อ่านหนังสือ - กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง

Nematomorpha (horsehair worms) เปนกลุมสัตวที่มีตัวออน (larvae) เปนปรสิตอยู
ในสัตวกลุม Aschelminths บางชนิด แตเมื่อโตเต็มวัยจะเปนพวกที่ดํารงชีวิตแบบอิสระในน้ํา สัตวกลุมนี้
แบงเปน 2 ชั้น คือ ชั้น Gordioda ซึ่งเปนกลุมที่อาศัยอยูในน้ําจืดและบนพื้นดินที่ชุมชื้น และชั้น
Nectonematoida ซึ่งเปนสัตวที่มีจํานวนนอยชนิดอาศัยอยูในน้ําทะเล มีอยูเพียงสกุล (genus) เดียว คือ
Nectonema สัตวชนิดนี้ในระยะตัวออนอยูในปูเสฉวน (hermit crab) และปู (Ruppert & Barnes, 1994)
การคงสภาพสัตวชนิดนี้ใช 3–5% ฟอรมาลิน และเก็บรักษาไวใน 3–5% ฟอรมาลิน เชนเดียวกัน
รูปที่ 22 Nematomophs รูปรางตาง ๆ (Barnes, Calow & Olive, 1994)
Rotifera โรติเฟอร (rotifer) สวนใหญพบในน้ําจืด มีเพียงไมกี่ชนิดในสกุล Seison ชั้น
Seisonidea อาศัยอยูในน้ําทะเล (Ruppert & Barnes, 1994) โรติเฟอรมีรูปรางทรงกรวย สวนดานหัว
(anterior) จะมีกลุมขน (cilia) ขึ้นเปนแถบอยูจํานวนมาก บางชนิดมีกลุมขนดูเหมือนกับเปนวงลอหมุน ใน
ภาษาอังกฤษจึงเรียกสัตวกลุมนี้วา Wheel-animalcules บางชนิดมีคิวติเคิล (cuticle) หนาขึ้นคลุมตัว
เรียกวา ลอริกา (lorica) การเก็บรักษาตัวอยางโรติเฟอรที่มีลอริกาเพื่อทําการศึกษาดานอนุกรมวิธานมีวิธีการ
งาย ๆ คือ การคงสภาพทําโดยใชปเปต (pipette) ดูดตัวอยางใสลงไปใน 10% ฟอรมาลิน การเก็บรักษาถาวร
ใช 2–5% ฟอรมาลิน สวนพวกที่ไมมีลอริกานั้น ตองทําใหสลบหรือชาเสียกอนโดยใชเบนซามีนไฮโดรคลอ
ไรด (Benzamine hydrochloride) วิธีใชใสเบนซามีนไฮโดรคลอไรดปริมาณ 0.125–0.5 มิลลิลิตร ใสลง
ในทุก ๆ 1 มิลลิลิตรของน้ําที่มีตัวอยางโรติเฟอร จากนั้นเขยาเร็ว ๆ สัตวตัวอยางก็จะสลบหรือชาภายใน 3
นาที จากนั้นจึงนํามาคงสภาพโดยใส 10% ฟอรมาลิน ลงไปเพียงเล็กนอยแลวเขยา สําหรับการเก็บรักษาถาวร
ใหนําตัวอยางที่คงสภาพแลวมาลางดวย 5% ฟอรมาลิน หลาย ๆ ครั้งเพื่อทําการกําจัดเอาเบนซามีนไฮโดร
คลอไรดออก จากนั้นเก็บรักษาไวใน 2–5% ฟอรมาลิน
24