rusTvelologiuri literatura

rusTvelologiuri literatura rusTvelologiuri literatura

science.org.ge
from science.org.ge More from this publisher
28.06.2014 Views

lobiT: `sira~ (wyeba, rigi); `erTisa~ da `mravlis~ urTierToba, rogorc filosofiuri problema, `wamis-yofa~; `zesTa~, `zesi~, `zesTa-zesi~, `zemxedveli~ da sxv. rogorc mtkicdeba, SoTa rusTaveli warmoSobiT mesxeTidanaa, magram mis TxzulebaSi nacvalsaxelebis, zmnissarTebis da sxva morfologiuri kategoriebis gamoyenebis mxriv, arn. Ciqobavas dakvirvebiT, SeimCneva imereT-guria-raWis dialeqtebis meti gavlena, vidre aRmosavleT saqarTvelos dialeqtebisa. amis mizezi SeiZleba is iyos, rom rusTaveli rogorc pirovneba da moazrovne Camoyalibda aRniSnul sametyvelo garemoSi. esec erT-erTi argumentia gelaTSi SoTas didxans yofnis sasargeblod. g. a. 267. c. CikvaSvili cxra milioni tomi gaz. `komunisti~, 1968, 30 ianv., № 24, gv. 4. avtori wers, rom 1966 wels, rusTavelis saiubileod mzadebis periodSi biblioTekis fonds Seemata `vefxistyaosnis~ Targmanebi frangul, espanur da monRolur enebze. miviReT agreTve berlinSi 1943 w. qarTul enaze gamocemuli `vefxistyaosani~ da masalebi rusTavelis Sesaxeb Sveicariidan _ `rusTaveli Jenevis universitetSi~, ungreTidan _ JurnalgazeTebis statiebis mikrofilmebi da sxv. g. a. 268. g. Citaia sayofacxovrebo realiebi vefxistyaosanSi `SoTa rusTaveli~, ist., arq., eTn. da folk. samecn. sazogadoebis krebuli, Tb., 1968, gv. 89-98 avtori aRniSnavs, rom poemaSi mocemuli sayofacxovrebo sagnebi da movlenebi amJRavneben poemis kavSirs saqarTvelos sinamdvilesTan. aseTi Temebia: eTnikuri samyaro, enis xalxuroba, nadiroba, navrozoba, qorwili, Zmobiloba, kai-yma, sameurneo yofa da sxv. avtori sagangebod ikvlevs mena sityvis mniSvnelobas me-700 strofSi: `viTa vefxsa wavarna da qvabi aqvso saxlad, menad~. menas kaxeTSi uwodeben yurZnis tkbilis dasayenebel WurWels, xolo qarTlSi, aragvispirSi, mena ewodeba rogorc tkbilis WurWels, agreTve im droebiT nagebobas, sadac tkbils wuraven. mena Tavdapirvelad droebiTi nagebobis, sadgomis saxeli unda yofiliyo, romelic SemdgomSi nagnebobaSi moTavsebul WurWelsac Seerqva. aqve garkveulia `TavSedgmulis~ mniSvneloba: `fridons uZRvna cxra tabaki margaliti TavSedgmuli~ (1559). avtori aRniSnavs, rom marcvleulis awyvis wesi orgvari iyo: `pina TavSebmuli~ da `pina pirze~ (mTiuleTSi), `gadasmuli nitra~ da `Tavmobmuli nitra~ (qiziySi), `siliT~ da `TavSabmiT~ (qarTlSi), `laRamosmuli~ (laRa joxia, romelsac xorbleulis wyvis dros xmaroben) da `Taviani~ (raWaSi). rusTvelis mier naxmari `Tav-Sedgmuli~ xalxuri gamoTqmis kalkia. g. a. 269. kote ColoyaSvili termin `cera~-s Sesaxeb kreb. `SoTa rusTaveli~, saq. mecn. akademia, istoriis, arqeol., eTnogr. da folk. samecn. sazogadoeba, Tb., 1968, gv. 116-121. avtori aRniSnavs, rom mSvild-isari, rogorc sasroli saWurveli, `vefxistyaosanSi~ sxvadasxva konteqstSi gvxvdeba: naxsenebia rogorc erTad, ise cal-calke: mSvildi, isari, isarTa pirebi, agreTve — mSvildosani. 166-e strofSi aris aseTi striqoni: `purad da saWmlad mivendev Cemsa mSvildsa da cerasa~. leqsikografebis umetesoba `ceras~ ar ganmartavs. mxolod d. kariWaSvils, iust. abulaZes da a. SaniZes aqvs aRniSnuli, rom `cera~ aq cers (TiTs) niSnavs. avtors moupovebia cnoba, rom aRmosavleT saqarTvelos mTaSi cera ewodeba karg, marTal isars da varaudobs, rom rusTavelis poemaSic ceras es Sinaarsi unda hqondes. g. a. 82

