla~lyorlar. Yapayalmz kahyoçah~lyorum. 

Arama kahveci Eli: rum. Pasaportunu verecegiz diye 

Amca'mn semaver çaYlm içmeye, çaglrmlslar ve hiçbir ~ey söylemearaslra 

da istanbul'a telefon etme- den tutuklaml~lardl beni. Akhm alye 

çlklyorum. mlyordu bunu. Üstelik bugün 29 

Ekim Cumhuriyet bayraml, ak~a- 

10 EKiM Pasaportu alamadlglm ma konsoloslukta kutlama var. Büiçin 

konsolosluga basvurmak zo- tün devlet erkâm orada olacak. Bu 

runda kahyorum. Pasaportumun nedenle "beni ahkoyamazlar" dineden 

ahndlgml, neler yaptIglml kl- yorum, ama "ya ahkoyarlarsa!" 

saca anlatlyorum. Ak~am yemegi- Ku~una diziliyorum. DI~andan 

ne kalmaml söylüyorlar. gelen gürültüyle, kar~lmda yatak- 

Yukan, yemek salonuna Çlk1yO- lanna uzanan, sohbet eden askerruz. 

Yemek masaSI çok güzel hazlr- 1er kur~un gibi flrlaYlp silahlanna 

lanml~, soguk mezeier, Izgara kM- yöneliyorlar. Silahlm kapan dlsan 

te ve iran'da olabilecegi dü~ünüle- çlklYOr. Askerler dl~ kapmm önümeyecek 

bir ~ey: Asian sütü ... Ma- ne tek ma dizilmi~ler. Demir parsaya 

oturuyoruz. Teypten Ruhi: makhklann arasmdan onlan izliyo- 

Su'nun 0 gür sesi yükseliyor. SaSI~' rum. Askerler elleri tetikte beklinyorum. 

"istersen Zülfü'de var" yorlar. Ve tamdlk gestapo surath 

diyorlar. Akhmdan "uygar. astsubay, dört askerle birlikte buca" 

sorguya çekilecegim geçiyor. lundugum nezarethaneye dogru ko- 

Masamn tek konusu Kürt sorunu: ~arak yakla~IYor. .. Akhm ve duy- 

Kadehler kalktIkça, farkh suçlama- gulanm karmakan~lk. Neye ugralarla 

kar~rla~lyorum. Müthi~ huzur- dlglml ~a~myorum. Bütün ya~asuz 

oluyorum. Gazeteei olarak ha- mim bir film ~eridi gibi gözlerimin 

ber pesinde oldugumu söylüyorum, önünden geçiyor. Gözlerim baglaama 

aldlglm cevap daha çok ~a~lr- myor. ArtIk 4 kisinin arasmdaYlm. 

tlyor beni. "Evet" diye söze giriyor "Tamam" diyorum, "kursuna dimasadan 

biri, "Ne geliyorsa mem- zeeekler beni!" 

leketin ba~llla bu entelektüeIler yü_ Askerlerin önünden ko~arcasllla 

zünden geliyor. .. " geçiyoruz. Kur~una dizilmeyi atla- 

Tartl~maya fazla katllmak iste- tmea, biraz olsun rahathyorum, 

miyorum. Ama biri blraklp digeri ama ko~usturma devam ediyor. 

ba~hyor: "Bu devlet onlara ne yap~ YaklaSlk 100 metre soma hangar 

maml~tlr ki, okul yapmlS, yol yap- gibi bir yere girdigimizi anhyorum. 

h le 

. A d l "Evet" diyorum, '''Burasl daha uvml~, 

er ~ey n var. ma a am ar 

aptal karde~im. Okumuyorlar, bir gun, adamlar deli degil ya, sehrin 

de kalklp ben Kürdüm diyor, Kürt- göbeginde beni kur~una dizsinler. 

çe konusacaglm diyor. Ben ana di- ~imdi burada sessiz sedaslz bu iSi 

lim Kürtçe diyen adamlll anasl- halledecekler." Demir bir platfornl. 

.. " ma çlkartIp, kolumu blrak1yorlar. 

Arkama geçip ellerimi ~aglayaca k 

29 EKiM Sabahlll erken saatle- ve kur~una dizecckler. Olümle yari 

... iranh yetkililer gelip pasapor- samlll birbirine en yakll1 oldugu am 

tumu alabileeegimi, bildiriyorlar. ya~lyorum. Oglum, e~im ve annem 

Türk Konsoloslugu'nun iranh ter- geliyor akhma ... Ve bir ömrü bir 

cümam Behruz, Konsolosluk Sorö- dakikaya slgdmyorum. Fakat bir 

rü Cihat ve ben, hemen arabaya at- dakikanll1 sonunda yine hlZh bir bilayarak 

Urumiye Jandarma Hudut çimde oraYl terk ediyoruz. Bu süre 

Komutanhgl'na gidiyoruz. Nihayet içerisinde kimi zaman baglrarak, 

Türkiye'ye döneeegim diye sevinç- kimi zaman sessizee "Neier olduliyim. 

Aym gün Devlet Bakam Kâ- gunu, ne yapmak istediklerini" sozirn 

Oksay pasaporturn için girisim- ruyorum, ama hiçbiri cevap vermide 

bulunuyor ve olumlu yamt ahyor. 

yordu. Yazlk ki, yamt dogru çlk- Askeri bir eipe bindiriliyorum, 

mll:yacaktl... gözlerirn hâlâ bagh. Biri sürekli 

. O.lüm )'olculu~u ba~hyor. Kimli- boynumdan bastlrarak, gözlerim 

glml kaplda blraklp, içeri giriyo- bagh oldugu halde etrafl görmemi 

rum. tri' yarl gestapo suratll bl'r astengelliyor 

yahut görünmemi istemisubay 

beni kar~rllYor. Küçük bir yor. Çok geçmeden bir yere teslim 

o~adél beklememi söyIüyor. Be~ da- ediliyorum. 

klka soma, yanlllda iki askerle bir- Biri koluma girerek daha aydllllikte 

geri dönüyor. Etrafa bir göz hk bir yere götürüyor, orada artlk 

attIktan soma asklhkta asrll parka- dl' . 

lardan birini alarak benim mtIma ayanamlyor, göz enml açlyorum. 

64 Beni götüren baglrarak üzerime 

çullamyor. Adamlll yüzünü görüyorum. 

"Bir daha yaparsan kötü 

olur" diye tehdit ediyor beni. Ak- 

~ama kadar bir kum torbasmIn üzerinde 

oturtuyorlar. Soma biri gelip 

yine koluma girerek, tam Il gün 

geçirecegim hücreye atIyor. 

Hücrenin demir kapisi yüzüme 

kapandlktan bir dakika soma gözlerimdeki 

bagl açabiliyorum, Ölmedigime 

inanamlyorum. Hücrede bile 

olsa 1~lglgörmek, küçücük peneereden 

gökyüzüne bakmak umut 

veriyor bana ... 

Slfahyor. Neden geldigimi, neler 

yaptlglml ve kimlerie görü~tügümü 

kIsaca anlatlyorum. Sorgucu ikna 

olmuyor, kurulmu~ saat gibi dönüp 

dönüp aYlll sorulan yeniden soruyor. 

ilk sorgu bir saat sürüyor. Ögleden 

soma yine sorguya çlkanhyorum. 

Artlk her gün iki kez periyodik 

olarak sorguya çlkanhyorum. 

Sonra tekrar hücreye ... 

tlyorlar bana. Meydan giderek do. 

luyor. "Merg berg Amerika" slogam 

slk slk atIhyor. ABD bayragl 

ve Reagan'm kuklasl yakrlmca kitleier 

çrlglllla~!yor. 600 bin nüfuslu 

bir ~ehir için toplanan kalabahk 

çok az. Bugün kokakola ve bol bol 

sigara içiyorum. Üç saat soma geri 

dönüyoruz. "Niye götürdünüz?" 

diye soruyorum. Yamt: "Slkllmayasm 

diye." Yeniden hücreye dönüyorum, 

çok moralim bozuluyor. 

Hele ak~am yeniden i~kence tehdit- 

Ieri ile kar~rlaSlllca, günün hiçbir 

anlaml kalmlyor. 

30 EKiM ilk gün heyecan ve endi~e 

ile ne yapacaklanlll bekliyo- 9 KASIM Devrim Mahkemesi'ne 

rum. Kulaglm kaplda, en ufak bir çtktyorum. 11. günümde de aynen 

klplrtlYI bile can kulagl ile izliYQ- sorguya götürülür gibi ahlllyor, 

rum. Ayak sesleri yakla~tlkça, kal- dogru Devrim Mahkemesi'ne çlkabim 

IllZlalllYor. Heyecanla gÖlürü- nhyorum. Klsa bir sorgulamadan 

lecegim ani bekliyorum. iki gün soma taruklann dinlenmesi için bir 

böyle geçiyor. Yemekleri yiyemiyo- gün somaya gün veriliyor. Özgürrum. 

Yallllz ekmek ve su ... ilk gün lüge dogru bir adlm atml~tlm, ama ~ 

yanlmda JO sigaram var, 9 tanesi- henüz hiçbir ~ey kesin 

ni 0 gün bitiriyorum. Bir sigaram degildi. Nasll bir yarkahyor. 

Tam 6 gün bu sigaraYl yak- gIlama olacagml, sertl:amlyùrum. 

7 gün sa~ahlan ve~- best blraklhp blraklladlklen 

blr parça peymr veya blr mayacaglml yine bilparça 

yag dl~lllda hiçbir ~ey yiyemi- miyordum. Bir gün 

yorum. 

sonra Halk Partisi'nin 

1 KASIM Hücreden 

Urumiye sorumlusu 

ahlllp götürülüyorum 

ile birIikte yine mah- 

ve sorgu ba~hyor. 

kemedeydik. Slkllltlh 

Sorgucu, "Nasllslll Mahmut 

geçen iki saatten sonra 

kardes" diye ba~hyor ve iran'a neden 

pasaportum elim- 

geldigimi, kimlerle görü~tügümü, 

deydi... Ertesi gün 

neler yaptlglml birbiri ardma 

Türk Konsolosu 

Tay- 

3 KASIM Hücrede 5. günüm ve 

sorgucu yine karSImda. Bu kez 

farkh sorularla karSlla~lyor ve artlk 

"casusluk"la suçlamyorum: Ardmdan 

ceza ve i~kence tehditleri de 

ba~ladl. Ve ben her geee yeniden 

geriye dönecek, ya~adlklanml bir 

bir gözden geçirecektim. 

4 KASIM Hücredeki 7. günümde 

ilk kez havalandlrmaya çlklYorum. 

Gökyüzü ne kadar güzel. .. 

Çok sürmüyor ama, tekrar hücre. 

saat JO'a dogru, hücreden Çlkanhyorum. 

Ben sorgu beklerken, 

farkh bir teklif1e kar~lla~lyorum. 

"DI~an çlklp gezdirecegiz seni" diyorlar. 

Bir sey demiyorum, ama yine 

de korkuyorum. Arabaya biner- 

Ian izmirii ile birlikte 

Türkiye'ye dogru yola 

çlklyor ve Sero Sllllr 

kaplsllldan geçerek 

Türkiye topraklanna 

ayak baslyordum. Artlk 

yeniden ya~amaya. 

b~laml~tlm... . 

29.11.1987

• 

• 

ITHE WAL-L STREET JOURNAL 

Your J"ly 13 report on the destruction rested 300 children between the ages of 

III KurdIsh \'Il!ages by the Iraqi govern. nine and 14 In the city of Sulaimaniya to . 

ment scratches onl\' the surface 01 an O!!I' force from them the whereabouts of Kur. 

cial policy that thrëatens the very essence dish fighters or the identity of family 

of Kurdish sUf\1vaJ In Iraq. members who supported the Kurdish resis. 

INstruction and deportation are not new tance movement. Amnesty noted that the 

tactics. SineI' 1975. three'quarters 01 a mil. whereabouts of these children had been un. 

hon Kurds have bfoen chased from their known until January 1987, when the bodies 

homes: 300,000 became refugees In Iran af. of 29 children were returned to their faml' 

ter the BarzanI revolution: more than 500.' lies ",ith visible signs of torture by electriC 

000 were deported from their mountains In shock, beatings. whippings and sexual 

the north of the country to the arid deserts abuse-some ...,th their eyes gouged out. 

in the south. The intent: to dilute the con. Those who did not succumb to the torture 

cent ration of 3.2 million indigenous Kurds, had been executP'd. Amnesty reports that 

to remove the Kurdish presence from the the total numtx>r of mlssmg children may 

oll.rich area of Kirkuk (on Kurdish landsJ, have nsen to 450 IAmnesty Bulletins. Feb. 

to shrink Kurdish ancestral lands. Between ruary and March 19ti71. I 

January and ~ovember ]985. 55,000 Kurds On July 14. 1977. In a moving address to 

were victimized by forcible deportation. the l'n1ted :-;a:ions. Roger BaldWin of the 

Thus far in ]987, ]2.500 families have been Interna lion al League lor Human Rights. 

forced to evacuate their villages. saId. "I shall not reelle the tragic tale of: 

Amnesty International regularly reports dKeptlon. diSposseSSion. deportation. hu', 

the detention, torture, execution and disap- mlliatlon and forcM labor mfllcted on' 

pearances that have become the Kurdish some 300.000 Kurds ... In an apparent el.; 

way of life-and death-in Iraq. Accordmg fort to annIhilate the KurdIsh ethOiC group ~ 

to Amnesty. between August and October In Iraq .... " I 

]983. 8.000 Kurds 10 the Barzan area disap- That was a decade ago under the reo : 

peared. ResIdents aged nine to!lS were ar. gime that sull holds the reIgns of power. I 

rested. and entIre families packed into mil. VERABUl'DI~ S.U:EDPOlll 

itary trucks and driven to southern deserts DirKtor. The Kurdish Program 

after being paraded as traitors In the Cultural SU!"\"I\'al Inc. i 

streets. Their fate rf'mains a mystery. New York 

~._n_Oc_t~be_r_l%_':.~~~_lra_q_i_a_ut~orilJesar_' 1 

The 

10.8- 87 

lraq's Destruction of the Kurds 

California 

COURIER 

Turkey Commits Genocide Against 

Kurds 

By Jackie Abramian 

Ealier thi~ year. the Turki~h 

government began a strategic 

deportation of peasants from 700 

villages in the southeastern part 

with predominantly Kurdish 

population. The government called 

this an act of removing 

residents from sensitive border 

lines. 

In July of this year, the press 

reported that "Kurdish rebels" of 

the southeastern region had killed 

3 I innocent persons, including 

I I children. What the press. 

however. failed to explain was 

the roots of such an uprising by 

the Kurds. 

In response to the attacks. 

prime minister of Turkey Turgut 

Ozal stated in a press conference, 

that the end for the Kurdish rebels 

had come ... "They may be 100 

or 200 of them . . . we will get 

everyone ... 

Constituting one-fourth of 

Turkey's populaiton the 10 

million Kurdish minority In 

Turkeyare the fourth largest 

minority group in the Middle 

East. Occupying 30 percent of 

Turkey's territory, Kurds have 

been denied their basic human 

rights since the 1924 Turkish 

government's mandate which 

outlawed the words "Kurds" and 

"Kurdistan." The Turkish 

government has denied the Kurdish 

existence in the country. 

referring to the minority group as 

,. Mountain Turks ... The government 

has severely punished those 

citizens and foreigners who have 

dared to mention the Kurd~. A 

German tour guide. Ralf Ramond 

Braun wa~ Imprisoned for men. 

lIüning the Kurds in one 01 hiS 

tours. 

Between 1925 and 1939, the 

Turkish government deported and 

massacred 1.5 million Kurds. 

The government's view on the 

Kurdish problem, which they 

refer to as "the eastern problem" 

MON DA Y, OCTOBER 5, 1987 

Kurds of Iraq Are Fighting for Survival 

To the Fdltor: 

COJ.lr:lry to your Sept. 22 report on 

Iraq's Krowlng war. from within 

against Kurdish guerrillas, Iraq's 

handling of the Kurds Is anything but 

ambiguous. Since the Treaty of Lausanne 

In 1923, when the borders of 

modern Iraq wert' erented, the Kurdish 

policy has bet'n lorclble asslmiln. 

lion and, failing Ihal, annihilation. 

With the treaty, Kurds were disenfranchised 

in their ancestral lands 

and robbed of the oil of Kirkuk, on 

which Iraq now survIves. 

Through the last 64 years, there 

have been Kurdish uprisings follow- 

Ing which a weakened government 

would negotiate. One such prompted 

the "granting" of Kurdish autonomy 

on March 10, 1970. The so-called autonomous 

region Is a fraud that 

shrank Kurdish lands away from borders 

and oil, while forced resettlement 

and wholesale destruction of 

villages continued unabated. Since 

1977, three.quarters 01 a million 

Kurds have been chased from their 

homes: 300,000 lied to Iran after the 

Barzani revolution; more than 

500,000 were driven to the southern 

deserts far Irom their mountain 

homes, 55,000 between January and 

November of 1985 alone. Thus far In 

1987, more than 12,500 familles have 

heen forced out, villages razed, born. 

barded with chemical weapons. With 

each new oHicial maneuver, the 

Kurdish population is whittled away. 

You quote a Western diplomat saying 

thaI "a demographic revolution" 

has taken place "under our noses in the 

past six months." There is no condem' 

nalinn hv Ih~ R""I:IO< nr ,f,~ Wl'st of 

Iraq's destroctlon 01 the Kurds. Your 

Aug. 25, 1979, account 01 Kurdish fight- 

Ing for autonomy In Iran makes clear 

why, when you reportthat a Carter Administration 

spokesman "left the impression 

with reporters that the Ad. 

ministration was more concerned 

about the survival of a strong central 

Government in Iran than ahout the 

Kurdish goal 01 political independence." 

1I0w would this counlry's 

Founders have viewed such a pol. 

icy? VERA BEAUDIN SAEEOPOUR 

Director, the Kurdish Program 

Cultural Survlvallnc. 

New York, Sept. 22, 1987 

can perhaps be best expressed in 

Ih.: words of the Turkish Mini~ter 

nI' Ju~tice who in 1930 declared: 

"The Turk is the only lord in 

th.: country." 

On.: can not help but hear the 

e,hoö of th.: Nail Germany 

Uhermens,h polie:-. One can not 

h.:lp either to r.:call the 1915 

.\rmenian Massanes: followec 

h~ the 1925 Kurdish masseres: by 

Ih.: WWII Jev.. ish Holocaust: and 

Ihe 1978 Cambodian massacres. 

With 70.000 political prisoners 

an Turkey. il is helieved that

SUITE 

20.000 of them are Kurds. 

Turkey is thus under clear violation 

of U. N. Declaration of 

Human Rights and European 

Convention of Human Rights. 

"With the tolerance of just a 

few countries ... we will have 

no problem liquidating millions 

of Kurds." said former Turkish 

Minister of Foreign Affairs during 

a session of Council of 

• _ • __ .: a ;.'"... J I. 

Europe in 1983. 

.. Liquidating" seems to be a 

newly created word for the same 

acts the government committed in 

1915 against the Armenians and 

again in 1925 against the Kurds. 

While the world governments 

watch the systematic violations in 

progress in Turkey. European 

Clluntrie~ resent Turkey's entry to 

thc European Common Market, 

and U.S. continues its military 

aid to Turkey. Turkey is now the 

third largest recipient of U:S. aid. 

"We will certainly settle our 

account with the Kurds," Ozal 

said in a recent press conference, 

.. Let the world see il." 

.. 

L'EST 

REP1JBLIQUE 

Ils sontdix-sept 

millions dispersés dans cinq états 

Les Kurdes, ces « Turcs montagnards » 

Pllblier un journal en langue kurde est, en Turquie, 

passible de quinze ans de prison. Un intellectuel 

démocrate comme Ismail Besik a payé de 13 

ans de cachot ses articles sur la cause kurde. 

n est vrai qu'il n'y a pas une, mais au moins deux 

langues principales kurdes, le Kurmanci et le 

Zata. Ceci pour la seule Turquie qui, comme les 

Kurdes de Syrie, a adopté l'alphabet latin alors 

que les Kurdes d'Iran et d'Irak écrivent en arabe 

et ceux d'URSS en cyrillique ... 

Les 17 millions Kurdes, 

en effet, qui vivent souvent 

d'~levage sur un.territaire 

grand comme la 

France, sont dispersés 

dans ciuq états. 

Le grand Kurdistan c'est 

en fait l:n pays qui n'existe 

pas ...Le mois dernier, c'est 

en Irak. que les maquisards 

séparatistes ont 

repris l~ guérilla. En Turquie, 

dails la partie orien- . 

tale et..élevée du pays, la 

révolte n'a jamais vraiment 

cessé depuis 1925... 

Pour le gouvernement 

central d'Ankara, il n'y a 

plu::; de Kurdes depuis 60 

ans mais seulement des 

« Turcs montagnards ». 

« Ceux 

qui vont au-devant 

de la mort» 

Dans la région de 

Mardin de Batman et de 

Van d'où viennent la 

moitié des Turcs qui 

demandent l'asile en 

France, la 'vie quotidienne 

c'est celle des «Peshmerga» 

autrement dit 

«ceux qui vont au devant 

de la mort, dans les 

maquis. 

Réfugié dans l'Est de la 

France, Muzaffer a été de 

ces maquisards du Parti 

des travailleurs kurdes, le 

PKK qui entraine ses terroristes 

en Syrie aux côtés 

des Arméniens de l'A- 

SALA. 

« On conl1aitle génocide 

des Arméniens de 1915 qui 

n'ajamais été reconnu par 

la Turquie, on sait moins 

en Europe, expliquent les 

exilés kurdes, le génocide 

des Kurdes de J'entre 

deux-guerres,. Ce million 

de morts compte encore de 

nos jours pour ces Kurdes 

de Turquie qui aspirent à 

l'autonomie avec leurs 

frères séparés par des 

frontières artificielles et 

vivant dans le climat de 

guerre que l'on sait en 

Iran et Irak. 

Amnistie politique 

et partis interdits 

De violer.ces en 

attentats, un coup ù'Zlal .:. 

amené les militaires turcs 

au pouvoir en 1980 et les 

dirigeants civils d'aujourd'hui 

organisent des ~lections 

générales anticipées 

pour le tout proche 29 

novembre. ;-"n sans avoir 

.quelque peu I.?É-: alisé ce 

que Hakki et Tuncay 

appellent un fi régime fasciste,. 

Un référendum en 

'effet vient de décider, de 

justesse, l'amnistie politique 

de 241 dirigeants d'avant 

1980 parmi lesquels 

les deux derniers premiers 

ministres civils. 

Mais les anciens partis 

d'avant le coup d'Etat restent 

interdits. 

Militants de gauche 

turcs comme Salih et 

nationalistes Kurdes 

comme Muzaffer ils prennent 

donc souvent le 

chemin de l'asile, se 

retrouvant dans les pas 

précaires des émigrés économiques 

(il y a 5,5 millions 

de chômeurs sur 25 

millions d'actifs). 

Certains demeurent 

musulmans mais non intégristes. 

Qu'ils soient Turcs 

ou Kurdes, ils aimeraient 

que les Français les prennent 

non pour des Arabes 

(qu'ils ne sont pas), mais 

pour des réfugiés.

• 

•

• 

• 

L'HUMANITE 

Visite à Diyarbakir, capitale du Kurdistan 

lA LOI DE L'OPPRESSION 

Dt IJO/rt et1fOYH 

spéd,lt. 

DIYARBAKIR, ville principale 

du Kurdistan (région que la loi 

turque interdit de nommer par 

.son nom), célèbre, disent les dépliants 

touristiques, par les hautes murailles qui 

l'entourent, et le Tigre qui la baigne... Il 

faudrait plutôt dire célébre par ses pri. 

sons dont l'une, la prison militaire, est 

réputée comme la plus terrible de Tur. 

quie dans J'art de briser les hommes. J'ai 

passé deux jours à Diyarbakir avec la 

délégation parlementaire européenne ve. 

nue observer la « démocratie électoraleIl 

en Turquie. Nous n'avons pu visiter la 

prison ; il parait que cela ( n'était pas 

dans la mission de la délégation Il. Mais 

s'il est difficile d'en franchir les murs, 

rien n'est plus facile que d'en rencontrer 

les anciens hôtes. A se demander si la 

moitié de la population mâle de la ville 

n'est pas passée P3l'là.., 

Tous ceux que j'ai pu voir en portent 

les marques dans leur chair: dents cassées 

ou arrclchées,cicatrices des brûlures 

à l'électricité ou des coups, arcades dé. 

chirées. Cela peut être, comme pour Ah. 

- 

met Turk, devenu dimanche député 

social.démocrate populiste de Mardin, 

alors qu'il était sorti quelques jours plus 

tôt de prison, blanchi par la cour, à 

cause d'un simple soupçon de syn:pa. 

thie pour le PKK (Parti des travailleurs 

du Kurdistan, indépendantiste, partisan 

de la lutte amlée~ Pour un autre militant 

du même parti, dont je tairai le 

nom, car il ne bénéficie pas, lui, de l'immunité 

parlementaire, il s'agissait simplement 

d'avoir, en parlant kurde, fait 

de la ( propagande séparatiste », ce qui 

lui a valu quatre ans et demi dans la 

terrible geôle... 

Si l'oppression n'est pas toujours 

aussi brutale, elle est omniprésente dans 

celte région encore soumise à un régime 

d'exception « sous la coupe d'un super 

gouverneur" qui a tous les pouvoirs: il 

dispose de ia police, de la gendarmerie, 

de l'armée, peut décréter le couvre.feu 

ou recruter des hommes de main 

chargés de quadriller les populations villageoises,les 

milices de villages,Ce gou. 

verneur assure, bonhomme: « J'ai beau. 

coup de pouvoirs mais je ne les utilise 

3.12.87 

pas.» Mais, dans _elle province la plus 

déshéritée du pays, où le revenu mO)'.:n 

ne dépasse pas cinq cents dollars par an, 

la revendication première est la lin de la 

repreSSIOn, 

A Bagivar, village rural de la plaine 

du Tigre, si InisérJble qu'il semble tout 

droit sarti du Moyen Age, avec ses maisons 

de pisé basses et les égouts qui 

coulent dans les ruelles d~ terre, les pay. 

SéiJJSqui nous offrent le thé sous une 

tl)nnelle n'en démordent pas: cc dont ils 

ont le plu, besoin, « c'est de démocra- 

Lie»,.. !:n cercle serré autour de nou, 

tout le village est là, jeunes et vieu; 

réunis. Mais il n'y a pas une seule 

femme. Et comme le président de la délégation 

européenne leur Jemande ce 

que veut dire pour eux l'Eulllpe, la 

CEE, l'un de CèS paysan, kurdes a celle 

phrase: « Quand toutes les libertés, tous 

les droits de l'homme seront respectés 

chez nous, nous ne serons pas seulement 

membres de la Communauté euro. 

péenne mais membres de la communaut~ 

mondiale. » 

F. G.-R. 

~B ll~3 ':o{!!lf? 

SUMMARY OF WORLD BROAD(~ASTS 

- 

lranlaa reporta of Kurdish operations in 

Iraq (Excepts from lRGC Joint Staff Command 

c:omntUIIiq~) ... Following the merciless slaughter of 200 

rea.idcnts of (?Keymen) village near Kirkuk in Iraq and the 

driving llW"d'f of the villagers., PUK forces and the Muslim 

mujahidin supponing the Supreme Assembly of the Islamic 

Revoiution oi iraq (SAIRIj launched a destructive operation 

deep inside Iraqi territory three days ago ... The Iraqi Kurdish 

combatants, succeeded in attacking enemy forces stationed on 

the important and strategic (?Zinosti) heights induding 

heights 1600, 1769, 1895, 1920 and 2006 situated beyond the 

general region of Mawat in Sulaymaniyah prO\.;nce of Iraq, 

ambushed theh Ba'thist forces and, while destroying their 

positions, killed or wounded rnorc than 650 Iraqi 

mercenari.es ... They also destroyed more than Il bases and 

!Wo HQs of the Iraqi forces, and inflicted heavy damage on the 

enemy ... [unspecified number of prisoners; forces returned to 

base) (Tûlran hom~ ~rvict J()4() gmt 30 Nav 87) 

(Exc~rpIS) According to reports from Ramadan HO, the centre' 

for irregular warfare of the IRGC groond forces of the Iraqi 

(Kurdish) Democratic Party ambushed forces of the Iraqi 

Ba'thist and Zionist forces on the road from Dahuk to 

Zubaydat in Dahuk province, yesterday, killing 40 of them and' 

capturing foor ... 

The report indicates that the forces of the Patriotic Union 

of Iraqi Kurdistan succeeded in destroying the important and. 

stratCßÏc Bakhtureh bridge [phonetic) situated on the road to. 

Hamilton [phonetic] 20 km from Arbil in Iraq. The PUK' 

forces also downed an enemy Sukhoi ftghter plane yesterday.: 

The pilot was killed. 

The PUK forces ambushed Iraqi Ba'thist mercenaries in 

the town of (?Harir) in Arbil province and killed li number of 

them, Rahman 050 Mustafa [phonetic), commander of one of 

the companies under the rommand of the 33rd Khafifah. 

Battalion, wu also captured. (TdufJ/t Iwm~ suvia J043 gmt, 

3ONov87) 

1

~J[~ 

8.12.87 

Près de 3 millions d'Iraniens sont réfugiés en Turquie 

... 

• 

Istanbul, le refuge des déserteurs de Khomeini 

Ils sont actuellement près de 

trois millions à avoir quitté le 

pays de l'ayatollah Khomeini 

pour se réfugier en Turquie: la 

plupart d'entre eu~ sont des 

jeunes qui veulent, à tout prix, 

échapper à la guerre. tine 

guerre qui a déjà fait un million 

dE' morts du côté de Téhéran et 

qui compense le déséquilibre en 

armement avec l'Irak en envoyant 

des enfants au front. 

O 

A quelques dizaines de 

mètres, la place Taksim 

: le cœur « européen» 

d'Istanbul. Une effervescence 

toute orientale pendant la journée. 

Une foule grouillante sur 

les trottoirs et. les klaxons 

stridents de taxis jaunes et noirs 

qui ponctuent chaque seconde 

qui passe. Ici, dans cette église 

catholique, c'est le silence. A 

l'extérieur, le bruit et la fureur, 

dans l'église des bruits feutrés, 

une ambiance recueillie et des 

cierges prouvent la ferveur 

religieuse. 

Il y a d'ailleurs beaucoup 

d'ombres qui circulent en ce 

lieu : majoritairement des jeunes 

et des femmes. Des Iraniens, 

sans ressources, qui tentent 

d'obtenir de l'aide: financière 

certes, mais surtout morale. 

A certains moments,. ils 

sont tellement nombreux que la 

file d'attente déborde à l'extérieur 

de l'endroit sacré et se 

répand dans une des artères les 

plus animées d'Istanbul. Mais 

cette église n'est pas la seule à 

connaître l'afflux de réfugiés : 

tous les lieux de culte catholique 

du pays sont soumis à la même 

pressiqn humanitaire. 

Houchang (1) a quatorze ans, 

Il y a quelques semaines encore, 

il habitait une petite bourgade 

de l'Azerbaïdjan (province du 

nord de l'Iran dont la capitale 

est Tabriz). Ses parents sont 

paysans. Un beau jour, on lui 

apprend qu'il doit rejoindre le 

front .~'de' la .. guerre comme 

beaucoup de petits camarades 

d'école avant lui. La nouvelle 

connue, et confirmée par les 

autorités du village, sa famille 

rassemble 300 dollars en lui 

donnant l'ordre de filer. 

300 dollars c'est ridiculement 

peu pour tenter de refaire sa vie 

dans un environnement sur 

lequel on ne sait rien. 

C'est énorme pour une famille 

de paysans iraniens.' 

D'abord parce que ces miraculeux 

dollars, on ne peut pas, 

bien sûr, se les procurer officiellement 

à la banque. Dans 

l'attente de la terrible nouvelle, 

celle du départ à la guerre, le 

père du jeune Iranien s'est donc 

procuré, « au .noir », la somme 

nécessaire. Un dollar contre 

cent. un tommans, mille deux 

cents rials contre un oetit billet 

vert. (Au co\' r officiel, 

10 rials = 15 F, « au noir », 

1 500 rials = 1 F.) 

Houchang rassemble quelques 

affaires, les entasse dans 

. un sac de voyage et se met en 

route. Sans papiers. Sans passeport. 

Sans rien. Les 300 dollars 

sont vite dépensés. D'abord 

les « passeurs », bien sûr. Ils 

l'ont immédiatement lourdement 

rançonné. De nuit, ces 

passeurs le c6hduisent, à pied, à 

travers les montagnes jusqu'au 

Kurdistan turc. 

Arrivé quelque part àJ'est du 

lac de Van, il paie la police pour 

continuer son voyage ... vers les 

Etats-Unis. Eh oui! comme la 

plupart de ces jeunes Iraniens, 

l'Amérique du Nord, le Grand 

Satan pour Khomeini, représente 

l'Eldorado. De bus en 

cars, avec les quelques dollars 

qui lui restent, Hauchang arrive 

jusqu'à Istanbul. 

. Sur la rive asiatique du 

Bosphore, il reste quelques 

jours dans un camp d'accueil 

installé ici par le Haut-Commissariat 

aux réfugiés qui dépend 

des Nations unies, et une 

semaine après il se dissout dans 

la ville. Sans un sou pour 

survivre. Sans argent et sans 

passeport, Houchang ne peut se 

rendre à l'hôtel. Des réfugiés 

comme lui, il y en a un million à 

Istanbul. Un million sur une 

ville de cinq millions d'habitants. 

Une personne sur cinq, 

croisée sur les trottoirs de la 

ville turque, est donc un réfugié 

iranien. La cohabitation, même 

si elle ne. revêt encore aucun 

caractère de gravité, co'mmence 

à poser des problèmes entre les 

communautés 

Certes de nombreux Turcs y 

trouvent pour l'instant leur 

compte : ils sous-louent une 

pièce de leur appartement aux 

réfugiés les plus pauvres qui 

s'entassent alors à plusieurs 

dans quelques mètres carrés. 

Un apport qui leur permet, à 

leur tour, de s'acquitter de leur 

loyel dans une situation économique 

difficile. 

D'autre part, tous ceux qui, 

extérieurs au problème, se 

dépensent pour les « clandestins» 

iraniens témoignent tous 

du même phénomène : ceux qui 

ont I! moins d'argent aident les 

autres, largement au-delà de 

leurs véritables possibilités. 

Hauchang trouvera refuge auprès 

:,d'une famille plus chanceusé 

que lui. C'est courant 

dans. la communauté. Seuls les 

riches, et ils sont nombreux ici, 

fermfnt leurs portes. Mais aux 

dires des observateurs, de très 

nombreux agents provocateurs 

de Khomeini s'infiltrent également 

dans le Oat des fuyards 

pour monler les intégristes 

musulmans, nombreux et actifs 

en Turquie, contre le 

. « laxisme» du gouvernement. 

Et c'est vrai qu'à Ankara le 

gouvernement est plutôt bienveillant 

à l'égard de ceux qui 

franchissent clandestinement la 

frontière entre les deux pays. 

Rares sont les immigrants clandestins 

qui ont été renvoyés en 

Iran. Les rumeurs les plus 

fantaisistes circulent d'ailleurs à 

ce sujet: on me fait savoir qu'à 

Neidi, une petite ville du sud de 

la Turquie, vingt mille jeunes 

sont actuellement rassemblés. 

On menace de les .expulser. La 

rumeur est fausse, les réfugiés 

sont seulement deux cents et 

l'on a demandé à cinquante 

d'entre eux de quitter les lieux. 

Rumeurs qui témoigne tout. 

de même de la tension qui 

commence à apparaître! Les 

candidats au départ se bousculent 

devant les bureaux des 

Nations ùnies à Ankara. Ils 

devront attendre entre six mois 

et deux ans pour obtenir des 

papiers leur permettant de 

quitter la Turquie pour des pays 

d'accueil : la France peut-être,' 

même si la cote de notre pays ne 

cesse de décroître dans l'échelle 

des droits de l'homme ... ! 

YVES LO/SEA V 

(I) Pseudonyme. collectif pour 

plusieurs jeunes Iraniens qui 

m'ont raconté pratiquement la 

même aventure. 

LE FIGAROrURQUlE. 

. CondamnatIOn 

8.12.87 

d'un guide français 

l'=' La cour de sureté de l'Etat 

turque a condamné hier un 

guide français, jugé par contumace, 

il cinq années de prison. 

Michel CerarTlÎnot a été reconnu 

coupable de propager le point 

de vue séparatiste kUf.deauprés 

de vingt touristes français, l'été 

dernier. M. Ceraminot a quitté la 

Turquie, malgré une injonction 

de rester dans le pays... 

2

.. 

• "L'HUMANITE 8.12.87 

MESSAGES DU MONDE 

PARTI UNIFIE DES COMMU- 

NISTES HAlTIENS 

Comme vous le savez, nOIre pays est 

gouverné par des hommes sans parole. 

par des hommes qui érigent l'assassinat. 

le banditisme tout court en système de 

gouvernement. 

Les Américains qu~ aujourd'hui, clamenl 

leur indignation ont auparavant 

anné jusqu'aux dents l'armée d'Haïti, financé 

le CNG et ses complices, Ce sont 

eux qu~ maintenant, trament l'assassinat 

de plusieurs leaders politiques haïtiens. 

dont celui de René Théodore, secrétaire 

général du PUCH et candidat à la présidence, 

Nous avons besoin de solidarité, de la 

vôtre. qui ne nous fera pas défaut. Au 

nom des liens nistoriques et culturels 

qui unissent nos deux peuples. au nom 

de l'amitié traditioMelle qui lie nos 

deux partis, nous vous demandons, aujourd'hui, 

de faire tout ce qui est à la 

mesure de vos forces pour nous aider à 

contrer les menaces de plus en plus précises 

de l'intervention étrangère en Haiti 

sous la baMière étoilée, 

Le Secrétaire du PUCH 

PARTI DEMOCRATIQUE DU 

KURDISTAN,IRAK 

Aujou:d'hui, l'existence.meme de 

trois millions et demi de K"rdes en Irak 

est menacée par la guerre -œ génocide 

non déclarée. 

La dictature fasciste de Saddam Hussein 

a détruit trois mille villages et utilisé 

des gaz chimiques au Kurdistan, 

contre les civils, et terrorisé la totalité du 

peuple irakien, 

Nous attendons de nos camarades 

qu'ils éléventle niveau de leur soutien et 

de leur solidarité avec la lutte de libération 

du peuple kurde. 

PAITI COMMUNISTE 

IRLANDAIS 

Le Parti communiste irlandais est 

clair sur ses positioll:l, il veut une déclaration 

d'intention du gouvernement britaMique 

de se retirer de toutes les affaires 

irlandaises el laisser le peuple 

irlandais du nord et du sud, déterminer 

son propre avenir, 

Nous l'oulons la fin de toutes formes 

de pression. Nous \'oulons mainternr et 

renforcer le prin~ipe de neutralité pour 

toute l'Irlande et assurer notre indépendance, 

Nous demandons également no. 

tre départ en tant que membre de la 

Communauté économique européenne, 

PAITI DU rRAVAIL DE COREE 

Le Comité central du Parti du tra\'ail de 

Corée et tous les militants de notre parti 

tieMent à adresser leurs félicitations 

chaleureuses et salutations de cam:uade. 

rie aux communistes et aux travailleurs 

français accueillant le 260 Congrès du 

Parti communiste, 

Le Parti commurnste français a combattu 

depuis longtemps avec les forees 

démocratiques pour le développement 

démocratique et le socialisme dans votre 

pays, tout en défendant les intérets de la 

classe ou\Tière et des masses laborieuses, 

Convaincus que les bons rapports 

d'amitié et de coopération entre nos 

deux partis iront en se développant encore 

mieux, nous vous souhaitons cordialement 

de nouveaux sucds dans les 

travaux de votre congrès et les aaivités 

ultérieures de votre Parti. 

PARTI COMMUNISTE 

LIBANAIS 

Le Pel apprécie la solidarité aàive 

du PeF. Dans ce cadre, nous partao 

geons avec vous la conviction que la 

France pourrait jouer un rôle important 

pour contribuer à une sol ution démocra. 

ti'lue de la crise libanaise, sur la base du 

retrdit inconditionnel des forces d'occupation 

israélienne du Liban, de l'unité 

de notre pays et de sa s('Iuveraineté, La 

l'rance peut égalemtnt rtlntribu~r à une 

solution juste de la mse du Proche- 

Orient dans le cadre d'une conférence 

internationale à laquelle dOIl'ent partici. 

per loutes les parties concernées. y com. 

pris 1'0 LP, unique rerrésentant légitime 

du peuple palestinien. 

