rusTvelologiuri literatura
rusTvelologiuri literatura rusTvelologiuri literatura
odesac maT caze realurad xedavs. werilis avtorTa azriT, ~es SeuZlebeli varaudia~ da `vefxistyaosnis~ teqstobrivi analizi amtkicebs, rom astraluri sagalobeli aris erTiani, monoliTuri, `erTi sunTqviT~ warmoTqmuli `dRisiT, mzisiT, im dRes, roca Zmadnaficebi erTmaneTs daSordnen `tiriliTa da pirsa xokiT~. werilis avtorebi umarTebulod miiCneven im faqts, rom g. TevzaZe `vefxistyaosnis~ ciur sxeulebs `RmerTebs uwodebs, TiTqos rusTaveli (Tu avTandili) mnaTobebs Tvlis RmerTebad~, rac misi (rusTavelis) mravalRmerTianobis mimdevrobis mtkiceba gamodis. maT SesaZleblad miaCniaT, rom `es, ubralod, kalmis lafsusic iyos~, radgan imave SromaSi g. TevzaZe rusTavels Tvlis `RmrTis morwmune qristianad~. werilis avtorTa azriT, is garemoeba, rom erTmaneTs zustad ar emTxveva mnaTobebis calkeul saajoTa da SemakavSirebeli Sairis rigi, ar aris umniSvnelo. `es albaT imiTaa gamowveuli, rom rusTaveli uwinares yovlisa poetia da misTvis ucxoa poeturi aRmafrenis SemzRudavi yovelgvari sqema. cxadze ucxadesia, rom rusTaveli kargad erkveoda mnaTobTa astralur xasiaTSi (imdroindeli warmodgenebis mixedviT). rusTvelisaTvis mTavari iyo mnaTobebis astrologiur TvisebaTa kvalobaze avTandilis piriT miexmo es mnaTobebi da warmoeTqva warmtaci saajo sagalobeli, Seeqmna umSvenieresi poeturi simfonia~. werilis avtorebi damajereblad da gasaziareblad Tvlian g. TevzaZis mosazrebebs bakmaze, gavsebul anu srul mTvareze, mTvaris movanebaze... n. g. 873. maia bibileiSvili, medea TuSmaliSvili vefxistyaosnis prologis franguli Targmanebi kreb., `vefxistyaosnis~ uaxlesi Targmanebi evropul enebze~, Tb., 1980, gv. 78-89. avtorebi aRniSnaven, rom `vefxistyaosnis~ pirveli poeturi franguli Targmani gaakeTes elisabed orbelianma da solomon iordaniSvilma. is dasrulebuli iyo 1938 wels, magram gvian — 1974 wels gamoqveynda. masze adre daibeWda sergi wulaZis Targmani (parizi, 1964). mesame cda ekuTvnis gaston buaCiZes. gamoqveynebulia mxolod prologis Targmani (`bedi qarTlisa~, t. 33, 1975 w.). avtorebi akeTeben dasaxelebuli Targmanebis urTierTSedarebiT ganxilvas. aRniSnaven, rom e. orbelianisa da s. iordaniSvilis TargmanSi prologi Sesrulebulia 12-marcvliani aleqsandriuli leqsiT, Semdeg ki grZeldeba asonansurriTmiani 16-marcvliani leqsiT. s. wulaZec iyenebs striqonebis asonansur Sewyobas. igi frazas ufro meti poeturi moqnilobiT awyobs, masSi meti dinamikaa, magram is garkveulad davalebulia wina Targmanisagan. g. buaCiZis 16-marcvliani katrenebi riTmiania. misi leqsi radikalurad scildeba orive Targmans rogorc leqsikis, aseve mxatvruli asaxvis saSualebebiT. is araCveulebrivad flobs franguli enis stiqias, advilad poulobs da iyenebs sammarcvlian riTmebs. recenzentebis daskvniT, `sasixaruloa imis aRniSvna, rom yoveli momdevno mTargmneli cdilobs ukve nacnobis, ukve aRmoCenilis srulyofas~. werils axlavs reziume rusul enaze. g. a. 874. daviT bregaZe vefxistyaosnis gmirebi avtoris wignSi _ `warsulis siaxlove~, quTaisi, 1980, gv. 28-63. 