rusTvelologiuri literatura
rusTvelologiuri literatura rusTvelologiuri literatura
wignis 75-107 gverdebze dabeWdilia t. kvanWilaSvilis bolosityvaoba _ `niko nadiraSvili da misi rusTvelologiuri Zieba~. werilis mokle varianti gamoqveynda 1976 wels (`ciskari~, № 12). ix. anot. № 706. g. a. 800. Tamaz natroSvili `ar qajnia, kacniao~ mis wignSi _ `maSriyiT maRribamde~ (meore Sevsebuli gamocema), Tb., 1978, gv. 93-110. avtori aRniSnavs, rom `vefxistyaosanSi~ moqmedi qajebi adamianTa modgmis warmomadgenelni arian. maTi `adamianobisa~ da saocari saqmeebis Sesaxeb avTandili pirvelad fatmanisagan Seityobs. mkvlevarTa winaSe didi xania dgas kiTxva: poemaSi xsenebuli `qajebi~ da `qajTa qveyana~ poetis fantaziis nayofia Tu isini Seesabamebian romeliRac sinamdvileSi arsebul xalxs? istorikosma mose janaSvilma gamoTqva azri, rom rusTveli qajebSi unda gulisxmobdes asasinTa ordens, anu ismailitebis seqtas da maT mTavar cixe-simagres alamuTs, CrdiloeT iranSi, sadac seqtis meTaurma iranelma feodalebma XI saukuneSi Zlieri saxelmwifo Seqmnes, maT qveyanaSi gabatonebuli Turq-selCukebis winaaRmdeg sabrZolvelad. es varaudi ufro safuZvlianad daasabuTa k. kekeliZem. igi axasiaTebs asasinebis, anu mulidebis saxelmwifos, aRwers maTi brZolis meTodebs, Tavzars rom scemda mTel mahmadianur samyaros da saWiroebis SemTxvevaSi qristianul qveynebsac swvdeboda. k. kekeliZis daskvniT, `vefxistyaosnis~ qajebi Tavisi yofa-cxovrebiTa da xasiaTiT zedmiwevniT gvagoneben mulidebs. T. natroSvils mohyavs damatebiTi sabuTebi imisa, rom XII s-Si qarTvelebma, axlo ur- TierTobiT Tu ara, gadmocemiT mainc kargad icodnen mulid-asasinTa arsebobisa da `saqmianobis~ Sesaxeb. Tanadroulobisa da msgavsebis mixedviT, savsebiT SesaZlebelia, rom rusTvels qajebisa da qajeTis dasaxasiaTeblad gamoyenebuli hqondes mulidebis saarako ambebi. mkvlevari daaskvnis: `mulidebTan qajTa gaigivebis Sedegad kidev erTxel mtkicdeba rusTvelis Semoqmedebis Tavisufleba da damoukidebloba, vinaidan `vefxistyaosnis~ qajebsa da qajTa samefos analogia uCndeba aRmosavleTis istorul sinamdvileSi da ara romelime arsebulsa Tu ararsebul sparsul poemaSi~. g. a. 801. ramaz patariZe navrozoba dRe gulanSaroSi gaz. `lit. saqarTvelo~, 1978, 27 ianv., № 5, gv. 4. mkvlevari ubrundeba adre mis mier dayenebul sakiTxs `vefxistyaosnis~ 1113-e strofis (`baRsa Sigan TamaSobad saRamosa gave Jamsa~) siyalbis Taobaze (ix. anot. № 717) maSin al. Win- Waraulma arasakmarisad miiCnia r. patariZis argumentacia da dasaxelebuli strofis avTenturoba daicva. r. patariZe kvlav acxadebs, rom 1113-e strofi `Sinaarseulad ewinaaRmdegeba 1112-e strofs~ da amiT gaurkvevloba Seaqvs mocemul epizodSi. igi aRniSnavs, agreTve, rom azrobrivad gaugebari da mcdaria 1112-e strofis meoTxe striqonSi erTi rigi xelnawerebis varianti `muneburni~, romelic p. ingoroyvam dabeWda 1953 da 1970 wlebis gamocemebSi. swori wakiTxvaa: `uneburni ar viyveniT~. g. a. 802. zurab ratiani sakargavi Jur. `macne~ (istoriis... seria), 1978, № 3, gv. 178-192. werilSi ganxilulia istoriul da literaturul ZeglebSi xmarebuli terminis `sakargavis~ mniSvneloba. 264