TH~ MIDDLE EAST ~TheKurdish, connection 

IU-TI:Nî llNRrST IlllfllC\. Turkey Afrl~.;;l ~udl;Il"'" TllIl"lll.llh oIlld 

,llIJ Ir.llI h." a\!alll Jr,'\'oIl allL'1ll10n lllh,r, \\'h;il 1ll.1~" Ihl' "-Ultb '" 

t" th, KurJ"li l''ue Thl~ lalest '11Oll"\\I)[lh). lhl,ugh, " Ihl'II Ind ur 

JL'nlun,tr.1IIun 01 Kurd"h naliollal -Il.t,lOll.tI l'l'll'l'JUU'lll'''. IIlkrll.i1 

\ Iguur l' polit uf a 'trug~k tor natlon- urg.III/L.lIIUIl. poirollllllll.'I) I" 'I\\

(St)ITE) 

.. 

spite being severely outnumbered hrad. Toward the end 01 hi~ life. 

and poorly armed, After yet another Uarlani ~aid that he felllil..e a Sm'id 

perfidy by Baghdad in 1975. the Jew, a prisoner offon:es that refused 

Kurds launched an all-out campaign him his very identity. Ile died during 

to win automomy. Under the lead- one of the many exiles he suff!:red 

ership of the legendary Kurdish during his life, this time in Washingleader 

Mullah Mustafa Hanani, the ton, four years afler the signing of 

Kurds quite nearly brought the Ira- the: Iraqi-lranianl:Oncordat that had 

4is to their knees at the culmination betraye:d his pt:ople. Many of his 

of a highly successful guerrilla war - supporters in his Washington years 

only to have the Shah suddenly cui were Jews. 

off all aid tll Ihelll at thc 1II0st cruil:al Jcws, parlicularly Israelis and 

1II0lllent, III Ihe first two weeks of Kurds share ;"'Olllmon c:x""rience: a 

March PHS, as a rc~ult of a ""a,c ,.- 

,~ history 01 dogged eonunitment to 

aglC:cnlcnt signed hetween 1'du:r.11l Iheir herilage and communal identiallll 

8aghllad, illlpellding victory Iy, centuries 01 persecution and exwas 

slulcn from the !ralli KUlds ile. and thc unenviable llll~iti"n III' 

Iht.:1II11~ll'\du~I\I\I .. , :'.I/I.Alahl\l\. 

\\Iulc Ihl'll.lIl1.l" hla' '" I{nulllllll" 

h.ls dl:1II01lsll;Ilt.:dIls .!olllpath)' .11all 

nllll-ShïÎll'. 11011J>'.'I', ,III c1I'ments ill 

ib sllciely. Buth f\'I.!II;Jl',;III'Il11;llilariall 

;nlheir lIullllok ;1I1l/lIll/wlr vi!:\\' 

uf Ihe Middle ...."1. 'hl e:\ell'ise 01 

~cIhlell'ralliu ..lioli by suhlllcr~l'll 

nalion;llitil'~ .. bl' Ihl'" k",. Kurds. 

ur olhcr IIlIllUfll'l'~h,ilps . is ;ln;ltl1emil 

tu them. l'hc :'1\11.111'pl;IV a 

~illail;lr 1(.llnt.:. ,Ind t UI kl"\'. wluk 

toullII): iuodern dl'II"~";IlI~ 'Ollul'S 

Concurrently, Israel\ assistance Irying III ~uni\c III a 1\ Iddle Llsi SI(iNIFI('AN'11 ,\, l "lIl.lolll.., hl" 

to lilt: Kurdish national Iiher,llioll where ladK.II dllcs h;lw thc III' ne;uh the f.Il:;llk III 'h"llIo~cllous" 

Il'''\Clllent came to an abrul" .'1"'1' per h;lIId, i\,"k' 1"'111 lhl'Sl' 1I1"ll' TUlkcy, "'llIil;II\" 1.'111,llId "pall' 

ISH.AEI.I aid 10 the B,lI/alll.lnl exislclIll.11 sIIlIlI.IIUICS. Ill'l'lIl III, :\ra"" Iraq ,lIId S\II.1 "Ill' IS~lllIl'l.. 

Kurllish rl'Slsl.1I11'Cwas al""vs 

due 10 pOlllll'.t1lcahtll,'~ l'OIilrolll;"! togelher. 'I hl'Il' IS the t.:1'1\'"1c ,.1 K'lIllhsh Il,11111llh,,.,d" :" 1.11as Ihl' 

bOlh pallies. Nllnelhcle~~, lht.: rclationship 

betwt.:11Israel alld the Kur- 

Israt.:li .1\,i'I;III"l' III thl' 

lIational IlI11H'IIIl'n\. l'hnl' 

Kurdi,h 

i, alsll 

t\tlddk LI,r l' '''11« Il1nl 

,.! Eunl, :"'.. .' " ". 

I\hlhllm 

""0'" , 

dish IIlIlVCllll'lIl wa~ important ill thl' hllle-kIlO\\1I hUI Ilighl) rele\illli 1I1"Jlllil) 01 Ih"llIIIIII!~""IIS I

.. 

• ~t lllonat 11 • 12 " 87. 

L'économie iranienne au bout du rouleau 

Après sept années de connit militaire 

et deux ans de guerre économique 

suivant le contrechoc pétrolier, 

l'Iran semble aujourd'hui approcher 

des limites de sa résistance. L'idée 

n'est pas nouvelle: voilà des années 

qu'on prédit l'effondrement du 

régime par épuisement de ses ressour\;es 

financières. Voilà des années 

que la République islamique tient 

bon, au prix de sacrifices croissants 

imposés à sa population. 

Cette fois, pourtant la menace 

parait sérieuse. • Ils ne sont pas 

encore loul à fail au boul du rouleau, 

mais ils ne peuvent pillS continuer 

longlemps dans ces condilions 

". assure M. Gadon, de 

l'Institut français du pétrole. Car 

l'incroyable est arrivé: le blocus 

économique imposé depuis l'été au 

pays commence à porter ses fruits. 

Téhéran paye cher son isolement 

diplomatique, et s'il cherche, en se 

rapprochant, de la France, à desser. 

rer l'étau, c'est qu'il ne lui reste plus 

environ 4u'une année de réserves 

devant lui. 

Pnncipal goulet d'étranglement: 

les deVIses. Le • trésor" accumulé 

avant la guerre a fondu. Selon la 

banque des règlements internationaux, 

les réserves en devises de 

l'Iran ne s'élevaient plus, à la mi. 

1987, qu'à 5,3 milliards de dollars, 

soit un quart du • magot - de 1980 

(20 milliards) et 2,5 milliards de 

moins qu'un an auparavant. Et si le 

pays, contrairement A l'Irak, ne 

souffre quasiment pas d'endettement 

extérieur, il n'a pas non plus de 

crédit. Quelle banque occidentale 

accepterait dans les conditions 

actuelles d'ouvrir A Téhéran une 

ligne de crédit? 

ImJ!O~dODS 

mlnlm.les 

Contraint de ré~ler ses imoorta. 

13-14 /12/87 

tions au • comptain - ou prësque, 

Téhéran ne peut donc miser que sur 

ses recettes de l'année pour financer 

ses besoins. Or, depuis l'an dernier, 

elles ne suffisent plus à assurer le 

minimum vital pour poursuivre la 

guerre et nourrir la population. 

« L'Jran a un vrai problim, d'équIlibre 

extérieur ., estime MN Moni. 

que Benisti, de l'Institut françail des 

relations extérieures (IFRI), «leI 

recettes d'exportations ne l'amé/lc>renl 

pas el il ne peul plus conllnuer 

à réduire 1(!Ilmpor/alions -, 

En dépit du redressement dei prix 

du brut, 1987 ne devrait pal ftre 

meilleur de ce point de vue que 

1986. L'an dernier, lei revenui du 

pétrole étaient to~bés A .6,6 mi~liards 

de dollars enViron, SOIt la mOItié 

de l'année précédente et trois fois 

moins qu'en 1983. Cette année, ils 

ne devraient guère dépasser 8 milliards 

de dollars, cc qui, compte tenu 

de la dépréciation du billet vert, ne 

laisserait A Téhéran, contraint de 

s'approvisionner hors des Etats-Unil 

en monnaies fortes (yen, mark, etc,) 

qu'un pouvoir d'achat stagnant, 

Après un premier semcstre satilfaisant, 

la montée des tensions dans 

le Golfe et sunout l'embargo décidé 

par la France en juillet, puis par lei 

Etats-Unis en septembre, a rendu 

l'écoulement du brut iranien de plus 

en plus difficile, Téhéran s'cst placé 

dans une situation de dépendance 

absolue vis-A-vis de son principal 

client, le Japon, lequel, sans luivre 

officiellement les Etats-Unis et la 

France, n'en a pas moins gelé ses 

achats aux contrats existants. 

L'Iran, pour écouler les lurplus 

résultant de l'embargo a dO .litteraloment 

brader son pétrole, d'autant 

que la plu pan des autres pays occidentaux 

soumis A d'amicales pressions 

des pays arabes du Golfe 

ennemis de l'Iran observaient, 

comme le Japon, une attitude des 

Lesretomb~es du conflit du Golfe 

Economie de guerre à Bagdad 

Téhéran a semé le doule 

quant aux intentions de Paris 

yis-à.yJs du pétrole iranien en 

annonçant. en marge de la réunion 

de l'OPEP, we prochaine 

leyée de l'embargo français, ce 

que l'on dément toutefois dans 

les mUleux gouyemementaux et 

industriels (lire ,.,e 4). Par ailleurs, 

à Bagdad, oa assiste à une 

remise eo ordre de l'KoDOlDie 

iralûenae suscepdble de replacer 

le pays sur la ,oie du dé,eloppement. 

. 

BAGDAD 

de narre envoyée 

spéciale 

Une position avantageuse à 

l'ONU, l'appui du monde arabe 

'apm le sommet d'Amman, une 

6conomie en meilleure posture: 

les dirigeants irakiens sont plus l 

l'aise, alon que T6Mran annonce 

une nouvelle fois une grande op6- 

plui réservés vis-A-vis du brut iranien. 

Résultat: une décote de plusieurs 

dollars par baril, 'lui, ajoutée 

aux frais énormes d'assurance et de 

transport (2 à 3 dollars par baril) 

supportés par l'Iran pour acheminer 

son pétrole en dehors de la zone de 

8ucrre (grâce à une navette de 

vingt-deult cargos), ramène le priX 

réellement perçu par l'Iran aux environs 

de 15 dollars, soit le prix moyen 

de 1986. 

La faiblesse des revenus pétrl>- 

Iiers, qui constituent l'essentiel des 

ressources, ne laisse à j'Iran qu'une 

marge de manœuvre des plus limitées. 

Car les importations ont d'ores 

et déjà été réduites au Itrict minimum. 

La guerre, du côté iranien, est 

une guerre de pauvres. Elle coûte 

néanmoins bon an mal an environ 

5 milliards de dollars. 

La grande industrie, paralysée 

par le man4ue de piè\;es ct. de 

matières premières, a ~té contralnlt: 

l'an de:rnier, de: mettre au chômage 

partiel quelque sept cent cinquante 

mille travailleurs. Le gouvernement 

a dO, cette année, dcsserrer un peu 

la vis des entreprises nationales pour 

limiter le chômage. Quant A l'agriculture, 

qui, jusqu'ici, parvenait A 

tenir, elle a été affectée celle année 

à la fois par des inondations et par la 

sécheresse, et devrait voir sa production 

au mieult stagner. 

En outre, les coûts indirects de la 

,guerre deviennent de plus en plus 

pesants. Les raids irakiens ont 

détruit une partie des capacités de 

raffinage. cc qui oblIge l'Iran à 

importer plus de 200000 barils/jour 

de produits raffinés, à un coût 

d'autant plus important que le 

Koweït et l'Arabie saoudite ont 

récemment • cOflSt!ill~ " aux compagnies 

qui font affaire avec eux de 

cesser toute: Iivrai,on indirecte de 

produits pétroliers comme le fuel, 

ration militaire. Mais, plus de 

quatre mois après le vote par le 

Conseil de s6curité de l'ONU de 

la résolution 598, demandant 

notamment un cessez-le-feu 

immédiat, on estime, à Bagdad, 

que les choses ont assez duré et 

qu'il faut sc rendre à l'évidence: 

Téhéran refuse la 598. Ce que, 

souligne-t-on, Bagdad répète 

depuis juillet. «En conséquence, 

affirme M, Wissam AI Zahawi, 

vicc-ministrc des affaires étrangères 

irakien, le Conseil de sécurité 

doit prend,e les responsabi- 

/itél et adopter une deuxième 

,élo/utlon., c'est-à-dire prendre 

des sanctions contre l'Iran, 

notamment un embargo sur les 

ventca d'armes et des sanctions 

6

ISUITE) 

(S/l.ilede lapremiinpage.) 

. Sans trop d'illusions sur l'efficacité 

cie telles sanctions qui compliqueront, 

dit-

• 

15.12.87 

!RA.N'-' VÛ~. la lettre d'i,l!nrrlldtioll lTlen~J(>!!n. de la Ligut' !',~ur la riéfen~e des 

Droits de l'Homrnc en mAN. iJ pllbli~ \;11 EDITORIAL cians son rl~.Hné:-o de 

novernbre J9~ï sur la sitl'ati(lll dt.!") Ir

... 

(sU! ',\ 

et dont on rappelait sa culture, sa richesse et son 

raffinement ne peut passer. d~ jour au lendemain à l'état 

barabare. être globalement et Localement taxée ,lA 

terroriste. Telle est. en effet, la conjoncture àa'1S 

laquelle nous nous trouvons. nbus iraniens. 

La si tuation est malt\eureusement bien pire encore 

pour ceux d'entre no~s Qui se trouvent actuellement dans 

les pays proches de r'lran. La Turquie, le Pakistan, l'Irak 

et les Emirats Arabes offrent des condi tions de vie bien 

plus difficiles aux iraniens qui se voient dans 

l'obligation de fuir leur psys. Là. il n'existe aUClli1 

contrôle ou presque. Une simple entente avec .le régime 

de Téhéran peut entra1ner la. reconduction et l'expulsion 

vers l'Iran des iraniens qui y résident. Cela s'est déjà 

produi t à maintes reprises pour ce qui est de la Turqui( 

Quant à ceux 'lUi vi vent, -ou !!lurvivent.- au Paki s ;:'an. ce 

n'est pas pel..l dîfél {lY'ils mOftéht une vie de misèn: et 

d'extrême pauvrêt@, 

Que p4JtUJêf d~ tout 60@1 et que demander qui soi t 

réalisable? l\ous he vouviohs Pâs l'impossiblE:. Notre souhait 

est tout simple: yue I~Et . de droit soit respecté 

en France et, 8n Eu~ope iJour ltH:l iraniens. Qu' i Is ne so ient 

pas maltr~t~iL qu.'lls Ile iH~l'nt pas su~per:ts aux yeux 

de tous. t:rl c~ qui c,--\ncerhe hH! iraniens vÏ'.rant en Turquie 

et au P

• 

REPUBLIQUE DU CENTRE 17 • 12 • 87 

Les Kurdes en grève de /a faim deux Drouais 

, 

parmI eux 

Ils entendent protester, au siège de leur association culturelle à Paris, contre Il les mesures du gouvernement francais ", 

DREUX. - Deux Kurdes réfugiés 

politiques à Dreux ont enta. 

mé il y a une semaine une grève 

de la laim à Paris pour protester 

contre «les mesures du gouvernement 

Irançais., Ils se sont 

joinls à leurs 25 au"PS rompa, 

tnotes venus de plusieurs régions 

de France, au si!ge de leur 

association culturelle, • proximit" 

de Strasbourg-Saint-Denis, 

Les membres de la commu. 

nauté kurde drouaise nous Onl 

signalé leur geste hier en mêmt 

temps qu'ils remettaient un communiqué 

résumant les raisons de 

'eur action, Un communiqué si. 

gné du comité d'organisation de 

la grève de la laim, où la question 

est posée: I A "InItIr du r'glme 

fllciate turc, le gouvern.ment 

Irancais l-t-i1 commenc' • eon.id'rtr 

te flit d'it,. kurde comin. 

un d'lit 7I 

Lei Kurdes l'élèvent contre les 

I perqul.ltlon., Int.rdlctlon. d. 

mlnlf .. tatlon. .t d. r'unlon., 

Itt.lnt.. lU droit d. l'iour, 

t.ntltlvlI d'intimidation, m.- 

.ur.. prisel contr. les Iympathi- 

.Int. du Front d. lib'ration 

national. du Kurdiltln IERNKI • 

Ils demandent le «retour imm'diat 

I de trois Kurdes expulsés 

en Afrique au debut du mois, 

"arrêt rie nn\lvpll,''j p. ... [lulsions le 

changement d'attitude du gau. 

vernement, l'arrêt de l'aide au 

gouvernement turc, 

Les deux Kurdes drouais participant 

à la grève de la faim 

seraient en France depuis quatre 

et deux ans, Ils habitent les 

Chamards, 

L'EVENEHENT DU JEUD! 17.12.87 

La Tafle des opposants 

iTaniens 

Comment on jette 

des indésirables 

Le régime de Téhéran ne supporte pas que la FIance 

abrite ses opposants, En gage de bonne volonté, Il a demandé leur expulSIOn 

Mals il ya la manière , 

Le temps des ralles serail-il 

revenu? Cenes, Pasqua n'esl pas 

Bousquel el Libreville n'a rien du 

Vel'd'hiv mais le traitement inllige par le 

ministere de l'Interieur à qualorze Iraniens 

et trois K1luIes expulses de France - fût ce 

pour la bonne cause - eSI difficilement 

appréciable, Arrachés à leur famille le 7 

décembre à l'aube, sans aucune explication, 

ces dix-sept refugiés ont eté clandestinement 

embarqués de force, le lendemain, 

sur la base militaire d'Evreux, dans un 

Boeing spécial, Quels crimes avaient -ils 

commis dans notre pays? Quels complots 

rramaient-ils? Aucun. Mais il y allait de la 

raison d'Etat. 

Début décembre, le ministre de l'Intérieur 

réclame aux renseignements généraux une 

liste de ces antikomeinystes raclicaux que 

sont les Moudjahiclin du peuple. Quelques 

centaines de noms sont présentés à la hâte. 

Seuls ceux de la region parisienne seront 

retenus. par commodité, Le 5 décembre, 

ordre est donné à la police de l'air et des 

frontiéres, aux RG, et aux clirections départementales 

des polices urbaines concernées 

de se tenir prètes le surlendemain. Aucune 

autre explication n'est donnée. 

Lorsqu'ils se présentent aux domiciles 

des personnes à interpeller, les policiers 

font souvent chou blanc, Bon nombre de 

ces individus qui, selon Pasqua, prèsentaient 

une «menace particulièrement grave 

pour l'ordre public. et que des «raisons 

impérieuses de sécurité nationale. commandaient 

d'expulser selon la procédure 

d'urgence absolue, avaient déménage 

depuis des mois. Les RG ne s'en étaient pas 

soucié, ces fous du combat anti-ayatollahs 

ne leur paraissaient pas !rés dangereux. 

Aussi, quand ils viennent réveiller 

Hassan Habibi, à Auvers-sur-Oise, les inspecteurs 

ne dissimulent pas leur gêne. 

D'autant qu'ils n'ont même pas son arrête 

d'expulsion sur eux, Un motard ('apponera 

sur place une heure plus tard. Cenams 

policiers semblem même avoir parfois 

embarqué des personnes ne figurant pas 

sur leur liste, Faute de grives ... C'est ainsi 

que deux Iraniens de passage en France 

mais réfugiés l'un en Suede, l'autre en 

Angleterre, se retrouve rom au Gdbc'Il le 

8 décembre, Ils ne pourrom regagner Stock 

holm et Londres que trois jours plus tard 

Au total, les policiers ont ramelle dalls 

leurs filets vingt-deux Iraniens el quaIre 

Kurdes. Sur les dix-sept I1nalement expulses, 

huit om le statut de réfugié polilique. 

Dans un pays d'asile comme la France, 

signataire de la Convention de Geneve du 

28 juillet t951 sur les réfugiés, de lcls 

étrangers ont des devoirs. ,'viaisils jouissent 

aussi de droits. Pasqua ne l'ignore pas, 

Dans une circulaire. qu'il a signee le 

I 7 seprembre 1986, sur les condi110ns 

d'executi0n des mesures d'expulsi0l1, il 

précise: «L 'érranger dOli érre al'isè des 

l'oies de recours dom il dispose... SI la 

personne l'i~ a la qualite de rélilgit! poluique, 

elle doit etre in{onnee de la possibifrté 

de saisir la Commission de recollrs des 

réfugiés ... Le recours sllspend /'execurion 

de la mesure .• 

Ce lexte a éte bafoue le 7 décembre, 

Selon leurs avocats, les expulsés n'om pu 

alener ni leur famille ni allcun membre du 

barreau pour dire où il> l'talent relenus. 

quel son les anendall, et 1"'lIr laire j,'uer les 

recc'urs p,e\'u,. Alenes par des parcllIs CI 

amis des «ratlésYl, certains a\OOcaL

.. 

AS THE GLOBE AND MAIL. MONDAY. DECEMBER 21, 1~87 

INTERNATIONAL 

. . 

Turkey's Kurdish 

War drags on 

with incidents 

almost daily 

BY JOHN GRAY 

Globe and Mail Correspondent 

DIYARBAKIR. 

TurKey 

The young soldiers who stroll the 

streets of Diyarbakir on their day 

off travel in twos and threes, and 

they seem to talk to nobody except 

one another. 

l11ey keep to themselves because 

they are strangers. They are Turks, 

and Diyarbakir is the heart of Turkish 

Kurdistan. Mest people on the 

street, it is said, can speak Turkish, 

but the language they choose to 

speak is Kurdish. 

As a matter of policy, the Turkish 

army sends soldiers here who do not 

speak the Kurdish of the population 

around them, and it sends Kurdish 

recruits to other parts of the country. 

l11e army wants no confusion of 

loyalties. . 

'That is all very embarrassing for 

1ùrkish authorities, but there is a 

low-level civil war In the country 

:that has gone on since before the 

creation of the republic 64 years 

ago. 

l11e Kurds, with their sporadic 

Insurgency here and across the 

border In Iran and Iraq, simply will 

not goaway. 

l11ere is some kind of incident 

almost every day. Sometimes it is a 

low-grade insurgent propaganda 

eruption that is over almost as soon 

as It starts. Sometimes it is an attack 

on the korucu, village protectors 

appointed by the Government 

in Ankara. Sometimes it is an attack 

on the Turkish anny. 

The insurgents suddenly appear, 

armed and equipped. The local collaborators 

with the Turkish authorities 

are lectured or dispatched, or 

the ahny is am~ushed. And then 

they disappear back into the homes 

fro~ which they came or the mountain 

hideouts where they can be 

reached only by helicopter. 

In the past three years, more 

than 600 people have died in the 

continuing Kurdish rebellion. a 

quarter of them soldiers, a quarter 

guerrillas, and the remainder civilians. 

Of the civilians who have died, 

about half have been identified as 

the korucu or their families. They 

are the ones who are caught in 

between. 

The guerrilla war, such as it is, is 

led by the Marxist Kurdish Workers 

Party (PKK). But ultimately more 

powerful than the PKK is the passive 

resentment of the eight or nine 

Kurds who are Turkish citi- 

million 

zens. 

Reuter 

Villagers in the Turkish province of Mardin moum relatives 

killed in a raid in June. Thirty people were buried together. 

The Kurds are a problem that the 

Turks just do not want to know 

about. Conversations with a succession 

of Government officials and 

journalists in Ankara seem to stop 

dead when the subject Comes round 

to the Kurds. . 

The Kurds are non-people to most 

Turks. Their language is banned for 

public use, as are publications in 

Kurdish. There is no schooling in 

Kurdish. Promotion of Kurdish 

rights can get you thrown in jail for 

as long as 15 years. 

In Ankara there is a tendency to 

ask, after all, whether there really 

is anything such as Kurdish. It is 

just a bunch of different dialects, 

some say. and one Kurd caMot 

understand another. They all have 

Turkish passports. 

Sometimes they will tell you that 

the Kurds are really just "mountain 

Turks." 

Hayri Kozakcioglu, the "super 

governor" of the regions where the 

Kurds are most numerous, says he 

has picked up a few words of Kurdish, 

but, no, he does not really 

speak it. 

MI'. Kozakcioglu says it is a 

complicated problem, in part ec0- 

nomic, in part the product of outsid- 

. ers. 

The root of it, he says, is that 

Turkey is in the midst of massive 

regional development that is going 

to make the whole of the southeast 

Anatolia region rich and prosperous. 

Other people do not wantthat. 

Western Europe would like a 

strong Turkey, Mr. Kozakcioglu 

says, but Eastern Europe does not. 

The countries to the soutl, 0{ Turkey 

are worried that a ma:.Sl\e Irriga- 

crisis won't go away 

tion project under way will dry up 

their water supplies from the Tigris 

and Euphrates rivers. 

So some countries provide anns, 

ammunition. training and ideology, 

and others provide safe haven for 

Kurdish rebels - "All of these 

things come from people who don't 

want Turkey's progress .." 

Mr. Kozakcioglu is definitely not 

a hand-wringer on language rights 

and national identity. In that, he is 

certainly with the majority In Turkey. 

"There are different dialects, but 

all the people are Turkish. All the 

languages came from cen~ral Asia 

originally. As it is all over the 

world, we have many dialects. It is 

not a reason for fighting. . . . The 

people of this region have the same 

cultural life as tçe other people In 

Turkey." 

There is no mistake about Mr. 

Kozakcioglu's analysis of the dismal 

state of the economy in eastern 

Turkey. Even in Diyarbakir, the 

capital of the region since ancient 

times, there is no hint of the bus- 

tling boom of Ankara. 

In comparison with the rest of the 

country, the east suffers in just 

about every category: housing, 

education, health services. By one 

estimate. illiteracy is close to 70per 

cent. 

South of the city, where the valley 

of the Tigris stretches down to the 

Syrian border, it is a strangely 

mixed piCture. The huge South East 

Anatolia project will transform the 

region during the next decade, but 

many of the villages seem 

unchanged for centuries, mud and 

'stone houses COMected I)y winding 

paths. 

Most of the villages appear to 

have electricity, but many lack 

running water. The highway under 

construction to the south will be 

able to carry annored divisions of 

the Turkish anny, but many villnll" 

es are inaccessible by anythin:; ,.ln 

wheels. 

In the daytime, security prpcautions 

appear vi~\tally nonexIstent 

on the road down 'to Mardin and 

along the frontier highway that 

carries 3,500 oil transport trucks 

from the oilfields of Iraq to central 

Turkey. 

But when darkness comes In the 

late afternoon. the trucks down to 

Mardin travel In threes and fourS. 

And along the frontier highway, 

army vehicles with flashing lights 

escort oil transport convoys that are 

three kilometres long. 

The oddity of all this is that as the 

Turks are combating the evidence 

of Kurdish nationalism in the east of 

their country, they are engaged in a 

particularly bitter diplomatic war 

with Bulgaria, 

the west. 

Turkey's neighbor to 

. 

At issue in the Bulgarian dispute 

is the fate of thousands of Turkishspeaking 

Bulgarians. Their language 

and their Turkish idehtity are 

being systematically suppressed by 

the Bulgarian authorities. 

In recent discussions In Ankara 

about the Kurdish difficulties. a 

visitor tried repea.tedly to draw a 

parallel between the Bulgarian 

treatment of its Turkish minority 

and Turkey's treatment of ilS Kurdish 

minority. On each occasion, the 

visitor was told a bit curtly that the 

two cases were not at all the same. 

10

.. 

21.12.87 

.Kurdlstan 

Le Kurdistan pris au piège de la violence et de 

la contre-violence 

La presse turque n'utilise plus, pour décrire les derniers évènempnts survenus dans 

le sud-est du pays, que les termes de "massacre" ou "génocide". Quant au Président 

Kenan Evren, il est persuadé que les attaques des maquisards kurdes sont le résultat 

d'un complot ouest-européen dont l'unique objectif serait de séparer le sud-est 

turc du reste de la Turquie. Cependant, une chose est sOre : une guerre civile 

meurtrière - oil la vie d'un homme ne compte plus beaucoup - a lieu aujourd'hui 

dans les montagnes du Kurdistan. Les attaques de la guerilla kurde om fait ces 

dernières semaines des dizaines de victimes, dont des civils, tandis que les unités 

antHnsurrectionnelles de l'armée et de la police font rl>gner un rt'>gime de terreur. 

A cela il faut ajouter les déportations de masse dont It' gouvern,'ment pense qu'elles 

vont résoudre 'Ie "problème kurde". 

La conséquence immédiate de ce cercle infernal violenct'/contr('-\'lOlence est une 

radicalisation croissante de la population kurde, dans le SUd-t'~1 ('omme dans les 

villes. 

Les déclarations officielles et la presse ne cessent d.. lann'r dl' v{'ritables appt~ls cl 

la vengeance. A les croire, le sud-est du pays connaTtrait uc:tuellement un génocide, 

plus terrible encore que celui perpétré contre les Arméniens au d(>but du siècle. La 

télévision d'Etat parle de la "barbarie des bandits séparatistes" et des citoyens Interrogés 

dans la rue se déclarent prets a "prendre imml'diatement les armell" contr,' 

ces "ennemis de l'Etat". 

Le pouvoir cel1lr

(SUITE) 

Le système des mlUces 

E" aoOt I qRS. le Président Evren a ordonné d'armer les civils :"11 faut couper la 

t'ête au serpent tant qu'il est encore jeune", proclame-t-i1, pensant avoir trouvé 

avec la formation de milices populaires une méthode efficace pour combattre leterrorisme. 

Ironie de l'histoire : peu après le putsch. dont l'objectif déclaré était 

précisément "l'élimination" du terrorisme, le Général Evren avait donné l'ordre à 

toutes les armées privées opérant dans 1£ su i-est de déposer les armes. Dans la jolie 

petite ville de Siverek, proche de la frontière syro-turque, le neveu du gros propriétaire 

terrien Bucak nous a fièrement exhibé, troi~ ans plus tard, sa collection 

d'armes - les militaires n'avaient apparemment pas trop insisté sur cette mesure 

dans le sud-est de l'Anatolie marqué par des structure'S féodales••• 

Avec l'ordonnance de 1985, ces armées privées sont donc à nouveau légalisées et 

équipées de moyens modernes par l'Etat. Des paysans pauvres et démunis se joignent 

aux milices pour s'assurer un bon revenu : ils gagnent 75.000 livres turques, 

soit deux fois le salaire moyen d'un 'journalier. 

"Des citoyens loyaux envers l'état ont été choisis par les forces de sécurité pour 

former la milice; ce choix, a lui seul, désigne automatiquement les autres citoyens 

comme des ennemis de l'armée et de l'état", explique l'Intellectuel kurde Halil-Bey*. 

"Pas seulement parce que l'arme confère a celui qui la porte un pvuvolr 

sociologique. L'expérience a montré que ces armes ont surtout servi a régler des 

comptes personnels." 

De macabres histoires sur la façon dont les milices conçoivent l'exercice du pouvoir 

ont fait le tour de la presse turque au début de l'année : le magazine politique 

"Yeni Guendem" a parlé de cadavres décapités et de têtes empalées. Un milicien 

touche 2 mil1lons de livres turques par "tête de terroriste". Mais en l'occurrence, 

dans l'affaire que relate "Yeni Guendem", il ne s'agissait que d'un simple berger - 

des histoires horribles difficiles a concilier avec la demande d'adhésion de la Turquie 

à la Communauté Européenne. 

Pourtant, "les milices ont détourné l'attention que les terroristes portaient aux 

soldats", se félicitait le Ministre de l'Intérieur, Akbulut, au début de ('année devant 

le Parlement à Ankara. Cette déclaration était justifiée, car les milices sont devenues 

la cible principale des rebelles kurdes - et pas seulement du "Parti des Travailleurs 

du Kurdistan" (PKK). La guérl11akurde s'en prend aux miliciens parce qu'ils 

sont armés, mais aussi parce qu'ils passent pour être les principaux informateurs des 

forces de sécurité turques. Selon des rapports de témoins de cette région, ce soupçon 

est loin d'être infondé et l'idée d'engager des autochtones comme agents des 

services secrets était bien celle - faut-II s'en étonner ? - des généraux après le 

putsch de 1980. "Ankara voulait étouffer dans l'oeuf la renaissance kurde et utilisait 

des kurdes d~'S ce 'but - avec ou sans violence -. Les autochtones sont après tout 

les meilleurs experts de la situation", dit Husseyin*, qui ne fait pourtant pas partie 

d'ull group~ militant ni ne soutient les forces que l'on nomme aujourd'hui 

"séparatistes" en Turquie. 

La politique officielle 

)resser les kurdes les uns contre les autres et faire des démonstrations de force 

lécrösée dans le sang dans la région de Dersim - aujourd'huI 'I unceli. 

Bilan: des centaines de milliers de victimes et plus d'un million de déportés. 

.. 

"Les nègres 

de la Turquie" 

12 

Dps cette époque, et à commencer pör le "père des Turcs" Kemal Atati.Jrk, les auluntés 

d'Ankara n'ont toujours voulu dans leur république que des wfurcs fiers de 

l'êlre''. Le terme de "Turcs des montagnes", employé pour désigner les Kurdes pendant 

longtemps, exprime bien à quel point le régime niait l'existence même d'un 

peuple kurde et démontrait à son endroit un évident mépris. 

Cette attitude ne caractérise pas seulement les autorités. Certains intellectuels 

turcs, qui connaissent pourtant tous les mouvements idéologiques ainsi que la problématique 

des minorités partout où elles existent dans le monde, ont été plus qU2 

réticents à l'égard des Kurdes de Turquie. Ils auraient préféré les dissimuler à l'opInion 

publique internationale. Non pas par calcul politique mais parce q~e, pour l'intelligentsia 

turque occidentalisée, la population des provinces du sud-est n'es~ que la 

quintessence de la paysannerie pauvre, sale, pitoyable, de l'esprit arriéré anatolien. 

Une honte pour une nation moderne en plein essor, ces "nègres" de la Turquie: 

Dans les années 70, les Kurdes ont vécu cependant une sorte de renaissance culturelle 

et voté massivement pour des maires kurdes aux élections municipales. A 

l'£poque, Mehdi Zana avait été élu maire de la ville de Diyarbakir; aujourd'hL;i, il 

végète dans la prison qui a la plus mauvaise réputation de toute la Turquie (on y 

)

, 

(SUITE) 

torture couramment), celle de Diyarbakir précIsément. 

"Il est absurde de déclarer inexistant tout un peuple", commentait sèchement à Ankara 

un diplomate d'Europe de l'Ouest. Absurde effectivement, puisque les Kurdes 

représentent plus d'un cinquième de la population. Les Kurdes résidant dans les centres 

industriels de l'ouest du pays sont estimés à 2 millions; ils vivent pour la plupart 

dans les bidonvilles les plus misérables, les "Cecekondu". Les habitants d'lstambul 

les appellent souvent "les conquérants" en dénonçant avec mépris l'ignorance el 

le manque d'aptitude a la civilisation de ces étrangers. 

On estime a 8 millions le nombre de Kurdes vivant dans les provinces du sud-est. 

Combiens sont-Ils exactement ? Personne ne peut le dire. Au cours du dernier recensement 

en 1985, de petits groupes de scientifiques ont prudemment demandé aux 

habitants de -l'Est s'lis pariaient, une langue étrangère, l'anglais. le français ou... le 

kurde. Ils ont été accusés de "vl~er le sentiment national", leur matériel a élé 

saisi, leur procès est encore en cours. 

En effet, étant donné que les Kurdes n'existent pas, il ne doit pas y avoir non plus 

de langue kurde. La loi 2923, adoptée fin 1983, précise a l'article 3 : "La langue 

maternelle de tout citoyen turc est le turc". L'utilisation d'une langue maternelle 

non reconnue par la Turquie est sanctionnée d'une amende de 100.000 Livres turques 

et d'une peine de un à trois ans de prison (art. 4). Tous manuscrits, livres ou enregistrements 

faits dans une langue non reconnue sont aussitOt saisis par les autorilés 

(art. 5). 

Répression d'état 

Dans le sud-est du pays, la répression prend beaucoup d'appellations différentes : 

dans les années 70, les unités de "contre-guérilla" entrainées aux "actions de guerre 

spéciale" étaient formées en Allemagne, aux Etats-Unis et dans les villes turques dl' 

Erzincan, Ankara et Diyarbakir. Elles y apprennent ce qUI est décrit comme leur 

tache principale dans le livre "Répression du soulèvement populaire : théorie et 

pratique" de David Gallula, membre de la CIA. Parmi les méthodes favorites, l'utilisation 

délibérée du bruit des "chopper" : des hélicoptères volant a basse altitude 

pour terroriser la ,population - une méthode employée efficacement pendant la guerre 

du Vietnam. L'humiliaùon des civils, les arrestalions arbitraires et là toriure syslématlque 

font depuis longtemps partie du quotidien. Selon un rappon du "Part I 1'0- 

p~lalre Social-Démocrate" (SHP). on a recensé dans celte région plus de 800 disparus 

entre 1980 el 1984. La gendarmerie effectue des razzias dans les vdlag('s, pill., 

les paysans el organ;se les déportat ions de masse. 

Les déportations 

de masse 

"II étall CInq heures du matin. Le Major Naim Kurt, commandant de '..atalIIon du 

8ème corps d'armée est arrivé au village de Ormankoeyue avec quelqt'~3 dizaines dl' 

suldals", racontent d'anciens habitants qui vivent aujourd'hui è AkhISC" dans l'oue'l 

de la Turquie. En quelques minutes, tous les habitants du village ont été pousses 

sur la place el forcés de s'agenouiller. "Vous avez trois ;>ossibililés". a dil alors le 

:-'1aJor: "ou bien VOls devenez terroristes et vous partez dans la momagne, ou blt,," 

vous ChOISissezd'elr~ des informateurs ou alors vous Qu!ttez le nllage". L'ancien 

maire, Emir Ail Ka" légalement élu en 1980 puis destitué deux ans plus tard par 

les militaireS, a élé à tel point malmené Que ses cris de douleur am été entendus 

dans 10Ul le villatic el Jusque dans les collines environnantes. Le :--laJor Nairn Kun 

a accordé aux villag.;>ois un délai de réflexion de 20 jours. Cela se passaI! ell ;lOÛl 

, 985. 

:\ 13 l'Ill aoOl, les 40 familles de Ormankoeyue étaient prêtes à partir. Quclque~ 

unes ont dO, sous 13 menace des armes, détruire leur propre maison. "AinSI, vous Ill' 

pourrez Jamais revenir". En s'éloignant, les villageois ont aperçu leur village en 

flammes. Ormènkoeyue ne figurera plus sur la prochaine carte de TurqUie. 

Celle hlslr:lire a été racontée par le magazine de gauche "2oo0'e Dogru", débul 

aVril. Il n'y a eu III protestations, ni indignation dans le reste de ia presse. On s'esl 

comemé, en général, de parler du "programme de transfert de populatlon", euph~mlsme 

employé par le régime. Parmi les "bénéficiaires", on compte offiCieliemem 

;es 270 habitants de Ormankoeyue. 

Ce programme de transfert a été mis en place par le régime d'Oezal avec :J sel' 

qrigme, un décret pour la protection des forêts. En effet, les articles 169 el liO 

de la ConslitutJ

, 

LA NOUVELLE REPUBLIQUE DU CENTRE OUEST 

Expulsés iraniens et Jwrdes : 

le P.s. conteste les mesures 

21.12.87 

L'agitation autour de l'expulsion 

de France vers le Gabon, 

d'opposants Iraniens et 

turcs d'origine kurde, a alIeint 

Paris où, aprés leurs familles, 

leurs avocats et le collectif des 

organisations œuvrant pour le 

droit d'asile, le parU socialiste 

a décidé de se pencher sur leur 

cas à la lumière de la visite que 

vient d'effectuer é Libreville, le 

député Gilbert Bonnemaison, 

"Rafle» 

Selon le député socialiste, 

qui préconise le retour des expulsés, 

afin qu'Ils salent traduits, 

si besoin est, devant la 

justice française, leur départ a 

revêtu - un caractére de rafle 

et non de mesures de sécurité 

pour l'ordre public -, 

M, Bonnemaison, rentré samedi 

matin de Libreville 09 Il a 

pu s'entretenir avec les expulsés, 

a fait état, au cours 

d'une conférence' de presse, 

de leurs témoignages qu'II a 

enregistrés et qui décrivent le 

climat de violence et de force 

dans lequel s'est effectué leur 

départ, le 8 décembre, de Is 

base militaire d'Evreux, aprés 

leur Interpellation la v\3ille. Le 

député avait été mandaté pour 

celle mission d'Information 

par le groupe socialiste de 

l'Assemblée nationale présidé 

par M, Pierre Joxe, 

De son cOté, la Commission 

de recours des réfugiés a examiné, 

samedi au palais de Justice 

de Paris, la demande des 

six avocats des Iraniens expulsés 

concernant l'annulation 

des arrêtés d'expulsion, Le ministre 

de l'Intérieur, Charles 

Pasqua, a pris celle mesure 

selon la procédure - d'urgence 

absolue" et de - nécessité Impérieuse 

pOLIrla sécurité nationale 

.. prévue par une ordonnance 

de 1944. La 

Commission de recours, qui 

siége é huis clos, donne au ministre 

de l'Intérieur des avis 

secrets, Elle doit apprécier si 

les conditions prévues par 

celle ordonnance étalent réunies. 

