rusTvelologiuri literatura

rusTvelologiuri literatura rusTvelologiuri literatura

science.org.ge
from science.org.ge More from this publisher
28.06.2014 Views

d. langis, a. laistis, k. popovis, h. fenrixis, i. sikirickis, l. solanosa da sxvebis werilebi, wignebi, Targmanebi. rogorc avtori wers, ucxoeTSi amJamad dagrovilia mdidari rusTvelologiuri masala, romlis safuZvelze Tsu-s rusTvelis kabineti gamosacemad amzadebs xuTtomeuls `rus- Tveli msoflio sarbielze~. g. a. 633. jumber gagniZe `vefxistyaosnis~ ungruli Targmanebi Tb., `mecniereba~, 1975, 92 gv. wigni eZRvneba `vefxistyaosnis~ ori ungruli poeturi Targmanis (bela vikarisa da Sandor veoreSis) filologiur Seswavlas. originalis teqstTan Targmanebis siaxlovis garkvevasTan erTad avtori ganixilavs orive Targmans sxvadasxva aspeqtiT. b. vikars rusTvelis poema uTargmnia 1909-1912 wlebSi emigrant giorgi ciskaraulis daxmarebiT, romelic eqsperantoze Targmnida qarTul teqsts. es Targmani daibeWda 1917 wels. mkvlevari aRniSnavs am Targmanis, rogorc pirvelis, udides mniSvnelobas qarTuli poeziisa da kulturis ungreli xalxisaTvis gacnobis saqmeSi; miuTiTebs agreTve naklze, rac xSirad azrobriv uzustobaSi vlindeba. misi azriT, poemis veoreSiseuli Targmani (daibeWda 1954 w.), Sinaarsobrivi adeqvaturobis mxriv, gacilebiT ufro axlos aris originalTan. wignSi ganxilulia agreTve Targmanebis poetikisa da leqsTwyobis (metris) sakiTxebi, TargmanebTan dakavSirebuli samecniero da kritikuli werilebi. g. a. 634. zviad gamsaxurdia vefxistyaosnis `erTarseba~ da `mze — misi xati~ Jur. `macne~ (els), 1975, № 3, gv. 5-29. avtori asabuTebs, rom `vefxistyaosnis~ 836-e da 837-e strofebSi naxseneb `mzian Rames~, `erTarseba erTs~, `uJamo Jamsa~ da `mze — xati RmrTisas~ qristianul msoflmxedvelobaSi miRebuli Sinaarsi aqvT. aRniSnuli cnebebi da frazebi rusTvelis poemaSi qristianuli TvalsazrisiT ixmareba, rac adasturebs TviT avtoris — SoTa rusTvelis qristianul msoflmxedvelobas. mkvlevris daskvniT, `erTarseba~ aris qristianul RvTismetyvelebasa da qarTul sasuliero mwerlobaSi gavrcelebuli termini, romelic gulisxmobs `samebas~, samebis pirTa erTarsebobas, xolo `erTi~ gulisxmobs RvTis erTbunebovnebas. 836-837-e strofebSi naxsenebi `mze-xati RmrTisa~ aris ara fizikuri mze — mnaTobi, aramed mzis suli, qriste, logosi, Ze, romelic aris `xati RmrTisa uxilavisa~, anu mziani Ramisa, erTarseba erTisa, uJamo Jamisa~. g. a. 635. ivane gigineiSvili gamokvlevebi `vefxistyaosnis~ enis da teqstis kritikis sakiTxebis Sesaxeb I, Tb., 1975, 426 gv. naSromSi `vefxistyaosnis~ teqstis problemuri sakiTxebi gadawyvetilia erTi mxriv, kulturul-istoriuli realiebis moSveliebiT, xolo meore mxriv, enobrivi analizis safuZvelze. wignSi Tavmoyrili gamokvlevebi wakiTxuli iyo moxsenebad sxvadasxva dros an ibeWdeboda periodul gamocemebsa da samecniero krebulebSi. masala dalagebuli da ganxilulia Tematurad, romelic SinaarsSi asea warmodgenili: `vefxistyaosnis~ teqstis dadgenis zogierTi sakiTxi (erTi strofis analizis magaliTze). pirvelad daibeWda 1966 w., Jur. `macne~, № 3, ix. anot. III tomSi. `vefxistyaosnis~ leqsikis sakiTxebi (wvergamo, uaugo, xezi, vualneT, Cxnde). ix. aqve, anot. № 527. 206

