Gramatiko de Esperanto

M. MALOVEC: Gramatiko de Esperanto
IV. La medialo:
H. 1. Sinteza formo: kaptiĝi
Rimarkigo: De tempo al tempo aperas provoj pri sintezaj formoj kaptanti, kaptinti, kaptonti,
kaptati, kaptiti, kaptoti (= esti kaptanta, kaptinta .... kaptota), sed ili ne estas rekomendindaj.
Ili impresas peze kaj neklare, kutime la leganto devas dismeti ilin en la animo en analizan
formon (ili manĝitis = ili estis manĝitaj) por kompreni ilian sencon.
5.6.3. Praktika uzo.
5.6.3.1. La infinitivo estas uzata:
a) Anstataŭ volitivo: ne fumi! ne paroli! Li venis por helpi. (Anstataŭ: ne fumu! ne parolu! Li
venis, por ke li helpu.)
b) En demandaj kaj hezitesprimaj frazoj: Kion fari? Ĉu esti aŭ ne esti? Tiel longe malsani! Mi
scias, kion diri.
c) Kiel objekta predikativo: Li sentis sin fali. Mi vidis ŝin paroli kun li.
d) Kiel substantivo: Labori estas devo kaj ĝojo (subjekto). Vi ŝatas legi. Li ordonis al ili silenti
(objekto). Kontroli ne signifas ne kredi (subjekto - predikativo). Preta morti. Estas tempo por
manĝi (suplemento). Mi venis helpi (adjekto).
Rimarko: La infinitivon kaj la substantivon oni ne povas interŝanĝi meĥane:
ĉiam diri la veron = la ĉiama dirado de la vero
scii la sekreton = la sciado de la sekreto
deziro venĝi = deziro de venĝo
preta venĝi = preta je venĝo
estas tempo por morti = estas tempo por morto
anstataŭ paroli = anstataŭ parolo
antaŭ ol veni = antaŭ la veno
5.6.3.2. La indikativo estas uzata:
a) Se temas pri ago reale okazanta, okazinta, okazonta: Mi dubas pri tio (mia dubo estas
reala). Mi alvenos morgaŭ. Mi aĉetis la libron.
b) Se temas pri nur ebla ago dependanta aŭ ne de kondiĉo: Mi iros teatron, se ne pluvos. Vi
devas al mi helpi. Li certe venos. Povas esti, ke vi eraras. Ĉu eblas, ke vi ne kredas al mi?
5.6.3.3. La prezenco estas uzata:
a) por esprimi tion, kio okazas en la momento de parolo: "Li pravas”, ŝi diris. Li kriis, ke li
estas malsata.
44