Selon les avocats, le ministre 

de l'intérieur n'a apporté 

auc!!n documE\nt justifiant l'expulsion 

récente vers le Gabon 

des quatorze opposants Iraniens 

selon la procédure 

d'- urgence aosolue ", 

M- Henri Leclorr:, Francis Teltgen 

et François Serres ont demandé 

à la

~ ,.... ~ X 

r:: 

P~.l' 

J'-} 

.f~ [) J- 

r c:£ 

~f 

~ r L 

! ~'~ 

r: 

.. 

J. ~' 

,- " 

~ r-1 ~l 

....J-n 

-'~ r: c" 

:~:'"!' 

J- " ~ 

,. c.. t"'" 

n .... 

J:~r, 

r. ~ ,':, 

~ c.. ,., 

~~~ 

-J. 0 

r.r~ 

i~~ 

~~r::r:n~~ 

~r:F~~rE 

~R~~~~~ 

~y~r:;::~c. 

~~~g-F~i 

r 

r 

?,r'~-r= ~E;;~ 

r: 0 r.::..J' r- r- r.: c: x 

~~f" r:a;6J.ë 

o!;.ql {;~r:e:;", 

r~~~ ~c;.K~:: 

E;"'"nX.r~ ~~u!]f 

-r~E~~ E r:ni-: 

~~rg ~Fn~~ 

Ep-h XDP~;: 

n x ~ .T. r~ t f- ~ 

., Xc: r.:.n~r: 

n..r-r:.- rr.::.nn 

r:x r ~.1'rr 

{;[~c. ~-!:~~ 

~r!1::'-" gc..-,,~ 

J:: r.;. r ~ ";'.0 ~ n 

"".r El~ .. >ce:;::> 

e:;,', e:; xe:;r::- 

1)0 

~n 

e:;e:; 

~ f 

É~ of' 

~r n~ 

~c 

Dr: 

S'-" 

",r: 

n-" 

Fh 

p~ 

~:- 

~l 

n 

x F f'+ 

I: 

r 

r: ~ ~ ~ ~ ~ -!: £ 

~~n 

",ro 

J' r r 

~=-p~ 

r-~nr: 

a r: J~ c.. 

~.= x. 

x ...... 

~ n.~;..r:'+b~Erh.!l[l~ 

~rl:!r:l;r: ~ ~J:;.r:ii c: 

n~r: ... n~~'" .... r.;. 

.r-. .r-or:E} r:C:~tl ~.::;r 

fir:~~fo~~r°ia 

rxr;nc;,DrO~~r: 

r-~E 

~ ~-B f ~. ~~~r- ~ g ~ r: 

~rr~;::Prn~~n 

~r:~ 

~~~~~bPlj~Xg q~~ 

r:~Q~p...I'i-: 'r:P~ nqf:; 

",ro~.r-.r:~J:;riP::'-" Br:.I' 

2ß~~~g~x~n.r-. 

r~~ 

1'-.- ~ ;:;n r: r r- X pp. 

I:;,"~ ~nEt::bf=r ~r:~ 

5£F..R~pFb~f.~ ~~~ 

2r~~E 

r:O:.Dpn~"'. 

ë:,r:x. nn~~.r-.~ 

r:_ 

~J' (! 0..1' • .- 

~ r: r r x;:: ~. ~ 

&:. r: n.. n E x J- .~ ~ X 

n ~ ~ E - :) ~ Eo D-!" 

~~~q~~~;;~~; 

~ f= h q ~-t r r {; 

? 1'-~ P .T. ~ Q r 

D.J'E.:J 

rLn,rr: 

n ~ n r u x.T" ~ r 

~EF Fr6J~~':' 

r,:o r:ij~rP 

r- Dg r: r: n J. 

x r >'tf:,;rc. 

r:no -"Xr -. 

pr b 

- n :a 

r: ~ c: ~ P PDq n ~ ~ 

~ ~ ~~f- 

.. 

r-- 

co. 

N 

=r- 

- 

..- 

("t") 

N 

::r: 

~ 

IS] 

,::C 

::r: 

~ 

H 

o 

::r: 

• 

~b~r~~~n~~ax~r~ ~~bn~DF~n ~~r~XXXDr ~~rnx~~cE~b~Dn ~n~rx~~~E~~ 

n:; b Ii r g ~ ~ h- n ~F~;': b f l:' ~ ~ ...~ ~ ~ f ..~~'"'D n 5 p c ~~ r ll:!~ ~ ~ ~J!~ ~ ~ F ~ ~ ~ ~ ~ n f~ ~ ~ ~ Ë ~~j;= r: 

~~ .. ~ -r~ ~r~"'_n' =-=~r:~r_urr:?;:: .....r:r:Ecb __r:. M-!'bx[)~c..' ... ,1:' b~r;~E:r ...J'-PHr'=x- .... r-cg 

l!r:r:rJ'Xb'x ~:.,xl:t ~~~i):--J::n ":.riCn ... f)J'. ...-g:;:-anEn ~iar:x~~r:r:c. ~p.nnr:.r-~r:nq::r;p 

n~~~~~~nFPnh-~~~~~r:~~~r~~~r~~~~~E~Er:~~r:!~~r:~!~q~~~~~_~~~~D~~~E~P 

~ r l:'~ p. r - ~ ...:n ~J'-' .J' n r pr:. r- ~ ~.r. i-: - ~J. r; E r F t) r: -:.~{: r; r'Io ~ l..' I.l x.r, ~ Pr- OJ"- D !: C ta ~ n;- ~ for: i- r' 

~~g~~ri~~~~~g~~~5~R~~~~~~~~~f[;:~~~6 

r: 

x,. 

f.. 

:, 

J. 

~ 

~2[F~;;E~~~5~~~~~~~f~J~~F.f~ 

r- [) E'" 0 0 c. r: r: n D r: C'" t n r - r ~ r:; .., r-.... ": r != .- :.- != D J' r: ~ s.... D" CI r: C. P r: H r- >-. r- r: r: H . C £) [) r= 

x r: r" n n r.. b n Px: b D X r:.. n la ~ ~ =" r: :-' n ~ ~ ~ b - ;'1 :- g c..r. r: ,. ,.; X. r: n1" E.r:. J. ~ r r.. ~ ~ D r: r: p. ~ ~ C. r: r-;=::. r:t 

;""x~()~~R~i:ir_:;~ ..T.-: ~r:O:I{';;"" r ~J-r:r::XX~"'~ :=r:rf) Xnn,....bP:-c.n~';r:b~~()Qr;.Xl~c:r'~ 

~ J. ~ ~ X :le Dr;. n ~ ~ n r r:.T_ . [ r: [) [) ~ 1- E r; -f~ ;- c.. p ri ~ :- r ;.1 ~ ::.. c: E DOr: ~ )... E f ~ M [) ~ f? ~ ;., n 1 ~ r- E X 

,., ~ p,t J- c.. r: ,.~D :-' X r ~ ~ X 1'- r- r) . J- E!= ':. ,.- ~ ~. ~.., P i-: - X ~ n ~~n X P ~ n ~ ~ r:: ~ D ~ r- g.r.. t;. r: r ! r: B, r E 

n r- - ~ X r.r- r:: c.. X c.. r: ~ r l.! rl.J'.. L F;' cc.. c:{. "J-. Ll:- 0 J:::: 0 ~ r r •. J'- '-! X ~ J~J" M r c.. n C n n XJ'- r: • [)_ 

.r~ n [ 0 

r:: E 1..' 0 .....n 0 ~ J::: r: ~ r- r: n ~ ~ i: 0 ~ ~ O.r- J.. E -r n:"'l ~ [.. r: .- ~ r: r: 0 J- () X • r: ~ 8 ~ l) c. £I ~ ~ ~ X " 

:.;. -T- n r: • X c.. n r r~., ;;..r- ~ .. 0 i-: r ~ ~ P • r r:" r: X r: r r r: ~ 0' i-: è r- [) - c.. ~ E .- r- f' n r.r- r: r: Q. .r-. ~ ;- 

,.- r: :-.r - ~ ~I c... ~ u ~ Ei ;= r: Jo [ X ~ r: :" :' U i-: r ~ r: g ,..;~ .T; n.. .J'. • ~ ..... ~ ~ X r r: r' x _.-f; X ::" () J- ~ x ~ r ~ !: q ,~n 

p Ll P ~ ,.. ri x:'" .1'- 0 ~ c.;- ;, ~ x r: r_ r) :".,..r r.1' r: [) ~ r- r: r r ~ r-:>'. r: ~ g ~. r r;= 

r= ~ JI :- n _\ n r X..l' Cl..l' f' ., X 0 

x r: r; u c-..r.. T- r_ :-' x ~ c-: u ~ ~ r r ; r l: ~l ~ c, n f1 r: :- r: x .r~r: f' fl f~~ fi U 0 x: r r C. -!'" r ~r::- r:;, r ~F f'- r: .T~ ~ ~ fi ~ ~ 

~~~~ O.-.~~ R~~£~r:: :-':'. ~ :lE~~~~~ !"i~F r5~Pi:R~~~ ti~h-{lh.~~!! ~"f!=~n.r-.~ 

.r-r.::.~ r: ~ Ii 3 ~ r: !" c: c: r _- r: S a ~, ~ f ::~~{:;r.:. ~ ~ ;:; '+ ~ 3 ii r;. r . .::= J. x Q c. J. l' ~ l' 0 ~ ~ 

~ r; • r n SI ~ .., ~ x ~ -!'" ~ ,~O ~.r~ ~ 1:;. r- r: x r: ~ .- x ,- r:XU. 0 r: != f) :.c J" C. r J;) n r... 

f;r:é:~ 

~ £)~~aSlP~r: r~2xr:;'~xr:~!:.~ ':~.J'P~-c.-[][)f ";.[rp~!=o~ff' ~~r;.~~~:~ 

I:;r- -,... 

r:x(!t: 

,- ~~ r' P t:! ~ - X .I~ n- ~ :} ~ ~ n t; n:- . r; ~ ~ ~ ~ X :J -::: f' n p:: [)' : r 0rf> 0 [) 

~r:Qr:xr~ 

il "'n~x:Jllt.-.I'-C: n.- • r:r-'.I''' r).. n C • 

r-r~. 

.l'C-.,r-rJ (;l~n () p ()p[)~r:~~ 

~ n2t"~r:~~~r~(;l~~ ~~~r~~~~n~~~F~~~~rb::~F~g~~fb 

J~ é r y !"-- n g 

b ~[:.b n i!E~Slb~~~F~:J~~~2 ~!?-.-~~:;~ ~~DC;~r:~r:!'~-~f.:?r:fD.~~; 

.-' _..l' _. SI SI 0 n -- !l £J.r- .r~ n..l' - r- c: ~ r"' - X l n u 0 r: r X 0" - r Ll f ...- n 

~~~~i5~~h 

[J.r-. ~ r o 

r r::. ():.... 'x 

r o. 2qf:~ • ß~OPËr:. ;;~r=i:r-:Go {'-r:;~h~ r. 

!!rxr-.J '-r~J-qc:r~J' 

~!=t:;~ 

-r:~'r:-:- ~.}': ~-::- 

- - ~ " [) 

~~r=J' 

xl:r: 

• l~r:nnE 

F'.I'a~ 

n F 

~~r:E 

r- r. 0 

~ r: Xli 

:3 

i3 

~ 

r-1 

~ 

r-1 

r: 

ë; 

=c: 

- 

:3 

r- 

-SS 

M 

-... 

i::: 

r-. 

F 

-s:: 

-- 

i::: 

-... 

::t: 

- 

.,::: 

:?l 

~ 

ni 

... ~F., .x~P!:=x:l~ Ê~ ~~~~~J'~ Dgx~;= ~t~~~~~"c.'~r-. ~E~~ 

.... ,..~~ l!{'-xq..l't=l np~ C.l tlr-~-(!r;!," .l'fO'1(!nr r:.r~ tC:- Xf c.~J_ .J .• 

J) ~GE ~r-6~E~ i;~~~~~ ~~~~~E~E ~l!~~~ :f:~e?-~~ L.;.~ .. :£~!~ 

r:; J.:! • ~ ~ r:- ~ ~..I' ... :., 

r 

Q 

r: ) r r ~ ~ b;:;. ~ P r r ~ r p. E fi • != ~ " p j:! :-' P n 

r J:; ~ r: 8 r: r Q il :i:: c: C! E;... È' .r-::;. [; E ~ CIr t: r r b r- c.... 0 x' h r' r. E ,~ ~ Cln0 .;= 

J'.X_ ...~n.::;~.- " •• ~ r- .... r:Onon f; J:::J_"oJ "Jr,.-, 

~ Z p6~ ~t~r~E~~ .J'~r~ ~{D-~~~~& ~~2 ~ f-~~ur:~E,_ J)-,~prrr~[ 

• .:- I • I~ i ..._ r:; . x . I:; r-..... r: • _. • • -.. _. .. , _ _. • 

3 

r: 

-::t: 

s::: 

r::. 

!:I 

i::: 

p.... 

--... 

~ . 

r: 

-::t: 

r: 

c: 

I:: 

p.... 

::t: 

c: 

~ 

~ 

M- Ṃ 

.. 

~ 

~ 

• 

3 

r- 

F: 

M 

3 

i5 

~ 

•r- 

='1 

n 

e 

E 

n 

r- 

r- ::t: 

C 

ṉ 

=a 

5= ~E 

r-t 

r-. 

r- ::t: 

is 

- 

~~J!~ ~~ 

ror:;x.n .. !J 

~~~~q~!=t=n 

t:! - n r 

~ ~ ~ Ji ~ ~~ 

.n ~ !J!?. ~ x;: 

~o~Ë) ~~~ 

~~f;~ £~~ 

b ~~ 

D:..r 

nr 

nre:; 

e ...~ h.~~;; 

eDEl 

r ",-" ~~r:r: 

XPJ'r 

.Pf:~ O[)x~ 

~rir 

-" -" ... ~~~r' 

c;,. r 

pp~ r=rr=. 

~n.F 

~.F:D 

,r...I'1'- 

..l'r:~ 

r ..... n...J'. r:~D 

~a~ 

rn' 

fr: 

~[)~r:~~.r~ 

~~hX_~~~ 

r • ., J-..I' - n 

r:c::,r:X"r:E 

f)!,=-~~X{;. 

.T- L1 J • f) [ .... 

._ r- • r ,- .- u 

I: • r 

~:;f~a ~~~a ~p ~ö 2R~~r:~ ~FP g~~P 

~ ~ ;- c: i; n ~ I;: b f-.I' ~ CF P é; ~ x~F~r~~n~rf~~~r~ 

-. 

-&;:~J2~ ;:;xJ-bJ:Q~r:~f! r"'; ~O.l' ?Fr r:D~~':n~~Sr:b~ 

Pi:~ E C ~.l;:r~~8~~.I'-~~F~r-~~ 

• se~~n~~p.~~!l!!~~~ 

~~r:r:n~r.l'-~~Cr n~ r £} -x-",ri:;o~r'\c:r::!...,~ xl;: 

lfFF-f!n ~~~~~~DqDPSo~~~~~ 

~ D - r: x' £}.l' D X ~ • - fi F c 

1;:.. 1:0 

,:.l;aD 

~P2nE;'"'"J!r:;~~~ r~ qg 

I; ~ 5i r:.I'- E ~ ~ p i:; 0 )...~ { • .r-.Dr:Xr:t-°n .l''-''''~r:r: 

:.:=.~ ~ 2C;1;:~)C£I .l'-~r= 

x:.;;r:- 

ç:r-~ ~~p 

r: _ r"'~.1'- ~ n n n .:JIIt. ~ X ~~~?~~~~~& E~~~~ 

5l1:r:~r: oE!;':,:r:.I;EF err /;.!=~ x En.l'- rXrb ~r-x.~P 

.-:"'~ ~!£ar r r xx. rx 

~p.a£:.b 

.l'~r:~êg.~?'h. 

Enn~~~Q~~q 

-~~.r-.b"" 

~FD~~ 

r-o~-!'6-r:~::!1 r~XD 

-0- ,.. 

..... D.I'- ~ rr~.~6~.r-~J.:! 

B~~~O~ .J'~~q !'~r'" ~XJ'f;l 

QQX~[] C c: R~ ~ . c: ~ r c: ;; ~ F E ~ . X.-r- r:rxr""~ rnr:c 

P {i:='~ . x~Er:" ~r:DP ~ -~ ~~ ~.~~~Si;:;~~r ri~~~ 

r:5Qx :; ~ t:! ~ 

c-. • _ ......... g r,~o E Ji ~ ~ p ~~ ~ ~-!' 

e:; 

x~~~~{"?';-£l£} 

-!"~.r-.~ 

rO 

l;ß.:-r,;qr:r,1'- qXr-. 

" 

~ni""~ 

~GJ:'~~x 

nrpn~Do 

~~;:ii~~F 

E- -. Lnr: 

",,~~S::~~f: 

b £:-" ~ 

==~~h.~g~~ 

~~D;:;c;r~;::~ 

~bS~~Pr:~~ 

r: 

x 

:..r 

D~ 

~~ 

• .l' 

I:e 

r" 

FE> 

ox 

.. e:; 

[=::11\ 

S'-e:; 

o' 

f:!= 

rn 

S'-n 

.. r 

X 

e:; 

>c 

e:; 

~':Qr~~q:l~!' 

nn.~_ J'.~ 

r~r:[)on ~D 

~~~~r:r~r:D 

~ p ~ - 

r~~f) ~ 

~ e:;.I' 

.l'E~b:..~E 

:t~6f'D~~ 

~~&~;--t"!:! 

i'~x~!;~~ 

E~~~~~~ 

!"'~b~';~ 

!=!:! .r:rfra-2F:r 

FDf'i:lP~ 

~tJ::-x. 1:;0. 

-!,nr;~[);.,ng 

~ß.R;:~b~~ 

~~~~~~~p 

h:J[r--X=,,!= 

....~ rn r r ..... 

PE~P.~rba 

J:; E) 

n 

r -" 

r~ 

,. ..-" 

.r-.I' >c 

ex c: 

r:~:::, 

r 

V~!l 

O .f..D" n~ 

n~!= 

x;:=~ 

, ~ ~ 

i\11i~~ 

~"" r;;~{; 

~ ... E)~b 

rie ~p~ 

g.~p~~ 

r: ~-n. ::l i::: .., 

t:!£J :::..x~ 

~.r- ~ x b . 

::!~Ff;:: 

C;::'-r:~O 

Ë)n ':n~ 

h~:~-!':2. 

Ël:;'>t:ll\.f: 

~1'!2 ? f: 

~ f~~~ ~ 

~;~D~ 

• r t: ..... 

~;~gÇë~ 

r: ... , ~ n 

r=rPo~ 

~ 

nn 

r~ 

r: ::- 

e ~ 

-"c 

~E 

rn 

r2J 

n r 

r:n 

"0 n _ 

I.:n 

n2 

ri~ 

, 0 

r , 

~o 

"l: 

• r 

>ce:; 

nr: 

r~ 

"n Er 

fi~ 

p-" 

(b 

fi-n 

, El 

:')r 

r:x 

n~ 

r 

r~ 

e:; 

no l: r 

~ß. 

e:;r 

~ - 

.~ ~ 

nc 

r' 

e" 

r1~ 

':;,., 

- r: 

~ r:. 

,,' 

r: X 

- P 

Gr 

c. n 

[~ ,,-- 

r 

'" 

!i? 

~~p 

xr:f- 

~~;;. 

rr-" 

~rg 

rnJ'nJ'~ 

~ox. 

r 

r::Jn 

~E~r:~fi~~ 

~ ~ ~ ~ ~ Çt-!'" ~ 

r n E r- r:"o :; r: 

nE ::ernOn 

f}r:r=c..En~~ 

r-nOxnß.QII;"'" 

n.!]~~~q;;!= 

~Ë~~e~~~ 

r:r~(]~"'7~ 

~nr:r;r=Drr 

~~~p~gr~ 

r_'-r:~: ~~[ 

r: .... D~~önr 

~ ~ ~~ ;= ~ ~ ~ 

;) ~ L ~-!: t= ~ 

~E 

",~e 

é?'[j 

1:>.0 

, nE) 

rn 

r:Qr 

,..~ .. 

~iS 

E !l~ 

;::!=& 

cr: 

n-" n 

, n 

~~ 

~r 

~) r- --: 

C; ~) 

r: r: 

~E:.r-.(;lnn 

Q~r.~~~b 

p.Z'rx£! 

E~~~~Ëh. 

:l ;: r - r t Q 

r-'\'"1. 0 n :} • 

~~gf~~q 

~EE~~~~ 

r~r-pr-~~ 

'1 r r, ~.- 

~1 r- ~ ;- ~ (~ ~ 

c:. g r ~" -!' S~ 

~~~~S2~ 

É r:~ ~ ~ }~ ~ ~ 

'~S~:SE 

o 

o 

ni; 

n 

o 

Ë 

n - 

~r X 

~ ~ '"' 

É .... ..: 

_ 

. r:; X 

o f~P~~ ~~~t' ~sr~~~g~~ ~r 

~ ~ !, [ ~ or; f; Ë f !-' r: ~~. ~ g [ ~ r. l' ~ f fi :. ~ 

Ë f\ ~ ~ F n b l (1 r=- ~ t' ~ E;: 0 

~ ~ n c... ~ n !' r: :, ::.-,.""r 0 (] r ~.r-..r-. u :..... 

~-~;~~~I:Fb~~p~p~~~x~~.~r~ 

n. {. x r c. r: ri il ~.T. P ~ :l r ~ !..r- r: ~ q J~ ~ ~ ~ 

Fn'-X:;~'- .•. f' rr;Ir:. ~-~~, xr~ 

E~SE~r~~9P~1.~~DE~FF1'-~~~Y 

P~~~~?nXtl~~gf;~ßrn~S~~E~~ 

ê f1 ~ r- :... ~ n r i~J. 0 

~~Dr~~~~r-~~rû~r~nn~~~~ ~ 

~ r r: ~ r. .- J~ r- n n:>.. r f' .- 0 ~ n r: ri x 

--:r~;~ ~~~~ Fb~~~~~b~ ~~~ 

b~~g ~~p~ p~rfF~Ff~ ~~B 

2 ~ ~ ~~ ~ 

r: ::,.,.X 0r:r-r 

r- J'XX. t:;p 

o iif:~r-D 

~ ~~~~~~ 

~ xDE~~DB 

c: r-~r: 

2 ~D~q~r 

~ ~ Q ~ ~-~ ~ 

~ ~;;gQhf 

r- t;xl:-~"=- 

~ h ....ri r: J- ~ 

c;. r-rnn • 

o c;.~ 

n an 1'- n~:-u ~~~"n~o~~ xr:::"" 

E;:; ~ 

~g~~F 

tl-r~:"'h 

~ii~ EB~~EE 

;Sf~--:~rr:~;:::~~ 

rn~ 

r:ri: 

~r: n~O _~r- 

~~c 

D.f~ 

~c..~ {;x --!'"f-~~ 

Cg3 

~~? Qr.n~E;:~ 

h.f'-f1 ~~f.~r.{i~ 

r. 

" 

'" r; 

Ei~~ r:~r:nqD .. 

~ :J:l ::"".r~ r- ~ E n ~ 

o J- J- P X r: • • .- D 

~.r-r rr:Dr~. r 

__ ~~~ ' 

r 2e:;J 

n ~~~~ 

n r: r:

, 

OUEST FRANCE 24.12.87 

Un travail pour son père 

• 

Ce petit gerçon .ur le photo .'epp.lI. Maylr. Il • 9 an •• Il vit eh.z ••• 

grand.-perent. mat.m.l. ill aazlant.p, un. vIII. moy.nn., loin ill l' •• t 

d'I.tenbul, en Kurdl.tan turc. D.pul. trol. an •• t d.ml, ••• parent., rtlug'" 

politiques en Frenee, .t ••• p.tlt. Ir'r.. vlv.nt • Mayenne. Avec une 

ob.ellion ; 'elr. v.nlr l'afn6 dont la molt" d. la vi ••••• t d6JiII d6roul6. loin 

d'eux. 

lL'hlstolre de Meylr, ce petit garçon 

de Gaziantep, celle de Gulu. 

zar, sa mère, de Mehmet, son 

père, se conjuguent avec l'histoire 

tourmentée des Kurdes, Répartis 

sur l'Irak, l'Iran, la Turquie, mordant 

sur la Syrie et l'URSS, les 

Kurdes occupent un territoire plus 

grand que la France, Différents 

sur le plan ethnique et culturel 

des populations avec lesquelles lia 

cohabitent, les Kurdes ont toujours 

lait valoir leur originalité, Au 

prix du sang le plus souvent, déclenchant 

le cycle Infernal dea révoltes 

et des répressions sanglan. 

tes. En Turquie, parler kurde est 

Interdit, vivre • la kurde est réprimé, 

encore plus depuis "arrivée 

au pouvoir d'un gouvernement militaire 

en 1980. 

Mehmet, • la fois Kurde et syndicaliste, 

a connu les tracasseries, 

les séjours au commissariat, les 

amis emprisonnés et pendus. 

Avec l'argent collecté dans la famille, 

Il paie un pasteur pour franchir 

clandestinement la frontière 

avec la Syrie. Puis c'est un long 

périple de deux mois (mal et juin 

1983) qui le conduit en Grèce, en 

Italie, puis en France. Il y obtient 

la carte de rélugié fin iuillet 

Trois mois plus tard, Guluzar 

emprunte les mêmes chemins détournés, 

portant les deux plus jeu-. 

nes enlants, les jumeaux Huseyin 

et Dervis, qui ont tout Juste treize 

mois. Impossible, aiors, dans les 

conditions du voyage clandestin 

et difficile, de s'occuper du grand. 

Mayir, qui a presque 5 ens. Pour 

la mère de Guluzar, Il est aussi 

plus facile de prendre en charge 

un enfant déJ. grand. DepuiS ce 

Jour de septembre 1983, la famille 

de Mehmet et de Guluzar Ari n'a 

pu se réunir. 

LE FIGARO 

COMMERCE 

EXTE1

, 

. (SUITE) 

Vne telle opération valait 

donc que le ministre français 

du Commerce extérieur sacrifiât 

aux cérémonies d'usage: 

signature des documents à 

l'hôtel de ville d'Istanbul, réception 

et déjeuner du gouverneur 

de la ville au palais 

de Topkapi, visite à la chambre 

de commerce, et dîner 

donné par le maire, Bedrettin 

DalIan en sa résidence de 

Sari Kosk. 

Il est vrai aussi que les 

relations commerciales 

franco-turques reviennent de 

loin. De l'affaire chypriote au 

vote, par le Parlement euro. 

péen, d'une motion reconnais. 

sant l'existence du génocide 

des lCurdes, les sujets de 

brouillé entre les deux pays 

n'ont pas manqué. Avec leurs 

conséquences néfastes sur 

nos exportations vers ce marché. 

Résultat, nous ne som. 

mes plull que le sixième four. 

nisseur de la Turquie et, en 

dehorl dei Airbus, nous n'oc. 

cupons que trois pour cent du 

marché, soit quatre fois 

moins que la RFA ou trois 

fois moins que les Etats- 

Vnis. 

Ainsi Michel Noir a saisi 

l'occasion de ce voya~e pour 

rencontrer au cours d une rapide 

escapade vers Ankara le 

IatMbul : • mUllona d'habllen. 

et de multiple. proje. d'6qulpemenla. (Photographie SIPA.) 

premier ministre Tur~ut 

Ozal, en compagnie de Bre. 

dettin Dalan. Vne entrevue 

qui a permis d'évoquer ]es 

différents projets, essentiellement 

d'infrastructur88, aux. 

quels la France pourrait par. 

ticiper. Et ils lont nombreux. 

Vn temps mis en souf. 

france, l'équipement des aéroports 

en radars Thomson revient 

à l'ördre du jour. 

Annulé brusquement au 

cours de l'été dernier, ce 

contrat de quelque 400 mil. 

lions qu'avait remporté 

Thomson-CSF fait de nouveau 

l'objet d'un appel d'of. 

fres qui, semble-toil, distingue 

mieux les équipements à vocation 

militaire - sur lesquels 

les Américains disposent 

de facto d'une priorité 

stratégique - et les radars 

civill pour lesquels les Fran. 

çais sont toujours en bonne 

place. 

Autres dossiers souvent 

évoqués, la construction d'un 

tunnel sous le Bosphore 

(3,5 milliards de francs de travaux) 

ou d'un nouveau pont 

(l milliard), l'installation 

d'u,p.lllétro dans la ville d'An. 

kara, la rénovation du réseau 

d'autobus d'Istanbul ou la 

construction d'un barrage de 

réserve pour l'alimentation 

en eau de cette ville. 

Bref, les idées ne manquent 

pas. Mais sont-elles finançables 

? Pour le contrat 

gazier, la France a consenti 

des efforts importants. Mais 

la Turquie reste confrontée à 

des difficultés économiques 

sévères: inflation impression. 

nante (selon les prévisions de 

l'OCDE, 41 % cette année, 

36 % en 1988 et 33 % en 1989), 

ralentissement de la croissance 

entraînant une nécessaire 

réduction des dépenses 

publiques. 

Aussi, pour réaliser cee 

équipements, les autorités locales 

recourent de plus en 

plus souvent au système des 

BOT, proche, par exemple, 

des concessions d'autoroutes 

à péage pratiquées en France. 

Envisagé, par exemple, pour 

le métro d'Ankara, ce 'Y" 

tème laisse à la charge de 

l'entreprise qui le réalisera, 

une part non négligeable de. 

l'investissement et donc du 

risque commercial. 

Quelle peut être cettf' 

part? 50 % ou plus? C'est là 

que réside toute la difficulté.' 

Q.,. 

L'ECHO REPUBLICAIN DE LA BEAUCE ET DU PERCHE 29.12.87 

M. Ali SenguL président de l'Amicale des travailleur:3 

Notre ami a été torturé 

Lei lOllllllUllelute Turque et Kurde droualse est Inquiete. Selon son representant, All 

Senyul HusseYln Kllnc, expulse vers son pays d'origine le 16 décembre dernier, aurait 

etc torture pendant sept Jours dans un commissarIat d'lstambul 

,'ILS ont brûlé Husseyin 

avec une cigarette. 

ils lui ont appliqué 

sur le corps des barres 

de fer chauffées ci blanc. ils 

l'ont obligé ci marcher sur des 

morceaux de verre et ils lui ont 

mis du courant sur son sexe ". 

affmne M. Sengul. • La torture 

pratiquée dans un commissariat 

d'Istambul a duré pendant 

sept jours ". poursuit-il. 

Affirmation gratuite? Peutêtre, 

Une chose est sûre: nous 

ne pouvons pas la vérifier. M. 

Ali Sengul affirme détenir cette 

vérité de la bouche même de M. 

Husseyin Kline, ce Drouais 

arrêté à Chartres le 16 décembre 

dernier, alors qu'il al. 

lait réclamer une carte de 

séjour à la préfecture. 

• Husseyin m'a appelé 

d'Istämbul mercredi dernier c 

raconte M. Sengul, • il a été 

remis en liberté ce.jour là car il 

a réussi à prendre un avocat. Il 

doit néanmoins pointer tous les 

jours au commissariat et j'ai 

bien peur que la torture reo 

prenne c. 

Les expulsions : 

une inquiétude 

A travers ce fait, M. Ali 

Sengul se fait le porte-parole 

des 250 turcs et Kurdes adhérents 

à son amicale. c Nous 

sommes tous inquiets des 

mesures d'expulsJon c dit.il. 

• Cela a commencé à Dreux en 

octobre dernier. Ali Ekbar 

Erlas, 24 ans, qui habitait 

avenue du Général-Leclerc, refugié 

politique lui aussi, a été 

envoyé à Istambul. Puis, ça été 

le tour de M. Kline ... c 

Toujours selon M. Sengul, 

M. Hassan Beli, également domicilié 

à Dreux, serait introuvable 

depuis le 17 novembre. 

• Cet bomme n'a pas encore 

son statut de réfugié politi9.ue 

et sa carte de séjour nest 

valable que jusqu'au 5janvier. 

Il a pns peur et personne, 

parmi nous. ne Sdit où il est 

passé c. 

Le président de l'amicale 

des travaillellrs turcs brandit 

un _journal d'opposition au 

ré~e turc, Hüniyet (la République). 

On y voit, en première 

page, la photographie d'un 

homme torse nu portant des 

traces de brûlures. • Depuis 

1980, 250.000 personnes ont 

é~é ~onduites ~s des prisons 

dlswnbul et d'Ankara c dit.il 

• Ceux qui ont trouvé refuge e~ 

France ~ 'Olltpas tous la preuve 

de leur passge en prison. Ils 

rencontrent donc des difficultés 

pour obtenir leur statut 

de r6fugiés politique. C'est le 

C4S de n~s trois camarades c. 

M. Ali SenguI fait enfm 

appel aux démocrates pour 

qu'ils soutiennent activement 

la co'mmunauté Turque et 

Kurde de Dreux. 

17

c! 

. ~ ._______ ~ 

---~ 

AGENCE FRANCE PRESSE DECEMBRE/87 

• 

l=' .... riC Eo -- l ~- ..= n- 1.(' r ~-. dis t .3 n 

Gr ve d~ la faim de s~mpalhisanls kurdes pour p~olester conlre l'expulsion de 

ré UGiés politiQues 

PAqIS, 18 déc (AFP) - Une dizaine de s~mpalhisants du Fronl de Libéralion 

nationale du Kurdislan onl enlamé Jeudi une Gréve de la faim illimilée dans 

l'éGlise Sainl-Merri ~ Paris pour prolesler conlre l'expulsion, mardi vers le 

Gabon, de trois réfUGiés politiQues lurcs, membres du Fronl. 

Selon un porle-parole du Comilé du Kurdislan à Paris, les trois personnes 

expulsées selon la procédure d'urGence absolue vers libreville, sonl des 

~.'éf;o~Giéslalulai~'es el la décision de les expulset' "esl illéGale". Les 

Grévistes de la faim demandenl leur relour en France. 

~R~8724 4 ~ 0078 SU! /AFP-DM12 

Sl;:. ss e-F.o'.:?;,ce 

~: C0~5Ul~t de France à Zurich occupé par des ~~rdes 

!!s o~t lous été con~~it_s ~I.l 0, n.stp_c'o o.c~ll'Co_ p,... ,..'...•'.'r', 

~ ~ ~- ~ 4 co~t~Ô!e dti~~~titè. 

Le c0~s~12t ; cortè plainte pour violation de ~o~~ci!e~ 

rq~Q38~ ~ : C2S3 Fq~ /A~~-!~22 

r:- :.•.. :' ~ .:- .~ - \ '..i rO• .; s 

L Eo~. : >-.,) ~ S -: I~p-'cs C I (d ....~ Gi ~!.;. ~

• 


I~' .ar: _C ~ a '":co?- Pg 

~a~i~pstatio~ ~e ~u~de5 ~eva~t l '~mbassado? ~e CAa~c. a ~~ ~a~e 

'-f. l..'AYE,~1 céc (l\'='P) - U~!!? t.~er"!taii""e de K""'des Or-,t :':,)QI.lé- Vo?-i~!"'ec; 

penG&~t un~ heure l 'e~tré~ de ! '~~bassade de ~~~nce ~ La Ha~e ~o~r ~roles~e~ 

'co~lre !es récentes expulsions vers le Gabon de réfUGiés i"'aniens et. t~"'cs ~~ 

Fra~ce, a annoncé u~ porle-~2role de l'ambassade. 

Selon ce porle-pa~ole, les ~a~ifestantsl Qui se réclime~t du "Fro,t ce 

Liberat.io~ du Kurdisla~", o~l remis A l'ambassade u~e pétition ~ans la~ue:l. 

ils ex:ae~t le retour des op~osa~ts iraniens et d~ tro~s Ku~des expulsés au 

debut ce cette se~ai~e vers le Gabon pa~ les autorités ~ranca:ses. 

. Les ~anifestant.s, Qui menaÇaient d'.nta~er une G"'~ve ce 1~ ~ai~ ~evar~ 

l'ambassade s'ils r'obte~aie~t eas satisfaction, o~t Qu:tté les !~e~~ c!~~s 'f 

cal~e pe~ apr~s 12 ~eu"'es, S~'" j~Jo~ctio~ de la Do!:ce. 

C" .... ~ -. c~ -~-{ur'ce s 

?rot.estat.io~ kurde aprés l'e~pulsion de trois Tu"'cs 

BRUXELLES, 11 déc (AFP) - Le représentant en ~uro~e ~~ e~0~~ Ce Li~è~atio- 

~al~on~~~ du Kurdistan (FLNK), M. Huse~in Vidi~i~, ~ ~~ot~st.é v~~d~~ci ~ 

8rux~!:esl au cours d'une conférence de press~, co~t~~ !'ex?u!s~o~, ~~~ci 

d~~~ie~ vers le Ga~on, de trois ressortissants lu~cs d'0'-~ci~~ \~rce. 

Les trois Turcs ont été ~xouls~s e~ ~~~e t~~os O~D ~, ~:~0sa~~s Ir2~~~~S. 

Ces ~e~so~~es ~'étajent pa~ ~e~bres ~cti~s d'~"~ ~~~'-'~2~~~~ ~t~=~G?~~ o~ 

