อ่านหนังสือ - กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง

สติก ถามีความจําเปนตองใชภาชนะที่เปนเหล็ก ตองทําฟอรมาลินใหเปนกลางกอน แลวจึงเติม Rochelle
salt (Sodium potassium tratrate) KNaC 4 H 4 O 6 4H 2 O ประมาณ 40 กรัม ลงไปในสารละลายฟอรมาลิน
เขมขน 1 แกลลอน (ประมาณ 4 ลิตร) เพื่อปองกันการสลายตัวตกตะกอนของสนิมเหล็ก
2. Bouin’s fluid ใชเปนสารคงสภาพตัวอยางสัตวทะเลไดดี มีสวนผสมดังนี้
กรดพิคริค Picric acid (เปนสารละลายอิ่มตัวทําไดโดย
การเติมผลึกหนัก 1 กรัม ลงในน้ํา 75 มิลลิลิตร) 75 มิลลิลิตร
ฟอรมาลิน (Formalin)
25 มิลลิลิตร
กรดอะซีติก (Acetic acid, Glacial)
5 มิลลิลิตร
การคงสภาพใชเวลาอยางนอย 12 ชม. จากนั้นลางตัวอยางดวยแอลกอฮอล 50% กอนการเก็บรักษา
3. สารผสมของกรดโครมิกและกรดออสมิก (Chromic/Osmic acid mixture) มีสวนผสมดังนี้
กรดโครมิก (Chromic acid) 1%
100 มิลลิลิตร
กรดออสมิก (Osmic acid) 1%
2 มิลลิลิตร
ในการใชกรดออสมิกตองระมัดระวังในการปฏิบัติงานเพราะไอระเหยเปนพิษ
4. Flemming’s solution เปนสารคงสภาพที่ใชไดดีกับสัตวไมมีกระดูกสันหลังขนาดเล็ก เตรียมได
ดังนี้
กรดโครมิก (Chromic acid) 1%
150 มิลลิลิตร
กรดออสมิก (Osmic acid) 2%
40 มิลลิลิตร
กรดอะซีติก (Acetic acid, Glacial)
10 มิลลิลิตร
หลังจากทําการคงสภาพตัวอยางแลวควรนํามาลางใตน้ําไหลหลาย ๆ ครั้ง เพื่อขจัดคราบกรดออสมิก
ออก
ขอสําคัญในการคงสภาพอีกอยางหนึ่ง คือ ถาตัวอยางสัตวมีขนาดใหญน้ํายาคงสภาพอาจซึมเขาไม
ถึงเนื้อเยื่อหรืออวัยวะภายใน ควรใชเข็มฉีดน้ํายาเขาไปในลําตัวหรืออาจใชเข็มแทงตามบริเวณออนนุมให
น้ํายาผานเขาไปมิฉะนั้นเนื้อภายในจะเนาเสียได ตัวอยางทั้งหมดเมื่อทําการคงสภาพแลวจึงนําไปทําการเก็บ
รักษาในขั้นตอนตอไป
การเก็บรักษาถาวร (Preservation) เปนการเก็บรักษาขั้นสุดทายหลังจากไดคงสภาพ โดยใชสาร
เก็บรักษาหรือที่เรียกวา preservatives ที่มีคุณสมบัติในการปองกันและทําลายเชื้อแบคทีเรียและเชื้อรา สาร
เก็บรักษานี้จึงไมจําเปนตองเปนสารที่ปองกันการเนาสลายของเนื้อเยื่อ แตโดยปกติสารเก็บรักษาสวนมากมี
คุณสมบัติทางดานคงสภาพดวยเชนเดียวกัน
9