rusTvelologiuri literatura
rusTvelologiuri literatura rusTvelologiuri literatura
681. al. WinWarauli `vefxistyaosnis~ leqsikidan: `saomarTa~ Tu `saamarTa? Jur. `ciskari~, 1975, № 9, gv. 138-139. avtori wers: 752-e strofSi _ `SeuSinda, sawyenlisa moxseneba ver SehmarTa, dayriT dadga, igonebda ar saqmeTa saomarTa~ - yvela xelnawerSi Tumca `saomarTa~ ikiTxeba, es sityva imdenad Seuferebelia mocemul konteqstSi, rom aucilebelia misi konieqturiT — saamarTa Canacvleba. vazirma `sawyeneli~ ambavi unda uTxras rostevans, icis, rom amas usiamovneba mohyveba da `igonebs~ (winaswar fiqrobs) mosalodnel ara sasiamovno, ara saamar (anu ara saamur) ambavze. saamari iseve iwarmoeba ameba — zmnidan, rogorc `dasaamo~, `siamovnisa~. Sdr. msgavsi formebi: sawuneli — sawunari, sacnobeli — sacnobari, sawyeni — sawyino — sawyeneli — sawyinari — sawyinare. amave striqonSi `dayriT dadga, igonebda~-s nacvlad umjobesia `dayriT dga da igonebda~, rogorc zog xelnawersa da gamocemebSia (1953, 1957, 1974). dayriT dgoma niSnavs TavdaxriT, uCumrad, xelebCamoSvebiT dgomas. g. a. 682. m. xerxeuliZe `vefxistyaosnis~ enis sakiTxebi gaz. `Tbilisi~, 1975, 25 seqt., № 115, gv. 3. avtori exmaureba i. gigineiSvilis wignis `gamokvlevebi vefxistyaosnis enis... Sesaxeb~ (Tb., 1975) gamocemas. misi azriT, poemis teqstis dadgena rom SesaZlebeli gaxdes, aucilebelia misi enis yvela niuansis mxedvelobaSi miReba. teqstis sadavo sakiTxebis detaluri ganxilvis magaliTebs recenzenti swored dasaxelebul wignSi xedavs da mcdari wakiTxvebis gasworebis nimuSebsac imowmebs. aseTebia, magaliTad: `amali~ (survili, trfoba) _ `sam alis~ magier (708,1); `wvergamos~ ganmarteba (277,2); `marT gaSvebuli xeziTa~ _ `ar-gaSvebulis~ nacvlad (214,2) da sxv. recenzenti aRniSnavs, rom naSromSi ganxilulia mravali saintereso filologiur-lingvisturi sakiTxi da i. gigineiSvilis wigni enaTmecnierebisa da rusTvelologiis kargi Sena- Zenia. g. a. 683. elguja xinTibiZe msoflmxedvelobiTi problemebi vefxistyaosanSi Tb., 1975, 484 gv. avtoris kvlevis sagans warmoadgens rusTvelis TxzulebaSi asaxuli religiur-filosofiuri msoflmxedveloba. wignis pirvel nawilSi ganxilulia poetis astrologiuri Sexedulebebi. avtoris azriT, `vefxistyaosanSi~ gatarebuli Tvalsazrisi zeciuri Zalebis arsebobasa da adamianis amqveyniur cxovrebaze maTi gavlenis Sesaxeb monoTeisturi religiis astrologiasTan SeTanxmebis Sedegia. rusTvelis kosmologiuri sistemis centrSi imyofeba RmerTi, Tumca is uSualod ar ganagebs miwier saqmeebs, RmerTsa da adamianebs Soris zeciuri Zalebi, astrologiuri mnaTobebi, imyofebian da isini moqmedeben (ix. anotacia № 277). amave nawilSi Sedis qvesaTaurebi: `vefxistyaosnis kronosi~ (ix. anot. № 468) da `nestanis cxra da Svidi ca~ (ix. anotacia № 515). naSromis meore nawili (gv. 105-192) eZRvneba `vefxistyaosnis~ uzenaesi arsebis raobis garkvevas. aq ganxilulia e. w. `saRmrTo saxelebi~: `mziani Rame~, `uJamo Jami~, `erTarseba erTi~, `buneba-ziari~. mkvlevari im daskvnamde midis, rom am cnebebis analizi gviCvenebs poetis aradogmatur religiur tendencias, misi azriT, `vefxistyaosnis~ uzenaesi arseba ar aris qristianuli dogmatikis sampirovani RmerTi. wignis mesame nawilSi (gv. 193-306) avtori ikvlevs rusTvelis eTikuri Sexedulebebis kavSirebs qristianul da aristoteleseul eTikur koncefciebTan. aqve Sedis `marTali samarTlis~ cneba (ix. anot. № 275) da `mocaleoba~ (ix. anot. № 276). 222