~~~::~~ctl:~~:~ ;~~~:~:~;: ~:"~::~:~:?~,e:~~~::~~~~:i:~;c~~: 

~~~~:~:~'~:~:I~~è:i~~:~:~~~~:~~:~ii~~~:~ 

~ •. :. -::'. -? = '.!'}' ~C ~ ~ 2 '3 31_~'''.?~. i?~t dO .ç-.;.~ . ..-.-:~ l't)':>j e+_ et=? C-')!)~.''''.: ~ 4:.-: 5 J '..'C, ~ C: ..;j '; ~.=S 

.-:: - ::. - (: -:' -'.=. \ .~. -? C -? v.~i-=:- ~_ !O ~ S ~t ,.-. '? ~ '< c !) 1s ~ s .' 

~ v ~ ~ ,:' ~." : ..... ~ ] eel"': s è ~.:~Sq:~d f?" 1.~ q c ~, ';. S'.' i:',-.\~,,;:. +_ ' _ '-.-:,"'- r.' -:- \.J I ~ +_ •• :". fi ~ :' f; 

r ,.,- -= " ,-,=, c ..... ~:: T I .I~. C: I.J !.;., ~:-.r' ~4 to'. ~':';. do? l .::' (1? "l" (\ C t... ~ +_ i,~ ,;:.. "'_ (1:"4 

~~)_.7-~''::' .'!,--. ,.,-i_ :=:'::;lSt'4 Ct?5 Il.~C~('~''~S sec •.."=,t~ll,, 

TurQuIe-Kurdes flti 

Des aGha kurdes au parlement turc 

MARDIN (TurQuie), 7 dec (AFP) - Ils sont aGha --chefs de clans-- en pa~s 

kurde, a l'extreme sud-est de la TurQuie. Ils ont choisi d'aller sieGer a la 

nouvelle assemblee nationale a Ankara, pour defendre les droits de leur 

comoil.lnal.lte. 

Mais les aGha Ahmet Turk et Nurettin Yilmaz n'ont pas encot~e pris l'avion 

pour la capitale, une semaine apres leur triomphe aux elections leGislatives 

du 29 novembt'e. Ils resteront plusieurs Jours dans leurs fiefs pour celebrer 

leUt~ victoire. 

Au bout d'un chemin de terre, pres de Kiziltepe, a la frontiere s~rienne, 

la forteresse d'Ahmet Turk est Gardee par des hommes e~ at~mes, le keffieh sur 

la tete, des cartouchieres barrant la poitrine. "Nous sommes en vendetta avec 

d'autres familles de la reGion", expliQuera plus tard Ahmet Turk dans la cour 

du chateau, dont les murs sont perces de meurtrieres. 

Dans une Grande salle rectanGulaire chauffee par un poele, une centaine de 

pa~sans sont assis sur des coussins brodes de fils d'or. TOllS parlent le kurde. 

Ahmet Turk, un homme brun et sec d'une Quarantaine d'annees vetu d'un 

costume GrIS bien coupe, Quilte la place d'honneur, pour saluer les nouveaux 

arrivants et leur faire offrir une GorGee de cafe amer. 

If)

DECEMBRE/87 

turQuie-kurdes 

Des aGha 

flt2 

..----..------.--.---. ~--. ------------------.----.--- "- _A- 

-----:----.--- --,---. -. --~---------- • 

AGENCE :FRANCE PRESS'E 

MARDIN - Il expliQue Que sa famille esl proprielaire de 35.000 hectares 

dans la reGion. les mela~ers produisent du ble, de l'orGe et des lenlilles. 

Mais il n'~ a pas assez d'eau pour faire du colon. "les choses vont peut-etre 

chanGer avec le projet Gap", le GiGanteSQue chantier de bart'aGes et de 

.s~stemes d'irriGation lance par le Gouvernement sur le TiGre et l 'Euphral~. 

Depuis plusieurs annees, Ahmet Turk hesite entre la frohde et le jeu 

!politiQue leGal. Depute de 1973 a 1980, il a c~nnu deux fois la prison, en 

i1981 et au debut de cette annee, pour' 'aclivisme contre l'Etat" el 

lpropaGande independa~liste. En clair, on,lui repr~che de soulen~r l~ parli des 

travailleurs de Kurdistan (PKK, clandestin) la principale OrGanisation kurde 

Ilen lutle arme~ conlre le pouvoir cenlra~: "le Gouvernemenl essaie de nous 

,faire laire, 11 aGit par la force", affirme Ahmet Turk. 

Tel est le but poursuivi par Nurellin Yilmaz,aulre seiGneur local, a 

'QuelQues dizaines de kilometres plus a l'esl. lui aussi reclame la 

modification du code penal turc, et la leGalisalion des mouvemenls communisles 

el e;

• • DECEMBRE/87 

AGENCE 

FRi\NCE 

PRESSE 

MARDIN - Dans so~ fief de Cizre, une bourr.ade enva~li~ par des milliers d~ 

camions en transit vers l'irak, Nurettin Yilmaz reGne en chef incvnte~te. 

Des Jours durant, pendant la campaGne electorale, la foule a '-rie 

"Nurettln tl..4sauves l'est", "Yilmaz tl..1es le pIllS Gt~and". 

Cet avocat trapu d'Une cinQuantaine d'ànnè~ ~ux chev~ux arGent~s, a Is 

moustache G~nereuse, a lui al.lssi ete arrete ~our activite~ s~dili~uses et 

propaGande kurde, a lors QU' il mil ita it dans 1E< fo'Iol",v':>ll,enl P ....ur 1", pa ~>.:. " L.:-s 

diriGeants sont tres durs et meprisants a l'eGard d~s Gens d'ici ••. Il H a 

QuelQues annees encore, cette reGion etait un~ terre d'eXlI, Et ~~ur les 

fonctionnair'es, c'etait I",nepunition d'~ etrE" E?nvo~e ••• La polic.e Frat.lIHl:tif. 

la terreur d'Elat", affirme-t-il 

Dans cet te "eG ion pl acel? sous 1e '~eGifîll? dl? l' .?tal d'ur Ge'l1

• 

~ 

. ~ ' 

nÏleIfiÎlltrli., .,."," Dlysibaklf Cezaevl'nden tahl/ye edilmeslnden son~ra, 

Iklnel mutlulu~u sHfJ Mardin Mllletveklll seçl/erek ya~ayan Ahmet TUrk, dan tarlhi 

K•• ,., K.neo ~atosunda, Mete Akyol'un da katlldlgl blr zlyafet verdi. "Demokr •• I,ölenl" 

adl verI/en davette, Ahmet TUrk, yor sofralarmda konuklarma klzarm/~ kuzu eti Ikram 

etti. Yemegln OstOne davetfiler "mm." içtiler. (FotoDr.f: ErtuDrul P/R/NÇÇ/O(}LU) 

~ KasP-1 

~ Kanco'da 

,enlik 

• Mete AKYOL 

• DIYARBAKIR'dan Vllz/yor 

• SHPDiyarbakir MIIletvekill 

Türk, senllklere dO- 

!1ü~en kutlamalarda, 

partlslnln 76 oy farklyla 

kontenJan mllletvekllllglnl 

ANAP'a kaptirmaSI 

yüzünden sevlnclnln 

buruk oldugunu bellrttl 

lOMET Türk'ün- cezaevin-- 

A den tahhy~sini kutlamak 

amaelyla 10 gun once Kasr-I 

Konea'da ba~layan özgurlük ~öleni, 

miUetVekiliseçilmesinden sonra 

oneeki gün demokrasi ~ölenine 

dönü~tü. 

Hamidiye Taburu Komutam 

olan dedesi HICl Sinan'm, Mardin' 

in Derik ilçesine bagh Ath köyündeki 

bu tarihi ~atosunda ~imdi bin; 

leree ki~ilik Türk ailesi ve dosllan, 

yüzlerce ki~ilik yer sorralannda pilay 

ve kuzu k1zartmaIan yiyerek, al'- 

ran ve su içerek ailenin bugünkü en 

Hen ki~isi Ahmel Türk'ün milletvekili 

seçilmesini kutluyorlar. 

Kasr-l Kancv'da pazartesi günü 

ögle yemegi ile ba~layan ve geeenin 

geç saatlerine kadar sûren ~olene 

Türk ailesi ve dostIanyla birlikte bende 

davetliydim. 

istanbul' dan l.S saatlik bir uçak 

yoleulugundan sonra geldigim Diyarbakir 

Havaalaru'nda ev sahlplerim 

beni ozel bir otomo"ille aldllar, 

Kasr-I Kaneo'ya götürdüler. 

Kasr-I Kaneo $atosu 5 dönümlük 

blr alamn ortasmda kurulmu~tu. 

A1amn ~evrcsi 4 melre kahnhgmda 

suri aria ç,'vrihydi. Surlarda 

yer yer kuçuk peneereier yard!. 01- 

~anYI ~ozleme ve dl~anya kar~1 savunma 

amiielyla yapllan bu peneerelerden 

ba~ka Dir de geçit bo~lugu 

vardl surlarda. 

Çok yüksek demir kapllarla örtülü 

bir ~eçit bo~luSunàan geçtik. 

Surlann iç böl~müne girdik. 

Kasr-I KaDco ~IOSU, yakla~l1kça 

büyüklügu daha da beliren bir 

dag zirvesi görkemiyle yükseliyordu 

kall:mlzda. 

~ato ve surlann arasmdaki alanda 

saYlslz olomobiller Sllalanml~tl. 

çogunur, b~lannda yörede aga! 

denilen heyaz önüler bulunan yüzieree 

ki~j, alanm bo~ bulabildikleri 

bölümkrind~ toplanml~lar bekliyorlard!. 

Surlann IÇbölümündeki ayn bir 

yerle~im bölumlinden Ulanan ta~ 

merdivenlerden Ahmel Türk indi, 

merdivenler dlbinde bize "HOl 

gekliniz" dedi. 

Ytizunde beliren sakallarmdan 

u,;-dört gundur lIral olmadlgl anla~i1lyordu_ 

Ahmet Türk'un avunlan çökmù~, 

gùzkrimn alund. jerin çukuriar 

olulmustu_ 

"Cezaevinde Ülu1müllüm. Çakir 

Ç1kmlz ise, kendime bakmau 

final bullmadan propaganda çab~mllanal 

bqladJm" dedi. 

Turn ailesi ve dostlan O"'1n milletvekili 

seçilmesinin sevmcini y~arken, 

kendisi bu sevinçten en urak 

bir pay alamadl8tOl söyled!. 

Aksine, Mardin'deki seçim sonuçlanndan 

da çok uzgun oldugunu 

bildirdi. 

"76 oy farktyla koalenjan mü- 

IelveldllliiDi ANAP'I klpllrdJk" 

dedi. 

Kasr-I Kaneo'nun uzun salonlanndan 

birine goturdu beni Ahmet 

Türk. Duvarlar boyunca üstleri hall 

kapb keçeler SIlalannu~lIyere. Bunlann 

üstünde konuklar bagda~ kurmu~lar, 

slrtlanm duvara dayarm~lardl. 

AyakkabllanrlUll kapl girilinde 

çlkanp çoraplanrruzla salona girdlgimizde 

bu konuklann tünü birden 

ayaga kalklilar là tek ho~ geldiniz 

dediler. 

Salonun ba~ kOjesinde ÜSI uste 

dizili iki yasll8tn bir yanma beni aldllar, 

öte yanma Ahmel Türk 

olurdu. 

"Yeme!Oer gel.WJ" dedi Ahmet 

Tûrk. 

Once ortuler serildi salonur, 

onumuzdeki bolluguna. Sonra kuruf3.\ulye 

tabaklan ve pilav, kuzu 

klzartmasllepsileri getirildi. iki ki. 

~inin !al1dl8t yuyarlak tepsilerde PIlav 

daglan yard!. Bu pilav daglar:. 

run çevreleri ve tepeleri ktzarllll~ ku. 

zu pa.rçalanyla bezenmi~tÎ. 

Ahmel Turk, latodaki teldonundan 

kendisini diger kentlerden 

araYlp kutlayan aostlanna te~kkûr 

ederken, yemegini yedikten sonra Çlkan 

konuklanm ugurlul'or. bir yandan 

da avluda bekleyen konukJann- 

Jan SIlaSIgelip de içeri girenleri kar- 

~Ihyordu kaplda. 

Yeniden sorr.lar k~ruluyor. )erlere 

yeniden ortüler serilivor. tepsi 

tepsi pilavlar kuru klzartmalan ge- 

Iiyordu le yüzlerce kilÎ >eniden lemege 

ba~hl'ordu. 

Ahmel Türk'un m1l1et\ekJliseçiimesi 

vc bir daha kolal' kolaI' cezaevine 

girmel'ccegi olaYI kutlalll- 

)ordu. Gunde 3 bIO ki\;ye verikn 

brufasulyeh pilaI ve kuzu kllartmal; 

gorkcmh ll:.afetlerle. 

Termi.m.an 

2.12.87 

Pli,sa 

çacukdaha 

kaçlrdl 

(Tercü- 

Silopi 

D tYARBAKIR. 

mln)-- Mardin'in 

ve Midyat ilçelerine ba~h 5 

koye baskm düzenleyen bir 

grup bölücü eS;C1ya toplaUi 

34 çocu~u cla~a kaçudl. 

Alman bilgiye göre, önceki 

gün saat 20.30 Slralannda 

önce Silopi ilçesinin Balhkaya 

köyüne gelen sayllan belirsiz 

bir grup bölüeü ~klya, 

kimli~i henüz tesbit edilemeyen 

4 ÇOC\l~U dajta kaçlrdl. 

Daha soma Midyat'lI; 

Dergeçit bucatma bagh KuSlu::a, 

Onnaniçi, Kundere ve 

Kuruea köylerine gelen e~klya 

grubunun, bu köylerden 

de 5-IO'ar ki$i arasmda topla!n 

30 çoeugu kaçlrdlgl belirtildi. 

Olay üzerine bölgede 

geni~ ';aph operasyon ba$la- 

I1ldl~J bildirildi. 

23

.. 

3 •.12.87 

PKR'ya kar'I.PUMA~bdü~:'~~:=:" 

OFransa'dan klralanan 11puma hellkopterlyle 

özel timler, stcak bölgelerdekl len Alman ve Isvlçre patentll "smotrl" 

.Her türlü engebell arazlde kullanllabl. 

operasyonlarda kolayllkla Indlrme tanklarl da Uluda(j'In zlrvelerlnde de. 

yapabllecek 

nendl ve be(jenlldl 

DIYARBAKIR, MIL.HA 

10 ILAÖANÜSTÜ Hal Böige Valiligi'nce Güneydogu yöresinde kul. 

lamlmak üzere gelirilen Puma he1ikopterleri hizmete gir~i, 

Güneydogu yöresinde yaklajlk üç Ylldan beri devam eden teror 

olaylanna kar~l güvenlik kuvvetlerince kullamlmak üzere Fransa'dan ki. 

ralanan Puma helikopterlerinden .l'ü, geçtigimiz hafta içinde Diyarba. 

klr'a getirildi. 

türlü ate~li silahlara dayamkh 

çelili zuhlarla donat1ld1&J helinili 

yor. Hassas bö1gelere, Puma heli 

kopteriet le özel timler kolayhkla 

indirme yapabileœk. 

.ket .de morile ediJebiliyor, Puma 

helikopterleri, nakliye ve harekât 

alanlannda dünyamn en geli~mi~ ve 

en hlzh helikopterleri arasmda yer 

al1yor. 

SMOTRI'LER DENENDI 

Öte yandan, SIßlr boylannda ve 

terörün yogun oldugu klrsal böigelerde 

kullamlmaSl dÜ$ünülen Federal 

Almanya ve Isviçre patentli 

"Smolri" tanklan. Uludag'm zirvelerinde 

denendi. 

Saatte 290 kilomelre hlz yapabilen 

Puma 'Iar, 20 milimetrelik iki 

top ~Iyor. Helikopterlerde aynca 

7.62'lik iki makineli tüfek de !lulu-. 

nuyor, Puma 'lara, gerektiginde rosöz 

6.12.87 

• I ~ •• ~ 

Seri operasyonlar sonucu gùç kaybeden örgüt strateji demtirdi 

PKK'nm ifresi özüIdü 

• ÎStihbarat birinùen yeni ÖrgùlleIimey'i~Çöiiierll!l'lœn Apo'nun.1 Çulloh ö."w,'m ,.rn dU","""", ._, 

yazlSlyla örgüt elemanlarma gönderdigi einirleri de eIe geçirdi,EIe orgutun strateji ve taktigim,8tÙl!-tankendl ~l 

. . .. yaZlSI):'lakaleme ahnan emlrlen de eIe,geÇlgeçen 

belgeIe'r arasmda yem ~ifte alfabe de var ..' rildi. Orgüt elemanlanna ders niteligi de ~I- 

. yan emirler 15 ana noktadan 61u~uyor. EIeçok 

dl1UIenlne gen~letilm~ örgüUenme mo- geçirilen belgelere göre Apo elemanlanm. 

o.eliyerini "Kavak agacl" adl verilen daral- "Gözcü noktasmdabulunmasi gereken alet- 

Sabri CANBEVLl / Ankara 

• ~". ". tiJ.ml~boyuna uzayan modele blrakt!. Yeni 1er, silahlara ait teknik bi1giler, karriuflaj bi- 

Do~ ve \.T,u~eydo~ Anadolu Bolgelerm- örgütlenmede olu~turulan ''Koordlnasyon çimleri, pusu kurma ve gerekleri, saldm ve 

de g,~,çekle~tmlen sen operasyonlardan son- , hücresl" direk merkez komiteye baglandl. savunmada yapùacak ~lerle komutamn gÖo 

:.a ç.okme .noktasma gelen. PKK adl1 aynhkçl Yerel lEmlsilciliklerle askeri ve propaganda revleri, askeri örgüUenme, silahh çat~mada 

orgut yemd~n l?parla?abllmek am!!C1ylaha- hücreleri ise koordinasyon hücresine bagh yerle~me biçimleri, Istihbilrat, polis operasrekete 

geçtI, Llderlen Abdullah Ocalan'm . "yonlarmm taktigi, psikolojik sav~ taktikleri, 

b k I • d to I PKK " t d" "olarak çah~lrken merkez komlteyle hlç blr ~ 1 l' k h " 

a~ an 19m a p anan us uzey yo- k'ld -,' k" kl P d gerilla laa iyet erme ar~1 a nan onlemler, 

neticileri eylemlerle ilgili strateji ve taktik- ~e I e ~~" lye gi~meyece er." ro~agan a devrimci güçlerin emniyet cihazl, ~antaj yön-. 

lerde degi~iklik yaptl, ve ask~,n hucr~ler ISe saYllan bolgemn ko~u- temleri, tuzak yöntemleri ve aYllklanma" 

PKK üst düzey yöncticilerlnin loplantlsml luna .g~;,e de~ecek ~plara aY:lldl. :~r~l konularmda uyanyor. 

ögrenen istihbarat birimleri klsa bir çah~ma- ~msi1~h~kler Sekreter ,~dlv~nlen kl~m~ Öte y,andan eIe geçen belgelere göre Abdan 

sonra yeni örgütlenme modeliyle, strate- , on~erligi~de çal~ac~k, Yorel~n~ aske:I, ,~I- du11ahOcalan örgüte uyan, ders ve emirleriji 

ve taktigi ortaya çlkarttIlar, Bu arada istih- y~SI,mali, ka,d!l: or~t1enme, ~çl-gençlik or. ni "KANt" kod adlyla gönderiyor. . 

barat elemanlar,l örgütün yeni ~ifre alfabe- ~t~~nme, k~y ~rgu~lenm~ ,,-e,memur-esnaf PKK, bir süre önce Merkez Komitesi'nde 

siyle Abdullah Ocalan'm el yazlSlyla örgütü- 0Egutlellmesl ~lerlyle Ilgih sorumlular de deki~lklik yapm~, Türkiye'de görev yapane 

gönderdigi emirlerl de eie geçirdiler, sozkonusu sekretere bai~1 olarak çal~acak- cak yenl böige. sorumlulan atam~l. 

lstihbarat birimlerinin belirlemelerine gö- lar, PKK'mn yönetici kadrosunda yapt$ deki' 

re ~u anda "Cmar agacl" olarak adlandmlan APO'NUN. EMIRLERI. Bu arada PKK liderl ,ikllk de Istihbarat elemanla.nnca belirlendi., 

. 6. 12 ,B 7 

Günevdogu'ya 

silah izni. .. 

• Jüneydogu Anadolu halklna. silahlallnl 

serbestc;;e ta:;Jlma hakkl tanlndl. 

Olaoanüstü Hal Böige Valiligi'ne 

bagll illarde ya$ayanlara, kaynei'll 

sorulmadan, silahlarlnl bulundurma 

va ta~lma ltni verilecek. 

NKARA. (Hüttl\'!!!)-. tJllI~uniblU Il,,1 

A l3iill(e \'allli~I'lle. hll blllgl'de olUtilllllttll' 

IJn~1UtUlutllll.t'til1f'. l1le~li ,111IhllltIIl1l. nll'Il~e1~: 

.int, bakdlllAk,;ltl11 IU~IIlIH ,.ey" hullln~lutl11~" 

ruh8!1l1 vetille vl'lkü;i ((11111101.He,;1111 (;n. 

I.t'll"rll' dlin yuy,.nIHIll111kUl11ln hUklniindt. k". 

~4 

tllrllnnWYI' ~otl', rlulldl'll illlmrl'll 4:, ~1I1l1\'1l111{' 

h"~I'Utlltuk nlh~lIl nlnlliur hukkilldu, hu ,IJI'" 

it;indl' ~ilah l!l~ll11a VI' hlllulllllltnlUl'l ) u,uk. 

Iuyun )'UHII il\' TUrk (\'I.U l\unllnu'null iI~111 

hiikiJl11lctl UI.MlIlunn1ul'ut'uk, 

!:lu kUlludn !l

• 

Tereüman 

_",_:_,'_'_ ~1--6-A-R-AL-'K-19-87-P-A-ZA-R---l ;: 

Hürri~et 7.12.87 

Asker 

ögretmenler 

Genelkurmay Ba~kanllgl'n1n uygun gèJrmesi halinde 

MEGSB èJgretmen ihtiyaclnl ordudan karSI/ayacak 

ANKARA. Milli Egitim Gençlik 

ve Spor Bakanligl, Genelkurmay 

B~kanll8i'nm uygun görmesi halin. 

de ogretmen ihtiyacml ordudan kar, 

illayabilecek. SaYI~tay, MEGSB ile 

Milli Savunma Bakanh8i tarafmdan 

ortakla~a hamlanan uygulamaya 

ili~kin yonetmelik tasla8iDl mali 

yonden ineeleyerek MSB'na gön. 

derdi, 

Milli Savunma Bakanh8i'nm uy. 

gulamaya ili~kin yonetmeligi, Res. 

mi Gazete'de yaymlanmak ûzere ya. 

kmda Ba~bakanhk 'a vermesi beklemyor. 

"Asker iigretmeDler"in ozellikle, 

EI3Z1g,Bmgol, Tunedi, Van, Diyar. 

baklr, Mardin, Siirt, Hakkân, Bitlis, 

Mu~, Adlyaman, Agn, Erzincan, 

Erzurum, Gumil~hane, Kahra. 

manmaral, Kars, Malatya. Sivas ve 

~anhurfa'da gorC\Icndlrilmesi planlanlvor. 

UYCULAMA NASIL 

~_~.!RÇEKLE'_ECEK __ 

MEGSB kadrolannda ogmrnen 

olarak gorev yapanlar Ile mesl~ ogrflmen 

ol1n, ancak bu goreve ballamamlj 

olanlal. lemci askerhk eg;o 

limlerinden sonra MEGSB emrine 

verilecekler. Eger, MEGSB emrine 

verilen ögretmenler ihliyaci kar~llamazsa, 

yilksekokul mezunlan, bunlar 

da ihtiyaci kar$llamazsa, lise ve 

dengi okul mezunu yükümlûler, temel 

askerlik eiitiminden sonra 

MEGSB emrine verilecekler, 

Uygulamaya ba$landlil tarihle, 

Silâhh Kuvvetler'de yedeksubay ala 

13k yûkûmlûlûgünû yenne getirmek. 

te olan ögretmenler, MEGSB'na 

bagh okullarda geri kalan hizmetlerini 

tamamlayacaklar. Terhislerine 

kadar Silâhh Kuvveder'e i1i$kileri 

kesilmeyecekolan ba dururndaki yü: 

kûmlüler, maa$lanijl aynen almay'l 

devam edecekler. Bunlara ögmmen: 

likte1 dolaYI aynca ûcret ödenmeyece'

.. 

DEVAn 

KÜRTLER 

eyäleti, politik ve Ylklel faaliyetle 

bulunmaslnl yasak la- 

VIel karar alml~, kendisinden 

bundan böyle, tahrik ediei, 

ça~nlanna son vermesini istemi~tir. 

Buna kar~1 gelmek, 

suç te~kil eder, eezaYI gerektirir. 

Aynea, Kur'an okulu diye 

adlandmlan Kaplan'In 

Köin'deki çoeuk yurdunun 

devam etmesi de yasaklanml~l1r:' 

"Federal Almanya'daki 

35m Kürt kurulu~lan ar3SIndaki 

çal1~malann, lolerans 

Slnmnl çok geçti~ini" säyleyen 

Spranger "Alman topraklannda, 

bu kurulu~lann 

aralannda üstünlük sava5ma 

girip, siddete basvurrnalarma 

izin vererneyiz. Göz yurnarnaYlz. 

Bu kuruluslarln 

ölümle sonuçlanan son kanh 

eylernleri sebebiyle Federal 

Savclhk genis kapsarnh sorusturrna 

açmlsur. Hâlâ deyam 

etrnektedir. Arnaç, olaylann 

sorumlulanl11n, bu kuruluslann 

içinde bir ter6risi 

grubun i~i olup olmadl~lnt 

açlga çlkarrnakur" dedi. 

ILTICACILAR 

MESELESI 

Alrnanya'ya gelerek siyasi 

'sl~lnma talebinde bulunan 

Türkler'in, gerçek arnaelnln, 

ülkelerinde politik takibata 

u~ramaktan kaçmak de~il. 

burada çahsmak oldu~unu 

belirten Federal lçisleri Bakanh~1 

Müstesan Carl-Dieter 

Spranger, iltiea aklrnll11n ön, 

lenmesi için Bonn Hükürneti'nin, 

Türk HükürnetÎ ile de 

isbirli~i içinde .oldugunu 

söyledi. 

Federal Alrnanya'ya 100 

bin kisinin iltiea etti~ine dikkat 

çeken Spranger, bu saYIl11nAvrupa 

Siyasi SI&1nrna isterninde 

bulunanlann yan, 

smdan fazlaslnl teskil etti~ini 

belirterek "federal daire" 

nin kabul etti~i iltiea oram; 

bugün, yüzde IO'un altln3' 

düsrnüslÜr" dedi. Bununi 

her on kisiden 9'unun, ger-: 

çek arnaclnln iltiea dlsmda 

baska sebeblere dayandli\111I 

gösterdigini vurgulayan 

Spranger, bu konudaki sorumuza 

su cevabl verdi: "Bune 

lann Almanya'ya geliS se bebi, 

ülkelerinde politik takiba.: 

ta u~ramalan dej!il pk"",,- 

rnik nedenlere dayanmaktadir. 

Bunu önlemek için belli 

ülke vatandaslan için vize 

'mecburiyeti koyduk. Aynea; 

1987 Ylh basmda ilticacllann. 

çahsrna izni almalanndah 

bekleme süresini 2 ytldan S' 

Ylla çlkardlk. ßöylece, ger-' 

çekte Almanya'ya çahsmaK 

için gelen sahte iltieaellara, 

bunun mümkün olamayaca~; 

111 açlkça ortada oldu~unu 

göstermck istedik. Federal 

hükümet gclisrnekri yakm-' 

dan izlcrnekledir. MeseleYI 

vakmen bilen Türk Hükürnc" 

ii ile de isbirli~i içindedir:'. 

BazI iltieaellann, yasak ol~ 

masma ra~men siyasi faaliyette 

bulunrnalanl11n hal1rla- 

11lrnasl üzerine de, Almanya', 

da anayasanm öngördü~ii, 

düsünce ve gösteri yürüyü~li 

gibi ternel hak ve hürriyetlerin 

yabanetlar için de geçerli 

oldu~unu vurgulayan Spran- 

e Mardin'in 

ger "Ancak, yabancllann, 

toplum düzenini bozacak, 

güvenli~i tehlikeye dÜsilrecek 

siyasi faaliyette bulunmalan 

yasakur. Örnegin, cemiyetler 

kuruluS amaçlarl dlsmda asln 

faaliyet gösterdikleri zaman, 

ilgili makamlann karanyla 

kapal1labilirler" dedi. 

YABANCILAR 

YASASI 

1965'de yürürlil~e giren 

Yabanellar YasaSl'l11n, günün 

ihtiyaçlanna eevap vermekten 

uzak kaldl~ma isaret 

eden Milstesar Spranger "Federai 

hükllmetin, parlamento'nun 

bu yasama döneminde. 

Yabanellar yasasml temelden 

yeniden düzenleyip, güniln 

ihtiyaçlanl11 karsllayacak 

hale getirip, aile birlesmesinde 

tek tip uygulama 

getirileeegini" söyledi. Anayasa 

Mahkemesi'nin son ka-' 

ranyla, eslerin bekleme 5üresi 

bütlin eyaletlerde bir Ylla indirilecek. 

. 

Tercfunan 

Guvcnlik kuvvctlerinin "Dur" itltarll10 

atesle karSlllk verdiler 

7.12.87 Derik'te7 bölücü 

terörist öldürüldü 

8.12~87 

Derik ilçesinde 

güvenlik kuwetleriyle silahll 

çatl$maya giren 7 bölücü 

terörist öldürüldü. 

çatl$mada 2 er de $ehit 01- 

du 

.Ölq..~larakeJ~. Qeçirilen 7 

terorlstten 2'5mm Nusaybin 

sorumlusu Nezir Yavuz 

ve Davut Ekinci 

oldugu belirlendi 

r:ö' 'l NeE KI gün. Derik yakmla. 

I ~ nndaki olaylar iileril1l'. ope- 

- ra,'I'onlanl1l,lIrduren gllven. 

l,. ~uçleri, (jlingùr~n hiyii yakm- 

I.!r:n"a ~'l 2 I(röri"i nlli olarak de 

g~,irdi, 

(jllldik lll\Tetll'ri lararlndan 

~!Irdllrllkn opera,yonl;;r S1r~smda 

KI/lil~rl' limine b,l~1t{ilingören ku- 

',II I "llllllll'"kj ~'irrn;lIiarad" k,SII' 

nl";l Il,' ll'rOn

söz 

Can 

Yiice1 

10.12.87 

Ha. ym Kürtten 

kimkorkar? 

Kürt kirnt.. Etnik tdris!.. Nerde 0 Selahattin-i 

Eyubi? .. Yak, efendim. 6y1e 

b!fly yokl.A1Wiui 8QnQ. ok1,ayQr1ar 

c:anmuzL .. Makam1an: KURD1Yt lU. 

CAZKAR ... 

söz 

12..12.87 

PKK'Cllar Afrika'ya sürgün 

Emr. AYGEN I Brüksel 

tsviçre, tsveç ve Almanya'dan sonra Fransa 

da PKK'c)lara cephe aldl. 

FranslZ hükümeti üç PKK'C1)'1 öncekl gün 

Afrtka'daki Gabon ü1kesine sürlÜne ränderdi 

PKK'nm Brüksel'de üst!enen Avrupa 

temsUclllIi dün blr basm toplant1l1 dOzenteyerek, 

Franllz hükümetlnin Pt.m'te görev 

yapan IsmaU Onran, Kaya Ozdemlr ve 

Mehmet Seyhan adIJ militanlarmm Gabon'a 

gönderilmeslnl protesto etti, 

PKK Avrupa Temsilclliil adma basin top- 

!antIsI düzenleyen Avukat HÜ8eySn YaldJnm, 

blr soru üzerine PKK davumdan yaril- 

!anarak hapis yatan NlU'ettln Yalmaz ve 

Ahmet Türk'ün ANAP ve SHP'den mecllse 

Jirme1erini deprlend1rdi. 

PKK sözcüsü YIld1nm fÖyle konuotu: 

"Ben her Ikisiyle de hapis yattun, Her ikisi 

açllmdan da ,unu söyleyebllirim ki, cezaevlnde 

blr onur saV"1 verdiler. 

Nurettln Yllmaz Ise 3 kez hapis yatU ve i$kence 

gördü. ANAP'tan meclise girmt!kle 

kondi kendine Ihanet l'tmi$tir, 

ANAP'm Yllrt:\llz'1 öne ç1kartmasl KalOran 

tnan'a dayanan Ozl\'ln blr Kürt operasyonudur"dedl, 

~ 

10.12.87 

• Türk "üküme~l, bölücü örgü~e de5~ek olunmllmll5,n, 15~edl 

• 

~!~'h:.i~"~~,"!k~~~:~'II'_ 

Izledltllarafmhk poUtlkuuua holulmUl 

. lindc yak.alanan Iran'li ml' kilerinde veni bir sorunun patlak vermesine VOl açtl yddJr Iran-Irak sa~nda izJedigita. 

demektlr." 

tisler, Turk.Iran ~kdcnndc yem blr J I rafSlZhkpohtikasma gölge dülüren 

sorunun patlak vermesmc yol açlJ. L • Nur BATUR • ANKARA . bir olay. Irak'l da huzursul etmil 

Bu olay sonucu milis (Pastar) durumda ve önlenmesi kaçmllmaz. 

kamplannda PKK teronstlennin ba- "PIStielir" , ordunun d.lha \(1!".' l if'" 'Jd" ,ade eal. • Bu IJ'Uplar, Türldye lçinde f~' 

nnd1~ ve e~~ ~ordugu ?nava ok- Ylllardaon plana ~,kmasma ragmen, Ancak, son Ikl ay lçmde smln lem Ylpmak !çln de celmi, ollbi. 

tl Turk hukumen, PKK ya,dcstek yine de eski gùçlenni koruyorlar. izinsiz olarak geçen kalabahk Pas. Ur, TflpltJen côn, Putlr kamp. 

olunmamasl konusunda Iran I uyar. Çùnku, bu gruplar lIumeyni le Is. tir gruplannm yakalanmasl, olaym Ilnndl etitlm cönn Pl{)( teröel~tdl 

. lam DCl'rimi'nin en sadlk guçlen boyutlannm genillemesine yol aç- 1er! Putlr Iuyafellliyiyorllr, Bu 

OLAY NASIL PATLAK VERDI? olarak taIllIllY0r. tl Türk makamlannm elinde yak- bllumdan, bunllr Putlr oldukll' 

Turk makamlan, Gùneydogu Pastarlann Tùrk smlnna yakm lallk 60 Iranh milis bulunuyor. nm lÖylemelerlDe klf1ln, Türkibolgesinde 

yakalanan baZIterönst- bolgelerde bulunan kamplannda O~AY,!N.,Y~~IyONÜ IR~K 6l Je'de eylem Ylpml Olulhkllnmn 

lenn lerdi~ bilgllerden, son donem. PKK teroristlerinin e~tim go,dugu "I,P.~~n grupta~ ~i~~,kTi ~_ dl d1kk~te_ahnlDUl .re~.klyor. 

de PKK'nmlran'da da bannak bul. Ankara tarafmdan sapr.anmlj du. Ç11enrun"""am etrneslUltnne ùn Bu hükumet yetkilisi, OIay ber 

maya b~ladl~11JsaptadJ. Bu ilk tes- rumda. Halla, PKK teroristlerinin makamlan, bu kez olaym bi~ bBl- Ipdln bid IOn dence rabllm fl. 

pillen, daha soma eide edilen bil- Paslar klyafetiyle gezdikleri de be- ka yönünü a~rhkla eie almaya bBl' mil dun:mdl" derken, Milliyel'e 

giler de dogrular nitelikteydi, An. lirtiliyor. ladJ. Türk makamlannm üzerinde lunlan söyledi: 

cak, yaktallk 5 ay once kalabahk .,5 ~Yönce kal:lbahk Pastar gru- durdugu iki nokta löyle: "Tüm)'e, bu durumu ô~lemek 

bir grup milisin smln geçerken l'a. bunun yakalanmmndan iOnra Iran • iran'dan Irak Kürtlerine des- Iorundl, Bu crupllnn .lrlk I kir. 

kaJanmasl Tùrk makamlanmn olav hükùmeti nezdinde yapllan girilim- tek: l' eylem Ylpmlk Yf Kurtlm des. 

uzerindeki sorulturmaYI derinlellIr- de, PKK'nm iran'da üslenmesine iran yönetiminin, savBlI kazan. lek vermek !çin ~rk toprlkllnm 

mesine yol açlJ. izin verilmemesiuyansl yapdd:. An- mak için Irak'a k8rl 1 iç ayaklanma k~Uln~a1lnnl inn verm~.kmu~' 

Iran'da ~ah'm devrilmesi le cak iran hükümellnin yanlll "Tür- hareketlerini ve yillardJr sÜfensilahb ku deiU. TabU Pl{)( te~rls~~- 

Humeyni yonetmunin Ijball/la gel- kiye a1eybinde loprlkllnndl ber. Kürt hareketini destekledisi biIini- IÙII PutIr kepbrmda ejllm gormesiyle 

"PIStiriO" ad! verilen ye. bang! bir rlali~'ele izln verilmeye- yor. Aym ~kilde Irak da,lran'da- meier! de yen! bir oilY ve bid rani 

hlr guç olujtu Humej'oi ~onetJ- cegi" yo!un1a o!du. Ayr.1 zamanki Kürtlere deslek verlyor. balm edlyor. tm mlkamllnm. 

ml, ~ah yaniisi olarak degerlendir. da smIn izinsiz geç~n grubun iade- Pastarlann geçii lerl daima ~_ ba durumn öniemelin!lsledik. 

dlgi Iran ordusuna guvenmedigiiçin' si istendi. dinli yakmlannda uçgen jekliode~i "Tück 10prakllnllUl kaUIIIIIgençlcrden 

olujan ve mllis mteli8in. Ankara, bu rur oiaylanr, tekrar- bölgede gerçekl~iyor ve bunlann mUlnl &fllnce, baal da IzIn nrdeb 

"Paslar" orgulunu kurdu lanmamasl uyarlSl yaparû Pullr Kuzey Irak'a geçmek istediklerl ~n. memlz 101 kona •• olea, Çünkü. 

bu darum Türklye'n!a 7 yddu 

Tercüman 

10.12.87 

Irak'tan 

kaçan 

56 Türk 

Barzanl'nln 

hlmayeslne 

allndl 

M.Ala ACAT 

NUSA\uiN, (fercümln). Irak 

hukümetinin basklsmdan kaçan 56 

Turk aSllh koyluyu KDP (Kurdis- 

{;ln Demokral Partisi) lidcri Barz.a. 

nïnin kcndi himayesine aldlgl bil. 

dirildi. 

Irak'!an korsan yaym yapan KOP 

(Kurdistan Dl'mokrat Partisi) rad. 

yo

~ 

19.12.87 

.• y önetmelik 

Ba~bakanhk'ta 

ASKER 

ögretmenler 

~örevine b~(adiklan tarih~ itiban:n astegmenJer için beIirlenen ayhk, 

odenek, yardlm ve tazmlOatiardan yararlanabiliyor. 

, Il U saylll kanun~ tabi ö~retmen yüküml~lerden, a.skerlik önce. 

SI bakanhk kadrolannda ögret1Den vc devlet memuru olarak çah. 

ï.~nlar, önceki me~Yriy:tlcri itibanyle hak kazand1klan ma~lan" 

ogretmen olarak nllen ggrcve balladlklan tarihten b~lamak üzere 

alacaklar. 

1111 saYlh kanu~a ,ta~i ancak, daha önce memuïiyet görevinde 

bulunmay'anl~nn, lilien goreve balladlklan tarih i!il1~riy!~6H saYlh 

yasaya gore mtibaklan yapllarak maallan ödenecek." 

YASA!(LAR 

, Yuküml~ler., n~fusa kaylth olduklan yerlerde ,görevlendiriJe .. 

mlYor. Bu yuk~mlulerden, Milli Egitim Gençlik ve Spo'r BakanhiJ 

ka~rola:mda gorevh olanlar ihtiyaç halinde önceki görev yerlerine 

venleblhl'or, 

AS~,ri U;uetmenler, görev süreleri boyunca resmi elbise giyeme. 

~eC(:k, l''j_ cdllmel'ecek, demeklere üye olamayacak l'e siyasi faäli • 

•,et~Kaulamayacak . 

, Askeri yükümlülügünü ögretmen olarak yerine getirecekler bu 

gorevlennc temel egitim süresini doldurduktan sonra b~layabil~ek 

~U ANDA ASKER OLANLAR . 

, Buuygul~rJ1~,ile ilgili yönetmeligin yürürlüge girdigi tarihle, as. 

ken l'ukumlulugunu yedek subay olarak yerine getirmekte olan ög. 

rermenlerden Istckli olanlar, MiUi Egitim Gençlik ve Spor Bakanh&l'run, 

Ihtlyaç goslermesl, Genelkurmay Balkanhg.'nm da uygun görmesi 

hallO~e, gen kalan hlzmet sürelerini ögretmen olarak yapabileceL 

SOlkonusu yo~etmeligin yüriirlüge girdigi tarihœ erb~ ve er olarak 

aSk,en yukum!ulu~unu y.erine}etirenlerden istekli olanlar, yedek su. 

bay hkla oldug~ glbl, Milli Egltlm Gençlik ve Spor BakanhtI'nm ih. 

t1yaç goslcrmesl, Genelkurmay Bajkanh~'mn uygun görmesi halinde, 

gCTI kalan hlzmel surelerini ,ögretmen olarak tamamlayabiliyor. 

D 

Maa~larlartlrlhyor 

Koruculara, SSK mÜjdesi 

'tYARRAKIR' (hha) '. 

()Ia~,,"ùslii liai Bolgl' "", 

ii,i !f,,~',.; K()zak~'lnglu, ki\~. 

kllrllt'ularlllil zam \'('rill't:('èÎlli 

"(' :-;i~{)rta knpslIllllna nllll:i('aklarll\l 

a,'ik 1",11. 

.landarlllH .\ ....a.,.is I\tlllllllalll 

KlIrC('lwral lIul~,si Snvln'la 

lllln'ki ak;-.(llll sanllpri'lcll' 

Lice i1,('si'lll: b,,~11 Kutlu 

i,,,,'ii'Il" gid"l1 Ola~:Jnii,tli liai 

B"jg(' "'"Iisi !fnwi Kozak- 

~'lnglu. kil,. korw"lIlal'lna par, 

ka. hol ,'p ."l'Il'k da~lltJ Ko- 

7.aX('lod'lu. YHPllln konll~ma. 

,I;t. d, '.It'! ill krîy konlcularllll vap.a. onu gör~vlendirek"nJ\itCltL!lIl1. 

ht'r türlu ~lkll1.1 ,'pgiz ... 

I lib ','ardll11H hazlr ~)Iduklarlm 

t,f'llrtf'rt'k ",o\lt. Ot'n' 

rarkl, ollllU\'a\'aklaTlnl. B"n! 

I;' hu devl ..li V1kal11az. BunlaI' 

.... izlf'l"in. ~'oC'u.klartnlza, 

k.zlaTllllw saldlTlv, h..defl,'- 

Yl'n kimsgil. Korucularln cline ~u 

anda gcçen 83 bin tiray,. 

120-140 bin lirava \'üksdtmeyi 

d~ünüyoi-uz'" di~'c 

konu~lu. 

23.12.87 

ywnda Suriyc'nin Lazkiye jehri Ba- 

~it kasabaslOda yapllan örgüt toplanusmda 

PKK lideri Abdullab 

Öcalao'm _ yapugl .. konUlmada, 

THKP-C Acilciler Orgülü'nün pasif 

oldugunu, eylem yapmaktan 

korklugunu vurgulamasl üzcrine, bu 

örgütün lideri Mibraç Ural'IO, ör. 

güt üst seviye yöneticilerine Türki. 

ye'ye militanlanni gönderip, istan. 

bul, izmir, Kayseri, içel, Antakya 

ve iskenderun'da ANAP il binala. 

..........~:._-,~- 

.L c.I.-C Ull..U.LU. 2 1 • 1 2 • 8 7 

"'Beni Siirt polisi 

sorgulas.n" 

HüsamelliD KARANFÎL 

SiiKI', (lèltÜlDID)' PKK Merkel 

Komiœsi üyesi Selahaldo Çelik po. 

lise telefon edip, ölümle tehdit edil. 

digini belinerek teslim o1mak isœ. 

digini bi1dirdi. 

Batman Emniyct Amirligi'ni te. 

lefonla arayan bir ki~i, "Ben PKK 

Merkez Komitesi üY!SÏ Selahatdo 

ÇeIik'im. AIina'dan anyorum, l'Ir. 

lide utIk rolüm kaImacbiJ Içln, ber 

güo ölümle tebdit edilijoorum ft büyük 

bir baslu a1l1Dcbyun ,Türldye'- 

Dio Alina KoDJOloslugu'Da teslim 

olmak istiyorum" dedi. Te1efondaki 

kili teslim olduktan soora kendisini 

Siirt polisinin sorgulamasml da 

~art olarak ileri sürdü. ' 

nna l'C Ankara'da Adalet Bakanhg. 

ile Güney Kore Büyükelçiligi'ne 

bomball saldJn düzcnJemelerini cmrelligini 

söylediler. 

DOt:u BLOKU MARKALl 

BOMBALAR 

Ernoiyel Amirligi'oden "~arI1D1 

kibul ecliyOnlZ, IeniDle nas&lbulu- 

,Ihm" denildiginde ise, telefonda" 

ki kili, "Daha fula konu,amam, 

Vaklim azaIch, beo Iizi aranm" di. 

yerek ahizeyi kapatll. 

ATlNA'DAN ARADltol 

K.sIN 

Batman Emniyet AmirUgi telefon 

koou~ma.s1D1DPIT araclh&! ile Au. 

oa'dao yaplld1guu leSbit eui. AncalL, 

telefon eden kilioin SelahattiD Çe. 

Iik olup olmad1i1 bilinemiyor. Es. 

rarengiz telefon konlLjmasmdao ala. 

gaoüstü Hal Böige Valiligi, içilleri 

Bakanh&l, ~leri Bakanh&l ~ Ali. 

na Büyükelçiligi'nin haberdar edildiRi 

ögreoildi, 

Bu arada, eylem yapllan iller dlllOda, 

Adana da dahil olmak û:œre 

7 ildeki operas yon larda çok larida 

militan, Uzrum marka Dogu 

Bloku ülkelerinin kullandlj() savunma 

ci bombalaTi ve çok saYlda örgutsel 

doküman ile birhkte eie ge. 

çirildiJer. Samklar, Suriyc'den deniz 

¥oluyla örgüte ait deniz motoru ile 

Iskenderun ilçesi Arsuz bucag. ktYI 

jeridioden l'CYaylada&l ilçesi Ya)'lk. 

damlar köyünde bulunan Karama. 

garalarmevkiinden yurda girdikle. 

rini iliraf ettiler, 

------~-

• 

NiliigeI 23.12.87 

A NA P il binalarlna said", düzen/emif/erdi 

13 mlan yakalandl 

~ • Hamza EZER I 

• ANTAKYA (Mil-HA) 

[;\]NAVATAN Panisi binalanna 

bomba koyan THKP-C. 

Acileiler örgütünün Gùney 

bölgesi sorumlulan yakalandl, Ifa. 

delerinde PKK Aci1ciler, FKÖ ve 

öteki bw örgütlerin ilst èäzev yetkililerinin 

Suriye'de bir araya gele. 

rek Türkiyc'ye yönelik eylemleri tar. 

uluklan öne sürüld~, 

Hatay Emniyet Müdür!üaü Siyasi 

Sube ekiplerinin düzenledigi 

operasyonlarda de geçirilen kijilerin 

sorgulamalanndan elae edilen bi!- 

gilere göre Iskenderun'un Arsuz koyu 

yakmlannda örgül mOlorlan ile 

Suriyc'(\en getirclikleribombalan Iu- 

Ylya çlkardlklan, ISlanbul. Îlmir, 

Kayseri, Içel, Halay ANAP rina. 

Cumhuriye{ 

• ANAPIl blnalanna bombaI! saldlnda bulunan THKp.C 

Acllcller örgOtü'nün Cüney kanadl elemanlan yaka. 

land!. Yakalanan örgüt üyelerlnln Ifadelerlne göre, 

Surlye'de yapllan glzll toplantlda, TÜrklye'ye yönellk 

eylemlerln tartl$lldlOI öQrenlldl 

lamia koyduklan belirlendi. Orgü. 

lüu Suriye'nin Lazkiye fChrinde bu. 

lunan parti okulundan emir a1dlil 

've bombalan da buradan verdikle. 

ri belirtildi. 

, Örgül elemanlanmn ilk pani 

bombay! 2S Eylül giinü samle çikar: 

dlklan, ikinci partiyi ise 28 Eylür 

de gelirdikleri belirlendi. 

Emniyel mùdürlüklerinin ona~ 

operasyonlan ile eie geçirilen örgü 

mililanlannm adlan $öyle: 

Mebmel Göul, MItbit Turunç, 

TabslD AkID, Mutl Yüksel, Malik 

KJbç, Mlblr Zeytumu, ~rlf Erkol, 

Meyrell Mlrol/u, All Bolfl, Atl' 

dä. " Flt.1 otaUln, Mabun 

Gui, LaIIII Ozer, Il 

THKP.é Acilciler örgütünün, 

emr! Mlbraç Ural adh merkez komite 

aenelsekreterinden Paris'te bulunan 

"SaIIh Hoca" koll 1sim1i An. 

lakya eski lÖB-DER Blfkanl Ke. 

mal BIY!'Im'dan alchk1anbildirildi, 

Bombalan bir bavul içinde molorlarla 

Iskenderun'un Arsuz bueapndan 

geçiren militanlann AnIakya'da 

da bir kuyumcuyu soymak istedikleri, 

aneak kalabahk nedeniyle 

bunu ba$araJlwllklan, Iskenderun'da 

da gizli loplanldal yapuk- 

Ian bildirildi. 

~a kO"fI~u 01ya koyu.. .. terket Mardin'in Midyat ilçesine baOh Kosluca kOyünden, kOy 

Il •~_ ihtiyar heyeli ùyeSiAbdurrahman Turan, geçen ekim aymda 

militanlarm ~Oyden 11 ki$iyi kaçlrmalan üzerine, bir yüzbaSlnm kendisini korucu olmaya zOfladlOlnt One sürdü, 

KOyden kaçrnlma olayml Midyat tugayma bildirdikten soma kOye gelen bir yüzbasmm. "BuraYI siz korumak zorundaslOlz 

Silah almak zorundaslQlz. Korucu olmaYlz diyeniniz varsa bu kOyde yasayamaz, Va silah ahrslOlz ya kOyü 

terkedersiniz" dediQini One süren !'bdurrahman Turan, kendisinin de korucu seçildiQini belirterek, korucu olmaYI 

kabul etmediQi içmalle~i::~ birlikle Balman'a gOç ettiQini sOyledi. (Fotograf: Centlz Mumay) 

Tercüman 

PKK lIâvâslnda 

5 tahUye 

DiYARBAKIR- Diyarbaku 

OOM'de, PK!( i1e iIgili açdan 10 sa. 

mkh dâvâya b~landl. Haklannda 

5 ilâ 15 yd hapis œz8S1 islenen samklardan 

4'ü ilk duru~mada tahli. 

ye edildi. 

Duru~maya lutuklu samklardan 

M.MabsuD llo,day, ibrabim KutlUCID, 

AbdaDah Çnik, Abdamb. 

maD Koçer, Cemil Aras vt ItmlD 

KIDID kauich. 

'':'''UTANÇ DUYUYORUM-' 

Duru,mada saDlklardan ItmlD 

KlnlD, Beyrul'ta iKi olarak çall~- 

11&1için zaman zaman yanma yasad"1 

bw kqi1erin gddigini, aneak 

bu ,ahlslarla i1i,ki kunnadl&1m iler. 

sürdü, iftiraya ugradliJm söyle- 

Jen samk. "PU dÎftstDdl JaIl1- 

25.12.87 

26.12.87 

laDcbllm IÇID&CrçcklCDutaDç du- 

)uyorum" ~eklinde konu,tu, 

Oteki samklar da bölüeü Örgül 

üyesi olmadlklanm öne sürerek, 

tahliye edilmelerini istediler, 

Tahliye iSlegini görü~n mahkeme 

heyeti ItmaD KlUD, Cemil 

Aras, AbdambmlD Koçer vt AbduUab 

Çevik adh santklann tahli. 

ye edilmesini kararl~llf(l:, Duru~ma 

ileri bir tarihe ertelen.:li, 

(A.AI 

Sur!ye'nin Lazkiye kentindeki 

Basid' de PIK Oenet Sekreter! Ab. 

duUlb OcaIln, Suriye adlDa Ce.U 

E.ld, PKÖ IdlDa 3 kiti, THKP-C 

Aciltiler adlDa M1bnç Ural, AU 

UDllez, ibn/alm Yalçln, Kemal 

BaJfllll ve Zafer Hoca, Libya' dan 

SIIDI Katlu, Tûrklyc'den Ferblt 

HaIll KlmU, A1manya'dan da blZl 

örgül mensuplannlD katllmaslyla 

olulturulan merkez komite toplan. 

uSlDda bombalama kararlannlD 

allDlhil, onaya Çlku. Yakalananlann 

ifadelerine göre, bu toplanuda 

APo'nun THKP-C Ati!eileri pasif. 

IiIde suçlamasl Ülerine Aeileiler' in 

eylemlere giri,tiji bildirildi. 

Cumhuriye{ 

25.12.87 

DiyarbakIr 

PKK davasl 

Sanlklar: 

i~kence 

gördük 

ztYA 

AKSOY 

DGM'de 

oh'ARBAKIR - PKK OrgOtUne 

Uye olmak, yardlmda bulunmak ve 

propaganda yapmak sutlanndan 

yargllanan 6'51 tutuklu, to ki$iden 

4'U, Ç1kanldlklan ilk duru$mada sero 

best blraklldl. 

DOM 

ntklann 

Savcisi ilk durusmada sa- 

3 île I S 'Id araslnda hapisle 

cezalandmlmastnt îstedi. Mahke:nedekî 

sorgu1amastnda Mehmet Muun 

Baday, Federal Almanya'da e$i i1e 

birlikte i$Çi olarak çahSllklanm belir. 

:erek, "Türtdye'ye tallt Içln dönecetlmlz 

sarada YUlmlza blrt kadln Ikl 

k!fl yallllftJ ve Türkiye'ye aÖlürmem 

içln blr paket verdi. lçinde ne oldutunu 

sordutumda, ,.sad ... blr örgüle 

ail ba7J fCYler bulunclutunu ve KI- 

Dllepc'de adamlannlD aeterek bu paketi 

atauklannl löylediler. 

'GOtUrmem' dedltlm zaman da beni 

tehelll dlller_Ben de abp aetlrdim. 

Bir ~am KIZlllcpc'de emnlyet knvntlerinln 

yapllkla" arama sarallnda 

paket arabamda bulundu" dedi. 

Baday, PKK OrgU1Ui1ei1iskisi bulunmadl~lnl, 

polis taraflndan ahnan 

ilk ifadesinde, yurtdlslnda PKK'n:n 

faaliyellerine kallld'~1 yolundaki i,i. 

IaOannln bask. ve iskence alunda 

ahndl~ln' One sUrdO, 

Durusmaya bir sOre ara veren 

mahkeme heyeli, Mehmet ,Masun 

Baday ile Ibrahim Mulluclln'In IUlukluluk 

durumlanmn devanllna. di- 

~cr IUluklu ~a",klardan Abdullllh 

Çcvik. Abdurrahmlln Keçcn. Ccmil 

o\nas vc Ikman Kino'nun lahli,','lcl j. 

Ile ~al ar vcrcrek dUl1J~I1l.t\. ' ,. ""dl 

29

., 

--------------, 

-Sarl Avni~ 

PKK ve 

ASALA'nln 

emrinde 

23.12'.87 

~ 29.12.87 

DODU -3D dereee 

.) ... 

'. ~l 

.. ~ £ill 

.dill '~~~f,'" .f1~'",'; 

Ar"l Karadurmu~ 

eün1ü silah kaçakçlSIAvnl KaradurmuS'un, PKK,KUKve 

Rizgarïye 100 mllyon Iirallk yardlrnm yanl Slra, bu Or. 

güt elemanlarmm sa{jladlklan eroln ABD ve Avrupa'da 

pazarlaYlp k3F$IIIQlnda slIah aldl{jl saptandl 

Il 

rs IARI Avn!" olarak bilinm ünlü sUah kaçakçlSl Avul Kara. 

durmlli'un Bulgaristan !r

., 

• 

30.12.87 

17 sanlla 

DGM' den beraat 

• TKP TKP / B ve PKK Orgütü mensubu olarak 

eylemleri Adlyaman ValiliOi'nce açlklanan lanlklar 

delil yetersizli{Jinden. serbest bl~aklldl. . 

Factll BINZET. 

DiYAMAN. (bha) - GÜ\lmlik ku\'vetlerinœ yakalan. 

Adiktan sonra. Vahlik tarafll~d.n .~aIJJlan 8Çlklamad~ 

"suÇlu" olarak ilan edilen ~t.h sol orlut~.II1INUP 1, 

AAmk. Malatva De"let Guvenhk ~~ah.k~ nde be~al 

etti.AdlVaman \'aliligi 24 !\Issn 1%, gun~ ~r hu,ln ~.ul. 

\Rni "a~'lOlayarak TKP. TKP 8 \'l! PKK Ürgutl('n ne 

mf>nsup Ii ki;;inin. gu"enlik.!;u~l~rmce yapI~a':loperasyon. 

larda vakalandlé:lnl H' bu k1;;llenn l'ylemlirlnl at;lklaml~tl. 

\ahhk aC;lklamaslOdaSllOlklar haslO.~"suçlu" lliarak tom. 

111nll~t1. 

.. "MÜftcrek bir örgütsel 

yapl meydana getirerek. ort.ötretim 

(ençlili içinde 

malia1lelerde ve klrsa1 kesimde 

çe,itli faali)-etler ~östA'rerek. 

haUu bilinçlendirmek 

için çaba harcadlklan" 

Hidia edil!.'n Cevdet ça•• n, 

I\ll çlftar. M«!hmet A~lan. 

Mctln Özbulduk. Abuzer 

ßt>kt8l,i, Mehmet Doymaz, 

Ismail Dovmaz, tsmail Tümen, 

Fl.yii Tümay, Hasan 

Çah~kan, HaCt Do)'maz. Kenlln 

Ör.çl\kmak, Hamza lh.. 

çakmak. Zeki Yathuç; Ali 

Bü)"Ükf8.hin, Malimut Bakir. 

Mehmet Oo)'maz .. \'a. 

hhk açlklamaSl üzerine T\' ek. 

ram Vl' Ilazete sütunlarmdan 

kamullyuna "suçlu" olarak 

!!Osterildi. ~Ialalya De\'let Gu. 

\'(.'Olik\Iahkemesi'ne se\"k t'di. 

len. iki 0.'1\ scnra tahli ,e edilen 

saOlklarui. delil yetèrsizli~in. 

~('n beraal ettikleri açlklanrll. 

~amklar. arlaletin verini bulrlu. 

~unll a!leak, kamüov\J i'lllunrl" 

kl'ndilerine ;;uçlu !lÖzti~.I(' ha. 

kilrlll!llll ;:oylediler. 

50 MILLIONS DE CONSOMATEURS 

DECEMBRE/1987 

MAUVAIS TOUR 

« Lors d'un voyage en Turquie 

organisé par Clio-Les 

Amis de l'HistOire, nOtre accOl11pagc.atcur 

frar.~liis a ét~ 

arrêté sur la plainte de son 

homologue turc, çorrespondam 

de Clio, qui l'a accusé à 

tO!t de propa~ande pro-kurde 

et pro-armemenne. 

J'ai moi-même été interrogé 

ainsi qu'un autre. membre 

du groupe et le gUIde français. 

lui, est toujours en prison. 

Naturellement. notre 

voval!.e a été complétement 

gâéh~. Nous avons été suivis 

et surveillés par des p,oliciers, 

nos conversations teléphoniques 

etalent écoutées ... Tandis 

que l'organisateur du 

\/oyage s'est complétement 

jésintéressé de l'accompagnateur 

arrêté et n'a même pas 

cru bon de nous présenter ses 

excuses ni le moindre dédommagement 

à notre retour. 

Votre journal devrait avertir 

les consommateurs des 

dangers que peut entraîner le 

simple dé1it d'opinion en Turquie, 

dangers qui ne sont jamais 

présentés sur les touropérateurs. 

" 

Dr Gérard Gauvin 

60 - Beauvais 

31

;to;,. 

• 

""", 

'''ÇOK GiZli" 

RAPOR 

1319. / 1 ? ,•• t,.ii 

ü- 

Devlet gözüyle .. 

hainve yanda~a~iretl~f 

(OK 

G1ZI.I 

:-.... ~.~ 

'Kd.: •. 1.: 

\ Su~ \ 

I 

! 

3:.':. :., r.:~-: r.::-.:. ~:t;.!!:J~ " .. 

Cu..::Cotlll,. .: a..

• 

DEVA!1 

• 

14 bin nOfuslu GOyana,lretl 

Hakkarl'de oturur. Raporda 

GOyankadlnlar,"," blr klsml 

kl'," MUIUI ve Bagdat'ta 

genelev ve randevuevlerlnde 

çah,IP, yaz," gerl dönmekle 

luçlanlyor. 

• 

"Güvenllmez" kategorisine giren a,i. 

retlerintoplam nüfusu502.921 ki,i. "Yur. 

da baOh görünenler", 14.533, "Kürtcü. 

lüOe destek olanlar" 182.014, "Yurdumu. 

za baOh olanlar" Ise 671.184 ki,i. Rapo. 

run "dü,ünceler" bölümün de bazl a,iret. 

1eriçin bu açll ardan deOerle ndirme yapll. 

maml$ . 

.Raper, devletin qiretler politikaslm uygulayan 

yetkililer için temel kaynak nite- 

IiOinde. Devlet kendi yurtta,lm damgah. 

vor ve bölüyo r. Bu yaplhrke n de kaynaOI. 

ni ortaçaOdan alan a,iret i Ii,kileri temel 

allnlyor. Böige Valisi KozakçloQlu'nun 

yardlmcllanndan, Hakkari Beytü$t8bap 

eski Kaymakaml Ayhan NasuhbeyoQlu, 

bir gazeteciyle sohbetinde, "Atiretier 

sosyolojik bir gerçekliktir. Devlet pratik 

davranmalldl r" diyordu. Pratik davranllmallydl. 

a!;iiretler slnlflandlfllmall, ara la. 

nndaki kan davalafl, anla,mazhklartesbit 

edilmeli ve bundan yararlanllmahydl. 

Tlpkl Jirki.Güyan çatl,maslnda olduOu gibio 

Akla urkutüeü bir soru geliyor. DoQu'. 

da yenl ba$lanan "halka silah daOltmada'" 

da aynl baklt açlsl ml geçerli olaeak? 

14 Haziran 1934 tarihli "iskân Kanunu"nun 

1ü-A maddesiaynen$öyle: "Kanun 

atlrete h ükmi $ahsiyet lanlmaz. Bu 

hususta herhangi bir hüküm, vesika ve 

liarT'a r1lustenit de olsa tanlnml$ haklar 

kalOlnlr1llttlr A$lrel reisli{li. beyli{li, a{lahgl 

ve $eyhhgl ve bunlann herhangi birveslKaya 

veya go rgiJ görenage müstenit her 

türlu te$kliat ve taazzuvlan kaldlnlml$tlr." 

Ama yasalar yalnlz halkl eezalandlrmak 

lçmol. Devlete gelinee, 0 yasalara uymaz, 

kend, koydug u yasalan çi{Jnerdl 

"KÜRTÇE KONU$AN" A$iRETLER 

ÎKÎ MiLYON 

Rapor aYflntl1i bir çah,manm ürünü. 

Oü,üneeler bOlümündeki yorumlarm dl- 

'Inda objektif bilgiler de içe riyor. Tek tek 

her a,iretin nü fusu, dili, mezhebi. reisi ya 

da ileri gelenleri, oturdu{lu yerler belirti. 

liyor. Rapora gOre Kürtçeni n Zaza ve Kifmanç 

lehçelerini konu,an toplam nüfus, 

1.996.972 Ki$i. 

BöIge VaUsl Kozakçloglu'nun 

ylldlmcllanndan, 

BeylÜffebap tski 

Kaymakaml Ayhan 

Nasuhoglu, bir gazeteciyle 

IOhbetlnde, "qiretler 

SOIyolojlk bir gerçekliktir, 

devlet pratik davranmahdlr" 

diyordu. 

• 

• 

.....,.. 

... 

.., 

8~WlIUI • ..". .... 

-lOI 

.... 

-'lOll 

Kurt('e 

Dili 

......... 

'fl&ETUI 

......t- .. ,.., •• t ,'f," 

- 

'1ln'1lI lU IlOLGI2IINDEID a.$DlCUZ 

("'0 kobll .. l.) 

- 

"IIlE1:UI ••• ,. k.bil .. lo) 

Dili 

-,...., 

... C~lWJar 

..". ......, 

c-ar. •.,.. ,.. -,. 

"""- 

"""""'" (~ilcl 

Ç&nmtfUl ...,.. 

Çolemer1lr. '''' ,...., 

Kun.~ 

$&t, 

A::IMl lLznt.k 

(".~- U(n' 

1~,.1UI 

1I1:m.l 

.....,. ::.:,....,m "tf'ltUoth .. 

BIl~Ul&A1UaT ,"'""-, ......... Ki:- U-:-~U1 

CllnraA1i 

'''''' 

l;~~ 

K...... ." AU. 

klJY ... 

~... 

Clûl'1aU(l : •• fIlO.:1 h.,. 

7J.. •. 1l;.' 

lsel... bIT .. I?' ,.~ ,\0 ..- -'I 

n~' Hail. 

SoL'lan II~. 

~..msI1;)In.a.t 

lloVIol 

1H; , . ~:: ... - 

! ~~:;':.~UI1J' 

i ~:'-'~I'~~II'.nJI"O' E."TlL :lo.l-iru~:'-'- :_"_: ~ 

I lO"", 

1 

I ......... ?l:' ... SJ'~.I"'baa" ...... ~ 1\..4 

, ~',(.1 C 01' • ",f:. 

~.lr l, .... 

"., .... S..~o' ~_Io..o. 

O.J. 

Rapora göre Kürtçenin Zaza 

ve Klrmanç lehçelerini 

konu~an a~iretlerin toplam 

nüfusu yakla~lk iki milyon 

(1.996.972). 

Tamaml1.13sayfaolanraporunsonaltl 

sayfastnda Iran, Irak ve Suriye'de Türkiye 

SIOifina yak In bÖlgelerde yerl8$mi, qi. 

retierslralanlyor. Slnlrboyu a,iretlerinin 

SIOifin öbür ta raIl i1eiliskileri de eie allOlvor. 

Mardin Cizre'den Oüderyan a,ireti. 

Urfa Siverek'len Tamalh, Merkez ilçeden 

Atmanll a$iretlerinin, "kaçakçlllk 

yaptlklan" belirtillyor. 14 bin nüfuslu Gü. 

yan asirelinin ise Hakkari'de oturdu~u be-' 

I 

I 

33

.18VAM 

lirtildikten san ra, kadlnlann In bir klsmlnln 

"kl~ln Musul ve Bagdat'ta g enelev ve randevuevlerin 

de çall~t Igl, yazlO 

döndükleri" s uçlamasl yaplhyor. Raporda, 

Van 'da daglnlk bir ~eki Ide yerle~ml~ 

alan Buriki a$ ireti için "Barzani'ye taral-. 

tarhk ettikleri h ususunda ~ü pheler" var. 

Burlkililer, aynca "Kürtçülük faaliyetlerinl 

desteklerler" ve "Rus propaganda etklsi 

attlnda kahrl ar" Iddialanyla da k.?r~1kar- 

$Iya. iran 'da H alikan a$iretl reisi Omer Ile 

"gizli ili~kileri" de oldugu belirtillyor. Buriki 

a~lretinln liderl Kinyas Kartal. 

Rapora göre, Burikililer, 

Kürtçülük faaliyetlerini 

desteklerler" ve "Rus 

propaganda etkisi alttnda 

kahrlar"dl. Buriki a~iretinin 

Iideri Kinyas Karta!. 

Raperda önem verilen bir dlger kanu 

Cumhurlyet tarihinde çlkan Kürt isyanlanna 

kar$1a$iretlerin tutumu. Bazdan, "Isyana 

katll ml~lar", bazllarl Ise 

,'katdmaml$la r" olarak slnlf landlnlml~. isyana 

katllanlardan Var d:nden Berikan- 

Illar raporda, "geçimsiz olup hlrslzhga 

egihmleri vard Ir" sozle"yle tammlamyor. 

H!rslzhga egllimleri alan b ir dlger a~iret, 

rapera göre Artvin'Cen Po~a. PO$alila- 

:1:1az blr kls/n/ iç:~,de"ddencilik yaparlar' 

oen/yor 

VERGI vr:: ASKERLiKTEN 

KAÇINIR' 

Siirt'te oturan Gerisan a$ iratlnln kadln- 

Ian "aile araslnda söz s::!hibl' Artvin'- 

.:Jen"A$akir veya Çadlr Kürdj" a$iretinin 

kadlnlan Ise rapora, "ço(junlukla fahllolEllik 

yaparak gaçim lerini saglarlar" iddiaslYla 

gaçmi$lar. 

Vargi ve askarlik, devletl n iki temel di., 

r~: Raporu hazlr1ayanlar a $iretle ri bu ölçütlere 

göre d e degerlendirmi~lerdi. Adlyaman'dan 

Kavi a~iretine bagll olanlar 

lçin, "askerliktl¥l.çekinir ve gizlenirler" 

deniyt>r, Mara~'ta yerle$sn Atmah a$iretinden 

olanlar, "askerlikten kaçar1ar," Bir 

klsml askerllk yapmamak içln nülusa ka- 

Ylt almazlardl. 

Mardln'deaturan Dek$u ri B$iretinin blr 

klsml "askerl Ik hizmetlni yapmamak içln 

her türlü çareye ba$vururlardl." Sllrt'te 

aturan Davudiyan a~lretl lçin "askerllk 

yapmaktan kaçlnlr" Ibares ivar, Ama rapar 

bunun~a yetlnmlyarve e kllyar: "Suçlulan 

saklarlarve bunlarla blrlikte suç i$lerler," 

Gene Siirt'ten Talan a~ireti lçin 

"vergi Ils askerlikten kaçlnlr" açlklama- 

SI YSrailyar, 

A~iretlerin eQltlm durumlan da rapar. 

dule a"nmll~, Blngöl Genç lIçeslnde otu. 

rsn Botlyan a~lretl, "oahll, mutaasslp ve 

ha~ln" sözlerlyle deOerlendlrlllyar, Mer. 

kez llçede otu ran Çanmerlk qlretllse yal. 

nlzea, "cahll" slfalinalaYlkgörOlüyor, Bu. 

na kal1ll1k gene Blngöl'On lIçelerlndeotu. 

ran Hormek a,lretl, "çocuk larlna yOklek 

tahlll yaptlrm ak lçln bOyOk çaba harcar" 

dl. 

• • 

Tuncell'dekl 48 a,lrenen 

85.469 nOtullu 39 .. Iret. 

IIg0v.nllmez" dl.11 

vurulmu,. Kllan dokuz 1,lret 

191nIl', "yurdumuZi baOh 

görOnOrler" ya da 

lIKOrt9010k taallyetlerlne 

34 

ÇOI 

çv 

-;ar • ....:.. 

(jIZL~ 

'.a 

i 

I 

I" 

I 

I 

I 

II 

I 

"., I 

A~IRETIN (.l'Y • .k.bil~Dia) 

n'II 

deetek olurllr" denlyor. 

Oevlet gOzüyle Tuncell'de 

"yurdumuzl baOh" a,lret 

yok. 

I H •• _,";;- (.;.:\~ 

fJ,(1J1 .... ~ 

i (~:.;;'~ ..~~~ 

••.A ~~"_ 

I 

I '~....:...:n..." :.r... 

1 .... ':;."T..Jj)"" .. ho.-. ... "",'" mU 

! _".U', L,="",,: 

D t' ~ r: P; ( 

r t r a 

:"';Sw'" _~ra.r..-... - - '" . 

' .• rc_::'I ..:...:>.o.,£" •• - ......... 

"'"&:" •.or ...... ll ... ma:- .•.. 

":;';::",.,.1_ :'dt: ... ~.o' :.. 

1....... ,,:/1. 1("~:':.:T'.:st,: 

'_rCl.mIJ,L .. tla.t; ... , ~.-: 

Il ( ~ t' ~. l. I 1.I r. 

- s:-- 

0YII.lU&I'I. • .IUJ"na..-:.~_. 

Yun1uallUo& t.&.i : •• ": •• :"": 

::::~:~:~:.::~ '~- 0," 

)urcwn;u.o. fi"', "'~ " .- -,; 

C;;~:'l 

, 

;.:~:~~:O.~; ..~.~ .' _..; 

\B.;~:;.~\"'~'l 

1 ~~:.;: v~r:~:,,:~:tS~'.~,~ 

j n:.~':.::E~". 

I ... .I;(~.~; 

"h'-ole! L:ç. 

GY,,(u. ç,:Vo..:J 1...z.:ltcl~ ;'J(- 

: .. llU-. "O~'.f:":~" ç~,;a)": ~ ..t.- 

toe~:~~~~~u. 

:.~:::&.::...:~ ,. 

Or, .. .,l:"'f 8~e.:. ,(oyl.:-. 

!-• ..l.r..... o ....... ~,-. 

~.\ Itr. 

A.l"YII.~"\:' 

I

• 

• 

DEVAH 

ziyor, ancak, "Düoünceier" bOlümünde 

"yeni nesU Kü rtçeyi tamam en lerketmlo 

olup, ancak yao"lar konu,u r" deQerlendirmesi 

yapll, yor. Lolan" ve $e~hhasan- 

"a,iretleri için aynca "Atat ürk Inkllaplanna 

baa"dlr "deniyor .., 

"GÜVENILMEZ" 

Ri::KüHU 

... $avak a, ireti yayla göç ü tela,mdaydl. 

Çocuklarsa nef8liydi. GOç demek onlar 

için oyun demeletl. Hele yaylaya çlklnca. 

Sö{jüt aOacInin kabuaundan düdük 

yapmak vardl, lolan oynamak vardl .... 

, Pertek'in genç kaymakaml endioellydi. 

Elindeki "çokgizli" alwetlerraporunda 

$avakqiretiiçin, "kendilerinegüvenU~ez. 

Yayla 80runlan ile yaylaya gidi, 

ve dönü,leri yol üzerindeki kOyler ve VIlayet 

için çe,itli problemler do{jurur" yazlyordu. 

Raporda, Tunceli i1inde varhal 

saptanan 48 a,iretten 39'u için ay"' "kendilerine 

gOven ilmez" ibares Iyer ahyordu. 

Bu 39 a,iretin loplam nüfu~.u 85.469 klljiydi. 

Geriye kalan 11.328nufuslu ookuz 

aljiret için ise, "yurdumuza baOl1 

görünOrler" ya da "Kürtçülük faaliyetlerini 

desleklerler" deniyordu. Devlet gözüyte. 

Tunceli'de"yurdumuza~li" 8ljiret 

yoletu. Tunceli'den göç ettlnlen koy- 

IOlerin, "ya daaa çlkarsln. ya kor~c~ 

olursun" tehditlerinin ve daha bin turlu 

basklnln alMda Tunceli'nin bu güvenil. 

mezli{!i mi vardl? ~ 

..GÜVENiLMEZ ~A$iRETLEÂ" . 

Parantez çmdek/ler a~"et re/sI ya da lien 

gelenlennm ad land" 

Baljlmi (Seda Aslankillç), ErtUl;i (Cemil 

Ozbek, Mehmet Unal), Guyan (Ail 

Han Tatar, Ahmet Agit Aktürk), Begarra 

(Ahmet Abdl k Söker), Gubuat (Abdul 

Naci Zobiloglu), Halikan" (Yasin Bademci), 

Alimeholu (Sait Pekdil). Abasan 

(Mahmut Onen), Barava (Sabri Çakar, 

Artl Çakar, Memduh Çakar). ,Batuan 

(Ahmet Kalaç), Bubelan (Ibrahim Kurt. 

Yusul Kasa), Cemmokâki (Ali Devenas, 

Osman Demir). Dekl;ori (Zlver Mldyat), 

Dekl;uri (~eyhmus Ekmen, Ib.rahlm Ekmen 

Sallh Ekmen), Atamankl (Husey," 

Çele'bl), Dizveren (H.amlt Fldan). Dümbülhan 

(Memduh ~e$seaglu, All Telh.agaoglu), 

Herikan (Ahmet Yüksel), Hewki 

(Murat Yenlgün, ~ehmus Çelebl, Husey'" 

Çelebi, Nail Kapanoglu. , Zlver Mid. 

yat). Hüverki (Murat Yenlgun, Nail Kapanoglu, 

Seyli Güne$tan), Kiçani (Mehmet 

Çeklrge). Ömerhan (Murat Gaspak. 

Ömer Asan), !?emsan (Fendt Ka$ba$), 

Klkan (Newal Timur, Hadl TImur. A. Kadir 

Timur), Kiki (Ismail Killçaslan), Metlnan 

(A. Kadir Adem, Emlnogl~ Cemil). 

Musa Re,an (Miha Bada), Omergan 

(Ahmet Ylldlrlm, Abdullah Yildlrlm,Mehmet 

Eliker, Hamit Eliker, Selahallin Ehkerl, 

Pmarh (Hüsey," Ylld Irtm), Rutan 

(Ahmet Necimoglu). Sellkan (Omer Gö. 

kalp), Sothan (SM Karah an"), Sorkan 

(Ahmet Beyaglu Hlm), Temlkan (Musa 

Anter. Hüseyin Esat, M,ehmet Asian), 

Teyyani Kervan (Kaslm Ozkan, Mehmet 

Mungan, Faysal Mungan). Teyya.ni Reljlt 

(A. Kadir Uçar, A. Rahman Oktem. 

Salih 1,lkl, Zahuran Süleyman Asian, 

$ehmus Çelebi), Curanh (Mahmut Sever, 

Ibrahim Sever, Ahmet Sever), Atlyan 

(Emin Özcan), Alikan (Behçet Apaydtnl, 

Babusi (Mehmet Can Yetut), Batuvan 

(Osman Demir, Salt Demir), Belekan 

(Simko SIrkeil), Beleki (Rlza ÇlftÇI, ~ehmet 

De~:prmencl, Sabri AVCI), Benkan 

(Hama Korkmaz), Düdiran (Mirza Tellk), 

Garza (Neslp Asian, Ferman Ylldlrlm, 

Suleyman Asian, Sabri Avcl, Mahmut 

- ..,. 

.,, 

tJ). 

..,... ..., 

ÇOK 

Hc.rrn.11w 

GIZLI 

...... 

l''':''' 

I 

I 

. ....." 

, Ca.!'U'l. 

, A..~,' 

I l>Irat" Do;:" 

: -. : tt.'Wel 1oo'7\l~ 

J W"..,. lor,.." 

:.In''''~ 

.. 

1 \ "' •.• ,r ••UI 

::.a .•. .l,&I\ :, .. l'''\H.'' 

I 

. I: ;~~~::~I 

