rusTvelologiuri literatura
rusTvelologiuri literatura rusTvelologiuri literatura
cnobebze. avtori SeniSnavs, rom, samwuxarod, langi erideba sakuTari Sexedulebis gamoTqmas da sxva avtorebis azrs emyareba, maT Soris k. kekeliZis sxvadasxva dros gamoTqmul da zogjer Semdeg misganve uaryofil Sexedulebebs. aseve iqcevian g. deetersi da i. iedliCka. Tavis mxriv, k. kekeliZe bolodroindel naSromebSi im Sexedulebebs icavda, TiTqos `vefxistyaosani~ daiwera Tamaris Semdeg, XIII s. ociani wlebis gasuls. k. kekeliZis damowmebul Sexedulebas safuZvlad udevs `vefxistyaosnis~ prologis erTi cnobili metaforuli gamoTqmis Taviseburi interpretacia. esaa `Tamars vaqebdeT mefesa...~ (4,1). `sisxlis cremlebis~ Rvris poeturi metafora al. baramiZis SexedulebiT, sruliadac ar ukavSirdeba adresatis gardacvalebas, aramed Tavdaviwyebamde misuli Tayvaniscemisa da siyvarulis gancdis gamoxatvaa. poemis mTeli prologi, maT Soris sacilobeli taepic (4-1), gulisxmobs saqarTvelos saxelmwifos saTaveSi myof cocxal Tamar mefes, romelsac gverds umSvenebda misi meuRle daviT soslani, poetis mier metaforiT lomad warmosaxuli (3,1). i.k. 472. h. budenzigi `vefxistyaosnis~ germanuli Targmanis winasityvaoba `Der mann im Pantherfell~ von Schota Rustaweli _ `Mickiewisz-Blätter~, Li, 1972, gv. 149-157; kreb. `rusTveli msoflio literaturaSi~, I, 1976, gv. 284-290 (n. amaSukelis Targmani). h. budenzigi saubrobs poemis teqstis istoriaze, avtoris vinaobasa da misi biografiuli cnobebis simcireze; aRniSnavs, rom `vefxisityaosani~ sagmiro eposia, rainduli romani leqsad. misi TqmiT, rusTvelis nawarmoebi msoflio Txzulebaa, romliTac daiwyo renesansi saqarTveloSi. `rusTvelis poema iZleva ara marto samyaros mravalferovan suraTs amaRelvebel bedTa oromtrialSi, es aris agreTve sibrZnis wigni adamianis marTebuli qcevis Sesaxeb~. h. budenzigis azriT, `vefxistyaosnis~ germanul enaze saTargmnelad yvelaze ufro Sesaferia hegzametri, mas iyenebdnen: klopStoki, goeTe, Sileri, helderlini da sxvebi. maT gaagermanules hegzametri; mas axasiaTebs xmis awev-daweva nacvlad antikuri sigrZe-simoklisa. am cvlilebis wyalobiT hegzametri TiTqos germanuli enisaTvis yofiliyos Seqmnili. misi germanuli forma asonansebisa da aliteraciebis saSualebas iZleva, romlebic rusTvelis qmnilebasac axasiaTebs. mTargmneli Tvlis, rom hegzametri sawindaria rusTvelur originalTan SeZlebisamebr didi siaxlovis miRwevisa. g. a. 473. jumber gagniZe vefxistyaosnis vikariseuli ungruli Targmanis istoriisaTvis Jur. `macne~, els, 1972, № 2, gv. 144-153. avtori mimoixilavs `vefxistyaosnis~ bela vikariseuli ungruli Targmanis istorias da ZiriTadad Cerdeba erT sakiTxze — im qarTvel moRvaweTa pirovnebebis dadgenasa da maTi wvlilis ganxilvaze, romlebmac daxmareba gauwies bela vikars `vefxistyaosnis~ ungrulad Targmnis saqmeSi. avtori xelT arsebuli masalis Seswavlis safuZvelze irkveva, rom bela vikarisaTvis `vefxistyaosnis~ ungruli Targmanis momzadebaSi daxmareba gauwevia sam qarTvels: giorgi ciskarauls, romelmac 1909-1912 wlebSi esperantos enaze Targmna poemis didi nawili; grigol ilarionis Ze wereTelsa da daviT Toloraias, romelTac poemis bolo nawili, 10-12 gverdis moculobiT, uTargmnes b. vikars 1915 wels, germanuli enis saSualebiT. g. a. 474. j. gagniZe rusTvelis leqsi vefxistyaosnis ungrul TargmanebSi litmcodneobis resp. sakoordinacio sabWo, S. rusTavelis sax. qarTuli literaturis instituti, VI samecniero sesia, moxs. Tezisebi, Tb., 1972, gv. 18-19. 1. `vefxistyaosnis~ pirvel ungrel mTargmnels bela vikars rusTveluri striqoni gadmocemuli aqvs ori oTxterfiani rvamarcvledi taepiT. yoveli taepi ritmuli wyobiT 148
