rusTvelologiuri literatura
rusTvelologiuri literatura rusTvelologiuri literatura
549. r. fircxalaiSvili oriode SeniSvna vefxistyaosnis axali gamocemisaTvis kreb. `Zveli qarTuli mwerlobisa da rusTvelologiis sakiTxebi~, V, Tb., 1973, gv. 3-15. avtori wers, rom SoTa rusTavelis saiubileod 1966 wels gamovida `vefxistyaosnis~ ramdenime axali gamocema. maTSi aRdgenil iqna bevri damaxinjebuli adgili, daixvewa poeturi frazeologia, gasworda riTmaTa calkeuli Seusabamobani. Tumca gadauwyveteli darCa poetikasTan dakavSirebuli zogierTi sakiTxi. mkvlevris azriT, aucilebelia Sairis saxis mtkiced dacva erTi strofis farglebSi. am TvalsazrisiT unda gaswordes dabali da maRali Sairis Sereuli ritmi me-17 strofSi: `mesame leqsi kargia sanadimod, samRerelad~. poemis e. w. parizuli nusxa iZleva swor da misaReb wakiTxvas: `merme leqsi kargi aris...~ aseve gasasworebelia 1632-e strofSi: `adges da qalaqs Sevides, TviT gardaxdes srasa maTsa~. ramdenime xelnawers Semounaxavs marTebuli varianti: `adges, qalaqs Semovides...~ mkvlevari mxars uWers me-6 strofis sariTmo sityvebis (xelovaneba — goneba — xseneba — moneba) n. mariseul gasworebas: xelovneba — goneba — xsovneba — moneba. r. fircxalaiSvils poemisaTvis Seuferebel gamonaklisad miaCnia 771-e 20-marcvliani e. w. fistikauri strofi da misive leqsikis gamoyenebiT warmogvidgens mis 16- marcvlovan variants. g. a. 550. dimitri qumsiSvili isev prologis gamo Jur. `ciskari~, 1973, № 4, gv. 145-153. avtors dausabuTeblad miaCnia varaudi rusTavelisaTvis sxva romelime mxatvruli an istoriuli Txzulebis miweris Sesaxeb. misi TqmiT, prologis me-4 strofi ar iZleva imis sababs, ro rusTavels `Tamarianis~ avtoroba mivaweroT. aq xsenebul `qebani~-Si `vefxistyaosani~ igulisxmeba. amave strofSi `giSris tba~ da `nai rxeuli~ ar gulisxmobs maincdamainc mefe Tamaris Tvalebsa da mis tans. mkvlevris azriT, prologis me-15 da me-18 strofebSi poeti ayalibebs Tvalsazriss poeziis ideurobisa da gamiznulobis Sesaxeb, rom mwerali ar unda icvlides azrsa da Sexedulebas, `erTi uCndes samijnuro..., mas aqebdes, mas amkobdes~, anu bolomde daicvas ideuri mTlianoba. g. a. 551. dim. qumsiSvili istorizmis principis ugulebelyofis samwuxaro Sedegi Jur. `mnaTobi~, 1973, № 5, gv. 160-172. avtori wers: `araerTxel dauSva al. baramiZem uxeSi Secdoma SoTa rusTavelis msoflmxedvelobis raobisa da Sefasebis sakiTxSi, araerTxel uarhyo Tavisi uwin gamoTqmuli Sexedulebebi... aseTi meryeoba aixsneba, upirvelesad yovlisa, istorizmis principis ugulebelyofiT literaturuli movlenebis kvlevisas~. kritikosi ganixilavs al. baramiZis monografias `SoTa rusTveli da misi poema~ (1966 w.) da aRniSnavs, rom mcdaria mosazreba, TiTqos `poetma... ganazogada idea dedakacisa da mamakacis moralur-inteleqtualuri... Tanasworobisa~. d. qumsiSvili miuTiTebs , rom qalisa da kacis Tanasworobis idea Seexeba mxolod samefo gvaris wevrebs da ar vrceldeba ufro dabal wodebebze (moyvanilia saTanado adgilebi poemidan). kritikosis azriT, al. baramiZis gamonagonia, viTom, tarielma, avTandilma da fridonma `TavianTi qveynebi sagareo xifaTisagan daixsnes~, maT `aRmofxvres Zaladoba da usamarTloba, 178
