rusTvelologiuri literatura

rusTvelologiuri literatura rusTvelologiuri literatura

science.org.ge
from science.org.ge More from this publisher
28.06.2014 Views

avtori aRniSnavs, rom b. vikars 1915 wels budapeStSi Sexvedria grigol wereTeli, romelsac vikaris TxovniT gaukeTebia poemis bolo gverdebis Targmani germanul enaze. b. vikaris Targmani daibeWda 1917 wels. g. a. 296. mariam karbelaSvili `vefxistyaosnis~ parizuli xelnaweri, P 10 (X) SoTa rusTavelis sax. qarTuli literaturis istoriis inst. XXIX samecniero sesia. moxsenebaTa Tezisebi, Tb., 1969, gv. 8. es nusxa gadawerilia 1701-1702 ww. vinme `beJuas qalis~ mier. nairkiTxvaTa xasiaTiT miekuTvneba e. w. `samefo saxlis~ xelnawerTa jgufs (ABC...), oRond strofuli SedgenilobiT maTze mniSvnelovnad moklea. amasTan erTad, CanarT strofTa raodenobiT da sistemiT gansxvavdeba e. w. `mokle redaqciis xelnawerTaganac (EFZ...). savaraudoa, rom `samefo saxlis~ nusxaTa arqetipi iyo X tipis nusxa da ABCM `vrceli redaqcia~ Camoyalibda am arqetipis gavrcobis Sedegad. `vefxistyaosnis~ xelnawerTa Soris esaa erTaderTi SemTxveva, rodesac nairkiTxvebiT identuri nusxebi strofuli Sedgenilobis mixedviT warmodgenilia _ mokle (X) da vrceli (ABCM) _ redaqciiT. g. a. 297. ir. kenWoSvili qarTuli literatura inglisur literaturis saZiebelSi gaz. `lit. saqarTvelo~, 1969, 5. dek., № 49, gv. 4. avtori wers, rom inglisSi gamoica `literaturis megzuri — antikuri samyaros, bizantiis, aRmosavleTisa da afrikis literatura~. masSi qarTuli literatura warmodgenilia xuTi statiiT: `sibrZne balavarisa~, rusTaveli, s.-s. orbeliani, ilia WavWavaZe da k. gamsaxurdia. statiebis avtoria d. langi. rusTavelis daxasiaTebisas d. langi aRniSnavs misi msoflmxedvelobis kavSirs qristianobasTan, neoplatonizmTan, `Tumca misTvis ucxoa SuasaukuneTa sqolastizmi~. `mis alegoriul poemaSi cocxlad aris warmosaxuli Sua saukuneTa saqarTvelos zne-Cveulebani da suliskveTeba~. g. a. 298. zurab kiknaZe dionisesa da kronosis gamo `vefxistyaosanSi~ Jur. `ciskari~, 1969, № 11, gv. 119-122. mkvlevari wers: rusTvelologTa umravlesobas eWvi ar epareba, rom `vefxistyaosanSi~ naxsenebia dionise areopageli (avtori Suasaukuneebis mistikuri wignebisa) da gadmocemulia areopagituli moZRvrebis arsi (str. 1492). amasTanave z. kiknaZe uaryofs d. qumsiSvilis msjelobas divnosisa (1492) da dionosis (177) igiveobis Sesaxeb, TiTqos oriveSi Zveli berZnuli miTologiis RmerTi dionise (zevsisa da semeles Ze) igulisxmeba. z. kiknaZe miuTiTebs, rom dionise (Rvinis RvTaeba) orgiastuli RmerTia, amitom SeuZlebelia misi ganwyoba iyos gadmocemuli 177-e strofSi, radgan es mTlianad cvlis Cvens warmodgenas rusTavelis msoflmxedvelobaze. mkvlevari mxars uWers wakiTxvas `me divani brZenis ezros~ (p. ingoroyva, S. nucubiZe), romelSic sadavo `dionosi~ aRar Cans. z. kiknaZe aRniSnavs, rom d. qumsiSvils arasworad esmis 1415-e strofis Sinaarsi. kronosma ki ar daamxo ca qajebs Tavze, aramed TviTon daiRupa maTTan erTad. `vefxistyaosnis~ qajebi, 1415-e strofis narTauli azriT (metaforulad) kronossa da titanebs ganasaxiereben, xolo poemis gmirebi im naTel RmerTebs edrebian, romelnic zevsis winamZRolobiT amxoben kronosis sastik meufebas. g. a. 92

