rusTvelologiuri literatura

rusTvelologiuri literatura rusTvelologiuri literatura

science.org.ge
from science.org.ge More from this publisher
28.06.2014 Views

wignis 75-107 gverdebze dabeWdilia t. kvanWilaSvilis bolosityvaoba _ `niko nadiraSvili da misi rusTvelologiuri Zieba~. werilis mokle varianti gamoqveynda 1976 wels (`ciskari~, № 12). ix. anot. № 706. g. a. 800. Tamaz natroSvili `ar qajnia, kacniao~ mis wignSi _ `maSriyiT maRribamde~ (meore Sevsebuli gamocema), Tb., 1978, gv. 93-110. avtori aRniSnavs, rom `vefxistyaosanSi~ moqmedi qajebi adamianTa modgmis warmomadgenelni arian. maTi `adamianobisa~ da saocari saqmeebis Sesaxeb avTandili pirvelad fatmanisagan Seityobs. mkvlevarTa winaSe didi xania dgas kiTxva: poemaSi xsenebuli `qajebi~ da `qajTa qveyana~ poetis fantaziis nayofia Tu isini Seesabamebian romeliRac sinamdvileSi arsebul xalxs? istorikosma mose janaSvilma gamoTqva azri, rom rusTveli qajebSi unda gulisxmobdes asasinTa ordens, anu ismailitebis seqtas da maT mTavar cixe-simagres alamuTs, CrdiloeT iranSi, sadac seqtis meTaurma iranelma feodalebma XI saukuneSi Zlieri saxelmwifo Seqmnes, maT qveyanaSi gabatonebuli Turq-selCukebis winaaRmdeg sabrZolvelad. es varaudi ufro safuZvlianad daasabuTa k. kekeliZem. igi axasiaTebs asasinebis, anu mulidebis saxelmwifos, aRwers maTi brZolis meTodebs, Tavzars rom scemda mTel mahmadianur samyaros da saWiroebis SemTxvevaSi qristianul qveynebsac swvdeboda. k. kekeliZis daskvniT, `vefxistyaosnis~ qajebi Tavisi yofa-cxovrebiTa da xasiaTiT zedmiwevniT gvagoneben mulidebs. T. natroSvils mohyavs damatebiTi sabuTebi imisa, rom XII s-Si qarTvelebma, axlo ur- TierTobiT Tu ara, gadmocemiT mainc kargad icodnen mulid-asasinTa arsebobisa da `saqmianobis~ Sesaxeb. Tanadroulobisa da msgavsebis mixedviT, savsebiT SesaZlebelia, rom rusTvels qajebisa da qajeTis dasaxasiaTeblad gamoyenebuli hqondes mulidebis saarako ambebi. mkvlevari daaskvnis: `mulidebTan qajTa gaigivebis Sedegad kidev erTxel mtkicdeba rusTvelis Semoqmedebis Tavisufleba da damoukidebloba, vinaidan `vefxistyaosnis~ qajebsa da qajTa samefos analogia uCndeba aRmosavleTis istorul sinamdvileSi da ara romelime arsebulsa Tu ararsebul sparsul poemaSi~. g. a. 801. ramaz patariZe navrozoba dRe gulanSaroSi gaz. `lit. saqarTvelo~, 1978, 27 ianv., № 5, gv. 4. mkvlevari ubrundeba adre mis mier dayenebul sakiTxs `vefxistyaosnis~ 1113-e strofis (`baRsa Sigan TamaSobad saRamosa gave Jamsa~) siyalbis Taobaze (ix. anot. № 717) maSin al. Win- Waraulma arasakmarisad miiCnia r. patariZis argumentacia da dasaxelebuli strofis avTenturoba daicva. r. patariZe kvlav acxadebs, rom 1113-e strofi `Sinaarseulad ewinaaRmdegeba 1112-e strofs~ da amiT gaurkvevloba Seaqvs mocemul epizodSi. igi aRniSnavs, agreTve, rom azrobrivad gaugebari da mcdaria 1112-e strofis meoTxe striqonSi erTi rigi xelnawerebis varianti `muneburni~, romelic p. ingoroyvam dabeWda 1953 da 1970 wlebis gamocemebSi. swori wakiTxvaa: `uneburni ar viyveniT~. g. a. 802. zurab ratiani sakargavi Jur. `macne~ (istoriis... seria), 1978, № 3, gv. 178-192. werilSi ganxilulia istoriul da literaturul ZeglebSi xmarebuli terminis `sakargavis~ mniSvneloba. 264