~~~rul. 

.' 

:.":;':;.:'':;',:. 

: - I .... r T .... rvr 

.•.• v..,.",ll. 11.1,\', 

t - H"I.).11 A~'\'~ 

1I 'I)t\&n.~•. ,,('VI. 

I ~_ ~n;~~::~: u: 

3: - f1.tsa: 8\i1": 

4 -. Vt~&r. Rwu: 

~ - "-'-'UIU .lI.U: 

i.sa'u,l.ç .... 

H"~~"\lll K.u',) 

B.o.Ml Ill; .. ,' 

Rn J...~,t .. 

:, oJJt.~ : .. , '.' 

I ...... _"1::1:: l''!, .... , ..fr ,.~ .:. I 

, .;:. t>,.~ 0.: a~~ ~o.r.":. 

.- r •. " 

• .1 - ,,)~. : 

I 

.~. U.... 

l "' .. 1,(" .lr.o.ly ... .,..~ 4&1\l1l.I. 

~.u ... roll""t 

I '..au. :....r.ro. kMUD •• ....",.. LI. 

"':"ZO,&,'U' " t'rh (l'.'arl&n&: r 

! 'Of ~, •• 

I 

,,1.1 ..... :.C.' 

:.T. __.J:""~ ~"'C1&.:1C'lJl., P •• 

DL'CWC'ELca 

-2f 

""'Qu. H........ !)Ha:. J.u 1:",,-,. lIy. 

'~"'iIlc.a,.. _,....., ",...K aac ... 

CW~Iol,.r.~-:,a:r...: '1oi".,lUl. 'Cf"" 

rw..r.IIIG.",,~ 

Rfov~ C .I.lw .... \.''''''''''.&:'1'' 11110 

.. J ~."l.".., ,_1&&1&1' .. rue Ila&.ll' 

~:;":~'=,:ela&rl" 

:l~""'.,..... .'ur&l' WI...: ., ... 

.l\.'lVlI&I 

:~..u AIIoK ...'""C..... '''I w"clr • .s.,. 

""Ilt ..~. 

~ l'~' mnwr 1oi.~.&aOCM ""'01," 

b... ,,&: Atj~".ârr' CC' (I. ,u":"lI'''' 

ca:: \'( Ira.. K_":. :"iI..:!VQ.ar;",) .. """":,"11'11 

"'~'~rr.o( IIt\1lm.w.,.r 

St>VIl &&r.: UlVUL\fta k';"l'I""IU~: 

ikJlnW "'IiLr. aan", ..,t ,'ç .:u~ 

I ~._' .-U~L ,,""l~ ....&oC'.."'"'t .... _ 

l ~:-~..~:~:-.~I:~~':~~~" 

! ,~~~~.~.:::~.:,;'~~o ':~;::: 

• 

.'_' .''-: 

": .... ~.u.- 

;"'c'~'''' 

H ....-,_ 

";:_..c..:: 

'!. ....-G&t 

:_ 

.............. , , ,~- C' 

A$lCI:TlS ('"f'~. k.bileDiD) I 

U III I ~~ 

,,,,, ... ,.Illaum~~l 

.s~:.:u:;.,-..s~~ : ~ .... k~,.wl 

z..... 

Ya~an, Mehmet AVlnç, Abdullah Ylldlnrn), 

Davudiyan (Mehmet Akman), Ha- 

CI Bayram (Agit Tatar), Kiçan (Boti 

Abay), Maladibu (Osman Slni, Ekrem 

Slni), Malal;eret (Mehmet Niyazi), Meletan 

(Hasan Genç), Musan (Abdülkerim 

Sankaya, Azizo{!lu Nesip), Pencenar 

(Çeto Akgül). Poran (Hasan Çmar, 

Kaslm Klnay, Hikmet Erdo{!an), Ramman 

(Halll Demir), Receban (Muham. 

medi MiSti) Re,kotan (Ahmet Karabulût), 

Sarml (ismail Înalcl), Silokan (Abdullah 

Kocakaplan), Sinikan (M. Ali Ay. 

dl~), Sinka (Osman Karsak). Tayan (Muhammedi 

Ferhan), Usturlkan (Rem ma 

Adans), Klrmel;eli (Yusuf $ahin), Abbasu,agl 

(Ah Rlza Polat, Kamer Çaklr), 

Alan (Ali Aras), ArelIi (Hldlr Sadlk), Aslanu,agl 

(Celai Yerlikaya), AturanUf8al 

(ibrahim Mahmutoglu),Babamansurlu 

(Mehmet otagün), Bahtlyaruf891 (Aliljéln 

Çevik), Balabanll (Haydar Mutlu), Balçlkanh 

(Bertal Uzunda{!), Balu,agl (Seyit 

Kemaller).Bermazh(HüseyinÇiftçi).Be- 

Il. .."_ 

'.. ~..t . ,y.t'. 

