20.09.2013 Views

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

ziciaSia igi meore zmna-Semasmenlis mimarT, intonaciurad gamoyofilia winadadebis<br />

danarCeni nawilisagan da CarTulis funqcias asrulebs. pauza CarTulsa da winadadebis<br />

danarCen nawils Soris, cxadia, xangrZlivi ar aris 49 .<br />

a) CarTuli kontaqtur poziciaSi zmna-Semasmenlis mimarT:<br />

...etyoba, daugvianda amboxi, anda ubralod ar ewera upiro kacis saxeliT rom wasuliyo<br />

am qveynidan (T. Wil.); e t y o b a daCveuli ar iyo aqauri xalxi aseT arasasurvel stumrebs da<br />

es amodena cixe-simagrec imitom aegoT... (v. Wel.); S e i Z l e b a , xma gaiRos floqvis qveS, magram<br />

sityvas ar dasZravs... (g. asaT.).<br />

b) CarTuli distanciur poziciaSia zmna-Semasmenlis mimarT:<br />

... m g o n i es nagazi guSinac Sexvda, guSinac ase upatronod dawanwalebda (a. sulak.);<br />

v g o n e b , aq cotaodeni mniSvneloba unda hqonoda im garemoebasac, rom imis saxelis gagoneba<br />

uneblieT gamoiwvevda saberZneTis gamoCenili filosofosis platonis saxels (i. mansvet.);<br />

S e i Z l e b a , rusTaveli maniqevelur moZraobas TanaugrZnobda da Tavisi opozicioneroba<br />

oficialuri qristianobis mimarT aqedan aiRo (m. gogeb.). S e s a Z l o a , scenaze gasvlis moTxovnileba<br />

imanac gagvimZafra, rom ufro xSirad kulisebSi gvixdeboda yuryuti (g. asaT.).<br />

winadadebis SuaSi moqceuli igive sityvebi funqciur sxvaobas avlenen sxvadasxva<br />

poziciaSi:<br />

winadadebis ZiriTad zmna-SemasmenelTan distanciur poziciaSi isini ufro damoukidebelni<br />

arian intonaciurad da CarTulis funqcias asruleben.<br />

magaliTad:<br />

...mucelSi daZgerebulma Zalam, e t y o b a , mTeli taniT Semoabruna (o. Wil.). raki im wuTas<br />

maincdamainc Sen gamovardi nasaydralidan, S e i Z l e b a , axla sul sxvis magivrad gdixar axla<br />

pirqve... (`mnaT.~); yvela qalaqis aRdgenisas gardauvalia erTi: aRdgenils, S e s a Z l o a ,<br />

cota Teatraluri ieri dahkravdes... (pres.).<br />

zmna-SemasmenelTan kontaqtur poziciaSi ki isini intonaciurad gamTlianebul<br />

wyvils qmnian SemasmenelTan erTad da modaluri nawilakis funqcias asruleben. winadadebis<br />

`RerZi~ _ zmna-Semasmeneli SeiZleba sxvadasxva nakvTSi iyos. Cveni masalis<br />

mixedviT, yeelaze xSirad igi uwyvetelSia an wyvetilSi. magaliTad:<br />

mamis sikvdilzed pirvelSi bevri inaRvla da, mgoni, itira kidec (ilia); ...dedas ise-<br />

Ti saxe hqonda, mgoni sayvedurobda (a. sulak.); viRacas, etyoba, agviandeboda<br />

da mosacdel oTaxSi erTTavad wrialebda (g. doCan.); komisias, e t y o b a , m o e w o n a Cveni namuSevrebi,<br />

magram samxatvro akademiaSi misaRebi gamocdebi mTavrdeboda...(pres.).<br />

gansakuTrebiT aSkaraa aRniSnuli wyvilis intonaciuri mTlianoba, roca modaluri<br />

zmna III piris formiTaa warmodgenili da zogadi awmyos semantikisaa, xolo<br />

ZiriTadi Semasmeneli kavSirebiTi kilos zmnaa. magaliTad:<br />

is, rac zogadia (universaluria) enebisaTvis, SeiZleba, aRmovaCinoT ara logikur<br />

msjelobaTa gziT, aramed enaTa formebis erTmaneTTan SedarebiT (r. enuq., Targm.).<br />

anda, roca modalur zmnasa da Semasmenels Soris darRveulia nakvTTa SesaZlebeli<br />

Sexameba:<br />

S e i Z l e b a g v e v a r a u d a [Sdr.: SeiZleboda, gvevarauda], rom isini Seedavebodnen er-<br />

TmaneTs (pres.); mezoblebi amaod daSvrnen lodiniT, kotikos qaliSvili gareT gasvlas,<br />

e t y o b a , a r a p i r e b d a [Sdr.: etyoboda, ar apirebda] (a. sulak.).<br />

49 r. SamelaSvilis azriT, winadadebis TavSi mdgomi CarTulebi, raki `isini semantikurad<br />

mTel winadadebas ekuTvnian, warmoiTqmian mTel winadadebasTan mTlianobaSi da amiT mis organul<br />

nawilad gamodian~. r . S a m e l a S v i l i , dasax. naSr., gv. 156.<br />

267

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!