olo mouRes adamianis mier adamianis Cagvras da yvlefas... maT qveynebSi TiTqo praqtikulad moispo eqsploataciis yovelgvari forma, xorci Seisxa Tavisuflebisa da socialurqonebrivi sruli Tanasworobis idealebma~. d. qumsiSvili aRniSanvs: umarTebulia monografiaSi gamoTqmuli azri, rom asmaTi `mdabio wridan gamosulia~, agreTve arasworia fatmanis daxasiaTeba nestansa da TinaTinTan dapirispirebiT, radgan isini sxvadasxva socialur fenas ekuTvnian. g. a. 552. SoTa qurdaZe `vefxistyaosnis~ ideur-Tematikuri Sinaarsis swavlebis Sesaxeb gaz. `saxalxo ganaTleba~, 1973, 21 dek., № 102, gv. 3. avtori wers, rom `vefxistyaosnis~ mTavari Temis sakiTxi kvlav davis sagani gaxda. erTxans poemis ZiriTad Temad miiCnevdnen Zmoba-megobrobas (n. mari, i. javaxiSvili), Semdeg — siyvaruls (al. baramiZe da sxv.). d. qumsiSvilma mTavar problemad miiCnia `brZola erTmmarTvelobis gaZlierebisaTvis Tamar mefis dros~. S. qurdaZis azriT, poemis kiTxvisas yuradReba humanizmze, adamianTa erTobasa da pativiscemaze maxvildeba da `Txzulebis ideuri Sinaarsic SeiZleba ase Camoyalibdes: mebrZoli humanizmi da adamianTa erToba yoveli xalxis sazogadoebrivi da saxelmwifoebrivi simtkicis mZlavri wyaroa~ g. a. 553. solomon yubaneiSvili vefxistyaosnis beWdvis istoriidan (XX sauk.), II, nakveTi pirveli, Tb., 1973, 302 gv. naSromSi warmodgenilia cnobebi `vefxistyaosnis~ beWdvis istoriaze XX s-is 40-ian wlebamde. am periodSi poema ToTxmetjer gamoica. wignSi ganxilulia TiToeuli maTganis teqstologiuri sakiTxebi, dazustebulia TariRebi da tiraJi, mocemulia am gamocemaTa poligrafiuli aRweriloba da naCvenebia, ra sazogadoebrivi rezonansi hqonda ama Tu im gamocemas. wignis 6-89 gverdebze dabeWdilia masala 1903 wlidan 1937 wlamde ganxorcielebuli gamocemebis Sesaxeb. danarCeni nawili uWiravs 1937 wlis saiubileo gamocemisaTvis Catarebuli muSaobis aRnusxva-Sejamebas, maT Soris `vefxistyaosnis~ teqstis damdgeni komisiis oqmebs 32-dan 731-e strofamde TiToeulze msjelobis Sesaxeb (komisia muSaobda 1935 w. 15 maisidan 22 noembramde). wigns erTvis pirovnuli da geografiuli saxelebis saZiebeli da gansaxilvel periodSi dabeWdil poemis gamocemaTa Tavfurclebis fotopirebi. g. a. 554. akaki SaniZe xelis xda da xelis yra Jur. `droSa~, 1973, № 1. avtori wers: xelis xda, anu swori orTografiiT, Ãelis Ãda Cveulebrivi gamoTqmaa `vefxistyaosanSi~. misi mniSvnelobaa sargebloba, gamodgoma, gamoyeneba. moyvanilia magali- Tebi: `xelsa mxdi rasa?~ (884); `ugulosa aqa xeli ra mexdebis?~ (739). aris mimReobiTi formac: `yma... sikeTisa xelis mxdeli~ (710) — vinc sikeTes Svreba, sikeTis Camdeni. poemaSi aris aseTi striqonic: `xeli hxades xrmalTa maTTa, ara cudad welTa ebnes~ (1535), rac amas niSnavs: xeli mihyves, gamoiyenes maTi xmlebi. `xelis xda~ dasturdeba `Svid mTiebSi~, `arCilianSi~, magram amave periodSi Cndeba gamoTqma, `xelis yra~, romelsac igive mniSvneloba aqvs da TandaTan cvlis `xelis xdas~. axal qarTulSi xelis xda aRar ixmareba, gadavarda misi Semcvleli xelis yris piriani formebic, ixmareba marto mimReoba `xelsayreli~ da dialeqtebSi agreTve _ `xeluyrelic~, rac usargeblos, mouxmarebels niSnavs. g. a. 179
