rusTvelologiuri literatura

315. Д. Радо
Венгерская критическая литература о поэме “Витязь в тигровой шкуре”
Шота Руставели и о венгерских переводах, иллюстрациях и изданиях поэемы
`literaturuli urTierTobani~, kreb. II, Tb., 1969, gv. 5-23.
avtori wers, rom rusTaveli da misi poema ungreTis sazogadoebriobam mixai ziCis werilebisa
da ilustraciebis saSualebiT gaicno. eTnografma da mTargmnelma bela vikarma daiwyo
enis Seswavla, raTa originalidan eTargmna `vefxistyaosani~. magram qarTulis, miT ufro
rusTavelis epoqis enis, srulyofilad daufleba SeuZlebeli aRmoCnda. mas damxmare da
Tanamosaqme gamouCnda — evropuli enebisa da esperantos mcodne giorgi wiklauri saqarTvelodan.
maT erTad Targmnes rusTavelis poema, romelic 1917 wels budapeStSi daibeWda
saTaurTi: `rusTaveli. tarieli, vefxistyaosani Wabuki~ (bela vikaris Targmani, 232 gv., m.
ziCis 26 suraTiT). poema dayofilia 47 Tavad da Seicavs 1545 strofs.
avtori vrclad mimoixilavs im mravalgzis gamoxmaurebas, rac am gamocemas mohyva ungrul
Jurnal-gazeTebSi.
1954 wels gamovida axali ungruli Targmani, poet Sandor veoreSisa. mxatvruli TvalsazrisiT
es pirvel Targmanze ukeTesia. `vefxistyaosnis~ veoreSiseul Targmans dadebiTi
Sefaseba hqonda ungrul presaSi. g. a.
316. prokofi ratiani
vefxistyaosnis avtoris vinaobisaTvis
Tb., 1969, 222 gv.
es naSromi pirvelad 1968 wels gamoqveynda (Jur. `mnaTobi~, №№ 2-5). wignad dabeWdilSi
ramdenime stilisturi gasworebaa Setanili, ZiriTadi debulebebi da argumentacia pirvandelia.
oRond aq gamokvlevas erTvis `istoriul-literaturuli sabuTebi rusTvelze~ (gv.
171-220). esenia nawyvetebi istoriuli Txzulebebidan da samarTlebrivi dokumentebidan,
romlebic, mkvlevris azriT, Seicaven damatebiT masalas SoTa rusTvelis samRvdelo wodebisadmi
kuTvnilebis mtkicebisaTvis.
avtoris mTavari Tezisia, rom `vefxistyaosnis~ avtori iyo sasuliero piri, q. rusTavis
eparqiis mRvdelmTavari, episkoposi an mTavarepiskoposi da amitom iwodeboda rusTvelad.
am Tezisis damtkicebas p. ratiani cdilobs Semdegi argumentebiT: 1) `rusTveli ewodeboda
sasuliero pirs, rusTavis eparqiis meTaurs. mis paralelurad aseTive saero gvarwodebis
arseboba SeuZlebeli iyo. 2) poemis `dasawyisSi~ gamoyenebul gamoTqmas `me, rusTveli xelobiTa~
es Sinaarsi aqvs: me, ÃelobiT (saÃelos flobiT, TanamdebobiT) rusTveli (rusTavis
episkoposi)... 3) serapion sabaSvilis mier galeqsil `rostomianis~ erT CanarTSi saubaria
`berebsa~ da `martvilebze~. p. ratianis azriT, es berebi da martvilebi SoTa rusTaveli da
bagrat muxranbatoni arian. 4) mkvlevars miaCnia, rom aRorZinebis epoqis mwerlebi, maT
Soris: mefe arCili, vaxtang VI, Teimuraz II, anton I da timoTe gabaSvili SoTa rusTvels sasuliero
pirad Tvlidnen. 5) ierusalimis jvaris monastris freskaze SoTas porfir-bisoni
acvia, romlis tarebis ufleba hqondaT mefes da didi eparqiebis mRvdelmTavrebs.
am naSromze daibeWda kritikuli gamoxmaurebani, romelTa avtorebi p. ratianis argumentebs
tendenciurad da arasworad Tvlian da mis ZiriTad debulebas dausabuTebel hipo-
Tezad miiCneven [ix. aqve, anotaciebi №№ 192, 335, 341]. g. a.
317. p. ratiani
isev `vefxistyaosnis~ avtoris vinaobaze
Jur. `ciskari~, 1969, № 11, gv. 123-138; № 12, gv. 107-127.
am werilSi avtori icavs Tavis naSroms _ `vefxistyaosnis avtoris vinaobisaTvis~,
romelic gaakritikes rusTvelologebma: al. baramiZem, el. metrevelma, s. caiSvilma. misi
azriT, mecnierTa mier presaSi gamoqveynebuli werilis arc erTi SeniSvna safuZvliani ar
98