axlosaa maRal SairTan, Tumca metri Sedgenilia ara marto qoreuli, aramed iamburi terfebisaganac. 2. ungruli teqstis analizidan Cans, rom mTargmnels SeumCneveli darCa maRali da dabali Sairis nairsaxoeba, amitom es Targmani Tavidan bolomde moqceulia erT ritmul CarCoSi. 3. meore mTargmnels — Sandor veoreSs poemis dabali Sairis strofebi gawyobili aqvs 16-marcvliani silaburi sazomiT, xolo maRali Sairisa — 15-marcvliani silaburi sazomiT. 4. orive TargmanSi katrenis taepebi Sekrulia erTiani riTmiT. riTmebi arazustia, rac ufro bunebrivia ungruli leqsisaTvis, vidre zusti riTma. g. a. 475. zviad gamsaxurdia `vefxistyaosani~ inglisur enaze Jur. `macne~, els, 1972, № 2, gv. 33-56; № 4, gv. 89-108. avtori ganixilavs poemis prologis m. uordropiseul da v. uruSaZiseul inglisur Targmanebs. amave dros iZleva qarTuli teqstis ganmartebas. mkvlevari gansakuTrebiT vrclad exeba rusTavelis msoflmxedvelobis maCvenebel strofebs da aucileblad Tvlis ucxour TargmanSi maTi Sinaarsis zustad gadatanas. misi azriT, I da II strofebSi mocemulia qristianuli cnebebi. pirveli taepi: `romelman Sehqmna samyaro ZaliTa miT ZlieriTa~ niSnavs: mamam Sehqmna samyaro Zis meSveobiT, Tavisi Zalis meSveobiT. pavle mociqulis termins `Zali uxilavi~, romelic niSnavs Ze RmerTs, rusTaveli iyenebs imave mniSvnelobiT. mamisa da Zis Semdeg naxsenebia suli, anu suliwminda: `zegardmo arsni suliTa yvna...~. avtori exeba prologis TiTqmis yvela strofs da aRniSnavs arasworad an Tavisuflad Targmnis SemTxvevebs, romlebic ufro xSirad gvxvdeba v. uruSaZis TargmanSi. avtors interpolaciebad miaCnia prologis 28, 29, 30-e strofebi, romelnic TavianTi `vulgaruli filosofiiT~ ewinaaRmdegebian mijnurobis rusTaveliseul gagebas da sasurvelad Tvlis maT amoRebas rogorc qarTuli teqstidan, ise ucxouri Targmanebidan. g. a. 476. akaki gawerelia qarTuli versifikacia da rusTavelis leqsi gaz. `lit. saqarTvelo~, 1972, 14 aprili, № 15, gv. 3-4. werili exeba Jurnal `sabWoTa xelovnebaSi~ (1972, № 2) dabeWdil akad. g. wereTlis narkvevs `metri da ritmi vefxistyaosanSi~. ak. gawerelia aRniSnavs, rom g. werTlis werili `araordinaluria~. am naSromis mizania, axsnas vefxistyaosnis metri da riti tradiciuli qarTuli metrikis safuZvlebis sruli uaryofis gziT da maTematikurad daasabuTos genialuri poeturi nawarmoebis sazomSi `simetriisa~ da `RvTaebrivi proporciebis~ aRmoCena. ganzraxva misasalmebeli iqneboda, rom mas istoriuli, faqtiuri da Teoriuli gamarTleba hqondes, radgan poeturi forma araa statikuli ram, masSi elementTa gaqvavebul `harmoniasTan~ ki ar gvaqvs saqme, aramed mudmiv cvalebadobasTan, dinamizmTan da xSirad elementTa urTierbrZolasTanac~. ak. gawerelia acxadebs: imis gamo, rom misTvis miuRebelia g. wereTlis mosazrebani am sakiTxis garSemo, igi erTguli rCeba qarTuli versifikaciis im generaluri da Tanac tradiciuli xazisa, romlis dasawyisSi e. bolxovitinovi dgas. recenzentis azriT, 170 wlis tradiciis uaryofa ar SeiZleba, radgan `mecnierebaSi memkvidreobiTobis axal xarisxSi ayvana ufro nayofieria, vidre erTbaSad yvelafris ugulebelyofa da carieli adgilis danaxva iq, sadac rTveli moweulia~. c.e. 477. a. gelovani, v. kuprava aqa ambavi panTeristyaosnisa Jur. `mnaTobi~, 1972, № 1, gv. 154-159. werili exeba `vefxistyaosnis~ h. budenzigiseul germanul Targmans. avtorebi mTargmnels brals sdeben originalis SeryvnaSi. amis erT-erT ZiriTad argumentad motanilia 149