299. daviT kobiZe rusTaveli da sparsuli literatura wignSi: qarTul-sparsuli literaturuli urTierTobani, II, Tb., 1969, gv. 93-95. avtori ganixilavs qarTul-sparsuli literaturuli urTierTobis mniSvnelovan sakiTxebs. klasikuri periodis iranel poetTa Soris, poeturi azrovnebis, mxatvruli saxeebis, Sedareba-metaforebis gamoyenebis TvalsazrisiT, rusTveli ufro mis ufros Tanamedrove nizamis emsgavseba. rusTveli, rogorc es daamtkica k. kekeliZem, icnobda nizamis poemas `leilmajnunians~. mas, rogorc Cans, nizamis meore poema `xosrovSirinianic~ unda scodnoda. am mosazrebis sasargeblod metyvelebs orive poemaSi zogierTi motivebisa da epizodis msgavseba, agreTve orive poetis mier gamoyenebuli zogierTi mxatvruli xerxis siaxlove. sainteresoa, rom poemis `xosrov o Sirinis~ daskvniT nawilSi, sadac nizami misi mtrebisa da metoqeTa Sesaxeb laparakobs, erTi romeliRac qristiani poeti ixsenieba. mTavari is aris, rom mxatvruli sityvis es ori SesaniSnavi ostati erTmaneTisagan didad gansxvavebul msoflmxedvelobis niadagze dganan, rac maT mxatvrul azrovnebasa da gamomsaxvelobiTi xerxebis gamoyenebaSi vlindeba. n. r. 300. d. kobiZe jami da qarTuli literaturis istoriis zogierTi sakiTxi (rusTvelis kaen da salaman) wignSi: qarTul-sparsuli literaturuli urTierTobani, II, Tb., 1969, gv. 180-187. narkvevi exeba `vefxistyaosanSi~ moxseniebuli kaenisa da salamanis vinaobas: `misni ver gasZlnes patiJni ver kaen, verca salaman~ (1340). avtori marTebulad miiCnevs n. marisa da k. kekeliZis mosazrebas, romlebmac `vefxistyaosnis~ kaeni `leilmajnunianis~ gmir yaisad icnes. `leilmajnunianis~ yaisi, leilisagan daSorebuli, velad gaWrila, sisxlis cremlebs afrqvevs da gawamebul sicocxlis dReebs mxecTa da nadirTa Soris aRamebs. tarielis mZime gancdebis dasaxatavad, rusTavelma igi yaiss Seadara: mis tanjvas kaenic (yaisic) ver gauZlebdao. n. marisa da iustine abulaZis azriT, `vefxistyaosnis~ salaman aris sparsuli Txzulebis `salaman da absalis~ gmiri, Tumca ara jamisa, arc ibn-ishayisa, aramed anonimuri versiis salamani, romelic yaisis msgavsi mijnuria, masaviT lxinunaxavi da sisxlis cremlebis mfrqveveli. n.r. 301. d. kobiZe `vefxistyaosnis~ frazeologiuri leqsikoni~ wignSi: qarTul-sparsuli literaturuli urTierTobani, II, Tb., 1969, gv.309-312. avtori aRniSnavs, rom S. Rlontis wigniT saSualeba gveZleva Tvali mivadevnoT Soreuli droidan moyolebuli vidre XIX saukunemde qarTuli sasuliero, saero, saistorio da filosofiuri frazeologiis gavrcelebis ares, rusTvelis poeturi metyvelebis gavlenebs da mis Taviseburebebs. d. kobiZe miuTiTebs, rom S. Rlontis mier arCeuli gza rusTvelis poeturi azrovnebis, aRmosavluri, kerZod sparsuli poeziis monacemebTan mimarTebis kvlevis TvalsazrisiT erTaderTi da swori gzaa. qarTveli iranistebis gadaudebeli amocanaa, guldasmiT SeviswavloT rusTvelis poeturi azrovneba da ganvixiloT misi urTierToba sparsul poeziasTan, ara Zveli midgomiTa da meTodebiT, aramed axali TvalTaxedviT, ufro Rrmad, vidre amas odesme ikvlevdnen. maSin SesaZlebeli gaxdeba ufro naTlad davinaxoT is garemoeba, rom rusTveli WeSmaritad sxvagvarad moazrovnea, is ar eqvemdebareba iranel poetebs, mas sul sxva poeturi buneba da samyaro gaaCnia. n.r. 93

avtori aRniSnavs, rom b. vikars 1915 wels budapeStSi Sexvedria grigol wereTeli,<br />

romelsac vikaris TxovniT gaukeTebia poemis bolo gverdebis Targmani germanul enaze.<br />

b. vikaris Targmani daibeWda 1917 wels. g. a.<br />

296. mariam karbelaSvili<br />

`vefxistyaosnis~ parizuli xelnaweri, P 10<br />

(X)<br />

SoTa rusTavelis sax. qarTuli literaturis istoriis inst. XXIX samecniero sesia. moxsenebaTa<br />

