20.09.2013 Views

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

da, roca qaragmas gavxsniT da Zvel orTografiasac aRvadgenT, miviRebT: `Walaksa,<br />

riyesa xerTvisisasa~. ana dedofliseul redaqcias misdevs Teimuraz batoniSviliseuli<br />

xelnaweric, magram aq ukanaskneli sityvis formaa ara xerTviSisa, aramed xer-<br />

Tvisisa: `ewyvnes igini zRuis kidesa mas, romel ars Walaki, riye xerTvisisa~ (qar--<br />

Tlis cxovreba, I, peterb. 1849, gv. 129). am adgilma cotaodnad sagonebelSi Caagdo m.<br />

b r o s e , romelmac igi ase gadaTargmna: `Le combat s'engage, au bord de la mer, dans l'ile caillouteuse<br />

de Khertwis~ da Tanac aseTi SeniSvna daurTo 10 . `sityva x e r T v i s i , romlis warmoSoba<br />

me ar vici, sulxanis leqsikonis mixedviT aris `zRvaTa da wyalTa saSuali adgili<br />

xmeli~ da, maSasadame, k u n Z u l i , somx. վղզի. speri, sadac qarTvelebs dauxeviaT,<br />

arc Tu egre axloa zRvasTan, magram, rogorc Cans, vaxtangi daaxlovebia lazikis<br />

napirs. esec kia, rom, mematianis moTxrobis mixedviT, laparaki unda iyos, cxadia,<br />

ara zRvaSi mdebare kunZulze, aramed, ueWvelia, qveynis romelsame nawilze, romelic<br />

ramdenime mimdinare wyals Soris aris moqceuli da romelsac xerTvisi erqmeoda,<br />

rogoric aris amave saxelis mqone cixe iq, sadac sakuTriv mtkvars erTvis mdinare,<br />

romelsac vaxuSti javaxeTis mtkvars uwodebs~. am SeniSvnis meore nawili mxolod imdenad<br />

aris swori, ramdenadac igi sazogadod xerTvisis semantikas exeba. magram b r o -<br />

se cdeba, roca igi, axali qarTulis gavleniT, brZolis asparezs zRvas aSorebs. mar-<br />

Tlac da: sada aqvs j u a n S e r s warmodgenili omi: zRvis napirze, Tu zRvisagan mo-<br />

SorebiT? davukvirdeT mis moTxrobas. vaxtangma ganacxada Turme: `aRvdgeT aqaÁT da<br />

davibanakoT zRuasa somxiTiT kerZo, raÁTa guaqundes Cuen gzaÁ Wirisa da lxinisaÁ~-o.<br />

amis Semdeg Turme `aRiyara laSqari igi garemos qalaqisa da vles xuTisa dRisa savali<br />

somxiTiT kerZo da dadges speriT kerZo 11 (qarT. cxovr., I, 1849, gv. 128). raki amis<br />

Semdeg moTxrobilia, rom `ewyunes igini zRuis kidesa mas, romel ars Walaki, riye<br />

xerTvisisa~ (an `romel ars Walaksa, riyesa xerTvisisasa~), cxadia, juanSeris warmodgeniT,<br />

omi momxdara zRvis pirad, riyeze, magram es zRvis piri Tavisi mdebareobiT<br />

yofila Walaki, e. i. am SemTxvevaSi naxevar-kunZuli, romelic erTi mxriT SesaZloa<br />

mdinariTac iyo Semofargluli. maSasadame, sxvanairad rom vTqvaT, es adgili<br />

yofila x e r T v i s i da SeiZleba, rom saxeladac mas sakuTrad x e r T v i s i erqva. am<br />

SemTxvevaSi ki bunebrivi iqneboda misi xerTviS-ad gadakeTeba Wanur-megrul wesze,<br />

rogorc es ana dedofliseul xelnawerSi ikiTxeba (dasaxelebul midamoebSi xom<br />

Wan-megrelTa tomebi mosaxleobdnen), rom aq ubralo Secdoma ar gvqondes.<br />

d) meore adgilas j u a n S e r i mogviTxrobs:<br />

(mariam dedof. red.)<br />

cnes sparsTa, rameTu damZimda vaxtang,<br />

da moaoÃres tfilisi da armazi<br />

qalaqi; xolo mcxeTa ver daipyres,<br />

garna romeli zRudesa garegniT iyo,<br />

moaoÃres, romeli muxraniT da aragusa<br />

x e r T v i s s a iyo (*397_398, gv. 183).<br />

(ana dedofl. red.)<br />

cnes sparsTa, viTarmed damZimda<br />

vaxtang, moaoÃres tfilisi qalaqi da<br />

armazi qarTli, xolo mcxeTa ver daipyres,<br />

garna romeli zRudesa garegniT<br />

iyvnes, moaoÃrnes, romelni-igi<br />

muxraniT da aragusa xerTvisisa iyo<br />

(rveuli i´À, meoTxe gverdi bolodan).<br />

gamodis, maSasadame, rom sparselebs, j u a n S e r i s azriT, mcxeTisTvis rom vera<br />

daukliaT ra, mouoxrebiaT misi zRudis gareSe adgili `romeli-igi muxraniT da<br />

aragusa x e r T v i s s a iyo~, e. i. muxranidan mokidebuli rac ki mtkvarsa da aragvs<br />

Sua naxevar-kunZulsaviT mdebare adgilebi iyo. m. b r o s e s xerTvisi aq kidev ufro<br />

farTod esmis: misTvis igia `aragvsa, mtkvarsa da qsans Soris mdebare adgili~ 12 . magram<br />

me mgonia, rom xerTvisis sazRvrebi aq mxolod mtkvriT da aragviT unda Semoi-<br />

10 Histoire de la Géorgie, I, gv. 171.<br />

11 mariam dedofliseulsa (*346-347, gv. 149) da agreTve ana dedofliseul redaqciaSic es adgili<br />

cotaodenad Seryvnilia.<br />

12 Histoire de la Géorgie, I, gv. 198, SnS. 4.<br />

7

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!