Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
lian xSirad aris warmodgenili erTi niSani, magram is amis gamo aravis miuCnevia<br />
erTpirianad. aseT zmnebs xan orpirianad Tvlian /deda zrdi-s bavSvs/ da xan sampirianad<br />
/ZiZa uzrdi-s dedas bavSvs/. meorecaa-da, rom kidevac CavTvaloT `TamaSobs~<br />
zmna gardauvalad, rogori kvalifikacia unda mieces aseT SemTxvevaSi am zmnasTan<br />
dakavSirebul meore saxels? ra aris is, Tu ara pirdapiri obieqti?<br />
amrigad, a. SaniZes `TamaSobs~ tipis zmnebi gardamaval zmnebad miaCnia da amitom<br />
maT saSuali gvaris zmnebad ar Tvlis, arn. C i q o b a v a am zmnebs `statikur gardauval<br />
zmnebs~ uwodebs, rac gamoricxavs am zmnebis gardamavlad CaTvlis SesaZleblobas.<br />
vfiqrobT, rom zemoT ganxiluli zmnebi, udavod, gardamavalia, sxvanairad gaWirdeba<br />
maTTan dakavSirebuli meore saxelis kvalifikacia, magram, amasTan erTad, arc sa-<br />
Suali gvaris zmnebis ricxvidan maTi amoricxva unda iyos gamarTlebuli, radganac<br />
maTi uRvlileba zustad imeorebs saSuali gvaris zmnebis uRvlilebas. aRsaniSnavia<br />
kidev erTi garemoeba: Tu saSuali gvaris zmnam SeiZleba naklul mwkrivebSi isesxos<br />
aqtiuri formebi mTeli Tavisi atributebiT: brunvacvalebadi subieqtiT, saTaviso<br />
qcevis i- niSniT myofadsa da II seriaSi, -es daboloebiT wyvetilSi III piris subieqtis<br />
mravlobiTis aRsaniSnavad, inversiuli formebiT III seriaSi, ratom ar SeiZleba<br />
amave aqtiuri zmnebis analogiiT iSviaT SemTxvevaSi man pirdapiri obieqtic gaiCinos?<br />
miT umetes, rom, sayovelTaod cnobilia, rom es pirdapiri obieqti ar aris ise-<br />
Ti Zalisa da mniSvnelobisa, rogorc moqmedebiTi gvaris zmnebis pirdapiri obieqtia<br />
da, amasTan, meryevi bunebisaa: xan ixmareba aseTi tipis zmnebTan da xan ara.<br />
rom `TamaSobs~ tipis gardamavali zmnebis saSuali gvaris zmnebis ricxvidan amoReba<br />
naZaladevia da araTanmimdevruli, amas isic unda adasturebdes, rom `swavlobs~<br />
zmna, romelic a. SaniZis gramatikaSi erT SemTxvevaSi daxasiaTebulia rogorc mxolod<br />
gardamavali, rogorc Cans, ugvaro zmna [2,311]. sxva SemTxvevaSi iqve, imave naSromSi,<br />
saSuali, saxeldobr, medioaqtivi zmnis magaliTad aris dasaxelebuli [2,493].<br />
amrigad, SeiZleba davaskvnaT:<br />
1. e.w. saSuali gvaris /`statikuri gardauvali~/ zmnebis didisagan didi umravlesoba<br />
danaklis formebs moqmedebiTi gvaris formebis paralelurad vnebiTi gvaris<br />
formebiTac ivsebs. rac Seexeba am zmnebis relatiur da zmniswinian formebs, iq nakluli<br />
mwkrivebis erTaderTi SesaZlebloba pasiuri formebis gamoyenebaa /es ukanaskneli<br />
garemoeba imis maCvenebelic unda iyos, rom aqtiuri da pasiuri formebis paraleluri<br />
xmarebisas aseTi zmnebis absoluturi agebulebis formebSi pasiuri formebi<br />
iseTive sruluflebiani monacvle fuZeebia am zmnebisaTvis, rogorc aqtiuri/. amgvarad,<br />
arsebobs ara marto ori jgufi saSuali gvaris zmnebisa _ mxolod medioaqtivi<br />
an mxolod mediopasivi, aramed mesame jgufic _ medioaqtivi da mediopasivi er-<br />
Tsa da imave dros.<br />
2. saSuali gvaris medioaqtiv zmnebTan rig SemTxvevaSi pirdapiri obieqtis xmareba,<br />
safiqrebelia, arc imis safuZvels iZleva, rom isini ar CavTvaloT saSuali gvaris<br />
zmnebad da arc, miT umetes, imisas, rom es zmnebi gardauvalad gamovacxadoT:<br />
saSuali gvaris zmnebi, Cveulebriv, gardauvalia, magram iSviaTad, nasesxebi aqtiuri<br />
formebis analogiiT, SeiZleba gardamavalic iyos.<br />
l i t e r a t u r a<br />
1. arn. C i q o b a v a , qarTuli enis zogadi daxasiaTeba, qegl, t. I, Tbilisi, 1950.<br />
2. a . S a n i Z e , qarTuli enis gramatikis safuZvlebi, Txzulebani Tormet tomad, t.<br />
III, Tbilisi, 1980.<br />
3. m . t a b i Z e , saSuali gvaris zmnebisaTvis qarTulSi, studentTa XXXV samecniero<br />
konferenciis masalebi, Tbilisi, 1973.<br />
4. q e g l , t. IV, Tbilisi, 1955.<br />
51