avtori aRniSnavs: aRiarebulad iTvleba debuleba, rom sakargavi aris feodaluri miwismflobelobis pirobiTi forma, ZiriTadad, samxedro samsaxuris sanacvlod miRebuli wyaloba, xolo mosakargave aris is, vinc aseT miwas flobs. es movlena damaxasiaTebelia adrefeodaluri xanisaTvis. S. mesxias azriT, `sakargavi~ XI-XIII sauk. qarTulSi orgvari mniSvnelobiT ixmareboda: `sakargavi~ niSnavda rogorc samoxeleod, sagamgeod, samarTavad gacemul garkveul teritorias, qalaqs, aseve sargos, fulad gasamrjelos. sakargavad miRebuli teritoriis, qalaqisa Tu saxelos gamgebloba rentiT an fuladi sargoTi nazRaurdeboda. vaxtang VI wers: `kargi rigsa hqvian da sakargavi — yovels gasarigebels~. `vefxistyaosnis~ gamomcemlebic daaxloebiT ase ganmartaven. rusTavelTan sakargavi niSnavs Tanamdebobas (xels), kerZod — amirbarobas: `ebrZana... boZeba miseulisa srulisa sakargavisa: Sen gqondes amirbaroba, qmna misve sauravisa!~ (334) z. ratianis azriT, sakargavi aRmavali feodalizmis movlenaa. Zlier, centralizebul saxelmwifos uxvad gaaCnda `yoveli gasarigebeli~ _ sakargavad gasacemi. es wesi xels uwyobda pirad iniciativas da ganapirobebda patronisadmi erTgul samsaxurs. g. a. 803. SoTa rusTaveli vefxistyaosani Tb., `sabWoTa saqarTvelo~, 1978, 280 gv., redaqtori l. nanitaSvili. wignSi dabeWdilia poemis 1966 wlis saiubileo gamocemis teqsti. strofebi daunomravia. erTvis n. ianqoSvilis ilustraciebi. 804. SoTa rusTaveli vefxistyaosani azerbaijanul enaze Targmnili ahmed javadis mier, baqo, 1978, 208 gv. teqsti gamosacemad moamzada, winasityvaoba da SeniSvnebi daurTo d. alievam. ix. anot. № 790. 805. SoTa rusTaveli vefxistyaosani poeturad Targmnili afxazur enaze m. lasurias mier, soxumi, 1978, 308 gv. 806. SoTa rusTaveli vefxistyaosani (Witez w tygrysiej skorze) igor sikirickis Targmani polonur enaze, varSava, 1978, 172 gv. 807. SoTa rusTaveli vefxistyaosani (Витязь в тигровой шкуре) Targmnili da mozardTaTvis gadakeTebuli n. zabolockis mier, moskovi, 1978, 217 gv. igive redaqcia daibeWda 1979 da 1980 wlebSi. 265
- Page 213 and 214: amave wignSi dabeWdilia avtoris sxv
- Page 215 and 216: 1973 wlis minawerSi ki aRniSnavs: a
- Page 217 and 218: 663. Rustaveli Sota Vitez v tigrovi
- Page 219 and 220: 671. nestan sulava vefxistyaosnis `
- Page 221 and 222: 678. S. CijavaZe vefxistyaosnis poe
- Page 223 and 224: meoTxe TavSi `rusTvelis adgilisaTvi
- Page 225 and 226: da saxalxo zeims q. axalcixeSi, sad
- Page 227 and 228: ogorc sakuTari saxeli, rogorc termi
- Page 229 and 230: 702. vefxistyaosnis xelnaweri leqsi