avtori aRniSnavs: aRiarebulad iTvleba debuleba, rom sakargavi aris feodaluri miwismflobelobis pirobiTi forma, ZiriTadad, samxedro samsaxuris sanacvlod miRebuli wyaloba, xolo mosakargave aris is, vinc aseT miwas flobs. es movlena damaxasiaTebelia adrefeodaluri xanisaTvis. S. mesxias azriT, `sakargavi~ XI-XIII sauk. qarTulSi orgvari mniSvnelobiT ixmareboda: `sakargavi~ niSnavda rogorc samoxeleod, sagamgeod, samarTavad gacemul garkveul teritorias, qalaqs, aseve sargos, fulad gasamrjelos. sakargavad miRebuli teritoriis, qalaqisa Tu saxelos gamgebloba rentiT an fuladi sargoTi nazRaurdeboda. vaxtang VI wers: `kargi rigsa hqvian da sakargavi — yovels gasarigebels~. `vefxistyaosnis~ gamomcemlebic daaxloebiT ase ganmartaven. rusTavelTan sakargavi niSnavs Tanamdebobas (xels), kerZod — amirbarobas: `ebrZana... boZeba miseulisa srulisa sakargavisa: Sen gqondes amirbaroba, qmna misve sauravisa!~ (334) z. ratianis azriT, sakargavi aRmavali feodalizmis movlenaa. Zlier, centralizebul saxelmwifos uxvad gaaCnda `yoveli gasarigebeli~ _ sakargavad gasacemi. es wesi xels uwyobda pirad iniciativas da ganapirobebda patronisadmi erTgul samsaxurs. g. a. 803. SoTa rusTaveli vefxistyaosani Tb., `sabWoTa saqarTvelo~, 1978, 280 gv., redaqtori l. nanitaSvili. wignSi dabeWdilia poemis 1966 wlis saiubileo gamocemis teqsti. strofebi daunomravia. erTvis n. ianqoSvilis ilustraciebi. 804. SoTa rusTaveli vefxistyaosani azerbaijanul enaze Targmnili ahmed javadis mier, baqo, 1978, 208 gv. teqsti gamosacemad moamzada, winasityvaoba da SeniSvnebi daurTo d. alievam. ix. anot. № 790. 805. SoTa rusTaveli vefxistyaosani poeturad Targmnili afxazur enaze m. lasurias mier, soxumi, 1978, 308 gv. 806. SoTa rusTaveli vefxistyaosani (Witez w tygrysiej skorze) igor sikirickis Targmani polonur enaze, varSava, 1978, 172 gv. 807. SoTa rusTaveli vefxistyaosani (Витязь в тигровой шкуре) Targmnili da mozardTaTvis gadakeTebuli n. zabolockis mier, moskovi, 1978, 217 gv. igive redaqcia daibeWda 1979 da 1980 wlebSi. 265

wignis 75-107 gverdebze dabeWdilia t. kvanWilaSvilis bolosityvaoba _ `niko<br />

nadiraSvili da misi <strong>rusTvelologiuri</strong> Zieba~. werilis mokle varianti gamoqveynda 1976<br />

wels (`ciskari~, № 12). ix. anot. № 706. g. a.<br />

800. Tamaz natroSvili<br />

`ar qajnia, kacniao~<br />

mis wignSi _ `maSriyiT maRribamde~ (meore Sevsebuli gamocema), Tb., 1978, gv. 93-110.<br />

avtori aRniSnavs, rom `vefxistyaosanSi~ moqmedi qajebi adamianTa modgmis warmomadgenelni<br />

arian. maTi `adamianobisa~ da saocari saqmeebis Sesaxeb avTandili pirvelad fatmanisagan<br />

