Gramatiko de Esperanto

M. MALOVEC: Gramatiko de Esperanto
prefikso (perŝipa vojaĝo; porinfana literaturo) aŭ formita kiel kunmeto (bluokula knabino). La
adjektiva suplemento estas avantaĝa ĉe kombino kun ceteraj suplementoj (risko de
aeroplana fuĝo eksterlanden).
d) La infinitiva suplemento formiĝas el infinitiva objekto de alia verbo (li ordonis ataki - lia
ordono ataki); ĝi estas pli impresa ol la suplemento substantiva (lia ordono al atako). Ankaŭ
post verbaĵoj egalvaloraj al simpla verbo (havi bezonon = bezoni; senti la devon = devi) estas
uzata la infinitiva suplemento (mi havas bezonon paroli kun vi; mi sentas mian devon helpi al li).
El prepozicioj povas stari antaŭ suplementa infinitivo sole POR, SEN, ANTAŬ OL, POST
OL, ANSTATAŬ (alveno por helpi, foriro sen adiaŭi, venĝo anstataŭ danki, manĝo antaŭ ol foriri).
e) La prepozicia suplemento (la decido, ke oni ne akceptu virinojn) estas fakte epiteta
propozicio, tial ĝi estos traktata en la fraz-sintakso.
6.2.2.3. Suplementoj de adjektivoj. La suplementoj de adjektivoj povas esti adverbaj
(abisme stulta), substantivaj (tri paŝojn distanca de mi), infinitivaj (kapabla muziki) kaj
propoziciaj (trankvila, ke ĉio estas en ordo).
a) La adverba suplemento venas el substantiva radiko kaj esprimas komparon (horloĝe
akurata - akurata kiel horloĝo; urse forta - forta kiel urso), aliaj adverboj estas ne suplementoj,
sed epitetoj (brile verda; tre agrabla).
b) La substantiva suplemento havas formon aŭ akuzativan (homo du metrojn alta; parolado
du horojn longa; knabo dek jarojn aĝa; vilaĝo dek kilometrojn malproksima) aŭ prepozitivan kun
la prepozicio JE (esti malpli peza je du kilogramoj; pli alta je tuta kapo; riĉa je herbo kripla je la
dekstra mano; inda je honoro; kapabla je ĉio. feliĉa je amo), kun AL (avida al mono; inklina al timo;
inklina al homoj; parenca al Petro), kun DE (malproksima de la urbo; pala de timo), kun
KONTRAŬ (imuna kontraŭ infekto), kun KUN (familiara kun ĉiuj; identa kun la serĉata
krimulo), kun POR (bezona por sportisto; kara por patrino; necesa por soldato), kun PRI (certa pri
sukceso; kontenta pri sia faro). Post la sama adjektivo eblas uzi laŭ la signifnuanco diversajn
prepoziciojn (aĝo responda por edziniĝo; tiuj informoj ne estas respondaj al la miaj; pri tio li estas
responda antaŭ Dio).
c) La infinitiva suplemento estas tre malofta (ema paroli; inklina kredi; kapabla kanti: preta
respondi; feliĉa revidi siajn amikojn; kontenta ricevi kelkajn panpecojn).
d) La propozicia suplemento havas formon komparan (same granda kiel Petro; malpli granda
ol Petro) aŭ eksplikan (feliĉa, ke ĉio bone finiĝis).
6.2.2.4. Suplementoj de adverboj. Ili havas formon de adverbo veninta el substantiva
radiko (infane naiva - kiel infano), de substantivo akuzativa (responde vian leteron; danke vian
helpon) aŭ prepozitiva (responde al via letero; bruo kaŭze de ekstaro de ĉiuj studentoj) kaj de
propozicio (ŝi kantas pli pure ol /kantas/ ŝia fratino; same, kiel li faris tion, ankaŭ mi subskribis la
peticion).
6.2.2.5 Suplementoj de verboj. Ili estas fakte objektoj de infinitivo aŭ participo, se ili estas
uzitaj en alia funkcio ol predikata (viziti amikojn estas afero de ĝentileco; domo havanta tri
70