Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
lebiT xSiri gamoyenebis gziT `zedmet sityvebadac~ ki iqcevian (maSasadame, ubralod<br />
da misT.).<br />
3. sityvebi, romlebic sxvadasxva sintaqsur pirobebSi sxvadasxva sintaqsur funqcias<br />
asruleben (viTarebis garemoebisa, CarTulisa an gankerZoebuli wevris sakav-<br />
Sirebeli sityvisas _ zmnisarTebi _ gansakuTrebiT, ZiriTadad, kerZod, magaliTad...<br />
CarTulisa an modaluri nawilakisas _ zmnis piriani formebi _ SeiZleba, etyoba,<br />
mgoni, Cans...).<br />
CarTul sityvaTa umravlesoba winadadebaSi C a r T u l i ki ar aris, aramed g a n -<br />
k e r Z o e b u l i a winadadebisagan. raki maT gankerZoebas xels uwyobs sityvaTganlageba<br />
da intonacia, raki maTTvis damaxasiaTebelia funqciaTa monacvleoba sintaqsuri<br />
pirobebis Sesabamisad, maTTan dakavSirebuli punqtuaciuri Secdomebi tipobrivia<br />
(da erTgvarad kanonzomieric) 54 . kerZod:<br />
1. z m n i s a r T e b i s araswori gankerZoebis sami SemTxveva gvaqvs:<br />
a) gankerZoebulia im zmnisarTiT gamoxatuli v i T a r e b i s garemoeba, romelic<br />
xSirad gvxvdeba CarTulis funqciiT. mag.:<br />
...soflis meurneobis produqcia, Z i r i T a d a d , modioda mSrali, xangrZlivi SenaxvisaTvis<br />
vargisi (pres.); mwvane sasuqebis gamoyeneba, g a n s a k u T r e b i T , xelsayrelia msubuq qviSnar<br />
da borcvian-gorakian pirobebSi (a. jafar.); dilis operatiuli TaTbirebi, C v e u l e b -<br />
riv, aq imarTeba (pres.).<br />
b) zmnisarTi danarTis sakavSirebeli sityvaa da mZime mxolod mis win (da danarTis<br />
Semdeg) unda iyos.Ggagebulia ki CarTulad da orive mxridan gamoyofilia mZimeebiT:<br />
...ram SesZra aTasobiT da aTi aTasobiT adamianis, g a n s a k u T r e b i T , axalgazrdobis<br />
guli da goneba (pres.); saubrisas Seexen specialistebis, k e r Z o d , i n J i n r e b i s momzadeba-<br />
Si umaRlesi skolis amocanebs (pres.); moxuci adamianis, s a e r T o d , u f r o s i s pativiscema<br />
yvelaferSi umaRles zneobriv kanonad aris miCneuli (pres.).<br />
g) mZimeebiT (an cali mZimiT) aris gamoyofili (e. i. CarTuladaa gaazrebuli)<br />
zmnisarTebi, romlebic viTarebis garemoebis funqcias asruleben, magram frazis<br />
logikuri maxvili maTze modis.<br />
aki, f a q t i u r a d amovagdeT Cveni mimdinare literaturuli procesebidan da, masTan er-<br />
Tad, xelovnebis sxva dargebidan (pres.); am ori gundis Sexvedra, f a q t i u r a d gadamwyveti<br />
iyo Tbilisis saerTaSoriso turnirSi (pres.); dRes, x S i r a d , meti siTamamiT ityvian xolme...<br />
(pres.); ...Tu momRerali maRelvebs, u m a l v e , Seumcdari daskvna gamomaqvs (pres.).<br />
2. mZimeebiT gamoyofen logikuri maxvilis mqone TiTqmis yvela modalur nawilaksa<br />
da Sorisdebuls (miT ufro _ Tu isini Semasmenlisagan daSorebulni arian). mag.:<br />
...gaiges mere, rom upatronoa da, l a m i s , sulsa iqiT aRaraferi SemanarCunon (vaJa);<br />
cxovrebas bevri gansacdeli sdevs da, v a i T u gauZneldes sustsa da uzrunvelobas Cveuls<br />
(gr. abaS.); amxela garaJSi, b a r e samasamde mZRoli daiTvleba (g. xorg.). amaze, i q n e b , uneburad<br />
ufiqria romelime fizikoss (pres.); T i T q o s , movismineT misi saubari galaktionze...<br />
(pres.); televiziaSi, T u r m e , dausruleblad modioda werilebi (pres.); T u r m e , bevri maTgani<br />
cnobili yofila (pres.) 55 .<br />
garda logikuri maxvilis intensivobisa, zogierTi sityvis gankerZoebas SeiZleba<br />
xels uwyobdes sxva faqtorebic, magaliTad, nawilakisa da zmnis bunebrivi Sexamebis<br />
54 ar gamovricxavT punqtuaciis xmarebisas SemTxveviTobasac (koreqturas). mag.: `Segneba imisa,<br />
rom Seni koleqtivi, Seni sawarmo mTels qalaqSi cnobilia... uTuod gmatebs siamayes da, b u -<br />
n e b r i v i a , s u r v i l i TviTonac ise gaisarjo, rom misi Rirseuli wevri (pres.). [avadmyofoba]...<br />
romelic TiTqos likvidirebuli iyo, bolo xans kvlav gavrcelda... rac ZiriTadad<br />
TviTmkurnalobiT da, k e r Z o d , m k u r n a l o b i T ... aixsneba (pres.).<br />
55 punqtuaciis Sesaxeb zogierT aseT nawilakTan da SorisdebulebTan ix. n . b a s i l a i a ,<br />
dasax. naSr., gv. 171-178.<br />
270