270. С. С. Цаишвили История текста “Витязя в тигровой шкуре” Автореферат диссертации на соискание ученой степени доктора филологичекских наук, Тб., “Мецниереба”, 1868, 3-50 стр. avtoreferatSi Sejamebulia `vefxistyaosnis~ Cvenamde moRweuli xelnawerebis Seswavlis Sedegebi, mocemulia sxvadasxva redaqciuli jgufebis Camoyalibebis istoria da maTi urTierTmimarTeba. cal-calke ganxilulia sakiTxebi: `vefxistyaosnis~ Zveli redaqciebi (gv. 23-30); `vefxistyaosnis~ teqstis istoria da misi aRdgenis ZiriTadi sakiTxebi (gv 30-40); `vefxistyaosnis~ vaxtangiseuli redaqcia (gv. 40-42); `vefxistyaosnis~ artanujuli varianti (gv. 42-44); `vefxistyaosnis~ axali redaqcia 1841 wlis gamocemaSi (gv. 44-50). miTiTebulia, rom dacva Sedgeba Tbilisis saxelmwifo universitetSi, 1968 wlis 2 oqtombers. g. a. 271. al. WinWarauli vefxistyaosnis leqsikidan Jur. `macne~, els, 1968, № 4, gv. 146-154. 1370-e strofSi: TviToman TviTo Caicves, Tavis Tavs gamoscdinian,... jaWv-muzaradsa, abjarsa marT vera ver mohkidian... mkvlevris azriT, saeWvoa pirveli striqonis meore muxli `Tavis Tavs gamocdidian~. Sinaarsis mixedviT rom vimsjeloT, gmirebi Tavis Tavs ki ara, abjars gamoscdian, iaraRs sinjaven. `v.t-Si~ gvaqvs zmnizeda `Tavis-Tav~ da `Tavis-Tavis~, rac niSnavs: cal-calke, Tavis- Tvis (strofebi 460, 1490, 1661, 1411). swored es zmnizeda unda gvqonoda sadavo adgilas. amaze migvaniSnebs gamoTqma `TviToman TviTo~: e. i. orivem moirgo abjari da cal-calke sinjavdnen. al. WinWarauli Tvlis, rom meore taepSi `abjarsa~ nacvlad unda daiweros `abjari~, rogorc xelnawerTa umetesobaSia. am SemTxvevaSi abjari mxolod SeteviT iaraRs aRniSnavs. rusTaveli ambobs: jaWv-muzarads verara abjari ver ekideboda, ver Wridao, _ es Tavdacvis iaraRis gamocdaa. xmliT rkinas bambis mkediviT Wridneno, _ es ki Setevis iaraRis gamocdaa. Tu ara abjari, sxva ra unda vigulisxmoT `vera~-Si (marT vera ver mohkidian)? amitom es striqonebi ase unda wavikiTxoT: TviToman TviTo Caicves, Tavis-Tav gamoscdidian, jaWv-muzaradsa abjari marT vera ver mohkidian. 1414-e strofSi xmarebuli sityva `riali~ niSnavs marcxs, zians. avtori imowmebs `amirandarejaniansa~ da aRmos. saqarTvelos mTis dialeqtebs. g. a. 272. m. WoWua `vefxistyaosani~ zepirad gaz. `saxalxo ganaTleba~, 1968, 18 seqt., № 45, gv. 4. oCamCiris r-nis sof. rekaSi cxovrobs rusuli enisa da literaturis yofili maswavlebeli kapiton labaxua, romelmac zepirad icis `vefxistyaosnis~ S. nucubiZiseuli Targmani. icis agreTve zogierTi Tavi qarTul da afxazur enebze. k. labaxua axla 74 wlisaa da ambobs, Tu dascalda, unda rom poema mTlianad Seiswavlos zepirad qarTul da afxazur enebzec. g. a. 83

lobiT: `sira~ (wyeba, rigi); `erTisa~ da `mravlis~ urTierToba, rogorc filosofiuri<br />

problema, `wamis-yofa~; `zesTa~, `zesi~, `zesTa-zesi~, `zemxedveli~ da sxv.<br />

rogorc mtkicdeba, SoTa rusTaveli warmoSobiT mesxeTidanaa, magram mis TxzulebaSi<br />

nacvalsaxelebis, zmnissarTebis da sxva morfologiuri kategoriebis gamoyenebis mxriv,<br />