1. fatmani (gv. 28-47). mkvlevari aRniSnavs, rom rusTvelologiur literaturaSi fatmani metwilad uaryofiT tipad aris warmodgenili. gansakuTrebiT mkacrad gansjian mas a. wereTeli, al. baramiZe da d. benaSvili. magram maTi kritikuli damokidebuleba usamarTloa. fatmani uaryofiT tipad ar miaCniaT rusTavelsa da misi poemis gmirebs. avTandilma, tarielma, nestan-darejanma kargad ician misi xasiaTis susti mxareebi, magram maTve gacnobierebuli aqvT fatmanis damsaxureba, misi sikeTe, adamianuroba da amitomac amkoben mas mimzidveli epiTetebiT. fatmani `vefxistyaosnis~ erT-erTi aucilebeli da saWiro personaJia. mas, naklTan erTad, bevri kargi Tviseba aqvs, romlebic naTlad aris warmoCenili poemis avtoris mier. 288
2. asmaTi. wignis 47-57 gverdebze mocemulia asmaTis daxasiaTeba. mkvlevris azriT, igi dabali socialuri wridan gamosuli qalia, romelic patronisadmi erTgulebisa da daZmuri megobrobis gansaxierebaa. Tavis keTili bunebiTa da mtkice nebisyofiT asmaTi uaRresad mimzidveli da saintereso pirovnebaa. 3. Sermadini (gv. 57-63). Sermadini avTandilis ymaa da mas erTgulad emsaxureba. TxzulebaSi aRwerili urTierTobis gaTvaliswi nebiT, misi da avTandilis megobroba ufro metia, vidre ymisa da patronis urTierTdamokidebuleba da aqedan gamomdinare erTgvari `savaldeblo~ siyvaruli. g. a. 875. d. bregaZe dinastiuri principis erTi sakiTxi vefxistyaosanSi avtoris wignSi _ `warsulis siaxlove~, quTaisi, 1980, gv. 63-69. mkvlevari msjelobs `vefxistyaosnis~ bolo Tavis erT epizodze, romelSic gadmocemulia tarielis mier asmaTis dasaCuqreba misgan gaweuli samsaxuris sanacvlod. `aw indoeTs samefosa meSvidesa, erTsa wilsa zeda dagsvam, Seni iyos, gvmsaxurebdi tkbili tkbilsa. vinca gwaddes, qmrad SeirTe, samefosa epatrone...~ (1648-1649). am faqts al. baramiZe da m. maxaTaZe saxelmwifos erTianobis principis darRvevad miiCneven, rac ewinaaRmdegeba rusTavelis politikur ideals. amis gamo am strofebs (da mTlianad indo-xataelTa ambavsac) gviandel, restavrirebul nawilad Tvlian. d. bregaZis azriT, tarielis mimarTva asmaTisadmi ar gulisxmobs qveynis danawilebasa da Zlevamosili erTmefobis safuZvlis rRvevas. asmaTi da misi qmari iqnebian tarielis iseTive qveSevrdomni, rogornic sxva provinciebis mmarTvelebi arian, Tumca eWvi am strofebis nayalbevobis Taobaze mainc ZalaSi rCeba. g. a. 876. levan bregaZe hegzametriT Targmnili vefxistyaosani kreb. `vefxistyaosnis uaxlesi Targmanebi evropul enebze, Tb., 1980, gv. 50-62. recenzia exeba `vefxistyaosnis~ h. budenzigiseul germanul Targmans (Tb., 1976). l. bregaZe am Targmanis warmatebis erT-erT pirobad miiCnevs misTvis saleqso formis sworad SerCevas. misi TqmiT, germanulma hegzametrma mTargmnels saSualeba misca originalis mxatvrul TaviseburebebTan erTad azric zedmiwevniT zustad gadaetana Tavis mSobliur enaze. recenzents mohyavs TargmanSi poeturi xerxebis (SidariTma, metafora, aliteracia da sxv.) warmatebiT gamoyenebis magaliTebi. aRniSnulia ramdenime azrobrivi uzustobac. amis miuxedavad, recenzentis daskvniT, `Cvens winaSea vefxistyaosnis erTi saucxoo Targmani~. werils axlavs reziume rusul