zogi samoxeleo terminisaTvis `vefxistyaosanSi~, ix. anot. III tomSi. zedsarTav saxelTa SedarebiT-aRmatebiTi xarisxis formaTa warmoebis Taviseburebani. daibeWda 1966 w., iber-kavk. enaTmecn. XV. ix. anot. III tomSi. `vefxistyaosnis~ erTi strofis wakiTxvisa da gagebisaTvis. daibeWda 1971 w., Jur. `macne~, № 3. ix. anot. № 420. mravlobiTi ricxvis formaTa zogi Taviseburebis Sesaxeb, ix. anot. № 478. zmnis piris formaTa aRrevis SemTxvevebi poemis teqstSi. sityvawarmoebis TaviseburebebTan dakavSirebuli zogierTi sakiTxi (ganxilulia: rostomis mklavugrZesiTa, umZlessa, moburTlobiTa, gaayifna...). rTuli winadadebis erTi Taviseburi saxeoba `vefxistyaosnis~ enaSi. ix. anot. №№ 288, 578. sityvaTa wyobis zogierTi Tavisebureba rusTavelis leqsSi. ix. anot. № 580. wigns axlavs reziume rusul enaze (gv. 387-397) da saZieblebi: I. pirTa; II. ganxilul strofTa; III. sityvaformaTa da gamoTqmaTa. g. a. 636. jemSid giunaSvili amirbari Jur. `macne~ (ist., arq... seria), 1975, № 4, gv. 95-101. avtoris dakvirvebiT, termini amirbari, romelic dasturdeba `vefxistyaosanSi~, agre- Tve momdevno saukuneebis qarTul Zeglebsa da dokumentebSi, specialur literaturaSi samnairi gagebiTaa warmodgenili: 1) `mTavari Ãmelisa~; 2) `zRvaTa sardali, admirali~; 3) `saxlTuxucesi, обергофмейстер; sardali~. avtori cal-calke ganixilavs am mniSvnelobaTa SesaZleblobas. `vefxistyaosnis~ teqstSi ar dasturdeba miniSneba imaze, rom amirbari da amirbaroba Tavisi mniSvnelobiT ukavSirdeba `xmeleTs~ an wyals, zRvas. asevea poemis akademiuri teqstis damdgeni komisiis masalebSic. IX-XII saukuneebSi amirbari, anu didi hajibi (hajibsalari, amirhajibi, anu hajibT hajibi, misi Turquli ekvivalenti — uluRbarbegi) mefis karze uzenaes Tanamdebobad iTvleboda da xSirad jaris sardlisa da amirbaris Tanamdebobebi erT pirovnebas ekava. asevea `vefxistyaosanSi~: `TviT amirbarsa indoeTs aqvs amir-spasalaroba~. sabolood avtori dabejiTebiT amtkicebs, rom rusTvelis droindeli amirbaris funqciebi da movaleobani gacilebiT ufro farTo da mniSvnelovani iyo, vidre es n. marsa da vl. gordlevskis aqvT gansazRvruli. n.m. 637. boris darCia vefxistyaosnis xelnawerTa redaqciebi gagrZelebebis mixedviT Tb., 1975, 205 gv. wigni Sedgeba winasityvaobis, Sesavlisa da ori Tavisagan, axlavs reziume rusul enaze da saZieblebi. naSromSi redaqciuli TvalsazrisiT Seswavlilia `vefxistyaosnis~ danarTi epizodebi — xataelTa, xvarazmelTa, gmirTa anderZebi da gardacvalebis ambebi. am monakveTis mixedviT mocemulia vefxistyaosnis xelnawerTa klasifikacia, dadgenilia ZiriTadi redaqciuli jgufebis urTierTmimarTeba da warmomavloba. strofuli Sedgenilobisa da Tanmimdevrobis, wakiTxvebisa da saTaurebis adgilis Seswavlis Sedegad avtori gamoyofs gagrZelebebis monakveTze oTx redaqciul jgufs (xelnawerebs uTiTebs `variantebis~ oTxtomeulSi miRebuli literebiT): 1. a ABCUW 1 da sxva. 2. b DQVF 1 L 1 S 1 ... 3. g HJKOTG 1 P 1 ... 4. d EFIRZH 1 N 1 ... avtori daaskvnis, rom poemis danarT epizodebSi ZiriTadad igive redaqciuli jgufebi gamoiyofa, rac sakuTriv `vefxistyaosnis~ teqstSi. es imis maCvenebelia, rom mTel poemas 207

d. langis, a. laistis, k. popovis, h. fenrixis, i. sikirickis, l. solanosa da sxvebis werilebi,<br />

wignebi, Targmanebi.<br />

rogorc avtori wers, ucxoeTSi amJamad dagrovilia mdidari <strong>rusTvelologiuri</strong> masala,<br />

romlis safuZvelze Tsu-s rusTvelis kabineti gamosacemad amzadebs xuTtomeuls `rus-<br />

