rusTvelologiuri literatura
rusTvelologiuri literatura rusTvelologiuri literatura
werilSi ganxilulia rusTavelis Teoriuli mosazrebebi poetur Semoqmedebasa (`Sairoba~) da mijnurobaze da saTanado strofebSi gamoyenebuli mxatvruli xerxebi (metafora, Sedareba da sxv.). avtoris daskvniT, prologSi wamoyenebul Teoriul moTxovnebs poeti mxatvrulad axorcielebs poemis teqstSi, amitomac es prologi Txzulebis ganuyofeli nawilia. g. a. 407. al. WinWarauli vefxistyaosnis sakiTxebi, `mZebare~ Tu `mdebare~? Jur. `macne~, 1970, № 6, gv. 177-182; agr. wignSi: `vefxistyaosnis enisa da teqstis sakiTxebi~, Tb., 1982, gv. 183-190. narkvevi exeba gamoTqmas: `saqmisa mZebare~ _ taepSi: vhkiTxeT, Tu: `vin xar, Raribo, rasa saqmisa mZebare?~ (1032,3). avtori aRniSnavs, rom `mZebare~ ikiTxeba mxolod sam xelnawerSi, sxva 16 xelnawerSi ki misi variantia `mdebare~. gamoTqma `saqmis mdebare~ saqmis mqones niSnavs; Sdr.: `aw gulan- Saros qalaqsa var saqmis rasme mdebeli~ (1235,2). aseTi gageba dasturdeba Zvel qarTulsa da mTis dialeqtebSi (moyvanilia magaliTebi Zveli mwerlobis teqstebidan da fSauri da xevsuruli kiloebidan). forma `mZebare~ saeWvoa imitomac, rom `vefxistyaosanSi~ is mxolod am strofSi dasturdeba, sxva SemTxvevebSi gamoyenebulia `eZebs~-s zmnis mimReoba `mZebneli~. mkvlevris daskvniT, sityva `mZebare~ gadamwerTa Senatani da, amdenad, uadgiloa; unda aRdges gamoTqma: `saqmisa mdebare~. g. a. 408. al. WinWarauli vefxistyaosnis sakiTxebi (`aw~ Tu `wa~?) Jur. `macne~ (sazog. mecn. gany.), 1970, № 6, gv. 182-184. ganxilulia 1111-e strofis II da III taepebi (1966 w. SaniZe-baramiZis gamocemiT): kvlave Sehyivla: `vinaTgan cecxli aw cxeli-a nelad, Tu mo-viTa-hkla igi yma Cemad gulisa mfxanelad...~ mkvlevari aucileblad miiCnevs teqstis ase gasworebas: kvla mi-ve-hyivla: `vinaTgan cecxli cxelia, wa nelad, mo-viTme-Tu-hkal igi yma...~ (=kidev misZaxa: `vinaidan cecxli cxelia, anu Cveni mdgomareoba saSiSi da saxifaToa, nelad da frTxilad wadi, rogorme Tu mohkali is yma..., Cemi beWedi momitane). aseTi wakiTxviT azric swordeba da riTmac. arsebuli teqstis Sinaarsi: `vinaidan axla cxeli cecxli danelebulia~ _ arsebul situacias ar Seefereba, _ fatmanma jer xom ar icis, saqme rogor wava da riT gaTavdeba? mkvlevris azriT, gasasworebelia 1107-e strofis meore taepic: `mo-viTa-hklav ima kacsa, wadi, mokal malviT RamiT~. avtografSi savaraudebelia wakiTxva: `mo-viTme-hklav~ (=Tu rogorme mohklav). g. a. 409. r. xvedeliZe rusTaveli ukrainul poeziaSi Jur. `qarTuli ena da lit. skolaSi~, 1970, № 2, gv. 35-40. rogorc avtori wers, ukrainul poeziaSi SoTa rusTavelis saxis mxatvruli aRqma arsebiTad misi Txzulebis gmirebis zneobrivi srulyofisa da maTi fizikuri da sulieri energiis erT mTlianobaSi gancdas ukavSirdeba. mkvlevari imowmebs citatebs m. tereSCenkos, m. rilskis, p. tiCinas, e. fominis da sxva poetebis leqsebidan, saidanac Cans, rom maTi avtorebi `vefxistyaosnis~ personaJebis gmirobaSi, siyvarulSi, patriotizmSi TviT rusTavelis pirovnul Tvisebebs xedaven. zogjer rusTaveli misi samSoblos, saqarTvelos, simbolodaa warmodgenili, poemis msoflmxedveloba ki — qarTuli erovnuli sulis anareklad. g. a. 126
