20.09.2013 Views

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

seburi daboloebiTac, magaliTad: ibmis, idagvis, idgmis, iTqmis, ikargvis, ikvlis, ikvris,<br />

iwvis, ismis, iZvris, ixatvis da a. S. isini sxvadasxvanairi sixSiriT gamoiyenebian.<br />

maTgan umravlesobas moepoveba -eb-a daboloebiani formebic (idageba, idgmeba, iTqmeba,<br />

ikargeba, ikvleba, ikereba, iwveba da misT). Tanamedrove saliteraturo enis<br />

normaTa TvalsazrisiT orivegvari daboloeba sworia, magram zog SemTxvevaSi Zveli<br />

formebi erTaderTi da Seucvlelia jer kidev (mag. sio ar iZvris, sio ar iZroda),<br />

xolo axleburi formebi iSviaTia: `qarxanaSi yofnisas SenSi aRiZvreba axali emociebi~<br />

(pres.); `matarebeli, sadac aris, daiZvreba~ (pres); `es cixe aZlevda pirvel ni-<br />

Sans, Tu dasavleTidan mteri daiZvreboda~ (pres).<br />

iTqmis, erwymis, ekvris... da misTana formebi ufro bunebrivad ixmareba, vidre iTqmeba,<br />

erwymeba, ekvreba... formebi: `sadRegrZeloebi SesaniSnavi wesrigiT iTqmoda~ (`lit.<br />

saq.~); `sicili gmirebis bunebidan gamomdinareobs, maTi utexi sulis Tvisebaa da organulad<br />

erwymis piesis qsovils~ (pres); `mwyeri inabeba, ekvris dedamiwas~ (vaJa).<br />

zogjer Zveli da axali warmoebis paralelur formebTan gansxvavebuli stilistikuri<br />

funqciaa dakavSirebuli: erTi mxriv, bunebrivia aseTi gamoyeneba: `Cvens ezos<br />

baRCa ekvris~ (ekvroda), magram aseT konteqstSi: `qilebs ekvreba iarliyi~ (pres), ekvris<br />

forma aRar gamodgeba; unda iyos an ekvreba forma, anda sulac aravnebiTi, aqtiuri<br />

akraven zmna.<br />

ufro bunebrivi Cans sunTqva ekvris, vidre sunTqva ekvreba: `misi soprano, romelic<br />

altis siRrmemde eSveba da iqac Cinebulad JRers, iseT mgznebarebas, Zalas... da<br />

eqspresiulobas, siTbosa da siwrfeles afrqvevs, rom kacs sunTqva ekvreba xolme~<br />

(pres).<br />

ekvreba formis varianti Cans ekroba, romelic zogjer gamoiyeneba Tanamedrove<br />

saliteraturo qarTulSic: `mtveri cxviris Siga lorwovan zedapirs ekroba“ (pres.),<br />

_ magram dialeqturi formaa da unda uarvyoT.<br />

aseTive Sinaarsobriv-stilistikur niuansebs SevniSnavT iwvis _ iwveba da ewvis _<br />

ewveba zmnebis gamoyenebis SemTxvevebSic: Tvalebi daewvis, guli daewvis, magram mWadi<br />

daewveba, xelebi daewveba: `me Sen getyvi, cecxlis danTebaze daewveba xelebi~<br />

(pres).<br />

ucecxlod iwvis, magram: `merabma SeamCnia, rom bigelis Semxebi nawili xSirad iwveboda~<br />

(pres).<br />

* * *<br />

vnebiTi gvaris zmnebi erTpiriani da orpirianebia. erTpirianebia: Tbeba, Sendeba,<br />

ifareba da misTanebi. orpirianebia: uTbeba, uSendeba, efareba da misTanebi. orpirianebis<br />

erT-erTi piri yovelTvis iribi obieqtia, amitom aseT zmnebSi obieqturi piris<br />

niSani aucilebelia, roca saamiso fonetikuri garemo arsebobs. magram, raki orpiriani<br />

vnebiTi gvaris zmnebi xmovanTavsarTianebia, dro-kiloTa I da II jgufis formeb-<br />

Si mesame obieqturi piris h- niSnis gamoCenisaTvis pirobebi ar arsebobs Tanamedrove<br />

saliteraturo qarTulSi moqmedi wesis Tanaxmad. dro-kiloTa III jgufis formeb-<br />

Si ki, ramdenadac es formebi TanxmovnebiT iwyeba, obieqturi mesame piris niSnis<br />

warmoCena Cveulebrivia, Tu fonetikurad asatani jgufi miiReba Tanxmovnebisa. amitom<br />

gvaqvs TurmeobiT I-Si (kiTxvaze ra uqnia?):<br />

mo-h-fer-eb-i-a<br />

mo-h-far-eb-i-a<br />

ga-s-Tb-ob-i-a<br />

ga-s-wiTl-eb-i-a<br />

ga-s-javr-eb-i-a da sxv.<br />

TurmeobiT II-Si (kiTxvaze ra eqna?):<br />

mo-h-fer-eb-od-a<br />

mo-h-far-eb-od-a<br />

53

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!