20.09.2013 Views

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Sinaarsobrivi an stiluric aris, kerZod, aqtivis formebisagan gansxvavebiT, pasivis<br />

formebi gardaqcevas aRniSnavs /Sdr.: avazakobs, iavazakebs, iavazaka, uavazaknia, erTi<br />

mxriT, da gaavazakdeba, gaavazakda, gaavazakebula, meore mxriT, [3,13] an sxva mniSvnelobisaa,<br />

sxva stiluri elferi aqvs /moqmedebs, imoqmedebs // moimoqmedebs, imoqmeda<br />

// moimoqmeda, umoqmedia // moumoqmedebia da amoqmeddeba, amoqmedda, amoqmedebula;<br />

metyvelebs, imetyvelebs, imetyvela, umetyvelia da ametyveldeba, ametyvelda, ametyvelebula/.<br />

isic safiqrebelia, rom zemoaRniSnuli pasiuri formebi Tavdapirvelad sa-<br />

Suali gvaris `Semavsebel~ formebs ki ar warmoadgendnen, aramed awmyoSi saTanado<br />

formebis uqonlobis gamo TviTon `sesxulobdnen~ saSuali gvaris zmnaTa imave fu-<br />

Zis formebs [3,13]. magram rogoradac ar unda aixsnas zemoaRniSnuli paraleluri<br />

formebis arseboba, vfiqrobT, maTi Sefaseba mxolod aseTi SeiZleba iyos: saSuali<br />

gvaris zmnaTa erTi wyeba Tanamedrove qarTulSi danaklis formebs ivsebs orgvarad:<br />

an saTanado moqmedebiTi gvaris i-ani saTaviso qcevis formebiT, an saTanado -d-iani<br />

vnebiTis formebiT. am konteqstSi arc is unda daviviwyoT, rom amave zmnebis relatiur<br />

formebs, miuxedavad imisa, rom isini Sesabamisi absoluturi formebisagan mxolod<br />

sasxviso qcevis u-niSniT gansxvavdebian /ZigZigebs, _ uZigZigebs, kankalebs _<br />

ukankalebs, frTxialebs – ufrTxialebs, WikWikebs _ uWikWikebs.../, nasesxeb mwkriveb-<br />

Si oden pasiuri formebi aqvT, mag.:<br />

ugizgizebs, augizgizdeba, augizgizda, ahgizgizebia<br />

uqaTqaTebs, auqaTqaTdeba, auqaTqaTda, ahqaTqaTebia<br />

umoZravebs, aumoZravdeba, aumoZravda, amoZravebia<br />

umoqmedebs, aumoqmeddeba, aumoqmedda, amoqmedebia<br />

usrialebs, gausrialdeba, gausrialda, gasrialebia<br />

umetyvelebs, aumetyveldeba, aumetyvelda, ametyvelebia<br />

uyaraulebs, dauyarauldeba, dauyaraulda, dahyaraulebia<br />

uboboqrebs, auboboqrdeba, auboboqrda, aboboqrebia<br />

ucimcimebs, aucimcimdeba, aucimcimda, ascimcimebia<br />

isic unda aRiniSnos, rom specialur saenaTmecniero literaturaSi miCneulia,<br />

rom aseTi warmoebis relatiur medioaqtiur zmnebs sesxebis unari ara aqvT: `erT-piriani<br />

medioaqtivis zmnis fuZisagan mraval SemTxvevaSi orpiriani formebic gvaqvs:<br />

duRs _ uduRs, dis _ sdis, yars _ uyars, xtis _ uxtis, wuxs _ uwuxs, budobs _<br />

ubudobs, goravs _ ugoravs, frinavs _ ufrinavs, tiris _ utiris, icinis _ ucinis da<br />

misT... aseT zmnaTagan sazogadod mxolod erTpirianebs SeuZliaT awarmoon sesxebis<br />

gziT yvela mwkrivis formebi, or-piriani formebis xmareba ki Cveulebriv awmyos<br />

wris mwkrivebiT aris Semofargluli~ [2,475]. `mxolod nakvTTa awmyos wyebaSi” [4,1428,<br />

1501...] xmarebul zmnebad aris kvalificirebuli es zmnebi `qarTuli enis ganmartebiT<br />

leqsikonSic~. vfiqrobT, rom `guli uwuxs~ da `guli Seuwuxda~ erTmaneTis mimarT<br />

iseTsave damokidebulebaSia, rogorc `wuxs~ da `Sewuxda~ da am mxriT relatiuri<br />

medioaqtivi zmnebi arafriT ar gansxvavdebian absoluturi medioaqtivi zmnebisagan.<br />

gansxvaveba mxolod erTia: absoluturi agebulebis medioaqtiuri zmnebi nasesxeb<br />

mwkrivebSi an mxolod aqtiur formebs inacvlebs, an aqtiurTan erTad pasiursac; relatiuri<br />

agebulebis medioaqtiuri zmnebi ki nasesxeb mwkrivebSi mxolod pasiur<br />

formebs inacvleben da a . S a n i Z i s terminebi rom vixmaroT, medioaqtiurni ki ar<br />

arian, aramed mxolod mediopasiurni. bunebrivia, rom a . S a n i Z i s a T v i s , rogorc<br />

saSuali gvaris zmnebis medioaqtiv da mediopasiv jgufebad dayofis momxrisa da<br />

gamtareblisaTvis, arc imas aqvs mniSvneloba, rom zogi saSuali gvaris zmna erTsa<br />

da imave dros erTsa da imave mwkrivebSi aqtiur formebsac inacvlebs da pasiursac<br />

da arc imas, rom, misi gagebiT, medioaqtiuri zmnebis relatiuri formebis Semavsebeli<br />

formebi mxolod pasiuria, winaaRmdeg SemTxvevaSi Ziri eTxreba saSuali gvaris<br />

zmnebis dayofas medioaqtiv da mediopasiv zmnebad, magram sruliad gaugebaria, ratom<br />

ar miiCneva `uwuxs~ da `Seuwuxda~... erTmaneTis monacvle formebad `qarTuli<br />

49

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!