20.09.2013 Views

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

uxeiro damwersa (ilia); Tu rusTaveli maniqevelia, c x a d i a , misi RmerTi, upirveles yovlisa,<br />

maniqeveli unda iyos (m. gogib.); rodesac Sen win dauZinebeli mteri dgas, Seni damqcevi<br />

da damamxobeli, c x a d i a , yvelaferi gZuls misi (g. asaT.).<br />

d) winadadebis SuaSi, zmna-Semasmenlis mimarT kontaqtur poziciaSi:<br />

gr. orbelians axalgazrdebma Seuties. man r a s a k v i r v e l i a , iukadrisa axali mwerlebis<br />

gamolaSqreba (i.Mmansvet.); quTaisSi Teatri Cemi drois axalgazrdobisaTvis, r a s a k v i r -<br />

v e l i a , ar iyo martooden dasvenebisa da garTobis adgili (g. qiq.); ... petriws unda qristianoba<br />

gonieri da dasajerebeli gaxados da, r a s a k v i r v e l i a , ar grZnobs, rom momavalSi<br />

aristotele qristes daCrdilavs (m. gogib.); vaJa-fSavelas Tematika, sulieri simaRleebi,<br />

c x a d i a , ar ifargleba mxolod erovnuli interesebiT (`krit.~).<br />

e) winadadebis bolos (absolutur boloSi an Tanwyobili winadadebis pirveli<br />

Semadgenlis bolos):<br />

...xalxma daujera, r a s a k v i r v e l i a , da amiT gaTavda es ucnauri ambavi (akaki); ...aRzrdaSi<br />

marto zrdilobas ar vgulisxmob, r a s a k v i r v e l i a (pres.).<br />

zmna-Semasmenlis mimarT kontaqtur poziciaSi CarTuli da zmna-Semasmeneli SeiZleba<br />

erTi intonaciuri maxviliT warmoiTqvas, gansakuTrebiT maSin, Tu winadadeba<br />

martivi gauvrcobelia. magaliTad, winadadebaSi, _ `kodalasac, rasakvirvelia, gauxarda~<br />

(vaJa), _ CarTuli intonaciurad ar gamoiyofa winadadebis wevrebisagan. magram<br />

am sityvebis gankerZoebulobas nebismier poziciaSi xels uwyobs maTi formac: a<br />

zmnuri elementi maT winadadebis tolfas erTeulebad aqcevs. maTi kavSiri winadadebis<br />

danarCen nawilebTan ki hipotaqsuri xasiaTisaa. zogi am CarTulTagan SeiZleba<br />

warmoSobiT rTuli winadadebis nawili iyos. aseTi azria, magaliTad, gamoTqmuli<br />

marTalia CarTulis Sesaxeb. 52<br />

sakmarisia, aRniSnuli sityvebidan romelime moxvdes SesityvebaSi Tundac damxmare<br />

sityvasTan erTad, rom mTavari winadadebis rolSi gamovides da rom kavSiriT<br />

gamoeyos winadadebas. mag.:<br />

a q c x a d i a , r o m sofelSi namyof aTi Tvis bavSvs sasaxleSi yvelaferi meucxoveboda<br />

da gaSterebuli viqnebodi... (akaki); ...magram u e W v e l i a , rom nawarmoebis `stilis idea~ unda<br />

warmarTavdes mwerlis enis kvlevasac (`saenaTm. Zieb.~).<br />

magram Sdr.:<br />

adamians uZveles droSive gauCnda sitkbos gemo, romlis dakmayofilebis ueWvo wyaros<br />

Tafli warmoadgenda. b u n e b r i v i a , r o m adamiani sargeblobda rogorc futkris, aseve<br />

mcenaris TafliT (al. rob.).<br />

zmnuri formis CarTulebis rom kavSiriT gamoyofa winadadebisagan s a l i t e r a -<br />

turo qarTulisaTvis miuReblad iTvleba 53.<br />

* * *<br />

warmodgenili dakvirvebis mixedviT, C a r T u l s i t y v e b S i TiTqos sami fena gamoiyofa.<br />

1. ,,sakuTriv CarTulebi~, romlebic reducirebul winadadebebs warmoadgenen an<br />

winadadebaTa tolfasni arian da romelTa mniSvnelobaSi modaluri niuansi Warbobs.<br />

isini nebismier poziciaSi CarTulis rols asruleben (da mTel winadadebas<br />

miemarTebian). esenia: zmnisarTebi samwuxarod, sabednierod, bedad... da Sedgenili Semasmenlis<br />

formis mqone sityvebi (rasakvirvelia, cxadia...).<br />

2. damxmare sityvebi (nawilakebi, kavSirebi), romlebic mxolod stiluri daniSnu-<br />

52 l . k v a W a Z e , dasax. naSr., gv. 413.<br />

53 iqve.<br />

269

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!