409a. r. xvedeliZe SoTa rusTaveli sabWoTa ukrainis kritikasa da publicistikaSi Tbilisis saxelmwifo universitetis filologiis fak. XIV samecniero sesia, moxs. Tezisebi, Tb., 1970, gv. 10. 1. ukrainul kritikasa da publicistikaSi `vefxisyaosanze~ arsebuli masala sainteresoa mecnieruli da popularuli TvalsazrisiT. 2. ukrainuli avtorebis werilebSi mecnieruli Rirebulebis Semcvelia rusTavelisa da misi epoqis poetebis (nizami, kretien de trua, eSenbaxeli) SemoqmedebiTi motivebis SedarebiTi analizi. g. a. 410. elguja xinTibiZe `vefxistyaosnis~ saxe yovlisa tanisa Jur. `macne~, 1970, № 4, gv. 139-154. `vefxistyaosnis~ dasawyisis meore strofi, sadac poeti RmerTs Sewevnas sTxovs da sakuTar suls avedrebs, ase iwyeba: `he, RmerTo, erTo, Sen Sehqmen saxe yovlisa tanisa~. aq xmarebuli cnebebi `saxe~ da `tani~ mkvlevarebs sxvadasxvagvarad esmiT. e. xinTibiZis azriT, es ganmartebani an mcdaria, an miaxloebiTi da arasakmarisi. amitom cdilobs sakiTxi ufro Rrmad da srulad ganixilos. qarTuli da ucxouri filosofiuri da Teologiuri literaturis saTanadod Seswavlis safuZvelze igi daaskvnis, rom rusTvelisTvis saxe, romlis Sesatyvisi berZnul filosofiur ZeglebSi aris eidoi da morf¢ niSnavs formas, oRond sagnis arsebis, sagnis saxis, ideis mniSvnelobiT; xolo tani ewodeba adamianis an cxovelis sxeuls, romelsac Zvel qarTulSi guami erqva. saxis zemoxsenebuli Sinaarsi unda modiodes aristoteles Txzulebidan `sulis Sesaxeb~, romelic Sua saukuneebSi uaRresad popularuli iyo. masSi pirdapir ikiTxeba: `suli aris arseba, potenciuri sicocxlis mqone bunebrivi sxeulis forma~. xolo forma raime sagnisa, aristoteles Tanaxmad, aris am sagnis yofiereba, pirveladi arsi, dedaarsi, e. i. sxeulis forma, anu saxe, aris igive suli. amrigad, gamodis, rom rusTaveli iziarebs aristoteles debulebas sulis raobaze; misi gamoTqma `saxe yovlisa tanisa~ gulisxmobs suls. aristoteles filosofiis gasacnobad rusTavels SeeZlo sami gzidan erT-erTiT mainc esargebla: 1) aristotele yovelTvis popularuli iyo qristianul samyaroSi. Tu rusTavelma bizantiaSi miiRo ganaTleba, mas saSualeba eqneboda berZnul enaze gascnoboda aristoteles Txzulebebs. 2) savaraudoa kontaqti arabuli filosofiis meSveobiT, _ rusTavelis epoqaSi aristotele arabul enaze Targmnili iyo. 3) aristoteles moZRvreba sulis Sesaxeb dawvrilebiTaa gadmocemuli IV s-is qristiani episkoposis nemesios emeselis TxzulebaSi `bunebisaTvis kacisa~. es wigni qarTulad Targmna ioane petriwma XII s-is I naxevarSi. SesaZlebelia, rom rusTaveli icnobda am Targmans. g. a. 411. d. janeliZe `movidian Sesamkoblad~ Tu ar movidian? gaz. `komunisti~, 1970, 27 agv., № 199, gv. 3. avtori msjelobs `vefxistyaosnis~ 968-e strofze (1937 w. gamocemiT): `movidian Sesamkoblad qveyniT yovlni sulierni...~, romelic 1966 wlis gamocemebSi ar dabeWdila (gviandel CanarTad aris miCneuli). mkvlevris varaudiT, `Sesamkoblad~ mosulTa saxiT igulisxmebian momReral-mocekvaveTa da jambazTa dasebis warmomadgenlebi, romlebic sxvadasxva qveynebSi xetialobdnen da am mogzaurobaSi momRerad avTandils Sexvdnen. amrigad, es strofi `msoflio sanaxaobrivi xelovnebis, xalxTa kulturuli urTierTobis sinamdvilis amsaxvelia~. g. a. 127