meoTxe TavSi `rusTvelis adgilisaTvis Sua saukuneebis azrovnebis istoriaSi~ (gv. 307-366) dadgenilia, rom XII s-is qarTuli azrovneba uSualo kontaqtSi iyo qristianuli evropisa da mahmadianuri aRmosavleTis mowinave azrovnebasTan. renesansuli elementi, romelic vlindeba rusTvelis msoflmxedvelobaSi, mkvlevris azriT, im tipis azrovnebaa, romelsac adgili hqonda XIII-XIV saukuneebis evropaSi. am TvalsazrisiT, rusTvelis msoflmxedveloba da sazogadod, XII s-is qarTuli literaturul-filosofiuri azrovnebac evropuli tipisaa. rusTvels msoflmxedvelobiTi aspeqtiT sami saazrovno wyaro aqvs: qristianuli literatura, aristoteles logikur-metafizikuri azrovneba da neoplatonuri filosofia. aRmosavluri gavlena rusTvelis msoflmxedvelobaze da saerTod Semoqmedebaze ueWvelia, magram igi Tvisobrivad mxolod im faqtorad SeiZleba iqnes miCneuli, romelsac garkveuli roli eniWeba gviandeli Sua saukuneebis da renesansis epoqaTa evropul azrovnebaSic (Sdr. anot. № 516). wigns erTvis: gamoyenebuli samecniero literaturisa da wyaroebis nusxa (gv. 376-397), reziume germanul da rusul enebze (gv. 398-463), saZieblebi — pirTa saxelebis (gv. 464-469), sagnobrivi (gv. 470-477). i. k. 684. iuza xuskivaZe `vefxistyaosnis~ TavaqaraSviliseuli nusxis miniaturebi Jur. `sabWoTa saqarTvelo~, 1975, № 10, gv. 73-82. avtori ganixilavs 1646 w. mamuka TavaqaraSvilis mier gadawerili `vefxistyaosnis~ (H-559) mxatvrobas. misi TqmiT, nusxaSi CarTulia erTi ostatis mier daxatuli, mTliani gverdis momcveli, 38 miniatura. mxatvari ucnobia; es miniaturebi ar ekuTvnis teqstis gadamwers, rogorc zogierTi mkvlevari fiqrobda. avtors am miniaturebis mTavar Rirsebad is miaCnia, rom maTi Semqmneli eyrdnoba Zveli qarTuli mxatvrobis tradiciebs. am dasuraTebis ganxilva gviCvenebs qarTuli saero miniaturis ganviTarebis erTiani xazis uwyvetobas; rom ucxouri gavlenebis moZalebis period- Sic am dargis zogierTi nimuSi inarCunebs TviTmyofad erovnul tradicias. g. a. 685. goCa jafariZe `maRribuli oqro~ XII_XIII ss. qarTul wyaroebSi Jur. `macne~, filosofiis ... seria, 1975, № 4, gv. 145-151. werilis avtoris mizania gaarkvios `maRribuli oqros~ mniSvneloba, romelic gvxvdeba `vefxistyaosansa~ da rusTavelis epoqis sxva literaturul ZeglebSi. avtori ar eTanxmeba mosazrebas, romlis Tanaxmadac `vefxistyaosnis~ `maRribuli~ aRniSnavs oqros fuls. misi azriT, `vefxistyaosansa~ da sxva nawarmoebebSi saubaria ara oqros monetebze, aramed maRribul oqroze, liTonze an am liTonis sabadoebze. avtori azustebs maRribis sazRvrebs. irkveva, rom maRribi moicavda vrcel teritorias saharis CrdiloeTiT da egviptis dasavle- TiT, atlantis okenamde. irkveva isic, rom maRribSi oqros sabado ar arsebobda. avtoris azriT, `maRribuli~ ewoda IX-XII saukuneebSi saxelganTqmul sudanis oqros, romelmac mniSvnelovani roli Seasrula maxlobeli aRmosavleTisa da evropis qveynebis oqroTi momaragebaSi. sudanSi mopovebuli oqros eqsporti xmelTaSua zRvis auzSi swored maRribis gavliT xdeboda... am gziT wamosuli sudanis oqro saqarTveloSic SeiZleba gadmosuliyo `maRribul oqrod~. g. a. 686. giorgi jiblaZe rusTaveli da Tanamedroveoba gaz. `SoTaoba~, iyalTo, 1975, oqtomberi, gv. 2. rogorc avtori wers, SoTa rusTaveli aris ara marto poeti, aramed xelovnebis didi Teoretikosic. winaaRmdeg platonizmisa, rusTaveli poezias aRiarebs filosofiuri azrovnebis dargad da mas WeSmaritebis Secnobis funqciasac akisrebs. 223