- Page 231 and 232: 708. jibo lomaSvili `kuparisa~ da `
- Page 233 and 234: 714. r. mirianaSvili axla ki arabul
- Page 235 and 236: 719c. SoTa rusTaveli vefxistyaosani
- Page 237 and 238: saraindo literaturasTan unda gamoir
- Page 239 and 240: zania, `vefxistyaosnis~ ideuri Sina
- Page 241 and 242: 735. izolda waqaZe vefxistyaosnis e
- Page 243 and 244: laze adrindel werilobiT dokumentebs
- Page 245 and 246: xulia meaTe saukunis xelnawerSi saT
- Page 247 and 248: 750. mariam karbelaSvili vefxistyao
- Page 249 and 250: 237-246 gverdebze warmodgenilia kom
- Page 251 and 252: avtori daaskvnis, rom SoTa rusTveli
- Page 253 and 254: 771. petre Saria SoTa rusTaveli da
- Page 255 and 256: jvris monastris freska. arsebobs me
- Page 257 and 258: 781. al. baramiZe `vefxistyaosnis~
- Page 259 and 260: 1. terminebi, romlebic dResac iseve
- Page 261 and 262: 793. daviT kobiZe rusTvelisa da niz
- Page 263: 798. levan menabde rusTveli ucxoeTS
- Page 267 and 268: 809. vaxtang sidamoniZe Zvirfasi rv
- Page 269 and 270: mianis sxeulis welszeda da welsqved
- Page 271 and 272: 822. roland burWulaZe dagvianebuli
- Page 273 and 274: poemis geografiul areSi vxvdebiT md
- Page 275 and 276: 832. korneli kekeliZe SoTa rusTveli
- Page 277 and 278: wignidan `SiZin~ (Zv. w. XII-VI ss.
- Page 279 and 280: 844. rusTvelologiuri rCeuli literat
- Page 281 and 282: 851. qronika da informacia vefxisty
- Page 283 and 284: 857. sargis caiSvili vefxistyaosnis
- Page 285 and 286: poemiseuli samyaro, mxatvruli saxe
- Page 287 and 288: 870. aleqsandre baramiZe Zveli qarT
- Page 289 and 290: 2. asmaTi. wignis 47-57 gverdebze m
- Page 291 and 292: 881. vefxistyaosnis uaxlesi Targman
- Page 293 and 294: S. beriZe dednad iyenebda poemis d.
- Page 295 and 296: 891. vaxtang kuprava rusTveli Tu ru
- Page 297 and 298: 898. S. nucubiZe I. rusTavelis Semo
- Page 299 and 300: 905. akaki SaniZe vefxistyaosnis sa
- Page 301 and 302: 912. aleqsi WinWarauli vefxistyaosn
- Page 303 and 304: avtoris azriT, `vefxistyaosani~ ari
- Page 305 and 306: parizSi gaimarTa sajaro sazeimo sxd
- Page 307 and 308: saqarTvelos monaTmflobeloba ar gauv
- Page 309 and 310: avtorTa saZiebeli (cifri uCvenebs s
- Page 311 and 312: martirosovi a. 709. maruaSvili l. 3
- Page 313 and 314: pirTa saZiebeli (cifri uCvenebs sta
wignis 75-107 gverdebze dabeWdilia t. kvanWilaSvilis bolosityvaoba _ `niko<br />
nadiraSvili da misi <strong>rusTvelologiuri</strong> Zieba~. werilis mokle varianti gamoqveynda 1976<br />
wels (`ciskari~, № 12). ix. anot. № 706. g. a.<br />
800. Tamaz natroSvili<br />
`ar qajnia, kacniao~<br />
mis wignSi _ `maSriyiT maRribamde~ (meore Sevsebuli gamocema), Tb., 1978, gv. 93-110.<br />
avtori aRniSnavs, rom `vefxistyaosanSi~ moqmedi qajebi adamianTa modgmis warmomadgenelni<br />