- Page 75 and 76: 247a. А. Тер-григорян
- Page 77 and 78: ebaa Setanili; rom pirvelad mxolod
- Page 79 and 80: da nestan-tarielis urTierTobis aRwe
- Page 81 and 82: 263. S. Rlonti akaki SaniZe, rogorc
- Page 83 and 84: 270. С. С. Цаишвили Ис
- Page 85 and 86: 276. e. xinTibiZe `vefxistyaosnis~
- Page 87 and 88: 3. Salva lorTqifaniZes uTargmnia po
- Page 89 and 90: 285a. al. baramiZe vefxistyaosani w
- Page 91 and 92: 292. boris darCia erTi aforizmis ga
- Page 93 and 94: 299. daviT kobiZe rusTaveli da spar
- Page 95 and 96: 304. d. langi SoTa rusTaveli cnobar
- Page 97 and 98: 311. l. menabde, a. xinTibiZe Sevad
- Page 99 and 100: aris; am naSromis seriozuli da arse
- Page 101 and 102: 3. daqtilur-qoreuli riTmebis specif
- Page 103 and 104: 334. S. Rlonti rusTavelis mxatvrul
- Page 105 and 106: 341. nodar SoSiaSvili vefxistyaosni
- Page 107 and 108: 347. С. Цаишвили Руко
- Page 109 and 110: 352. oTar WurRulia daviT Cqotua sox
- Page 111 and 112: 360. Ал. Барамидзе Ми
- Page 113 and 114: 366. Виктор Гольцев Ш
- Page 115 and 116: 374. magali Todua `vefxistyaosnis~
- Page 117 and 118: didad niWieri da erudirebuli adamia
- Page 119 and 120: 386. a. JaJievi `vefxistyaosnis~ ax
- Page 121 and 122: lebiT, romelsac is axdens rogorc ga
- Page 123 and 124: 398. Salva Rlonti ukan gadadgmuli n
- Page 125: I redaqciul jgufSi erTiandeba 11 xe
- Page 129 and 130: 414. al. baramiZe rusTvelis poeturi
- Page 131 and 132: 417a. s. beriZe mesxuri dialeqtis R
- Page 133 and 134: 424. boris darCia vefxistyaosnis ga
- Page 135 and 136: mkvlevari saWirod Tvlis poemis zogi
- Page 137 and 138: me-9 qvesaTaurSi: `rusTavelis mater
- Page 139 and 140: qviTa davleweT wvivebi (618,3). mkv
- Page 141 and 142: 3. cnobebi qarTuli mwerlobis Sesaxe
- Page 143 and 144: 456. r. fircxalaiSvili rusTveluri e
- Page 145 and 146: 463. S. CijavaZe sad aris `vefxisty
- Page 147 and 148: Tavels `siyvarulis jvarosan rainds~
- Page 149 and 150: axlosaa maRal SairTan, Tumca metri
- Page 151 and 152: 480. boris darCia kidev erTi SemTxv
- Page 153 and 154: 485a. nik. kenWoSvili `vefxistyaosa
- Page 155 and 156: Tul mimarTebebs: marcvlebs, sityveb
- Page 157 and 158: avtori mimoixilavs `vefxistyaosnis~
- Page 159 and 160: 501. revaz siraZe `sibrZnis dargi~
- Page 161 and 162: gamocema, ris Taobazec atyobinebda
- Page 163 and 164: gvaria: 1) simetriuli — wyvilmarc
- Page 165 and 166: mkvlevari aRniSnavs, rom racionaliz
- Page 167 and 168: 523a. simon arvelaZe rusTaveli da m
- Page 169 and 170: formebi). amaTgan erTaderTi swori w
- Page 171 and 172: 531. b. darCia vefxistyaosnis gagrZ
- Page 173 and 174: tografis modelis hipoTezuri rekonst
- Page 175 and 176: 541. metri da riTma vefxistyaosanSi
werilSi ganxilulia rusTavelis Teoriuli mosazrebebi poetur Semoqmedebasa (`Sairoba~)<br />
da mijnurobaze da saTanado strofebSi gamoyenebuli mxatvruli xerxebi (metafora, Sedareba<br />
da sxv.).<br />
avtoris daskvniT, prologSi wamoyenebul Teoriul moTxovnebs poeti mxatvrulad<br />
