20.09.2013 Views

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

unebas Cemi qveynis feri emateboda; ilia, 1. 249, 20;<br />

sxva SemTxvevaSi erT sazRvrulTan SeiZleba gvqondes ramdenime saxis msazRvreli<br />

marTviTa da SeTanxmebiT dakavSirebuli: Tanadamokidebuli sityvebi mTavar sityvas<br />

ukavSirdebian an marTviT da an SeTanxmebiT. winadadebaSi `Sevedi stanciis cariels<br />

oTaxSi~ (ilia, I, 249, 21) erT mTavar sityvasTan ori damokidebuli sityvaa dakavSirebuli:<br />

pirveli _ marTviT, meore _ SeTanxmebiT (`stanciis oTaxSi~, `cariels<br />

oTaxSi~).<br />

aseTebia:<br />

wamouSina wvimis brtyeli wveTebi: r. inan. Tebro, 29, 27; mTvare cecxlis mrgvali<br />

burTiviT amogorda: m. javax. 1, 238, 20; meoTxe qisaSi inaxavda mojamagiris sajamagiro<br />

fulsa: ilia, 1, 429, 5; ainTebian varskvlavebis Cumi Tvalebi: a. kaland. 114, 3 da<br />

a. S.<br />

marTul-SeTanxmebuli msazRvrelis formebi<br />

marTul-SeTanxmebulia postpoziciuri substantiuri msazRvreli, romelsac adgilis<br />

SecvliT naTesaobiT brunvaSi marTuli saxeli fuZed gamouyenebia. aseTi fuZe<br />

SeiZleba iyos mxolobiTis an mravlobiTis formiT da igi xelmeored irTavs brunvis<br />

niSnebs sazRvrulTan damokidebulebis mixedviT, oRond Zveli qarTulisagan<br />

gansxvavebiT ar SeuZlia yvela brunvis warmoeba.<br />

Tanamedrove saliteraturo qarTulSi marTul-SeTanxmebuli msazRvreli sazRvrulTan<br />

erTad gvaqvs saxelobiTSi, moTxrobiTSi, micemiTSi, viTarebiTsa da wodebiTSi.<br />

aqedan brunvis niSani ar erTvis saxelobiTsa da viTarebiTSi 7 . saxelobiTi:<br />

wigni amxanagisa (da ase: wignebi amxanagisa, wigni amxanagebisa, wignebi amxanagebisa),<br />

moTxrobiTi: wignma amxanagisam (Sdr. wignebma amxanagisam, wignma amxanagebisam, wignebma<br />

amxanagebisam...), micemiTi: wigns amxanagisas (Sdr. wignebs amxanagisas, wigns amxanagebisas,<br />

wignebs amxanagebisas...), viTarebiTi: wignad amxanagisa (Sdr. wignebad amxanagisa,<br />

wignad amxanagebisa, wignebad amxanagebisa...), wodebiTi: wigno amxanagisav<br />

(Sdr. wignebo amxanagisav, wigno amxanagebisav, wignebo amxanagebisav...).<br />

msazRvreli aseT SemTxvevaSi eTanxmeba sazRvruls da warmodgenilia naTesaobi-<br />

Tis sruli daboloebiT narTaul -a-sTan erTad (Sdr. wigni kotesi, qudi iraklisi,<br />

sadac i gvaqvs saxelobiTisaTvis).<br />

ricxvis pirveladi formebi damoukidebelia, SeTanxmebisaTvis mas mniSvneloba<br />

ara aqvs. amis mixedviT gairCeva oTxi SemTxveva: 1. roca msazRvrelica da sazRvrulic<br />

mxolobiTSia, 2. roca sazRvruli mxolobiTSia, msazRvreli _ mravlobiTSi, 3.<br />

roca sazRvruli mravlobiTSia, msazRvreli _ mxolobiTSi da 4. roca msazRvrelica<br />

da sazRvrulic mravlobiTSia.<br />

am ukanasknelTan Zveli viTareba ricxvSi SeTanxmebiTac gamoixateba.<br />

1. msazRvrelica da sazRvrulic mxolobiTSia:<br />

mamaCemsa verafrad eWaSnika es naubari batonisa: ilia, I, 270, 14.<br />

wveri mTisa udierad... gamoCnda: vaJa, V, 99, 37. taxs... silaCre daTvisa Zalian gaukvirda:<br />

vaJa, VI, 269, 23.<br />

mesame dRes ricxvma xalxisam iklo: vaJa, VIII, 164, 18.<br />

mostaca Tvali movarvare diskom mTvarisam: k. gams. I, 725, 25.<br />

Sdr. nu damitiros satrfom gulisa: n. baraT. 29, 18...<br />

qalaqSi Ramis xarjs saqonlisas moeridnen: ilia, I, 408, 25.<br />

gveli sxeuls adamianisas eZebs: n. lorTq. I, 66, 4.<br />

mlivi ver iqneba kldis Svilad, viT kravi Svilad lomisa: vaJa, VII, 57, 14.<br />

dedamisma siciliT Tavi dauqnia niSnad Tanxmobisa: akaki, IV, 137, 12.<br />

7 v . T o f u r i a , nanaTesaobiTari msazRvreli saxelis SeTanxmeba sazRvrulTan brunvaSi.<br />

saxelis brunebis istoriisaTvis qarTvelur enebSi, I, Tb., 1956, gv. 358-361; a . S a n i Z e , qarTuli<br />

enis gramatikis safuZvlebi, gv. 92, 112.<br />

213

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!