arian. maTi `adamianobisa~ da saocari saqmeebis Sesaxeb avTandili pirvelad fatmanisagan<br />
Seityobs. mkvlevarTa winaSe didi xania dgas kiTxva: poemaSi xsenebuli `qajebi~ da<br />
`qajTa qveyana~ poetis fantaziis nayofia Tu isini Seesabamebian romeliRac sinamdvileSi<br />
arsebul xalxs?<br />
istorikosma mose janaSvilma gamoTqva azri, rom rusTveli qajebSi unda gulisxmobdes<br />
asasinTa ordens, anu ismailitebis seqtas da maT mTavar cixe-simagres alamuTs, CrdiloeT<br />
iranSi, sadac seqtis meTaurma iranelma feodalebma XI saukuneSi Zlieri saxelmwifo Seqmnes,<br />
maT qveyanaSi gabatonebuli Turq-selCukebis winaaRmdeg sabrZolvelad.<br />
es varaudi ufro safuZvlianad daasabuTa k. kekeliZem. igi axasiaTebs asasinebis, anu mulidebis<br />
saxelmwifos, aRwers maTi brZolis meTodebs, Tavzars rom scemda mTel mahmadianur<br />
samyaros da saWiroebis SemTxvevaSi qristianul qveynebsac swvdeboda. k. kekeliZis daskvniT,<br />
`vefxistyaosnis~ qajebi Tavisi yofa-cxovrebiTa da xasiaTiT zedmiwevniT gvagoneben<br />
mulidebs.<br />
T. natroSvils mohyavs damatebiTi sabuTebi imisa, rom XII s-Si qarTvelebma, axlo ur-<br />
TierTobiT Tu ara, gadmocemiT mainc kargad icodnen mulid-asasinTa arsebobisa da `saqmianobis~<br />
Sesaxeb. Tanadroulobisa da msgavsebis mixedviT, savsebiT SesaZlebelia, rom rusTvels<br />
qajebisa da qajeTis dasaxasiaTeblad gamoyenebuli hqondes mulidebis saarako ambebi.<br />
mkvlevari daaskvnis: `mulidebTan qajTa gaigivebis Sedegad kidev erTxel mtkicdeba rusTvelis<br />
Semoqmedebis Tavisufleba da damoukidebloba, vinaidan `vefxistyaosnis~ qajebsa<br />
da qajTa samefos analogia uCndeba aRmosavleTis istorul sinamdvileSi da ara romelime<br />
arsebulsa Tu ararsebul sparsul poemaSi~. g. a.<br />
801. ramaz patariZe<br />
navrozoba dRe gulanSaroSi<br />
gaz. `lit. saqarTvelo~, 1978, 27 ianv., № 5, gv. 4.<br />
mkvlevari ubrundeba adre mis mier dayenebul sakiTxs `vefxistyaosnis~ 1113-e strofis<br />
(`baRsa Sigan TamaSobad saRamosa gave Jamsa~) siyalbis Taobaze (ix. anot. № 717) maSin al. Win-<br />
Waraulma arasakmarisad miiCnia r. patariZis argumentacia da dasaxelebuli strofis avTenturoba<br />
daicva.<br />
r. patariZe kvlav acxadebs, rom 1113-e strofi `Sinaarseulad ewinaaRmdegeba 1112-e<br />
strofs~ da amiT gaurkvevloba Seaqvs mocemul epizodSi.<br />
igi aRniSnavs, agreTve, rom azrobrivad gaugebari da mcdaria 1112-e strofis meoTxe<br />
striqonSi erTi rigi xelnawerebis varianti `muneburni~, romelic p. ingoroyvam dabeWda<br />
1953 da 1970 wlebis gamocemebSi. swori wakiTxvaa: `uneburni ar viyveniT~. g. a.<br />
802. zurab ratiani<br />
sakargavi<br />
Jur. `macne~ (istoriis... seria), 1978, № 3, gv. 178-192.<br />
werilSi ganxilulia istoriul da literaturul ZeglebSi xmarebuli terminis `sakargavis~<br />
mniSvneloba.<br />
264