- Page 127 and 128: 409a. r. xvedeliZe SoTa rusTaveli s
- Page 129 and 130: 414. al. baramiZe rusTvelis poeturi
- Page 131 and 132: 417a. s. beriZe mesxuri dialeqtis R
- Page 133 and 134: 424. boris darCia vefxistyaosnis ga
- Page 135 and 136: mkvlevari saWirod Tvlis poemis zogi
- Page 137 and 138: me-9 qvesaTaurSi: `rusTavelis mater
- Page 139 and 140: qviTa davleweT wvivebi (618,3). mkv
- Page 141 and 142: 3. cnobebi qarTuli mwerlobis Sesaxe
- Page 143 and 144: 456. r. fircxalaiSvili rusTveluri e
- Page 145 and 146: 463. S. CijavaZe sad aris `vefxisty
- Page 147 and 148: Tavels `siyvarulis jvarosan rainds~
- Page 149 and 150: axlosaa maRal SairTan, Tumca metri
- Page 151 and 152: 480. boris darCia kidev erTi SemTxv
- Page 153 and 154: 485a. nik. kenWoSvili `vefxistyaosa
- Page 155 and 156: Tul mimarTebebs: marcvlebs, sityveb
- Page 157 and 158: avtori mimoixilavs `vefxistyaosnis~
- Page 159 and 160: 501. revaz siraZe `sibrZnis dargi~
- Page 161 and 162: gamocema, ris Taobazec atyobinebda
- Page 163 and 164: gvaria: 1) simetriuli — wyvilmarc
- Page 165 and 166: mkvlevari aRniSnavs, rom racionaliz
- Page 167 and 168: 523a. simon arvelaZe rusTaveli da m
- Page 169 and 170: formebi). amaTgan erTaderTi swori w
- Page 171 and 172: 531. b. darCia vefxistyaosnis gagrZ
- Page 173 and 174: tografis modelis hipoTezuri rekonst
- Page 175 and 176: 541. metri da riTma vefxistyaosanSi
- Page 177: 546a. [uavtoro] vefxistyaosnis axal
- Page 181 and 182: mkvlevris azriT, cixe ase unda gani
- Page 183 and 184: 566. al. WinWarauli leqsikologiuri
- Page 185 and 186: aRniSnulia rusTvelis Tematikisa da
- Page 187 and 188: sasaxlea yvelafris tonis mimcemi. m
- Page 189 and 190: mkvlevari amgvar cTomilebad miiCnev
- Page 191 and 192: Svili, g. wibaxaSvili, S. Rlonti, o
- Page 193 and 194: kvidroT es daweriloba. fuZeukumSvel
- Page 195 and 196: 599. Sermadin oniani `xiloba~ sityv
- Page 197 and 198: TavaqaraSvilis xelnawerSi arsebuli
- Page 199 and 200: 612. SoTa qurdaZe `vefxistyaosnis~
- Page 201 and 202: Svilis azriT, m. gigineiSvili met d
- Page 203 and 204: erZnuli enidan Targmnil Zvel qarTul
- Page 205 and 206: 2. SoTa rusTveli da qarTvelTa jvari
- Page 207 and 208: zogi samoxeleo terminisaTvis `vefxi
- Page 209 and 210: 641. giorgi TevzaZe rusTavelis kosm
- Page 211 and 212: 647. g. kartozia rusTvelisa damisa
- Page 213 and 214: amave wignSi dabeWdilia avtoris sxv
- Page 215 and 216: 1973 wlis minawerSi ki aRniSnavs: a
- Page 217 and 218: 663. Rustaveli Sota Vitez v tigrovi
- Page 219 and 220: 671. nestan sulava vefxistyaosnis `
- Page 221 and 222: 678. S. CijavaZe vefxistyaosnis poe
- Page 223 and 224: meoTxe TavSi `rusTvelis adgilisaTvi
- Page 225 and 226: da saxalxo zeims q. axalcixeSi, sad
- Page 227 and 228: ogorc sakuTari saxeli, rogorc termi
olo mouRes adamianis mier adamianis Cagvras da yvlefas... maT qveynebSi TiTqo praqtikulad<br />
moispo eqsploataciis yovelgvari forma, xorci Seisxa Tavisuflebisa da socialurqonebrivi<br />
sruli Tanasworobis idealebma~.<br />
d. qumsiSvili aRniSanvs: umarTebulia monografiaSi gamoTqmuli azri, rom asmaTi `mdabio<br />