- Page 97 and 98: 311. l. menabde, a. xinTibiZe Sevad
- Page 99 and 100: aris; am naSromis seriozuli da arse
- Page 101 and 102: 3. daqtilur-qoreuli riTmebis specif
- Page 103 and 104: 334. S. Rlonti rusTavelis mxatvrul
- Page 105 and 106: 341. nodar SoSiaSvili vefxistyaosni
- Page 107 and 108: 347. С. Цаишвили Руко
- Page 109 and 110: 352. oTar WurRulia daviT Cqotua sox
- Page 111 and 112: 360. Ал. Барамидзе Ми
- Page 113 and 114: 366. Виктор Гольцев Ш
- Page 115 and 116: 374. magali Todua `vefxistyaosnis~
- Page 117 and 118: didad niWieri da erudirebuli adamia
- Page 119 and 120: 386. a. JaJievi `vefxistyaosnis~ ax
- Page 121 and 122: lebiT, romelsac is axdens rogorc ga
- Page 123 and 124: 398. Salva Rlonti ukan gadadgmuli n
- Page 125 and 126: I redaqciul jgufSi erTiandeba 11 xe
- Page 127 and 128: 409a. r. xvedeliZe SoTa rusTaveli s
- Page 129 and 130: 414. al. baramiZe rusTvelis poeturi
- Page 131 and 132: 417a. s. beriZe mesxuri dialeqtis R
- Page 133 and 134: 424. boris darCia vefxistyaosnis ga
- Page 135 and 136: mkvlevari saWirod Tvlis poemis zogi
- Page 137 and 138: me-9 qvesaTaurSi: `rusTavelis mater
- Page 139 and 140: qviTa davleweT wvivebi (618,3). mkv
- Page 141 and 142: 3. cnobebi qarTuli mwerlobis Sesaxe
- Page 143 and 144: 456. r. fircxalaiSvili rusTveluri e
- Page 145 and 146: 463. S. CijavaZe sad aris `vefxisty
- Page 147: Tavels `siyvarulis jvarosan rainds~
- Page 151 and 152: 480. boris darCia kidev erTi SemTxv
- Page 153 and 154: 485a. nik. kenWoSvili `vefxistyaosa
- Page 155 and 156: Tul mimarTebebs: marcvlebs, sityveb
- Page 157 and 158: avtori mimoixilavs `vefxistyaosnis~
- Page 159 and 160: 501. revaz siraZe `sibrZnis dargi~
- Page 161 and 162: gamocema, ris Taobazec atyobinebda
- Page 163 and 164: gvaria: 1) simetriuli — wyvilmarc
- Page 165 and 166: mkvlevari aRniSnavs, rom racionaliz
- Page 167 and 168: 523a. simon arvelaZe rusTaveli da m
- Page 169 and 170: formebi). amaTgan erTaderTi swori w
- Page 171 and 172: 531. b. darCia vefxistyaosnis gagrZ
- Page 173 and 174: tografis modelis hipoTezuri rekonst
- Page 175 and 176: 541. metri da riTma vefxistyaosanSi
- Page 177 and 178: 546a. [uavtoro] vefxistyaosnis axal
- Page 179 and 180: olo mouRes adamianis mier adamianis
- Page 181 and 182: mkvlevris azriT, cixe ase unda gani
- Page 183 and 184: 566. al. WinWarauli leqsikologiuri
- Page 185 and 186: aRniSnulia rusTvelis Tematikisa da
- Page 187 and 188: sasaxlea yvelafris tonis mimcemi. m
- Page 189 and 190: mkvlevari amgvar cTomilebad miiCnev
- Page 191 and 192: Svili, g. wibaxaSvili, S. Rlonti, o
- Page 193 and 194: kvidroT es daweriloba. fuZeukumSvel
- Page 195 and 196: 599. Sermadin oniani `xiloba~ sityv
- Page 197 and 198: TavaqaraSvilis xelnawerSi arsebuli
cnobebze. avtori SeniSnavs, rom, samwuxarod, langi erideba sakuTari Sexedulebis gamoTqmas<br />
da sxva avtorebis azrs emyareba, maT Soris k. kekeliZis sxvadasxva dros gamoTqmul da<br />
zogjer Semdeg misganve uaryofil Sexedulebebs. aseve iqcevian g. deetersi da i. iedliCka.<br />
Tavis mxriv, k. kekeliZe bolodroindel naSromebSi im Sexedulebebs icavda, TiTqos<br />
`vefxistyaosani~ daiwera Tamaris Semdeg, XIII s. ociani wlebis gasuls. k. kekeliZis damowmebul<br />
