rusTvelologiuri literatura

rusTvelologiuri literatura rusTvelologiuri literatura

science.org.ge
from science.org.ge More from this publisher
28.06.2014 Views

sarecenzio naSromSi vrclad aris ganxiluli rusTveluri siyvarulisa da megobrobis sakiTxebi. megobrobis rolis maRal SefasebasTan erTad avtors ratomRac `wylis nayvad~ eCveneba TxzulebaSi `Zmadnaficobis versiis~ arseboba. monografiaSi `vefxistyaosani~ Sedarebulia nizami ganjelis SemoqmedebasTan: `vefxistyaosanSi saxeebi da xasiaTebi dinamiurad iSlebian moqmedebis procesSi. am mxriv marto nizami uaxlovdeba rusTvels~. al. baramiZis azriT, moxmobili kuTxiT nizami ki ar uaxlovdeba rusTvels, aramed Zalian Sordeba mas; nizamis `saxeebsa da xasiaTebs~ swored dinamiuroba akliaT. am SeniSvnebis Semdeg p. Sarias monografias recenzenti mainc mniSvnelovan rusTvelologiur naSromad Tvlis. g. a. 743. r. barbaqaZe `vefxistyaosani~ da Sua saukuneebis literaturuli tradiciebi feriTi sistemebis gaazrebis TvalsazrisiT litmcodneobis resp. sakoordinacio sabWo, S. rusTavelis sax. qarTuli literaturis instituti, XI samecn. sesia, moxsenebaTa Tezisebi, Tb.- 1977, gv. 14-15 (mogvyavs SemoklebiT). feris fenomenis gamoyenebis mxriv Sua saukuneebis saero literaturaSi gamoiyofa ori mimarTuleba: a) `dasavleTis literatura~ fers, rogorc mxatvruli gamosaxvis saSualebas, TiTqmis ar iyenebs: b) `aRmosavluri literatura~ fers aniWebs uZiriTades esTetikur da simbolur mniSvnelobebs. `vefxistyaosani~ metwilad `aRmosavlur~ feriT sistemas uaxlovdeba. g. a. 744. akaki gawerelia zecis mxatvruli modeli rusTavelTan da dantesTan wignSi: a. gawerelia, rCeuli nawerebi, t. I, Tb., 1977, gv. 7-86. avtoris SexedulebiT, rusTavelis qristianuli msoflmxedveloba gamdidrebulia areopagituli moZRvrebiT. rusTavelis `romelman~ araraobisagan samyaros Semqmneli pirovnuli qristianuli RmerTia. es igive `uxilavi Zalia~, sampirovani, romlis erTi wevric qristea. es RmerTi mnaTobTa da zecis miRma, empiriumSi `zegardmo arsTa~, anu angelozebis maRla `zis~ saRmrTo nislSi (`vin sazRvarsa dausazRvrebs, zis ukvdavi RmerTi RmerTad~). rusTavelis TxzulebaSi sxvadasxva adgilas damowmebuli `saydarni~, `uflebani~, `mTavrobani~ da `Ãelmwifebani~ angelozebia da bibliis sxva angelozebTan erTad fsevdodionises Camoyalibebul zecis ZalTa ierarqiis sam triadaSi (9 CinSi) arian Sesulni. a. gawerelia vrclad ganixilavs poemis meore strofs: `.he, RmerTo, erTo, Sen Sehqmen saxe yovlisa tanisa...~ misi azriT, aq rusTveli icavs qristologiidan momdinare `erTi~ RmerTis sampirovnobis debulebas. mkvlevari imowmebs pasaJs dionises Txzulebidan, romelic ganmartavs `erTis~ mniSvnelobas. mkvlevari aRniSnavs: avTandilis locvaSi (str. 807) erTdroulad mocemulia qristianuli apofatika da katafatika: `ucnauro da uTqmelo, ufalo uflebaTao~. RmerTi rom `ucnauria~ (Seucnobeli), es momdinareobs saxarebidan, xolo `uTqmeli~ RvTaebis tradiciuli apofatikuri gansazRvraa. katafatikuri `ufali uflebaTa~ pavle mociqulisagan momdinaneobs. avTandilis locva dionisesTan Rrma Sinaarsobriv igiveobas avlens. a. gawerelias mtkicebiT, azri imis Taobaze, rom 178-e strofis dionosi (`am saqmesa memowmebis dionosi, brZeni ezros~) da 1492-e strofis `brZeni divnosi~ erTi da igive piria, umarTebuloa da konkretuli monacemebiT ar dasturdeba. 178-e strofSi rusTavels mxedvelobaSi hyavs ara fsevdo-dionise areopageli, aramed `da- Tovis~, `daTrTvilvis~, `dazrobis~ amsaxveli Txzulebis avtori, romelsac poeti `brZen ezros~ uwodebs. am SemTxvevaSi a. gawerelia iziarebs a. SaniZis azrs, romlis mixedviT fsevdo-ezra winaswarmetyvels miewereba astrologiuri traqtati `diaRnosos~. misi qarTuli Targmani Sena- 244

