20.09.2013 Views

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

wa- zmniswinis aseTi mniSvneloba gamarTlebulia amave avtoris mier warmodgenili<br />

qarTuli masaliTac: mag.: w a r w e r a _ wera zevidan qveviT, w a q c e v a _ Zirs, qveviTken<br />

mimarTeba, wvima w a m o v i d a _ zevidan qveviT13 .<br />

qarTul da megrul-Wanur wa-s avtori ukavSirebs afxazur wa- preverbs, romelic<br />

niSnavs `qveS, qveviT~ 14 .<br />

war- zmniswinma Zvel qarTulSive dakarga bolokiduri Tanxmovani r; mag.: waudginos<br />

R˜a (saba asur. 20); Tualni wamocჳvnebul iyvnes (kim. 1. 30); wamokidebuli (iqve,<br />

20). e. w. saSual qarTulSi es zmniswini gamartivebuli saxiT ukve xSirad gvxvdeba;<br />

mag.: wadi, uxme... (v. t. 105); cnoba wauvida (visr. 35); waitana (iqve, 44), wauRoT (Sahn. II,<br />

402), waÃdebis (Sahn. I, 1950), wavitaneT (amirandarej. 12), wauZRva... da wavidnen (rusudan.<br />

164), waiRos (sibrZne sicr. 10), wabZandes (qil. 38), wasTqvams (vaxtang VI, 106), wauZRva<br />

(gur. 244), wawymdao (arCili, 11, 2), wavide (Teimuraz 1, 13), wavides (Teimuraz II,<br />

65), wamepare (bes. 11) da sxv.<br />

Zveli saxiT war- axal qarTulSi mxolod zogierT zmnasa da saxelzmnas SerCa:<br />

mag.: waradgina, warmoTqva... warmavali, warCinebuli, wargzavnili da sxv.<br />

a) funqciiT war- zmniswini mi-s utoldeba, warmo- ki imasve gadmoscems, rasac martivi<br />

mo- zmniswini. amiT aixsneba, rom xSirad es ori zmniswini erTimeoris Semcvlelad<br />

gamodis, rogorc zeviT davinaxeT, es kargad Cans oTxTavis redaqciebis Sedarebidan:<br />

warvediT _ mivediT, warvide _ mivide...<br />

war- da mi- zmniswinTa msgavs funqciaze miuTiTebs iseTi SemTxvevebic, roca iqe-<br />

Ta mimarTulebis gadmocemisas war- aris gamoyenebuli, aqeTa mimarTulebisaTvis ki<br />

_ misi sapirispiro mo-; mag.: vhrqჳ amas: warved! da warvidis; da sxuasa: moved!<br />

da m o v i d i s (DE mT. 8. 9).<br />

b) mo- windebulis mqone zogierTi zmna, roca sapirispiro mi- ar gaaCnia, war-<br />

zmniswins iyenebs: mag.: moipares _ waripares, moasxa _ waasxa, moeTria _ waeTria, moitaca<br />

_ waritaca, moigo _ waago da sxv.<br />

g) miuxedavad msgavsebisa, mi- da war-, mo- da wamo- gamoyenebis mxriv urTierTisagan<br />

mainc sakmaod gansxvavdebian: mi- da war- yovelTvis da yvela zmnasTan ar enacvlebian<br />

erTmaneTs; mi- TiTqmis yvela droSi gvxvdeba, maT Soris awmyoSic (midis, mihyavs,<br />

migoravs), war- ki awmyoSi Cveulebriv ar ixmareba, amave dros war- zmnaTa garkveul<br />

jgufSi gvevlineba. Zvel qarTulSi misi xmarebis are sakmaod SezRuduli<br />

iyo, amJamad ki SedarebiT iSviaTad gamoiyeneba.<br />

d) es ori zmniswini zogjer mniSvnelobis mxrivac gansxvavdeba erTmaneTisagan;<br />

magaliTad, TiTqos sxvadasxva Cans warvida da mivida, wariyvanes da miiyvanes. am Sem-<br />

TxvevaSi mi- zmniT gamoxatuli moZraobis dasasrul punqtze miuTiTebs, war- zmniswini<br />

ki am mniSvnelobas moklebulia.<br />

war-, marTalia, iqiTa mimarTulebas gadmoscems, magram zogjer es mimarTuleba<br />

sivrcis garkveul monakveTs, wina mxares gulisxmobs15 ; mag.: winaSe msajulTa da mefeTa<br />

w a r g a d g i n n e n Tquen (C mrk 13, 9); w a r d g a mis winaSe ganboklebuli (C mT 8,<br />

2); Tuali w a m o u c ჳvnebul iyvnes (kim. I, 30).<br />

SeiZleba amave mniSvnelobiTaa aqac: x˜ mcire xiyo hasakiTa da warbioda (x. t.<br />

385); xolo wignebi igi mefisaÁ warsca (kim. I, 17); RamiT warTqჳan aTxuTmeti kanoni...<br />

(saba asur. 7). es ukanaskneli zmna Cveulebriv locvis SesrulebasTan aris dakavSirebuli.<br />

13 a r n . C i q o b a v a , iqve, gv. 43.<br />

14 iqve, gv. 44.<br />

15 a . S a n i Z e , qarTuli gramatikis safuZvlebi, I, gv. 238.<br />

42

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!