Sexedulebas safuZvlad udevs `vefxistyaosnis~ prologis erTi cnobili metaforuli<br />
gamoTqmis Taviseburi interpretacia. esaa `Tamars vaqebdeT mefesa...~ (4,1). `sisxlis cremlebis~<br />
Rvris poeturi metafora al. baramiZis SexedulebiT, sruliadac ar ukavSirdeba<br />
adresatis gardacvalebas, aramed Tavdaviwyebamde misuli Tayvaniscemisa da siyvarulis<br />
gancdis gamoxatvaa. poemis mTeli prologi, maT Soris sacilobeli taepic (4-1), gulisxmobs<br />
saqarTvelos saxelmwifos saTaveSi myof cocxal Tamar mefes, romelsac gverds umSvenebda<br />
misi meuRle daviT soslani, poetis mier metaforiT lomad warmosaxuli (3,1). i.k.<br />
472. h. budenzigi<br />
`vefxistyaosnis~ germanuli Targmanis winasityvaoba<br />
`Der mann im Pantherfell~ von Schota Rustaweli _ `Mickiewisz-Blätter~, Li, 1972, gv. 149-157;<br />
kreb. `rusTveli msoflio <strong>literatura</strong>Si~, I, 1976, gv. 284-290 (n. amaSukelis Targmani).<br />
h. budenzigi saubrobs poemis teqstis istoriaze, avtoris vinaobasa da misi biografiuli<br />
cnobebis simcireze; aRniSnavs, rom `vefxisityaosani~ sagmiro eposia, rainduli romani<br />
leqsad. misi TqmiT, rusTvelis nawarmoebi msoflio Txzulebaa, romliTac daiwyo renesansi<br />
saqarTveloSi. `rusTvelis poema iZleva ara marto samyaros mravalferovan suraTs amaRelvebel<br />
bedTa oromtrialSi, es aris agreTve sibrZnis wigni adamianis marTebuli qcevis Sesaxeb~.<br />
h. budenzigis azriT, `vefxistyaosnis~ germanul enaze saTargmnelad yvelaze ufro Sesaferia<br />
hegzametri, mas iyenebdnen: klopStoki, goeTe, Sileri, helderlini da sxvebi. maT<br />
gaagermanules hegzametri; mas axasiaTebs xmis awev-daweva nacvlad antikuri sigrZe-simoklisa.<br />
am cvlilebis wyalobiT hegzametri TiTqos germanuli enisaTvis yofiliyos Seqmnili.<br />
misi germanuli forma asonansebisa da aliteraciebis saSualebas iZleva, romlebic rusTvelis<br />
qmnilebasac axasiaTebs.<br />
mTargmneli Tvlis, rom hegzametri sawindaria rusTvelur originalTan SeZlebisamebr<br />
didi siaxlovis miRwevisa. g. a.<br />
473. jumber gagniZe<br />
vefxistyaosnis vikariseuli ungruli Targmanis istoriisaTvis<br />
Jur. `macne~, els, 1972, № 2, gv. 144-153.<br />
avtori mimoixilavs `vefxistyaosnis~ bela vikariseuli ungruli Targmanis istorias<br />
da ZiriTadad Cerdeba erT sakiTxze — im qarTvel moRvaweTa pirovnebebis dadgenasa da maTi<br />
wvlilis ganxilvaze, romlebmac daxmareba gauwies bela vikars `vefxistyaosnis~ ungrulad<br />
Targmnis saqmeSi.<br />
avtori xelT arsebuli masalis Seswavlis safuZvelze irkveva, rom bela vikarisaTvis<br />
`vefxistyaosnis~ ungruli Targmanis momzadebaSi daxmareba gauwevia sam qarTvels: giorgi<br />
ciskarauls, romelmac 1909-1912 wlebSi esperantos enaze Targmna poemis didi nawili; grigol<br />
ilarionis Ze wereTelsa da daviT Toloraias, romelTac poemis bolo nawili, 10-12<br />
gverdis moculobiT, uTargmnes b. vikars 1915 wels, germanuli enis saSualebiT. g. a.<br />
474. j. gagniZe<br />
rusTvelis leqsi vefxistyaosnis ungrul TargmanebSi<br />
litmcodneobis resp. sakoordinacio sabWo, S. rusTavelis sax. qarTuli literaturis instituti,<br />
VI samecniero sesia, moxs. Tezisebi, Tb., 1972, gv. 18-19.<br />
1. `vefxistyaosnis~ pirvel ungrel mTargmnels bela vikars rusTveluri striqoni<br />
gadmocemuli aqvs ori oTxterfiani rvamarcvledi taepiT. yoveli taepi ritmuli wyobiT<br />
148