xulia meaTe saukunis xelnawerSi saTauriT `kalandai, Tqumuli ezra winaswarmetyuelisai~. `dionosi~ a. SaniZes fsevdo-ezras `diaRnosis~ saxecvlil wakiTxvad miaCnda. bolos mkvlevari SeniSnavs, rom rusTavels misi qristianoba warmoaCens erovnuli da originaluri Txzulebis avtorad. samyaros uzenaes movlenaTa axsnis kriteriumad rusTavels, rogorc marTlmadidebels, qristianoba miaCnda da `eresebsa~, `panTeizmsa~ da `urjuloebaSi~ ar uZebnia zecis agebulebis mxatvrul-filosofiuri gasaRebi. g. a. 745. a. gawerelia poeturi gamoTqmebis istoriuli modifikaciis sakiTxisaTvis `poezia da stilistika~, literaturis Teoriisa da esTetikis sakiTxebi, krebuli X, Tb., 1977, gv. 63-87. rogorc avtori wers, gavrcelebuli, magram siRrmuli mxatvruli fenis mqone gamoTqmebi zogjer mTeli erebis mxatvruli Zeglebis sferoebs moicavs. qarTuli poeturi kultura mravali saukunis manZilze ikvebeboda zogadi filosofiuri, Teologiuri da astronomiul-astrologiuri definiciebiTa da cnebebiT. aseTia, magaliTad, berZnulidan Targmnili apofTegmebidan amoRebuli da platonisaTvis miwerili gamoTqma-sentencia `vefxistyaosanSi~: `sicruve da orpiroba avnebs xorcsa, merme sulsa~ (789,4). prokle diadoxosis `Teologiis elementebis~ qarTuli Targmanisagan aris davalebuli rusTavelis taepi: `damSlian Cemni kavSirni, SevhrTvivar sulTa sirasa~ (885,4). didixania literaturaSi miTiTebulia, rom rusTavelis poemaSi araerTi poeturi gamoTqma bibliidan momdinareobs. gansakuTrebiT aRsaniSnavia pavle mociqulis epistoleTa gavlena. `siyvaruli aRgvamaRlebs~, _ viT eJvanni amas Jeren~ (783,3) — am striqonis wyaroa: `siyuaruli aRaSenebs~ (1 korinT. 8,1); `...xolo siyuaruli ara maqundes, viqmen me, viTarca rvali, romeli oxrin, gina winwilani, romelni Ãmobed~ (1 korinT. 13,1). imave pavles epistoledan (1 tim. 6,15) modis: `ucnauro da uTqmelo, ufalo uflebaTao~ (809,3). bizantiur da qarTul himnografiaSi sistematurad meordeba mzamzareuli Teologiuri definiciebi stiluri gamoTqmebis saxiT, romlebic rusTavels pirdapir gadmoaqvs. aseTebia: `erTarseba erTi~, `uJamo Jami~, `Zali uxilavi~, `vin sazRvarsa dausazRvrebs~ da sxva. g.a. 746. konst. grigolia Tamaris kidev erTi mematiane-istorikosi Tb., 1977, 68 gv. naSromi Seexeba vaxtangiseul `qarTlis cxovrebaSi~ moTavsebuli Tamar mefis istoriis bolo nakveTis lokalizacias. avtoris azriT, is ar ganekuTvneba arc erT dReisaTvis cnobil istorias; igi SoTa rusTavelis naxelavi Tamaris istoriis bolo nakveTi unda iyos. avtori ganixilavs rusTavelis, rogorc mematiane-istorikosis msoflmxedvelobis zogierT sakiTxs. g. a. 747. leila eraZe `vefxistyaosnis~ azerbaijanulad Targmnis istoriisaTvis avtoris wignSi _ `megobroba gzad da xidad~, Tb., 1977, gv. 75-82. mkvlevari wers, rom 1936 wels `vefxistyaosnis~ Turqul enaze Targmna daiwyo azerbaijanelma poetma ahmed javadma da ramdenime nawyveti dabeWda kidec baqos Turqul gazeTSi. magram a. javadi moulodnelad gardaicvala da misi naSromic daikarga. 245

sarecenzio naSromSi vrclad aris ganxiluli rusTveluri siyvarulisa da megobrobis<br />

sakiTxebi. megobrobis rolis maRal SefasebasTan erTad avtors ratomRac `wylis nayvad~<br />

eCveneba TxzulebaSi `Zmadnaficobis versiis~ arseboba.<br />

monografiaSi `vefxistyaosani~ Sedarebulia nizami ganjelis SemoqmedebasTan: `vefxistyaosanSi<br />

saxeebi da xasiaTebi dinamiurad iSlebian moqmedebis procesSi. am mxriv marto<br />

