Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ubralo damateba Tu adgilis garemoeba? 1<br />
205<br />
aleqsandre focxiSvili<br />
rogorc cnobilia, Tan, ze da Si Tandebuliani saxelebi gamoiyenebian ubralo<br />
damatebebad da adgilis garemoebebad, magram winadadebis am wevrTa zusti kvalifikacia<br />
Wirs imis gamo, rom formalur damTxvevaTa garda erTnairad igueben urTier-<br />
Tgammijnav kiTxvebsac. ase mag.: Tan Tandebulian wevrs winadadebaSi _ `sofio magidasTan<br />
idga~ _ Tanaswori uflebiT daesmis kiTxvebi: rasTan? (ubralo damatebisa)<br />
da sad? (adgilis garemoebisa).<br />
xom ar arsebobs raime wesi, romliTac zustad ganvsazRvravdiT, winadadebis romel<br />
wevrTan gvaqvs saqme? _ gvekiTxeba maswavlebeli m. didiZe Tbilisidan.<br />
* * *<br />
saSualo skolis moqmed saxelmZRvaneloSi (avtorebi: a. SaniZe, l. kvaWaZe) ubralo<br />
damatebis zogad formalur mxareze naTqvamia: `ubralo damatebaTa brunvebia:<br />
micemiTi, naTesaobiTi, moqmedebiTi da viTarebiTi. aseTi damateba uTandebuloc SeiZleba<br />
iyos da Tandebulianic~.<br />
micemiTSi dasmuli ubralo damateba, Cveulebriv, Tandebuliania, TandebulTagan<br />
aq gvxvdeba: Tan, ze, Si. Tan _ Tandebulian ubralo damatebas zogjer SeiZleba<br />
erTad daerTos.<br />
micemiTSi dasmuli ubralo damatebis kiTxvebia: visTan? visTan erTad?<br />
rasTan? rasTan erTad? visze? raze? raSi?<br />
gvaklia kiTxva `visSi~?<br />
zogadi cnobebis TvalsazrisiT naTqvams imeorebs l. kvaWaZis `Tanamedrove qar-<br />
Tuli enis sintaqsis~ (Tbilisi, 1966w.) saxelmZRvaneloc, romelic pedagogiuri institutis<br />
studentebisTvisaa Sedgenili. oRond am ukanasknelSi, rogorc mosalodnelic<br />
iyo, sakiTxi ufro vrcladaa gaSuqebuli _ cal-calkea gaanalizebuli TiTqmis<br />
yvela SemTxveva, roca mocemul TandebulTagan TiToeulis xmarebisas saxezea Sinaarsobrivi<br />
siaxle. naTqvamia, rom Si Tandebulian ubralo damatebas daesmis kiTxvebi:<br />
visSi? raSi?<br />
adgilis garemoeba ufro vrcladaa ganxiluli orive saxelmZRvaneloSi da es,<br />
ra Tqma unda, ganpirobebulia sakiTxis TaviseburebiTa da sirTuliT.<br />
adgilis garemoebis raobis gansazRvris Semdeg saskolo saxelmZRvaneloSi naTqvamia:<br />
`...igi mogvigebs kiTxvebze sad? saidan? saiTken? sadamde?.. adgilis<br />
garemoeba, Cveulebriv, zmnas axlavs (pirians Tu upiros), igi gadmoicema zmnizediT<br />
da saxeliT~.<br />
zmnizediT gadmocemuli adgilis garemoebebis Sesaxeb naTqvamia mxolod, rom winadadebaSi<br />
_ `bRaWiaSvili iq imyofeba~ _ ` iq~ zmnizedaa.<br />
wignSi calke paragrafadaa gamoyofili `saxelis brunvis formebi adgilis garemoebad~.<br />
avtorebi weren: `adgilis garemoebis gadmosacemad saxeli Tandebuliania an<br />
uTandebulo. igi SeiZleba idges oTx brunvaSi: micemiTSi, naTesaobiTSi,<br />
moqmedebiTsa da viTarebiTSi~... Tandebuliani adgilis garemoebis gadmosacemad<br />
micemiTis formas daerTvis: Tan, ze (zed, zeda), Si, Sua, Soris~.<br />
pedagogiuri institutis studentTaTvis gankuTvnil saxelmZRvaneloSi am sakiTx-<br />
Tan dakavSirebiTac vrcladaa msjeloba. aq sagangebodaa laparaki zmnizedebiT gadmocemul<br />
adgilis garemoebaTa Taviseburebaze da cal-calkea daxasiaTebuli CamoTvlili<br />
brunvebis formiT gadmocemuli winadadebis es wevrebi.<br />
CvenTvis ZiriTadad saintereso formebs (micemiTs adgilis garemoebad) wignSi eTmoba<br />
70-e paragrafi, romelSic miTiTebulia: `micemiTis forma adgilis garemoebad<br />
1 al. focxiSvili, qarTuli ena, 2000.