'. 

-{.5- 

I~Ca.l:l " 8.11J'O; l.Lier nIlOi.l:.~. I .... ~. 

I 

ASiJ"et. Erzunm:. l!\1"U -:'w:l:&,. Cr_ 

lM ':rao 14. Y.117K &f.U't~ V• .u.o...~r .. 

1!1'....1I1.r 

~'aIU&n~ 

~~.':~~C~IIQ1r.a: 

t TIe.. naLo x.1;l"':~y-. \am&mu. tan:.llUf 

011.1;: &:'.c ..... ~.:.. ...: .cc:.•• .;:-.~ 

1 A:.a: ...fJ( ::I..c_ .. ~,anr. Il~t' :e.... C' 

I AI.re:.:- !..:-tl.:~-. ~.\ ..' : .;=_ lor. 

: ~:Cl~r:"::3B~;:~:,~f:/:~~'~::~:.;:;:~~; 

I ~.:~~j.r ... ::':':':':~LT.a.c ~:- T:..:-:_"n:'" 

• 1... ~a.::,;Cl:,a: 

I~\~~~:i~~~:::.::,:

DEVAM 

meydan Omer), Ezellnan (Abdurranman 

ÖZbay), Haydanlnh (Nadir Süpnan, 

Mustafa Yi{lit), Cllavl (Ebubeklr Yaliar), 

Mukurl (Tatar Tayyar), Mem~nh (Mustafa 

Yi{lit), Milan (Ali Ihsan Çellktali, Kemal 

Da{lgezer). 

"KURTCULUK FAALÏVETiNi ~ 

DESTEKLEVEN A$IRETLER'''''' . 

Halikanll (Halls Öztürk). Sakan (Hasan 

Kotan), Güyan (Alihan Tatar, Ahm~t 

Agit Akturk), Beboyi (M. Ibrahim Gune~), 

Beskanll (ismail Alaca,Emln Zengin. 

Zahir Topkaya), Celall (l~m~11 .'\Iaca. 

Turgut Artaç), Clbranll (Tl' " lV~ngui) 

Dilhayranll (Ismail Alace ,,' gut \rtaç,' 

Glyas Koyuncu). Hankanll (Ya,n 

Bademcl), Koskanll (ISmail; Alaca. :~;- 

dullah Karakurt), Rekkanll ('brahlm ",I,;' 

ne~, Ömer $ark, Enver Gün7' SCphan 

Güne~. Ismail A.laca, Turgut A.aca), Abasan 

(Mahmut Onen, Sadlk Onen), Barava 

(Sabri Çakar, AnI Çakar, Memdu~ 

Çakar), Bile~ki (Salih Usta),: i);qun 

($eyhmuz Ekmen, Ibrahim EK['"l

• 

• 

DEVAM 

KIMr), Kofblnlk, Kuran (Mehmet YazmacI), 

Kurl (HaUl Beko), Kurkanll (Hasan 

Tanrlkulu), Kümra,kan (Ahmet Kayuncu), 

Lebencl, Mendan (Reyit Slcak), 

M.I'NVI (Mahmut Dogan), Milli (Salih 

Kaymaz), Mlrd •• anll (Ali Aksoy), N••• 

ran (Haci Buba Gökdemir), Blcanll (Galip 

Yüks.I), Re,uran (Sinan Tetlk), ~a. 

bukanh ($lhmüsUm Çiçen), M•• llhan 

.(Salim Ekinci), Slmekan (Ömer ÇeUk), 

~arklYlln (Abdurrdhman Yüksel, Bekir 

Ural),$edd8d1 (Aliz Gökh.an),~emllyan 

(Cuma Tartl), Surufhan (Ismail Çakar), 

$Ihlinh (Hamdi Seydo, Cevhet Turgut, 

.rbrahim Yetkin, Mehmedi Seydo, Meh. 

'met Beyaz), Tamah (Fanses $Iho), Türk. 

an ~F"!~tKaraca), TOrkmen ($erif Cevherl), 

U~n(Abdullah Oiken), Helol, 

Botan (Ömer Özdemir), Gelol (Hasan 

E~~inç), ~ürealn (Maksuto{llu Yemen, 

HuseYin Isa), Meleyan (Re$it Metun), 

!?emalkl (Mustafa Basut, Mehmet Yigit). 

!?Idan (Kaya Oner, Cafer Delan), !?Ikak 

(~rset Bayer, Seyit Celai $ahin), Takuri 

(Izzet Akin, Celai Polat). . 

"FAZLA SIKI~TIRMI~ 

.. 

< 

L 

2000'8 

Dogru'yu 

Anadolu 

Basin BIr"- 

gi Genel 

Ba$kanl 

Lüt!ü Akcan 

aradl. 

Birli~in bugüne 

ka- 

" dar çlkan 

., yaymlarl- 

.nlnhemen 

h~me~.tü- 

_~. 

, . -_ mu Turkiye 

mn "ha~s konula,,"na aYrllml$h.Ornek, 

I$kence MerkezU Propagandanln 

Hedefleri ve Terör Örgütlen",n 

1986. 

IskencecI Yuzu" 

. 

Ankara 

OLABiLiRSiNiz" 

Ana?OI.~BaSin Blrllgl Genel Baskanl 

Lutfu Akean'a Klnyas Kartal'In 

"Hatlrala"m" kitablnln hazlrlanl$ süreClnl 

sorduk. "Kinyas Bey'den hatirala"", 

yazmaslnl Istedik. Yaslndan 

dolaYIyazamayacaglnl söy1emis.Bana 

iletildi Ben de konusmasl",n ban. 

da kaYltedilmeslnl soyiedim. Konusma 

yaplldl. Bant deslfre edildlkten 

soma yaYina hazlrlanan biçimi ken. 

dlslne göturu Idü ve gösterildi Oke. 

YI allndlktan soma bastldl .. Akcan 

kitapçl~In bes binden fazla baslldlglnl. 

yurtiçi ve dlSIdagltlm,nln yaptl. 

dlglnl. ozelilk le Dogu bOlgeslndekl 

okulIara. unlversltelere gb"denldiglni 

söylüyord u Muhab", mlZ, Klnyas 

Kartal'Ia yaptlgl gö'usm eYI kendlslne 

aktar,nea Ll',!'U .A.kcar'." va"I!, 

"KpndlSlnl ~l::L:. slkl~t!rr',c: 

olabllrrs'" IZ" b',;'m1nrJe '1Irl.. ' 

KINYAS KARTAL 

"Onlar vazdlrch" 

Bir kitapçlk daha. Yirmi iki sayfa. 

Bunun künyesi yerli yerlnde. 

BaSin yasaslna uygun. "Kaf$I-propaganda"da 

bazen yazann adlnl, ya- 

Ylnl, yaYln Ylllni belirtmek daha etki- 

Ii olabillyor anlasllan. "Kürtler, Türk 

milletinin Dogu Anadolu'daki adldir" 

seklindekl resmi tezi, Türk devletinin 

herhangi bir yetkilisinin tekrarlama- 

SI baska, güçlü Kürt a~iretlerinden 

önde gelen bir sahsln söylemesi 

baska. 

1901Ylhnda bugün Sovyetler Birli\)i'nin 

slntrlan içinde olan Tanmkent'te 

dünyayagelen; ba$lndan beri 

kaf$1oldugu Bol~evik Oevrimi'nden 

soma, asiretiyle birlikte 1922Ylhnda 

Türkiye'ye gelip Van bölgesine yerlesen, 

9 çocuk ve 22 torun sahibi, 

Rusça, Franslzca, biraz A1manca,biraz 

Arapça ve sözkonusu kitabm 

"Türkçe'nin a~iretlerde konusulan 

sekli" diye tanlmladlgl Kür1çeyi de 

bilen, 15 YII milletvekilligi ve btr dönem 

de Meclis Ba~kanhgl yapan, 

300-400 bin nüfuslu Buriki a~iretinin 

önde gelen Ismi Kinyas Kartal. Kendisi 

"tanh" alan, onca olaYI bizzat 

yaSaml$Kinyas Kartal, Anadolu Basin 

Birli{ji' nln glri$imiyle Erlvan'dan 

Van'a Hatlrs/arlm adlnl ta~lyan btr 

kitapçlk yaYlnllyor. 

Klnyas Kartal kltablnda "Kurtçu" 

olmadlglnl soylüyordu. Dogulu 01. 

....... 1 _ 

.............. iIIIolh 

[lIU'.u 

HATIRAlARIM 

'fU'J 

mak ayn bir milletten olmaYI gereKtirmezdi. 

Türk milletinin blr çok kolu 

ve boyu vardl. Kürtler de Türk milletinln 

Oogu Anadolu'daki adlydl. 

Kinyas Kartal anllanm içeren kitapçlkta 

"bugünkü sevgislz 

ortamda" paylan bulundugu gerekçesiyle 

aydlnlarada klzfYO'du.Aydinlar 

ciddi incelemeterde bulunmadan 

ash astan olmayan sözler edlyorlardl. 

Padi~ahhk devrini kötülüyorlar, 

SultanAbdülhamit'e"enva-i türlü "Ithamlarda 

bulunuyorlardl. PadlflShhk 

döneminde a~iretler rahattl. 

$AHANE AÇIKLAMALAR 

"BoI~vik zulmü"ne dayanamaytp 

1922 Ylhnda a~iretiyte blrlikte Van 

bölgesine yerle~en Kinyas Kartal, 

1925'deki "$eyh Sait ayaklanmasl"ndan 

soma 1926 Ylhnda izmir'e, 

1937Yllinda Trakya'ya ve son olarak 

da 1960Ylhnda Sivas'. sürgün editiyordu. 

Bunler GzOcüoIaytardl. ."ma 

ol.un, bunu bqka mlllet1.n birisi 

Kinyas Kartel'a yapsaydl, "ktrlhr"dl, 

Kandi.l Türk milletinin bir ferdi oIdu- 

Ouiçln sürgünlere klrllmak lJOyle dur. 

sun, hOliuna da gitmifti. "Dalu yagdl, 

benim tartama lsabet etti" demi~ 

ti. Oysa fimdiki gençlerde "bu sevgl, 

bu baghhk, bu tolerans yeteri 

kadar" yoktu, 

Kinyas KartaI, kitapçlkta "dini duygulan"",n 

"milli duygulardan" Once 

gelifliOlne dikkat çekiyor, Htristiyan 

alemlnin Türk milletine kar$1 

"hasmane" davran~lartndan Omek- 

1er aktaflyordu. "Komünizm 

tehlikesine" de i~aret eden Kinyas 

Kartal bu tehlikenin ônlenebilmesL 

içln lki yo! Oneriyordu.Bunlardan bin 

dlndi, diQeride zenginlik, DOrtbir yammll 

dü~manla çevriliydi. Türk'ün 

Türk'ten balika dostu voktu. 

"~E~iMLE TEMAS EOENLERLE 

BIRLlKTE YAZOIM" 

12Eytül'den sonra Türk-Islam sentezi 

çerçeveslnde Türk devletinin resmi 

tezi haline getirilen 9örüli1erin,aynen 

ve dobra dobra Kinyas Kartal tarahndan 

"benimsenmis" olmasl 

2000'8 Dol)ru'nun dikkatini çekmiliti. 

Oy\e ys 1960 Ylhnclaki"SS'ler sürgünü"nü 

konu alan 20 Arahk 1961ta. 

rihli Y~n dergisinde. "Biz ne kadar 

Turküz desek de Kürd üz Bunu degiftirmeye 

lmkan yak" dememi~ 

miydi Kinyas Kartal? 

2OOO'eD~ru, Kinyas Kartal'I Van'- 

da buldu. Kitabl kendisiyle temas 

edenlerle birlikte yazm Iftl Kinyas 

Kartal Kitab; için"baslldlktansonra 

okudum dersem yalan söy1emlli 

olurum" diyordu. Muhabir, KOrtlerin 

()o:J(.!uAnadolu'da yll$ayan Türkler 

olduOu ve KGrtçenin de 0 bOlgede 

a~rf'ttler aras/nda konu(iulan Türkçe. 

n~ndeOiiik biçimi olduOu feklinde, 

kltapta yeralan sözleri hatlrlattl Kin. 

yas Kaltal'R. 

. "T~r.kl~e'de demokrasi rejiminln 

Istedlglmlz $81;llde çahlimadlOI bir 

gerçflktir. Derginizin toplatlldlOlnl 

rluy(....m.. diyordu Kinyas KarteI. 

"ASLI OLMASA ADI DA OLMAZDI'.' 

Kinyas Kartal'a gOreAtatürk Finli'- 

ye de Macar'a da Türk diyordu, çünkü 

0 birlikten yanaydlve birllk i8tiyordu. 

~ket SüreyyaAydemir'in bir kitablOr1aAtatürk'ün, 

"Kurtulus ::;ava- 

SIOI Türk ve Kürtier birlikte 

kazanml$llr" dedigini haMatan Kinyas 

K",rtal, "Halk aras IOda bir Kürt 

kelim('~i var mldlr? Vardlr. Ash olma. 

saydl /lai da olmazdl. Bunlar ay" mlllettir. 

Bu millet vardlr. BuQdaym kendisi 

olmasaydl adl olur muydu? Yak 

buralan. kar yagarml$ da. yurürken 

'kert-kürt' diye ses çlkarmls da. 

BOyl('l !ley olmaz" diyordu. 

Kin)'as Kartal, Türkiye için "bura. 

SI benim memleketim. Ben memlekelimi 

sevenm, refahlnl, kalkmmaslnl 

isterim, bölünmesine kaf$IYlm" diye 

sürdürüyordu konusmasml. OatH! 

önce de söylemi$li, "Sf'

o çegi 

DEVAM 

13/19.12.87 

.. 

BASYAll 

DOC1u 

PERINÇEK 

Devletin kIslf döngüsü 

D 

evletin "çok gizli" a$iretler 

raporu, herkesin 

'. bildigi çok açlk bir ger- 

resmen dogruluyor: 

GUnUmüzün eumhuriyeti, 

otoritesini sürdürebilmek için, Do- 

~u bölgesïnde ~iretler arasl bölünme 

ve çatl$malara muhtaç oldu~unu 

dÜ$ünmektedir. Yetkililerin "iç 

ban$" sloganlan da, "yurt 

bütünlügü" ve "demokrasi" sloganlan 

da resmi bir ikiyüzlülüktür. 

Her demokratik iste~in kar$lslna, 

"sonra 12 EylüJ öneesinin kanh 

ortamma dönülür" tehdidiyle 

kar$l çlkanlar, a$iretler arasmda 

Devlet, Dogu bölgesinde en yetkili memurlannm 

eline yIllardIr bir önyargllistesi tutu~turuyor. 

Bu önyargIlar, haliyle devletin uygula. 

malanna yanslyor. Böylece devlet, "güvenilmez" 

damgaslßl vurdugu büyük bir insan kit. 

lesini, kendi uygulamalarlyla daba da "güve. 

nilmez" bale getiriyor. Ashnda "güvenilmez" 

olan, devletin kendisidir. E~itsiz uygulamilla. 

ra ugrayanlal', bakslzhk görenIer, devlete niçin 

güvensin? "Güvenilmez" 

Sir döngüsüdür 

kanh çau$malardan medet umuyorlar. Cumhuriyet, 00- 

gu'daki varhalnl iç ban$a degil, dÜ$manltklara dayandlnyor 

.. A$ire:!

• 

• 

Ad. 

G I 1 I. I 

'''I ,K~ç, 

='00 

." 

A~IKI.TlloO l,.rr 

~r~,.,,: .. ",'" ~." .\r.1" 

I-",r.. lu.:.&t "l'UllC'1l T~"I':':"" 

I A\'~~plC.&: A,a, .. : ~(~:"'lC-. - 

o.:.....r-. v: .1. '~'.J:'"t". h. \ ; •. 

I t. t roLe:... .'t,:'" ... ' ..... \." ....f'~, :11." 

I ~_C'a..-IO,&;. .,1'. - _ h. J~ -' 'A 

'1 u'1' :,:.. I 

l ~ - .~~.., h. ,~.,,~ : .1_ '- .....:.1." 

bu (l~ .. ,oa.. . -,,-''''- / 

It ... I-It nO'']'' ..~ .... , ,,,- 

Dl~r~(r1.rR 

1"'&1\6 j(a:L.ma:-.:~. 

r urdurnuz. .. I}.:. . 

1;,.,'. ~J..' ,.' a.: . 

la~j .• 

A.s,rr:u ': ,,~:... t~ 

",('r,. 

.Mf''::-aJ. 

. _ ~•. '" .. ".t . - ~.. 

H -::'1~ .. :L 1'1 :...- •. J ••• ~:~ " 

I 

~-- --------.-------+----.---- 

.Z' : 1.< .n&: 

...... t,n. 

'ulla:--- S,r:r" .... 

1 ..... :- .• " .. ' 

~ .. :'" .L.~' .... Z ... '" .. 

I~l, :-,I~ •.L'" 

'hr ..." 

:, L .l~'. •• 

' 

l ,. ""'0: ',' Ii. -...... I 

. a.!". ", ,_ r -:.&.lo .. 

, nf'I." V-.- ,.. \t ,~ ' 

• CL- 

Ii: '\1"" 

~; .. 

.\:J ........ - 

NA$iT HAKKI 

"Bey'in sermay~s~~tjibahk, sattlgl meta devlet nüfuzudur" 

Na~it Hakkl Ulug, Atatürk'ün yakln çevresinde yer alan gazetecilerden. 1925'te $eyh Sait isyam 

slrasmda Dogu illerinde tuttugu notlan,1932'de "Derebeyi ve Dersim" adh kitablnda toplaml~. 

Kitaptan bazi pasajlan aynen a~aglya ahyoruz. 

Artlk bey biliyor: 

Cumhuriyet nazannda; 

Bir bey ile bir köylü araslnda tark yoktur. 

Kbylü beyin e~yaslndan saYllmaz. 

Bey Istedi{l ini astlflp kestiremez. 

Bey. istedi{linin IrZlna sahip de{lildir. 

Bey, köyün sahibi, köyün bütün mah. 

sulatlnln bütün sayinin, içinde ya~ayan. 

lann ve halla do{lacaklann sahibi de{lil. 

dir. 

Bey. vergi verecektir. 

Beyzade, askere gidecektir. 

Bey kanunu tanlyacaktlr. 

Bey, memurlan elinde maymun gibi 

oynatamayac aklir. 

Bey, hükümet dairesinde masanln ba. 

~lnda çöküp istedi{li ~eyi yaptlrmak için 

jandarmaYI k ullanamayac aktir. 

Bey. devlet merkezinde tesis etti{li va. 

zlyete güvenerek önüne geleni tethi~ 

edemeyecektir. (Sayfa 6) 

"Ehliyeti hukukiye"yi ~hlslanna inhi. 

sar ettirmek yolunu bulan bu beyler, 

~eyhler ve a{lalar, her mlntlklda kuvvetli 

bir veya birkaç birlik. yapml~lardlr. Demek 

caizse; her nafuz ve tegallüp birli- 

{II, kar~llikll menfaat üzerine kurulu bir 

türöstten ba~ka bir ~ey deOiidir. 

Bu türöstü n sermayesi zorbalik, satli{ll 

meta devlet nüfuzudur. (Sayfa 14) 

Bir usul daha vardlr: Eie geçirileme. 

yen kom~u topraklannl kazanmak için hükumette 

mütemadiyen tezvir yaplllr: Ha- 

Indlr, iftirakçldlr, gaslptlr ... 

Hükümet bu tezvirlere kaplldl ml, elindekl 

be~ on jandarma ile üzerine gidemez. 

0 zaman hükümetçi olan bey bü. 

tün kuvvetiyle. devletin emrine AmAde. 

dir. Devlet namlna, rakibini tepeler, ma. 

~ Gelecekte makinayla sa~lIacak. 

lint mülkünü ya{lma eder, tepelenen çolu{lunu 

çocu{lunu alip kaçarsa bey de 

gelir, köye ku rulur. 

Hükümet, derebeyine böyle fiilen hiz. 

met ader. (Sayfa 16) 

39 

)

BILAL AKSOY (Ögretmen, yazar) DEVJ.l..M 

"Rapor yanh~larladolu" 

"Elazlg'da ikâmet eden kimseler Erzurum'da a~iret reis; olarak 

gösterilmi~. Elazlg'ln Karakoçan ilçesi Erzurum'un bir ilçesi gibi 

gösterilmi~, 'Kürtçü' olarak fi~lenen Karakoçan Belediye 

B~kanl Abdüsselam Çiçek, mensup olmadlgl 

bir a~iretin reisi olarak gösterilmi~." 

Bizim ülkemizde egemen güçlp 

her nedense canaltcl sorunla' 

da caima çeli~kili, iklrcikli bir p< 

Iitika izleyedurmu !ilardlr. l!il. 

rapor genel olarak incelendi{linde, k.h 

da de{ler birçok yanh~hklar göze çart 

maktadlr. Bunun da nedeni halkla dE" 

leI ih~kilennln kopuk olmasl ve devlel' 

kendl "Iebaa "sl'1a duydugu kuSkudlJ' 

Ben kendl pay'ma, raporda ver al:> 

yanh!ihklan burada birer birer aklarrr,. 

yacaglm C,mku. DoçlUköl.I:'G~sselamÇiçek, m." 

sup olmad,è;'b,r a~'retmse" olarak or 

tfHllrTllst. n~lh;'l ri::- •. , .... , Q'1.('! '. 

haklan olmasa gerek. 

~iretler tarihsel evrimde zorunlu t" 

a!iamaydllar. Kapitalizmin geli!imesiyl.. 

birlikte asiret olgusu da çözülmeye yu; 

tuttu. Bu baklmdan geçmisle aynl as,. 

ret çatlsl altmda ver alan bireylerin ar 

Ilk dü~üncede ve tawda bir baglmhh~. 

Ian pek kalmadl insan lopluluklannln t" 

klsmlnl tümden suçlamak veya ovmek 

bilimsel bakl!i açtlanyla bagdasmad,q, 

da ölen Necip A{la hâlA yaSlyormu~ sanllml~ 

ve üstelik Mazgirt'in Klzllkale köyünden 

oldu{lu seklinde yanhs bir ibare 

ver alml~tlr. Buna benzer onlarca hata 

vardlr. 

Öte yandan bir Tuncelilili olarak bugüne 

dek ah!itl{llmlz ~uçlamalarla karsllasmaktaYlz: 

"lsyankAr" ve 

"güvenilmez" gibi. .. Niçin güvenilmezmis 

Tuncelililer? Birinci Dünya Savasl'- 

nda kafileier halinde Erzincan'a ve Erzurum'a 

kadar ilerleyip buralan Çarhk 

Rusyasl'ndan temizleyip Dersim da{llartnl 

Çar ordulannln önünde çelik bir siper 

yapllklarl için mi güvenilmez? Harput 

valisi olan Kayseri'nin Feyzio{llu ailesinden 

Ali Galip'in Sivas Kongresi'ni 

basmak için Dersim'e gelerek kendilerine 

yapll{ll bu teklifi geri çevirdikleri için 

m, güvenilmez? Kurtulus Savasl günlerinde 

Mustafa Kemal ve arkada~lari Yuna" 

tehlikesi kar!ilslnda Ankara'dan geri 

çekilmeyi tasarladl{ll slrada ak sakahyla 

Meclis kürsüsüne çlklp,Efendiler! Biz 

buraya ölmeye mi geldik yoksa kaçmaya 

ml?' diven Diyap A{la'nln hemSehrileri 

olduklan için mi güvenilmez? 1974 

Klbns Sava!il'nda gazi olarak madalyalarla 

ödüllendirildikleri için mi güvenilmez? 

Buna benzer daha birçok örnek 

stralanabilir Oysa, Anadolu'nu.., mert. 

gibi, insani degerlerle de uZlélsttrll

• 

• 

DEVA...~ 

\:.. 

~ 

'" .. I. 

I 

ÇOK GIELI 

- 

A I> t Jo: Y. TI" -(9 r Ja ka 1111•• 1.1 

.... 

.-...-- 

.. 4, Dili ..,... .... ....... - 

~..,.. ft.t1Jc.u1 

1

0 

S,, 

DEVAH 

ÇOII 

- 

UllO 

_ .... 

GiZLI 

-26- 

- 

.. 

"OIIlETIN (•• 1" k....U•• h) 

'"- ,. .- DUfClJlrC£LIEIl 

--..,....--...,... 

~ 

.-.--... ,.. 

aUya.a. ne-: Wh .... _ ....~ 

Nu..0r0IIe> Ta,apcft'. OOr". .. ,bdctda ae1I'IU Ut! araJ,an açu:t:: 

SUVU Uçwu rlJUJU llOyl~n. a......... .. KœIiU< 

Tla,~r 1l.0yU I:UItlM qL-.tJ ..U'4ar 

'" ~ I 

~ Di I i ~ d9;;' œ" W'Mœ 

1%_ ljAft I - ..... Orelle> 

I~l - - .. 

~ Oe ... 

JOD - .. 

KolI' 1I~1 ..," kI' WYAA&lla &aWmt.ft.lr 

HO'tl~r. •• V\l 

I 

----- 

- 

[:_.:.=k:.D9'l1~ 7_ - I ~- Ha..aut Çell. 'i.u1l' Ue-t. ".yII .... , ... uuu •• U&IIUQ\Jr 

~l~.Lmf': 

Ji~:Ju~ Inka\'~ K ..... 'Ul,~ T •. "noQldarl, .~ liwr ~UU. lit' duv:n .... 

cu- 1100 

(I.......... :00 - 

HAn, .... 

3l1O(, 

I 

.. I l'"dt' 

"'" 

3 ... ..!.... '\""~ Ak(k;rnl' 

t\.1X-.dat' 

KoU ...... , .. Vanm . 

." 

All"I.'" kUlf' 1Jçf' "'.,. ea .:-r.ru.~ tfnL Ya\"'UI. Karoor. HI,ao ,,'NU Ufo .,...anAda 1:l&D Ga.... : 

!Io1:.£IDdr mon. AI.GOI. Tavwvt'r 'I.nutaa. wa.rcllr. 

wyrwa.nva. c.:.bK: koylen ~I~ bar tuama dr& 

- 

x.... ~. 

. ... ;(" 

.. 

.Ir 

l an,.. IlOtT'V Eilh'&r. llçf"1 .. y" kI' lIIYlJUDa katllman'UfU: 

J:1a.l.u.~ kuy.l. £aklOC..,. M&Jabad.. B"" .. !l&nb00&ll. Nulk Gofl"'i u. a.ttW'lar 

m.~. C.1ZI.J4'ru. Akçeltl.l. kO)'11'r1 tw .. AOruw ~a del'fl'f' batltCllr!Q" 

Hn l1li D&mJwu ei.l6J'. oldy • 

.-.. 

.' 

f'\l 

&,,"'u'",.kta41r 

Al.Lll.Il.V.' a.trr.u:. ~IÇUl '."wara kallimanultu 

TNQ..u. IIlO\'l.. T ....dJr" ... Y&alUlaJ. \ ~rdwn.u.. k&IICW 

Ko"l'~ 

kl''''U'r Tan ,~.lM'dlr 

i lism..: Hau. Avw.n Hun.- 11,": Ât .... t ,...In",,, bal'u lU~lkhr.t:'" 

I T.-rooJKrrl mrll'UI GûZl'ba,f. Kan.k.l.lbotu Go&lu t'lU'l,;IJ&nrru.t bU' d\lNmcladlJ' 

I lcOVll"f. " .. H ..ru~ ml'zru\ 

H....... 20U M,,>tu':H". tlururlll1 ~I ..rlllt': IIÇf'tH h\'anl~. kaOlm&nu.lJr 

K.I':;I"I,.r'TlU .,'V", ÎllO, ". h.lÜbun\\: \ u",lumU,tl_ :Jtt4I,.lIr.&!' 

K(t\.... 

V. 

.tf"''',i~:~ 

, 

'-. - 4l. .._o(ft.""'" ko".10 

-- 

• 

20-26/12/87 

200Q'E DOGRU'NUN 

SUÇ9 

TOPLATILMASI 

mporun sahibinde 

Dev:et Güvenlik Mahkemesi, 2000e Dogru'nun 51. saYISlnln, "halkl, Irk ve böige farkhhgl gözetilerek 

kin vs dü~manilga açlKça tahrik ettigi" iddiaslyla toplatilmasma karar verdi. Oysa söz konusu kapak 

haberi, devletin Ylilardlr kendi görevlilerine daglttlgl raporun yaymmdan ibaretti. Ve eger bir suç varsa 

bu, dogrudan dogruya deviate aitti. 

~ ~.?)}OOO'eDogru, devletin Ylilardir 

:6.kel1'digbrevlilerine daglttlgl bir raparu 

yaYlmladl. Burada bir suç varsa, 

dogrudan dogruya devlete aittir.".Dargimizin 

51 saYls, hakkmda verilen toplatma 

karannl yaptlgl basin toplantlslnda 

DoQuPerinçek böyle protesto ediyordu. 

Devlet Güvenlik Mahkemesi, 2000'6 

Do~ru'nun 51. saYlsmda yaYlmlanan 

"Çok gizli raper - Deviat gözüyla hain va 

yanda!l a!liretler" ba!llikll kapak haberinde, 

"halkllrk va böige farkhllQIgözetile- 

. rek kin ve dü~manllQa açlkça tahrik 

ettiQi" iddiaslyla dergi hakkmda sorU!lturma 

ba~latml!lve 5680 saYl1iBasm Yasasl'n1n 

Ek 1/2. maddesi geregince toplatllmasma 

karar verml~ti. 

15YIIönce hazlrlanan raporda, ne bir 

imza. ne bir damga var. 

DoQu Perinçek, basin toplantlsmcja 

"Kim hazlrladl bunu, emniyet mi, MIT 

mi, Özel Harp Dairesi mi? Asii suçlu bunu 

düzenleyandir" dedi. 2000'6 Do~ru 

böyle bir suçu açlOaçlkanyordu. Sürekli 

iç ban,tan söz edenler, iktidarlannlO 

ayakta kalmaslOl, a!liretler araslOdaki 

kan davalarlna dayandlrlyorlardl. 

"Güvenilmez" olan bir güç varsa, 0 da 

bu raporu hazlrlayan devletti. 

DoQu Parinçek aynca olaOan bir basin 

görevinin Türkiye'de kahramanhk haline 

getirildiQini belirterek, tüm basin kurulu~lannl 

dayanl!lmaya çaQlrdl. 2000'6 

D~ru, devletln önünde yalnlz b,rakllmamahydl. 

Ortak blr tavlr ahnsa, basms yOnelik 

bu tür baskllara da cesaret edilemezdi. 

0 

42 

~ M.hmut Alm./>: ~ Cumhur K.,kln

.. 

DEVMl 

FIKRi SAC~R 

fSHP Gene! Sekreterii 

I l , 

"TBMM'de baslna baskllarl gündeme 

getlreceglz" 

-,","' "'J 

~L.. ...... 1 Ur" 

';' ,.8" """ .. 

'''l''ul~malar 

.... ~ '"" 

;18 

son 

basin lehdit edilmek iSIElniyor. San. 

aar demoklesln klilci glbi basln!n Ozerln. 

de sallanlyor. Haikin gözü ve kulaQI olan 

baslnln, gözü ve kulaQI tlkanmak isteni. 

YO~'2Eylül yönetiminin aldlQI ilk karar ba. 

sina baskl uygulanmasll1lmu$tur, 2OO0'e 

D~ru dergisinin 10plalllmasl, bazI yaYln 

organlanna çok yüksek cezalar veriimesi 

yetmlyormu, glbl, gazele, dergi fiyallan 

artlrllarak haikin gazele Y8 dergi okuma. 

Il engellenmek lateniyor. Amaç larafslz, 

demokrasiye Inanan, görev bilincinde 

olan baslnln haberlerl yansllma olana. 

Oml yok elmektlr. Halkm ANAP"n bora. 

zan! olan TAT'ye mahkûm edilmesi, be. 

yirlerln YIKanm1l.Sldlr, Bu oyun yedi YII. 

dan beri oynanlyor. TBMM'de baSin Ozerindeki 

baskilRrI. sansürO ve Muzlr Yasasl'nl 

eie alan çall$malar yapacaOlz. 

Türkiye'de klrrlse gerçeklerln ortaya çlk. 

masml el"\Clpllevemez. Buna $Iddetle tep. 

K' gcslo(,yûruz Ozal'I uyanyorum. 

CUMHUR 

KESKiN 

(SHP HakkAri Mi/letvekl!i) 

"Mecllse 

2 "' 

götüreceglz" 

:JUt!" cJvgll.J delglsmde yaYlmlanml~ 

olan belge, yuzklzartlel, ulanç vencl' 

dir. Bu belge, öleden beri, ülkemizin belli 

bir kesiminde ya$ayan insanlara kar$1 

devletin lulumunu orlaya koymakladlr. 

Özellikle bazi a~iretlere ka~1 devletin güven 

duymadlQln1 açlklamakladlr. Bu belgeyi 

haZiflayanlann resmen bölüeulük 

yapllklan açlk bir $ekilde ortaya çlkmak- 

tadlr. Bu bölgedeki insanlar hakklOda ta- 

,Inan önyargllan yansltmaktadlr. Bu yörelerde 

ht.kim olan a,tretler yapls" dav. 

Ifli eliyle korun:Tl

YAVUZ 

(Gazeteci) 

DONAT 

"Para cezasl, toplatma 

artlk çaglmlZda yok" 

, , zamla, para cezaslyla, toplatmayla 

baslnln terbiye edilmesi olaYI artlk 

ca{jlmlzda pek yok. ikincisi, dava açl- 

DEVAM labilir. 1970'e ait bir rapordan dolaYI ne 

kadar hesap sorulabilir bilmiyorum. Referandum 

sirasinda bazi gazeteler toplatlldl, 

sonunda toplatmaya gerekçe gösterilen 

yazllar beraat etti. 12 Eylül döneminde 

bazi gazeteler kapatlldl, sonra kapalma 

nedeni olan yaz!!ar takipsizlik karan 

aldl. Gazetelerin u{jradl{jl zarar n& 

olacak peki? 

Misakl Milli slnlrlan içindeki büWn insanlann 

devlete baOhliOmdan ~Ophe et- 

'miyorum. Belli bölgelerdeki insanlan, ülkedeki 

geni~ kitleleri dü~man görmek 

çok yanll~. 0 bölgelerde slklyönetim çok 

uzadl. Devlet ve halk arasma saQukluk 

girdi. Bugün geçilen böige valiliQi sisteminin 

ve Hayri KozakçloOlu'nun uygula~ 

maSlnln yararh oldu{junu dü~ünüyorum. 

Halkla devleti bütünle~tirmeye yöneldigi 

için böyle söylüyorum. 0 

iSMAiL BE$iKÇi 

"Yurtta~hk haklanndan yararlanmak 

ko~ulabaglanlyor" 

Be~ikçi, Kürt, Kürtçe. gib1 sözcükleri kullanmanm devletin gizli örgütlerinin imtiyazI 

oIdugunu vurguluyor. Universite, basm \1'8 yat'gl kurumlan direktif9 uygun oIarak 

ge~i çarp1tTyor. 7âbii bu kurumlara devietin sargl göstermesi de säz kanusu alamaz. 

Be~ikç/, konunun en 6nemli insan haklafl sorunu oIdugu kamsmda. 

- Belgenin bütünü hakkmdaki dÜ$ünce/er/niz 

nelerdir? 

- Birinci alarak, devletin gizli örgütleri 

Kürt, Kürtçe gibi sözcükleri gayet rahat kullanlyor.Gizli 

örgüt1erin"gizli" damgah raperlannda, 

güvenlik örgütlerinin kurullannda 

sorun görü~ülüyor. Fakat baslna, üniversiteye, 

mahkemelere YS. Kürt diye bilinen bir 

milletin, Kürtçe olarak isimlendirilen bir dilin 

mevcut olmadl{jlnln propagandaslnln 

yapllmasl söyleniyor. Sözü edilen bu kurumlar 

da bu tür propagandaYI gönüllü olarak 

yaplyorlar. Propagandaya esas .te~kil 

edecek bilgileri, yani resmi ideolojiyi zamana 

ve mekâna uyarak tekrartekrar üretiyorlar, 

yaYlyorlar. Sanki Kürt, Kürtçe gibi sözcükleri 

kullanmak, sadece devletin gizli örgütlerinin 

imtiyazlndadlr. 

DiREKTiFLE 

ÜRETiLEN PROPAGANDA 

ikinci alarak, devlet, Kürtlerin, Kürtçenin 

var11{jlnlbiliyor.Fakat, üniversiteye, profe5Ör. 

lere Kürtlerin, Kürtçenin olmadl{jlnl vurgu. 

layan yazllar yazln diyor.Onlar da bu direktiflere 

uygun yazllar yazlyorlar. "Kürtier 

Türktür, Kürtçe Türkçenin bir ~ivesidir" diyorlar. 

"En bllimsel bilgi budur" diyortar. 

Devlet,mahkemelere Kürt diye bir milletin 

olmadlal konusunda karar verdlrtiyor. Mah. 

kemeler bu direktife uyuyorfar. Kürtlerden 

söz edenlerl, "KOrdOm" diyenlerl cezalan. 

dlnyorlar. Basln,devlet taraflndan kendilerine 

verlIen bu direktife rlaye! ediyor. Böyle 

kurumlann devte! ka~ISlndasayglnhOI olur 

mu? Devlet, her direktifine evet diyen, en 

ufak blr dlrenç göstermeyen bu kurumlara 

saygl duyar ml? Bu kurumlara IstediOi 

zaman IstedlOI blçlmi vermez mi? 

"ÖZ BENLI~INI 

INKÂR ETTIKTEN SON RA" 

ÜçLJncLJsLJ, belgede, "devlete yararh", 

"devle! lçln zararh", "yurdumuza 'bagh", 

"yurdumuza baOh görOnOyor", "güvenilmez..... 

glbl kategoriler var. Devlel, 

"KürdOm' ,dlyenlerl, Kürt ulusal ve demok. 

ratlk haklarlnl savunanlarl, KürtlüOünden 

vazgeçmeyenlerl "devlet lçln zararll", 

"güvenilmez" gibi slnlflandlrmalar allinda 

eie ahyor. Siyasal haklanndan, kamu hiz. 

metIerinden, ekonomik ve sosyal haklardan, 

kamu özgürlüklerinden yararlanma 

hep bu slnlflandlrmalara ba{jh olarak gerçekle~iyor. 

Kürtlügünü, yani öz benligini inkâr 

eden, TürkJ~n her ~eyolabilir. i~i, ëgrenci, 

ëgretmen, yarglç, vali, milletvekili, asker, 

bakan, profe5Ör,i~daml. sporcu ... Her 

~y. "Türküm mutluyum" diyorsanlz, islediginiz 

kadar "kredi alabilirsiniz, istediginiz 

kadar yurtdl~Jnaçlkabilirsiniz,istediginiz kadar 

ithalat-ihracat yapabilirsiniz. Fakat 

"Kürdüm" diyenlerin, kürtlügünden vazgeçmeyenlerin, 

Kürt haklannl savunanlann 

olabilecekleri tek ~ey vardlr: Sanlk, mah. 

kûm. Bu, Türkiye'de insan haklan konusunun 

en önemli sorunlanndan biridir. insan 

haklanndan yararlanmak, bir ulusun öz 

benligini inkâr ~uluna baOlanabilir mi? Öz 

benligini inkâr ettikteh sonra geriye birtakln1 

hak ve özgürlerin sahibi "ki~i' kahr ml? Ör. 

nagin bir ki~iye istediOin gazeteyi okuyabi. 

Iirsin, amaönceTürk 01, Türkçeëgren, Kürt 

olmaktan vazgeç ... Çünkü gaze!eler aneak 

Türkçe yaYlmlanabilir, denilebilir mi? Türkiye'de 

üniversite gibi resmi kurumlarda bulunan 

insan heklan dernekleri bu tür sorunlar1aku~kusuz 

i1gilenmeyeceklerdir. Devte! 

direktifleri uyannca sorunu gërmezden geleceklerdir. 

Onlar, Bulgaristan'daki Türklerin 

haklan, Bat! Trakya'daki Türklerin haklan 

vb. söz konusu olunca co~caklar, Kürtlerin 

haklan söz konusu olunca susacaklardlr. 

Ancak resmi olmayan ki~i1ertaraflndan ku. 

rulan insan haklan derneklerinin uQra~a. 

caklarl en önemli sorunlardan biri bu olacaktlr.isteseler 

de istemeseler de bu sorun 

kendini dayatml~tlr. 

