20.09.2013 Views

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

zmnebTan aris SesaZlebeli. sxva SemTxvevaSi misi gamoyenebis magaliTebi ara gvaqvs.<br />

asea gardauval statikur zmnebTanac, romelnic specialur literaturaSi `statikur<br />

vnebiTad~ arian miCneuli 4 . aseTi zmnebia:<br />

-av Temis niSniani:<br />

hnebavs (warty. mÀ)<br />

uxilved: Tualni ze uxilved (saxismety. 30)<br />

uZlavs (dabadeba, 32,25)<br />

sZinavs (Sdr. namyoSi e Z i n a )<br />

-am Temis niSniani:<br />

Casdgams (gori ram Casdgams Subis wvrad: vaJa-fSavela, `baxtrioni~).<br />

axal qarTulSi rogorc sasaubro metyvelebaSi, ise dialeqtebSi aris gaTanabrebis<br />

tendencia -av, -am Temis niSnian zmnaTa TurmeobiTi pirvelis formebisa danarCen zmna-<br />

Ta TurmeobiTis warmoebasTan, saxeldobr -av, -am Temis niSnebis magier Cndeba -i-a<br />

daboloeba; mag.:<br />

mouklavs magram amboben: mouklia<br />

Causxams ` ` Causxia<br />

uTqvams ` ` uTqvia da sxv.<br />

analogiuri tendencia statikuri zmnis awmyoSic SeiniSneba. Zvel qarTulSi dadasturebuli<br />

-av Temis niSnis adgilas axal qarTulSi -i-a daboloebiani forma<br />

gvaqvs:<br />

Zv. qarT. uZlavs ax. qarT. SeuZlia<br />

uxilved uxelia<br />

rogorc magaliTebidan Cans, Zvelica da axali qarTulic arCevs, erTi mxriv, -av,<br />

-am Temis niSnian zmnebs da, meore mxriv, yvela danarCenebs rogorc TurmeobiT pirvelSi,<br />

ise statikuri zmnis awmyoSi. gaTanabrebis tendenciac orive SemTxvevaSi SeiniSneba.<br />

es garemoeba gardamavali zmnis TurmeobiTi pirvelisa da statikuri zmnis<br />

kavSirze miuTiTebs. am mxriv sayuradReboa xevsurulis Cvenebac, sadac yvela zmnis -<br />

i-a daboloebiani warmoebis adgilas gvaqvs -av niSniani warmoeba, ganurCevlad imisa,<br />

statikuri zmnis awmyos exeba saqme Tu gardamavali zmnis TurmeobiT pirvels. xevsurulSi<br />

gvaqvs:<br />

statikuri zmna TurmeobiTi pirveli<br />

Rgulav (=hgulebia) giqnav (=giqnia)<br />

xkidav (=hkidia) amiRav (=amiRia)<br />

usxav (=usxia) minebebav (=minebebia)<br />

aCnav (=aCnia) wauyvanav (=wauyvania)<br />

xyenav (=hyenebia) gamigonavis (=gamigonia)<br />

uWerav (=uWeria) gaugonav (=gaugonia) da sxv.<br />

rogorc vxedavT, xevsurulSi aris imis sawinaaRmdego tendecia, romelic saliteraturo<br />

qarTulSi SeiniSneba. Tu saliteraturo qarTulSi -av, -am Temis niSniani<br />

zmnebi -i-a tipis warmoebaze gadadis da amiT unifikacia xdeba, xevsurulSi yvela<br />

tipis zmnaTa warmoeba -av Temis niSnianebisas gauTanabrda. es tendenciebi mxolod<br />

statikuri zmnis awmyoSi da gardamavali zmnis TurmeobiT pirvelSi SeiniSneba. maSasadame,<br />

am ori odenobis urTierTkavSiris gageba jer kidev cocxali yofila enaSi.<br />

2. rogorc garkveulia specialur literaturaSi, gardamavali zmna TurmeobiT pir-<br />

4 a. S a n i Z e , qarTuli gramatikis safuZvlebi, Tbilisi, 1953, gv. 327.<br />

74

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!