Tveli msoflio sarbielze~. g. a.<br />

633. jumber gagniZe<br />

`vefxistyaosnis~ ungruli Targmanebi<br />

Tb., `mecniereba~, 1975, 92 gv.<br />

wigni eZRvneba `vefxistyaosnis~ ori ungruli poeturi Targmanis (bela vikarisa da<br />

Sandor veoreSis) filologiur Seswavlas. originalis teqstTan Targmanebis siaxlovis<br />

garkvevasTan erTad avtori ganixilavs orive Targmans sxvadasxva aspeqtiT.<br />

b. vikars rusTvelis poema uTargmnia 1909-1912 wlebSi emigrant giorgi ciskaraulis<br />

daxmarebiT, romelic eqsperantoze Targmnida qarTul teqsts. es Targmani daibeWda 1917<br />

wels. mkvlevari aRniSnavs am Targmanis, rogorc pirvelis, udides mniSvnelobas qarTuli<br />

poeziisa da kulturis ungreli xalxisaTvis gacnobis saqmeSi; miuTiTebs agreTve naklze,<br />

rac xSirad azrobriv uzustobaSi vlindeba.<br />

misi azriT, poemis veoreSiseuli Targmani (daibeWda 1954 w.), Sinaarsobrivi adeqvaturobis<br />

mxriv, gacilebiT ufro axlos aris originalTan.<br />

wignSi ganxilulia agreTve Targmanebis poetikisa da leqsTwyobis (metris) sakiTxebi,<br />

TargmanebTan dakavSirebuli samecniero da kritikuli werilebi. g. a.<br />

634. zviad gamsaxurdia<br />

vefxistyaosnis `erTarseba~ da `mze — misi xati~<br />

Jur. `macne~ (els), 1975, № 3, gv. 5-29.<br />

avtori asabuTebs, rom `vefxistyaosnis~ 836-e da 837-e strofebSi naxseneb `mzian Rames~,<br />

`erTarseba erTs~, `uJamo Jamsa~ da `mze — xati RmrTisas~ qristianul msoflmxedvelobaSi<br />

miRebuli Sinaarsi aqvT. aRniSnuli cnebebi da frazebi rusTvelis poemaSi qristianuli TvalsazrisiT<br />

ixmareba, rac adasturebs TviT avtoris — SoTa rusTvelis qristianul msoflmxedvelobas.<br />

mkvlevris daskvniT, `erTarseba~ aris qristianul RvTismetyvelebasa da qarTul sasuliero<br />

mwerlobaSi gavrcelebuli termini, romelic gulisxmobs `samebas~, samebis pirTa<br />

erTarsebobas, xolo `erTi~ gulisxmobs RvTis erTbunebovnebas.<br />

836-837-e strofebSi naxsenebi `mze-xati RmrTisa~ aris ara fizikuri mze — mnaTobi, aramed<br />

mzis suli, qriste, logosi, Ze, romelic aris `xati RmrTisa uxilavisa~, anu mziani Ramisa,<br />

erTarseba erTisa, uJamo Jamisa~. g. a.<br />

635. ivane gigineiSvili<br />

gamokvlevebi `vefxistyaosnis~ enis da teqstis kritikis sakiTxebis Sesaxeb<br />

I, Tb., 1975, 426 gv.<br />

naSromSi `vefxistyaosnis~ teqstis problemuri sakiTxebi gadawyvetilia erTi mxriv,<br />

kulturul-istoriuli realiebis moSveliebiT, xolo meore mxriv, enobrivi analizis<br />

safuZvelze. wignSi Tavmoyrili gamokvlevebi wakiTxuli iyo moxsenebad sxvadasxva dros<br />

an ibeWdeboda periodul gamocemebsa da samecniero krebulebSi. masala dalagebuli da<br />

ganxilulia Tematurad, romelic SinaarsSi asea warmodgenili:<br />

`vefxistyaosnis~ teqstis dadgenis zogierTi sakiTxi (erTi strofis analizis magaliTze).<br />

pirvelad daibeWda 1966 w., Jur. `macne~, № 3, ix. anot. III tomSi.<br />

`vefxistyaosnis~ leqsikis sakiTxebi (wvergamo, uaugo, xezi, vualneT, Cxnde). ix. aqve,<br />

anot. № 527.<br />

206

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!