BÖL VE VÖNET FELAKETi 

Oördüncü a/arak. belgede "hl~lmllk ve 

arazi yüzünden Suriye i1ei1i~kilerivar", "~iret 

Irak'tan gel~e", "Irak'taki aynl a~iret ile 

i1i~klleri var", "Iran'da aynl a~iretin kollan 

var" ... gibi açlklamalar var. Bunlar, bir ulu. 

sun bölündüOünü ve parçalandlOIr)1gösteren 

ifadeler olarak deOerlendirilebilir. 

Böl.yönel polilikasl elbette emperyaliz. 

~ ISMA/L BE$IKÇI 

min politikasidir. Fakat, bölünen va parçalanan 

kimdir? Böl-yänet politikasi ne zaman 

dü~ünülmü~, nasli gerçekl~irilm~ir? Ulus 

ne gibi zaaflargöstermi~ir ki böyle bir poli. 

tika",n hedefi olmu~? Bu uygulama",n ne 

gibfsonuçlan olmu~? .. lIS. 

Ve... böl-yänet politikasl",n hedefi olmal

.. 

DEVAU 

Bla VAII 

Gerçek~kl 

Kimileri gerçege küstü dbe, gerçek kahredip 

kendi hayatml klyml~ degil. Gerçegi umursamayanlar, 

ashnda gerçegi degi~tirme ~ansml 

kendilerine tammaml~ oluyorlar. Bu nedenle 

Türki~'e'de devleti, orduyu, burjU\'llliyi, bütün 

toplumsal slDlflarl ve i1ijkileri tahlil etmeksi. 

lin, sürekli kendisini öne sürerek yapllan sol. 

culugu sorgulamak gerekir. Gerçek a~kl, ge. 

ni~ kitlelerle birle~menin ve gelecege Ulanan 

~'olu açmamn felsefi kaynagldlr. 

erçegi aramak vc !>a- 

Gvunmak, felsefi anlamda 

materyalistin 

en derin tutkusudur. 

o nedenle sevgi sözcügü yetmiyor, 

"a~k It demek gerekiyor. 

Eskiden "hakikat a~kllt deniyordu, 

çok dolu, çok yüklü hir 

anlaml var. 

Devletin A~iretler Raporu 

bir gerçekti, ama devlet hem 

kendi gerçeginin, hem toplum 

gerçeginin bilinmesini istemiyor. 

Yalmz günün gerçegini degil, 

tarihi gerçekleri de sevmivor 

devlet. Atatürk 'ün Kürt Sorununa i1i~kin belgeieri 

yaymlanmea, polisi, savel YI, yarglYI harekete geçirmi~lerdi, 

Ama gerçek, gene yerli yerinde duruyor. 

Ycnilige kar~1 olan, gerçeklerle sava~mak durumunda, 

Çünkü en büyük gerçek, degi~medir, yenile~medir. 

"Bir Irmakta iki kez Ylkanmak" isteyenlerin gerçege 

kar~1 bu tavlrlan anla~lhyor. Ama aSI\ dü~ün. 

dürüeü alan, solculann gerçeklerden rahatslz olmaland 

Ir. Gerçek a~kmdan yoksunluk, bizim solculanmlzm 

en göze çarpan zaafldlr. Bir sosyalist dergiyi 

gösterdiler geçende. 12 Eylül'ün getirdigi dagltlml 

durdurma önleminin ilk kez 2()()()'eDogru 'ya uygulanmasmdan 

soma çlkan saYlSlydl. 0 ay basma 

yapllan baskllan da yazml~, ama 2000'e Dogru 'ya 

daha baslmevindeyken el konmasl yak. Sosyalistimiz, 

begenmedigi gerçegi atlayarak politika yaptlgml dü- 

~Ü\1üyor. Ne var ki, onlar gerçege küstü diye gerçek 

kahredip kendi hayatma klyml~ degil. Ba~ka örnek- 

Ieri de var. Solcu oldugu anla~llan kimi okuyucular:ml7dan 

zaman zaman mektuplar ahyoruz. 1s 

adamlanyla, generallerle, tutucu politikacllarla ilgili 

hd.berlcrden tedirgin olduklan anla~lhyor. 'Bize ne 

onlann hayatmdan, bize ne düzenin kurumlanndan; 

bll~ i~çilerin nasii sömürüldügünü, çekilen aCllan yalin' 

divorlar.Ku~kusuz sömürü ve baskl da, ülkemi- 

Lin bi~ gerçegi ve bu dergi projektörlerini özellikle 

1O(11umun büyük çogunlugunu ilgilendiren ve üzeri 

hrtllimek istenen olaylann ülerine tutuyor. Ama solun 

en buyük ihtiyael, kendi gerçcgini ~inelemek de. 

gil, fakat bütünüyle Türkiye ve dünya gerçegini bilrncktir. 

YalOlz kendi gerçegiyle ilgilenmek, toplumun 

diger slIllflanmn ve kurumlannln gerçeklerine Slrt 

çcvirmek, ashnda geleœgi olmayan slmflarm tavndir. 

Bugün hayat, ken'Ciisini topllllllia birlikte kunara(a\... 

alan, en geni~ yurekli smtra ~elcœk vaat ediyor. 

DünyaYI degi~tirmek isteyenkr. her ~eyden önce 

0 degi~tirrnek iSlcdikleri dLinyay'l bilmek dururnundadlrlar. 

Degi~tirrnel" mii(adeksi de, gerçekler 

DOGU 

PERiNÇEK 

I.clllinindc yapIlIyor. DUnya biz 

istedigimil için degil, bili ku- 

~atan ili~kiler clvcrdigi için degi~iyor. 

im.amn katklsl ise, gerçeklcr 

zemininde bir roi oynu~ 

yor. Gerçegi umursamayanlar, 

ashnda gerçegi èe~i~ti:r:.e $~m. 

sim kendilerine tumr.:l~ml$ oluyorlar. 

Bu ncdell:e 'ftrldye'de 

dcvlcti, orè ... :yu, lwr:uïaziyi, 

butün toplums?l ~nmfhn ve 

ili~kileri tahlil e:œekr,i:z1n, sUrekli 

kendisini Or:e sürerek yapllan 

devrirnc!!iAi sorgulamak 

gerekir. 

hl,:ilcr ve köy emckçilcri nasii s~mt~rUldüklerini, 

nasii ezildiklerini merak etmiyorlsr, çünkU bunlan 

ya~lyorlar vc biliyorlar. SosyaHzrr.i, bir sömürU ve 

baskl edebiyalma indirgeyenlerde, b:r ~$çit~Vrl1ldall 

çok, kârh bir yatmm alam bulmu~ i'.Ç'kgöz giri~imdnin 

ruhunu görmek mUmkUndUr. 

Son Ylllarda Sol, çok kendine dönmO$, çok ben. 

cille~mi~tir. 1stanbul'da iki hafta önce ynpilan "Ge. 

nel Ar ve ldam Cezalanna HaYlr" yO.!':lyü~ü ve mi. 

tingi, sola kendi gerçegini gör,nesi için bir ayna tut. 

tu. 0 aynaya yanslyan yüzde, iç~ kap:l::lk ve benmer. 

kezci bir ruh halinin çizgilerini ckuya::lar olrnu$tur 

herhalde. 

Bir felsefe sorunudur bu. Sol, topLmun önUne sürekli 

kendini koyarak, sürekli kendi sorunlanm dayatarak 

geleceAin yolunu açamaz. Top!umun ,gerçek. 

lerinden kopmak, kaçmllmaz oi:uak g:mi$ kitlelerin 

sorunlanndan ve taleplerillden kopma:< anlarnma da 

geHyor. Oahasl, Soldaki içine kap ..mmn, yer yer yalmz 

kendi küçük grubunun gerçe~il1e h

mahdir. 

Ile 

La~in 

Talabani: 

kararhhk, 

biz 

banel 

b:t'hI111I1n 

Ortado-' 

n~lmlenmz 

Bunu 

, Talabani: 

gem~ 

ise 

oo~ 

°neKta 

6.12.87 

SÖYlE~i I CElAl TAlABANi 

• 

yaslndan uzak olu~turulmahdlr. de birle~tirmek istiyoruz. tnanclm 

d- Böige halklannln tereih hak- 0 ki, eephe ayaklan üstüne basa-. 

tarIna saygl gösterilmelidir. eaktlr. Çünkü bunun hem olanak- 

Kürtlerin konumuna gelince: lan, hem de zorunlulugu vardlr. 

önemli bir halktJr 0 :'IIokta: Ulusal Kongre'yi savun- 

ABD, Il KürtIer 

M gu'null omurgasl olan Kürdistan'- d.u~unu~ ~i1in~!or. ~u ko~udaki gi- 

K e e I · Kürdistan 

III st.atejik önemiyse çok büyüktlir 0 bolge ulkelen taraflOpetrolü, 

madeni, enerji dan engellenmiyor mu? 

üretimindeki ze.ngin su kaynaklarI Talabani: Biz ~u a~amada "Uluve 

tanmlyla, kendi kendisine yete- sai Kongre" için görü~me ve koor-' 

urt erln 

• • • bilecek büylik bir potansiycl giJÇ-1 dinasyonun gcrekliligini savunuyo- 

t miylc Kürt sorunu, "UluslarIn, engeller böige devletlerinin yamn- 

tür. Bu niteligiylc yc büyük öne-I ruz. Evet, engeller vardlr. Ama bu 

sempa ISlnl 

Kendi Kaderini Tayin Hakkl" çer-\ da ve bunlardan önce kimi Kürtlertopla. 

maya ve kahel bir bam gerçekle~tirile-: derliklerinin dü~üneeleri yereldir, 

çevesinde çözelmeden, bölgede adil den kaynaklamyor. BaZI Kürt ön 

mez, : otar~iktir. Onlar bu tür bir giri~imca 

geçmi~inize bakt.gimlzda, ilginç bir: dlrmaktan korkuyorlar, 

ISlyor grafikle kar~lla~lyo:l:Z. tni~ ve Çl- Nokta: Cephe bildirgesinde de 

I 

Il Nokta: Si}'asal bir lider olarak, Ie, ili~kide olduklan devletleri kJ7.- 

# #, Ikl~lardan olu~an bir grafik. Yenil-: Kürtler üzerinde oynanan uluslar- 

Celai Talabani, Irak y~netimine, Bizim sloganlnlli "Ya zafer ya giler, ba~anlar ve ilginç g~rü~~e-' arasl komplolardan söz ediliyor. 

kar$l uzun Yllillrd" siÜlhhmüœdele ölüm"dür, "Ya Kürdistan ya da 11ervar bu ya~amlmzda ... OrneglO, 0 biraz somutla~tlrlr mlslOlz? 

yürüten Kürt liderlerinden biri'löliJm"dür. Biz dedigimizi yapa. '1983 sonlannda Saddam Hüsey!n'- 0 Kürt kurtulu~ hareke- 

/964 Yllmda Molla Mustafa Barza- rIZ" ole masaya oturuyor, antla~ma Im- , tlnde uluslararasl komplolar çokni 

ileyollan aynilln Talabani, uzun Nokta.: ~rt~~o~u'da ~ü,~t ~oru-zahyor, çok sürmede~ de bu.antl~-I tur. Seyk!s-Blko komplosu, Siver, 

)'Illar sesini duyuramlyor ve ger; nunun çozumu IÇIOne du~unuyor- 'may. bozarak sava~ Ilan edlyorsu-, l, Dünya Sa Ya~l somas! imzalanan 

planda kailyordu. 1975 yen;lgls; sunuz? :nuz. Siz geçmi~inizde çizdiginiz bu 'Lozan Antla~masJ. Daha soma 

Talaban;'ye yen; bir kapl açacak, Talabani: Kürt sorununun radi- 

I 

itabloyu nastl degerlendiriyorsunuz?: Kürdistan'm bölünme komplosu. 

Kürdlstan Yurtsever Birlili'ni ku- kaI çözümü için görü~ümüz ve 0 Kesintisiz devrimei s~": Halla Sadabat vc Irak- Türkiye itrup 

genel sekreter olllrak ba$ma ge- inanelmlz Kürt ulusu için kendi ka-lva~lmdan ve müeadele alanlIIm gl- ' tifakl, Ingilterc ve ABD'nin ~ah'- 

fecek ve yükseli$; bu tarihten son- derini özgüree tayin hakkldlr. Bu, rift zorluklanndan uzak olanlar, si-: la anla~arak Mehabat Kürt Cumra 

ba$1ayacaktl. sorunun çözümünün geleeegi isc, yasal çoeukluk hastahklanndan, huriyeti'nin 46'larda Ylkllma~l. Ve 

80'1iYlliarda ;se Talabani, artlk ülkemizin kurtulu~udur. Ulusumu- ! malullükleriyle gerçegi kavrayaml- ' son olarak Cezayir Antla~masl bu 

bölgenin ve Kürtlerin en etkin lideri zun kendi kaderini tayin hakkml! yorlar. Görü~meler, devrimei mü- komplolara örnek verilebilinir. 

olmu$tu. Yaptlll hereylem, verdi- gerçckle~tirebilmesi, süregen klhn- eadelenin bir parçasldlrlar. Devrim- :\okta: Ortadogu'da tran tslam 

Ii her demeç dünya basln' tarafln- mas! gereken halkçl müeadelemizin ei müeadelenin soluklana~~k yeni- ' Devrimi'nden sonra islam'a büyük 

dan ilgiyle kar$llanacak, etkinlili zorlu yolundaki engelleri a~abilme- ,lendigi momentierdir. Ornegin" bir yöneli~ oldllgu ileri sürülü}'or. 

de her geçen gün bira:. daha arta- siylc mümkündür. Zafer içinse, Çin'de, Vietnam'da, Cezayir'de ve Siz bu konuda ne dü~ünüyorsunuz'! 

eaktl. Zekâsl ve pragmatik politik halklmlzm müeadelesinden ba~ka- ~u günlerde EI Salvador'daki kur- Talab~lßi: Ben ,bu görü~e k~tllml: 

ki$ilili)'le öteki Kürt liderleri ara- ,ca bir çözüm yoktur. Bu, toplum- tulu~ müeadclesini yürüten güçle- yor~m. 1~1~'m msan~!k üzenndekl 

smda sivrilen Taillbani, Kerkük, sai geli~menin zorunlu oldugu ilke- rin, geriei diktatörlüklerle görü~me- 0 etklsl, on,un ulv! yapl~mdan: 

Süleyman;ye Erbil ve Musul gibi seI yasadlr. leri gibi .. , dir. Islam, ona Iman edenlen, ken,dl 

önemli $eh;rlerin fevresini elinde Nokta: Büyük devletlerill Klirt- Kürdistan devrim tarihi tamktlr: '~oruyuculugu altma ahr ve yönetlr. 

tutuyor. Celai Talabani, kendls;y- leri kullandlklan ilui sürülüyor. Bu müeadele çe~itli evrelerini ~te ~and~n, ,Islam halklannm gele 

görü$en Nokta muhabirinin so- Gerçekten KürtIer kullamhyor mu? 1962'den beri silahh ve silahSlZ kat- nl~ blr keslml mazlum ve mahr~mrularml 

yamtilldl. Talabani: Bugün büyük devletlcr etmi~tir. dur. Onlar z,ulüm ve n:ahru.m,lyet 

Nokta: tran-Irak arasmda devam Kürt sorununa gerekli önemi ver- Rica ederim ammsaVIn!Z, 1963'te kar~lsmda, slyas~1 partl v~ flk!rleeden 

sav~m gelecegini nasll görü- rniyorl:u ki, onu nia nasli oynaSIn' ben rahmetli Barzani'nin ve parti rin, onlara gerekh alternatlren s~yorsunuz? 

Siz hangl olastll~lara ~ö- lar 0 geçmi~te ABD, v~ in~;i- pOliibürosunun (ki ben de 0 za- ~~ma~alan, onlan tekrar sIam a: 

re hazIrlaOlyorsunuz? Örneem, l':rc, Kurt sorununda çe~lth oyur.- manlar üyesivdim) emri ve 1963 ~oneltIYor. 

1975 Cezayir Antla~masl gibi bir lar ovnaml~tl. Gelecckte de bun,] Martl'nda Ku~'sancak Konferansl'- Halklann istemi özgtir, demokdurum 

söz konusu olursa ne yapar- h,lZIrlamyorlar: Fa~a~ ?U oyu~l:n nm onaYlyla, ;ubat cunta hüklime- ratik ve mutlu bir ya~amdlr. Bu taslmz? 

~ gcleœktc geçnll~tekl glbJ tekrar-:Cl:l- tiyle yürütülen görü~mclerde Kürt lebin gerçekle~mesi ve buna uygun 

Talabam: Irak'm Islam Cumhu- maya;;aktlr. Yeni oyun, Kün h

• 

, DEVAM 

n, tllal-. Pa1l1si'nin yayllmaclh~lna 

karSI birlikten ~eçiyor. Do~al ve 

mantlkh olan karslllkh yardlmlasma 

ve ortak düsmana karSl çlkmaktlr. 

Inanclm 0 ki, bu ittifak Çlkarlanmlz 

do~rultusundadlr. Bu ittifakl 

ortak zaferimiz gerçekleSlirilene 

kadar, anlaStI~lmlz çerçevede 

nan bir ihtilalciyim. Sosyalizm Ise 

özünde demokratik ça~dashklir. 

Nokta: Gorbaçov'un Glasnost po. 

litikasl konusunda ne düsünüyorsu. 

nuz? 

Talabani: Bana gore, yoldt1S 

Gorbaçov'un "Açlkhk" politikasl 

SSCB'nin gelisiminde gerçekçi ve 

zornnludur. Sovyet t oplumullun 

hedeflerinin gerçeklcSlI.ilmesi, toplumun 

ilcrlemcsi ve ulusiararasi ban.; 

için bu politika gcreklidlr. Umucl\lrn 

bu harcl.Clin Kurt ilalkmlll 

"llrtulu~ mut:adck,int: Im.öill kay- 

ILlgl olmasldlr. 

Nokta: Kadm haklarl konusun- 

da düsüncelerinizi ögrenehlflr "li. 

ylm? 

Talabanl: Kadmlann erkekler 

karSlsmdaki turn haklarlm vermek 

ve esitHAini tammak gerekir . Bu 

gerçeklestirilirken de, kadmm kur. 

tulusu, esitliAi ve haklan

DEVAH 

A~iret Lireyleri bölgeyi öylesine 

iyi taruyorlardl ki, güvenlik kuvvetlerinin 

aramalan hiçbir 

sonuç vermedi. 

t~te tam bu S1Tada 

deHeye Hürriyet gazetesinin 

Gi.meydogu 

temsilcisi Aziz Korkmaz 

girmi~, kaçaklarla 

temas kurmaYI 

basarrru~tJ. Bu kadar 

da degil. Gazeteci 

Korkmaz, günlerce 

süren temaslardan 

soma kaçaklardan 

bir klSml!11teslim 01- 

ma konusunda da 

ikna etmi~, ilk partide 

iki ki~i, Mehmet 

Yüce ile Mahmut 

Adlyaman 7. 

"I. KO?Jl:çlOClu Ordu Kurmay Ba~kam 

il-: \IIT Böl~e 

Î'~om .•am'nm ellerini OP'?I':\:tcsli:11 

olmu~lardl 

Bundan sonraki ;!cli):nder pd. i.; 

açlC\ (jegildi. Öncc (Jdzcteci Korkmaz 

saibeli bir trafik bZaSllla kurban 

gitmi~, ard.ndan da olaylan 

ba~latan Cumhul i~Cl Sa\ CISl Abdurrahman 

Cadur, ,'dn güvenligi 

olmadlgl gerekçesiyle gönderildigi 

Gemerek'te meçhul ki~iier tarafllldan 

kur~un ya~muruna tutularak 

ölduri.llmu~lü, l!stelik, birinci olayda 

Korkmaz'l la~I\'ar. 010ITI'.>bii 

Mire aitti ve I

• 

29.11.87 /5.12.87 

Güneydogu'da daglan korku bekliyor 

Koruculuk kâbus a/du 

Zorla korucu yapllmak istenen bazI köylüler va 

baskl altmdaki muhtarlar köylerinl terkedlyor 

"Burada yasamak isteyen insanlann 

ilk önce içlerine sinmis olan 

korkuyu yenmeleri gerek. Yoksa yasamak 

mümkün de~il." Mardin'e 

ba~h Gereüs ilçesinin eski Belediye 

Baskam Adnan Ekmen, yalmz kendi 

ilçesi için de~il tUrn GUneydo~u için 

bu tammlamaYI yaplY0r. Gerçekten. 

de yörede "korku" elle tutulabi1iyor. 

Mardin çevresi. fiili soka~a çlkma ya. 

saklan, bir yerlesimden ötekine konvoyla 

gidilmesi, korueuluk için köylülere 

yapllan baskllarla hunun en 

eanh örneklerini veriyor. 

Muhtarslz 

köyler 

Yolüstü Karakol Komutam Basçavus 

Orhan, bütün köylüleri meydana 

toplamlS, sunlan söylemisti: "Ya bu 

silahlan alaeakSInIZ ya da buradan çekip 

gideeeksiniz. Yoksa siti yasatmam." 

Mardin'in pek çok ilçesinde, 

zorla korueu yaptldl~lru ya da yapllmak 

istendi~ini söyleyenlere rastlamak 

mümkün. Aym nedenle, Mardin'in 

köylerinin birço~unda $U anda 

muhtar yok. Çünkü, jandarmalann 

korueu bulmak için ilk zorladl~1 

kisiler muhtarlar. Bu baskllardan YIhp 

köyü ilk terkedenler de yine onlar. 

Midyat'ta müteahhitlik yapan 

Faruk Midyat, "Ben Gereüs'te, bir 

partinin ilçe baskam olan akrabamm 

evinde kahyordum. Geee D. köyünUn 

muhtan gelip evin sahibine SlglOdl. 

•Askerler köyde korueu olaeakslmz 

diye slklstmyorlar korkuyorum' dedi. 

Yani oluyor böyle seyler" diye anlauyor. 

Gidemeyenler ya korueulugu 

Kabul edlyor ya da Avukat ~ehmuz 

Miroglu'nun soyledigi gibi, "Çesitli 

bahanelerle köye operasyon yapan askerlerin 

hakaretlerine ve dayaklanna 

katlanmak zorunda kahyor." 

Anlaulanlann ara~unlmasl için 

köylere gidilmeye kalklldlgmda, ilk 

engel olarak pek çok köye askerlerin 

yerlesmis oimasi karsmlza çlktyor. Bu 

köylere girilemiyor. Askerler gittikleri 

köylerde okulIara yerlesiyorlar. Köyde 

bulunduklan süre içinde. fiilen. !lece 

sokaga çlkma yasagl uygulaOlyor. 

Bunun en çarptet örne~ Dereiçi köyünde 

yasananlar. Hayvanelltk yapan 

köylüler, aksam topladtklan sürüden 

eksik olan hayvanlan aramaya çlkamadlklan 

için, birçok koyunun kurtlara 

yem olmaktan kurtulamadlgml 

anlauyorlar .. Ömerli ilçesinin köylerinde 

de hava karardtktan soma ula. 

Stmm durdu~u ve kimsenin bu köylere 

gidip gelemedi~i anlauhyor. 

Askerlerin bulunmad1~1 baZI köylere, 

yol kesmeler, aramalar, kimlik 

kontrollerinden soma gitmeyi basardtglmzda, 

köylülerin merakh ve korkulu 

gözleri sizi karSlhyor. Köye bir 

yabanelrun gelmesi, çok zaman ardmdan 

bir dizi sorunun gelmesi anlamlna 

geliyor. Bu yüzden çocuklara, tammadtklan 

k.imselerle konusmama- 

Ian ~11,1 Slkl tcmbih ediliyor. Çünkü, 

her an "teröristlere yard lm ettikleri" 

suçlamaslyla karSI karSlya kalabilir- 

1er. Ihharelhgm had safha\'a \'ardl~1 

bir ortamda bu korkulann~ hak ve~memek 

mümkün degil. Nusaybin'den 

H., "Asker birini ('\'inden alaeagl zaman, 

kaplYI aYIlI köyden hir baska ki- 

~iye çaldmyor. Böylece ihbarelhl, 

süphöi h('~IeOlYW" dive anlatlvw 

Kö~'lerdrn~öç 

Ha\ a karardlktan 'Olua girdigimi7 

köydc ill, I,orklllll kar~llamadan ,onra 

hir e\'e misafir cdiliyoruz. çogll 

köy i-.orucusu olan hir toplulukla. hazen 

~aOlmlzdakilerin Kürtçe tercüme- 

Irrin" ha~\ III,11.1" ,,,hhctc ha ..hvnrul 

(,l'n\' hn ",\\ ~'"I1(II,"1 ,Illlatl\'or 

""o\i1n lek Ira"I'H 'IIrllciI ..uYIlI11. 

"mllclI nlmarna" irin hir a\ kaçlll11. 

I\"\l' !!elmcdilll. rraktoritn hir ~uru 

horlll \ ar. (ah'nla?~am na ..Ii Ildellccek'.' 

S('nllllda medll1l kaldlm i-.oru- 

ClI oldllm !lana so hin lira lIlaa~ \eriyollar. 

hen ,nInie I~O bill lIra oduynrUI11.. 

Bir digcrl ,lnlalI\Il': "Kol11utana 

dedi" ki. hll fakir adamlI. '01- 

lah nalllll,tur. hi? degIi ko~u, \erdiginil 

bu ,ilahl bile koruvaca" dumlllda 

degili?, Ama dinlemedi," 

Henul korllcu olmaml~ blr ba~ka 

köylu anlal1Y0r: "Beni görurler~e pesimi 

blrakl1llyorlar. '\1adem ki ,ilah 

almadlll (1 laman e\'ini köyden ta~lyacak'\Il' 

dl\ 'lrlar .. \ ,kerler köye geldiklerinde 

~a kaçl~orum ya da ,aklanlyorum," 

Koyluler simdiye dek uç 

ailenin hu YU/den koyden taSllldlgl- 

111. iki ailenin de koyde kalmadlklann! 

\ c c\lerine gi/lice gelebildikleri- 

III anlallyorlar. Anlatllanlar sadeee bu 

koye mahsus degiL Gercüs l'ski Belediye 

Ba~kalll Ekmen, "Yöredeki pek 

çok köyden göçeden aileler oldu. 

Hattâ bir köyün muhtan köyden Çlkacagllll 

söyll'yerek, borçla da olsa 

hayvanlarllla ahcl bulmaml istedi" diye 

anlatlyor. Diyarbaklr'da konu~tugumuz 

taksi ~oförleri, yalmz Mardin'de 

degil, kendi köylerinde de göçlerin 

görüldilgunu belirtiyorlar. 

Mardin bölgesinde hemen herkesin 

~ikayetçi oldugu bir konu da konvoy 

uygulamasl. Hava karardlktan soma 

Mardin'in ilçelerine gitmek isteyenler, 

ilçe yollannda, belli merkezierde, kimi 

zaman yedi saate kadar varan surelerle 

bekletiJiyorlar ve konvoy halinde 

yola çlkartlhyorlar. Özellikle 

Gereü~ yolu üzerindc iki tankerin yakllmasmdan 

sonra bir güvenlik önlemi 

olarak baslal1lan bu uygulama, 

amaema ters sonuçlara yolaçlyor. 

Taksi soförü Mahmut, "Bir kere 

konvoya yakalanmlSl1m. Basta askeri 

araç gidiyor, ama sondak.i araçlar korumaSlZ, 

adamlar geHp bir sürü arabaYI 

soydular" diye anlal1Yor. Avukat 

~ehmuz Miro~lu, "lnsanlar saatleree 

arabalarmdan indirilmeden, aç, 

susuz, uykusuz bekletiliyor. Klsm bir 

de so~uk var" diyor. Batman'da görevli 

bir doktor, askerlerin konvoy 

için bekleyenlere kötü muamelesinden 

sikayet ediyor. TEK soförü Nurettin, 

konvoyun tehlikeyi daha çok 

davet ettigini savunuyor: "Adamlar 

saldlrmak istesell'r aym anda bir süru 

arabaYI vurabilirler." Mardin Va- 

Ji,i Alaattin Turhan ise, daha önee 

hazl ~ikayetlerin oldugunu belirtiyor: 

"Tu gay Komutam'na söyledim, küçlik 

araçlan ve isteyeni blrakm dedim. 

Ihtiyari olmasl gereken bir uygulama. 

~e kadar etkili bir önlem oldugu tarlI~llabilir. 

Simdilik özellikle tankerler 

için bu uygulama devam edeeektir." 

Bölgeye sinen korku, köylerde, ilçelerde, 

~ehirlerde farkh suretlerde 

ortaya çlktyor. Insanlar konu~maktan. 

rl'sim çektirmekten, özellikle 

Isimlerinin \'aZilmasmdan kaçlmyorlar. 

Ama. "Sen gidip yazaean, soma 

biz ne olaeaglz" diyenlere, köyün Çlkl~lI1a 

Kadar gelen genç korueu karSI 

çlklyor: "Abi ne olur bunlan yazll1 

artlk. dayanacak güç kalmadl." ::J 

KEMAL CAN/Mardin 

Mardin Valisi Turhan 

"Zaria karucu alan 

bana gelsin" 

Afardin Va/isi A/aattin Turhan 

"~()r/akOnlcu/uk" üzerine Yen;- 

(jlindem 'in sOTU/aT/nicevapladl: 

• Bölgedeki birçok köyde. köy- 

Illier, koruculuk yapmalan için 

jandarmarun kendilerine bask1 

yapl1gmdan sikâyet ediyorlar. 

Turhan- Kesinlikle böyle bir sey 

yok. Zaten bu bir itimat i~i. Zorla 

yaptlan koruculuktan bir fayda 

gelecegine ben inanmtyorum. 

• Askerler, "Sizin köy için $U 

kadar silah belirledik. Ya bu kadar 

korueu gonlillli çlkar, ya biz 

lorla \ eririz" diyorlarml~. 

Turhan- Bir koyde üç dört kisi 

,lklyor gönlilliJ. biz bunlan bek- 

~ 49

DEVAN 

lellnek için 10 lane asker koymak 

zorlillda kahyoruz. Bu yüzden bir 

\.:öyde en az 10 korueu olsun dedik, 

~imdi. bir köyde be~ tane Çlklyordur, 

jandarmadaki all kade- 

~ncler de muhlara, "Bize pe~ kiSi 

daha bul" diye leikin yaplyordur. 

• Korucular da, nasI! korueu yaplldlklanm 

anlalolar. 

Turhan- Bilim prcnsibimiz dl- 

$lllda askerin bir uygulqmasl varsa 

bilemem. Biz bazen dagdaki 

adamm ne yaptIgml bilemiyoruz. 

Ben gönüllü korueuluga inamyorum. 

Ancak, oradaki astsubay, 

"Filan köy aldl, bunlar niye almlyor, 

sunlarl biraz slkl~uraYlm" diye 

bir zihniyete girmez de diyememo 

Ama ben bunlan bilemiyorum. 

Sizin böyle bir tespitirtiz varsa 

söyleyin bana gelsinler, ben on- 

Ian affedeyim. Söz, ben halledcrim. 

LJ 

Insan Haklanna yeni darbeler 

• 

l$kenceye devam! 

Ankara'daki seyyar il?kenceciler beraat etti; il?kenceye 

karl?1Avrupa sözlel?mesine Türkiye imza koymadl. 

1>0 

"Türkiyc 'i~kence ve Kötü Muamele 

ile Müeadelc Sözle~mesi'- 

ni imzalamadl." "insan Haklan KurultaYl 

10-17 Arahk tarihlcri araslOdà 

yapllaeak." "Ankarah seyyar i~kcneeeiler 

beraat cui." Üç haber, üç 

ba~hk. Bu üç haber geçen haftanlO insan 

haklan gündemini olusturuyor. 

imzalamad., çünkü ... 

Türkiye'nin kaplS!TIda bekledigi 

Avrupa Toplulugu'nun siyasî orgam 

A vrupa Konseyi 1980 )'lhnda i~ken- 

'ce konusunda özel bir çalI~ma ba~lato. 

Konsey'in amael "i~kenee insanhk 

suçudur, aman n'olur yapma)'ln"- 

!TIötesine geçecek bir ~eyler yapmak- 

II. Bu niyetle ba~layan çall~malar Birlc~mis 

Milletler'in hamladlgl "bkcncey~ 

Kar~1 Uluslararasl Sözlc~me';run 

benimsenmesiyle somUl tedbirlcrin 

ahnmas!TI1 saglayacak çall~malara dönüstü. 

Vc nihayet 27 Haziran 1987'de 

Bakanlar Komitesi'nin kabul euigi 

"iskenee ve insanhkdl~1 ve Onur KInel 

Davraru~ ve Cezarun Önlenmesi 

A\'rupa Sözle~mesi" b~hglm ta~lyan 

bir metin ortaya çlktl. ArtIk i~ "Ben 

AvrupahYlm" diyen ülkelerin metni 

imzalamaslOa kalml~tI. 

Ama nedense 26 Kaslm'da imzaya 

açllan met ni Türkiye imzalamadl. 

Türkiye' nin "haYlr ben imzalamlYorum" 

tavnna bir tek irlanda katIldl. 

Peki Türkiye neden imzalamamlstl? 

Bu davramsm altmda "Biz insan haklanna 

saygll1 bir ülkeyiz, bizde iskencc 

rniskence olma?" iddiasl olabilir 

miydi? 

TUrkiye'nin son yedi Yll1nr bilen 

böyle bir iddiaYI duyunca blrakm bl- 

Ylk altmdan gUlmeyi, kahkahatlan 

çallayabilir. Zaten TUrkiye'yi lemsil 

eden Vahit Halefoälu da'böyle bir sey 

yapmadl. Halefoälu, hedef saslrtlp 

konuyu Bulgaristan'daki TUrklere gclirdi. 

Canll ml esnll hlr örnek 

YeniOîlndem 'in 67. saylsmda yer. 

alan "Seyyar Iskem:edkr" basltklt 

haber Türkiye için SIradan 

degilse bile, ah~I!- 

dlk bir haber türüydü. 

TKP davasl samklanndan 

Yasar Erdal Tümlürk 

yargllanml~ ve tahliye 

olmustu. 4 Haziran 

gecesi saal 21 sulannda 

sivil bir Renault tarafmdan 

ahnarak Ankara'- 

mn degi~ik semtlerinde, degisik olmayan 

iskencelere maruz kaldl. Buraya 

kadar yeni alan bir tek ~ey yardl: i~keneeler 

açlk havada yaplhyordu. 

GölbaSI yakmlarmdaki biriskence 

duragmda Tümtürk'ün feryatlanm 

duyan Yuva Köyünün muhtar yekili 

Zennur Bilgin olaya müdahale etmis, 

bir iki yumruk ve tehditle "olay" yerinden 

savu~turulmu~tu. Zennur Bilgin 

daha soma karakola ba~vurup 

"seyyar"lardan ~ikayetçi oldu. Yapl- 

Ian iskenceleri doktor raporû ile belgeleyen 

Erdal Tümtürk gözleri bagh 

oldugu için polisleri görememisti, 

ama 0 da dayaclydl. Muhtar yekili 

Bilgin önce resimlerden, soma canh 

olarak "seyyar" polisleri te~his elli. 

h rnahkemeye kalmIst!. 

Durusma günü geldi çaltl. Ama ne 

hikmetse, olaym gözleri açlk lek ta- 

Haie/oRlu - 

Bu se/er im~1I o/lIlodl. 

Tümtürk - AÇ/k hOl'odo i,$kence. 

mgl iki kez tamdlgl polis memurlan 

Murat Dogan ve Zeki Ate~'i üçüncü 

görüsünde tammlyordu. Bu durum 

saVClYIbile klzdlrmlst!. Çünkü daha 

önceki ifadelerinde yapl1gt teshislerin 

dogruluguna iliskin "yemin billah"- 

lar vardl. Ve duru~ma sonuç!andl: 

"Deli! yetersizliginden iskence iddiasl 

ile yargllanan polis memurlan ... mn 

beraatine. " 

izin 

verilirse 

Insan Haklan Dernegi 10-17 Ara- 

11klarihleri arasmdaki "Insan Hak- 

Ian Haftas\" kapsammda Türkiye'- 

nin ilk "insan Haklan KurultaYI"OI 

gerçeklestirecek. Kurultaya çok saYIda 

bi!im adamI, yazar \'c hukukçu kat11acak. 

Helsinki Izlerne Kornitesi'- 

nden Prof.Erik Siesby ve Jeri Laber, 

Uluslararasl Al' ÖrgUtO'nden Helmut 

Oberdick, Ulusiararasi Insan Haklafi 

Federasyonu'ndan Michel ,Blum, 

Hel~inki Ulu~lnrarasl Insan Haklan 

Federasyonu' ndan Gerald Nagler, 

Danimarka eski Adalel Bakanl Ole 

Esperson da kurulta)'a davelli. Ancak 

bir sartla: lçisleri BakanltA\ izin verir.' 

se ... Ya vermezse? Sözlesmesinc im. 

za bile koyrnadl~lml7. bir konuda elf!. 

lerne ll1ahçup olacak dcAiliz ~'a... '

Dr::;VAM 

ingiliz yazar, kendini "hapsetti" 

i~lara$11için eylem 

Vicdan 

Kalesi - 

Clara Francis: 

"Mura$/i 'yo 

kar$1 vicdon 

borcumu 

ôdüyorum. " 

1982'de yine Kamal YayJnlan tarafmdan 

bas1lan bir derleme nedeniyle tutukland!. 

Recep Mara~h'l11n ömrünün geri 

kalan klSmlnI cezaevlerinde geçirmesine 

yol a.;an "suç"u, iki kitap + bir 

derlcme degildi. Peki, Mara~h ba~ka 

ne suçlar i~lemi~ti? Tek bir "suç"u 

\'ardl: Kendini savunmak ... tki kitabl 

için açIlan davalarda savunma yaparken 

"sa\1Jnma suçu" i~ledi ve toplam 

19 1'116 a1' agir hapis cezasma 

mahkûm oldu. Derleme ve onun sa- 

\'unmaSl için verilen ceza ise 4 y1ld!. 

Ceza saganagl daha soma da deyam 

wi. Mara~h 1983 'te Diyarbakir 

Cezacvi'ne gönderildi. Daha önceki 

iki da ,ada "tek ba~lIla illegal örgüt" 

olmakla suçlanan Recep Mara~h hakkinda. 

nu ka de "avnhkçl bir örgüte 

üye olma" iddiaslyla dava açlld!. 

o yIllarda Diyarbaklr'da adalet zor 

günler ya~lyordu. Siyasi davalara bakan 

avukatlar gözaltma ahmyor, "bu 

tür" davalara bakmamalan konusunda 

uyanhyordu. TCK'nin 171/1 maddesine 

göre yargllandlgI yeni dava, 

Mara~h'mn 8 y1l hapse mahkûm 01- 

maslyla sonuçland!. Bu davamn da 

bir "savunma ekli" cezasl yard!. "Savunma, 

varolmamn önernli bir ~artIdir" 

diyen Mara~h, yine kendini savunurken 

"suç" i~ledi ve 4 Ylla mahkûm 

oldu. 

Recep Mara~h, 36 yJla mahkûm; 

Levko Lukyenko, 25 Ylldlr tutuklu 

... Siri Türk, digeri Sovyet vatanda~l 

iki siyasi tutuklunun birlikte 

amI mas mm nedeni, yazar ve yatçl 

Clara Francis'in tngiltere'de Londra'- 

mn Covent Garden'mda yaptIgl ilginç 

eylemdi. Clara Francis "Vicdan Kafesi" 

adml verdigi demir parmakhklar 

ardmdan ~unlan söylüyordu: "Bu 

iki kj~inin de aralannda bulundugu 

binlerce siyasi tutukluya ka~~1vicdan 

borcumu ödüyorum." Bu degi~ik 

protesta eylemini Recep Mara~h'YI 

1986'da "Yllm Mahkûmu" ilan eden 

Cluslarara'il Af Örgütü organize etmi)ti. 

Bir garip adalet serü\'eni 

Bundan once Avrupa kaynakh birkaç 

degi~lk "özgürlük kampanyasl"- 

na kanu aian Recep Mara~h'mn cezae\i 

hayatl. 1979'da ba~lad!. Sahihi 

aldugu Kamal Yaymlan'ndan ba~I1an 

Celaùet Ali Bedirkan'm Mustafa Kemal 

Paia Ha::.rellerine AÇ/k Meklup 

\e Lucien Rambaud'un Kürdislan 

1918-46 adh kItaplan nedeniyle Istanbul 

Slkl1'onetim Kamutanhgl'nca tutuklandl. 

