20.09.2013 Views

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

q a r T u l i e n a d a l i t e r a t u r a

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

SemTxvevaSi `Tu sasxviso qcevis forma kuTvnilebiTs urTierTobas gamoxatavs (subieqtsa<br />

da irib obieqts Soris an obieqtebs Soris), amave zmnaTa saarviso qcevis formasTan<br />

iribi damateba substantiur gansazRvrebad gadakeTdeba: mgels lekvi ukvdeba<br />

→mglis lekvi kvdeba; monadire mgels lekvs uklavs→monadire mglis lekvs klavs.~ 4<br />

distanciuri substantiuri msazRvreli<br />

msazRvreli saxeli sazRvruls SeiZleba daukavSirdes distanciuradac. aseT Sem-<br />

TxvevaSi msazRvrelsa da sazRvruls Soris CarTulia zmna-Semasmeneli an romelime<br />

sxva wevri. aseTi msazRvreli ornairad ukavSirdeba sazRvruls: an inarCunebs Tavis<br />

brunvas da martiv naTesaobiTSia: kvaracxelias brunavs wisqvili: a. kaland. 351, 6; an<br />

xelmeored irTavs brunvis niSans da eTanxmeba sazRvruls brunvaSi: sisxlisam morwyo<br />

wvimama qarTvelTa mTa da baria: vaJa, III, 14, 20; siyvarulisas davwnav gvirgvinsa,<br />

saTnoebiTa movqargav garsa: vaJa, V, 249, I; cisas igonebs rides: g. tab. 253, 6; me udidesi<br />

sixarulisTvis Seni sityvisas moveli macnes: a. kaland. 271, 16...<br />

Sdr. atributuli msazRvreli: Cemsas nu elis ymobasa: r. erisT. 139, 4...<br />

distanciuri SeiZleba iyos postpoziciuri substantiuri msazRvrelic. sintaqsuri<br />

urTierToba aq iseTivea, rogoric gvaqvs kontaqtur msazRvrelTan: pasuxs ar daucada<br />

mdinarisas: vaJa, VI, 257, 20; tirian yvavilni cxared velisani: a. kaland. 39, 8.<br />

substantiuri msazRvreli saxelis ganmartoeba<br />

msazRvreli saxeli SeiZleba aRmoCndes sazRvrulis gareSe, umeteswilad aseTi<br />

viTareba gvaqvs maSin, rodesac meordeba sazRvruli. msazRvrelTa ganmeorebis Tavidan<br />

acilebis mizniT ukanasknels gamotoveben da masTan dakavSirebuli msazRvreli<br />

rCeba sazRvrulis gareSe, ganmartovdeba da damatebiT dairTavs gamotovebuli<br />

sazRvrulis brunvis niSans da ricxvis niSansac, Tu sazRvruli ivaraudeba saxelobiTi<br />

brunvis mravlobiT ricxvSi 5 .<br />

amis nimuSia: `kaklis xeebi ezoebSi da xilisani baRCebsa da baRebSi Seikunwla<br />

axalis Tovlis quliTa~: ilia, I, 469, 39. xilisani msazRvreli unda yofiliyo, xeebisa,<br />

mravlobiTSi dasmuli saxelisa: sazRvrulis ricxvis niSani daerTo msazRvrel<br />

saxels da es ukanaskneli mosalodneli msazRvrelis magivrad mogvevlina Tavisi<br />

sazRvrulis funqciiT.<br />

marTuli ganmartoebuli msazRvreli irTavs ormag brunvis niSans _ erTs saku-<br />

Tars, romliTac marTulia sazRvruli saxelis mier, xolo meore niSani gamoxatavs<br />

Cavardnil sazRvrulTan `SeTanxmebas~. aseTi `SeTanxmeba~ gvaqvs saxelobiTSi, agreTve<br />

`moTxrobiTSi: daviTis Svilma iswavla, vaxtangisam _ ara; micemiTSi: dedis magivrobas<br />

bicola uwevda, mamisas ki _ biZa...; mimarTulebiTSi: Tavis Tavs Tvlida ara<br />

soflis mcxovrebad, aramed qalaqisad~ 6 .<br />

sxva magaliTebi:<br />

lukaias gaCxiruli fexebi kaliisas waagavdnen: k. gams. I, 478, 14; babaias axlandeli<br />

saqmianoba Zalian hgavda mariamisas: l. qiaC. III, 172, 26...<br />

aseTi msazRvreli naTesaobiTSi iSviaTia da igi SeiZleba naTesaobiTadac darCes:<br />

xrovaSi vcxovrob, mglebisa: m. javax. II, 169, 37...<br />

nanaTesaobiTar saxeladve iqceva ganmartoebuli substantiuri msazRvreli sxva<br />

SemTxvevaSic da asrulebs im saxelis funqcias, romelTanac is dakavSirebuli unda<br />

yofiliyo. amis Sedegad aseTi sityva gvevlineba winadadebaSi damatebis an garemoebis<br />

rolSi.<br />

4 l . k v a W a Z e , Tanamedrove qarTuli enis sintaqsi, gv. 179.<br />

5 a. SaniZe, qarTuli enis gramatikis safuZvlebi, Tb., 1973, gv. 94; l. kvaWaZe, Tanamedrove<br />

qarTuli enis sintaqsi, Tb., 1977, gv. 184.<br />

6 v . T o f u r i a , nanaTesaobiTari msazRvreli saxelis SeTanxmeba sazRvrulTan brunvaSi,<br />

saxelis brunebis istoriisaTvis qarTvelur enebSi, I, Tb., 1956, gv. 360.<br />

211

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!