- Page 171 and 172: 531. b. darCia vefxistyaosnis gagrZ
- Page 173 and 174: tografis modelis hipoTezuri rekonst
- Page 175 and 176: 541. metri da riTma vefxistyaosanSi
- Page 177 and 178: 546a. [uavtoro] vefxistyaosnis axal
- Page 179 and 180: olo mouRes adamianis mier adamianis
- Page 181 and 182: mkvlevris azriT, cixe ase unda gani
- Page 183 and 184: 566. al. WinWarauli leqsikologiuri
- Page 185 and 186: aRniSnulia rusTvelis Tematikisa da
- Page 187 and 188: sasaxlea yvelafris tonis mimcemi. m
- Page 189 and 190: mkvlevari amgvar cTomilebad miiCnev
- Page 191 and 192: Svili, g. wibaxaSvili, S. Rlonti, o
- Page 193 and 194: kvidroT es daweriloba. fuZeukumSvel
- Page 195 and 196: 599. Sermadin oniani `xiloba~ sityv
- Page 197 and 198: TavaqaraSvilis xelnawerSi arsebuli
- Page 199 and 200: 612. SoTa qurdaZe `vefxistyaosnis~
- Page 201 and 202: Svilis azriT, m. gigineiSvili met d
- Page 203 and 204: erZnuli enidan Targmnil Zvel qarTul
- Page 205 and 206: 2. SoTa rusTveli da qarTvelTa jvari
- Page 207 and 208: zogi samoxeleo terminisaTvis `vefxi
- Page 209 and 210: 641. giorgi TevzaZe rusTavelis kosm
- Page 211 and 212: 647. g. kartozia rusTvelisa damisa
- Page 213 and 214: amave wignSi dabeWdilia avtoris sxv
- Page 215 and 216: 1973 wlis minawerSi ki aRniSnavs: a
- Page 217 and 218: 663. Rustaveli Sota Vitez v tigrovi
- Page 219 and 220: 671. nestan sulava vefxistyaosnis `
- Page 221: 678. S. CijavaZe vefxistyaosnis poe
- Page 225 and 226: da saxalxo zeims q. axalcixeSi, sad
- Page 227 and 228: ogorc sakuTari saxeli, rogorc termi
- Page 229 and 230: 702. vefxistyaosnis xelnaweri leqsi
- Page 231 and 232: 708. jibo lomaSvili `kuparisa~ da `
- Page 233 and 234: 714. r. mirianaSvili axla ki arabul
- Page 235 and 236: 719c. SoTa rusTaveli vefxistyaosani
- Page 237 and 238: saraindo literaturasTan unda gamoir
- Page 239 and 240: zania, `vefxistyaosnis~ ideuri Sina
- Page 241 and 242: 735. izolda waqaZe vefxistyaosnis e
- Page 243 and 244: laze adrindel werilobiT dokumentebs
- Page 245 and 246: xulia meaTe saukunis xelnawerSi saT
- Page 247 and 248: 750. mariam karbelaSvili vefxistyao
- Page 249 and 250: 237-246 gverdebze warmodgenilia kom
- Page 251 and 252: avtori daaskvnis, rom SoTa rusTveli
- Page 253 and 254: 771. petre Saria SoTa rusTaveli da
- Page 255 and 256: jvris monastris freska. arsebobs me
- Page 257 and 258: 781. al. baramiZe `vefxistyaosnis~
- Page 259 and 260: 1. terminebi, romlebic dResac iseve
- Page 261 and 262: 793. daviT kobiZe rusTvelisa da niz
- Page 263 and 264: 798. levan menabde rusTveli ucxoeTS
- Page 265 and 266: avtori aRniSnavs: aRiarebulad iTvle
- Page 267 and 268: 809. vaxtang sidamoniZe Zvirfasi rv
- Page 269 and 270: mianis sxeulis welszeda da welsqved
- Page 271 and 272: 822. roland burWulaZe dagvianebuli
meoTxe TavSi `rusTvelis adgilisaTvis Sua saukuneebis azrovnebis istoriaSi~ (gv. 307-366)<br />
dadgenilia, rom XII s-is qarTuli azrovneba uSualo kontaqtSi iyo qristianuli evropisa da<br />
mahmadianuri aRmosavleTis mowinave azrovnebasTan. renesansuli elementi, romelic vlindeba<br />
rusTvelis msoflmxedvelobaSi, mkvlevris azriT, im tipis azrovnebaa, romelsac adgili<br />