nizami uaxlovdeba rusTvels~. al. baramiZis azriT, moxmobili kuTxiT nizami ki ar uaxlovdeba<br />

rusTvels, aramed Zalian Sordeba mas; nizamis `saxeebsa da xasiaTebs~ swored dinamiuroba<br />

akliaT.<br />

am SeniSvnebis Semdeg p. Sarias monografias recenzenti mainc mniSvnelovan rusTvelologiur<br />

naSromad Tvlis. g. a.<br />

743. r. barbaqaZe<br />

`vefxistyaosani~ da Sua saukuneebis literaturuli tradiciebi<br />

feriTi sistemebis gaazrebis TvalsazrisiT<br />

litmcodneobis resp. sakoordinacio sabWo, S. rusTavelis sax. qarTuli literaturis instituti,<br />

XI samecn. sesia, moxsenebaTa Tezisebi, Tb.- 1977, gv. 14-15 (mogvyavs SemoklebiT).<br />

feris fenomenis gamoyenebis mxriv Sua saukuneebis saero <strong>literatura</strong>Si gamoiyofa ori<br />

mimarTuleba: a) `dasavleTis <strong>literatura</strong>~ fers, rogorc mxatvruli gamosaxvis saSualebas,<br />

TiTqmis ar iyenebs: b) `aRmosavluri <strong>literatura</strong>~ fers aniWebs uZiriTades esTetikur da<br />

simbolur mniSvnelobebs.<br />

`vefxistyaosani~ metwilad `aRmosavlur~ feriT sistemas uaxlovdeba. g. a.<br />

744. akaki gawerelia<br />

zecis mxatvruli modeli rusTavelTan da dantesTan<br />

wignSi: a. gawerelia, rCeuli nawerebi, t. I, Tb., 1977, gv. 7-86.<br />

avtoris SexedulebiT, rusTavelis qristianuli msoflmxedveloba gamdidrebulia areopagituli<br />

moZRvrebiT. rusTavelis `romelman~ araraobisagan samyaros Semqmneli pirovnuli<br />

qristianuli RmerTia. es igive `uxilavi Zalia~, sampirovani, romlis erTi wevric qristea.<br />

es RmerTi mnaTobTa da zecis miRma, empiriumSi `zegardmo arsTa~, anu angelozebis maRla<br />

`zis~ saRmrTo nislSi (`vin sazRvarsa dausazRvrebs, zis ukvdavi RmerTi RmerTad~).<br />

rusTavelis TxzulebaSi sxvadasxva adgilas damowmebuli `saydarni~, `uflebani~, `mTavrobani~<br />

da `Ãelmwifebani~ angelozebia da bibliis sxva angelozebTan erTad fsevdodionises<br />

Camoyalibebul zecis ZalTa ierarqiis sam triadaSi (9 CinSi) arian Sesulni.<br />

a. gawerelia vrclad ganixilavs poemis meore strofs: `.he, RmerTo, erTo, Sen Sehqmen saxe<br />

yovlisa tanisa...~ misi azriT, aq rusTveli icavs qristologiidan momdinare `erTi~ RmerTis<br />

sampirovnobis debulebas. mkvlevari imowmebs pasaJs dionises Txzulebidan, romelic ganmartavs<br />

`erTis~ mniSvnelobas.<br />

mkvlevari aRniSnavs: avTandilis locvaSi (str. 807) erTdroulad mocemulia qristianuli<br />

apofatika da katafatika: `ucnauro da uTqmelo, ufalo uflebaTao~. RmerTi rom `ucnauria~<br />

(Seucnobeli), es momdinareobs saxarebidan, xolo `uTqmeli~ RvTaebis tradiciuli<br />

apofatikuri gansazRvraa.<br />

katafatikuri `ufali uflebaTa~ pavle mociqulisagan momdinaneobs. avTandilis locva<br />

dionisesTan Rrma Sinaarsobriv igiveobas avlens.<br />

a. gawerelias mtkicebiT, azri imis Taobaze, rom 178-e strofis dionosi (`am saqmesa<br />

memowmebis dionosi, brZeni ezros~) da 1492-e strofis `brZeni divnosi~ erTi da igive piria,<br />

umarTebuloa da konkretuli monacemebiT ar dasturdeba.<br />

178-e strofSi rusTavels mxedvelobaSi hyavs ara fsevdo-dionise areopageli, aramed `da-<br />

Tovis~, `daTrTvilvis~, `dazrobis~ amsaxveli Txzulebis avtori, romelsac poeti `brZen<br />

ezros~ uwodebs.<br />

am SemTxvevaSi a. gawerelia iziarebs a. SaniZis azrs, romlis mixedviT fsevdo-ezra winaswarmetyvels<br />

miewereba astrologiuri traqtati `diaRnosos~. misi qarTuli Targmani Sena-<br />

244

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!