You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
unebas Cemi qveynis feri emateboda; ilia, 1. 249, 20;<br />
sxva SemTxvevaSi erT sazRvrulTan SeiZleba gvqondes ramdenime saxis msazRvreli<br />
marTviTa da SeTanxmebiT dakavSirebuli: Tanadamokidebuli sityvebi mTavar sityvas<br />
ukavSirdebian an marTviT da an SeTanxmebiT. winadadebaSi `Sevedi stanciis cariels<br />
oTaxSi~ (ilia, I, 249, 21) erT mTavar sityvasTan ori damokidebuli sityvaa dakavSirebuli:<br />
pirveli _ marTviT, meore _ SeTanxmebiT (`stanciis oTaxSi~, `cariels<br />
oTaxSi~).<br />
aseTebia:<br />
wamouSina wvimis brtyeli wveTebi: r. inan. Tebro, 29, 27; mTvare cecxlis mrgvali<br />
burTiviT amogorda: m. javax. 1, 238, 20; meoTxe qisaSi inaxavda mojamagiris sajamagiro<br />
fulsa: ilia, 1, 429, 5; ainTebian varskvlavebis Cumi Tvalebi: a. kaland. 114, 3 da<br />
a. S.<br />
marTul-SeTanxmebuli msazRvrelis formebi<br />
marTul-SeTanxmebulia postpoziciuri substantiuri msazRvreli, romelsac adgilis<br />
SecvliT naTesaobiT brunvaSi marTuli saxeli fuZed gamouyenebia. aseTi fuZe<br />
SeiZleba iyos mxolobiTis an mravlobiTis formiT da igi xelmeored irTavs brunvis<br />
niSnebs sazRvrulTan damokidebulebis mixedviT, oRond Zveli qarTulisagan<br />
gansxvavebiT ar SeuZlia yvela brunvis warmoeba.<br />
Tanamedrove saliteraturo qarTulSi marTul-SeTanxmebuli msazRvreli sazRvrulTan<br />
erTad gvaqvs saxelobiTSi, moTxrobiTSi, micemiTSi, viTarebiTsa da wodebiTSi.<br />
aqedan brunvis niSani ar erTvis saxelobiTsa da viTarebiTSi 7 . saxelobiTi:<br />
wigni amxanagisa (da ase: wignebi amxanagisa, wigni amxanagebisa, wignebi amxanagebisa),<br />
moTxrobiTi: wignma amxanagisam (Sdr. wignebma amxanagisam, wignma amxanagebisam, wignebma<br />
amxanagebisam...), micemiTi: wigns amxanagisas (Sdr. wignebs amxanagisas, wigns amxanagebisas,<br />
wignebs amxanagebisas...), viTarebiTi: wignad amxanagisa (Sdr. wignebad amxanagisa,<br />
wignad amxanagebisa, wignebad amxanagebisa...), wodebiTi: wigno amxanagisav<br />
(Sdr. wignebo amxanagisav, wigno amxanagebisav, wignebo amxanagebisav...).<br />
msazRvreli aseT SemTxvevaSi eTanxmeba sazRvruls da warmodgenilia naTesaobi-<br />
Tis sruli daboloebiT narTaul -a-sTan erTad (Sdr. wigni kotesi, qudi iraklisi,<br />
sadac i gvaqvs saxelobiTisaTvis).<br />
ricxvis pirveladi formebi damoukidebelia, SeTanxmebisaTvis mas mniSvneloba<br />
ara aqvs. amis mixedviT gairCeva oTxi SemTxveva: 1. roca msazRvrelica da sazRvrulic<br />
mxolobiTSia, 2. roca sazRvruli mxolobiTSia, msazRvreli _ mravlobiTSi, 3.<br />
roca sazRvruli mravlobiTSia, msazRvreli _ mxolobiTSi da 4. roca msazRvrelica<br />
da sazRvrulic mravlobiTSia.<br />
am ukanasknelTan Zveli viTareba ricxvSi SeTanxmebiTac gamoixateba.<br />
1. msazRvrelica da sazRvrulic mxolobiTSia:<br />
mamaCemsa verafrad eWaSnika es naubari batonisa: ilia, I, 270, 14.<br />
wveri mTisa udierad... gamoCnda: vaJa, V, 99, 37. taxs... silaCre daTvisa Zalian gaukvirda:<br />
vaJa, VI, 269, 23.<br />
mesame dRes ricxvma xalxisam iklo: vaJa, VIII, 164, 18.<br />
mostaca Tvali movarvare diskom mTvarisam: k. gams. I, 725, 25.<br />
Sdr. nu damitiros satrfom gulisa: n. baraT. 29, 18...<br />
qalaqSi Ramis xarjs saqonlisas moeridnen: ilia, I, 408, 25.<br />
gveli sxeuls adamianisas eZebs: n. lorTq. I, 66, 4.<br />
mlivi ver iqneba kldis Svilad, viT kravi Svilad lomisa: vaJa, VII, 57, 14.<br />
dedamisma siciliT Tavi dauqnia niSnad Tanxmobisa: akaki, IV, 137, 12.<br />
7 v . T o f u r i a , nanaTesaobiTari msazRvreli saxelis SeTanxmeba sazRvrulTan brunvaSi.<br />
saxelis brunebis istoriisaTvis qarTvelur enebSi, I, Tb., 1956, gv. 358-361; a . S a n i Z e , qarTuli<br />
enis gramatikis safuZvlebi, gv. 92, 112.<br />
213