hqonda XIII-XIV saukuneebis evropaSi. am TvalsazrisiT, rusTvelis msoflmxedveloba da<br />
sazogadod, XII s-is qarTuli literaturul-filosofiuri azrovnebac evropuli tipisaa.<br />
rusTvels msoflmxedvelobiTi aspeqtiT sami saazrovno wyaro aqvs: qristianuli <strong>literatura</strong>,<br />
aristoteles logikur-metafizikuri azrovneba da neoplatonuri filosofia. aRmosavluri<br />
gavlena rusTvelis msoflmxedvelobaze da saerTod Semoqmedebaze ueWvelia, magram<br />
igi Tvisobrivad mxolod im faqtorad SeiZleba iqnes miCneuli, romelsac garkveuli<br />
roli eniWeba gviandeli Sua saukuneebis da renesansis epoqaTa evropul azrovnebaSic (Sdr.<br />
anot. № 516).<br />
wigns erTvis: gamoyenebuli samecniero literaturisa da wyaroebis nusxa (gv. 376-397),<br />
reziume germanul da rusul enebze (gv. 398-463), saZieblebi — pirTa saxelebis (gv. 464-469),<br />
sagnobrivi (gv. 470-477). i. k.<br />
684. iuza xuskivaZe<br />
`vefxistyaosnis~ TavaqaraSviliseuli nusxis miniaturebi<br />
Jur. `sabWoTa saqarTvelo~, 1975, № 10, gv. 73-82.<br />
avtori ganixilavs 1646 w. mamuka TavaqaraSvilis mier gadawerili `vefxistyaosnis~ (H-559)<br />
mxatvrobas. misi TqmiT, nusxaSi CarTulia erTi ostatis mier daxatuli, mTliani gverdis<br />
momcveli, 38 miniatura. mxatvari ucnobia; es miniaturebi ar ekuTvnis teqstis gadamwers,<br />
rogorc zogierTi mkvlevari fiqrobda.<br />
avtors am miniaturebis mTavar Rirsebad is miaCnia, rom maTi Semqmneli eyrdnoba Zveli<br />
qarTuli mxatvrobis tradiciebs. am dasuraTebis ganxilva gviCvenebs qarTuli saero miniaturis<br />
ganviTarebis erTiani xazis uwyvetobas; rom ucxouri gavlenebis moZalebis period-<br />
Sic am dargis zogierTi nimuSi inarCunebs TviTmyofad erovnul tradicias. g. a.<br />
685. goCa jafariZe<br />
`maRribuli oqro~ XII_XIII ss. qarTul wyaroebSi<br />
Jur. `macne~, filosofiis ... seria, 1975, № 4, gv. 145-151.<br />
werilis avtoris mizania gaarkvios `maRribuli oqros~ mniSvneloba, romelic gvxvdeba<br />
`vefxistyaosansa~ da rusTavelis epoqis sxva literaturul ZeglebSi. avtori ar eTanxmeba<br />
mosazrebas, romlis Tanaxmadac `vefxistyaosnis~ `maRribuli~ aRniSnavs oqros fuls. misi azriT,<br />
`vefxistyaosansa~ da sxva nawarmoebebSi saubaria ara oqros monetebze, aramed maRribul<br />
oqroze, liTonze an am liTonis sabadoebze. avtori azustebs maRribis sazRvrebs. irkveva,<br />
rom maRribi moicavda vrcel teritorias saharis CrdiloeTiT da egviptis dasavle-<br />
TiT, atlantis okenamde. irkveva isic, rom maRribSi oqros sabado ar arsebobda. avtoris<br />
azriT, `maRribuli~ ewoda IX-XII saukuneebSi saxelganTqmul sudanis oqros, romelmac mniSvnelovani<br />
roli Seasrula maxlobeli aRmosavleTisa da evropis qveynebis oqroTi momaragebaSi.<br />
sudanSi mopovebuli oqros eqsporti xmelTaSua zRvis auzSi swored maRribis gavliT<br />
xdeboda... am gziT wamosuli sudanis oqro saqarTveloSic SeiZleba gadmosuliyo `maRribul<br />
oqrod~. g. a.<br />
686. giorgi jiblaZe<br />
rusTaveli da Tanamedroveoba<br />
gaz. `SoTaoba~, iyalTo, 1975, oqtomberi, gv. 2.<br />
rogorc avtori wers, SoTa rusTaveli aris ara marto poeti, aramed xelovnebis didi<br />
Teoretikosic. winaaRmdeg platonizmisa, rusTaveli poezias aRiarebs filosofiuri azrovnebis<br />
dargad da mas WeSmaritebis Secnobis funqciasac akisrebs.<br />
223