enaze. g. a. 877. jumber gagniZe vefxistyaosnis budenzigiseuli germanuli Targmani kreb. `vefxistyaosnis uaxlesi Targmanebi evropul enebze, Tb., 1980, gv. 38-49. mkvlevari aRniSnavs im pozitiur gamoxmaurebas (da nawilobriv kritikulsac — ufro saqarTveloSi), rac am Targmanis gamoqveynebam gamoiwvia. h. budenzigma rusTavelis Sairi germanuli hegzametriT Secvala. es saleqso forma XIV saukunidan gamoiyeneba, Tumca man mniSvnelovani cvlileba ganicada ritmikis mxriv: grZeli marcvali Seicvala maxviliani marcvliT, xolo mokle marcvali — umaxviloTi. germanuli hegzametris terfi sammarcvliania. zogjer Tavs iCens ormarcvliani terfic, rac cezuris gadanacvlebas iwvevs. amiT leqsis ritmi dinamiuri xdeba da poets saSualeba eZleva, ritmuli variaciebis gamoyenebiT monotonuroba aicilos. 289
- Page 237 and 238: saraindo literaturasTan unda gamoir
- Page 239 and 240: zania, `vefxistyaosnis~ ideuri Sina
- Page 241 and 242: 735. izolda waqaZe vefxistyaosnis e
- Page 243 and 244: laze adrindel werilobiT dokumentebs
- Page 245 and 246: xulia meaTe saukunis xelnawerSi saT
- Page 247 and 248: 750. mariam karbelaSvili vefxistyao
- Page 249 and 250: 237-246 gverdebze warmodgenilia kom
- Page 251 and 252: avtori daaskvnis, rom SoTa rusTveli
- Page 253 and 254: 771. petre Saria SoTa rusTaveli da
- Page 255 and 256: jvris monastris freska. arsebobs me
- Page 257 and 258: 781. al. baramiZe `vefxistyaosnis~
- Page 259 and 260: 1. terminebi, romlebic dResac iseve
- Page 261 and 262: 793. daviT kobiZe rusTvelisa da niz
- Page 263 and 264: 798. levan menabde rusTveli ucxoeTS
- Page 265 and 266: avtori aRniSnavs: aRiarebulad iTvle
- Page 267 and 268: 809. vaxtang sidamoniZe Zvirfasi rv
- Page 269 and 270: mianis sxeulis welszeda da welsqved
- Page 271 and 272: 822. roland burWulaZe dagvianebuli
- Page 273 and 274: poemis geografiul areSi vxvdebiT md
- Page 275 and 276: 832. korneli kekeliZe SoTa rusTveli
- Page 277 and 278: wignidan `SiZin~ (Zv. w. XII-VI ss.
- Page 279 and 280: 844. rusTvelologiuri rCeuli literat
- Page 281 and 282: 851. qronika da informacia vefxisty
- Page 283 and 284: 857. sargis caiSvili vefxistyaosnis
- Page 285 and 286: poemiseuli samyaro, mxatvruli saxe
- Page 287: 870. aleqsandre baramiZe Zveli qarT
- Page 291 and 292: 881. vefxistyaosnis uaxlesi Targman
- Page 293 and 294: S. beriZe dednad iyenebda poemis d.
- Page 295 and 296: 891. vaxtang kuprava rusTveli Tu ru
- Page 297 and 298: 898. S. nucubiZe I. rusTavelis Semo
- Page 299 and 300: 905. akaki SaniZe vefxistyaosnis sa
- Page 301 and 302: 912. aleqsi WinWarauli vefxistyaosn
- Page 303 and 304: avtoris azriT, `vefxistyaosani~ ari
- Page 305 and 306: parizSi gaimarTa sajaro sazeimo sxd
- Page 307 and 308: saqarTvelos monaTmflobeloba ar gauv
- Page 309 and 310: avtorTa saZiebeli (cifri uCvenebs s
- Page 311 and 312: martirosovi a. 709. maruaSvili l. 3
- Page 313 and 314: pirTa saZiebeli (cifri uCvenebs sta
- Page 315 and 316: zarecki a. 100. zarinqubi h. 421. z
- Page 317 and 318: sangvineti ed. 95. sarajiSvili al.