axorcielebs poemis teqstSi, amitomac es prologi Txzulebis ganuyofeli nawilia. g. a.<br />
407. al. WinWarauli<br />
vefxistyaosnis sakiTxebi, `mZebare~ Tu `mdebare~?<br />
Jur. `macne~, 1970, № 6, gv. 177-182; agr. wignSi: `vefxistyaosnis enisa da teqstis sakiTxebi~,<br />
Tb., 1982, gv. 183-190.<br />
narkvevi exeba gamoTqmas: `saqmisa mZebare~ _ taepSi: vhkiTxeT, Tu: `vin xar, Raribo,<br />
rasa saqmisa mZebare?~ (1032,3).<br />
avtori aRniSnavs, rom `mZebare~ ikiTxeba mxolod sam xelnawerSi, sxva 16 xelnawerSi ki<br />
misi variantia `mdebare~. gamoTqma `saqmis mdebare~ saqmis mqones niSnavs; Sdr.: `aw gulan-<br />
Saros qalaqsa var saqmis rasme mdebeli~ (1235,2). aseTi gageba dasturdeba Zvel qarTulsa<br />
da mTis dialeqtebSi (moyvanilia magaliTebi Zveli mwerlobis teqstebidan da fSauri da<br />
xevsuruli kiloebidan).<br />
forma `mZebare~ saeWvoa imitomac, rom `vefxistyaosanSi~ is mxolod am strofSi dasturdeba,<br />
sxva SemTxvevebSi gamoyenebulia `eZebs~-s zmnis mimReoba `mZebneli~.<br />
mkvlevris daskvniT, sityva `mZebare~ gadamwerTa Senatani da, amdenad, uadgiloa; unda<br />
aRdges gamoTqma: `saqmisa mdebare~. g. a.<br />
408. al. WinWarauli<br />
vefxistyaosnis sakiTxebi<br />
(`aw~ Tu `wa~?)<br />
Jur. `macne~ (sazog. mecn. gany.), 1970, № 6, gv. 182-184.<br />
ganxilulia 1111-e strofis II da III taepebi (1966 w. SaniZe-baramiZis gamocemiT):<br />
kvlave Sehyivla: `vinaTgan cecxli aw cxeli-a nelad,<br />
Tu mo-viTa-hkla igi yma Cemad gulisa mfxanelad...~<br />
mkvlevari aucileblad miiCnevs teqstis ase gasworebas: kvla mi-ve-hyivla: `vinaTgan<br />
cecxli cxelia, wa nelad, mo-viTme-Tu-hkal igi yma...~ (=kidev misZaxa: `vinaidan cecxli cxelia,<br />
anu Cveni mdgomareoba saSiSi da saxifaToa, nelad da frTxilad wadi, rogorme Tu mohkali<br />
is yma..., Cemi beWedi momitane). aseTi wakiTxviT azric swordeba da riTmac. arsebuli<br />
teqstis Sinaarsi: `vinaidan axla cxeli cecxli danelebulia~ _ arsebul situacias ar Seefereba,<br />
_ fatmanma jer xom ar icis, saqme rogor wava da riT gaTavdeba?<br />
mkvlevris azriT, gasasworebelia 1107-e strofis meore taepic: `mo-viTa-hklav ima kacsa,<br />
wadi, mokal malviT RamiT~. avtografSi savaraudebelia wakiTxva: `mo-viTme-hklav~ (=Tu<br />
rogorme mohklav). g. a.<br />
409. r. xvedeliZe<br />
rusTaveli ukrainul poeziaSi<br />
Jur. `qarTuli ena da lit. skolaSi~, 1970, № 2, gv. 35-40.<br />
rogorc avtori wers, ukrainul poeziaSi SoTa rusTavelis saxis mxatvruli aRqma arsebiTad<br />
misi Txzulebis gmirebis zneobrivi srulyofisa da maTi fizikuri da sulieri energiis<br />
erT mTlianobaSi gancdas ukavSirdeba. mkvlevari imowmebs citatebs m. tereSCenkos, m.<br />
rilskis, p. tiCinas, e. fominis da sxva poetebis leqsebidan, saidanac Cans, rom maTi avtorebi<br />
`vefxistyaosnis~ personaJebis gmirobaSi, siyvarulSi, patriotizmSi TviT rusTavelis<br />
pirovnul Tvisebebs xedaven. zogjer rusTaveli misi samSoblos, saqarTvelos, simbolodaa<br />
warmodgenili, poemis msoflmxedveloba ki — qarTuli erovnuli sulis anareklad. g. a.<br />
126