Tezisebi, Tb., 1969, gv. 8.<br />

es nusxa gadawerilia 1701-1702 ww. vinme `beJuas qalis~ mier. nairkiTxvaTa xasiaTiT miekuTvneba<br />

e. w. `samefo saxlis~ xelnawerTa jgufs (ABC...), oRond strofuli SedgenilobiT<br />

maTze mniSvnelovnad moklea. amasTan erTad, CanarT strofTa raodenobiT da sistemiT<br />

gansxvavdeba e. w. `mokle redaqciis xelnawerTaganac (EFZ...).<br />

savaraudoa, rom `samefo saxlis~ nusxaTa arqetipi iyo X tipis nusxa da ABCM `vrceli<br />

redaqcia~ Camoyalibda am arqetipis gavrcobis Sedegad.<br />

`vefxistyaosnis~ xelnawerTa Soris esaa erTaderTi SemTxveva, rodesac nairkiTxvebiT<br />

identuri nusxebi strofuli Sedgenilobis mixedviT warmodgenilia _ mokle (X) da vrceli<br />

(ABCM) _ redaqciiT. g. a.<br />

297. ir. kenWoSvili<br />

qarTuli <strong>literatura</strong> inglisur literaturis saZiebelSi<br />

gaz. `lit. saqarTvelo~, 1969, 5. dek., № 49, gv. 4.<br />

avtori wers, rom inglisSi gamoica `literaturis megzuri — antikuri samyaros, bizantiis,<br />

aRmosavleTisa da afrikis <strong>literatura</strong>~. masSi qarTuli <strong>literatura</strong> warmodgenilia<br />

xuTi statiiT: `sibrZne balavarisa~, rusTaveli, s.-s. orbeliani, ilia WavWavaZe da k. gamsaxurdia.<br />

statiebis avtoria d. langi.<br />

rusTavelis daxasiaTebisas d. langi aRniSnavs misi msoflmxedvelobis kavSirs qristianobasTan,<br />

neoplatonizmTan, `Tumca misTvis ucxoa SuasaukuneTa sqolastizmi~. `mis alegoriul<br />

poemaSi cocxlad aris warmosaxuli Sua saukuneTa saqarTvelos zne-Cveulebani<br />

da suliskveTeba~. g. a.<br />

298. zurab kiknaZe<br />

dionisesa da kronosis gamo `vefxistyaosanSi~<br />

Jur. `ciskari~, 1969, № 11, gv. 119-122.<br />

mkvlevari wers: rusTvelologTa umravlesobas eWvi ar epareba, rom `vefxistyaosanSi~<br />

naxsenebia dionise areopageli (avtori Suasaukuneebis mistikuri wignebisa) da gadmocemulia<br />

areopagituli moZRvrebis arsi (str. 1492).<br />

amasTanave z. kiknaZe uaryofs d. qumsiSvilis msjelobas divnosisa (1492) da dionosis<br />

(177) igiveobis Sesaxeb, TiTqos oriveSi Zveli berZnuli miTologiis RmerTi dionise (zevsisa<br />

da semeles Ze) igulisxmeba.<br />

z. kiknaZe miuTiTebs, rom dionise (Rvinis RvTaeba) orgiastuli RmerTia, amitom SeuZlebelia<br />

misi ganwyoba iyos gadmocemuli 177-e strofSi, radgan es mTlianad cvlis Cvens<br />

warmodgenas rusTavelis msoflmxedvelobaze. mkvlevari mxars uWers wakiTxvas `me divani<br />

brZenis ezros~ (p. ingoroyva, S. nucubiZe), romelSic sadavo `dionosi~ aRar Cans.<br />

z. kiknaZe aRniSnavs, rom d. qumsiSvils arasworad esmis 1415-e strofis Sinaarsi. kronosma<br />

ki ar daamxo ca qajebs Tavze, aramed TviTon daiRupa maTTan erTad. `vefxistyaosnis~<br />

qajebi, 1415-e strofis narTauli azriT (metaforulad) kronossa da titanebs ganasaxiereben,<br />

xolo poemis gmirebi im naTel RmerTebs edrebian, romelnic zevsis winamZRolobiT<br />

amxoben kronosis sastik meufebas. g. a.<br />

92

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!