- Page 319 and 320: sagnobriv-Tematuri saZiebeli (cifri
- Page 321 and 322: 29. vt. da axal qarTuli literatura
2. asmaTi. wignis 47-57 gverdebze mocemulia asmaTis daxasiaTeba. mkvlevris azriT, igi<br />
dabali socialuri wridan gamosuli qalia, romelic patronisadmi erTgulebisa da daZmuri<br />
megobrobis gansaxierebaa. Tavis keTili bunebiTa da mtkice nebisyofiT asmaTi uaRresad<br />
mimzidveli da saintereso pirovnebaa.<br />
3. Sermadini (gv. 57-63). Sermadini avTandilis ymaa da mas erTgulad emsaxureba. TxzulebaSi<br />
aRwerili urTierTobis gaTvaliswi nebiT, misi da avTandilis megobroba ufro metia, vidre<br />
ymisa da patronis urTierTdamokidebuleba da aqedan gamomdinare erTgvari `savaldeblo~<br />
siyvaruli. g. a.<br />
875. d. bregaZe<br />
dinastiuri principis erTi sakiTxi vefxistyaosanSi<br />
avtoris wignSi _ `warsulis siaxlove~, quTaisi, 1980, gv. 63-69.<br />
mkvlevari msjelobs `vefxistyaosnis~ bolo Tavis erT epizodze, romelSic gadmocemulia<br />
tarielis mier asmaTis dasaCuqreba misgan gaweuli samsaxuris sanacvlod.<br />
`aw indoeTs samefosa meSvidesa, erTsa wilsa<br />
zeda dagsvam, Seni iyos, gvmsaxurebdi tkbili tkbilsa.<br />
vinca gwaddes, qmrad SeirTe, samefosa epatrone...~ (1648-1649).<br />
am faqts al. baramiZe da m. maxaTaZe saxelmwifos erTianobis principis darRvevad miiCneven,<br />
rac ewinaaRmdegeba rusTavelis politikur ideals. amis gamo am strofebs (da mTlianad<br />
indo-xataelTa ambavsac) gviandel, restavrirebul nawilad Tvlian.<br />
d. bregaZis azriT, tarielis mimarTva asmaTisadmi ar gulisxmobs qveynis danawilebasa da<br />
Zlevamosili erTmefobis safuZvlis rRvevas. asmaTi da misi qmari iqnebian tarielis iseTive<br />
qveSevrdomni, rogornic sxva provinciebis mmarTvelebi arian, Tumca eWvi am strofebis<br />
nayalbevobis Taobaze mainc ZalaSi rCeba. g. a.<br />
876. levan bregaZe<br />
hegzametriT Targmnili vefxistyaosani<br />
kreb. `vefxistyaosnis uaxlesi Targmanebi evropul enebze, Tb., 1980, gv. 50-62.<br />
recenzia exeba `vefxistyaosnis~ h. budenzigiseul germanul Targmans (Tb., 1976). l. bregaZe<br />
am Targmanis warmatebis erT-erT pirobad miiCnevs misTvis saleqso formis sworad<br />
SerCevas. misi TqmiT, germanulma hegzametrma mTargmnels saSualeba misca originalis mxatvrul<br />
TaviseburebebTan erTad azric zedmiwevniT zustad gadaetana Tavis mSobliur enaze.<br />
recenzents mohyavs TargmanSi poeturi xerxebis (SidariTma, metafora, aliteracia da<br />
sxv.) warmatebiT gamoyenebis magaliTebi. aRniSnulia ramdenime azrobrivi uzustobac. amis<br />
miuxedavad, recenzentis daskvniT, `Cvens winaSea vefxistyaosnis erTi saucxoo Targmani~.<br />
werils axlavs reziume rusul enaze. g. a.<br />
877. jumber gagniZe<br />
vefxistyaosnis budenzigiseuli germanuli Targmani<br />
kreb. `vefxistyaosnis uaxlesi Targmanebi evropul enebze, Tb., 1980, gv. 38-49.<br />
mkvlevari aRniSnavs im pozitiur gamoxmaurebas (da nawilobriv kritikulsac — ufro<br />
saqarTveloSi), rac am Targmanis gamoqveynebam gamoiwvia.<br />
h. budenzigma rusTavelis Sairi germanuli hegzametriT Secvala. es saleqso forma XIV<br />
saukunidan gamoiyeneba, Tumca man mniSvnelovani cvlileba ganicada ritmikis mxriv: grZeli<br />
marcvali Seicvala maxviliani marcvliT, xolo mokle marcvali — umaxviloTi. germanuli<br />
hegzametris terfi sammarcvliania. zogjer Tavs iCens ormarcvliani terfic, rac cezuris<br />
gadanacvlebas iwvevs. amiT leqsis ritmi dinamiuri xdeba da poets saSualeba eZleva, ritmuli<br />
variaciebis gamoyenebiT monotonuroba aicilos.<br />
289