arn. Ciqobavas dakvirvebiT, SeimCneva imereT-guria-raWis dialeqtebis meti gavlena, vidre<br />

aRmosavleT saqarTvelos dialeqtebisa. amis mizezi SeiZleba is iyos, rom rusTaveli rogorc<br />

pirovneba da moazrovne Camoyalibda aRniSnul sametyvelo garemoSi. esec erT-erTi<br />

argumentia gelaTSi SoTas didxans yofnis sasargeblod. g. a.<br />

267. c. CikvaSvili<br />

cxra milioni tomi<br />

gaz. `komunisti~, 1968, 30 ianv., № 24, gv. 4.<br />

avtori wers, rom 1966 wels, rusTavelis saiubileod mzadebis periodSi biblioTekis<br />

fonds Seemata `vefxistyaosnis~ Targmanebi frangul, espanur da monRolur enebze. miviReT<br />

agreTve berlinSi 1943 w. qarTul enaze gamocemuli `vefxistyaosani~ da masalebi rusTavelis<br />

Sesaxeb Sveicariidan _ `rusTaveli Jenevis universitetSi~, ungreTidan _ JurnalgazeTebis<br />

statiebis mikrofilmebi da sxv. g. a.<br />

268. g. Citaia<br />

sayofacxovrebo realiebi vefxistyaosanSi<br />

`SoTa rusTaveli~, ist., arq., eTn. da folk. samecn. sazogadoebis krebuli,<br />

Tb., 1968, gv. 89-98<br />

avtori aRniSnavs, rom poemaSi mocemuli sayofacxovrebo sagnebi da movlenebi amJRavneben<br />

poemis kavSirs saqarTvelos sinamdvilesTan. aseTi Temebia: eTnikuri samyaro, enis<br />

xalxuroba, nadiroba, navrozoba, qorwili, Zmobiloba, kai-yma, sameurneo yofa da sxv.<br />

avtori sagangebod ikvlevs mena sityvis mniSvnelobas me-700 strofSi: `viTa vefxsa<br />

wavarna da qvabi aqvso saxlad, menad~. menas kaxeTSi uwodeben yurZnis tkbilis dasayenebel<br />

WurWels, xolo qarTlSi, aragvispirSi, mena ewodeba rogorc tkbilis WurWels, agreTve im<br />

droebiT nagebobas, sadac tkbils wuraven. mena Tavdapirvelad droebiTi nagebobis, sadgomis<br />

saxeli unda yofiliyo, romelic SemdgomSi nagnebobaSi moTavsebul WurWelsac Seerqva.<br />

aqve garkveulia `TavSedgmulis~ mniSvneloba: `fridons uZRvna cxra tabaki margaliti<br />

TavSedgmuli~ (1559).<br />

avtori aRniSnavs, rom marcvleulis awyvis wesi orgvari iyo: `pina TavSebmuli~ da `pina<br />

pirze~ (mTiuleTSi), `gadasmuli nitra~ da `Tavmobmuli nitra~ (qiziySi), `siliT~ da `TavSabmiT~<br />

(qarTlSi), `laRamosmuli~ (laRa joxia, romelsac xorbleulis wyvis dros xmaroben)<br />

da `Taviani~ (raWaSi).<br />

rusTvelis mier naxmari `Tav-Sedgmuli~ xalxuri gamoTqmis kalkia. g. a.<br />

269. kote ColoyaSvili<br />

termin `cera~-s Sesaxeb<br />

kreb. `SoTa rusTaveli~, saq. mecn. akademia, istoriis, arqeol., eTnogr. da folk. samecn.<br />

sazogadoeba, Tb., 1968, gv. 116-121.<br />

avtori aRniSnavs, rom mSvild-isari, rogorc sasroli saWurveli, `vefxistyaosanSi~<br />

sxvadasxva konteqstSi gvxvdeba: naxsenebia rogorc erTad, ise cal-calke: mSvildi, isari,<br />

isarTa pirebi, agreTve — mSvildosani. 166-e strofSi aris aseTi striqoni:<br />

`purad da saWmlad mivendev Cemsa mSvildsa da cerasa~. leqsikografebis umetesoba `ceras~<br />

ar ganmartavs. mxolod d. kariWaSvils, iust. abulaZes da a. SaniZes aqvs aRniSnuli, rom<br />

`cera~ aq cers (TiTs) niSnavs.<br />

avtors moupovebia cnoba, rom aRmosavleT saqarTvelos mTaSi cera ewodeba karg,<br />

marTal isars da varaudobs, rom rusTavelis poemaSic ceras es Sinaarsi unda hqondes. g. a.<br />

82

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!