Sekiz ay tutukluluktan sonra 

;erbest blrakIld!. Mara~h'l11n öz- 

~urluk ~llnleri razla uzun surmedi. 

Recep Moro$ll - Alemdag Cezoevi'nde 

Daha bitmedi 

Ocak 1984'te Diyarbakir Cezaevi'- 

nde ba~layan ve 49 gün süren açhk 

grevine Recep Mara~h da kat1ldl. Be$ 

ki~inin öldügü ölüm orucu Mara~h'- 

mn vücudunda derin iller blfaku. Yürüyelllez, 

konu~amaz halde çlkanldlgl 

duru~malardan soma komaya girdi. 

Uluslararasl Af Örgütü'nün 1985 YIh 

raporunda Mar~h'mn kafasma vurulan 

darbeler nedeniyle görme ve 

denge bozukluklan oldugu yazlhyordu. 

1986 yazmda durumu daha da 

aglrla~u ve lusmî felç geçirdi. Af Örgütü'nün 

1986 raporunda Mar~h'mn 

acilen bir beyincik ameliyatI geçirmesi 

gerektigi YazIhydJ. Ancak Recep Mara~h, 

savunmasmda oldugu gi~i saghgl 

konusunda da "askerî engeller" - 

le kar~lIa~t!. Avrupa'da açllan özgürlük 

kampanyalan, Cumhurba~kam 

ve Ba~bakan'a yapllan ki~isel ba~vurular 

da kâr etmedi. 

Recep Mara~h'mn ba~ma gelenler 

bununla bitmedi. TCK'nin 171/1 

maddesine göre aldlgl 8 yJlhk mahkûmiyet 

Askerî YargItay tarafmdan bozuldu. 

YargItay'm gerekçesi, yargllamanm 

171/I'edegil, 168/1'egöreyapllmasl 

gerektigiydi. Avukau Serhat 

Bucak bu gerekçeyi ve Mara~h'mn gelecegini 

~öyle yorumluyor: "Recep 

Mara~h'YI TCK'nin 168/1 maddesi 

dogrultusunda mahkûm ettirme, yani 

silahh çete kurmak ve yönetmek 

suçu ile dünya kamuoyuna lanse etmek 

ve böylece uluslararasl platformda 

olu~an saygmhgml klrmak anlamlna 

geliyor." ~.~ 

~ 

, . 

. 

.. 

. . . . 

51

"' 

DEVA~,1 .. 

ABD raporlarlnda Türkiye ve üs/er 

1977'nin 27 Mart'mda ABD Temsilciler 

\1eclisi Uluslararasl ili~kiler 

Komilesi için hazlrlanan "Akdeniz'- 

de Birle~ik Oevletler Askeri Tesisleri 

ve Hedefleri", aynca 1980 yIlmda 

Alfred Friendly JI. ve Hans Binnendijk 

tarafmdan aynt komite için hamlanan 

"Stratejik Yerle~im ve BölgtJeki 

ABD Üsleri" adh Yunanistan 

ve Türkiye'yi kapsayan raporlarda 

Türkiye'deki üsler ve i~levle7 

ri, aynca ABO'nin hedefleri ~öyle 

tantmlantyor: 

Askeri 

hedefleri: 

1977 tarihli raporun giri~ ,bölümünde, 

Akdeniz Bölgesinde ABD'- 

nin Askeri Hedefleri ~öyle belirlenmi~li: 

"ABD'nin Akdeniz Bälgesindeki 

Askeri Hedefleri esasen yIllard!r hiç 

degi~memi~tir. Bu temel hedefler 

~äyle 51ralanabilir: 

O::.gülHedefler: "Sovyet!er Birligi'ne olan cogra-I erlcen uyan ve i1eti~im. Aynea Türk 

(- NATO'nun Güney Kanadl'nm ;fi yakmlIgl, Karadeniz'den Akde- limanlan da ABD 6, Filosu'na 

güeünü korumak. :niz'e geçi~i denetleyen Bogazlar üze-Iönemli destek saglIyor. 

2- Hür Oünya'nm Akdeniz Bölge-. ;rinde kontral sahibi olmasl nedeniy-: TO. Id 'd Id o. I 

si'ndeki ikmal yollanm korumak, :le Türkiye NATO'nun degerli bir: ur ye e us er 

3- NATO dl~mda kalan dost devlet- :üyesi oldugu kadar ABO'nin de: Adana Incirlik Hava OssiJ: 

leri, özellikle israil'i desteklemek, .önemli bir münefikidir... ! Suriye- Türkiye smmna yakm tsken- 

4- Bir sav~ zamanmda Sovyetler: Geçmi~te, Türkiye'nin ABO'ye :derun ve Yumurtahk ikmal depola- 

Birligi'nin Süvey~ Kanah'nt kullan- .verdigi askerî tesisler ABO'nin Sov- :nile Türkiye'nin güneyindeki en bümasml 

engellemek." :yet hava ve deniz faaliyetlerini, fü-lYÜk üslerden biridir. lncirlik'te bu- 

ABD, bu hedefler dogrultusunda :ze ve nükleer silah testlerini ve de !gün yalmz NATO kapsammda faa- 

Akdeniz BöIgesi'ndeki birçok ülke- Türkiye'nin etrafml ku~atan Yakm- :liyette bulunuluyor ve uygulamadade 

iki tarafll anla~malar ve antla~- :dogu'daki genel askerî faaliyetleri 'ki slmrlamalar üssün ABO'nin Ormalar 

geregi a~agldaki olanaklan el- geregi gibi izlemesini sagIayan yarar- :tadogu'da geli~en olasl durumlar 

de etti: II istihbarat toplama görevlerine ola- için kullanùma~1 açlSlndan çok az 

"- ABD kuvvetlerini konu~lan- nak vermektedir. Türkiye'nin sagla- .i~e yanyor. lneirlik, eaydlrma için 

dlrma, dlgl diger tesisler de ABD için sa-, bulundurulan sava~ uçaklanmn ya- 

- ABD ku\"vetleri için a~kt'rî tal- vunma muhabere istasyonlan için mma bir destek merkezi ve Askerî 

bikatlar, oldugu kadar taktik sava~ uçaklan Hava Aktarma Kumandanhgl 

- ABO kuwetlerinin ya,al \'e idari için havaalanlan ve Oogu Akdeniz'- (MAC) için ta~lma terminali olarak 

statüleri, de seyreden deniz ve hava (ABD' - da kUllamhyor. ABD için degeri. 

- lstihbarat faaliyetleri, nin) kuvvetleri için ikmal ve cep ha- NATO i~levleri ve Ortadogu'da ge- 

- ABD ku\'vetleri için harekât ne depolan saglamaktadlr." li~ebileeek olaylar için uzun vadeli 

Genel Hedefler: . planlan, Türkiye'de ABO'nin 6 ana, 21 . potansiyeli ve egitim olanaklannda 

1- NATO devletlerine ve diger Or- - Ve Ortak Kuvvet Komutanhkla- daha küçük üssünde görevli 7000 as- yatlyor. 

tadogu uluslarma kar~1 Sovyet silah- n için harekât planlar!." kerî personeli var", D' h .-J l ' 

II sa Idlrgan IIgml cay d mel kIIma k , 

"ABD" 

mn 

Akd 

entz 

' B"I ., d T" k' 'd k' ABD .. 1 . k' 1 Iger ava uç er!: 

0 gesl n c ur lye e I us en I I teme ABD A k H L' , d 

. b .. fi" d 19" k - . . k' . . . S ,n ara ava Imanl n an 

2- C ay d IrlcIlI~I.n . ba~an I1 olmadlgl ugun aa statu e ... as en tesl~1 ton. slyonu yenne getmyor: o.v- v ç'~r H v ü 'd l"'k 

durumda, etklh blr savunmaYI sag- vardlr. Bunun 61'1 l ürklve'de: 24'u yet IstIlasma kar~1 çaydmclhk ve IS- keil 16 I a a ~U n enh~t'S!1 . 

layacak yeterli güeü planlamak. Yunanlstan'da; 58'j Italy;,da: 2R'i tihbarat loplama. dU amml ve s:'~~~ urumu enn- 

3- Ortadogu'da ban~l ve istikran hi- lspanya'da; 2'si Fas'ta: 4'1I \-rail"" Üçüncü derecede blr i~le\'i de mal-. e yarar ana llyor, 

maye etmek, da; 22'si Portekiz'dedll . Leme teda! ik etmek, lojistik, egitim,l 

~ 

~ 

NATO er~p.n 

uyar. vt:: ,,-,erne 

+- f~r1a; '

• 

DEVAn 

"Savunma harcamalan klSllsln" diyen i~adaml 

'Bu militarist 

beyin Ylkamadlr' 

Be.lm Tlbuk, ordunun ülkeyl yönetmeye kalkmaslnl, tedavl 

lçln doktor yerlne marangoz çaOlrmaya benzetiyor 

Zam 

dalgasmm yarattlll rulkanll 

Tarkiye'yi sarsorken, i~odaml 

Besim Tibuk, bu garalta arasmdu 

hakettili yanklYI bulamayan. il!:ill\' 

bir r'k'$ yapll, Net Holding )'öne/l/ll 

Kurulu Ba$kam Tibuk. yazdI arlklomaslyla, 

"Zomlarm aS11sorwnlusunun 

kar$/II'CSlZkamu harcamulart 01- 

dulunu" iteri sarap, "öncelikle ~ll' 

vunma irin yap/Ian harcamalar blllmalld,," 

dedi. Tibuk, hu 

"tabu" konudaki r/kl$1n11l 

nedenlerini Ya~ülü Aldo, 

Ian 'a anlatll: 

• Açlklamamzm ö7el bir la 

manlamasl var m!ydl? 

Tibuk- Evet. Zamlar H' 

enflasyonun etkisi var. 1:111- 

las yon her üikede kar~lhk 'IZ 

para basmayla olusuyor, kar- 

SlhkslZ paraYI da devlet ha,!- 

yor. Ben bunun suç oidu~unu 

düsünliyorum. Bizde 

Anglo-Sakson hukuku olsa 

devleti mahkemeye verirdim. 

Hâkim olsam, enflasyondan 

delaYI zarara u~radl~ml ispat 

IlOcn bir kisi çJkt1~mda dev- 

Jeti tazminala mahkûm ederdim, 

Devlel kendini "Ben 

fazla para basarak sana hizmet 

ediyorum, aItyap! yaplyorum" 

vb. diye savunuyor. 

hIe burada, devk1in harcadlgl 

her kurusun halkm paras! 

oldugunun bilincine "armasl 

lâZlm. Devlet 0 paraYI bizden 

ahyor, lercihine gore kulla- 

IIlYOr. Bu iSle denellenmesi 

gerekir. Oysa bizde halk, OsmanlIdall 

beri hakklm, hukukunu 

koruma gelenegine 

sahip degil. Tlirkiye'de ilk 

defa bu '50 seçimlerinde 01- 

du. Ama benim soyledi~im 

anlaY1SlIl hâlâ ortaya ÇlklIglDl 

göremiyorum. Devletin har',1 

dlgl her kuruSla, her hakslzhkta ha" 

km sesinin ç!kmasl laZlrn, çlkrn!yor, 

Halk narkol yernis gibi. Oysa orlal'a 

çlkan ekonornik degerlerin hepsini çal1~an 

halk ureliyor. Dernek ki, çok 

ciddi blr sekilde kamu harcamalan: 

IIln denetlenrnesi gerekir. Bu arada 

ilah edilmeyen ve kamuoyunun tarlI~ma 

gündernine gel irilrneyen ola\ 

a,kerî harcamalardlr. ' 

• Tabu konulardan biri. 

Tibuk- Tabu, l'l'et. Tabu yapamn 

da kim oldugu belli de~ildir. Anla- 

Il:,!~ l,III 1'l(,O'I.lll 'lllll,lki ~ell:l!ll'I" 

l'a~I1l,lk la/lrn, '60'tan S

• 

Diyarbaklr'da beklenenin iki katl oy aldl 

13-19/12/87 

RefahK l 

aray' 

larma basladJklannda RP'l1ler çolu uda çahsaeal\IZ" demelerine karsm, 

yeri gezmisler, neredeyse ikinci turla- bazI RP'liler çoktan kollan SlVamll 

rlna baslamlslardl. gOrOnOyor. RP Silvan l1çe lkinei Bas. 

'bi kam Hilmi Amaç, "Belediyeler bizim 

an gJ için çok önemli" diyor. "Biz salci 

Ensolcu 

Diyarbalur birinei bölgede SHP 60 oleu farkl gözetmeden dOrOst bir 

bin oyla Oç milletvekilini (vekil baSI- halk çoculunu belediye baskam yap. 

"As I - d I I f na 20bin oy) Medis'e yollarken RP, mak istiyoruz. BugOn TOrkiye'de ö~- 

I ~uca e em z eodal zlhnlyete kar~l. Emperyallzmln ve 45 bin oyunun temsi1cisilÙ çlkartaml- rencilerin sorunlan var, devrimeilerin 

fa~lzmlOne oldu(iunu anlattl{Jlmlz ölçüde ba'ianh olduk .. yor. lkind bölgede DVP IS bin oyla sorunlan var. Bir sürO insan so1cudur 

alklslayan SHP'lilere rastlamak allStl- Meclis'e bir milletvekili yollarken RP diye ise allrumyor. Bunlar hep aym 

"~imdi merkeze miS bir görOntOydo. Hattâ birçok 28 bin oyuyla açlkta kallyor. Böyle- kaynaktan çlklyor. Bu yüzden so1cu. 

~gidince biz he. köyde SHP'lilerin RP'yi, RP'lilerin ce Diyarbakir seçmeninin dörtte biri sun, sal\clsm dèmeden birlikte muca. 

sap soracal\IZ. 'Siz SHP'yi kastederek "Bize vermeye- TBMM'de temsil edilemiyor. Bu tem. dele etmeliyiz. El\er biz bölOnürsek 

niye iyi çallsma- eekselÙz onlara verin" dedikleri riva- sil sorunu bülün Turkiye için geçer- al\amn yolunu açmlS oluruz. ANAP 

dlmz?' diyecel\iz. yet ediliyor. Simdi ise kimi SHP'liler Ii, afT" 1)iyarbakull Refah'cllar için benim haikImm düsmarudlr. Bu se. 

Eskiden bize 'KO- oy deposu olarak gördOkleri Güney-. l1ayati bir ùnem ta$IY0r. Çünku ka. çimde verdil\imiz dersi, belediye se. 

çOk Moskova'dan dol\u'da ve özellikle Diyarbaklr'da zandlklan halde Medis'te temsileile- imlerinde de vermeliyiz. Biz bunun 

ml geliyorsunuz?' RP'lÙn kendilerine gelmesi muhtemel ri olmayaeak. . için SHP ve DSP'liiere çaln yapuk. 

derlerdi, simdi biz onlara, 'Imamn .bir grup oyu aldll\ml kabul ediyorlar. "Ben barajl asamadll\lmlzl göTlln- 8en parti olarak bunlarl belenirim; 

kalesinden geliyoruz' diytccl\iz." Re- " " ce kahroldum, on dan soma seçimi de biz simdi birlikle davranma mesajl 

fah Partisi DiyarbakIr Merkez lIçe Feodallere kalll illemedim. Diyarbaku sonuçlanm da veriyoruz." :J 

Baskam Necdel Öeal, çevresindeki ~P hakkmdaki "Din istisman yap- bilmiyorum hâl~. Bakmadlm yani KEMAL CANIDQ'GrlHllur 

partiliIere saka yollu bunlart söylO- u" Iddialan, "oy patlamasl"run dddi dol\ru durust. Boyle olmasma dlger 

yor. Gerçekten de saka bile olsa bun- nedenlerine ISlk tUlmaktan uzak. partiler dahi hayretler içinde kaldllar. 

Ian söylemekte pek hakslZ sayllmaz. "Bizim burada astl mOeadelemiz' Gelip bize büyOk hakslzltk yaplldll\l- 

Seçim ùneesinde kimselÙn Diyarba. feodal zihlÙyete ve fasizme karst. Biz' m söylediler. çol\u gelip bizi kutladl, 

kir'da 30-35 binden fazla oy alaea!\l- emperyalizmin ve fasizmin ne oldu- teskin etmeye geldi." 11 Baskam Na. 

na ihtimal vermediAi Refah Partisi bi- l\unu anlatUl\lmlz ölçOde basanh 01- zif Vüeel klzgmhl\lm böyle .ifade edirinei 

bölgede OçOneO, ikinei bölgede duk." Bu söller DiyarbakIr bal\lmslz yor. SHJ:).1L!!!1.~am J:~.~~m ÖZ~Q: 

birinei parti olmayt basardl ve 70 bi- sosyalist adaytna falan ail deli!. Bun. ~u,neu ~a "Sahs~n .b~n ~nlann ~~nin 

üzerinde oy aldl. "Seçimden ön- Ian söyleyen RP Silvan !Içe !kinei hs te. DiyarbakIr I Ikl nulletveklh Ile 

ce büyük bir patlama yapaca!\lmlZl Baskam Hilmi Amaç. OIdukça genç te":lksllbet,meyeeek o,I,md~anm'?OemOksöylüyorduk. 

Bu oldu, Allah'a SOkür. kadrolara sahip Diyarbalm RP leski': rau u muyorum Iyor. . rt~ya 

Beklenenden fazlasl oldu ama, biraz lau, dinarrùk bir kampanya yürüterek çlkan bu durumun sanellan tlende 

daha suremiz olsaydl, o~'Umuzu 90 'propagandasmda yörenin birçok 50- m~~laka göriJIeeek~ir." 

binlere Ç1kantrdJk." Refah Partisi Di-. rununa yer vermis. Genç bir RP'li, .. Halk bunun zu~~m oldul\unu gör. 

yarbaklr Il ~as~am Nazif Vücel, se- "Sadeee dini sorunlar del\i1," diye ~u.', amk herkes blll,Yol'. Refah. Pa~çlmdt:n 

once Iddlalarma kimseyi inan- açlkllyor yaklaSlmlanm. "Bizim aSlf USI ne oy \ erenler, BIZ gerçe~1 bllldlram~mlS 

olmamn klZgtnll!\1 ve ba-. müeadelemiz bölgedeki feodallere. y?ruz, bIZ ne yapaea~ImlZl biliyoruz' 

sanmn gu.ruruyla konll$uyor. Peki karSldlr. Türkiye'de demokrasi yak. dlyorlar., Asllnda biz memnunu~, 

.bu, herkesl hayrete düsOren, R.::fah'- tur. Vardlr diyene cahil derim. " çOnku DlyarbaklTlI davasma sahlp 

1I1an gururlandlran ba$an nasll orta-' "Refah geleeek, zulüni biteeek". çlkmlSllr, seçimde de, seçi~den sonya 

çlkll? sloganmm Diyarbaklr'daki anlaml: ra da .. Asii memnumyellmlZ bu yuz. 

1973 scçimlerinde -bu seçimler Tekirdal\'dakinden elbette çok fark.: den. Blzlm davamlz bllmez." Merkez 

~1SP'rün gerçek b,ir alak. yaplll\1 ve en h. bzellikle bölgede oldukça güçlü: Ilçe Baskaru Necdel beal hâlâ ayakçok 

oy aldll\l. seçlmlerdl' Milli Sela- olan dini inançlarla beslenmis ve ço..: la olduklannJ vur~uluyor. 

mel Paru;1 Dlyarbaklr'da yuzde 18.5 ~u zaman sol un bile kullâïüîiäya 'çë:-i Gerçekten de Dlyarbaklr'da hâlâ 

oramnda oy a1mISll. Daha soma 1977 kindil\i argümanlarla desteklenen bu: açlk olan ve gelip gidelÙ bol parti 

seçimlerinde tulturabildi~j oy oram kampanyanm basanh olmasma $aS- ; merkezlerinden biri RP. Refah'cllar 

aneak yuzde 17.5 olmuSlu. 29 Kaslm mamak gerek. "SHP halkl OrkOuO. : salonda olurup videoda Diyarbakir 

1987 seçimlerinde Refah Partisi'nin Bir sey yapllacaksa bu halkla yaplla-; milingini izliyorlar. "Çok çahsuk dao' 

Dlyarbaklr'daki oy oram birinei böl- eak, Onlar bunu anlamadtlar. Din; ha ne yapahm" diye yakmanlara, 

gede yüzde 22.7, ikind bùlgede yOz. meselesini önemsemediler." Hilmi: "BOyOk sehirlerde MUsllÏmaÎl kli.lmade 

28.7 oldu. Bu sonuçlar nereden ba. Amaç, Kendi basanlanru açlklarken miS ml?" diyen ya$lIlara, "~imdi dao' 

Inhrsa bakllsm "Milli GöTti$" için bO- SHP'nin "görece basanSIZh!\lru" da ha bir hlrsla çahsma isteAi sOrüyor, bu 

Y,uk,b!r zafer. DiyarbakIr Refah Par- böyle anlauyor. in~anlar yarah, Izdlraph ama inanç 

1151nln daha öneeki seç-imlerde hIe bOlOn bu "bosluklan" doldur-. evam ediyor" diyenlere slkça rast. 

MSP'ni.n,aldlAI oylar karSlSlnda artl$ maYI becerebilen RP, ANAP'a kar$I:' amyor. "Bizim buralarda bir sembol 

~ay~eUlal ~e~ y~r. DiY~baklr'ln dOrt olan lepkiyi de iyi kullarunca bl$an- ardlr; Karaytlan, vurdukça da ha SI- 

Il,eslnde ,bln~cl, dört Ilçesinde ikin- ya IIla$11. Tabii "içeriye girmi$" aday- kl sanltr. l,te burada oyle oldu, Bu 

ce ve Oç ~Içestnde OçOnc:O parti olan lafln pck makbul oldugu bölgede, bir- sonuçtan sonra millet daba bir inanç- 

RI', bazlllçelerde diaer panilerin lap. \'O~ kerl "iç-eriye girmis" bir ismi de la davastna sanldl," Hilmi Amaç tep- 

~amma yakm ~y aid!, , , IIday Il''\terince Onleri iyice açlld\. kileri boyle dile ,etiriyor, Bir RP'Ii 

S~ç~?, ,oncesmde blr~ok kl~1 ~~fah Ama Ilcnç RP'liler yine de "do,on- klZ,mltaml saklayamayarak konu$u- 

Partlsi mn OoneY~Oau ~a ~o~ l)'l ç~- celcrinln lyi i1etilmedialnden, sömO. yor: "Bu Avrupa'nm envi. Buraya 

'1t't1llm ve ANAP lçln clddl blr tehlt. rll \e I~ken~e meselelerinin iyi anla- gelen yaban4.' parlamenter açJkça 'Biz 

ke olacaaml soylüyordu. Haul 1Ilmadl~Indan çok klAsik !slAmi Os. Refah PaniSl'lÙn ,oç kazanmasmdan 

SHP'liIer bunun en çok ~end,ilerlne lurlan ~I~rlhp daha ,eni, kesimlere kaY,1 duyuyoruz' dedi." 

yarayacaAlru, Refah PUllSI'nln ala. a~111I1ll1;mll$ olmllsmdan ve labii di. Refah panililer ,imdi, birçok ilçeca~1 

her ~YU,n Kendi $anslannl artll- ~cr bCl1l!derde ba,an saAlanamamlS de birinci ya da lkinci parti olmalanracalml 

lien sOrdOler, Ama bugon olma)lndan" du)'duklarl UzOntOyU na dayanarak Onlerine belediye seortaya 

çlkan sonuçtan sonra, a~lInda Slk sik dile geliri)'orlar, çlmlerini hedef olarak koymu$lu. 

RP'nin "o~daki oylan" loplayarak Bu ha13nda çok önemli bir etkeni Parti yetkililerinin "Merkezin, hoca. 

bOtUn partiler~ ,darbe \'\JrduAu her- de ku~ku~uz Refah'çllann erken da\'. mwn emirlerini bekliyoruz, 0 dOJruIkesee 

kabul edlllyor. Se.;1m kampa~- r;l111113':I1C"aramak gcrekiyor. Diyar. 

yasl sIrasmda RP kcn\oylanna Il ~aklr',!3 ,j:~~r panikr seçil1l \'all~ma. 

merkezinin balkonundan ~l sallavan, . 

M 

1

.. 

... 

KEYHAN 

12.12.87 

~~ J~)...uI~W..JI~;J1 

"lAJ'~.J~'.J"~~V 

~ 1,)L.ï.......l.i~ (\ \), 

jfl~ ('\), ~U (nv), 

wi"" ;~IJ (n~),w~~~ 

.,.wl 

~'~""'I~t;.äJ, &.J1Jt.:i', 

(T'~) .,-A,~ .~~, ,; 

auw (\,.~),UJ:P- t.J.u 

(V .~ .~ .;1) ~),.. 

wt..:.t.:...-JI el";' .:r-- (\ \ \), 

~ • .)L&....:..e ~I~ (V), 

~ ~'}l... ~ (n'.~'l), 

(T'y~y), 

(r,r), ~~ ~ 

• ~~I~(AV),WJ 

(oo), ,~,iL.;Ij~ ("")~ 

(, • ), .:"ljläl..J '.)\..A.- ~w 

I}~:...- (,.\ ), ,~ .:..I}..~... 

.:,,~t.:. (\ .0), &J~)~' 

•.)l;.Jl 4.J" • r-$ .:.~, 

A 

EL-HILAL 

• A 

EL-DIVlELI 

tI.-I-lIIlllll.I-III-II ••• a•••••• I!- •.IlI.-lII •••• _-_. __ • __ ......• ... l1li _ 

======================== 

~~l~l?-ll ~J~I~WI~I.)~~&4Ùj-Ù~«~1 ~I;.:ii» 

~;~~J~litS~lùIJ#jJûi 

~J,~IIJ.l-UI.:r~,.:.~~IW~"J1 

.~;. ........... ,.L., ,,...,J''''''''' t:-" U~I 

"';...,~.:.~J'~U'~IJ,... 

.;,.;......,.)J,I- ...~I ... ,~jL.o.AJl.,.~ 

,I~I.;,. ..... oJJ,...:.;,.JSl"~! ,.oJ"u. 

.,....,...:.;.~ 

~.:,I,JS..,~ ...,,,1JIJl.....J'.,.~.:,I~! 

'''!'.... _lI.;,.i.,..s,oöJ'flJOoJl;.~I~ 

•.,-5JI.o ...... .,.;,. ..... H ....;..JII ... ~.:,1 

~1~,~i),:.)~!.)JI~lf~..;..1 

.Jl,-SJUI.:.Le~JlIol',J.:..l.ll;"" ~, 

...'''!',;~~"" ~'J,.:.II,) .....~I~ 

,:,\S....)L." ..... ,...;.JII:...,~Wü,L...... 

:..t"....,":~l1...:.:,~ L,-S,,:.:,1..:....,,.5 

I... ,:,l.J,uJ,.4-0 ~ ....,..J..l ..r'll-~I 

..:,,~v'~~~.,-5JUI 

...;..J1 

)1~"'J":fUöJ' :,!:,.,..."J' ;..~, 

)~Vu.wI ...,;1II~I ;,..:.~ 

.. "'!.JIi'+'Le~~f~I,1 t.,.-S,UI 

jMJl.,.;"JI ,1"s~I.:,.~.JoC ,.......ü./+I 

;..,.,~I~I.:..,Jo.J..:.-IW."..s,.-.J1 

.... lUol,-S,I.o ... _",...., ....... '............JI 

.j~I~.,.,.,J"s~I.;..,.,.o..4J' ..J1 

Jl..llVI,Jllr-VI J',. ...,'~I';"",,,,- 

,rS~'t~VI~..;....J,.e.J, 

..k""';~f;.oJ";UlIJ1'.,..JJJ""""c,..:.J'.;,!, 

J..-'J~l'-'jJ"""~.J....--I..-I' JI...s4"J.o ...... 1,,;Jli~,..J'I.:.,o..,J'.:,' ......1 

lu,.j\hïlK",,~L-..1......S"',JI~I: 

~J .... I..,.:~Jlr"+''1tl,J~I;'''f'''+'''''j,,-.J~lJ 

I.n Ili'lrt'~'.nllllH' !r\UHII,I'f'hlhl'''1 I o¥A-~I~L....;JI~~I~1 

-< 

Ul 

'e 

H 

8 

tr1 

~ 

.,.: 

:1;. 

CIl 

G) 

:> 

< 

(,. 

t 

:f 

r 

. 'r'. .f .'. ~'t.. 1. ~ .:- 

i:~ ~ 

"" £i' 

.f. l';;: 

,-~:'t- 

-t .r.c:: 

f l;. &. 

- f. .... 

i' .:f. 

l .r;;!- 

, 't. t. 

!itt 

~li [;; 

",t.f 

r;: r. ' 

~.r 

o 'c :: c,; ... ~. T C.,\, i' '.-\.- f 

:: t (,. ~ (. r. '(...f (,. £ Ei ( 

tt-s-""(,l(. -Lf' 

F "(,~t -f-' 

-:f\'~ f( ...F-f.tE ....-l. 

l 

-['t.~>:;f ,!Çf~'t.r 

.t.t{ f f f ~'.~~t -E ~. 

r" ...... l t

L,9 ( 

t- f~t(~ '. ~'ïf'f-li31..5 ~ti:Ç.~.t'~~~i:"t, t.Cï.fœf'~'" c.,C,'1:C"t':'.t 

[, , ~ t, .' r f I. [ f 't, ", 'L \. t.'~' :\ ..... '1 .. r.: '1-~'!;; ~ _ 

~ ,:-1 c' \..~,!"t~.~'t ' ,: ~ ~.:!.. • ~l, . l 10 ~ ..... .1' e. 

}ffffftritiH~i~d~~{f~ffhih~~fH 

jhttt 

f c~iEf~rt~~\-~È~~f.r\-~~t~l'f:f: fr.~~\:~t~1;~~}tf.l~: 

~"t i ~'rl ~\.(1:- 'b, R-~~fi:C~~f'~ ~è~~~fr. I),t{~,J. ~~ f ~(~~~t 

[~lt-~rt ~~-'~'F~t f. ft 1~~f:f ~~l'l.f J 1.rr.fß~~~il~ 

L. ~ ~ 't, 'r . f \.~..\.r. f L 11 t,l ~F' f:. l (. ~ \. 't ~,C ~ .. C.. r.~.... ~ 

Lrfl\b £..1;(.bt~~~~' r:-l ~ ~ i}rr' ~ f~ r.~~ . r.~ t'~l}'~~ t;.~ 1: 

&; '.:. - ,~ 't' l.'~, 1. (., : • ~ .'. cr,. '1,. , ~ \ t, ~ ", 

[{htn hnknh jH~{tt}f.l tf.tf~tt.t~:f:{,;.t:E 

rttln [1:~ ~t f ~ ~l'~ ~'j~t~J ~ t li~ti;: fl~1:l~- 

....~ t t ~ 't "' .[ t. 

'f-{~t:f{t 

~,l.l" l c:;' I"~ ç' 

l,c.,-c_~ l\;~ 

Ff't

£iil 

SQ 

t"-: tt'~~r~~f'tl'~:ret t'[ {" 

~t fil L j;. to}' ~ r 't'~' '~~'~~~"''.'tt~,"'-:''~f,\. ~~'\J ~ 1:fr'£'~\;1', n,"ftt~[~.1-'1'1. 

'tn,:~r;;'f,~'L 

! .'t"?' ~~,f ~~: t,,', ~"~"~ 

I,. !t~~~ t:~td.,~t,f~~l &,'~f ,,'tll'~. "'1"'~~~~t 

f ~~1l 

r. "1 \ ~~ 'l' \ 1:' ' ..~t...... ,/~".\ 

,~f 

'';l, 

t' "~~ .ft!tl: 'r'l.ti. ,,:~\ ~~\ ~l. ~-t;~r.lt}~r\~, 

~l~~t!~;~~~~t~~t!\t~ 

'.. .. [. - l, r' Il' c; r"''''' "JI,...... ~ 

\~~t~ ..l.~~lht~tb~~l:.:'\;h~"F '.r~hh\,t 

.t' 

n~1. ':. p ".t' I~:t r"'\ " :r~~' c: 

- ~ • - - c, ~ ~ .... k. \" a ç ~,'t. '1. I,:; " 

t 1 c.. ,h, (l;f".[ ~,tllS..f t. t: '" 'ïz~ cel ~l; l.t" 'r r I:~ \;\'. ", t~t ~ 

~ ~} p' fi'Fi [.,rJ ~t..ref {-~l ~t " 't ~~ ~. r~.pt ~l.tt~}t '~ 

~: rr~.\t f.l:( Er.[~\ f t t""[': t f. ~ 'r.~~tt tt't'fî \ttt'H It., 'j-t\ fLC} '.{l t\- t t ffi~. ~~tJ: 

1(~I:hi ~~.~I.'t t'.. ... c: c;:.~~ 'll."~r1: ~f. t~t(~, ~l" /1.i:~[\t::'n'(4ttt.-( '~L\ I.. ~,::\:\ 

t~t~hW~,df}t~i 't'HU tH~h Hfn~1HWm~thHülH ~WH1f~ 

\ "" - 1; : -' ç, I- ' ,l f. , ~ ,t' . 6 !o. .!;, c. f' ' !;, ",,~'. t:: ~,;. .' t t w '!o 

~lt~t~~{ft f 'r }.~~ ?S t,~~f f.t~ft~if} [t~r~),t Œt15}flt,) r~~C{'~~ Et! i,],I ~l 

f' "..!. ,/' 1 '( {. \ • r.. ~ 'L l'J r" \J' 'f.' L.iç: ,. tt. 

..' ~.'~'~ . I. frio .. l'' ...~....'t 't.,l ..~. 

. ).., '1'" ... ( . c: " i 'f 1 . ~.,. u} L t to \ . ,to t. ~ ... 

.,.,. (. ~- I.. ' '1 ~ ~l 

'h~1:~t.t.~\", ..~ ).rr.f:'~",,: ;r ..clCc,.:~ 

i" .. l' I r..- .. 't 1: ~ Jo '" t r'[ l;' t 'to .. 

~'~'.11~\-,t'..c ,:,' f~' ~,~~,~. 6't 

f 

:t" 

~F. 

,to 'L I;, ~ ,t - \;, ..- , ' '~:\ '" ë ~ ~.., ~.~~c.. . 't. , 

t~~~ll\tlJ't\lE~'~çlr, ~t~i~.! 

( ~ ~{~ },t' ,tl ç. ': ... ,t' t. .t,t.).,", 'I: r,. Ë~f" 

r ~ ~f,' t~t.f ~-:tt 1f 1:r t ~l~ 

~ ~C''r.l~17 t 

,~'(",.t\ 

~~J:~l( l' ~..}..t'l'nt, 

~'r rI;, '("...... t' 

.}.. ~ "'. - \ ~ ' ". ~ t~ .\' ~ Q \,' r' 

. • .. t, t... .l t. l 

.[,~". ~1:(\'\t -'\:..f Lot" ". (t_~ ~ 

,[ .... ~t"'f ç" • ' .'-.. ~. ~ 'l l ",'~..,. b~~-l' t ..- 'l. ri 

'. ..,~ " " . 

1'r :( 

{{ 'tt 1,t.t.:..-rttlL\-f.:(f'[: 

} ~ .~ t. t~lt:~t't~tr 1{j. } ~f: t r ~.~.~{ . 1..1 ~ -r 17 , It!tl 

t' I 

r.t ~ 

.Ç't, ~'r~. t' ~,h;: 'e; !t.c '~~f: k'~,;,~, c;, '\ (I C... L -c ~c-'t. {""; ...:'" ",- 

\.{,I' ~ :C:' r. ... f< .., l',,, 'f, t. c t. 17. 

y ~.fr. JO 

- . - IL • Co - 'l' .~ . t. ~ \z ., l- ~... .~: -.. • ... - , , :::a 

te.- 

~. 

~ r::', ~ .. ~, - 

r .1;- Jf 

:::.: 

£:c,t.ç" i-.'-\-~', ..).t~ ....l\.. 'J, ':-t.",- . t't' -~.,,'f: ~t. '. ;r:',. t.' ..,'l.t .. ' ..,'\-t:.f.!' '",_ .,!,: 

l., 't r 1: 1 "r. t t, 'l.. ~ Ir. i ~",. ,t '. Œ :~ -. rt t:. 1'" 1-i t. \.,ç. '1" fr. F. c; '", \- t.:. ~ t r ~ r;t \:[-.e: ~ f r' '" ,=:r 

-1 ... fr., j lt [ 

ç. ~ 1. ~ 't'l [.L ~ r,., • 't. 'f 'f.r b" r.. t. ,... - t,;,lf. t.:..lf,1- F. \0 , ,F ~ ". b .!- f' ~..~l 'f': ~"C' ~.... lE:. 

f[li:'t\~}tÇ;~ h-l}.~ r'V,~. ",l1...Lt1 Ëj.f;1.1fJ'F.1 t.t~~,~",.1:t~f.~1.1;~'C; 

::-1~'iof""~ f.~r.,t' ,:-,'r..t~~ë..D" t 

,.. t.ç L, ~.L 't::lt t ~t' (~l~~' [~ ~ 1.rl"r'~ ~F~~~' f .t. F,t, ~ '~~: Col ........ ~ ~'~~1.1.'f ~ 

.• .1 ..(.~'t ~ t' to ~ t. ,t,,[, 'to - ~~. . ~ (. 

1.l' t.~(~ ~ ~,~:t:r't\.-pt Er 

~~~,=ç~çtr.Ç\E~~{t~~l~ '. 'f. ~ -ll:t. ~)."'-~\,;1'"c'.(" ~~1::r....."', -~ [.t't" ~~ t, 

~ ~,r} :.[ ~~~r r~tt 1:.1: ~ 1: t .t" 'b ~t:'1.j }~r~ t, 'f: IT 

~ f'-i:;'t.':- ,t 'r".",-\~" ~~'b ':-ï 

'....::. ~ 'E .t: l't- ~ t' 1'!r t, 1 ["[,'" -~ c' 

~~~7'E~[':-[~\~r~~1~~~'t.,i \~~~t~~~t~~~~}1)f\~~~'t.,~~~fff~t, 

L t,~ Ç".. '=.. t "" ~,_ ,\, ~ \ l, 

{foL[~(~~~~~[~t~'(r{f~~'t-~'l~'t{{fr 

~"~'C ~~f-c 'et\{' 

f t 1- l""~ :ï. .n \-T 

("f,;- ~ ~\ f t 'I.,":'".. ' 

\e- ~,t\'... .lt. 't,) 

. f.t~\-1~;: !o.-t. ~'l: 

",- ,~' 'l,= rl ..~.. 

c: l' r LI \'1"-1:)~ n; ) 

..t r d (,,= ~ ~ ~.ft.l: 

: 1 

~~l~}t rc..l;.. r:~t'. ~l' ~'f\'\J. 'f'! J JJ~~~~~!"),' 

t t, t.!1f.j h. tr,. 

'-~'fr'...:.. t(.t.";~ 

~ "' ... ~," .. !..~ t:. t ol; "" t. """. t, '\ .. ~ ,~~ ..... ok' f 

- t. .' ..e . 'It' .f' • 10. ,., .... L ... ... ~. ' 

~. ~ ,t t' ~ .c t_ ,"',' ~ ~ c' '= • p ç. • .- ; -r. -r. 'l : 

, " 

~..n !t..~t{E't~-r 

f [~~1~-ttfl 

f.~-:'..'r l' c: f:~ t. ~ 

t't, b r: "f ~" oe}' 

1~~~~\;';,{l}'. 

3:.LIOS 

".ç, 

:H

..llyS)'1 

.. 

~. 

• 

\ o..AYI \ \1 \0, ..,......,,;..n- 

EL-NEHAR 

9.11.87 

• 

~ '~-Jl.:.wJI 

..,AJ-..... ," .:,. ry. ~ 

i~ . l.,J _"""".,JI ~rll 

.>"'IJ'';'~' ,j'rl l JI "'~ rlL ~.r-ll ~...l,oj.:r- 

.~ j.,.1 .:,. , ~I./'"''il t y.J\ -).:u .:r- _....lL, 

....J.I,JI~~ . ~ ~..L .,s.J1 ....J.I,JIi ~ • ~~ .j ~ J! ~ 1St,.;. ""' ..... 

::r.~.J U-1- Vl ~~ .....I~I 

~ V. ';I~I l::~1 ':';)1 ..,...li ..iJ . ~j 

.:.;ls;. l':'! 1.-. .,.... ~~ J''-.J • ~j U-1- 

t,1.l..J1 .Jo::.u .;,~I.l ,r.J'" JI ~".s lt-o:o~ ~ 

..:..~Ij! 1.-. .JI . ~I.) G:.,olr:: 1.J.i

Bulletin deJiaison et.dÃnformation - Institut kurde de Paris

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

Bulletin deJiaison et.dÃnformation - Institut kurde de Paris