28.06.2014 Views

rusTvelologiuri literatura

rusTvelologiuri literatura

rusTvelologiuri literatura

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

as, eklesiis poziciebidan SoTa rusTvelis reabilitacias. manve kanonikurad aRiara bevri<br />

`saero~ saxeli. mag.: avTandili, amirindo, beJani, goderZi, manuCari, nodari, omani, ramazi,<br />

rostevani da sxv.<br />

recenzentebis daskvniT, p. ratianis Tvalsazriss araviTari safuZveli ar gaaCnia. mkvlevars<br />

ver moupovebia misTvis saWiro pirveli wyaroebi; zogi wyaros Sinaarsi sworad ver<br />

gaugia, zogi masala calmxrivad warmoudgenia, zogi ram TviTon SeuTxzavs. aseTi `kvleva~<br />

ki sakmarisi araa esoden ambiciuri hipoTezis damtkicebisaTvis. g. a.<br />

193. s. bedukaZe<br />

drois gansazRvris xalxuri sistema da misi anarekli `vefxisyaosanSi~<br />

`SoTa rusTveli~, ist., arq., eTn. da folk. samecn. sazogadoebis krebuli, 1968, Tb., gv. 99-107.<br />

avtori aRniSnavs, rom qarTul werilobiT ZeglebSi dadasturebulia uZvelesi droidan<br />

ciur sxeulebze sistemuri dakvirveba sagangebod naswavli pirebis _ `memargeTa~ mier. saba<br />

asaxelebs teleskopis msgavs xelsawyos _ `Wogrions~, xolo eTnografiul yofaSi dadasturebulia<br />

qvis svetebi, romlebzedac mowyobili iyo `mzis budeebi~; cnobilia: mesxeTSi darbazis<br />

gvirgvini an svanuri saxlis sarkmeli (laxvra), sadac aRiniSneboda mzis moZraobis<br />

dRiuri an wliuri kalendari, qvis svetebi (e. w. veSap-Tevzebi), qvakacebi (`Wortebi~), xis<br />

saaTebi da sxv. mzis saaTebi SemorCenilia eklesiebis samxreTis kedlebze (gelaTSi, ananurSi,<br />

sveticxovelze da sxv.).<br />

avtoris azriT, dakvirvebis garkveuli wesia asaxuli poemis 1569-e strofSi: `mTvare<br />

ciskrisa varskvlavsa ra Tana Seesworosa..., maTad saWvretlad mWvretelman, xams, Tavi iqedgorosa~,<br />

_ e. i. maRla mTaze unda avides da iqidan moaxdinos dakvirvebao.<br />

amave wess xedavs avtori 184-185 strofebSi:<br />

mas mihxvda wveri sadgurad maRlisa mTisa didisa...<br />

zed waadga, Seeqcevis, droTa, dReTa angariSobs.<br />

s. bedukaZe fiqrobs, rom `Seeqcevis~ sityva ciur sxeulebze xangrZliv Wvretas gulisxmobs<br />

da, SesaZloa, mzis svet-kalendrebze Wvretasac. mas `vefxistyaosnis~ qedgorobis<br />

msgavs wesad miaCnia xevSi arsebuli sakulto Cveuleba `asTvaglaxoba~ _ axalwlis wina Rames<br />

samebis wverze Ramis saTevad adis sami dekanozi, erTimeores zurgmiyudebulni, umZraxad<br />

mjdomni, ganTiadamdis akvirdebian cis samyaros, ris Semdegac winaswarmetyveleben<br />

momavali wlis av-kargze.<br />

770-e strofSi: `saxlad Cadges mzisa wverni~, avtoris azriT, SesaZloa igulisxmebodes<br />

`mzis saxli~ _ xalxur yofaSi dadasturebuli `mzis budis~ msgavsi mowyobiloba. g. a.<br />

193a. valerian gabaSvili<br />

aRmosavleTi VI-XII ss. qarTuli saistorio wyaroebis furclebze<br />

Tbilisis sax. universitetis Sromebi, t. 125, istoriis mecn. seria VI, 1968, gv. 271-307.<br />

am gamokvlevaSi rusTvelologiisaTvis mniSvenlovania Semdegi dakvirveba: XI-XII saukuneebis<br />

qarTul istoriografiaSi terminebi `sparseTi~, `sparsi~, `sparsuli~ ixmareboda<br />

rogorc konkretuli, ise farTo da zogadi mniSvnelobiT. zogadi gagebiT `sparseTi~ moicavda<br />

da gulisxmobda yvela mahmadianur qveyanas, `sparsi~ ki ewodeboda yvela mahmadians:<br />

arabs, Turqs, xvarazmels.<br />

v. gabaSvili aRniSnavs, rom `sparseTisa~ da `sparsis~ aRmosavlur-mahmadianurTan gaigiveba<br />

damaxasiaTebelia imdroindeli qarTuli mxatvruli mwerlobisTvisac, kerZod - `vefxistyaosnisaTvis~.<br />

am terminebs SoTa rusTveli imave mniSvnelobiT iyenebs, rogorc misi<br />

Tanamedrove qarTveli istorikosebi. striqonSi `ese ambavi sparsuli, qarTulad naTargmanebi~<br />

nagulisxmevia aRmosavlur-mahmadianuri ambavi, ufro zustad — Txrobis aRmosavlurmahmadianuri<br />

foni, gmirTa sarbieli da ara rusTvelis mier galeqsili sparsuli prozauli<br />

nawarmoebi, rogorc amas zogierTi mkvlevari fiqrobda. g. a.<br />

56

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!