à¸à¹à¸²à¸à¸«à¸à¸±à¸à¸ªà¸·à¸ - à¸à¸£à¸¡à¸à¸£à¸±à¸à¸¢à¸²à¸à¸£à¸à¸²à¸à¸à¸°à¹à¸¥à¹à¸¥à¸°à¸à¸²à¸¢à¸à¸±à¹à¸
à¸à¹à¸²à¸à¸«à¸à¸±à¸à¸ªà¸·à¸ - à¸à¸£à¸¡à¸à¸£à¸±à¸à¸¢à¸²à¸à¸£à¸à¸²à¸à¸à¸°à¹à¸¥à¹à¸¥à¸°à¸à¸²à¸¢à¸à¸±à¹à¸
à¸à¹à¸²à¸à¸«à¸à¸±à¸à¸ªà¸·à¸ - à¸à¸£à¸¡à¸à¸£à¸±à¸à¸¢à¸²à¸à¸£à¸à¸²à¸à¸à¸°à¹à¸¥à¹à¸¥à¸°à¸à¸²à¸¢à¸à¸±à¹à¸
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
เทคนิคในการเตรียมและเก็บรักษาตัวอยางสัตวทะเล<br />
(Specimen preservation techniques)<br />
จรัสศรี อางตันญา วัชราภรณ ไตรพาณิชยกุล 1 กรอร วงษกําแหง เตือนใจ พันธธร 2 สุจินต อินทรัตน<br />
และ สุรสิทธิ์ อุตสาหะ<br />
บทนํา<br />
ขั้นตอนและวิธีการในการเตรียมและเก็บรักษาตัวอยางขึ้นกับวัตถุประสงคในการเก็บตัวอยางและ<br />
กลุมประเภทของตัวอยางสิ่งมีชีวิตที่เก็บ โดยทั่วไปการเก็บรวบรวมตัวอยางสิ่งมีชีวิตมีหลายวัตถุประสงค<br />
เชน ประกอบการเรียนการสอนและเพื่องานวิจัย เชน งานดานอนุกรมวิธานหรือการศึกษาทางนิเวศวิทยาและ<br />
ชีวิตสัตวทะเล หรือเพื่อเก็บรวบรวมไวในพิพิธภัณฑเปนตัวอยางเปรียบเทียบอางอิงรวมถึงการจัดแสดง<br />
เผยแพรความรู ในโอกาสนี้จะกลาวถึงขั้นตอนการเก็บรวบรวมตัวอยางสัตวทะเลเพื่อเขาพิพิธภัณฑ การแยก<br />
กลุมสัตวอยางคราว ๆ การคงสภาพและการเก็บรักษาตัวอยางถาวร โดยเนนถึงเทคนิคในการเตรียมและเก็บ<br />
รักษาตัวอยางสัตวทะเล<br />
การเก็บรวบรวมตัวอยาง (Sample collection)<br />
ตัวอยางสัตวทะเลสําหรับพิพิธภัณฑสัตวและพืชทะเลของสถาบันวิจัยและพัฒนาทรัพยากรทางทะเล<br />
ชายฝงทะเล และปาชายเลน นั้น สวนใหญเปนตัวอยางที่ไดจากโครงการวิจัยหลายโครงการที่ไดปฏิบัติ<br />
ติดตอกันมากกวายี่สิบป เชน ตัวอยางจากการสํารวจชีววิทยาทางทะเลระหวางไทย–เดนมารกครั้งที่ 5 (The<br />
Fifth Thai–Danish Expedition) ตัวอยางจากโครงการศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพสัตวและพืช<br />
บริเวณไหลทวีปฝงทะเลอันดามันของประเทศไทย ตัวอยางจากโครงการวิจัยเกี่ยวกับปาชายเลน แนว<br />
ปะการัง สภาพแวดลอมตามบริเวณตาง ๆ ตั้งแต จ. ระนอง ถึง จ. สตูล ฯลฯ ตัวอยางสัตวทะเลจากโครงการ<br />
เหลานี้เมื่อสิ้นสุดการปฏิบัติงานก็จะนําเขาเก็บรักษาไวที่พิพิธภัณฑฯ สวนวิธีการเก็บรวบรวมตัวอยางมีหลาย<br />
วิธีขึ้นอยูกับโครงการวิจัยแตละโครงการ<br />
การเก็บรวบรวมตัวอยางเพื่อเขาพิพิธภัณฑสวนใหญจะเปนทางดานการศึกษาชนิด (Qualitative)<br />
เครื่องมือและวิธีการเก็บจึงไมยุงยากซับซอนมาก สวนการเก็บเพื่อศึกษาทางดานปริมาณ (Quantitative) อาจ<br />
1 ปจจุบันเปนนักศึกษาปริญญาโท สาขา Integrated Tropical Coastal Zone Management, School of<br />
Environment, Resources and Development, Asian Institute of Technology (AIT)<br />
2 ปจจุบันดํารงตําแหนง เจาพนักงานประมง ศูนยวิจัยทรัพยากรทางทะเลและชายฝงอาวไทยตอนกลาง จ.<br />
ชุมพร<br />
1