Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
da, roca qaragmas gavxsniT da Zvel orTografiasac aRvadgenT, miviRebT: `Walaksa,<br />
riyesa xerTvisisasa~. ana dedofliseul redaqcias misdevs Teimuraz batoniSviliseuli<br />
xelnaweric, magram aq ukanaskneli sityvis formaa ara xerTviSisa, aramed xer-<br />
Tvisisa: `ewyvnes igini zRuis kidesa mas, romel ars Walaki, riye xerTvisisa~ (qar--<br />
Tlis cxovreba, I, peterb. 1849, gv. 129). am adgilma cotaodnad sagonebelSi Caagdo m.<br />
b r o s e , romelmac igi ase gadaTargmna: `Le combat s'engage, au bord de la mer, dans l'ile caillouteuse<br />
de Khertwis~ da Tanac aseTi SeniSvna daurTo 10 . `sityva x e r T v i s i , romlis warmoSoba<br />
me ar vici, sulxanis leqsikonis mixedviT aris `zRvaTa da wyalTa saSuali adgili<br />
xmeli~ da, maSasadame, k u n Z u l i , somx. վղզի. speri, sadac qarTvelebs dauxeviaT,<br />
arc Tu egre axloa zRvasTan, magram, rogorc Cans, vaxtangi daaxlovebia lazikis<br />
napirs. esec kia, rom, mematianis moTxrobis mixedviT, laparaki unda iyos, cxadia,<br />
ara zRvaSi mdebare kunZulze, aramed, ueWvelia, qveynis romelsame nawilze, romelic<br />
ramdenime mimdinare wyals Soris aris moqceuli da romelsac xerTvisi erqmeoda,<br />
rogoric aris amave saxelis mqone cixe iq, sadac sakuTriv mtkvars erTvis mdinare,<br />
romelsac vaxuSti javaxeTis mtkvars uwodebs~. am SeniSvnis meore nawili mxolod imdenad<br />
aris swori, ramdenadac igi sazogadod xerTvisis semantikas exeba. magram b r o -<br />
se cdeba, roca igi, axali qarTulis gavleniT, brZolis asparezs zRvas aSorebs. mar-<br />
Tlac da: sada aqvs j u a n S e r s warmodgenili omi: zRvis napirze, Tu zRvisagan mo-<br />
SorebiT? davukvirdeT mis moTxrobas. vaxtangma ganacxada Turme: `aRvdgeT aqaÁT da<br />
davibanakoT zRuasa somxiTiT kerZo, raÁTa guaqundes Cuen gzaÁ Wirisa da lxinisaÁ~-o.<br />
amis Semdeg Turme `aRiyara laSqari igi garemos qalaqisa da vles xuTisa dRisa savali<br />
somxiTiT kerZo da dadges speriT kerZo 11 (qarT. cxovr., I, 1849, gv. 128). raki amis<br />
Semdeg moTxrobilia, rom `ewyunes igini zRuis kidesa mas, romel ars Walaki, riye<br />
xerTvisisa~ (an `romel ars Walaksa, riyesa xerTvisisasa~), cxadia, juanSeris warmodgeniT,<br />
omi momxdara zRvis pirad, riyeze, magram es zRvis piri Tavisi mdebareobiT<br />
yofila Walaki, e. i. am SemTxvevaSi naxevar-kunZuli, romelic erTi mxriT SesaZloa<br />
mdinariTac iyo Semofargluli. maSasadame, sxvanairad rom vTqvaT, es adgili<br />
yofila x e r T v i s i da SeiZleba, rom saxeladac mas sakuTrad x e r T v i s i erqva. am<br />
SemTxvevaSi ki bunebrivi iqneboda misi xerTviS-ad gadakeTeba Wanur-megrul wesze,<br />
rogorc es ana dedofliseul xelnawerSi ikiTxeba (dasaxelebul midamoebSi xom<br />
Wan-megrelTa tomebi mosaxleobdnen), rom aq ubralo Secdoma ar gvqondes.<br />
d) meore adgilas j u a n S e r i mogviTxrobs:<br />
(mariam dedof. red.)<br />
cnes sparsTa, rameTu damZimda vaxtang,<br />
da moaoÃres tfilisi da armazi<br />
qalaqi; xolo mcxeTa ver daipyres,<br />
garna romeli zRudesa garegniT iyo,<br />
moaoÃres, romeli muxraniT da aragusa<br />
x e r T v i s s a iyo (*397_398, gv. 183).<br />
(ana dedofl. red.)<br />
cnes sparsTa, viTarmed damZimda<br />
vaxtang, moaoÃres tfilisi qalaqi da<br />
armazi qarTli, xolo mcxeTa ver daipyres,<br />
garna romeli zRudesa garegniT<br />
iyvnes, moaoÃrnes, romelni-igi<br />
muxraniT da aragusa xerTvisisa iyo<br />
(rveuli i´À, meoTxe gverdi bolodan).<br />
gamodis, maSasadame, rom sparselebs, j u a n S e r i s azriT, mcxeTisTvis rom vera<br />
daukliaT ra, mouoxrebiaT misi zRudis gareSe adgili `romeli-igi muxraniT da<br />
aragusa x e r T v i s s a iyo~, e. i. muxranidan mokidebuli rac ki mtkvarsa da aragvs<br />
Sua naxevar-kunZulsaviT mdebare adgilebi iyo. m. b r o s e s xerTvisi aq kidev ufro<br />
farTod esmis: misTvis igia `aragvsa, mtkvarsa da qsans Soris mdebare adgili~ 12 . magram<br />
me mgonia, rom xerTvisis sazRvrebi aq mxolod mtkvriT da aragviT unda Semoi-<br />
10 Histoire de la Géorgie, I, gv. 171.<br />
11 mariam dedofliseulsa (*346-347, gv. 149) da agreTve ana dedofliseul redaqciaSic es adgili<br />
cotaodenad Seryvnilia.<br />
12 Histoire de la Géorgie, I, gv. 198, SnS. 4.<br />
7