Seityobs. mkvlevarTa winaSe didi xania dgas kiTxva: poemaSi xsenebuli `qajebi~ da<br />

`qajTa qveyana~ poetis fantaziis nayofia Tu isini Seesabamebian romeliRac sinamdvileSi<br />

arsebul xalxs?<br />

istorikosma mose janaSvilma gamoTqva azri, rom rusTveli qajebSi unda gulisxmobdes<br />

asasinTa ordens, anu ismailitebis seqtas da maT mTavar cixe-simagres alamuTs, CrdiloeT<br />

iranSi, sadac seqtis meTaurma iranelma feodalebma XI saukuneSi Zlieri saxelmwifo Seqmnes,<br />

maT qveyanaSi gabatonebuli Turq-selCukebis winaaRmdeg sabrZolvelad.<br />

es varaudi ufro safuZvlianad daasabuTa k. kekeliZem. igi axasiaTebs asasinebis, anu mulidebis<br />

saxelmwifos, aRwers maTi brZolis meTodebs, Tavzars rom scemda mTel mahmadianur<br />

samyaros da saWiroebis SemTxvevaSi qristianul qveynebsac swvdeboda. k. kekeliZis daskvniT,<br />

`vefxistyaosnis~ qajebi Tavisi yofa-cxovrebiTa da xasiaTiT zedmiwevniT gvagoneben<br />

mulidebs.<br />

T. natroSvils mohyavs damatebiTi sabuTebi imisa, rom XII s-Si qarTvelebma, axlo ur-<br />

TierTobiT Tu ara, gadmocemiT mainc kargad icodnen mulid-asasinTa arsebobisa da `saqmianobis~<br />

Sesaxeb. Tanadroulobisa da msgavsebis mixedviT, savsebiT SesaZlebelia, rom rusTvels<br />

qajebisa da qajeTis dasaxasiaTeblad gamoyenebuli hqondes mulidebis saarako ambebi.<br />

mkvlevari daaskvnis: `mulidebTan qajTa gaigivebis Sedegad kidev erTxel mtkicdeba rusTvelis<br />

Semoqmedebis Tavisufleba da damoukidebloba, vinaidan `vefxistyaosnis~ qajebsa<br />

da qajTa samefos analogia uCndeba aRmosavleTis istorul sinamdvileSi da ara romelime<br />

arsebulsa Tu ararsebul sparsul poemaSi~. g. a.<br />

801. ramaz patariZe<br />

navrozoba dRe gulanSaroSi<br />

gaz. `lit. saqarTvelo~, 1978, 27 ianv., № 5, gv. 4.<br />

mkvlevari ubrundeba adre mis mier dayenebul sakiTxs `vefxistyaosnis~ 1113-e strofis<br />

(`baRsa Sigan TamaSobad saRamosa gave Jamsa~) siyalbis Taobaze (ix. anot. № 717) maSin al. Win-<br />

Waraulma arasakmarisad miiCnia r. patariZis argumentacia da dasaxelebuli strofis avTenturoba<br />

daicva.<br />

r. patariZe kvlav acxadebs, rom 1113-e strofi `Sinaarseulad ewinaaRmdegeba 1112-e<br />

strofs~ da amiT gaurkvevloba Seaqvs mocemul epizodSi.<br />

igi aRniSnavs, agreTve, rom azrobrivad gaugebari da mcdaria 1112-e strofis meoTxe<br />

striqonSi erTi rigi xelnawerebis varianti `muneburni~, romelic p. ingoroyvam dabeWda<br />

1953 da 1970 wlebis gamocemebSi. swori wakiTxvaa: `uneburni ar viyveniT~. g. a.<br />

802. zurab ratiani<br />

sakargavi<br />

Jur. `macne~ (istoriis... seria), 1978, № 3, gv. 178-192.<br />

werilSi ganxilulia istoriul da literaturul ZeglebSi xmarebuli terminis `sakargavis~<br />

mniSvneloba.<br />

264

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!