wridan gamosulia~, agreTve arasworia fatmanis daxasiaTeba nestansa da TinaTinTan dapirispirebiT,<br />
radgan isini sxvadasxva socialur fenas ekuTvnian. g. a.<br />
552. SoTa qurdaZe<br />
`vefxistyaosnis~ ideur-Tematikuri Sinaarsis swavlebis Sesaxeb<br />
gaz. `saxalxo ganaTleba~, 1973, 21 dek., № 102, gv. 3.<br />
avtori wers, rom `vefxistyaosnis~ mTavari Temis sakiTxi kvlav davis sagani gaxda. erTxans<br />
poemis ZiriTad Temad miiCnevdnen Zmoba-megobrobas (n. mari, i. javaxiSvili), Semdeg —<br />
siyvaruls (al. baramiZe da sxv.). d. qumsiSvilma mTavar problemad miiCnia `brZola erTmmarTvelobis<br />
gaZlierebisaTvis Tamar mefis dros~.<br />
S. qurdaZis azriT, poemis kiTxvisas yuradReba humanizmze, adamianTa erTobasa da pativiscemaze<br />
maxvildeba da `Txzulebis ideuri Sinaarsic SeiZleba ase Camoyalibdes: mebrZoli<br />
humanizmi da adamianTa erToba yoveli xalxis sazogadoebrivi da saxelmwifoebrivi simtkicis<br />
mZlavri wyaroa~ g. a.<br />
553. solomon yubaneiSvili<br />
vefxistyaosnis beWdvis istoriidan<br />
(XX sauk.), II, nakveTi pirveli, Tb., 1973, 302 gv.<br />
naSromSi warmodgenilia cnobebi `vefxistyaosnis~ beWdvis istoriaze XX s-is 40-ian wlebamde.<br />
am periodSi poema ToTxmetjer gamoica. wignSi ganxilulia TiToeuli maTganis teqstologiuri<br />
sakiTxebi, dazustebulia TariRebi da tiraJi, mocemulia am gamocemaTa poligrafiuli<br />
aRweriloba da naCvenebia, ra sazogadoebrivi rezonansi hqonda ama Tu im gamocemas.<br />
wignis 6-89 gverdebze dabeWdilia masala 1903 wlidan 1937 wlamde ganxorcielebuli<br />
gamocemebis Sesaxeb. danarCeni nawili uWiravs 1937 wlis saiubileo gamocemisaTvis Catarebuli<br />
muSaobis aRnusxva-Sejamebas, maT Soris `vefxistyaosnis~ teqstis damdgeni komisiis<br />
oqmebs 32-dan 731-e strofamde TiToeulze msjelobis Sesaxeb (komisia muSaobda 1935 w. 15<br />
maisidan 22 noembramde).<br />
wigns erTvis pirovnuli da geografiuli saxelebis saZiebeli da gansaxilvel periodSi<br />
dabeWdil poemis gamocemaTa Tavfurclebis fotopirebi. g. a.<br />
554. akaki SaniZe<br />
xelis xda da xelis yra<br />
Jur. `droSa~, 1973, № 1.<br />
avtori wers: xelis xda, anu swori orTografiiT, Ãelis Ãda Cveulebrivi gamoTqmaa<br />
`vefxistyaosanSi~. misi mniSvnelobaa sargebloba, gamodgoma, gamoyeneba. moyvanilia magali-<br />
Tebi: `xelsa mxdi rasa?~ (884); `ugulosa aqa xeli ra mexdebis?~ (739). aris mimReobiTi formac:<br />
`yma... sikeTisa xelis mxdeli~ (710) — vinc sikeTes Svreba, sikeTis Camdeni.<br />
poemaSi aris aseTi striqonic: `xeli hxades xrmalTa maTTa, ara cudad welTa ebnes~<br />
(1535), rac amas niSnavs: xeli mihyves, gamoiyenes maTi xmlebi.<br />
`xelis xda~ dasturdeba `Svid mTiebSi~, `arCilianSi~, magram amave periodSi Cndeba gamoTqma,<br />
`xelis yra~, romelsac igive mniSvneloba aqvs da TandaTan cvlis `xelis xdas~.<br />
axal qarTulSi xelis xda aRar ixmareba, gadavarda misi Semcvleli xelis yris piriani<br />
formebic, ixmareba marto mimReoba `xelsayreli~ da dialeqtebSi agreTve _ `xeluyrelic~,<br />
rac usargeblos, mouxmarebels niSnavs. g. a.<br />
179